Denksport
DERDAG 9 OKTOBER 1997
dge
Viertallencompetities zijn overal weer
Lnen, in de districten en landelijk in de
Lterklasse, le en 2e divisie,
b viertallencompetitie moet je natuur-
[óed bieden en spelen, maar de meeste
jen gaan daar om bij de manches en
(s. In het eerste moet Oost bij het tegen-
en de goede oplossing zien te vinden:
Noord=blinde
n l
WEST
5 95,1
t V962
AB73
s.963
was de gever en niemand was kwets-
Na passen van Oost opende Zuid met
In de tweede hand, als de partner nog
jterke kaart kan hebben, moet dat bod
leze kwetsbaarheid gebaseerd zijn op
tó lagen. West bood nog 3 sch. En Noord
-et iot het bieden met 4 ha. West kwam uit
schoppenaas en vervolgde met ruiten-
>en ru 10, die Oost nam met het aas. Bij
zaa®viel de vrouw. Hoe moet Oost verdedi-
Het is duidelijk, dat Zuid is begonnen
zeven hartens en twee ruitens. De lei-
can troef vrouw er niet uitsnijden. De
1 islag moet dus komen uit de hartens.
;e kleur mag Oost niet spelen? Het ant-
vo1 d komt met het hele spel:
8652
AHV10
*AV10752 n *94
T v V 9 6 2
H10 9 w T AB73
t. 963
0 83
r AB 108753
kan mstig achterover leunen als hij
niet de gelegenheid geeft drie keer in
jeven. Oost moet gewoon klaveren spe-
Hij kan dan vier keer de blinde berei-
im drie keer ruiten of schoppen te ver
ren en een keer in troef te snijden,
hij heeft net een entree te kort om
a in de elfde slag Noord over te steken
alleen twee troeven over bij Zuid en
Maar als Oost in slag 4 met ruiten ver
mag Zuid net die extra troef maken,
door dat wel lukt. Dan is de volgorde:
even, hartenheer, de troefsnit, klave-
eer, ruiten getroefd, schoppenheer en
ppen getroefd. Dan komt klaveren naar
is en Zuid heeft alleen nog ha A B over
de laatste twee slagen. Oost moet dus
lei t zijn in slag 4!
weede spel is een speelprobleem voor
ider:
West Oost
de,
was de gever en allen waren kwets-
Het bieden: Oost 1 ha; Zuid pas; West
dinj Noord 3 kl; Oost 4 ha. Zuid kwam
*erv met klaveren uit en gaf een doubleton
ren aan. Noord speelde het aas, de
en de vrouw. Met welke kaart moet de
r troeven? De leider moet altijd nog
'^schoppen verliezen en daarom kan
het beste sch 6 weg doen. Ruiten na is
het aas. Hoe gaat U de troeven behan
gt A i? De regel is, dat de leider moet slaan
r vier troeven ontbreken. Maar hier
Noord zes en Zuid twee klaverens ge
it v( 1. De kans op de driekaart bij Zuid is
iel groter. Daarom is hartenaas en een
03 e naar de 9 het goede spel. Met harten-
haalt West dan inderdaad de vrouw bij
in de derde troefslag. Hoe verder?? Dat
leider al eerder moeten bedenken!!
titenaas in slag 4 had de leider eerst
penaas moeten spelen en na het ma-
ran ha 9 een schoppen moeten introe-
Wat heeft Zuid op de derde klaveren
egooid??? Als dat een schoppen was,
't na troef heer de schoppenldeur van
vrijgetroefd! West heeft dan nog een
als aankomer. Als Zuid een ruiten in
3 heeft weggegooid, is de ruitenkleur
oudig vrij te troeven. Dit was het spel:
H 9 4 2 t v A B 10 6 5
2 w H-* 0 A H B 8
352 Z *63
H983
v V83
V943
84
had al in slag 3 in afgooidwang geze-
Het derde spel is een biedprobleem
Noord met dure consequenties. Noord
- - -; ha A V 6; ru H V B 6; kl H B 10 9 6
id als gever opende met 1 sch; Noord 2
ïuid 2 ha; Noord 3 ru; Zuid 3 ha
ainste twee vjfkaarten in schoppen en
p); Noord 4 SA; Zuid 5 ru (een of vier
waarbij hartenheer als aas wordt ge-
Noord Maar één aas bij Zuid kon
punten bijna niet. Dan waren er drie
1 zoek. Dus besloot Noord tot groot
Maar hij werd uit de droom geholpen
een doublet van West.
'as het spel:
V A V6
H V B 6
HB10964
310 7 2 A 6 5 4
3 j- v 10 4 2
MO854w H *973
\V5 Z *872
H V 9 8 3
v H B 8 7 5 3
s niet goed om op dit Zuid spel te ope-
Door eerst te passen en daarna een
tweekleurenspel in de hoge kleuren
e geven wordt de hand veel beter om-
iven. Het contract ging drie down voor
pnten. En aan de andere tafel? Na pas-
Zuid en Oost opende Noord met 1
M 1 ha; Noord 2 ru; (reverse, forcing,
t/i inste 17 punten); Zuid 2 sch (manche-
'Vi Noord 3 ha; Zuid 3 sch; Noord 4 kl
role-bod); Zuid 4 SA; Noord 5 sch (n of
ne izen met een renonce); Zuid 6 ha. Ook
pntract werd gedoubleerd en natuur-
tet gemaakt. Azen vragen is goed, maar
dat geeft nog geen zekerheid over het
üazenü
Nummer41
Horizontaal: 1. Oogmerk; 8. bekeuring;
9. hevig; 10. lof; 12. communicatiemiddel;
13. opkoper van gestolen goed; 15. brood
belegsel; 16. kunsttaal; 18. roofdier; 20. eer
tijds; 21. krachtig; 22. grondstof voor kinine;
24. tijdperk; 26. voegwoord; 28. vervoer
middel; 30. bars; 33. americium (scheik.);
34. Griekse zeegod; 35. last; 36. muziek
noot; 37. chanson; 39. droogplaats; 40. ou
de lengtemaat; 42. gedoofd; 45. peulvrucht;
48. benodigdheden; 49. haast; 51. voorzet
sel; 53. gewicht; 54. het toverachtige; 55.
grijs; 56. vol scheuren; 57. hoeveelheid; 58.
muurholte; 60. vogeleigenschap; 61. ie
mand die van zijn kapitaal leeft.
Verticaal: 1. Grond; 2. schatting; 3. voeg
woord; 4. identiek; 5. laatsüeden; 6. luizeëi;
7. eender; 8. ballustrade; 11spelleiding; 12.
opstootje; 14. dierenverblijf; 15. daarenbo
ven; 16. punt van een lijst; 17. plaats in Al
gerije; 19. babyspeelgoed; 23. deel van het
hoofd; 25. plaats in Zwitserland; 27. nieuw;
28. moment; 29. Noorse godheid; 31. fami
lielid; 32. filmdecor; 33. onheilsgodin; 38.
muziekstuk voor twee stemmen; 39. nutti
gen; 41. vierde deel; 43. spot; 44. dik; 46.
spinnewebdraad; 47. voormalig Russisch
heerser; 49. zuivelproduct; 50. zelfkant; 52. \f\/ j fl PI 3 3 I'S
doorzichtig weefsel; 54. ver (in samenst.);
58. deel van de bijbel; 59. tin.
Oplossing nummer 40
De twee woorden van de opgave van vorige
week waren:
KAMERDELEGATIE en RAADSDELEGATIE
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters in de volgende vakjes:
21 16 6 43 10 2 39 15 59 18
60 11 50 en
23 29 5 25 41 22 17 57 42.
De winnaars van een luxe dominospel zijn:
J.W. Sikking, Straat ter Leede 23, Warmond
(kruiswoord).
B.M. Oerlemans, Diepenbrocklaan 14,
Voorschoten (cryptogram).
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, per briefkaart, dienen ui
terlijk woensdag a.s. in ons bezit te zijn. Indien per post wordt ingezonden, als volgt
adresseren: Redactiesecretariaat Leidsch Dagblad, Postbus 54,2300 AB Leiden.
Cryptogram nummer 41
Horizontaal: 5. Ongevaarlijk reptiel? (9); 8. De bin-
nenbekleding van een fototoestel (13); 10. Scherp
schriftgedeelte (8); 11. De mogelijkheid hebben tot
seksen (6); 12. Zanderige pieper (13); 14. Meetinstru
ment van een doopgetuige die er warmpjes bijzit? (11);
16. Voorts meer tot ontbinding overgaan (9); 19.
Schreeuwend lijntje voor een kostuum (12); 21. Onvrij
willige zwangerschap? (12).
Verticaal: 1. Wedden dat het drie geweldige paarden
zijn? (9); 2. Denkbeeldige sterkte van een waarnemer
(11); 3. Zulke verplegers zijn in orde (16); 4. Moet wel
bijzonder onrustig zijn (6); 6. Een vreselijk besluit is
voornaam (6); 7. Niet behoorlijk, wel lelijk (6); 9. Geheel
opgaan in kwijtraken (9); 13. De drukte van een voet
baller voor de nacht (10); 15. Lof uit het verleden (3);
17. In Engeland tekent men voor een gelijkspel (4); 18.
Precies hoe men indoopt (5); 20. Werktuig van een
feeks (4).
Oplossing
cryptogram 40
Horizontaal: 4. Koud buffet; 6.
schattebout; 9. armslag; 11.
laan; 13. store; 14. kunststof; 15.
krielhanen; 17. club; 18. unie;
19. bezetten; ^1. val; 22.
zwaard; 23. tropenjaren.
Verticaal: 1. Totaalbeeld; 2.
dubbelen; 3. bestandsschen
ding; 5. dot; 7. compositieverf;
8. haastklus; 10. gokpaleizen;
12. lotus; 16. netkaart; 20. clips.
dammen
De opgave uit de rubriek van
vorige week zal u vermoedelijk
niet al te veel moeite hebben
gekost. En dat hoeft ook niet al
tijd. De schoonheid van een
probleem wordt niet slechts be
paald door de moeilijkheids
graad van de oplossing. De cij-
ferstand luidde: wit 23, 24, 25,
29, 32, 36, 47; zwart 3, 10, 12, 14,
18, 26 en 28. Wit wint als volgt:
24-19 28x37, 29-24 18x20, 36-31
14x23, 25x5 37-42 of?, 5x48
26x37, 48x8 3x12 en drie zetten
later is de winnende oppositie
een feit. De auteur van dit werk
je is mij onbekend. Dan nu aan
dacht voor een drietal dam
clubs. Dit jaar bestaat de Bever-
wijkse damclub (BDC) zeventig
jaar. Voor Fred Kok en nog een
stuk of wat clubgenoten een
goede aanleiding om terug te
blikken op de historie van hun
vereniging. Zij doen dat in een
speciaal voor deze gelegenheid
samengesteld blad dat oude ar
tikelen en krantenknipsels be
vat. Daarnaast heeft men nog
het een en ander aan technisch
materiaal verzameld waaruit
blijkt dat de Beverwijkers ook in
dat opzicht een rijk verleden
hebben. Momenteel maakt de
club een moeizame periode
door. De laatste jaren is het le
dental door diverse oorzaken
gedaald. Voor het huidige be
stuur ligt er dan ook een moei
lijke maar tegelijk dankbare
taak er voor te zorgen dat BDC
weer terugkeert naar het oude
niveau. Het weet zich daarbij
gesteund door de wetenschap
dat dit in het verleden al vaker
gelukt is.
Het meest bekende lid van BDC
was zonder twijfel de in 1983 op
58-jarige leeftijd overleden Am
sterdamse grootmeester Wim
van der Sluis. Nu nog wordt
9
9
m
9
m
O
0
PJ
0
9
O
öl
Q:
bi
Diagram 1
jaarlijks bij BDC een naar hem
genoemd bekertoernooi ge
speeld. Een gepast eerbetoon
aan een man die voor een be
langrijk deel heeft bijgedragen
aan de uitstraling die BDC in
die jaren had. Maar ook vader
en zoon Adelaar hebben in dit
opzicht hun steentje bijgedra
gen. En ook zij zijn inmiddels
helaas overleden. De als dam
mer romantisch spelende Ron
Adelaar heeft zijn club boven
dien tal van fraaie partijen en
fragmenten nagelaten. In het
BDC-blad trof ik zo'n fragment
aan (zie diagram 1). Deze stel
ling is afkomstig uit de partij
Monique van Aarle-Ron Adelaar
uit de interne competitie 1990.
Als laatste zet had Adelaar 7-12
gespeeld en wit speelde 33-28.
Na afloop toonde de zwartspe-
ler aan dat wit hier op verras
sende wijze had kunnen win
nen: 24-20!! Je moet er maar op
komen: 12x21 ad lib., 33-28
25x14 ad lib., 28x10 5x14, 37-31
36x27, 38-33 27x29 en 34x3.
Damclub Beverwijk speelt elke
dinsdagavond in gebouw 'De
Schans' in Beverwijk. Het be
stuur van BDC nodigt u graag
uit eens een kijkje te komen ne
men.
Diagram 2
We begeven ons vervolgens in
noordelijke richting en komen
terecht bij damclub Kromme
nie. In tegenstelling tot BDC
gaat het met Krommenie de
laatste jaren de goede kant op.
Een actief bestuur dat ook nog
eens kan rekenen op de nodige
hulp van de leden heeft bij DCK
tot een heel behoorlijk ledental
geleid. Ook damtechnisch
spreekt Krommenie een woord
je mee: het eerste tiental be
hoort al enige jaren tot de bete
re clubs in de nationale tweede
klasse. Dit seizoen is een drietal
spelers van het eerste team
(Guido van den Berg, Paul van
der Lem en Jan de Ruiter) ge
start met het produceren van
een bulletin dat na elke gespeel
de competitiewedstrijd van het
eerste tiental verschijnt. Het be
vat de nodige wetenswaardig
heden en fragmenten uit de be
treffende ontmoeting. Ik mocht
inmiddels het eerste exemplaar
ontvangen waarin het 10-10 re
sultaat tegen de reserves van
Dostal Vorden werd toegelicht.
Duidelijk is dat dit vooral de
verdienste is van Jan de Ruiter
die een onduidelijk eindspel
alsnog in winst wist om te zet
ten vanuit de volgende stelling
Diagram 3
(zie diagram 2): 43-48 50-6, 48-
43 6-50, 37-46 50-6, 46-10 6-50,
10-5 50-6, 5-46 6-50??, 43-38!!
29-34, 38-43 50-39, 43-48 en de
partijwinst leverde een wed-
strijdpunt op. Aan u de vraag
waar zwart remise had kunnen
maken. Damclub Krommenie
heeft elke maandag clubavond
in 't Heem aan de Eikenlaan 89
in Krommenie. Tot slot gaan we
nog een heel eind noordelijker
en komen aan bij damclub
Damlust uit Noord-Scharwou-
de. Damlust is zo'n vereniging
waar de gang van zaken al jaren
stabiel te noemen is. Evenals
Krommenie beschikt ook Dam
lust over leden die, indien no
dig, bereid zijn de handen uit
de mouwen te steken. Zo is er
de redaktie van het clubblad die
er al heel lang in slaagt een
goed verzorgd produkt te laten
verschijnen. Uit het meest re
cente nummer pikte ik een op
gave uit de oplosrubriek van
Walter van de Heerik (zie dia
gram 3). Wit speelt en wint.
Ook Damlust speelt op maan
dagavond en wel in het Ont
moetingscentrum aan de
Dorpsstraat 512 in Noord-
Scharwoude. En ook bij deze
club bent u van harte welkom!
schaken
Paul Bierenbroodspot
Na de eerste week zag het er
naar uit dat het Fontys-toernooi
een eentonige aangelegenheid
zou worden. PCA-wereldkam-
pioen Gary Kasparov was op
permachtig met een score van
5,5 uit 6. Gastgrootmeester Ge-
nna Sosonko liet al weten dat
het niet meer de vraag was wie
het toernooi ging winnen, maar
met welke monsterscore Kaspa
rov de eerste prijs van 25.000
gulden zou opeisen. Sosonko
had daarbij buiten de Russische
kampioen Peter Svidler gere
kend. Svidler is in Nederland
nog niet zo erg bekend, maar in
eigen land heeft hij een enorme
staat van dienst opgebouwd. De
pas 21-jarige grootmeester heeft
in vier jaar tijd maar liefst drie
keer het Russisch kampioen
schap gewonnen. Hoewel dit
kampioenschap niet meer zo
sterk bezet is als vroeger, spre
ken we nog steeds over het
sterkste nationale kampioen
schap ter wereld. Dat Svidler
ook goed kan schaken buiten
Rusland bewees hij door Kaspa
rov te verslaan. Daarmee was
gelijk de spanning terug in het
toernooi. Op het moment van
schrijven is de toernooiwinnaar
nog niet bekend. Dat een Rus
gaat winnen is een ronde voor
het einde wel duidelijk. Kaspar
ov heeft met 7,5 uit 10 nog
steeds de beste kans op de
hoofdprijs, maar Kramnik en
Svidler kunnen met een half
punt minder nog roet in het
eten gooien.
De Nederlandse deelnemers
doen het dit jaar niet bijzonder
goed. Jeroen Piket werd vorig
jaar nog gedeeld winnaar, maar
is nu totaal uit vorm. In het be
gin van het toernooi ging het
nog wel, maar het breekpunt
kwam in zijn partij met Peter
Leko uit de zevende ronde. Een
schitterend opgezette partij
werd met een grafzet verpest.
Leko liet zich de kans om direkt
V
1 1
■li.
i
li
i
pi
Kil
'i
ill
-
101
p
Jk
Wf
H
01
Pil
0
lil
te winnen niet ontgaan (Zie dia
gram 1).
Jeroen Piket had hier gezien dat
hij een winnend eindspel kon
bereiken met 27...Txf4 28.gxf4
Pd4 29.Dg3 Thl+ 30.Kg2 Dxg3+
31.£xg3 Txel 32.bxa7 Pc6. Hij
wilde echter sneller winnen
door op mat te spelen.
27...Pd4 28.De3 Dg4 29.Dxd4
Met 29...Txf4 had zwart zijn
strategie nu kunnen bekronen.
Inplaats daarvan schiet zwart
een enorme bok.
29...Df3?? 30.Dxd7+ 1-0
Na 30...Kxd7 31.Lb5+ en 32.Txf3
valt er niets meer te redden.
Daarna ging het van kwaad tot
erger. De nederlaag in de acht
ste ronde met zwart tegen
Kasparov was geen schande.
Vervolgens was foamnik in een
interessante partij net iets ster
ker en in de tiende ronde volgde
het prestigeduel tegen Loek van
Wely. Nadat hun onderlinge
match onlangs in een 4-4 gelijk
spel was geëindigd, werd deze
partij met enige spanning tege
moet gezien. Van Wely maakte
echter korte metten met een
aangeslagen Jeroen Piket.
Van Wely-Piket
Engels
l.c4 e6 2.Pc3 b6 3.g3 Lb7 4.PL3
Lb4 5.Lg2 Pe7
Piket stelt zich origineel op,
maar er zitten enige haken en
ogen aan deze opstelling. Eerst
5èLxc3 was aan te raden. Onge
twijfeld is hier geen sprake van
een gedegen voorbereiding.
Over een vergelijkbaar geval
met Sjirov oordeelde Kasparov
hard. Sjirov staat er om bekend
nogal eens te improviseren in
de opening. Soms kan hij zich
de theorie niet meer voor de
geest halen, in andere gevallen
betreft het een plotselinge inval.
Kasparov vindt dit geen goede
werkwijze. Toen Sosonko de
PCA-wereldkampioen benader
de met het feit dat Svidler met
zwart nog eenvoudiger van Sji
rov had gewonnen dan Kaspar
ov, was zijn korte commentaar:
,Wat wil je, Sjirov is toch niets
anders dan een getalenteerde
amateur.' Dat klinkt wel heel
bot over iemand met een rating
van 2700. Wat Kasparov volgens
Sosonko bedoelde, is dat je pas
mag improviseren als je tegen
stander iets vreemds speelt. An
ders moet je gewoon je voorbe
reiding spelen. Nieuwtjes moe
ten in de studeerkamer uitge
werkt zijn.
6.Dc2 c5?
Ook niet de beste. Wit wint nu
geforceerd een pion en daar
mee in hogere zin de partij. Ook
6è0-0 was niet goed wegens
7.Pg5 met directe winst. Mis
schien had zwart alsnog voor
6ctLxc3 moeten kiezen.
7.Pb5 d6 8.a3 La5 9.b4 cxb4
10.axb4 Ixb4 ll.Db2 (Zie dia
gram 2)
Nu blijkt het probleem. De witte
dame gaat zich tegoed doen
aan de pionnen op de zwarte
koningsvleugel.
llitPbc6 12.Dxg7 Tg8
12...Pg6 13.Lb2 geeft wit de al
leenheerschappij over de zwarte
velden.
13.Dxh7 a6 14.Pc3 Pd4 15.Lb2
Piket vond 15.Dd3 sterker, maar
met de tekstzet gaat het ook.
15...Pxf3+ 16.Lxf3 Lxfó 17.exl3
Lxc3 18.Lxc3 Dc7 19.Dd3 Dc6
20.h4 d5 21.h5 d4
Het laatste kritieke moment in
de partij. Van Wely gaf op
21...dxc422.De4 15 23.Dxc6 Pxc6
24.h6 e5 25.h7 ThH 26.Th6 Kd7
27.14 met winst
22.Lxd4 0-0-0 23.Dc3 Tg4
24.Lxb6 Txc4 25.Tcl (Zie dia
gram 3) 1-0
Een grappige slotstelling.
Met dit punt hervond de Til -
burgse grootmeester de aanslui
ting met de middenmoot. Piket
werd vastgenageld op de negen
de plaats met 2 uit 10. Alleen de
Amerikaanse jeugdwereldkam
pioen Tal Shaked staat nog on
der hem met een punt minder.
filatelie
Een nog vrije jong verzamelge
bied is dat van de zegelmeerlin
gen, of vriendschapszegels. Ver
zamelaars van meerlingen kun
nen 16 oktober weer een drie
ling aan hun collectie toevoe
gen, want dan bezegelen Duits
land, Frankrijk en Luxemburg
het in oktober 1980 gesloten re
gionale grensoverschrijdende
samenwerkingsverband tussen
Saarland, Lotharingen en
Luxemburg elk met een zegel.
Op de zegels (thema: Europa)
drie in elkaar grijpende pijlen
en de tekst Sar-Lor-Luxe. Bo
vendien op de Luxemburgse
(16 f.), de Franse (2,80 f.) en de
Duitse zegel (110 pf.) de tekst
Espace-Europeen.
Luxemburg komt 16 oktober
met nog twee series. Oude
staande klokken en wandklok
ken sieren een serie van drie ze
gels (16 f. uit 1816, 32 f., ca.
1850 en 80 f., 1815). en op twee
zegels worden oude molens in
beeld (tekeningen) gebracht:
16 f., de molen van Kalborn (16e
eeuw, gesloopt in 1982) en 50 f.,
de Ramelli-molen uit 1588.
Noorwegen heeft in navolging
van veel andere landen
(waaronder Nederland) een
'postzegelvereniging' voor ju
nioren (van 6 tot 12 jaar) opge
richt. Doel uiteraard om de
jeugd erop te wijzen dat het ver
zamelen van postzegels (de po
pulairste hobby ter wereld)
geen passieve hobby is en dat
verzamelen een combinatie is
van spelen en leren, van creatief
en systematisch denken.
De officiële oprichting van de
vereniging had 16 september in
Trondheim plaats. Er versche
nen toen onder de titel 'Een
hobby zonder grenzen' tevens
twee 3,70 kr.-zegels waarop o.a.
de Noorse vlag, dieren, een auto
en muziekinstrumenten.
Eveneens verschenen 19 sep
tember twee portretzegels ge
wijd aan culturele persoonlijk
heden: de componist Harald
Saeverud, 1897-1992 (10,00 kr.)
en de schrijver Tarjei Vesaas,
1897-1970 (15 kr.).
Zweden heeft dit jaar de Dag
van de postzegel op 4 oktober
gevierd. Het thema is 'de auto'
en in dat kader hebben op die
dag in samenwerking met
plaatselijke filatelistenvereni
gingen en autoclubs over geheel
Zweden zón tweehonderd eve
nementen plaats gehad.
Als filatelistisch hoogtepunt ver
scheen een boekje met zes
brev-zegels (zonder waarde-
aanduiding; voor binnenlands
briefverkeer) waarover klassieke
autós uit de jaren 50 en 60 rij
den. Op de bovenste rij van
links naar rechts: een Volvo Du
ett uit 1958, een Chrevolet Bcl-
Air uit 1955 en een Porsche
356A Cotipé uit 1959; onder:
een Citroën Bil uit 1952 (de be
roemde Avant Traction, 1934-
1957), een Saab 96 uit 1963
(met aan het stuur de Zweedse
rallyrijder Erik Carlsson tijdens
de Ralley van Monte Carlo en
een Jaguar E-type uit 1961.
Telefoonkaarten-Behalve de in
de vorige rubriek genoemde te
lefoonkaarten heeft PTT Tele
com in september nog een serie
uitgegeven. Drie kaarten met
waarden van vijf, tien en vijfen
twintig gulden; thema Euró.
Voor verzamelaars is een spe
ciaal mapje samengesteld
(oplage 5000 stuks). De vijf-gul-
denkaart is alleen te verkrijgen
door aanschaf van dit mapje.
De oplage van de tien-gulden-
kaart is 600.000 stuks, die van
vijfentwintig 250.000.
Bijzondere vlucht--op 28 okto
ber wordt door de KLM met een
Boeing 747-400 een eerste lijn-
vlucht uitgevoerd (vluchtnum
mer KL 869) op het traject Am-
sterdam-Sapporo-Nagoya (Ja
pan). Zowel voor de stop in
Sapporo als de eindbestemming
Nagoya wordt een bijzonder
poststempel gebruikt. Uw cor
respondentie (luchtposttarie
ven) kunt u (in een gefrankeer
de omslag/envelop) tot uiterlijk
21 oktober zenden aan: PIT
Post de Verzamelservice, Post
bus 30051, 9700 RN Groningen.
Op de omslag vermelden KLM
vlucht Sapporó of KLM vlucht
Nagoyé.
San Marino heeft 27 juni met
als thema natuurmonumenten
vier zegels uitgebracht waarop
bomen: 50 1., Pinus pinea, 800 I.,
Quercus pubescens, 18001., Ju-
glans regia en 20001., Pirus
cummunis. Verder: 17 juni, 120
jaar postzegels in San Marino, 4
x 8001., personen; 18 septem
ber, zaligverklaring (27 septem
ber) van Bartolomeo Maria dal
Monte (1726-1778), 8001., mo
nument en kerk; 17 september,
vel met zestien 800 lire-zegels,
(Italiaanse) stripfiguren.