eidse minima genieten maximaal ZATERDAGS BIJVOEGSEL r ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1997 bungalowpark 'Het tkenbos' genoot een groep i ongeveer vijftig Leidse <iima de afgelopen week van welverdiende vakantie. De uwen - en een enkele man - Iden er maanden voor oaard. Elke week legden ze paar giddens opzij. „Nu is is op vakantie, behalve de temonnee", zegt Wil genoegd. Toch werd er nog ids nadrukkelijk op de intjes gelet. Het kon niet Iers. \eten uit Blitterswijck, dorpje ferde rook van Venray. 1 igenlijk hebben ze allemaal een ui- I i terst drukke baan. De zorgen om elke maand weer uit de rode cij fers te blijven, de zoektocht naar de goed koopste boodschappen, het gepuzzel, het ge reken en geschuif: alles bij elkaar is het een dagtaak. „We zijn dol op die reclameblaadjes. Die pluizen we helemaal uit", zegt Ineke over het dagelijks leven in Leiden. „We leggen er een lijstje naast waar we de goedkoopste aanbie dingen opschrijven. Je sjouwt de hele stad af. Naar de ene supermarkt omdat de koffiemelk er zo goedkoop is, naar de volgende voor wasmiddel... Je bent gewoon de hele dag be zig met boodschappen doen. En als je thuis komt ben je bek af. Ik heb wel eens tijden ge had, als de gas- en lichtrekening in de brie venbus viel, dat ik maar 35 gulden per week overhield voor de boodschappen." Ineke maakte jaren deel uit van de Stich ting Steunpunt Vrouwen in de Bijstand. Ze is er een tijdje geleden uitgestapt. Maar de con tacten zijn nog altijd warm. Nu deelt ze een bungalow met haar vriendin Joke, één van de stafmedewerkers van het Steunpunt. „We or ganiseren deze vakanties al een aantal ja ren", zegt Joke. „Eerst gingen we eens per jaar, maar we zijn al snel overgeschakeld naar twee keer een vakantieweek. Er is zovéél vraag naar... Elke keer zitten er weer mensen in de groep, die nog nooit met vakantie zijn geweest. Je haalt ze nu eindelijk eens het huis uit en dat is hard nodig." Ondersteuning Een weekje uitrusten in het Limburgse Het Roekenbos kost de vakantiegangers - omdat het Steunpunt geld bijlegt - 150 gulden. Van dat bedrag kunnen ze de helft terugvragen bij de Sociale Dienst; één van de verdiensten van het Leidse minimabeleid. „Ik weet dat sommige mensen zich er voor schamen", zegt Wil. „Die verdommen het om mee te gaan. Ze zijn bang dat iedereen merkt dat ze het niet breed hebben. Ik heb dat niet. Dit is gewoon een georganiseerde vakantie en niemand hoeft het aan ons af te zien hoe we ervoor staan." Haar man Jan heeft in Blitterswijck de tijd van zijn leven. Hij dolt met de andere gasten en zoent iedereen die hij tegenkomt. Een stuk of wat jaar geleden kreeg de Leidenaar een paar beroertes achter elkaar. Toen hij er weer een beetje bovenop was, ontstonden er opnieuw gezondheidsklachten. Uiteindelijk bleek dat hij multiple sclerose had. „Mijn korte termijngeheugen werkt niet meer", zegt hij. „Morgen kan ik vergeten zijn dat ik je ooit heb gezien. En door de ms werkt mijn lichaam niet meer mee. Gelukkig kon de electrische wagen onder in de bus. Nu kan ik hier een beetje uit de voeten." Hij moet zich eigenlijk gedeisd houden, maar hij doet aan alles mee. Overdag staat hij op de midgetgolfbaan. 's avonds is hij bij het bowlen en bij de bingo. „Dat wreekt zich wel. Ik heb van die dagen, dan moet ik gewoon op bed blijven liggen", zegt hij. „Maar wat moet ik anders? Ik wil die toestanden ook wel eens vergeten. Ik wil er niet de hele tijd mee bezig zijn." Breed hebben hij en Wil het nooit gehad. Ze leerden elkaar kennen in de dekenfabriek Van Wijk. Ze trouwden jong, kregen vroeg kinderen en... zorgen. „Eigenlijk is het altijd rommelen en rotzooien geweest. Maar daar leer je mee leven", zegt Wil. „Ik denk dat we de eerste krakers van Leidèn waren. Ik was achttien jaar en zwanger van mijn eerste. Dat is nu zo'n 27 jaar geleden. We kregen geen huis, daar waren we te jong voor. Ja, het kan altijd nog mis gaan met die zwangerschap, zeiden ze. Dus hebben we een herenhuis ge kraakt aan de Oranjegracht. Mooie tijden wa ren dat. We trokken er telkens een kamertje bij. In de gracht lag ons bootje en als het mooi weer was sleepten we een oud bankstel mee naar buiten. Maar eigenlijk hadden we niets. In dat huis zat geen douche, daarvoor moesten we naar mijn moeder. En een keu ken was er ook niet meer. Toen we vijf jaar later een flat kregen aangeboden, was dat het eerste waar ik naar vroeg: hebben we straks een keuken?" Herkenning Wat dat betreft is het in Het Roekenbos een luxe. Mooie bungalows, van alle gemakken voorzien. Een kinderboerderij, een bowling baan, een midgetgolfbaan en een overdekt zwembad zorgen voor vertier. En het Steun punt Vrouwen in de Bijstand heeft een aantal gratis activiteiten op het programma staan: een uitgebreide brunch op zondagmiddag, een verrassingsreisje naar Valkenburg op donderdag, de bingo-avond, een paar uurtjes bowlen, een bezoek aan de markt van Venray omdat de levensmiddelen daar goedkoper zijn... „Het voelt als één grote familie", zegt Jan. „Overdag ga je een beetje je eigen weg maar 's avonds kom je elkaar vaak tegen." Suus deelt die mening, 's Middags ligt ze met oude bekenden en nieuwe vriendinnen in het zwembad. Aquajoggen - één van de vrouwen geeft vanaf de kant les. De dames hebben dikke pret. „We genieten allemaal, met volle teugen", zegt Suus later. „Het is zo ontspan nen. Weet je wat ik zo prettig vind? We zijn allemaal mensen met een minimuminko men. We hebben allemaal weinig te verteren en we moeten allemaal puzzelen. Je hoeft je situatie niet uit te leggen. Ik zit met nog drie anderen in een huisje. Aan het begin van de vakantie hebben we ieder vijftig gulden in het huishoudpotje gedaan. Daar eten we de hele week van." Ze kan zich de laatste keer dat ze op va kantie is gegaan niet meer herinneren. Vijf jaar geleden is ze gescheiden na een huwelijk van 22 jaar. „Mijn ex-man hield niet van va kanties, dus gingen we nooit. En van mijn uitkering kan ik niet op vakantie. Ik heb wel gewerkt hoor, bij een schoonmaakbedrijf. Tot ik mijn voet brak. Zeven keer ben ik geope reerd, maar werken, dat gaat niet meer. Ik heb een ww-uitkering van zo'n negenhon derd gulden. Dat bedrag wordt door de socia le dienst aangevuld tot het sociaal mini- Suus kwam op het spoor van de vakantie reizen van het Steunpunt via een vriendin van de kaartclub. „Twee andere vriendinnen van mij hadden ook belangstelling. Als het me beviel moest ik ze een seintje geven. Nou, het bevalt uitstekend. Volgend jaar wil ik weer, als dat tenminste mag." „Mensen, die nog nooit zijn meegeweest, krijgen voorrang", zegt Joke, de stafmede werkster. „En mensen die voor de tweede keer meewillen, gaan eerst op een wacht lijst." Aanmeldingen komen binnen van de mensen met wie de medewerksters van het Steunpunt al contact hebben. En via de soci ale dienst, die in haar bijstandskrant aan dacht aan de vakantiereizen besteedt. „Behalve ons Steunpunt zijn er in Leiden nog twee organisaties die vakanties organiseren voor minima", zegt Joke. Doelgroep Het Steunpunt Vrouwen in de Bijstand heeft, de naam zegt het al, een aparte doelgroep: veelal alleenstaande vrouwen. De vakanties zijn niet de enige activiteit van de organisa tie. In Leiden staan de medewerksters tien tallen vrouwen bij, met goede raad en hulp. Met 'Het Steunpunt' op vakantie tuatie terechtgekomen. Dat is zo gekomen omdat hun huwelijk zo gezellig was", zegt Joke cynisch. Onder haar 'klanten' bevinden zich in de steek gelaten vrouwen, mishan delde vrouwen, beschadigde vrouwen... „Maar natuurlijk, een man in nood helpen we ook. En we komen bij echtparen over de vloer. Maar de grote groep is toch wel die van de alleenstaande vrouwen, in veel geval len met kinderen." De stafmedewerksters, er zijn er een stuk of vijf mee, hebben allemaal zelf ervaring met armoede, met ellende. Ze weten waar over ze het hebben. Ineke: „Wat voor veel mensen zo plezierig is aan deze vakanties, is dat iedereen de verhalen van de anderen herkent. Je moet het ervaren hebben, om het écht te begrijpen." Joke: „De mensen praten veel met elkaar. Hoe los je een situa tie op, hoe pak je het aan..." Zo ontstaat saamhorigheid, het familiegevoel. Hoe herkenbaar allemaal ook, soms blijft het toch even schrikken. Joke: „Ik heb een kind wel eens horen zeggen „Mamma heeft geen centjes, dus heb ik geen honger". Dat komt voor. Dan zie je één electrisch pitje staan, waarop een blikje groente au bain mar ie warm wordt gemaakt..." Warme banden De deelnemers aan de minimavakanties houden er vaak levenslange vriendschappen aan over. Terug in Leiden komen ze nog steeds bij elkaar over de vloer. „Om maar eens een cliché te gebruiken: je haalt de mensen achter de geraniums vandaan", meent Joke. In Blitterwswijck zijn de eerste effecten van die warme banden te zien. Iedereen leeft mee met Wil en Jan. Hun dochter moet bevallen van de eerste. „Al twee weken over tijd", zucht Wil, een beetje ongerust. Naar mate de week vordert, zit ze steeds minder op haar gemak. En dan zijn er de twee vrouwen, die hal verwege de vakantie bloednerveus afreizen naar de Haagse rechtbank. Alimentatieza ken. Hun ex-mannen weigeren geld af te dragen voor de kinderen. Als ze 's avonds laat weer in Blitterswijck aankomen, worden ze warm onthaald. Juichende verhalen over het overwinningsgevoel dat ze hebben, on danks dat de rechter pas later uitspraak doet. „Ik voelde dat m'n ex naar me keek, maar ik heb hem geen blik waardig ge keurd", zegt één van hen. Ook de kinderen genieten. Spelen in het zwembad is in Het Roekenbos gewoon een dagelijkse bezigheid. „Je kunt thuis mis schien wel elke week geld voor het zwembad opzij leggen, maar je moet er ook rekening mee houden dat ze - als ze daar zijn - net als alle andere kinderen een patatje willen", zegt Ineke. „Het is ingewikkeld. Je wilt je kinderen toch niet alles ontzeggen. Mijn kin deren zijn nu groot. Maar ik weet nog wel van vroeger. Dan kocht ik een fles sinas, een fles namaakcola en de goedkoopste grote zak chips. Moesten ze een week mee doen. Gewoon elke dag een kommetje, zonder kop erop." In Het Roekenbos zijn de zorgen even ver geten. Hanneke: „Natuurlijk, dat wikken en wegen gaat hier gewoon door. Maar toch, het is meer ontspannen. En ik heb hier heer lijk gegeten. Die brunch zondag... Voor het eerst sinds tijden heb ik weer een harinkje naar binnen gewerkt. Heerlijk gewoon...!" Wil: „Ik heb geprobeerd elke week wat geld te sparen en dat lukte. Nu kan ik het ko ken een avondje overslaan en hier in het res taurant heerlijk uit eten gaan. We zijn op va kantie, ja toch...?!" 5 benden. „He(

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 37