>PORT
'Ik zal nooit iemand
en doodschop geven'
Van Vlaanderen is geen filosoof tussen de bomen
[ERDAG 20 SEPTEMBER 1997
Patrick Scheurwater: van feestbeest naar huiselijk type
Patrick Scheurwater heeft de rust in zijn leven gevonden. Sinds de
jtballer van w Noordwijk in het huwelijk is getreden en vader van een
joon is geworden, heeft het huiselijke leven hem gegrepen. Voetbal is
nog steeds zijn grote liefde, maar niet meer ten koste van alles. Het
nachüeven in de kroeg is ook verleden tijd. „De geboorte van Aaron
heeft me positief veranderd." Patrick Scheurwater over zijn nieuwe
ïven, de dood van zijn vader, het verkeerde beeld dat van hem bestaat
Ik ben geen matennaaier'en het jaar van de waarheid voor hem en
Noordwijk. „Het is voor allebei nu of nooit."
Het meest typerend is misschien wel dat
Scheurwater - over drie weken wordt hij
26 - het liefst in de middag het interview
wil geven. En gewoon thuis en niet in een
of ander etablissement in de kustplaats.
„Ik moet op de kleine passen, begrijp je",
zegt hij door de telefoon. De oude Scheur
water spuugde niet in een glas bier. Dat
doet hij nog steeds niet, maar het gezin
thuis staat tegenwoordig voorop. „Waar
de gezelligheid was, was ik. Vroeger ging
ik altijd stappen op zaterdagavond, was
een feestbeest. Nu ga ik na een uitwed
strijd nog wel mee eten met de groep,
maar daarna gelijk naar huis. Ik heb meer
verantwoordelijkheden gekregen, dus ik
moest wel veranderen. En ik moet zeggen:
het valt me niet tegen. Dat had ik drie jaar
geleden niet durven denken."
Scheurwater laat zich al in de heginfase
van de competitie weer flink gelden. De
rechterspits, normaal goed voor een doel
punt of tien per seizoen, had wel wat te
genslag in de voorbereiding. Een wortel
ontsteking in zijn gebit wierp hem even
terug, maar inmiddels is hij conditioneel
weer bijna honderd procent. Het feit dat
hij het zaalvoetbal bij eredivisionist Hind-
store heeft opgegeven, scheelt ook. „Nie
mand vond het een probleem, maar het
was wel zwaar. Op vrijdagavond naar Gro
ningen en de volgende dag naar Hoek. Li
chamelijk viel het in het begin wel mee,
maar het probleem zat vooral tussen de
oren. Ik was meer met herstellen bezig
dan met de wedstrijd." Om het geld hoef
de hij het niet te blijven doen. „Je kunt er
wel aardig van rondkomen, maar de ver
halen zijn een beetje overdreven. Geld
komt bij mij niet op de eerste plaats. Ik
heb alles wat ik wil en heb niets te kla
gen."
Ook bij Noordwijk gaat het van een lei
en dakje. De hoofdidasser greep vorig jaar
net naast de titel. Dit jaar moet het gebeu
ren met een nagenoeg intact gebleven se
lectie. Scheurwater, op papier rechtsbui
ten, kan soms genieten van het elftal. „We
hebben hier vier jaar aan gewerkt en nu
staat alles. Ik hoef ook niet meer aan de
lijn te plakken zoals vroeger, toen we in
Fred Bloem een kopsterke spits hadden.
Voor de wedstrijd staan er drie Patricks
(Scheurwater, Van Dam en Van de Gron
de, red.) op het bord en dat kunnen we
zelf invullen. We hoeven voorin niet veel
tegen elkaar te zeggen, we begrijpen el
kaar. En dan heb ik nog Martin van Kins
achter me. Met hem speel ik al zeven sei
zoenen, dus dat is gesneden koek. Wij zijn
een 'publiekselftal'. De mensen komen
voor het voetbal dat wij spelen naar de
velden. Werkvoetbal ligt ons niet. Tegen
standers weten ook, dat ze verloren zijn
als ze tegen ons gaan aanvallen."
Het wordt Noordwijk wel eens verweten
dat het te lief is. Dat het 'juffrouwenvoet
bal' speelt, zoals afgelopen zaterdag tegen
Kozakken Boys, en niet kan bikkelen.
Scheurwater begrijpt dat niet. „Ik zal nooit
een elleboog of een doodschop geven.
Ruud (Bröring, de trainer van Noordwijk
gvg.) heeft ons ook geleerd om nooit met
fysiek geweld wedstrijden te willen win
nen. Ik zit zo ook niet in elkaar, maar ik
accepteer nu wel gemakkelijker dat gedrag
van tegenstanders. Tegen mij moet je op
het randje spelen en me kort dekken. Wat
is er nou mooier dan sportieve wraak te
nemen door toch van hen te winnen. Te
gen Kozakken Boys had ik ook zo'n tegen
stander. Hij volgde me overal. Volgens mij
had hij nog achter me aangelopen als ik
het veld was afgelopen om naar de wc te
gaan. Opdracht van de trainer. Ik waar
schuwde hem nog dat hij rood ging krij
gen als hij zo doorging. Wat gebeurt er:
vlak voor rust pakt hij me weer beet en
krijgt zijn tweede gele kaart. En dan wordt
mij verweten dat ik een matennaaier ben.
Dat stempel is me een keer opgedrukt en
daar kom ik waarschijnlijk nooit meer
Patrick Scheu rwa-
ter, hier ten val ge
bracht door Scheve-
ninger Hans Tellier:
„Buiten het veld
ben ik heel anders
dan erbinnen. Heel
verlegen zelfs. Ik
ben niet zo'n prater.
Dat zegt mijn
vrouw ook vaak. Ik
krop te veel op om
het dan in een keer
allemaal eruit te
gooien."
foto kees van
hoogdalem
vanaf. Maar ik ben geen matennaaier."
Scheurwater is en was altijd een felle in
het veld, maar is op zijn manier toch rusti
ger geworden. „Vroeger had ik veel pro
blemen met scheidsrechters. Als ik wat
dacht zei ik het ook. Dat leverde veel kaar
ten op. Het is moeilijk om dat te verande
ren want dat zit in mijn karakter. Maar
buiten het veld ben ik heel anders. Heel
verlegen zelfs. Ik ben niet zo'n prater. Dat
zegt mijn vrouw ook vaak. Ik krop te veel
op om het dan in een keer allemaal eruit
te gooien."
De tengere Noordwijker proefde bij
Haarlem aan een profbestaan. Te kort be
seft hij achteraf. Na een jaar keerde hij
weer terug bij Noordwijk. „Het draaide
niet goed bij Haarlem en de jongens met
wie ik optrok, gingen weg. Piet Keur ver
trok naar Heerenveen, Barry van Gaaien
naar Roda JC en Jeffrey Kooistra naar
NEC. De andere jongens waren huiselijke
types, precies zoals ik nu ben. Toch zou ik
nog wel eens betaald voetbal willen spe
len. Maar dan wel bij een aansprekende
club. Elk jaar hoor ik dat er interesse is,
maar dit jaar moet het gebeuren. Zowel
voor mij als voor Noordwijk is het alles of
niets."
Scheurwater groeide als jongste in een
gezin met drie broers en een zus praktisch
op aan de Duinwetering. „Vanaf mijn der
de namen mijn broers me al mee naar het
veld. Mijn vader was ook helemaal gek
van voetbal, ook al had hij het zelf nooit
gedaan. Hij bracht altijd iedereen weg en
ging hij ons allemaal kijken."
Nadat zijn ouders waren gescheiden
toen hij twaalf was, verbrak hij het contact
met zijn inmiddels overleden vader. „Er is
een hoop gebeurd tussen mijn ouders. Op
een gegeven moment had ik het gevoel
dat ik geen vader meer gehad. Ik had wel
de mazzel als jongste dat ik goed werd op
gevangen door mijn broers en zus. Pas
toen het heel slecht met mijn vader ging,
ben ik hem weer gaan opzoeken. Ik was
erbij toen hij stierf en dan ga je wel jan
ken. Hij heeft alles nog gezegd wat hij wil
de zeggen om rustig te kunnen te sterven.
'Pat', zei hij op zijn sterfbed, 'doe het als
jeblieft anders dan ik. Want ik heb het he
lemaal verkloot'. In eerste instantie dacht
ik 'wat moet ik ermee'. Hij had het hele
maal verbruid bij me. Maar zonder dat ik
het wist heeft hij zijn horloge bij mijn zus
in bewaring gegeven. Voor een speciale
dag in mijn leven. Ze gaf hem aan mij op
mijn trouwdag. Dan krijg je toch een brok
in je keel."
Scheurwater weet nu in elk geval hoe
het niet moet. „Het enige positieve van
zo'n scheiding, is dat je ervan leert. Ik zal
niet dezelfde fouten maken als mijn vader.
Ik ben gelukkig met een fantastische
vrouw en een kind. Als Aaron kan lopen
nemen we er nog een en dan stoppen we
ermee. Drie jaar geleden kon ik me niet
voorstellen, dat ik ooit nog eens zo huise
lijk zou worden. Maar zoals ik het nu zie,
is dit toch ook wel een mooi leven.
pl rtvan Vlaanderen: „Wat stelt het nou voor? Een paar keer Nederlands kampioen, een keer
'kop een WK. Hardlopen overkomt je. Er zijn misschien wel duizend Nederlanders die
kr kunnen lopen dan ik, maar die daarvan geen flauw idee van hebben." foto wfa
Bert van Vlaanderen zal de Dam tot Damloop
niet winnen. Dan is er altijd wel iemand, soms
zelfs zijn eigen vader, die hem na de race
meewarig op de schouder tikt: 'Ging zeker niet
lekker, hè'. Maar het gaat om het gevoel van
de atleet. „Ik word liever tiende met 28 minu
ten op de tien kilometer dan eerste in 29 mi
nuten." Dat snappen velen niet, maar Bert van
Vlaanderen 'neemt niet de moeite' dat nog uit
te leggen.
De Ethiopiërs die naar Nederland zijn uitge
weken, zijn soms sneller, de Kenyanen altijd.
Maar moet hij, 's lands beste marathonloper,
dan maar 'in Lutjebroek' gaan lopen? „Als ik
wil, kan ik elke week met twee vingers in de
neus winnen." Laaiend enthousiast waren ze
in zijn vorige werkkring daags na weer zo'n
overwinning in een onbeduidend loopje. En
als hij derde of vierde werd tussen 'de halve
wereldtop', schudden ze het hoofd. „Ach, laat
ze zo wijs."
Bert van Vlaanderen (32) is flegmatiek, altijd
geweest. Het ergens niet mee eens zijn en toch
zijn mond houden ja, dat kan hij goed. Is
hij er mooi van af, laat ze maar praten.
Nanja, met wie hij vorig jaar is getrouwd,
dringt erop aan dat hij eens meer van zich af
bijt. Soms zegt hij nu ook 'de waarheid'. Zoals
vorig jaar over zijn breuk met manager Luk-
kien. Maar dan denken de mensen dat Nanja
erachter zit. Gebeurde ook weer, toen hij zich
met kritiek tot een atletiekblad richtte. 'Dat
kan niet van Bert komen', hoort hij dan. 'Die is
niet zo gebekt'. En dat vindt hij toch wel weer
gemakkelijk. Dan laat hij ze weer praten.
Hij is geen haantje de voorste. Bij een
groepsfoto zul je hem nooit vooraan zien.
Hoezeer hij geniet van een triomf, op een po
dium voelt hij zich opgelaten. „Verlegen? Ik
weet niet of dat het juiste woord is. Ik ben niet
uitbundig. Ik ga niet uit mijn dak." Van publi
citeit houdt hij niet. „Het zijn altijd anderen
die aankomen met een krant waarin ik sta. Ik
zal de laatste zijn om zo'n krant te kopen."
Of 'bescheiden' het juiste woord is, weet hij
ook niet. „Ik ben reëel, denk ik, niet beschei
den. Ik loop nu eenmaal iets harder dan ande
ren. Dat is niets bijzonders. Een ander is er
gens anders weer goed in. Maar laat iedereen
toch eens met rust. Popster, sporterde pers
vliegt erop af. Het zijn gewone mensen hoor,
met armen en benen. Mooi dat een zanger
goed kan zingen, geniet ervan, maar verder
niets. Je denkt toch niet dat ik buiten ga staan,
als hier een bekend persoon door de straat
loopt?"
Laat hem dan ook begaan. Wat hij doet, wil
hij goed doen dat is het 'precieze' van zijn
vader. Hij wil er controle op hebben. Voetbal
len als tiener was niets. „De helft liep te lanter
fanten, daar kon ik niet tegen." Voor wielren
nen bleek hij daarna kracht te kort te komen.
Maar toegewijd was hij wel en zo trok hij 's
winters het bos in om de conditie op peil te
houden. Hardlopen ging hem gemakkelijk af,
bleek alras.
Zo begon het, 19 jaar was hij al. Hij trof bij
Hellas trainer Jon Wellerdieck. Die werkt mo
menteel in Amerika, maar de samenwerking
met Van Vlaanderen duurt in de stijl van de
gelijkmatige atleet voort tot op de dag van
vandaag. „Hij is rustig, net als ik. Hij overlegt,
luistert ook naar mijn visie. Jon is ook geïnte
resseerd in je privéleven en in zijn trainings
programma's wil hij daarmee rekening hou
den. Ik zou niet kunnen werken met een
coach die me verrot zou schelden. Binnen een
week zou ik weg zijn."
De rust moet niet worden verstoord. Van
Vlaanderen, geboren in Maarssen, heeft zich
even verder gevestigd in Maartensdijk, een
dommelend dorp nabij Utrecht. Hij kende het
van zijn trainingsroutes. „Hier gebeurt niets.
Zeker niet hier in de straat, want die is doodlo
pend." Ideaal: hij trekt zijn schoenen aan en
loopt het bos in. Lange stukken lopen hij
heeft er altijd van gehouden. Maar wel met
beide benen op de grond. Een filosoof tussen
de bomen wordt hij niet.
Ooit wilde Wellerdieck met zijn atletengroep
iets uitproberen op het gebied van mentale
training. Iedereen moest ontspannen gaan lig
gen en op een bandje sprak iemand van een
balletje dat je eerst bij je enkels moest voelen.
Langzamerhand zou het naar boven trekken.
Van Vlaanderen lag te doezelen, maar van een
balletje voelde hij niets. „Voordat zo iets bij
mijn hoofd kan komen, lig ik al te slapen. Het
voordeel van zo'n oefening vond ik nog dat je
even goed kunt rusten, maar ik kan me niet
aan zoiets overgeven."
Zijn karakter is geschikt voor de marathon.
„Je kunt je geen uitspattingen veroorloven. Je
hebt al je energie nodig voor die afstand, die
langdurige inspanning. Stel, je bent druk, op
vliegend. Er ontstaat een kopgroep en je duikt
erop, terwijl het te vroeg in de race blijkt te
zijn. Dan ga je kapot."
„Neem het hele marathonveld: weinig bra
nieschoppers, ze zijn rustig, geen uitschieters.
Allemaal hetzelfde slag. In de wedstrijd moet
je de rust kunnen bewaren. Je moet weten wat
je in de training hebt gedaan en met die zeker
heid moet je je niet druk maken om de con
currentie, niet alleen maar kijken naar ande
ren."
Hij ziet de adrenaline kolken bij explosieve
baanatleten en hij denkt: niets voor mij, hun
training. „Ze trekken een sprintje en dan lo
pen ze weer een half uur te lanterfanten. Dan
trekken ze weer eens een sprintje. Natuurlijk
gaat dat voluit, maar de rust erna zou mij te
lang zijni In die tijd werken wij een heel pro
gramma af."
„Ik zou mijn energie niet kwijt kunnen in
zo'n explosieve training. Normaliter heb ik in
een intervaltraining steeds 200 meter rust. Dat
wil zeggen: dribbelpas. Het komt wel eens
voor dat Jon dat in een rustige fase verlengt tot
400 meter. Toch wil ik dan weer gaan na 200
meter dribbelen. Moet ik nog 200 meter rus
ten, denk ik dan. Voor mijn gevoel ben ik al
hersteld. Loze tijd vind ik dat."
Ook doordat hij relatief laat is begonnen,
kon hij het opbrengen om de trainingsintensi
teit voor de marathon op te voeren licha
melijk en geestelijk. „Vroeg beginnen en tot je
dertigste marathons lopen, dat is lang, hoor.
Het is de vraag of het lichaam dat houdt." En
hoezeer het daar in zijn gereguleerde leefpa
troon ook op lijkt, een verslaving is lopen
nooit geworden. „Ik moest er eens met een
rugblessure twee, drie maanden uit. Dan krijg
ik geen rare dingen als een bonzend hart."
Geestelijk wordt het wel moeilijker, merkt
de dertiger. Hij wil de Olympische Spelen van
Sydney in 2000 nog halen. Elke morgen gaat
om half zeven de wekker. Dan gaat hij trainen
voor zijn werk. Hij is in dienst bij een vriend,
die een aantal sportzaken opzet. Lopen zon
der afleidend werk zou hij nooit kunnen. Ui
terlijk tien uur 's avonds gaan in huize Van
Vlaanderen de gordijnen dicht. Omdat de
wekker weer vroeg gaat.
„Vooral als het koud en donker is, moet je
sterk in je schoenen staan. De laatste twee ja&r
heb ik veel blessures gehad. Dan heb je mo
menten dat je ermee wilt stoppen. Maar als
Nanja meegaat op de fiets, moet ik wel. Zij is
in die gevallen strenger dan Jon, die al vaker
heeft aangedrongen op een week rust of een
vakantie."
Jarenlang ging Van Vlaanderen niet met va
kantie. Die tijd besteedde hij aan trainingssta
ges. Inmiddels is hij in betrekkelijk korte tijd
op huwelijksreis naar Florida en, in de zomer,
in Denemarken geweest. En het was nog leuk
ook.
Het einde van de carrière is in zicht, het ein
de van een levenswijze. Straks hoeft niemand
zich Bert van Vlaanderen te herinneren. „Wat
stelt het nou voor? Een paar keer Nederlands
kampioen, een keer derde op een WK. Hardlo
pen overkomt je. Er zijn misschien wel dui
zend Nederlanders die harder kunnen lopen
dan ik, maar die daarvan geen flauw idee heb
ben."
Goed gesprek
Is er vanavond wéér voetballen
op televisie?
..Ja, het is woensdag.
Gisteren was het anders ook al
voetbal.
..Ja. toen was het dinsdag. De
UEFA Cup.
En morgen zal er wel weer wat
anders zijn.
„Ja. Donderdag. Europa Cup
voor bekerwinnaars.
Hoe heet dat vanavond dan?
..Champions League, schat.
O. allemaal kampioenen dus?
„Zo ongeveer, ja."
Tegen wie speelt Ajax?
.Ajax is net niet gedegradeerd
vorig jaar. Daarom hebben ze
gisteren al gespeeld. 1-1 tegen
Maribor. Daar hebben we nog
naar zitten kijken.
O. ik dacht dat dat twee buiten
landse clubs waren.
ArveladzeLaudrup, Dani,
Rudy, Oliseh, Tobiasen, Benni,
Litmanen en die anderen, ddt
was Ajax."
Litmanen is toch Nederlander?
„Litmanen is genaturaliseerd tot
Fin, nou goed.
Dus de Boertjes zitten niet in de
Champions League?
„Nee. ze slaan een jaartje over.
Dan weet ik niet of ik er nog wat
aan vind, aan die Champions
League. Die Frank vind ik zo'n
stuk. helemaal als-ie huilt.
Voetbal is meer dan Ajax. En
trouwens, dat was Ronald.
Wie speelt er dan vanavond voor
ons, in plaats van Ajax?
„Op Nederland 2 Feyenoord en
op Nederland I PSV."
En op Nederland 3?
„Daar heul Ajax kunnen spelen,
als ze vorig jaar de Champions
League hadden gewonnen. Mooi
niet dus. Gelukkig maar, anders
was er wel wat te veel voetbal op
één avond uitgezonden.
En daar zou jij meezitten?
„Ik denk aan de mensen zonder
kabel. Die kunnen nu tenminste
nog op het andere net kijken
naar een leuke documentaire
over erge ziektes.
Zijn PSV en Feyenoord allebei
kampioen geworden dan?
Tuurlijk niet. PSV is kampioen.
Feyenoord tweede. Dat kwam
door die 4-4 tegen For tuna.
Dat vond ik nou een gezellige
uitslag, vier-vier.
„Daar dacht Arie Haan anders
over, staat me bij.
Moet De Haan weten. De enige
die ik aardig vind is Louis. Een
schat je. Vooral zoals-ie dat spel
speelt met zijn vrienden van de
media, enig.
,,A is dat geen spel en b is het
I laan. Tenzij je Foppe bedoelt.
Dan is het wel De I laan.
Foppe vind ik ook leuk. Die is
tenminste echt. Speelt Cambuur
ook in een Europa Cup?
„Foppe is van Heerenveen. Die
speelden In tertoto.
Was dat maandag?
Stilde Champions League-
muziek begint al.
Zullen we gezellig wat mensen
vragen om bij ons Champions
League te komen kijken? Ik heb
paté en kaasjes in huis gehaald.
„Doe me een lol zeg.
Maar dat is toch gezellig?
Helemaal niet. Ik wil Alles zien.
En dlles horen. Stil nou... CruijJf
gaat wat zeggen.
Dus we moeten kiezen tussen
PSV en Feyenoord?
„Ja.
Weet je het al?
We gaan tossen, zoals het
hoort. Jij mag het zeggen, kop of
munt."
Kop.
„Kop.
Dan kies ik PSV.
„Hè, waarom nou PSV? Dat
vonden mijn vaderen ik vroeger
een soort ACOW.
Wat was dat. Agio W?
„Een provinciaal clubje. NOAD,
Zwartemeer, Rigtersbleek, PSV.
Begrijpje?"
Maar dan kun je Feyenoord toch
opnemen?
„Niet nodig. Daar komt nog een
samenvatting van, na PSV.
Wat zou Van Gaal vanavond
doen, nu Ajax niet meedoet?
„Die logeert in Newcastle, komt
ook nog een samenvatting van,
rond twaalf uur ofzo.
Ah jij Feyenoord niet opneemt,
zullen we dan op SBS die film
van Angélique opnemen? Lekker
romantisch, voor vrijdagavond,
de paté en de kaasjes blijven zo
lang wel goed.
„Nee, spijt me. Onmogelijk. De
video is bezet vanwege Bayern-
Besiktas op de Duitse RTL. En
vrijdag speelt Fort una trouwens
op Canah tegen Graafschap.
Frank Snoeks is verslaggever v
Studio Sport
