Standbeeld voor een zangeres
JA i
Cé"
Senegalese dansers laten publiek
af en toe naar adem happen
Cultuur&Kunst
'Haagse Harry moet een geintje blijven'
Harry ook in Leiden populair
Voorschotense docent
wint prijs met licht
erotisch schaakspel
lenigheid over verzorging
ai-ster uit 'Free Willy'
ENSDAG 8 OKTOBER 1997
nrijsdam. 071-5356444
lice Girls in Gelredome
"m De Engelse meidengroep Spice Girls treedt op 28 maart
ji het dan pas afgebouwde multifunctionele stadion Gelre-
%e in Arnhem. Dat heeft concertpromotor Mojo Concerts in
ft bekendgemaakt. Het betreft de eerste popact in Gelredo-
,ln hun nog korte bestaan zijn de Girls enorm populair ge-
At. Maandag presenteerden ze in Granada hun tweede al-
n: Spice World. Toch hebben de vijf nog nooit een tournee
trjaakt en dus ook geen volledig concert gegeven in Neder-
i Met hun deze week begonnen Europese tournee komt
verandering in. Tijdens het optreden is er in het Gelredome
;r)ts voor 30.000 bezoekers. De voorverkoop begint zaterdag.
;nsuur in Leeuwarden
°wrden De expositie 'Niemand vlucht vrijwillig' in het
kicantoor van Leeuwarden breekt vroegtijdig op. Kunstenaar
IBoomsma gaat niet akkoord met de censuur die de ge
binte op zijn werk heeft toegepast. De expositie zou nog enke-
wfken duren. Het omstreden werk van de kunstenaar, een
'lelobject met daarop nadrukkelijk aanwezige geslachtsdelen,
i Rèst van de gemeente worden afgedekt. Het beeld vraagt aan-
ht voor illegale vrouwen die vaak noodgedwongen in de
stitutie belanden. Een compromis zat er niet in.
msuur in Deventer
•NTERDe Amsterdamse kunstschilder Ronald Ophuis gaat
Openbaar Ministerie in Zwolle onder druk zetten om zijn ge-
akte schilderij "Sweet Violence' terug te krijgen op de ten-
Opstelling in de Bergkerk in Deventer. Het schilderij werd za
ag 27 september uit de tentoonstelling verwijderd na klach-
5itan bezoekers. Zij zouden zich gestoord hebben aan het
jlderij waarop seksuele handelingen staan afgebeeld waarbij
A jongeren onder de zestien jaar betrokken zijn. Als het OM
'ts|volle geen toestemming geeft voor het herplaatsen van het
ttderij, dan zal Ophuis juridische stappen ondernemen.
Tekenaar komt na drie jaar met vervolg
den haag ad van k
Weliswaar totaal overvallen door het enor
me succes, liet Marnix Rueb drie jaar gele
den desondanks weten dat hij zich onder
geen voorwaarde zou laten meeslepen in de
euforie rond Haagse Harry, het stripfiguur
tje waarvan hij de geestelijke vader is. Ruim
100.000 exemplaren van het album 'Kap
nah', met in de hoofdrol dit eigentijdse
rauwdauwertje, gingen er toen in tijdsbe
stek van een paar maanden over de toon
bank.
Dat was, zeker voor Nederlandse begrip
pen, een gigantisch aantal. En dan hebben
we het nog niet over de petten, t-shirts,
stropdassen, sokken, bekers, glazen en al
lerlei andere parafernalia. Want Harry ver
kocht als een trein. Maar Marnix Rueb, die
liep weliswaar aardig binnen, maar er echt
geen stap harder door.
Ja, de laatste maanden heeft hij zich weer
eventjes in het zweet gewerkt, nu het Harry-
album nummer twee, met de veelzeggende
titel 'Niet te wénigü' op het punt staat om
uit te komen. In, voor de zekerheid, alvast
maar een eerste oplage van 65.000 stuks.
„Maar dat was vorige keer ook al zo", zegt
hij nu. „Als de puntjes op de i gezet moeten
worden, is het altijd haasten geblazen. Dat
geldt voor de deadlines in mijn gewone gra
fische werk ook. Aan het eind van de rit is
het altijd weer even hectisch."
Gezien het commerciële succes van de
strip leek het een aanlokkelijk idee om zo
snel mogelijk met een opvolger te komen.
Harry, met zijn tapijtnek, zijn campingsmo
king, zijn plat Haags (fonetisch weergege
ven) en zijn geheel aparte kijk op het leven
in het algemeen en de multiculturele sa
menleving van de residentie in het bijzon
der, appelleerde aan een breed publiek; niet
alleen in de hofstad zelf. Maar Marnix Rueb
was helemaal niet van zins om zijn pareltje
voor de zwijnen te werpen. Daarvoor was
zijn gedachtengoed, dat bijzonder grofge-
bekte manneke, hem toch net even te lief.
Twee dingen liggen daaraan ten grond
slag. „Ten eerste is Harry mijn hobby, en
dat wil ik graag zo houden. Hij figureert al
jaren als maandelijkse strip in een Haags
uitgaansblad. Net mooi, want dan heb je
even de tijd om wat aardigs te bedenken.
Ten tweede kan en wil ik niets forceren. Het
gaat om humor, om grappen en dat moet je
niet uitmelken, anders loop je het gevaar
om melig te worden. Daar komt nog bij, dat
ik me ook geen half jaar achtereen op zo n
figuurtje kan concentreren. Hij zou me bin
nen de kortst mogelijke keren de strot uit
komen. Want nogmaals, het is begonnen
als een geintje en zo moet het blijven ook."
Wat opvalt aan het vervolgalbum - want
dat is het geval met op elke bladzijde op
nieuw een ander item - is dat de strip dit
maal is uitgevoerd in full color en dat de te
kenaar zich meer en meer opwerpt als
schrijver. „Dat van die kleuren is simpel.
Dat kan nu vanwege het succes van het eer
ste album. Bij 'Kap nah', hadden we geen
:ties op de
uziekscholen
Mexicaanse Maria de Lourdes op tournee door Nederland
vakorganisaties uit de
itonderwijs wereld gaan
tot het voeren van actie
de onderhandelingen
een CAO zijn mislukt,
betekent dat voor het
in de geschiedenis sta-
iacties op til zijn bij mu-
cholen, creativiteitscen-
:en ondersteunende in-
ïgen. Bij deze centra
p en 6000 mensen.
rder hadden de bonden
werkgeversorganisatie
een ultimatum gesteld
°faj niet met een nieuw
zou komen. De werkge-
die eerder niet ingingen
e eis voor korter werken
oopkrachtbehoud, heb-
e het ultimatum als zijnde
rechtsgeldig van de hand
"n!fezen.
bonden willen een sala-
p rbetering van 2,5 pro-
over 1996 en een struc-
e verbetering voor 1997
procent. Daarnaast ei-
f ;e koopkrachtbehoud en
36-urige werkweek. De
gevers vinden dit te veel
n Allen streeft
nfeld voorbij
Sommige mensen verdienen het echt. En dan nog blijft
het afwachten of er een standbeeld van ze komt. De
Mexicaanse zangeres Maria de Lourdes behoort tot de
kleine categorie van gelukkigen. Op 19 november wordt
in het belangrijkste uitgaanscentrum van Mexico-Stad
een standbeeld varyhaar onthuld. „Het initiatief daarvoor
is voortgekomen uit het publiek", zegt de sympathieke
zangeres trots. „Ik vind het een hele eer". Terwijl de
voorbereidingen voor de onthulling in volle gang zijn,
tourt Maria de Lourdes elf dagen door Nederland.
Uien, hoofdrolspeler in de
jche serie 'Home Improve-
heeft alle reden tot la-
I Het volgende seizoen
)e hij namelijk 1,25 miljoen
per aflevering, zo werd in
hgeles bekendgemaakt,
une Improvement" duurt
-en seizoenen en is een van
ïst bekeken series van de
ir ABC. Nu krijgt Allen nog
ikcfto dollar per aflevering,
ijn nieuwe contract streeft
trry Seinfeld voorbij, die
urlijn hoofdrol in de komi-
jierie 'Seinfeld' een miljoen
per episode krijgt uitbe-
mJlfeld laat in het midden of
l|g een seizoen doorgaat en
lordt niet uitgesloten dat
«eindelijk een beter con-
item de wacht weet te slepen
arnhem martin hermes
We spreken elkaar door de tele
foon. Op de achtergrond in
Mexico-Stad is het een enorme
drukte. „Ik zit nu op een bijeen
komst met vrienden van mij",
legt Maria de Lourdes uit. „We
zijn de onthulling van mijn
standbeeld aan het voorberei
den. Er komen veel mensen
naar toe. Vooral ook veel jonge
mensen uit de hele republiek
die de Mexicaanse muziek van
mij hebben geleerd."
Al tientallen jaren spant de
zangeres zich in om het muzi-
kalê erfgoed van Mexico voor de
toekomst veilig te stellen. Eind
jaren tachtig zag het er allemaal
somber uit. „Maar de Mexi
caanse muziek wint langzaam
een beetje aan terrein terug",
stelt ze tevreden vast. „Jongeren
komen er nu gemakkelijker mee
in aanraking. Maar ze kunnen,
deze muziek nog niet maken
met de intensiteit'die ze moet
hebben."
De volkszangeres geeft zelf
het goede voorbeeld. Ze reist de
hele wereld rond om de Mexi
caanse muziek te laten horen.
„Dat touren is uiterst vermoei
end. Maar de mensen willen de
ze muziek horen en dat stimu
leert mij om door te gaan. Het
belangrijkste is dat ik veel blijf
zingen en daarmee de hoogste
kwaliteit lever."
„Daarnaast heb ik de Gruppo
impulsor de la musica repre-
sentita de Mexico opgericht.
Daarin zitten ook journalisten,
politici en andere zangers die
zich willen inzetten om die
Mexicaanse muziekcultuur met
haar rijke geschiedenis te ver
spreiden. We leiden ook jonge
ren op om onze muziek op een
juiste manier te vertolken. De
resultaten worden nu zicht
baar."
Zes jaar geleden maakte het
grote publiek in Nederland voor
het eerst kennis met Maria de
Lourdes. Op dat moment was
ze elders in de wereld al een ge
vierde ster. „Het lijkt misschien
dat mijn carrière in Nederland
zo laat op gang gekomen is.
Maar zo voel ik dat niet. Het is
nu eenmaal zo gelopen. De ma
nier waarop die carrière begon,
is voor mij veel belangrijker."
Beatrix
„In 1991 zong ik op uitnodiging
van koningin Beatrix op de ver
jaardag van haar vader, prins
Bernhard. Het was voor mij heel
bijzonder om voor iemand te
zingen die zo'n grote belang
stelling heeft voor de Mexicaan
se cultuur. De relatie met het
koninklijk huis is blijven be
staan. Ik bewaar er goede herin
neringen aan."
Het was ook koningin Beatrix
die vond dat het hele Neder
landse volk van Maria de Lour
des zou moeten kunnen genie
ten. Een televisieoptreden volg
de en sindsdien vliegen de cd's
van de Mexicaanse volkszange
res als zoete broodjes over de
toonbank. Inmiddels heeft ze in
ons land twee fanclubs waar
mee ze goede contacten onder
houdt.
De goede relatie met Neder
land resulteerde ook in een pla
tencontract met Polydor Neder
land. Afgelopen zomer ver
scheen haar 44e cd
'Simplemente Maria', een po
ging van de platenmaatschappij
om Maria's stem en stijl van
zingen voor een groter publiek
toegankelijk te maken. Op de cd
staat behalve Mexicaanse mu
ziek ook recent poprepertoire.
Maria de Lourdes: „De Mexicaanse muziek wint gelukkig weer terrein.'
„Nee, ik verloochen mijn af
komst daarmee niet", reageert
de zangeres fel. „Sommige
nummers zijn dan niet'door
Mexicaanse componisten ge
schreven, maar het zijn wel ro
mantische liedjes die ik met de
zelfde Mexicaanse sfeer en
smaak kan brengen. Ik kan ze
zingen zoals ik altijd heb gezon
gen. Ik heb dan ook niet het
idee dat ik van mijn oorspron
kelijke stijl ben afgestapt."
„Ik zou het leuk vinden om
tijdens mijn concerttournee
door Nederland een bezoekje te
brengen aan het koninklijk huis.
Maar ik weet niet of ze er de tijd
voor hebben. Er is nog geen af
spraak gemaakt. Ik zou konin
gin Beatrix graag een kleine re
plica van het standbeeld van
mij in Mexico willen schenken.
Jullie koningin is ook een beeld
houwster; ik ben heel benieuwd
naar wat zij er van vindt. Maar
het is afwachten of dat lukt."
A
idee hoeveel we er zouden slijten. Zwart-wit
was goedkoop, dus vandaar. Dat de strip
een stuk drukker is geworden, heb ik de af
gelopen dagen vaker gehoord. Tja, ik wilde
er zoveel mogelijk grappen en woordgrap
jes in kwijt. Heb zelfs nog gestreept, hier en
daar. Dat je, zoals jij zegt, soms een kwar
tier doet over een pagina, beschouw ik
maar als compliment. Wat heb je aan een
stripalbum dat je in een kwartier uit hebt?
Krijg je bij mij tenminste nog waar voor je
geld, ja toch."
Ook in 'Niet te wénigü' stuift zijn geestes
kind Harry weer als een olifant door de
Haagse porseleinkast, een olifant op Nike's
in dit geval dan. De stad als één grote
bouwput, het gemeentebestuur, het ko
ninklijk huis, de allochtonen, de plaatselijke
FC; iedereen en alles moet er aan geloven,
want Harry maakt van zijn Haagse hart we
derom geen moordkuil. Goed, dat hij maar
een klein hartje heeft, want anders kun je
sommige zaken gemakkelijk als kwetsend
ervaren.
„Ach", zegt Marnix Rueb, zelf afkomstig
uit het 'nette' deel van 's Gravenhage, „als
striptekenaar mag je de dingen natuurlijk
op de hak nemen. Ik heb zelf al flink gecen
sureerd, want ik wil beslist niet te ver gaan.
Aan de andere kant moeten de mensen
Harry niet al te serieus nemen. Per slot van
rekening doe ik dat zelf immers ook niet."
Het wordt vast en zeker vast weer lang
wachten op aflevering nummer drie.
leiden ad van kaam
Leiden en Den Haag mogen in
sociaal en cultureel opzicht dan
aanzienlijk van elkaar verschil
len; het neemt niet weg dat de
beroemdste en beruchtste in
woner van de residentie - het
stripfiguurtje Haagse Harry -
zich ook in het Leidse op een
flinke populariteit mag verheu
gen. Toegegeven, de Leienaar
zal ongetwijfeld wat langer kau
wen op het fonetische Haags
dan de echte Hagenees dat
doet, maar dat de onverholen
en plat uitgesproken boodschap
van Harry ook hier ter stede hel
der en duidelijk overkomt, is
een punt dat zeker is. Het is per
slot van rekening maar twintig
kilometer van het Plein naar de
Aalmarkt. De situatie is gekend,
zoals dat heet
Op die situatie speelt de Leid
se Stripshop, gevestigd aan de
Aalmarkt, in door te komen met
een zogenaamde Ex-libris, een
item dat speciaal voor de gele
genheid door de geestelijke va
der van Harry, de tekenaar Mar
nix Rueb, is ontworpen. Bij de
eerste 100 exemplaren van 'Niet
te wénagü', het tweede album
waarin Harry centraal staat en
dat morgen in een eerste druk
van 65.000 exemplaren ver
schijnt, is een genummerde te
kening bijgevoegd. Een collec
tors item. Waarvoor geldt dat
degene die het eerst komt, ook
het eerst maalt.
Op de speciale tekening is te
zien hoe Harry de sleutel van de
stad Léje krijgt aangeboden.
Zijn reactie is, zeker voor wie
het eerste album 'Kap Nah'
kent, even voorspelbaar als ty
perend. 'Mottiktühmei? Ik komp
'r zau auk wel in, hoah!'.
Goed, hij wil uiteindelijk best
ruilen. Zo'n originele Leidse
sleutel voor een onvervalste
Haagse régah. Om de goede ste
denband van tegenwoordig -
vroeger niet altijd even opti
maal toen er aan de respectie
velijke grenzen op gezette tijden
flink werd gemat - nog maar
weer eens te benadrukken.
voorschoten gpd
De Delftse kunstenaar Guus
Zuiderwijk (50) maakte twintig
jaar geleden, toen hij werkte op
de afdeling bouwkeramiek van
de Porceleyne Fles, een opval
lend schaakspel. Hij heeft nu
met deze kennelijk tijdloze cre
atie een belangrijke internatio
nale keramiekprijs gewonnen:
die van de Zwitserse keramiek-
stad Carouge.
Unaniem koos een vakjury
daar voor Zuiderwijks inzen
ding. „De speelstukken zijn een
genot om vast te houden, heb
ben mooie proporties en de
harmonie en sensualiteit van
het klassieke schaakspel", aldus
de beoordelers.
Zuiderwijk won de prijs tij
dens een grote keramiek-biën-
nale in het Zwitserse Carouge,
een voorstad van Genève. Ca
rouge heeft, evenals Delft, een
indrukwekkende keramische
traditie en organiseert tweejaar
lijks een grote tentoonstelling
op dit gebied. De prijs die aan
deze groots opgezette expositie
is verbonden heeft elke keer een
ander thema. Dit jaar stonden
schaakspelen centraal.
Keramist/schilder Guus Zui
derwijk, werkzaam als beeldend
kunstenaar en als docent aan de
Vrije Academie Vlietstreek
Leidschendam Voorschoten
las maanden geleden in de in
ternationale vakbladen over het
biënnale-thema van dit jaar.
„Ik had het nu onderscheiden
schaakspel nog staan en dacht
direct 'ik stuur het in'. Je weet
immers maar nooit. Het ont
werp is weliswaar ruim twintig
jaar geleden gemaakt, maar
heeft een tamelijk tijdloze
vormgeving. Gevraagd werd om
in elk geval een koning en een
pion op te sturen. En een
schaakstuk naar keuze. Ik heb
gekozen voor het paard, omdat
dit stuk samen met de koning
en pion een goed beeld geelt
van het complete schaakspel".
Zuiderwijk omschrijft de
vormgeving van zijn schaak
stukken als 'tamelijk abstract',
'tijdloos' en met een 'licht eroti
sche tastbaarheid'. „Ze zijn her
kenbaar als schaakstukken,
maar ook weer niet. Feitelijk is
elk schaakstuk uniek en heeft
een geheel eigen vorm. De af
zonderlijke delen zijn gegoten
in een rubberen mal. De klei
heb ik daarin niet helemaal la
ten uitharden. In nog plastische
staat heb ik de stukken uit de
mal gehaald en ze daarna met
de hand vervormd. Daardoor is
werkelijk geen pion hetzelfde.
Ze zien er een beetje condoom
achtig uit. Ze zijn glad en slap,
alsof iemand het ventieltje uil
de schaakstukken heeft getrok
ken. Daarbij komt dat het
schaakbord zelf is bekleed met
zachte stof voor een geruisloos
spel. Alle factoren tesamen ma
ken mijn schaakspel tot een
prettige eenheid".
naars van de orka Keiko,
uit de film 'Free Willy',
de verzorgers van het
j»;rvan beschuldigd hun
Jpht te laten prevaleren
I zijn welzijn.
Jeigenaars, verenigd in de
["jfng Free Willy-Keiko, be-
ïn dat Keiko's gezondheid
nsen overlaat, zoals wordt
ïrd door de beheerders
iet zee-aquarium in Ore-
faar de orka sinds januari
Verblijft. Volgens de stich-
het aquarium Keiko niet
pn, zoals de bedoeling
^jjnidat het dier veel geld in
0(#tje brengt. Zijn aanwezig-
oieeft het aantal bezoekers
uc*et aquarium verdubbeld
e plaatselijke economie
75 miljoen dollar opgele
id Honderden kinderen
stonden in Newport te juichen
toen Keiko bijna twee jaar gele
den na een vliegreis uit Mexico
in het Oregon Coast Aquarium
arriveerde. Het sprookje over
zijn herstel en uiteindelijke vrij
lating lijkt nu echter te ontaar
den in onsmakelijk geruzie over
geld. Vorige maand is een die
renarts opgestapt na onenig
heid over Keiko's verzorging en
de staat onderzoekt beweringen
dat het dier in slechte gezond
heid zou verkeren en zou wor
den uitgebuit.
Lanny Cornell, een dierenarts
uit San Diego die de Free Willy-
Keiko stichting vertegenwoor
digt, zei dat hij Keiko samen
met een collega had onderzocht
en fit had bevonden. „Hij is een
goed-uitziende, volwassen or
ka", zei Cornell, en wellicht kan
hij over een jaar of twee worden
vrijgelaten.
dans en muziek
Senegalese dansers vieren de bevrijding. foto maartenbrinkgreve
recensie maarten baanders
Voorstelling 'Gorée, mon histoire' door
Les Danses Africaines du Senegal Gezien
7/10, Stadsgehoorzaal. Leiden
De voorstelling opent met een
scène waarin de slavenhandel
wordt uitgebeeld. De toeschou
wer is dus gewaarschuwd dat er
ook nog iets anders is dan de
volmaakte wereld van opzwe
pende ritmes en schitterende
dansen die daarna op het toneel
losbarsten.
'Gorée, mon histoire' heet het
programma waarmee Les Dan
ses Africaines du Senegal gister
avond in de Stadsgehoorzaal
optrad. Gorée is een eiland dat
in de achttiende eeuw een cen
trum van slavenhandel was.
Veel slaven kwamen uit Se
negal. Als een groep de geschie
denis en cultuur van dit land
weergeeft, kan de slavernij
daarin niet ontbreken.
Maar de voorstelling wordt
toch bepaald door dans en mu
ziek. En die zijn weergaloos,
overrompelend en laten zo'n
eindeloze $troom energie zien,
dat je als toeschouwer soms
naar adem hapt.
De djembés brengen een on
gelooflijke stroom ritmen voort;
basisritmen waar solopartijen
van af springen. Haarscherp
worden deze motieven in dans
bewegingen beantwoord. De
dansers gooien hun hele li
chaam in de wilde beenbewe
gingen en de vlammende geba
ren met romp en armen. De
groep vormt een kleurrijke be
wegende massa, waaruit steeds
dansers naar voren komen met
krachtige solodansen en soms
verbluffende acrobatische toe
ren. Zang en muziek van snaar
instrumenten en fluiten bren
gen iets lichts en stralends bij
het zware ritmische geweld.
Maar de extase komt tot stil
stand. Slavenhandelaren betre
den het toneel en maken met
hun vernederingen en wreedhe
den alles kapot. Deze gespeelde
scènes vormen niet het sterkste
onderdeel van de voorstelling.
De geschiedenis is bekend en
wordt weinig verrassend uitge
beeld. Maar door het contrast
met de gelukzalige dansen ma
ken deze scenes toch indruk en
voel je je geschokt.
De Senegalezen zijn nu van
de slavernij bevrijd en na de
pauze is er dan ook alleen nog
plaats voor de triomf van de ei
gen cultuur. Of de eigen cultuur
in Senegal werkelijk triomfeert,
valt te betwijfelen, maar in elk
geval voelen de bewoners er een
diepe verbondenheid mee en
gaan ze er helemaal in op. Les
Danses Africaines du Senegal
brengt dat fantastisch over en
bezorgt het westerse publiek
een unieke ervaring.
