Evangelie van de strakke beat
7A heb de knop
Een lege, achthoekige sokkel
van drie verdiepingen
Cultuur&Kunst
'Mar en Sien'
tekenen
prachtsfeer
Schone
Schijn
ITERDAG 11 OKTOBER 1997
{ecord deelnemers schrijfwedstrijd
pioen. Het aantal deelnemers aan de derde Leidsch Dagblad-
chrijfwedstrijd om de gouden griffel overtreft alle verwachtin-
en. Zo'n 600 kinderen in de leeftijd tussen 8 en 12 jaar stuurden
en verhaal in. Dat zijn er 250 meer dan vorig jaar. Hoewel de
[uitingstermijn inmiddels allang is overschreden, druppelen er
og steeds verhaaltjes binnen. Helaas kunnen die niet meer in
e beoordeling van de jury worden opgenomen. De schrijfwed-
trijd wordt gehouden in het kader van de Kinderboekenweek.
lotheby's veilt tekening Michelangelo
gwDENBij Sotheby's in Londen wordt op 28 januari een teke-
to^gvan de Italiaanse meester Michelangelo (1475-1564) ge
tild. De studie in krijt zal volgens het veilinghuis naar schatting
«er miljoen pond (ruim twaalf miljoen gulden) opbrengen. Het
feat om „Christus en de vrouw uit Samaria", een van de weinige
ec&erken van Michelangelo die nog in privébezit zijn. Volgens So-
meby's schonk Michelangelo kort nadat hij de beschildering van
Ie Sixtijnse kapel in Rome had voltooid een tekening met de
zelfde titel aan zijn weldoenster Vittoria Colonna. Dit werk ging
terloren. De tekening die nu op de veiling komt, was lange tijd
[oek tot zij opdook in de collectie van de Zwitserse verzamelaar
Martin Bodmer.
nalK -
„Europese literatuurprijs voor Tabucchi
Ierlun De Italiaanse schrijver Antonio Tabucchi krijgt de Eu-
■JpjsiTliteratuurprijs Aristeion 1997 voor zijn roman Sostiene
De prijs - waaraan een bedrag van 20.000 ecu is verbon
den - wordt elk jaar in de Europese Cultuurhoofdstad uitgereikt,
terflatis op dit moment Thessaloniki in Griekenland. De uitreiking
r begin december. Vorig jaar kreeg Salman Rushdie de prijs. De
ogiederlandse auteur Cees Nooteboom kreeg de Aristeion in
k'1993.
pinnend werk schildersprijzen te zien
Amsterdam Vanaf vandaag tot en met zondag 26 oktober is in
NfëBurgerzaal van het Paleis op de Dam werk te bezichtigen van
vier winnaars van de aanmoedigingsprijzen voor jonge schil-
»rs, die koningin Beatrix gisteren heeft uitgereikt. De winnaars
rans Lenferink, Paul Nassenstein, Serge Verheugen en Dieuwke
Daans, zijn ieder met twee schilderwerken vertegenwoordigd,
ferder hangt er werk van veertien andere schilders die werk
idden ingezonden. De zogenoemde Koninklijke Subsidie voor
Vrije Schilderkunst is dit jaar verhoogd van vijf tot tiendui-
:nd gulden belastingvrij per winnaar. Koning Willem III heeft
prijs 126 jaar geleden ingesteld.
)prichting VOC uitgebreid herdacht
•n haag De oprichting van de Verenigde Oostindische Com-
Jiagnie wordt in 2002 uitgebreid herdacht. Staatssecretaris Nuis
Cultuur) heeft de Tweede Kamer beloofd dat het ontsluiten en
Beschrijven van de VOC-archieven in Indonesië daarvan een be-
angrijk onderdeel zullen uitmaken. In 2002 is het 400 jaar gele
ien dat de VOC werd opgericht. In Indonesië liggen nog kilome-
"§rs archief van de VOC. Het betreft niet alleen stukken van de
fOC-vestiging in Batavia, maar ook archieven uit andere vesti-
jngen, zoals Kaap de Goede Hoop.
Expositie foto's prins Bernhard
destduinen Vijftig kleurenfoto's waarop prins Bernhard te zien
lop zijn vele reizen door de natuur in onder meer Pakistan,
ndonesië, China en verschillende Afrikaanse landen, zijn tot en
net 11 januari 1998 te bezichtigen in Holiday Inn in Soestdui-
len. De expositie is een selectie uit de 61 kleurenfoto's van foto
raaf Niels Halbertsma in het fotoboek Z.K.H. Prins Bernhard en
Ie natuur.
Finale hiphopcontest in 't Stathuys
Jongerencentrum 't Stat
huys is vandaag even een
broeinest van nationaal
aankomend raptalent. Zes
crews vertegenwoordigen
de hip-hop-hoop van Hol
land in een wedstrijd die
moet uitmaken wat de bes
te aanstormende act is.
Een deskundige jury beslist
na de optredens welke vier
'crews' ter promotie van
zichzelf een verzamel-cd
mogen opnemen. Twee
kanshebbers: 'Headliners'
en 'Class of Method'.
leiden pablo cabenda
„Het is niet alleen maar: 'ik ben
cool en jij niet'. Ik heb wel echte
onderwerpen in mijn raps. Din
gen die me bezighouden." Rap
per Reggie neemt zijn 'vak' seri
eus. Hij en Stefan maken deel
uit van Headliners, een crew
(hip hopband) die zich niet wil
beperken tot alleen maar hip
hop als muziekstijl. En dat komt
tot uitdrukking in de optredens
die ze geregeld met andere
bands samen doen.
„Als we op het podium staan
en er is ook een hardcore band
je geprogrammeerd, dan vragen
we meestal of ze iets met de.
Headliners willen. Nou dan
springt het zooitje zo het podi
um op. Onze optredens stralen
een ongedwongen stefó-sfeertje
uit. Niet zozeer door de muziek,
maar door de houding. We zijn
open naar iedereen toe."
Wat tot gevolg had dat de
crew steeds groter werd en nu
deel uitmaakt van de 'Phat
Pack'. In navolging van de Ame
rikaanse voorbeelden als de
Wu-Tang Clan is het one big
happy family. In de posse heeft
elke grootspreker evenveel in
spraak. Phat Pack bestaat uit
breakdancers, beatboxers en
freestylers.
Een maand geleden speelden
ze in het voorprogramma van
de Osdorp Posse.
Meer dan 1000 mensen. Dat
was zwaar cool. Zulke grote op
tredens kunnen we wel krijgen,
maar dat betekent dat je heel
Reggie en Stefan van hiphopcrew Headliners.
zelden optreedt, en dat willen
we niet. We willen zo veel mo
gelijk optreden en alles zelf in
de hand houden."
'Class of Method' laat zich lie
ver leiden door een hogere
hand. Roeland en Brian zitten
zwaar in de hiphop, maar je zult
ze nooit horen over niggaz,
gangbangs of bitches. Eerder
over hoop, geloof en liefde. Een
blijde boodschap op een strakke
beat. Roeland noemt het hoop-
hop, maar voor Brian is het een
moderne variant van gospel.
Brian: „Het is voor mij de
meest logische manier om ge
tuigenis te doen van mijn ge
loof. Als ik rap, dan doe ik dat
met heel mijn hart. Gospel
hoeft niet alleen piano en orgel
te zijn. Ik gebruik mijn stem als
instrument."
Roeland: „God wil ook origi
neel en modern door ons wer
ken." Hij heeft een groot
perspex kruis om zijn nek han
gen dat blijft zweven boven zijn
glas mineraalwater.
Hoe komen de jongens erbij
om voor God te rappen?
Brian: „Ga je het geloven als
ik je het vertel...? Voordat ik
werd herboren, was ik zelf een
gangleader in Vlaardingen.
Toen rapte ik al, maar ik ver
spreidde geweld met mijn op
tredens, geen liefde. Het ging
totaal de verkeerde kant op en
voor stfaf ben ik toen door mijn
moeder naar Suriname ge
stuurd. Daar kwamen in een
droom vijf engelen naar me toe,
die zongen van Jezus, in een
lied dat ik nog nooit eerder had
gehoord. De volgende dag werd
precies hetzelfde lied gezongen
in de kerk. Er viel iets van me af
en en er kwam een enorme rust
voor in de plaats. Ik heb toen
gezegd dat ik voortaan de heer
wilde dienen."
Roeland: „Hallellujah!"
Botst dat niet een beetje met de
verering van de heilige drieën-
heid in hip hopkringen: seks,
geld en macht?
Roeland: „Run DMC heeft zich
ook bekeerd."
Brian: „En er zijn een hoop cre
ws die zich met geloof bezig
houden." 'Gospel Gangsters',
'Nu Wine', die zijn allemaal we
dergeboren. Het gaat allemaal
om God. Hij beloont mij."
Dus jullie gaan winnen?
Brians:,,Dat ligt aan Hem. Zo
lang wij zijn naam maar eren."
foto» Mark Lamers Roeland:,, Amen!"
De finale van de 'Hiphopcon
test' is vanavond om 20.00 uur
in jongerencentrum 't Stathuys
in Leiden.
recensie annemiek ruygrok
Voorstelling: 'Met Mar en Sien naar
2010'. Met: Marja Kok en Shireen
Strooker; gezien 10/10, Leidse
Schouwburg, Aldaar nog te zien:
11/10 en 14/10 t/m 25/10 (behalve
zondags en maandags).
Zullen ze toch vallen voor de
Newyorkse winkelstraten,
het grote geld van de optie-
beurs? Of blijven Mar en Sien
waar ze zijn; in het regen
woud, ontsnapt aan de hecti
sche welvaartsmaatschappij?
Na afloop van de voorstelling
'Met Mar en Sien naar 2010'
is één ding duidelijk: vluch
ten kan niet meer. Zelfs in de
jungle ben je niets zonder
laptop en balen shag (Mar).
Maar ze zouden toch genoeg
hebben aan een hangmat en
wat water? Geld speelde toch
geen rol meer in hun leven?
Ze zouden vrij zijn van alles
waarmee ze vijftig jaar om
ringd waren, leven in een
wereld zonder magnetron en
hypotheek.
'Met Mar en Sien naar
2010' is een voorstelling uit
het niets ontstaan. Geheel in
de traditie van het Werktea-
ter weten Marja Kok en Shir
een Strooker van dat niets
'iets' te maken. Op een kaal
podium, waarboven de wind
onheilspellend giert, schep
pen zij een mysterieuze en
bevrijdende sfeer, die soms
melancholisch wordt. Want
je kunt nu wel het juk van de
welvaartsmaatschappij af
werpen, partner en kinderen
verlaten, het geld letterlijk
overboord gooien, volkomen
op jezelf aangewezen zijn, je
blijft toch zitten met die ka
ter die je in een halve eeuw
hebt opgebouwd. En dan
kom je, daar in dat verre
godverlaten oerwoud, jezelf
tegen.
Kibbelend en hartver
scheurend liefdevol proberen
de twee vriendinnen het daar
te rooien. De een sleept de
ander mee. Sien met haar
lijntje naar een hogere
macht, Mar nog steeds met
een been in het oude le
ventje.
Een prachtige sfeerteke
ning. Kaal en puur. En soms
heel erg om te lachen.
iel notabel Noordwijk prikte
landag een vorkje met een
ntal kunstenaars. Hotel
lordzee heeft vijftigduizend
lden klaarliggen voor een
nstwerk. En de jury die de
intig ontwerpen die ochtend
d beoordeeld, kon elk mo-
int de winnaar bekendma-
n.
is niet te voorspel-
Smaken verschillen, politie-
voorkeuren helemaal, en
lestal zit ook nog ergens een
mmercieel belang. Maar
ns helpt het om een beetje
het raam te kijken,
int daar, op de plaats waar
allemaal om ging, tussen
ggenstokken die me toch al
handicap voor de creativi-
lijken, lag al een sokkel,
en neutraal verhoginkje waar
wijze van spreken elke fon-
i nog wel op te monteren
maar een roodmarmeren
ïthoekige drie verdiepingen
lende sokkel. Met drie ronde
ten. Voor, pakweg, drie ronde
en.
|een grafzerk waarop alleen
datum nog ontbreekt lag op
paar meter afstand van de
veuze kandidaten al de sok
van het ontwerp van één
ihen.
enkaart? Doorgestoken
rt? „Probeer helder te den-
i", zei ik tegen mezelf. Lag
ding er al toen we hier naar
tien gingen? Lag het er al
in ze de prijsvraag uitschre-
fi? En kan het dat maar één
i de zestien deelnemers dat
zien heeft?
hield twee acceptabele moge
heden over. Óf ze hebben
tige week een winnaar geko-
en onthullen straks geen
werp, maar het echte werk.
ze hebben vanochtend geko-
i. maar hadden al eerder be
den dat het kunstwerk hoe
ook op een roodmarmeren
ïthoekige driehoge sokkel
•est komen. Alle andere ver
engen besloot ik onder de
emer doorgestoken kaart te
laren
néén mogelijkheid had ik
in seconde gedacht. Ze had-
dat ene ontwerp al, gingen
sokkel neerleggen, maar wil-
itoen opeens meer keuze,
i deelnemers is keurig ver
Fernando Lameirinhas in Stadsgehoorzaal
Als een grafzerk waarop alleen de datum nog ont- Mick Jagger mocht van Keith Richards dance in de Rol-
breekt. archieffoto loek zuyderduin ling Stones-muziek stoppen. foto reuter
teld dat ze die sokkel wel of niet
mochten gebruiken.
Het treurige is: de jury heeft, in
afwachting van de mening van
de omwonenden, voorlopig drie
ontwerpen gekozen. Eén past
volstrekt niet op die sokkel, een
tje staat op twee in plaats van
drie palen ('toen ik ging kijken,
lag die derde verdieping er nog
niet', vertrouwde de maker me
toe) en het derde is dat ontwerp
dat ze al lang hadden. En het
ergste is: dat is het mooiste.
Job de Kruiff
LVC-dj's
LVC-voorzitter Fons Delemarre
lijkt een principieel man. Zodra
vrijwilligers voor hun werk krij
gen betaald, zijn ze geen vrijwil
ligers meer, redeneert hij. „En
dus betaal ik ze niet." En weg
waren drie van de vier vaste
LVC-dj's. Onder hen de topper
L-Dopa. Tweehonderd piek per
avond wilde hij. Een koopje
want in 'echte' dance-tenten in
Amsterdam en Rotterdam van
gen dj's van zijn kaliber een
veelvoud van dat bedrag.
In een tijd dat PvdA'er Wim Kok
er geen moeite mee heeft dat de
directie van Philips al haar me
dewerkers transformeert in
doorlopend omscholende flexi-
werkers en de conservatieve
Keith Richards erin toestemt dat
zijn collega Mick Jagger de Dust
Brothers elementen uit de dan
ce aan het oeuvre van de Rol
ling Stones laat toevoegen, mag
ik de benadering van good old
Fons 'star' noemen.
Vooral dat voorbeeld van de
Rolling Stones is van toepas
sing. Fons is namelijk een fan.
En net als Richards moet hij van
modem gedoe met draaitafels,
samples en beats niets hebben.
Nu valt er voor starheid best
wat te zeggen, mits ze voort
komt uit deugdelijke principes.
Maar wat, vroeg ik de opper-
baas van het LVC eerder deze
week, is nu helemaal het princi
pe in deze kwestie. „Ik betaal
geen vrijwilligers", citeert hij
fouüoos uit de LVC-bijbel. En
als ze nu geen vrijwilliger meer
zijn? „Dan nog betaal ik ze niet.
Het einde zou zoek raken want
de andere vrijwilligers claimen
dan ook een uitzonderingsposi
tie. Ik houd geen vrijwilliger
meer over." Slim gevonden van
Fons. Je kunt wel merken dat hij
het vak heeft geleerd bij de ge
meentelijke afdeling milieu en
beheer, waarvan hij de officiële,
betaalde woordvoerder is.
Toch rammelt zijn verweer. Op
dansavonden hebben de gla-
zenophalers, affiche-plakkers,
consumptiebonnenverkopers
en andere onbezoldigde LVC-
functionarissen namelijk wat te
doen dankzij de artiesten achter
de draaitafels. Ja, Fons, je leest
het goed, L-Dopa is een artiest.
Een artiest die voor een habbe-
krats wil blijven draaien in jouw
LVC. Een lot uit de loterij dat je
met beide handen behoort aan
te grijpen en te kussen. Of dacht
je dat die jongens van de Dust
Brothers de nieuwe Stones-cd
als vrijwilligers hebben gepro
duceerd?
Wim Koevoet
Fernando Lameirinhas spreekt
graag in het meervoud. Dat
komt omdat zijn broer hem bij
na zijn hele carrière heeft bijge
staan. In de jaren zestig waren
ze ongekend populair in België
als Jess James. Hun soulhit
Move stond overal in de top 10,
in België, Spanje en Duitsland
zelfs op nummer één. In een
'ander leven' componeerde Fer
nando Amsterd-ao, toen onder
de naam Sail-Joia. Het werd op
nieuw een hit. Maar de Portu
gees van geboorte houdt zich
verre van het lawaai van de po
pulariteit. Nu zijn nieuwe cd Vi-
da Vida uit is maakt hij een
tournee in Nederland en België.
In zeven van die concerten is
zijn vriend, bewonderaar en
even bescheiden collega Ray
mond van het Groenewoud te
gast. Vanavond staat Lameirin
has op het podium van de Leid
se Stadsgehoorzaal, echter zon
der zijn Belgische collega.
Vlaamse soul
Eigentijdse fado en Vlaamse
soul, zo wordt hun samenwer
king aangekondigd. Maar zoals
je onder soul iets anders kunt
verstaan dan de muziek van
Van het Groenewoud, zo heb
ben ook de liedjes van La
meirinhas niet zoveel van doen
met de originele Portugese fado.
„Daar staat het ver vanaf', er
kent hij. „Ik heb er wel respect
voor, maar met de traditie moet
je reizen. Wat ik speel is een
vermenging van twee culturen.
Ik ben wel in Portugal geboren,
maar ik woon er al bijna veertig
jaar niet meer."
Zijn vader vluchtte destijds
uit angst voor het regime naar
België. „Hier is het pas begon
nen, daarvoor had ik geen idee
muzikant te worden. Ik speelde
ook geen instrument, dat was in
Portugal alleen weggelegd voor
kinderen van rijke ouders. In
België heb ik gitaar leren spelen,
ik begon ook meteen met com
poneren, maar dat had niets te
maken met Portugese muziek,
de fado kwam pas veel later.
Het was gewoon rock roll en
pop, maar wel meteen in een
eigen stijl, meer melodisch."
Ziek
De eerste echte liefde van Fer-
Femando Lameirinhas: „Ik woon hier in Amsterdam, ik heb hier mijn familie, dit is mijn realiteit." foto gpd
nando en zijn broer was de
soulmuziek. „Dat was muziek
met een geest, misschien toch
al wat dichterbij de fado. Als
Jess James hadden we snel
succes. Move was een grote hit,
later zelfs nog door The Tram-
mps opgenomen. Drie lp's heb
ben we gemaakt, overal in Eu
ropa hebben we opgetreden.
Maar na vijf jaar was ik ziek van
de showbusiness, letterlijk ziek.
Je bent een product, ik raakte er
totaal in verdwaald. Ik heb de
knop omgedraaid en ben met
een paar jazzmuzikanten meer
intuïtief gaan werken, creatiever
en minder commercieel. Je zou
kunnen zeggen dat we van de
strakke soulpakken overgingen
naar de hippies. Dat werd na
tuurlijk slecht ontvangen, maar
ik had het gevoel dat ik op
nieuw begon te leven. Al had ik
geen rooie cent meer."
Later schreef hij nog de klas
sieker Amsterd-ao die vrijwel
jaarlijks wordt 'gekopieerd'.
Was Amsterd-ao nog sterk Bra
ziliaans getint, Fernando begon
al wel de warmte van zijn thuis
land te voelen. „De Braziliaanse
muziek was voor mij een soort
brug tussen de fado en de wes
terse muziek", legt hij uit. „Ei
genlijk ben ik net als ieder mens
altijd op zoek geweest naar mijn
wortels. Bij mij uit zich dat in de
muziek. En het Portugal dat ik
voel bestaat niet meer, maar dat
interesseert me niet. Ik woon
hier in Amsterdam, ik heb hier
mijn familie, dit is mijn realiteit.
In Portugal heb ik nu wel weer
een klein huisje waar ik eens
per jaar heen ga. Maar dan als
toerist. De traditionele fado is
lang gekoesterd, maar nu vallen
de muren weg. Wat ik nu doe
wijkt niet zoveel af van wat nu
in Portugal wordt gespeeld, al
leen de wegen ernaar toe zijn
verschillend. De muzikanten
daar halen de westerse muziek
binnen, terwijl ik terug ga naar
de fado."
Vrienten
Hij werkte al samen met Leoni
Jansen, die ook op zijn pas ver
schenen cd Vida Vida zingt. En
nu dan met Raymond van het
Groenewoud. Op zijn verlang
lijstje staat nog Henny Vrienten,
die eveneens aan Vida Vida
meewerkte. „Ik zie Henny vaak,
zijn kinderen zitten op dezelfde
school als mijn kinderen. Net
als Raymond is hij enorm muzi
kaal.
Met hem zou ik nog wel eens
een project willen doen, maar
ja, die man heeft het vreselijk
druk. Wat Leoni, Raymond en
Henny met mij gemeen hebben
is dat de muzikaliteit in onze
hoofden zit. De muziek is onze
taal."
