Noordwijk te duur
oor kust-eiland'
DRIE OCTOBERSTRAAT
Echte Leidse
Geeststraat' is
heel gewoon
Leiden Regio
KADO'S
AN GLAS
8Concurrent uit
eigen huis
ItDAG 27 SEPTEMBER 1997
CHEF HANS JACOBS. 071-5356414. PLV -CHEF RJDOLF KLEIJN. 071-5356436
dhouders kunnen zich komst vliegveld moeilijk voorstellen
n (/NOORDWIJK*
s |N DER KOOL)
louders in Noordwijk
zich moeilijk voorstel-
)t voor hun 'dure' stukje
eiland wordt aange-
••vompleet met vliegveld.
kust is daar te kostbaar
reageert Abr. Mol, direc-
T
3t<
'ltLóka.do
EUWE RIJN 26, LEIDEN
TEL. 071-5144288
teur/eigenaar van de Hotels van
Oranje op de stelling van het
Waterloopkundig Laboratorium
(WL) dat zo'n eiland het beste
voor de kust bij Katwijk en
Noordwijk kan komen.
„Noordwijk is een van de
duurste stukjes van Nederland,
wat grondprijzen betreft. In het
toerisme is miljoenen gëinves-
teerd en de regering noemt de
uitbreiding van het kusttoeris
me 'een speerpunt van beleid'.
Dan ga je toch niet uitgerekend
op zo'n plek een vliegveld aan-
Volgens het Waterloopkundig
Laboratorium kan het eiland
tien kilometer uit de kust bij
Katwijk en Noordwijk komen,
mede omdat de duinen ten
noorden en ten zuiden van de
plaatsen breed genoeg zijn om
de te verwachte afkalving op te
vangen. Bij Katwijk en Noord
wijk krijgt het strand er dan
vj Het bedrijf Prima public-relations verdubbelt haar omzet,
ai Onverwacht zegt een aantal medewerkers tegelijk op.
Aan de overkant vestigt zich een nieuwe onderneming:
'iommunicado! Een initiatief van de vertrokken werknemers,
lie zich direct bij de klanten van het PR-bedrijf presenteren.
Concurrentiebedingen waren er niet. Wat nu?
jTeekens Advocaten treedt op tegen oneerlijke concurrentie.
TEEKENS ADVOCATEN
Zeker in zaken
iwspan International, een associatie van advocaten in de EU
.1 Kanaalpark 144, Postbus 1144, 2302 BC Leiden
tel. 071 - 579 17 00, fax 071 - 572 24 62
jaarlijks tien meter bij, zo is be
rekend.
Mol kan vanuit zijn hotels
aan de Noordwijkse Koningin
Wilhelmina Boulevard, weinig
met zulke 'theoretische aanna
mes': „Je kunt de natuur nu
eenmaal niet sturen. Tot nu toe
raken we bij een flinke storm
nog altijd tien meter strand
kwijt. Maar goed, als het klopt,
zitten we hier straks aan een
binnenmeertje. Worden we een
soort Voorhout in het weiland.
Nogmaals, ik zie het niet gebeu
ren."
Oosterburen
H. Hoogervorst van het Promi
nent Inn Hotel in Noordwijk
vreest vooral de geluidsoverlast
van vliegtuigen: „Juist wanneer
je lekker in het zand ligt te bak
ken. Ik denk dat onze Duitse
gasten daar erg van zullen
schrikken en eerder voor ande
re badplaatsen kiezen, bijvoor
beeld aan hun eigen Oostzee
kust."
Wil Hoogervorst 'met z'n al
len' wat doen tegen de plannen.
Mol van de Hotels van Oranje
wil niet de indruk wekken 'de
ontwikkelingen in ons land te
willen tegenhouden': „Schiphol
brengt ons ook economische
welvaart. En ons hotel is zeer
internationaal georiënteerd.
Maar waarom kan die uitbrei
ding niet ergens anders komen?
In het IJsselmeer of voor min
der drukke stukken kust, ten
noorden van IJmuiden bijvoor
beeld."
In Katwijk vindt de directie
van Hotel Noordzee het te
vroeg voor een reactie, al bena
drukt men wel dat men 'graag
aan zee wil blijven zitten'. VW-
directeur R. van der Burg weet
één ding zeker. Zo'n eiland met
vliegveld zal het karakter van
Katwijk ingrijpend veranderen.
„Geen rust en ruimte meer, ter
wijl veel toeristen daar nu juist
op afkomen." Toch wil hij de
plannen niet direct afkraken:
„Misschien vinden sommigen
het positief wanneer Katwijk
een massabadplaats wordt met
hoge hotels."
Waarin deze week: de
PvdA wanhopige
pogingen doet vrouwen in
de gemeenteraad te
krijgen, en de oorradio
definitief een einde maakt
aan alle geluidsoverlast.
Mannen. Blanke
mannen die in
het al dan niet
grijze verleden al eens in de ge
meenteraad zaten. Ja, die willen
wel een plekje op de kandida
tenlijst van de Leidse PvdA. Ou
de mannen die die broekies van
ambtenaren, politicologen en
agogen in de raad eens een
poepie willen laten ruiken.
De gestaalde kaders van weleer
staan klaar. Ze dromen van een
glorieuze come-back. Hans van
Dam, Cees Waal, Jan Duijves-
tein, Wim van der Pluijm en
Heintje Davids zullen ervoor
zorgen dat niet de ambtenarij,
maar de gemeenteraad straks
weer de baas is in Leiden. Net
als vroeger. En dat hun partij
weer midden tussen de mensen
staat. Net als vroeger.
Maar vrouwen zijn ook mensen.
Net als allochtonen. Daar zijn
ze bij de PvdA al een tijdje van
doordrongen. En als je het volk
wilt vertegenwoordigen in de
gemeenteraad zul je dus ook die
een plaatsje moeten geven. En
daar begint het gedonder.
Want in de huidige PvdA-fractie
van acht leden zit sinds het ver
trek van Hennie Koek en Roelie
van Opijnen nog precies één
vrouw. Waardoor de Leidse so
ciaal-democraten in de raad, als
het gaat om evenredige verte
genwoordiging, alleen de SP, de
CD en de Onafhankelijken ach
ter zich laten. En da s pijnlijk.
En behalve dat het pijnlijk is, is
het ook een groot probleem.
Want alle zeven mannen die nu
in de raad zitten willen daar na
maart 1998 weer zitten. Net als
een aantal mannelijke ex-raads-
leden en -wethouders. Dan kun
je wel jonge vrouwen die niet in
*g mFT VAN ONZE MANNEN
k owt^weeNSExcHAiieecwwiov.'
het bezit zijn van een lidmaat
schapskaart desnoods tegen
haar wil en aan haar haren naar
de groslijst slepen; daarmee heb
je ze nog niet door die haag van
ambitieuze mannen geduwd
die al trappelend in de weg
staan.
Aangezien een verdubbeling
van het zeteltal ook niet echt
waarschijnlijk is zit er voor de
PvdA maar één ding op: sekse
operaties. Zodat fractieleider
Ron Hillebrand straks voor de
functie van wethouder onder
wijs, zorg en emancipatie Hans
je Baaijens naar voren kan
schuiven. En voor het wethou
derschap op financiën Hansje
van Dam.
Pex Langenberg snapt
het. En Huib Kruijt
zou het moeten snap
pen, want hij heeft het met zijn
eigen oren mogen aanhoren.
Maar is Alexander Pechtold al
ingelicht over de oplossing van
het probleem waar hij al sinds
zijn aantreden als herrie-wet-
houder mee worstelt?
Vorige week baarde het nog op
zien. Een groepje mensen stap
te vrolijk door de stad met een
blauwe dop in het oor en een
kleine antenne op het hoofd.
Spriet-loze Leidenaars keken
vol verbazing om. Was het een
uitstapje van de Nederlandse
vereniging van lijfwachten? Een
vrijgezellenfeestje of gewoon
een flauw ontgroeningsritueel?
Niets van dat al. De optocht van
gemankeerde marsmannetjes
onder aanvoering van wethou
der Kruijt kreeg een demonstra
tie van het project Sprekende
Gevels. De oordopjes waren no
dig om het gebabbel van de
muren te kunnen aanhoren.
Zonder dopje geen geluid.
Op dat moment had er natuur
lijk een lichtje moeten gaan
branden bij onze whizz kid-
wethouder. Misschien heeft dat
lampje ook wel even geschenen.
In dat geval is het onderstaande
te beschouwen als een weerga
ve van een gesprek tijdens het
overleg van burgemeester en
wethouders van afgelopen dins
dag. Zo niet, dan geldt het ad
vies: uitje hoofd leren en een
goed moment zoeken om spon
taan over het onderwerp te be
ginnen.
- Alexander, ik heb de oplos
sing.
- Pardon?
- Ja, voor de herrie. Op straat.
De decibellen die te veel zijn. Je
weet wel.
Na deze intro ontvouw je een
toekomstbeeld waarin iedereen
met een oorradio in het hoofd
over straat loopt. I have a dream
en zo, dat doet het goed. Je hebt
gedroomd van een toekomst
waarin niet alleen de muren pas
tekening maarten wolterink
hoorbaar zijn als je op hun golf
lengte afstemt, maar waarin ook
de plaatselijke death metal-
band virtueel op de Beesten
markt kan spelen terwijl de
snoeiharde muziek alleen wordt
opgevangen door een handvol
head hangende fans.
Ben je op de markt voor groente
en blief je geen vis? Stem af op
de groenteboer en laat de vis
kraam links liggen. Wil je geen
klokgebeier aan je hoofd heb
ben, maar wil je om een beetje
in de vakantiestemming te ko
men eens een weekje naar de
oproepen tot gebed uit de mos
kee luisteren? Geen probleem.
Leiden kan weer rustig slapen
als we met zijn allen virtueel
gaan. En hoeveel denk je dat je
kunt besparen op de nieuw
bouw van LVC wanneer er al
leen nog maar fluisterconcerten
worden gegeven? Meer dan ge
noeg geld om iedere Leidenaar
gratis van een oorradio te voor
zien!
Je hoeft niet te zeggen dat je het
uit de krant hebt. Wij zeggen
niks.
AAD RIETVELD EN RUUD SEP
Als de nood het hoogst is leer je je vrienden ken
nen. Zo ook tijdens het tweede beleg van de Lei
den in 1574. Stadssecretaris Jan van Hout moest
met het bestuur van de étad de hongerige stede
lingen ervan overtuigen zich niet aan de Spaanse
belegeraar over te geven. Voor steun en toeverlaat
legerleider Janus Dousa schreef hij tijdens 'de bit
terste hongersnood en sterfte' van het beleg een
gedicht over vriendschap. Het gedicht, dat nu op
de muur van een hoekhuis aan de Drie October-
straat staat geschreven, is het enige in de straat
dat herinnert aan Leidens Onzet.
Vruntschap gemaectll in schijn bedeckt,
Vergeat soubij t
Als comt de noot
En schielic laectJ/Mer die verweet
Wert, in een tijt
Van angste groot,
Als elc een waect.llen noot deurbrect,
Geen leet, noch spijt
Noch storm, noch stoot
Haer wortel raectH. Mer onbevlect
Blijft, hoe langht'lijt!
Jae naer de doot.
Een vriendschap gesloten onder valse voorwendsels
gaat meteen teniet
wanneer zij onder druk staat,
en slinkt snel. Maar een vriendschap die gestalte
krijgt in tijden
van groot gevaar,
wanneer ieder zijn best doet, en die een baan
breekt door de ellende heen-
noch teleurstelling, noch wrevel
noch aanval, nog botsing
zal haar wortels aantasten. Maar ongerept
blijft zij bestaan, hoe lang het ook mag duren!
ja. tot na de dood.
Rubriek over straten, lanen, stegen, hofjes, grachten en vaarten in Leiden en omgeving. Bewoners vertellen over de
plezierige kanten van hun woonomgeving, maar ook over grote of kleine problemen. Vandaag: de Drie October-
straat.
„Je zal niet geloven hoeveel overtuigingskracht ik
nodig heb gehad om dit gedicht op mijn muur ge
plaatst te krijgenzegt Karei Bostoen. De univer
sitair docent Nederlands woont zo'n acht jaar in
het pand waarop het gedicht staat dat hij zelf
heeft vertaald. „Een paar jaar geleden verschenen
er plotseling allerlei gedichten op muren in de
stad. Dat leek mij ook wel aardig voor de Drie Oc-
toberstraat, de straat kor» wel wat extra fleur ge
bruiken." Bostoen zocht contact met de stichting
Tegen-Beeld, die de gedichten in de stad plaatst.
Zijn mooie grote zijmuur werd met enthousiasme
ontvangen, zijn voorstel om het gedicht van Van
Hout te plaatsen echter niet. „De mensen van Te-
De Drie Octoberstraat moet rond 1906 zijn gebouwd. De exacte datum is moeilijk te achterhalen omdat veel gegevens over de straat verloren zijn gegaan tijdens de
stadhuisbrand van 1929. toto loek zuyderduyn
gen-Beeld zagen niets in het gedicht omdat het
inhoud heeft. De gedichten die zij plaatsen mogen
juist nergens over gaan, om kunstzinnige rede
nen", zegt hij.
Maar Bostoen gaf niet op. Zijn liefde voor Van
Hout. die de docent de eerste Hollandse renais
sancedichter noemt, overwon uiteindelijk de idee-
en van de kunstenaars. Het gedicht werd ongeveer
twee jaar geleden geplaatst en staat er nu nog
steeds kleurig bij. „Als ik er langsloop lees ik altijd
een a twee regels. Die heb ik dan de rest van de
dag in mijn hoofd. Erg vrolijk word ik daarvan."
Slechteriken
De Drie Octoberstraat moet rond 1906 zijn ge
bouwd. De exacte datum is moeilijk te achterha
len omdat veel gegevens over de straat verloren
zijn gegaan tijdens de stadhuisbrand van 1929. In
het nieuwe gemeentearchief is dus niet veel mate
riaal over de Drie Octoberstraat. Archief-mede
werker Piet de Baar weet wel te vertellen dat de
straat niet naar Leidens eerste grote bevrijdings
dag is genoemd, omdat de Spanjaarden er in 1574
hun kamp gehad zouden hebben. „Waarschijnlijk
is de hele wijk in één keer vernoemd naar die pe
riode. Kijk maar naar de zijstraten: de Valdez-
straat, de Van Duivenbodestraat, de Magdalena
Moonsstraat, allemaal namen van belangrijke fi
guren uit die tijd. Binnen de Singels waren Jan van
Hout en Janus Douza al vereeuwigd in de Jan van
Houtkade en de Douzastraat", zegt de archivaris.
Leiden is waarschijnlijk een van de weinige steden
in de wereld waar straten worden vernoemd naar
'slechteriken' uit een oud oorlogsverleden. De
Leidse helden van toen zouden zich nu waar
schijnlijk in hun graf omdraaien als ze wisten dat
hun vijanden, de Spaanse legerleider Valdez en
zijn liefje Magdalena Moons, in de vorm van een
straatnaam worden geëerd.
Alle straten zitten hier vol met die Spaanse rot
zooi", zegt Abraham Bekooij met een gljmlach.
Met zijn vrouw Catherina woont hij nu al zo'n 27
jaar in de Drie Octoberstraat en dat bevalt hem
prima. „Die Valdez zal ook wel voor de poorten
hebben gelegen met het beleg. Die straatnamen
komen allemaal uit hetzelfde potje", zegt Bekooij
Één jaar heeft het echtpaar niet in de Drie Octo
berstraat kunnen wonen. Hun huisje, dat aan het
einde van de straat ligt, is van woningbouwvereni
ging Zijl en Vliet. In 1981 werd het hele blok ver
nieuwd. Ze weken tijdelijk uit naar een flat aan het
Jacques Urlusplantsoen. „Hij zegt tegen me: „Ca
therina, ik ga hier dood'. Nou, gelukkig konden we
snel weer terug naar onze straat."
Hun oude huis konden ze echter niet meer be
trekken'. Dat moest ruimte maken voor een poort.
„Omdat de buurvrouw naar een verzorgingstehuis
was gegaan konden we in haar huis, grappig hè.
Eigenlijk wonen we in het huis van de buren
zegt Catherina Bekooij. Volgens haar heeft de re
novatie het hele achterste gedeelte van de straat
veel goed gedaan. De ouderen vertrokken en daar
kwamen jonge gezinnen voor in de plaats. „Al die
kinderen. Daar genieten we van, zelfs als ze kat-
tekwaad uithalen. Als straatgenoten daarover kla
gen vraag ik altijd of ze hun eigen jeugd vergeten
zijn."
Drie oktober heeft een speciale betekenis voor het
echtpaar. Niet alleen wonen ze in de Drie Octo
berstraat, maar op de dag van Leidens Ontzet
hebben Abraham en Catherina elkaar ook ont
moet. „Het was in een danstent midden op de
kermis, tijdens de viering van 1945. Ik was met
drie meiden, maar die heb ik niet meer gezien
toen ik hem zag staan. Van het een kwam het an
der en nu zijn we bijna 47 jaar getrouwd", zegt
Catherina Bekooij.
Teiltje
Wie door de straat loopt, zal het zeker opvallen
dat veel huizen er goed bijstaan. Dat komt door
het grote aantal jonge gezinnen dat sinds een paar
jaar de panden betrekt en verbouwt. Veel wonin
gen die eerst uit een aparte beneden- en boven-
verdiepening bestonden zijn nu samengetrokken
tot één huis en worden goed onderhouden. Freek
Bueno de Mesquita is zo'n nieuwe bewoner van
de straat. Met zijn vrouw en drie kinderen heeft
hij een huis aan de kant van de I lerenstraat ge
kocht. Hij woont nu zes jaar in de Drie October
straat en is erg tevreden. Wat hem wel een beetje
stoort is het gebrek aan groen in de straat. Zijn
drie kinderen moeten in de tuin spelen en dat is
natuurlijk een stuk minder leuk dan op een veldje.
„Volgens mij heeft deze wijk ongeveer het minste
groen van heel de stad. Vroeger speelden de kin
deren nog wel op het terrein van het Rijksherbari
um aan de Schelpenkade, maar daar gaat de ge
meente huizen bouwen. Daar zou juist groen
moeten komen. Zeker nu hier zoveel kinderen
wonen", vindt Bueno de Mesquita.
Als die kinderen gedwongen op de stoep spelen
zwaaien ze wel altijd even naar Cees en Ria Ver
straten. Cees zit namelijk altijd voor het raam.
„Daar zie je nog eens wat", zegt hij. „Cees kijkt
naar de buurvrouwtjes hoor", roept zijn vrouw
voor de grap.
I lun huisje heeft nog niet mogen genieten van de
renovatiewoede die zich meester heeft gemaakt
van de huiseigenaren in de Drie Octoberstraat.
Hun huisbaas doet volgens Verstraten 'helemaal
niets' aan het pandje. Het echtpaar moet zich an
no 1997 wassen in een teiltje, een douche hebben
ze niet. Hun slaapkamer is kil en vochtig. In de
muur bij de ingang zit een grote scheur. Ondanks
alle mankementjes aan het huis willen de twee er
nooit meer weg. „We zitten vanuit hier zo in het
centrum, de visboer is op twintig meter lopen. Dat
vind je nergens meer", zegt Cees Verstraaten.
„Op drie oktober is het hier geen extra feest om
dat wij toevallig inde Drie Octoberstraat wonen.
„Vroeger was ik nog lid van de 3 October-Vereeni-
ging, maar dat kan ik nu niet meer betalen. We
gaan wel altijd even naar de Taptoe en de optocht
kijken. Mijn plek voor het raam is trouwens ook
erg leuk met Leidens Ontzet. De hele straat loopt
dan langs, op weg naar de kermis. En weet je wat
nou zo leuk is? Iedereen zwaait dan naar ons,
want iedereen is blij."
