Er is leven na
The Rolling Stones
Herontdeklcing van Brian Jones
D
y
STAFFORD COUR
Bill Wyman: 'Ik ben eindelijk gelukkig'
tee, bassist Bill Wyman is er niet
tij als The Rolling Stones vanaf
tolgende week weer gaan touren.
,Ik mis hem", zegt Keith Richards
in het oktober-nummer van
üiitar. „Als we staan te oefenen,
iraai ik me wel eens om en zeg:
Waar is die magere bleekscheet?'
In plaats van hem loopt er een
yote roetmop rond 'Ha die
Oarryl' (=Darryl Jones). Maar ik
heb altijd Bill's spel bewonderd.
Hij kon het in swing, in beweging
'Men...In het begin voelde ik me
hedonderd. Zei ik: 'Niemand
xrlaatdeze band, behalve in een
loodskist.Wyman (inmiddels 61
kort het dubieuze compliment,
ittend in zijn eigen Londense
estaurant Sticky Fingers
ninzaam aan. „Destijds, in
1992/93 waren de opmerkingen
mn Keith als accuzuur. Ach, ik
ten eindelijk gelukkig nu.
Waarom dat zo lang heeft
eduurdIk zat 31 jaar lang in
{he Stones!"
an het begin van de jaren
tachtig stond ik op het punt
^^Staar Nederland te verhuizen.
Het was niet de beste tijd om naar Engeland
terug te keren, gezien de financiële situatie.
Ons zakelijk hoofdkwartier bevond zich al in
Nederland. Ik dacht: waar anders kan ik wo
nen? Makelaars zochten naar mogelijkheden
om een bescheiden boerderijtje net buiten
Amsterdam te kopen. De brochures stroom
den binnen. Bijna kocht ik iets, totdat ik be
sloot een wereldreis van drie maanden te
maken. Toen ik terugkwam in '82, kocht ik
een huis in Engeland en zette dit op."
Dit is een luxe uitgevallen hamburgertent in
de Londense wijk Kensington, gedoopt naar
een van de beste Stones-langspelers Sticky
Fingers. Bill Wyman zit met een duidelijk te
determineren mate van bescheiden trots in
een van de skai bankjes temidden van de vele
memorabilia (foto's, hoezen, knipsels, kunst
werken, de gitaar van wijlen Brian Jones) die
het eethuis maken tot iets anders dan een
doorsnee McDonalds. „Ik kon niet langer
zonder Londen."
Gemengde gevoelens
Het grootste deel van de jaren zeventig dat de
meeste leden van The Greatest Rock 'n Roll
Band in The World uit belastingoverwegin
gen doorbrachten in het zuiden van Frank
rijk, noemt Wyman 'interessant èn dodelijk
saai'. „Ik heb er goed eten, wijn en kunst le
ren waarderen", zegt de bassist die het foto
boek (in beperkte oplage) Chagall's World
over de laatste zeven, door hem gedocumen
teerde levensjaren van de Russisch-Franse
schilder en glazenier Marc Chagall uitgaf.
„Het licht aan de Cóte d'Azur is heel bijzon
der. Voor dat soort dingen had ik nooit oog.
Het was verder stomvervelend omdat alles
waarvan ik hield er niet was: sport, comedy
(ik importeerde videotapes van stand up-co-
medians), kranten, platen, pickle en de Britse
Byrd's mustard, thee. Alles. Het was alsof we
op een eiland woonden."
Aan de zuidkust van Frankrijk wachtten in
1972 niet alleen zon en een azuurblauw fir
mament, maar het begin van een drugsver
slaving die sommigen, Keuth Richards voor
op, vijf jaar later bijna teveel zou worden.
Toch namen de Stones hier, in de benauwde,
kleffe kelders van Nellcote, zoals het landhuis
van Keith Richards in Villefranche-sur-Mer
genoemd werd, een van hun allermooiste
platen op. Exile On Main Street, zoals het do
cument passend genoemd werd, staat vol
dampende rock 'n' roll, briesende blues en
een scheutje country. Dat laatste onder in
vloed van Gram Parsons, de Flying Burrito
die als gast van de Stones hier zijn laatste da
gen zou slijten.
Keith Richards denkt nu heel anders over
die jaren van ballingschap en over mijn aan
deel in The Stones dan destijds. Hij was het
strenge schoolhoofd, the schoolbuÜy. Als je
niet deed wat hij wilde, was het oorlog. Hij
sloeg weliswaar niet fysiek, maar schopte
strijd totdat je het met hem eens was. Hij kon
behoorlijk vervelend zijn. Niet dat ik vaak
dwars lag het is misschien een of twee
keer écht voorgevallen. Als ik bijvoorbeeld
tijd wilde spenderen aan de opvoeding van
mijn zoon, dan werd ik gesommeerd om iets
voor de band te doen wat ook even had kun
nen wachten.
En hij wist zich altijd rotzooi op de hals te
halen. En daar had ik dan last van. Ik heb
nooit de middelen gebruikt, maar op lucht
havens werd ik tot op het poepgat uitgekleed
en onderzocht. Er bestond dus al heel lang
een bescheiden mate van wrok tussen ons.
Toen ik in 1992 de band uitwilde, was hij heel
agressief. 'You ain't leaving 'till you die!' Toen
de band een persconferentie gaf ter introduc
tie van de nieuwe wereldtour, was de tweede
vraag: 'Hebben jullie Bill gevraagd mee te
gaan?' Mick Jagger loog: 'Ja', zei hij, omdat hij
wist dat ik toch niet zou willen. 'Bill is geluk
kig, heeft een jong gezin.' En toen kwam
Keith ertussen: 'Ja, Bill heeft twee mooie
dochtertjes van drie en twee jaar oud'. Ze
hadden ook kunnen zeggen: 'Hij is te oud
nou, hij kan de stress niet meer aan'. Nee, ze
waren aardig."
Teleurstelling
Bill vertelt dat ze zijn vertrek uit The Stones
bijna een jaar lang hebben ontkend. Begin
1992 wilde hij weg, tien maanden later werd
de scheiding officieel. „Keith zei: 'Je denkt
niet helder, jongen'. En tegen de anderen:
'Hij moet eerst die handel met dat meisje op
orde krijgen, dan komt ie wel weer tot zin
nen'." Wyman kijkt me aan met een blik die
verraadt dat hij weet dat ik weet dat hij des
tijds de, met veel publiciteit omgeven roman
ce met het pubermeisje Mandy Smith beleef
de.
„Het is zo jammer dat Keith destijds niet
over zijn lippen kon krijgen dat hij de ritme
sectie van The Stones, die ik met Charlie
Watts vormde, zo bijzonder vond. Je speelde
je achterwerk eraf, zo ging dat in die band.
Gewoon om mooie dingen te maken, maar
niemand nam het serieus. We toverden een
klote riffje om in een mooie groove, maar
niemand die zich toen omdraaide en zei:
'Thank, guys!' Of je schreef een heel nieuwe
brug voor een liedje van Keith en Mick en als
je die dan een week of zo later terughoorde in
de mix, dan had je er niets meer mee te ma
ken. Jouw themaatje? Dat was mijn idee! Nie
mand had ooit oor voor wat Charlie en ik de
den. Ze schreven maar over die rondsprin
gende Mick, niemand had het over pianisten
en organisten als Nicky Hopkins of Billy Pres
ton, of vroeger Stu (Ian Stewart - JO) die zich
maf speelden. Dat werd teveel."
Richards spreekt zich nu wél uit over het
basspel van Wyman. In het oktober-nummer
van Guitar vertelt hij hoe rock-ritmesecties
eigenlijk alleen maar leefden als ze waren ge
baseerd op de traditie van de staande bas en
een jazzdrummer die in vierkwartsmaat
sloeg. Alles ging volgens Keith fout toen de
elektrische bas werd bespeeld door de slecht
ste gitarist in de band en de ritmesecties in
achten begonnen te spelen. Wyman: „Daar
ben ik het mee eens. Alleen The Stones
swingden echt, speelden shuffles, daarom
dansten de mensen in de eerste jaren zo op
The Stones. Ik vond de kunst van het basspel
altijd de vraag: waar laat je de gaten vallen?
Niet: hoe stop je alles zoveel mogelijk?"
Er is leven mogelijk na The Stones. Wyman
Bill Wyman (61) in zijn geliefde Londen. „Waarom het zo lang heeft geduurd voor ik gelukkig werd? Ik zat 31 jaar lang in The Stones!"
is gelukkig getrouwd (met de Amerikaanse
actrice en designer Suzanne Aecosta). Heeft
de beschikking over een volstrekt nieuwe
hobbyband, waaraan de beste muzikanten
ook Eric Clapton, Chris Rea, Paul Carrack en
Mick Taylor hun bijdragen leveren. „The
Rhythm Kings houden zich bezig met de po
pulaire muziek van voor The Stones. We heb
ben de laatste maanden in totaal drie cd's, 56
oude èn nieuw songs opgenomen, variërend
van materiaal van The Boswell Sisters en Fats
Waller uit de jaren twintig en dertig tot de
rhythm blues uit de jaren vijftig. Alles met
de beheersing van toen, uitgaande van vra
gen als: hoe lang hou je je noten aan? En hoe
vertaal je de staande bas naar de elektrische
basgitaar? Want staande trek je de snaren
naar je toe, en op een hangend instrument
heb je altijd de neiging de snaren van je af te
spelen. Je noten klinken dus anders.
Ik wilde niet onder mijn eigen naam wer
ken. The Rhythm Kings, dat is lekker ano
niem. Sinds de jaren twintig heb je talloze
Rhythm Kings, Rhythm Boys of Rhythm Aces
gehad. Net zoals Rolling Stones trouwens
ik ken bands met die naam uit de jaren '32 en
'55. De eerste was Amerikaans, had een lead-
zangeres. De tweede bestond uit drie broers
uit Cornwall. Er is niets nieuws onder de zon,
mijn vriend. Ike Turner, de man van Tina,
had een band die The Rhythm Kings heette,
niet? Nee, het gaat om de liefde voor de mu
ziek, niet om ego's. Er zijn geen originele be
namingen. Tenzij ik mezelf Frustrated Mon
key noem."
Bill Wyman, die een uiterst tamme auto
biografie (Stone Alone) schreef, is de vleesge
worden vriendelijkheid. „Het is mijn lot. Als
)y ni
iemand me op straat staande houd eii vraagt
of hij een foto mag hebben, stop ik en wacht
geduldig. Gebeurde laatst op King's Road in
Londen. Een dag later stonden de foto's in
een van de tabloids; hoe een Stone bood
schappen deed. Bleek ik slachtoffer van een
paparazzi geworden te zijn. Als je aardig
bent, krijg je dreunen en tikken. Ik neem het
maar voor lief."
I)e eerste CD van The Rhythm Kittys wordt o/t 6 uk
tober gepubliceerd.
De band rond Bill Wyman (Albert D-e. Petri Tramp-
ton, Georgie Came, Martin Taylor, Gary Hrookcr,
Paul Carrack) treedt op 10 oktober op In Patadiso
Amsterdam.
The Rolling Stones beginnen hun wereldtournee op
23 september op Soldier's Field in Chicago. I 'ertnoe
delijkeind mei I99U treden ze op in Nederland,
liet nieuwe album Bridges To Babylon verschijnt op
22 september.
Via Internet wordt een
nieuwe fanclub voorde
overleden Stones-gitarist
Brian Jones overstelpt met
vragen. Rond deze
'vuursteen'en oprichter van
The Rolling Stones begint
een ware cultus op gang te
komen. Dat is opmerkelijk
omdat het relatief laat
gebeurt; wellicht omdat
deze Britse rockband onder
aanvoering van Mick
Jagger en Keith Richards
gewoon geschiedenis bleef
schrijven, waardoor Jones'
enorme betekenis
gaandeweg kon worden
gekleineerd.
The Rolling Stones, medio jaren zestig. Vanaf midden bo
ven naar rechts: Bill Wyman, Charlie Watts, Brian Jones,
Keith Richards en Mick Jagger. foto archief gpd
'ik 25 jaar na Brian Jones' met veel
vraagtekens omgeven overlijden lijkt er, los
van alle aanhoudende Stones-perikelen, toch
een soort herontdekking in bredere kring op
gang te komen. Zo staat er een film, een naar
verluidt boeiende 'biopic' op stapel getiteld
Little Boy Blues, the Brian Jones Story. En in
zijn geboorteplaats Cheltenham denkt men
al voorzichtig aan een groots eerbetoon op
zijn dertigste sterfdag: officieel 2, volgens zijn
grafsteen 3 juli 1999.
Tenslotte zou er bij het allerlaatste optre
den van The Rolling Stones, dat ze hebben
aangekondigd voor 31 december 1999, even
eens volop worden stilgestaan bij de beteke
nis van Brian Jones voor de band. Pat An
drews, Jones' langdurigste vriendin en de
moeder van diens thans 35-jarige zoon Mark,
ziet deze nieuwe interesse als pure gerechtig
heid. Want naarmate The Stones, door hem
in de zomer van 1962 geformeerd, meer suc
ces oogstten werd zijn inbreng geringer.
Vooral omdat Mick Jagger en Keith Richards
zich op aandringen van manager Andrew
Loog Oldham ontwikkelden tot een hecht,
doorlopend hitgevoelig schrijversduo. Zo
doende werd Jones in den beginne binnen
The Stones het meest imago-bewust en te
vens bij de fans veruit de populairste van het
vijftal vanuit een centrale positie steeds
meer richting zijlijn geduwd. Met als resul
taat zijn vertrek enkele weken voor zijn dood.
De verloren machtsstrijd alleen al biedt
voldoende stof voor een originele thriller.
Maar er zit nog zoveel meer dramatiek in het
korte leven van Lewis Brian Hopkins Jones
(1942-1969) en daar weet zijn eerste vriendin
Pat Andrews heel veel van. Vandaar dat ze
zich in laat met de sinds 1995 actieve The
Brian Jones Fan Club.
Thuis heeft ze zojuist meegewerkt aan de
verfilming van Brian Jones' levensverhaal,
waarbij ze tal van nieuwe feiten over diens
verdrinkingsdood in zijn eigen zwembad be
gin juli 1969, te horen kreeg. Om juridische
problemen te voorkomen kan ze daarover
echter niet het achterste van haar tong laten
zien. Wel geeft ze te kennen dat de eveneens
overleden aannemer Frank Thorogood, aan
wie onlangs nog opnieuw de schuld werd
toegeschreven, niet langer wordt verdacht.
Veel veiliger en betrouwbaarder vindt ze het
om over haar eigen intensieve ervaringen uit
de 'relatieperiode' 1959-1963 met Brian te
praten. „In grote lijnen een prachttijd, maar
soms ook een hel op aarde. Het was een
beetje wij tweeën uit Cheltenham tegen de
rest van de wereld. Totdat Mark werd gebo
ren en we na de oprichting van The Stones
gingen samenwonen met Mick en Keith. We
waren zo arm als kerkratten, maar de lol die
we hadden was onbetaalbaar.
Brian had geen contact meer met z'n fami
lie. Mick en Keith daarentegen werden nog
behoorlijk in de gaten gehouden door hun
moeders. Als die met een mand vol eten wa
ren gekomen, dan was het feest."
Haar aanwezigheid en vooral die van haar
zoon was echter ook een bron van ergernis
voor Jagger, Richards en Andrew Loog Old
ham, als ambitieuze manager eveneens bijna
altijd van de partij. Samen vormden ze naar
wat later wel de Duivelse Drieeënheid is ge
noemd, een doortrapte combine waartegen
in eerste instantie Pat Andrews niet bestand
bleek en waartegen later ook Brian Jones, zelf
allesbehalve een lieverdje, het moest afleg
gen.
Eerst nemen ze je muziek af, dan je groep,
dan je vrouw, zou Brian Jones meer dan eens
hebben verzucht. Tussen de muzikale bedrij
ven door speelde er de affaire Anita Pallen
berg. Deze Duitse schone was eerst, vanaf
september 1965, de grote vlam van Brian Jo
nes, maar liep in maar '67 over naar Keith Ri
chards, na eerst nog even Mick Jagger te heb
ben uitgeprobeerd. Die onverwachte dreun
van zijn grillige bijna-evenbeeld, bijgenaamd
The Fatal Blonde, is Brian Jones nooit hele
maal te boven gekomen. Hetzelfde geldt voor
de buitengewoon zware geestelijke marteling
waarop de Britse justitie hem trai teerde na
dat hij op drugsbezit was betrapt.
Een gezonde Brian Jones was wellicht nog re
delijk onbeschadigd uit die dubbele mangel
gerold. Zijn lichamelijke conditie liet echter
veel te wensen over, met als gevolg dat pok
zijn sociale optreden steeds humeuriger en
onvoorspelbaarder werd. Tegen die achter
grond is de drang van de andere Stones om
zonder hem verder te willen gaan best ver
klaarbaar. In gedachten had Jones zelf ai een
nieuwe supergroep gevormd met als voor
naamste geestverwanten Jimi llendrix en
John Lennon. Anno 1997 komt die combina
tie over als een dolle dagdroom, maar des
tijds was Brian Jones er wel degelijk dichtbij.
Jones' voornemen om met een schone lei te
beginnen, kreeg eind 1968 gestalte door de
aankoop van een fraai landhuis even builen
Hartfield, Sussex: de zogeheten Cotchford
Farm, eerder eigendom van de schrijver
journalist A.A. Milne, van Winnie The Pooli.
Met zijn twee laatste vriendinnen Anna Wo-
hlin en Suki Potier, die allebei een sterke ge
lijkenis vertoonden met Anita Pallenberg, bi
reidde Brian Jones daar een probleemlozer
toekomst voor.
Doordat de kapitale woning intussen in be
zit is gekomen van een 'neutraal' echtpaar is
het pand nog geen echt bedevaartsoord'ge
worden. Wel is de relatie met deze familie in
tussen zo vriendschappelijk dat de Brian Jo
nes Fan Club toch kan profiteren van hun
kleinood, vertelt Pat Andrews. „De achttien
spotlights die Brian heeft laten installeren
krijgen we binnenkort, zodat we die kunnen
verkopen aan de fans. Als volgend jaar het
zwembad wordt verbouwd, dan zijn de tegels
eveneens voor ons. Hoe we die gaan verko
pen staat nog niet vast, maar het is niet de
bedoeling om daar zoveel mogelijk geld uit te
ZATERDAG 20 SEPTEMBER 1997
103 i« 121
