Soeverein, ook in Barcelona
Sport
/VNDAG 29 SEPTEMBER 1997
'Men kan niet verwachten dat ik meteen kampioen word
„Mijn visie is in zes zinnen samen te vatten, niet in 327
voorwaarden. Ook dat is weer uit de duim van een
journalist gezogen." Bij Futbol Club Barcelona wordt Louis
van Gaal op zijn weg niet gehinderd door allerlei lieden die
zonodig ook mee moeten beslissen.
DOOR GIJSBERT SPIERENBURG
Plaats en moment waarop Louis van Gaal
dacht: en zó kan het niet langer, staan de kers
verse technisch-directeur van FC Barcelona
nog helder voor de geest. Het was op zonnig
Mallorca, amper een week voor de seizoen
start.
„In de oefencampagne had ik het met het
elftal geprobeerd op de Robson-toer. We won
nen, onder meer van AZ en FC Twente, maar
niet overtuigend. Het vertoonde spel in de oe
fenwedstrijd tegen Mallorca was de bekende
druppel. We stonden met 1-0 achter en we
speelden nog steeds meer achteruit dan voor
uit. In de rust heb ik alles omgegooid en
meteen besloten verder te gaan met het sys
teem van Ajax."
De perfectionist ordende de chaos, op stel
en sprong, hier en nu. „Het ging niet zoals ik
wilde dat het moest gaan na drie, vier weken
voorbereiding. Bij balverlies holden ze con
stant achteruit. En één van de redenen waar
om Barcelona mij had gehaald, was juist om
het attractieve spel dat Ajax onder mijn leiding
had gespeeld. Ja, met zo n ingreep steek je na
tuurlijk je nek uit en weet je dat je gevaar
loopt. Maar ik ben daaraan gewend. Mijn hele
leven doe ik eigenlijk niets anders.
Nadal, Sergi, Guardiola, Figo, Stoitsjkov; in
ternationaal vermaarde topvoetballers hoor
den plotseling op van de kunst van het voor
uit-verdedigen. „Niet achteruit hollen, maar
vooruit-verdedigen, het is een moeilijke disci
pline. Niet omdat spelers daartoe technisch
niet in staat zouden zijn, maar omdat het een
grote mentale omslag betekent. Spelers, die
anders gewend zijn, moeten die andere ma
nier van denken over voetbal niet alleen be
grijpen, ze moeten het in zeer korte tijd ook
nog eens kunnen uitvoeren, individueel én in
teamverband. Bovendien: niet iedereen kan
dat zomaar. In de selectie heb ik spelers die
niet voor dat systeem zijn opgeleid. Die zijn
een of twee jaar geleden gekocht, voor het ou
de systeem nog en die moeten dus extra om
schakelen. In een enkel geval blijkt dat gewoon
onmogelijk."
Onvrede
De onvrede van Hristo Stoitsjkov kon deze
week al in de krant worden vernomen. Van
Gaal hoeft hem op zijn leeftijd, vindt de Bul
gaar, niet meer te leren hoe hij tegen een bal
moet trappen. Het gezicht van de trainer trekt
zich in een grimas: de media leren het nóóit.
„Het is weer het bekende verhaal van jour
nalisten die door een teleurgestelde voetballer
worden misbruikt. Zo'n voetballer is er alleen
op uit om zijn positie te verbeteren of een ver
trek te forceren en journalisten behoren dat zo
langzamerhand toch te weten, vind ik. Voor
mij komt zo'n verhaal niet als een verrassing.
Bij Ajax deed Santos hetzelfde. Roy deed het
en Vink ook. Ik lig er niet wakker van. Ik heb
allang met Stoitsjkov gesproken. Ik heb hem
mijn beweegredenen verteld - hij kan het er
mee eens zijn of niet, maar hij is nu eenmaal
niet verantwoordelijk voor het technisch be
leid van Barcelona. Dat ben ik toevallig."
Oók in Barcelona, soeverein aan elke omge
ving. Aan zijn benoeming bij Futbol Club Bar
celona zou Louis van Gaal een lijst van 327
voorwaarden hebben gekoppeld.
„Ik heb mijn visie neergelegd en zorgvuldig
uiteengezet hoe ik wil functioneren. Vervol
gens heb ik gevraagd of men daarmee akkoord
kon gaan. In zes zinnen is dat samen te vatten,
niet in 327 punten, zoals is geschreven. Ook
dat is weer uit de duim van een journalist ge
zogen, zoals gewoonlijk. Barcelona heeft Louis
van Gaal aangetrokken als coach om zijn visie
en om die reden heb ik. uit al die clubs die mij
benaderden, voor Barcelona gekozen."
Na Ajax wenkte voor de succescoach FC
Barcelona, alléén FC Barcelona? „Ja. Omdat ik
bij Barcelona kan doen wat ik als trainer-
coach beoog. Ik heb de keuze laten vallen op
de club die bij mij past. Althans, dat is de basis
van mijn beslissing geweest. Misschien dat
achteraf anders blijkt, maar voorlopig heb ik
een heel goede en positieve indruk. Barcelona
staat open voor mijn ideeën. Het biedt mij de
mogelijkheden om mijn visie in praktijk te
brengen. Ik kan werken zoals ik wil en wel zo
danig dat ik op mijn weg niet word geconfron
teerd met allerlei mensen die zonodig ook
mee moeten beslissen."
In de clinch
Johan Cruijff heeft in de loop der jaren met
president Josep Lluis Nunez bijna voortdurend
in de clinch gelegen. De inzet was aldoor de
zelfde: de aantasting van zijn technische auto
nomie.
„Zonder de steun van het bestuur of de pre
sident is de opgave voor een trainer in een
land als Spanje natuurlijk heel zwaar. Dat is nu
al gebleken, na drie competitiewedstrijden.
Twee trainers, van Real Valladolid en Valencia,
zijn in Spanje al ontslagen en nummer drie,
die van Sporting Gijon, zit op de wip."
„Ik heb het vaker gezegd: te gemakkelijk
wordt een trainer aangetrokken die niet bij de
filosofie van de club past. Soms wordt er een
trainer benoemd, enkel en alleen omdat hij
het zo goed doet in de media of omdat hij net
één seizoen goed heeft gepresteerd. Trainers
moet je kiezen op basis van een bepaalde filo
sofie of persoonlijkheid. Daar wordt, heb ik de
indruk, nogal eens te gemakkelijk aan voorbij
gegaan."
„Ik heb heel wat gesprekken gevoerd, alléén
aan tafel met de president. Wat heel uniek
schijnt te zijn hier, heb ik begrepen. Meestal
worden dergelijke besprekingen overgelaten
aan tussenpersonen of managers. In mijn ge
val niet. Ik sprak met de president. Hij heeft
met mij, natuurlijk, geen trainer aangesteld
voor één jaar maar, via twee keer een optie
van twee jaar, eigenlijk in totaal voor zeven
jaar."
„Het is voor Nunez een gigantische operatie
en uitdaging om zijn club volledig naar mijn
inzichten en denkbeelden te herstructeren. Hij
staat open voor alles wat ik onderneem en dat
is nogal wat, ongekend veel eigenlijk voor een
club als Barcelona. Ik ga mijn gang in elk op
zicht, in alle geledingen binnen de club. Er is
binnen twee maanden een complete omme
zwaai gemaakt, zowel bij het betaalde voetbal
als bij de jeugdafdeling. In technisch opzicht,
in tactisch opzicht. Qua manier van voetbal
len, qua accommodatie, qua denken.
Overhoop
De nieuwe technisch-directeur haalde nogal
wat overhoop. Op trainingskamp in Zweden
en Nederland had in het stadion op zijn ver
zoek intussen een ingrijpende verbouwing
plaats.
„Het ongelooflijke gebeurde: binnen twee
weken was alles gerealiseerd. Ik moet, om
goed te kunnen werken, ruimte hebben om
met mijn medewerkers en "spelers optimaal te
kunnen communiceren. En ik communiceer
nogal veel zoals u weet, dus moeten de om
standigheden op kantoor daaraan ook zijn
aangepast. Op een keukenstoel gaat dat niet
altijd. Het moet op een beetje comfortabele
manier, vind ik, het liefst met een kopje koffie
erbij. Er moet een koffiezetapparaat zijn, een
kopieerapparaat, een fax, een computer voor
mijn gegevens. Het staat er nu allemaal. Maar
dat alles was er niet. Van het gebruik van een
computer, door een trainer/coach, hadden ze
bij de club nog nooit gehoord.
„De situatie die ik bij Barcelona aantrof, was
in wezen vergelijkbaar met die bij Ajax toen ik
daar in 1988 begon. Het 3-4-3 is hier nu ook
overal ingevoerd, vanaf het jongste jeugdelftal.
compleet met een vaste nummering voor elke
positie. Niet omdat spelers voor mij nummers
zijn. maar omdat het de opleiding vergemak
kelijkt. Bij elk nummer behoort een bepaalde
functie. Ik betreur het daarom dat door de in
vloed van de commercie de spelers tegen
woordig zonodig een shirt met een vast rug
nummer moeten hebben. Veel van de identifi
catie voor de opleiding gaat daardoor verlo
ren."
Hoe maakt Van Gaal het zijn vedetten wijs?
De Brazilianen Rivaldo en Anderson Da Silva
bij voorbeeld, twee individualisten pur sang?
„Binnen het teambelang, dat voorop staat,
moet het individu de ruimte krijgen om crea
tief te zijn. Voetballers moet je in hun geest
niet doodmaken. Daar trainen we ook op. We
trainen heel veel. Op het systeem, steeds maar
weer. Die Brazilianen zijn heel open. Ik had
daar al een vermoeden van. Daarom heb ik ze
ook gekocht. Ik heb dat niet alleen gedaan op
grond van hun technische en tactische vermo
gen. ook op basis van hun persoonlijkheid."
Passie
De passie is in de Primera Division een opzwe
pende factor die soms verbazing wekt. zeker
voor een nuchtere Hollander. „De Spaanse
voetballer is een begeesterde voetballer. Er is
veel emotie, daar waar ik mijn spelers juist
meer hun verstand wil laten gebruiken. Ik ben
met Barcelona nu zes, zeven weken bezig met
trainen, meer dan normaal is het 'trainen in de
geest'. Wat ik nu constateer is dat door deze
aanpak het verstand de emotie overheerst en
dat is nu ook weer niet de bedoeling. Met pie
ken en dalen zal rekening moeten worden ge
houden. Het zal nog wel een jaar duren voor
dat alles in evenwicht is en iedereen door heeft
wat het betekent om met een combinatie van
verstand en begeestering te voetballen.
„Passie handhaven en ratio erin brengen.
Elk land heeft z'n eigen specialiteit en cultuur.
Guus Hiddink zal met het Nederlands elftal
aan de passie moeten werken, ik zal met Bar
celona veel meer aandacht aan de tactiek
moeten besteden. Op zoek naar een mixture
waarin iedereen zich happy moet voelen - dat
is het proces dat je als trainer moet sturen."
Zijn elftal, koploper in de Spaanse competi
tie. heeft tot dusverre buiten verwachting ge
presteerd, oordeelt Van Gaal. .Alleen New
castle United uit, in de Champions League,
was een domper. We hadden de wedstrijd on
der controle. Alles verliep vrij redelijk, alleen
was er onvoldoende dieptespel. Ik ben er nog
te veel mee bezig mijn spelers erop te hame
ren dat ze niet te veel balverlies mogen lijden.
Dat was namelijk het probleem van de eerste
drie weken geweest - dat er constant balverlies
was. Het zozeer geconcentreerd zijn op balbe
zit leidde tegen Newcastle weer tot te veel
breedtespel en geen dieptespel. Het heeft te
maken met de overgangsfase waarin we nog
verkeren. Tegen Newcastle hadden we geloof
ik zo'n zestig, zeventig procent balbezit. Voor
Barcelona-begrippen was dat ongehoord veel.
Zo veel - dat hadden ze nooit de laatste jaren
Bij Ajax haalden we altijd ten minste zestig
procent."
Geschrokken
Van dat ene citaat van Ajax-penningmeester
Van Os, vorige week in een interview met Vrij
Nederland, is hij toch wel een tikje geschrok
ken: 'Van Gaal scoutte een speler vier, vijf,
soms wel zes, zeven keer. Hij bleef maar zoe
ken naar slechte eigenschappen van zo'n jon
gen. Doodscouten noem ik dat. Wat Van Gaal
wilde was niet haalbaar en wat wel haalbaar
was, vond onze trainer niet goed genoeg'.
Louis van Gaal: „Trainers moet je kiezen op basis van een bepaalde filosofie of persoonlijkheid. Daar wordt,
heb ik de indruk, nogal eens te gemakkelijk aan voorbijgegaan." foto hans van weel
Er moet even verdedigd worden. Van Gaal:
„Wat door meneer Van Os wordt gesteld, is
bezijden de waarheid. Nóóit heb ik meer dan
één sollicitatiegesprek met een speler gevoerd.
De spelers die ik voor Ajax wilde kopen, waren
Kuka van Kaiserslautern en Anderson Da Silva
van Monaco. Met die twee erbij waren we vo
rig seizoen met Ajax gewoon weer kampioen
geworden. Nu heeft Ajax dus wel dat geld uit
getrokken."
„In tegenstelling tot wat Van üs zegt, heb ik
de scouting bij Ajax vaak overgelaten aan an
deren. Lang niet alle aankopen van Ajax zag ik
zelf aan het werk. Als directeur betaald voetbal
van zo'n club kun je niet op zes plaatsen tege
lijk zijn. Ik kocht spelers op advies van Pronk,
Van der Lem en Kohn. Dugarry en Rivaldo.
hier bij Barcelona, heb ik ook gehaald op aan
raden van anderen. Wat dat betreft ben ik veel
te goed van vertrouwen."
De Nederlandse competitie behoort volgens
Van Gaal nog altijd tot de technisch en tac
tisch sterkere van Europa. De matige presta
ties van PSV, Feyenoord. Ajax en FC Twente in
de eerste ronde van de Europese competities
doen daar niets aan af.
„Het zijn pessimistische conclusies die voor
barig zijn en niet op feiten gebaseerd. Mijn
mening is na twee maanden Barcelona echt
niet veranderd. Bij PSV is geen speler wegge
gaan en bij Ajax zijn alleen de mindere goden
vertrokken. Ajax heeft z'n beste spelers behou
Louis van Gaal temidden van zijn selectie op het trainingsveld: „Barcelona staat open voor mijn ideeën. Het biedt mij de mogelijkheden om mijn visie in praktijk te
nig dat ik op mijn weg niet word geconfronteerd met allerlei mensen die zonodig ook mee moeten beslissen."
brengen. Ik kan werken zoals ik wil en wel zoda-
den, mede op advies van mij. Ajax speelt nog
steeds met dezelfde basis als ik had, met uit
zondering van üliseh en voor de positie van
nummer 9, die ik niet mocht kopen, hebben
ze er nu vier: Sibon, McCarthy, Ledezma en
Arveladze."
„Al die buitenlanders - honderdvijftig - in de
Nederlandse competitie is natuurlijk een
slechte zaak voor het Nederlandse voetbal.
Maar pas op den duur, over een jaar of tien,
zal die invloed duidelijk zijn. Nu nog niet. Bar
celona zal pas over zes of zeven jaar werkelijk
baat hebben bij de nieuwe structuur. Men kan
niet verwachten dat Barcelona volgend jaar
meteen kampioen wordt. En als dat wel ge
beurt, is dat niet de vrucht van het veranderde
beleid
Advocaat
In Eindhoven zag Van Gaal vorige week PSV-
Sparta en uitbundig keerde hij niet terug. „Ik
verwachtte heel veel van mijn oude ploeg.
Sparta speelt altijd goed in Eindhoven, in mijn
tijd heb ik er ook wel eens gelijkgespeeld en
heb ik zelfs nog gescoord. Maar afgelopen za
terdag schrok ik van Sparta. Dat was geen te
genstand. Ik heb geen wedstrijd gezien. Eigen
lijk heb ik helemaal geen idee hoe ver PSV op
het ogenblik is. Je kunt zien dat het gestructu
reerd voetbalt, met ratio en dat Auvocaat in
het elftal een manier van denken heeft ontwik
keld en wel op een dusdanige manier dat iede
re speler weet wat hij moet doen. Bovendien
telt het elftal spelers met hoge individuele
kwaliteiten."
„In mijn ogen is PSV gewoon favoriet voor
de eerste plaats in groep C van de Champions
League omdat het een ingespeeld elftal heeft.
En niet Dinamo Kiev, ook al heeft het met 1-3
bij PSV gewonnen. En niet Newcastle United,
ook al heeft het met 3-2 van Barcelona gewon
nen. PSV heeft tegen Dinamo Kiev pech gehad
en bij voetbal heb je, om te winnen, ook nog
geluk nodig."
PSV mist. door de blessure van Nilis, op het
ogenblik een aanvaller die op het hoogste ni
veau het verschil kan maken tussen winst en
verlies. De Eindhovenaren hebben, anders dan
Barcelona, niet het geld om veertig miljoen
gulden voor een spits als Sonny Anderson Da
Silva uit te trekken.
„Er is één speler ter wereld die elke wed
strijd een goal maakt en dat is Ronaldo. Eén
speler. Nooit heb ik een spits gezien met zo'n
gemiddelde. Dat hij door Barcelona is getrans
fereerd naar Inter heb ik betreurd. Als je als
trainer over een spits beschikt die goed is voor
zesenveertig doelpunten per seizoen, ben je
spekkoper. Dan hoef je de boel achter hem al
leen maar een beetje te organiseren en ie
wordt kampioen. Hij is dus weg. Cruijff koent
bij Barcelona de beste spits ter wereld en dat
was Romario. Robson kocht de beste spits ter
wereld en dat was Ronaldo. En ik moet de bes
te spits ter wereld laten gaan."
„Hoewel Ronaldo beweerde dat hii graag bij
Barcelona was gebleven, is hij vertrokken. Met
andere woorden: de speler zelf beslist niet
meer. Want wat hij nu in Milaan verdient, had
hij ook bij Barcelona kunnen verdienen. Ook
bij Inter is hij over twee jaar weer weg. Dat
durf ik nu al te voorspellen. Daar zorgen zijn
zaakwaarnemers wel voor."
Ajax, FC Barcelona en straks, aan het eind
van de regenboog, misschien nog Oranje. „Ik
heb met de grootste club van Nederland alles
gewonnen wat er te winnen was. Ik werk nu bij
één van de grootste clubs ter wereld en daarna
heb ik inderdaad nog maar één doel, en dat is
bondscoach worden. Van zo'n carrière kan el
ke trainer alleen maar dromen. Als dat lukt,
ben ik gelukkig en heb ik het wel gezien, op
het veld."
