Voetwassing raakt led
Wereldraad in het har
'De kerk is het
geweten van
de maatschappij'
utdeLeidsch Dagblad
ARCHIEVEN
Vijfde baan Schiphol als wanhoopsdaad
'Hoogste punt' Van Hagerbeer-orgel
Kerk Samenleving
Les 1Bijbel is geen historisch bq
Schrijvende lezers
DONDERDAG 18 SEPTEMBER 1997
979
REDACTIE DICK V
Ds. Bernard Schelhaas (1943) is net verhuisd naar een nog kaal rij
tjeshuis, eigendom van de hervormde gemeente Leiden, waar hij
sinds enkele weken predikant is van de Bevrijdingskerk. Als kind
was hij lastig en wilde hij de middelbare school niet afmaken. Zijn
vader was predikant en dat was voor hem een reden om het zelf
nooit te willen worden. Maar toen Schelhaas wat ouder werd ging hij
toch weer naar school en op zijn twintigste verraste hij zichzelf met
het voornemen theologie te gaan studeren aan de Vrije Universiteit
in Amsterdam. Het omgaan met mensen was zijn belangrijkste drijf
veer om predikant te worden en van deze keuze heeft hij nooit spijt
gehad. Na zijn afstuderen in 1970 gaf hij twee jaar godsdienstles op
een middelbare school waarna hij predikant werd in het Twentse
Enter. In de jaren daarna stond hij in Culemborg, Den Helder,
Groesbeek en Middelburg.
Als leraar heb ik tijdens
het lesgeven van mijn
leerlingen gehoord wat
ze van het geloof vin
den en waarom ze niet naar de
kerk komen. Ik heb er veel van
opgestoken. Ze vinden de kerk
saai en dat kan ik me voorstel
len. Het is niet meer de bio
scoop van de gelovigen, er is nu
een enorm groot aanbod van
dingen die je kan doen en die
leukefzijn dan naar de kerk
gaan.
Zelf vind ik het ook wel eens
saai in de kerk maar dat is on
vermijdelijk. Niets wat je doet
is alleen maar leuk, aan alles zit
wel een saaie kant. Ie moet je
concentreren op de goede din
gen, zoals de liturgie of de
preek. Ik denk ook dat ieder
mens in de traditie van de kerk
hoort, ieder is een product van
de geschiedenis, hoewel we er
niets van die geschiedenis heb
ben geleerd.
Zelf vind ik in de traditie van de
kerk een basisvertrouwen dat
het beter kan gaan met de we
reld. Ik weiger bij de pakken
neer te zitten en te denken dat
de mens slecht is en toch nooit
verandert. Het is belangrijk an
deren iets aan te reiken zodat
ze zélf weer vertrouwen krijgen.
Iemand zei eens: als je wilt we
ten wat de zin is van het leven
moet je naar een baby kijken.
Die heeft er zin in om aan het
leven te beginnen. Pas onder
weg gaan mensen de zinvraag
stellen en dat kan betekenen
dat je die zin in het leven bent
kwijtgeraakt.
Mijn doel in het leven is elkaar
te helpen zin in het leven terug
te brengen. Een ander niet in
zijn eentje te laten spartelen. In
de bijbelverhalen kun je iets te
rugvinden wat op je eigen leven
van toepassing is, zodat je uit
de put kan komen. Mensen
zoeken naar zin in het leven
om zichzelf boven water te
houden. Ik zal hen die houvast
nooit uit handen slaan maar
wel let ik erop of ze zichzelf
niet foppen. Eens kwam ik bij
mensen die net hun zoon wa
ren verloren. De vader zei tegen
me: de Here heeft gegeven, de
Here heeft genomen. Op dat
moment heb ik niet tegen hem
gezegd dat ik me niet in die ge
dachte kan vinden. Wel zag ik
dat hij ook niet zo gelukkig was
met die verklaring en ik heb er
met die mensen een paar goe
de gesprekken over gevoerd.
Een paar dagen later, op de be
grafenis, heb ik een preek ge
houden met een andere bena
dering van de plotselinge dood
van die jongen. Zo zie je dat ie
mand zich in diep verdriet zo
maar aan iets kan vastklampen.
De schepping zoals die in de
Bijbel staat beschreven zie ik
als orde scheppen in de chaos.
Maar ik geloof niet dat God al
les heeft zitten bedenken, zo
van: laat ik eens een wesp ma
ken. Bovendien zou hij dan
nooit levensverwoestende or
kanen en vulkanen hebben ge
schapen. De natuur stijgt bo
ven ons uit, die kun je soms
niet begrijpen. Net zoals de
liefde. Als je die probeert te ver
klaren maak je hem banaal en
kapot. Als God alles zou heb
ben geschapen en bedacht, zou
ik niet in hem geloven. Ik wil
niet geloven in een God die ra
cisme en geweld bedenkt.
De laatste tijd heeft de kerk een
heel eigen rol in de maatschap
pij ingenomen. De kerk is een
stukje geweten. De Iraanse
hongerstakers en uitgeproce
deerde asielzoekers worden in
de kerk opgevangen omdat ze
nergens anders naar toe kun
nen. De minister is daar niet
blij mee maar ik vind het goed,
want de kerk slaat op zo n ma
nier een brug tussen politiek en
werkelijkheid. De politiek
merkt Iran aan als een 'veilig
land' waar mensen naar kun
nen worden teruggestuurd.
Maar niemand van ons wil in
Iran wonen. Als iemand hier
liever van de honger omkomt
dan teruggaat naar Iran, dan
moet er echt iets mis zijn. De
kerk wil aandacht vestigen op
dit signaal zonder afbreuk te
willen doen aan de rechtsstaat.
De meerderheid
heeft niet altijd zon-
der meer gelijk.
CARINE DAMEN
AMSTERDAM ANP
Over de status van de bijbel lijkt geen twijfel meer
te bestaan, zo bleek gisteravond in het Amster
damse centrum voor religie en cultuur De Rode
Hoed. „De bijbel is geen historisch boek", zei
priester- dichter Huub Oosterhuis zonder zijn
stelling te onderbouwen. De vierhonderd bezoe
kers van de eerste avond bijbeluitleg voor buiten
kerkelijken luisterden muisstil.
Voordat Oosterhuis, directeur van De Rode
Hoed, zijn inleiding begon, klonken de eerste
strofes van Genesis 1 in het Hebreeuws. Daarna
las actrice Nettie Blanken dezelfde passage over
de schepping in het Nederlands. Oosterhuis, die
de strekldng van 'het verhaal' uitlegde, benadruk
te vervolgens dat 'de bijbel geen historisch boek
is, hoewel de inhoud wel teruggaat op historische
ervaringen van het joodse volk'.
Met het project De hele bijbel gelezen en uitge
legd wil de Stichting Leerhuis en Liturgie het
boek voor een 'niet louter christelijk-kerkelijk pu
bliek' inzichtelijk maken. „De bijbel is een kerke
lijk boek geworden, in de handen van de theolo
gen", zei Oosterhuis na afloop. „Wij ontdoen het
van deze theologische bespiegelingen en
tekst in de meest oorspronkelijke (joodsi
Bij de voor het merendeel oudere toe
leeft volgens hem 'kennelijk veel or
waarop de christelijke theologie met di
omgegaan'.
Aan het eind van de bijbeluitleg maai
terhuis en de zijnen gehakt van de cl
voorstelling van de erfschuld (door de z<
Adam is de hele mensheid schuldig). Dj
verhaal' zou in strijd zijn met de jood
van het Oude Testament. Het joodse j
op het kwaad is het goede te doen. zei
uitlegger Marcus van Loopik. „De tel
spreekt het idee van de erfschuld, vv«
mand de mens moet verlossen", conc
Oosterhuis.
De komende negen bijeenkomsten zij
aan Genesis. Daarna volgt Exodus. Als gj
gers hebben de organisatoren onder au
gereformeerde theoloog dr. H.M. Kuiti
Ian van Kilsdonk, rabbijn Awraham So
en de hervormde kerkelijk hoogleraar dr
loo uitgenodigd.
Wij doen het omdat Jezus ons dat heeft gezegd'
GENEVEANP
Het was geen alledaagse gebeurtenis gisteren in
het gebouw van de Wereldraad van Kerken in Ge-
nève. Voorafgegaan door dr. K. Blei met een kelk
vol water, liepen de 150 leden van het Wereld-
raadbestuur in processie naar de centrale hal om
daar eikaars voeten te wassen.
Sommigen huilden van emotie, anderen keken
verlegen om zich heen. De kerkleiders die ge
wend zijn over documenten en voorstellen pra
ten, zaten nu in groepjes van vier bij elkaar. Naar
het bijbels voorbeeld wasten ze eikaars voeten.
Daarbij zongen ze de oude geloofsbelijdenis 'Ubi
caritas et amor, Deus ibi est', (waar medemense
lijkheid en liefde is, daar is zeker God).
„Wij doen het omdat lezus ons dat heeft ge
zegd", zei de Canadees lean Vanier, de oprichter
van de l'Arche, een christelijke gemeenschap
waarin geestelijk gehandicapte mensen op basis
van gelijkwaardigheid zijn opgenomen. Nu zijn er
in alle continenten meer dan honderd van zulke
gemeenschappen.
Voetwassen is volgens Vanier een manier van
communiceren door elkaar aan te rake
mee laat je de ander voelen dat hij of zij
vol is, dat zijn of haar wil om te leve
moet zijn dan het verlangen naar de doo:
,,'t Is iets aparts", zei Blei naderham
het raakt je wel. Als je aan het Oosten de
zie je het voor je: vuile sandalen, voete
alle dagen gewassen worden, lichamelijl
het johannesevangelie komt voetwassl
plaats van het avondmaal. In beide geva
het om een bijzondere vorm van gemi
vieren.
De gereformeerde predikante A. Westi
tranen toe geroerd. „Vanier breekt alle
wij nog tegenaan hikken." De opmerkin
nier, dat je niet iets hoeft te doen, maar
ander liefde moet betonen, had haar I
geraakt.
Vanier werkt sinds 33 jaar met geesteli
dicapten die niet verbaal kunnen commi
Vooral door elkaar aan te raken cornm
deze mensen met elkaar. Volgens hem
beeld voor alle christenen.
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Genemuiden: A.W.
van der Plas te Waddinxveen; te
Monster: G.S.A. de Knegt te Bar-
neveld.
GEREFORMEERDE KERKEN
BEROEPINGSWERK
Benoemd: te Meppel als geeste
lijk verzorger van de verpleeghui
zen Reggersoord en Schiphorst:
M.S. Voet te Drachten, die deze
benoeming heeft aangenomen.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Bunschoten-Oost:
H. Jagersma te Veener
GEREFORMEERDE GEM
Beroepen: te Emmeloo
Mulder te Capelle aan
sel-Middelwatering.
Bedankt: voor Urk: G. li
De Valk-Wekerom.
ANNO 1897
Zaterdag 18 September
Advertentiën.
Tooneel- en Muziekclub A.D.V.E.N.D.O. Soirée met Bal op
woensdag 22 september des avonds te Negen uren, in Café
..Zomerlust", Stationsweg. Het Bestuur.
Allerfijnste Goudsche, Leidsche en Echte Edammer Kaas,
steeds verkrijgbaar. Wed. J. Steenhauer Zonen, Manden-
makerssteeg 4, bij de Waag.
Hoogewoerd 21. Vandaag laatste dag van den Groote Uit
verkoop van alle Kantoor-, School-, Schrijf- en Teekenbe
hoeften, Platen, Photographieën, gebonden Jongensboeken,
Prentenboeken, Doozen Postpapier, enz., enz. alles tot onge
kend lage prijzen, daar alles weg moet!! Nog eens: alles moet
weg! Haast u dus eer het te laat is. Simon Blok.
Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst, afdeeling
Leiden. De Zangvereenigingzal de Repetitiën hervatten op
Woensdag 22 September 1897, des avonds te halfacht, in
de kleine Concertzaal, ingang Aalmarkt. In studie wordt ge
nomen: Des Paradies und die Peri van R. Schumann. Na
mens het Bestuur der Afdeeling: Verheij Van Wijk, Secretaris.
ANNO 1972
maandag 18 september
LEIDEN Ongekend groot was dit jaar het aantal Leide-
naars dat zich zaterdag liet inschrijven voor de uitdeling van
haring en wittebrood op 3 oktober. Waren dit vorig jaar ruim
8000 ingezetenen, thans zijn dit er 9335 personen.
LEIDEN De afdeling Peerke Donders van de katholieke
bond voor EHBO (genoemd naar de priester uit de Brabantse
Peel, die in Suriname melaatsen heeft geholpen) heeft zater
dag in de Louise de Coligny Scholengemeenschap het vijfen
twintig jarig bestaan gevierd. Dat gebeurde met veel verband,
pleisters en de nodige drankjes, want behalve een receptie
hield de vereniging ook jubileum EHBO-wedstrijden.
LEIDEN Honderdzestien jeugdige enthousiaste vissertjes
uit Leiden hebben zaterdagochtend in de Witte Singel gevist
om het jeugdkampioenschap van Leiden. In de leeftijdscate
gorie van 13 tot 15 jaar ging die titel naar A. Laterveer, die in
anderhalf uur zeventien visjes ving. In de groep van 10 tot
12-jarigen ging R. v.d. Kaaij met de hoogste eer strijken, hij
ving 14 vissen. Na afloop kregen de beste vissers een aantal
prachtige prijzen, waaronder een werphengel en molens, uit
gereikt in het Antoniusclubhuis. De wedstrijd werd georgani
seerd door de Hengelaarsbond voor Leiden en Omstreken.
VOETBAL .De damesvoetbalwedstrijd Kickers '69 tegen
Unitas ging gisteren niet door, omdat Unitas zich deze week
uit de competitie terugtrok. Reden hiervoor is het feit dat vijf
dames in verwachting blijken te zijn. Er zijn inmiddels nieu
we léden bij zodat er weer een elftal geformeerd kan worden.
i
O
Opvallend is dat ondanks veel
publiciteit er weinig doeltreffen
de beleidsvorming is ontstaan
over de geluidsoverlast van
Schiphol. Voorbeeld: enkele ja
ren geleden speelde Schiphol de
bal naar de overheid vanwege
overmatige geluidsoverlast. Be
gin augustus legt minister Jorri-
tsma uit, dat het het probleem
van Schiphol is en niet van de
overheid. Daarna toch een be
sluit van beperking nachtvluch
ten, gevolg: protest door Schip
hol. Minister lorritsma boos, wil
reactie maar draait na proces
weer bij.
Wel, zo vraag ik mij af, be
staat er eigenlijk wel ruimte
voor een goed onderbouwde
beleidsvorm? De twee partijen
beseffen nog steeds niet dat
Schiphol zijn grenzen heeft be
reikt. Ook beseft men niet dat
het luchtruim van ons allen is
en dat de geluidsoverlast on
draaglijk geworden is. De vijfde
baan als alternatief is in feite
een wanhoopsdaad. Als men
toch ten koste van alles de air-
port wil uitbreiden, dan gaat dat
miljarden kosten. Reden is de
ongunstige ligging ten opzichte
van de omringende uitbreiding
van industrie, grote kantoorpro
jecten, de bevolkingsdichtheid,
bodemgesteldheid van de start
en landingsbanen, milieubevei
liging enzovoort.
Misschien gaat de overheid er
vanuit dat het wel opgehoest
wordt door de gemeenschap.
Absurd is derhalve dat de over
heid voorlichting geeft dat de
vijfde baan dient als verminde
ring van geluidsoverlast. Elk
normaal denkend mens weet
hoe het is met onze autosnel
wegen. Naast de overheid gaat
ook Schiphol er vanuit dat er ar
beidsplaatsen gecreëerd wor
den. Wel, mijn gedachten daar
over is deze: het zou goed zijn
om in Europees verband ook
eens Europees te gaan denken.
De werkloosheidcijfers van de
omringende landen zijn hoger
dan die van ons land. Wel, geef
de landen langs de kust, zoals
Belgie", Denemarken en
Noord-Duitsland een kans voor
de luchtvaart. Daarmee stort je
ook de miljarden verslindende
onkosten van aanleg vliegvel
den - de totale infrastructuur,
milieu-ondersteuning enzo
voort - in hun schoot.
Dan krijgen de economen
ook eens gelijk die al vele jaren
uiüeggen dat in een overbevolkt
land vlieg- en transportverkeer
niets oplevert. Uiteraard ont
staan er arbeidsplaatsen, maar
wel door voor een groot deel
verkapte financiële bijdragen
van de overheid. Duidelijk is te
zien dat de twee partijen naïef
bezig zijn. Ze hebben niets ge
leerd uit een stukje verleden dat
onlangs is afgesloten en waar
ook jaarlijks miljoenen zijn bij
gedragen, namenlijk onze vlieg
tuigindustrie Fokker.
Voor het besluit van de vijfde
baan zou het verstandig zijn om
Graag willen wij reageren op het artikel in
het Leidsch Dagblad d.d. 5 september jl. be
treffende de feestelijke onthulling van de
hoofdtoren van het Van Hagerbeer-orgel.
Hierin wordt vermeld dat voor deze gele
genheid alle adoptiefouders van de orgelpij
pen uitgenodigd zijn, dit is onjuiste en niet
door ons verstrekte informatie. Hierdoor
zijn bij de adoptiefouders verkeerde ver
wachtingen gewekt, hetgeen wij zeer be
treuren.
De onthulling van de hoofdtoren is niet
het eind van de restauratie: er moet nog
ruim een jaar hard gewerkt worden om die
op tijd af te ronden. Sowieso is de plaatsing
van de luiken al uitgesteld tot een later tijd
stip, waarschijnlijk in 1999.
Pas op 15 november 1998, ruim vier jaar
na het begin van de demontage, zal het Van
Hagerbeer-orgel feestelijk in gebruik wor
den genomen. Om dit heugelijk feit te vie
ren is er al enige tijd een commissie druk
bezig met de organisatie van een feestweek
die klinkt als een klok. De adoptiefouders
krijgen daar bericht van en worden ook ze
ker uitgenodigd voor één van de concerten.
Wat er op 4 september gebeurde kan ver
geleken worden met het hoogste punt bij de
bouw van een huis: de grootste pijpen (vijf
stuks, elk circa acht meter lang) zijn terug
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 1 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82
Postadres Postbus 54,
2300 A8 Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging:
Ma. t/m/vr. 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128030
De twee partijen
beseffen nog
steeds niet dat
Schiphol zijn
grenzen heeft be
reikt.
FOTO ARCHIEF
de algemene rekenkamer een
grondig onderzoek te laten uit
voeren. Mijn advies is deze: laat
de hebzucht en-de expansiedrift
eens achterwege want echt,
Holland is te klein en is al vol
maakt! Toon een goed bewust
onderbouwde beleidsvorming,
toon eens respect voor ons be
staan, geef ons bescherming te
gen nog verdere verstikking en
verloedering van ons milieu en
onze industrie. Maar vooral ook
voor onze opgebouwde cultuur
en zoals wij Hollanders leven in
het dichtsbevolkte landje van de
wereld en vernietig niet wat al
volmaakt is.
J.H. Teske
Leiden.
DIRECTIE
B. M. Essenberg,
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
JG. Majoor,
r. van Brussel (adiunct)
REDACTIE
J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J.M.Jacobs, chef red. Groot Leiden
A.J.B.M. Brandenburg, chef eindred. regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F. Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
Redactie:
Hoofdredactie
ADVERTENTIES
Maandag t/m vrijdag van 8.30tc
ABONNEMENTEN
bijvooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een machtigi1
verstrekken tot het automatisd
van het abonnementsgeld, onti
korting per betaling.
VERZENDING PER PW
per kwartaal (NL)
LEIDSCH DAGBLAD OP CASSE
Voor mensen die moeilijk lezen,
ogen hebben of blind zijn (ofee
leeshandicap hebben), is ei
het regionale nieuws uit het Leidsd
geluidscassette beschikbaar Voori
0486-486486 (Centrum voor Gesp
Lectuur, Crave)
l I
K E N H U I
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 e
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diaconesser
dagelijks St.Elisabeth Ziekenhuis
BEZOEKUREN
DIACONESSENHUIS
(tel. 071-5178178). dagelijks 14 30-15.15 uuren 19.00-19 45 uur.
Kraam- en zwangerenafdeling: buiten de gewone bezoektijden, voor part:
bovendien van 10.30 - 11.15 uuren van 19.45 - 21.00 uur
Special Care Unit 10.30-11.00 uur. 15 00 -15.30 uuren 19 00-19.30ui
overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling 10 30-19.00 uur. na overleg met de dienstdoende verplee
Jongerenafdeling: 14.30-15 15 uuren 19 00-19.45 uur
en klinken weer. Dit was voor ons aanlei
ding om iets bijzonders te doen met de or
gelbouwers, de adviseurs en de pers. De
sponsorende bedrijven zijn hier ook bij uit
genodigd; enerzijds om hen te bedanken
voor de grote bedragen die wij van hen
mochten ontvangen, anderzijds om enkele
aarzelaars over de streep te trekken alsnog
iets te doen of iets extra's te doen.
Namens Stichting Orgelfonds
Pieterskerk Leiden, I. Blommers,
secretaris.
(door de redactie ingekort)
jr. klasse
18.30-19 30 uur, klasse
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth
(tel. 071-5454545) dagelijks 14 00-15 00 uuren 18.30-19 30 u
daarnaast ook 11 15-12 00 uur
Kraamafdeling: 14 30-15 30 uuren 18 30-19 30 uur (voor vaders tot 21
Kinderafdeling 14 30-19 00 uur (voor ouders de gehele dag)
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14.30 u
Spoedeisende hulp dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131): dagelijks 14.00-15.00 uuri
daarnaast ook 11.15-12 00 uur.
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalve kinderen) 14 .15-15.00 uur er
19.30 uur
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18 15-19.00 uur, 19.00-20 00 uu
Partners/echtgenoten met kinderen
Voor zwangeren zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur (uitsluiten
partners/echtgenoten en eigen kinderen
Kinderafdelingen voor ouders van opgenomen kinderen is ei
mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden: keel-, neus- en oorhee
neurologie: 14.15-15 00 uuren 18 30-19.30 uur; oogheelkunde en heeft 11
14.15-15.00 uur en 18.30-19.00 uur
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen 15 15-17 0.'
babyzaal en boxenafdeling: volgens afspraak.
