t Geld voor slachtoffers gifschandaal Buitenland Bus van de weg: 13 doden Vrijgelaten Hamas-sjeik wil ineens vrede sluiten Storm teistert vuurtoren Zwitserland heeft voor zes miljard aan nazi-goud 'Bewijs voor botsing auto Diana en Dodi gevonden' 'Belgische kroonprins Filip gaat zich verloven' Frans archief open voor oorlogsonderzoek Boliviaanse kinderen zitten goed in de bajes 'RIJDAG 3 OKTOBER 1997 00 rand op luchthaven Zaventem pRUSSELAfgelopen nacht is brand uitgebroken op de luchthaven van Zaventem. Het gaat om een gebouw dat door Sabena in ge bruik was als werkplaats, zo deelde een zegsman op de luchtha ven mee. Een woordvoerder van de brandweer verklaarde dat er geen doden en gewonden zijn. De brand is inmiddels bedwon gen en heeft geen gevolgen gehad voor het vliegverkeer van en naar Zaventem. Helikopter stort neer: 22 doden Loskou Een ongeluk met een Azerbeidzjaanse helikopter heeft gisteren aan 22 mensen het leven gekost. Het toestel met 24 pensen aan boord stortte in de Kaspische Zee. Twee inzitten- Ijlen werden levend uit het water gehaald en zijn naar een zie kenhuis gebracht. Dat heeft het Russische persbureau Interfax uit de Azerbeidjzaanse hoofdstad Bakoe gemeld. ze blij e Britse lijkt gered van doodstraf Dubai De Britse Deborah Parrv, die eerder in Saudi-Arabië de doodstraf kreeg voor de moord op de Australische verpleegster ifvonne Gilford, zal waarschijnlijk niet worden terechtgesteld. ^olgens een akkoord met de familie van het slachtoffer is een ^tiedrag van 2,4 miljoen gulden overgemaakt naar een rekening Mn Australië. De familie van Gilford moet nu volgens de afspra ken gratie verlenen aan Parry. Aurkse gevangenen eisen seks Tien gedetineerden van de gevangenis in de Turkse Stad Kirklareli zijn in hongerstaking gegaan om hun eis, de mo- seks te hebben met hun echtgenotes, kracht bij te zet- ten. Dat meldde de mensenrechtenactivist Nazmi Gur gisteren. b v pe actie begon nadat de gedetineerden erachter waren geko men dat een vrouwelijke gedetineerde zwanger was geraakt van irlem (ïaar eveneens in Kirklareli gevangen zittende echtgenoot, die -speciale toestemming had gekregen zijn vrouw te bezoeken. I Lidstaten laks milieubeleid verweten iel» De Europese Commissie vindt het 'extreem ernstig en inacceptabel' dat de lidstaten geen maatregelen treffen tegen de fervuiling van water door nitraten. Volgens EU-commissaris fcjerregaard (milieu) voldoet geen van de lidstaten aan de Eu- topese nitraatrichtlijn. Met name de veehouderij stoot veel fiitraten uit via dierlijke mest. Een te hoge concentratie aan maakt grondwater ondrinkbaar. Al Hoofdverdachte zaak-Cools vrij i-uikDe rechtbank in het Belgische Luik heeft gisteren Richard ^rslaxquet op vrije voeten gesteld. Justitie arresteerde hem ruim een jaar geleden. Hij gold als een van de belangrijkste verdach ten in de moord op de socialistische politicus André Cools in '91 Iaxquet was de privé-secretaris van de ex-minister Alain van der Biest. De laatste werd vorig jaar eveneens gearresteerd op ver- de opdrachtgever voor de moord te zijn geweest. Van n-5i^er Biest kwam echter al na korte tijd op vrije voeten. Met de vrijlating van Taxquet lijkt de Belgische justitie weer terug bij af. Parijs tevreden over 'autoloze' dag Acht van de tien Parijzenaren vonden de autoloze voor de helft van Parijs een goed idee, zo blijkt uit een van Le Figaro. Van de ondervraagden zegt 93 pro- dat het rijverbod, waardoor het verkeer met 20 procent Kmatdaalde hen helemaal niet stoorde. Gevraagd wat zij het prettigst isch blonden aan het gedeeltelijke rijvetbod, was het antwoord "TTneestal (39 procent) dat zij konden meedoen aan de bestrijding jan de smog. a"°nVS testen kwetsbaarheid satelliet "^aaastricht De Verenigde Staten willen vanuit de staat New Mexico laserstralen zenden naar een satelliet van de luchtmacht Dm te testen of Amerikaanse kunstmanen kwetsbaar zijn voor laserwapens. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie /an defensie heeft dit gisteren bekendgemaakt. Volgens de /voordvoerder worden, als het weer het toelaat, binnen enkele iagen twee korte stralen afgevuurd op een oudere satelliet. Het s niet de bedoeling de kunstmaan te vernietigen, maar uitslui- :end de kwetsbaarheid ervan voor laserstralen vast te stellen. Britse politie krijgt kostbare revolver horsham Een paar uur voofdat de uiterste datum waarop de Britten hun vuurwapens van klein kaliber moesten inleveren /erstreken was, meldde een handwerksman in Horsham zich net een heel bijzonder wapen. De man maakte dinsdagavond aat zijn opwachting op het politiebureau van Horsham, zo'n 55 il^ silometer ten zuidwesten van Londen, met een vuurwapen dat le agenten tegemoet glinsterde. De 357 Smith-and-Wesson re- /olver bleek bezet te zijn met diamanten en afgewerkt met wit- joud en platina. Het vuurwapen is zo'n 200.000 gulden waard. De bezitter meldde dat hij nog 24 identieke exemplaren had ge- Tiaakt enm doorverkocht in het Midden- en Verre Oosten. ,mNieuwe aardbeving in Italië tREZZQAfgelopen nacht is Midden-Italië opnieuw getroffen loor een aardbeving. De beving in de streek van Arezzo en Pesaro had een kracht van 4,2 op de Schaal van Richter. Het epi- Centrum lag bij Arezzo, 80 kilometer van de plek van de aardbe- _foig van vorige week vrijdag, die aan elf mensen het leven kostte m grote materiële en culturele schade aanrichtte. Giftige spijsolie veroorzaakte 1.200 doden De Spaanse regering moet aan de slachtoffers van het spijsolieschandaal in 1981 waarbij twaalfhonderd doden en meer dan twintigduizend gewonden vielen een scha deloosstelling betalen. Dat heeft de Hoge Raad in Madrid gisteren bepaald. De consumentenbond die namens de gedupeerden de jarenlange processen heeft gevoerd, zegt dat dit de staatskas ongeveer zeven miljard gulden gaat kosten. barcelona cpd Het heeft zestien jaar geduurd voordat het laatste woord over het schandaal rond de besmette spijsolie werd gezegd. In 1981 stierf in een dorpje in de buurt van Madrid de achtjarige Jaime Vaquero. Aanvankelijk wisten de artsen geen raad met de ge heimzinnige symptomen van het jongetje, toen in geheel Spanje meer slachtoffers vielen, kwam men tot de ontdekking dat het kwaad werd veroorzaakt door inferieure industriële olie die voor consumptie in de han del was gebracht. Om de olie op kleur te brengen was de zeer giftige stof aniline toegevoegd. Van de twintigduizend zieken zijn vierduizend blijvend invali de gebleven. Namens de slacht offers heeft de consumenten bond OCU diverse processen gevoerd. De daders kwamen er van af met overwegend lichte straffen. Tegen de staat werden procedures gevoerd om voor de slachtoffers en nabestaanden een geldelijke schadeloosstel ling te krijgen. In eerdere pro cessen kregen de slachtoffers maar gedeeltelijk hun zin. De Hoge Raad heeft na zes tien jaar procederen de Spaanse regering verantwoordelijk ge steld voor het toezicht op de kwaliteit van voedingswaren. De claims van de slachtoffers lopen uiteen van enkele duizen den guldens tot zes ton. Marseille Bij een ongeluk met een bus met alleen Marokkaanse pas sagiers zijn gisteren ten noorden van de Franse havenstad Marseille ze ker dertien Marokkanen om het leven gekomen. De bus schoot door de vangrail, stortte van een viaduct af en kwam vijftien meter lager op een andere autosnelweg terecht. Reddingswerkers zeiden dat ongeveer twintig mensen gewond waren geraakt, van wie de meesten ernstig. Volgens de radiozender 'France-lnfo' kreeg de bus een klapband en ver loor de chauffeur toen de macht over het stuur. foto reuters AMMAN/OTTOWA/JERUZLEM Rtr/AFP/DPA De Jordaanse koning Hussein en de Pales tijnse leider Arafat hebben gisteren de lei der van de Palestijnse terreurbeweging Ha rnas, sjeik Ahmed Yassin opgezocht in een ziekenhuis in Amman. Volgens Arafat is Yassin 'nog altijd een voorstander van het vredesproces met Israël'. Arafats uitlatingen over Yassjn wekken bevreemding omdat de radicale beweging altijd tegenstander van het vredesproces is geweest en dat herhaaldelijk met zelf moordaanslagen in de praktijk heeft ge bracht. Arafat zei te hopen dat Yassin spoe dig herstelten terugkeert naar Gaza. Hussein en Arafat, die de koning bedank ten voor de hulp bij de vrijlating van Yassin, zouden ook een bezoek hebben gebracht aan Khaled Meshal. De Hamas-medewer- ker liep een week geleden in Amman bij een aanslag met een mysterieus elektrisch wapen zware verwondingen op. De twee vermoedelijke daders, die valse Canadese paspoorten hadden, zijn aangehouden. Vol gens verschillende media ging het om een mislukte aanslag van de Israëlische gehei me dienst, de Mossad. Canada heeft Israël gewaarschuwd dat het oneigenlijk gebruik van Canadese pas poorten niet accepteert. Premier Jean Chré- tien zei in het parlement dat het 'volledig onaanvaardbaar is voor de regering dat ie mand met goedkeuring van een andere re- géring gebruik maakt van een Canadees paspoort om een illegale daad re verrich ten'. Canada heeft daarop zijn ambassa deur in Israël teruggeroepen. Onderzoek voor Joods Wereld Congres: van joden die in de nazi-holo caust zijn omgekomen. In 1946 droeg Bern voor 580 miljoen gulden aan gestolen goud over aan de geallieerden. Maar volgens de studie hebben de Zwitsers voor meer dan ze ven miljard gulden aan goud ontvangen van de nazi's, het geen betekent dat er nog voor drie miljard is achtergehouden. Van al het goud dat de nazi's tij dens de Tweede Wereldoorlog hebben geroofd, is 85 procent in Zwitserland terechtgekomen, aldus de JWC-studie. Eenderde van deze voorraad is zogeheten niet-monetair goud dat gestolen is van individuën zoals gevan genen in concentratiekampen. Tot dusver werd aangenomen dat slechts vijf tot tien procent van het goud niet-monetair was. De rest hebben de nazi's uit banken in bezette landen gestolen. los angeles Rtr Zwitserland heeft na de Tweede Wereldoorlog nagelaten een groot deel van het goud dat na- zi-Duitsland in bewaring had gegeven, af te geven. Het gaat om een hoeveelheid die nu zo'n zes miljard gulden waard is. Dat staat in een rapport dat het Joodse Wereldcongres (JWC) volgende week vrijgeeft. Het onderzoek is uitgevoerd door een onafhankelijke econoom die een jaar lang ar chiefstukken heeft bestudeerd, waaronder nieuwe gegevens van het bestuur van de Fed, het stelsel van de Amerikaanse cen trale banken. Een zegsman van het Congres zei gisteren dat dit het meest volledige overzicht van de nazi- goudaffaire tot dusver is. Het JWC speurt al twee jaar naar te goeden op Zwitserse banken parus «afp/anp Lijfwacht weet nog steeds niets van ongeluk Jones, die bij het ongeluk zwaargewond raakte. De in Pa rijs verpleegde lijfwacht gaat vandaag naar Groot-Brittannië terug. Justitie deed geen mededelin gen over het verloop van het ge sprek. De onderzoekers hopen dat de lijfwacht ook antwoord kan geven op de vraag wat de omgekomen chauffeur, Henri Paul, vóór de dodenrit heeft ge daan. Het is vast komen te staan dat Paul een te hoog alco holpromillage in zijn bloed had, en bovendien onder de invloed van anti-depressiva verkeerde. De Britse kroonprins Charles heeft gisteren gevraagd geen condoleancebrieven meer te sturen. Hij en zijn zoons Willi am en Harry hebben meer dan een half miljoen brieven en paketten ontvangen sinds de dood van Diana. Het gezin kan de post niet meer aan. Charles dankte voor het overweldigende medeleven. De auto waarin prinses Diana en haar vriend Dodi Fayed in augustus omkwamen, is kort voor de fatale klap in botsing gekomen met een witte Fiat Uno. Volgens de Italiaanse krant La Repubblica heeft justi tie in Parijs het bewijs voor die al eerder geopperde hypothese gevonden, nu vast is komen te staan dat witte lakdeeltjes op de Mercedes van Dodi en Diana inderdaad van een Fiat afkom stig zijn. Eerder waren op de plaats van de crash al stukjes achterlicht van een Uno gevon den. Lijfwacht Trevor Rees-Jones, de enige overlevende van de crash, zou de vraag over betrok kenheid van een tweede auto mogelijk kunnen beantwoor den. Hij herinnert zich echter nog altijd niets. Dat is volgens betrouwbare bron gebleken bij het tweede verhoor van Rees- brussel anp warnemunde Golven beuken tegen de oude vuurtoren in de Duitse kustplaats Wamemunde. De herfststorm van gisteren veroorzaakte alleen een mooi schouwspel, er was geen schade. Fofo epa bernd wuestneck Hof zit met affaire in de maag mee met een handelsmissie van Filip. Groot probleem is dat Sigrid van Erps dochter is van welis waar katholieke, maar geschei den ouders. Dit gegeven zou voor conservatieve kringen aan het Belgisch hof onverteerbaar zijn. Opmerkelijk is dat het BRTN- journaal gisteren uitgebreid beelden liet zien van de ver meende aanstaande. De korte reportage toonde Sigrid van Erps flanerend over een boule vard en werkend in de drukke- rij@uitgeverij van haar familie. De BRTN-ploeg mocht zelf en kele shots maken van Sigrid, terwijl ze verliefd naar een foto van Filip staarde. Het Belgische hof zit duidelijk met de affaire in de maag. Niet alleen wordt de hele liefdesaf faire formeel ontkend. Het hof laat zelfs doorschemeren dat de lange blonde Sigrid van Erps zichzelf wil opdringen als aan staande van Filip. De 37-jarige Belgische kroon prins Filip staat op het punt zich te verloven. Volgens enkele dag- en weekbladen wil Filip nog deze maand zijn verloving bekendmaken met de 28-jarige Sigrid van Erps. De vrouw, niet van adel, is geboren in Etter beek, een deelgemeente van Brussel, maar bezit momenteel de Zwitserse nationaliteit. Tot dusver ontkent het ko ninklijk paleis in Brussel dat de kroonprins van plan is een ver bintenis aan te gaan. Deson danks worden de geruchten zeer serieus genomen. Het BRTN-journaal opende gisteren zijn middageditie met het nieuws. De kroonprins, oudste zoon van koning Albert en koningin Paola, zou Sigrid vorig jaar no vember hebben ontmoet tijdens een handelsmissie naar het Chi nese Shanghai. Dit jaar reisde de tweetalige Vlaamse opnieuw Belgische hond krijgt chip met •egevens baas '"tn RUSSEL ANP )e Belgische landbouwmi- lister Pinxten wil dat alle 1 onden een speciale chip of itoeage met gegevens over un baas krijgen. Deze ge_ ens moeten vervolgens wor- f en opgeslagen in een natio- lale databank. Met de maatregel wil Pinx- ?n voorkomen dat honden- ezitters hun huisdier bij oorbeeld in de vakantiepe- iode langs de weg achterla- n. Ook moet de inplanting in een chip tegengaan dat werfhonden worden ge- ruikt voor dierproeven, inxten wil niet alle honden en chip of tatoeage geven, ■ijn wetsvoorstel concen- eert zich op pasgeboren jonden. De maatregel zou omer volgend jaar van acht moeten zijn. In Groot-Brittannië bestaat enige tijd een dierenpas- 'oort, dat eigenaars moeten (ijhouden. Wettelijk is het in iet Verenigd Koninkrijk ech- er nog niet verplicht om [uisdieren te laten tatoeëren 'f een chip te laten implan- ïren. pb.4,1 Brc,n parijs «afp-Rtrworden genoemd. Het hoofd van de joodse gemeenschap in Frankrijk, Henri Hadjenberg, drong vorige maand op grotere toegankelijkheid van de over heidsarchieven aan. Hij zei toen tegen verslaggevers dat het „be langrijk is te weten wat onze ar chieven bevatten. Wij moeten voor ontdekkingen over onze eigen geschiedenis niet afhan kelijk zijn van archieven van an dere landen als de Verenigde Staten." De Franse staat is er recente lijk van beschuldigd dat hij wei nig heeft gedaan om goederen die in de oorlog van de joden zijn geroofd, na 1945 aan hun rechtmatige eigenaars terug te geven. Het gedrag van Franse overheidsfunctionarissen staat volgende week centraal in het proces tegen oud-minister Maurice Papon. Papon wordt beschuldigd van misdaden te gen de menselijkheid. Hij zou als ambtenaar van het Vichy-re- gime betrokken zijn bij de de portatie van 1560 joden uit het gebied rond Bordeaux naar Drancy, het Franse Westerbork, vanwaar zij naar de vernieti gingskampen van de nazi's wer den overgebracht. De Franse premier Lionel Jos pin heeft de overheidsarchieven in zijn land opdracht gegeven zich beter open te stellen voor historici die de houding van de Franse overheid in de Tweede Wereldoorlog willen bestude ren. De archivarissen moeten de wetten over de openstelling van de archieven, waardoor vele stukken zestig jaar geheim moeten blijven, vrijer uitleggen. „Het is één van de plichten van de republiek de herinnering vast te houden aan de gebeurte nissen die zich tussen 1940 en 1945 in ons land afspeelden", schrijft Jospin in een circulaire die vandaag in de Franse staatscourant verschijnt. De strikte interpretatie van de wet heeft ertoe geleid dat archief stukken over bijvoorbeeld de samenwerking tussen de politie van het collaborerende Vichy- regime van Henri Pétain en de Gestapo, de geheime politie van de nazi's, pas in 2004 zouden kunnen worden ingezien. His torici die nu toegang tot zulke stukken krijgen, moeten wel toezeggen dat zij niet de privacy aantasten van degenen die erin Israel Mamani brengt al meer dan een kwart van zijn leven achter de tralies door. De 4- jarige Israel woont namelijk al ruim een jaar in de San Pe- dro-gevangenis in La Paz, de hoofdstad van Bolivia. Niet omdat het kleutertje iets mis daan heeft, maar omdat zijn vader, Justo Mamani, werd opgepakt wegens handel in verdovende middelen. Omdat er niemand was om voor de kleine Israel te zorgen, ging hij met zijn vader mee de cel la paz «peter mcfarren Gelukkig voor hem is hij niet het enige kind in de vervallen San Pedro-gevangeiliis. Temid den van de elfhonderd volwas sen mannen wonen 38 kinde ren. „Ik ben blij dat mijn zoon bij me is", zegt Justo, die drie jaar moet uitzitten. „Er is nie mand anders die voor hem kan zorgen." In zijn cel heeft Justo eenleerbewerkingsbedrijfje opgezet. Zijn inkomsten zijn voldoende om eten voor Israel te kopen en hem naar school, buiten de gevangenis, te laten gaan. Israel luistert naar zijn vader. Hij zit er netjes bij, zijn haren gekamd en een knalroze ijsje in zijn mond. Met zijn zwarte ogen boven scherpe jukbeenderen volgt hij elke be weging van Justo, die een por temonnee aan het maken is. In de Boliviaanse gevangenis sen leven zo'n twaalfhonderd kinderen die met hun vader of moeder zijn meegegaan. Het is een gebruikelijk beeld in de ar mere landen van Latijns-Ame- rika. In Bolivia, waar verdach ten vaak jaren op hun rechts zaak moeten wachten, is het een traditie geworden. Vooral in de vrouwengevangenis in La Paz wemelt het van de kinde ren. Op 170 bewoonsters zijn er 86 kinderen. Er is maar een gevangenis waar geen kinderen zijn, de Chonchocoro-gevangenis voor zwaar gestraften. Dit is ook de enige strafinrichting in het land die er uitziet zoals men zich een gevangenis voorstelt: Een zwaar bewaakt gebouw met tralies. In sommige andere gevange nissen heeft de gedetineerde zelfs het gezelschap van zijn hele familie. Veel kinderen van gevangenen slapen in het bed van hun vader of moeder, an deren hebben hun eigen bedje in de cel. De mate van comfort in de cel hangt af van de in komsten van de gevangene. De succesvolste bewoners van San Pedro beschikken bijvoorbeeld over televisie, ijskast en eigen toilet. De gevangenen moeten wel werken, want ze krijgen maar een gulden per dag van de overheid om voedsel van te kopen. In de gevangenis van Oruro, een stad in het hoogland op driehonderd kilometer ten zui den van La Paz, moeten de ge vangenen zelfs huur betalen. De armsten hebben daar geen cel maar slapen op een bin nenplaats onder de blote he mel. Hier zijn gevallen bekend van \iouwen die zich prostitu eren om maar een cel te kun nen betalen. Volgens deskundigen is het zo wel positief als gevaarlijk dat kinderen in de gevangenis wo nen. Voor de kinderen is een gunstig aspect dat ze dankzij de gevangenis uit de handen van straatbendes blijven, zegt psycholoog Jose Luis Harb. Een voordeel voor de gedeti neerde is dat de aanwezigheid van een kind troost biedt en dat een gestrafte die voor een kind moet zorgen minder ge 3 vaar loopt aan drank of drugs te raken. Maar uiteraard zijn er ook mensen die zich zorgen maken over het mogelijk negatieve ef fect van het harde gevangenis- leven op jonge kinderen. Er zitten tenslotte ook verkrach ters en moordenaars. „Tot nog toe is geen enkel geval bekend van kinderen die iets aange daan zou zijn, want de gedeti neerden hebben zich georga niseerd om hen te bescher men", vezekert Vilma Velasco, een strijdster voor de rechten van het kind. De gevangeniskinderen leiden een vrij normaal bestaan. Zo vertrekt er ih San Pedro elke ochtend een groep jonge kin deren naar school. Als ze 's middags terugkomen, worden hun schooltassen gecontro leerd op alcohol, verdovende middelen of andere smokkel waar. De oudere kinderen verlaten de gevangenis niet, maar ze krijgen in de gevangenis les in houtbewerking of andere am bachten. Ook houden ze vaak voetbalwedstrijden op de bin nenplaats, waarbij ze door hun vaders en andere gevangenen worden aangemoedigd. Vice-president van Zuid-Afrika vraagt amnestie JOHANNESBURG Rtr De Zuid-Afrikaanse vice-presi dent Thabo Mbeki heeft de waarheids- en verzoeningscom missie verzocht om amnestie voor misdrijven die hij in de strijd tegen de apartheid heeft begaan. Dat heeft een woord voerder van de Zuid-Afrikaanse regeringspartij ANC gisteren ge- zegd. Mbeki is de belangrijkste kan didaat voor de opvolging van president Nelson Mandela als die in 1999 aftreedt. De woord voerder verwees naar een be slissing van het ANC-bestuur dat allen die tussen 1960 en 1994 lid waren, de commissie om amnestie moeten vragen. De commissie, waarvan de anglicaanse aartsbisschop Des- mond Tutu voorzitter is, is inge steld om de misdaden en schendingen van de mensen rechten onder het apartheids bewind te onderzoeken. De commissie heeft het recht am nestie te verlenen aan hen die zich om politieke redenen aan misdrijven of schendingen van de rechten van de mens schul dig hebben gemaakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 5