'Het is ons niet te doen om subsidie'
Menselijke stem nog steeds heel fascinerend'
07
Cultuur Kunst
Schrijfwedstrijd voor kinderen om de Leidsch Dagblad Griffel
Itelier Kees Buurman
pen bij Kunstroute '97
Expositie zorgt vóór
opening al voor ophef
(OENSDAG 17 SEPTEMBER 1997
li/bioscoop Alhambra gaat dicht
jTBfCHTDe Amsterdamse bioscoop Alhambra sluit woensdag
4 september definitief haar deuren, na een bestaan van ruim
estig jaar. Meubilair en outillage zijn dusdanig versleten dat
ulgens het concern Pathé Cinemas de kosten van een grondige
inovatie niet meer opwegen tegen te verwachten baten. De
aatste tien jaar werd er in deze 'laatste buurtbioscoop' van Am-
terdam nog geschiedenis geschreven met 'weekends of terror'
t A-aarvoor de liefhebbers van griezelfilms van heinde en ver naar
|ehoofdstad trokken. De laatste speelweek van het dubbele
I ilmtheater wordt gestalte gegeven met een programma van bij-
ondere films van vooral de afgelopen dertig jaar.
olm over moordenaar Versace
yAMi Amerikaanse filmmakers zijn begonnen met de opnames
spi an de veelbesproken speelfilm over Andrew Cunanan, de serie-
wc ioordenaar die mode-ontwerper Gianni Versace doodschoot
zij inruim een week later zelfmoord pleegde. De film wordt ge-
te naakt in het zuiden van Florida. Menahem Golan heeft het sce-
i di iario geschreven en regisseert de film, die de titel The Versace
koi lurder' heeft gekregen. Cunanan wordt verdacht van vijf moor-
ei en, waaronder die op Versace, in Minnesota, Illinois, New Jer-
aut eyen Florida. Op 23 juli pleegde Cunanan zelfmoord in Miami
jen de politie een massale klopjacht op hem in gang had gezet.
enl
aal
(ing Lear-jas Van Dalsum te koop
msterdam Het Amsterdamsch Venduhuis De Eland veilt op 22
eptember een groot aantal kostuums van de tien jaar geleden
1 jr ziele gegane Haagse Comedie. Onder de te verkopen stukken
de jas die de legendarische toneelleeuw Albert van Dalsum in
)64 droeg in zijn rol van King Lear in het gelijknamige stuk van
ülliam Shakespeare. Verder zijn er kostuums bij van Kitty
Georgette Hagendoorn, Anna-Marie Heyligers, Jan
%tel, Marijke Merckens, Ank van der Moer en EUen Vogel. De
ding is afkomstig van de privé-verzamelaarster Barten uit
idhoven. Zij bracht een collectie van allerlei kledingstukken
lijeen. Toen de Haagse Comedie ophield te bestaan om plaats
emaken van het Nationale Toneel, wist zij ook de kostuums
U an de Comedie te bemachtigen.
)ude cd Soerjadi niet in ramsj
co: otterdam Een vroege opname van de concertpianist Wibi
oerjadi mag niet worden doorverkocht aan een platenmaat-
chappij die hem in de ramsj via een drogisterijketen wil verko
en. De uitgeverij die de cd al sinds 1990 verkoopt, mag daar-
ïee doorgaan. Dat is de uitkomst van het kort geding dat Wibi
oerjadi had aangespannen tegen Wijnand van Hooff van Eras-
ïus Muziekproducties, en Joan Records. Van Hooff nam in 1989
en liveconcert van de toen nog onbekende Soerjadi in het
Itrechtse Vredenburg op, en bracht die uit op het Erasmus-la-
el. Soerjadi spande een kort geding aan omdat hij daarvoor
ooit betaald is en omdat Van Hooff inmiddels de cd aan Joan
ecords wou doorverkopen. Joan Records wou de cd via een
rogisterijketen verkopen.
Ixtra concerten Night of the Proms
otterdam Heineken heeft besloten twee extra concerten in te
chef ian ki im -w. 1 i i
jssen tijdens dè jaarlijkse Night of the Proms in de Rotterdamse
'aa hoy. De acht eerste concerten waren zaterdag al binnen ander-
)n. alf uur uitverkocht. De extra twee zijn op zondag 23 en maan-
ag24 november, zo heeft de organisatie gisteren meegedeeld,
leineken Night of the Proms is dit jaar toe aan de achtste editie.
Iet is inmiddels met ruim 100.000 bezoekers uitgegroeid tot het
'rootste jaarlijkse muziekevenement van Nederland. De ont-
loeting tussen klassiek en pop blijkt een
leiden ad van kaam
Het Leidsch Dagblad organiseert voor de derde
maal in successie een schrijfwedstrijd voor kinde
ren van acht tot en met twaalf jaar. Dat gebeurt in
het kader van de Kinderboekenweek die ditmaal
wordt gehouden van 1 tot 11 oktober. Het thema
daarvan - 'De tijdmachine - terug naar toen' - is
tevens het onderwerp waar de jeugdige deelne
mers aan de LD-Griffel hun fantasie op mogen
loslaten.
Hoe kijken kinderen tegen 'vroeger' aan. Is dat
gisteren, twee weken geleden of denken ze daar
bij aan hun 'jeugd', aan mooie herinneringen of
nare gebeurtenissen? Of kunnen ze zich in hun
denkvermogen al verplaatsen in de tijd, in de ge
schiedenis, in spannende ontdekkingsreizen? Dat
brede scala mag aan bod komen in de wedstrijd
waarbij de kinderen van de basisschool worden
opgedeeld in twee groepen. Die in de leeftijd van
aèht en negen jaar en die in de categorie van tien,
elfen twaalf jaar.
De spelregels zijn eenvoudig. Het verhaal, ge
schreven of getikt, mag niet langer zijn dan een
A4-tje en moet uiteraard betrekking hebben op
het thema: 'De tijdmachine - terug naar toen'. De
inzendingen moeten voor 5 oktober binnen zijn
bij het Leidsch Dagblad, Schrijfwedstrijd, postbus
54, 2300 AB LEIDEN. Dit, met vermelding van
naam, leeftijd, adres, school. Niet vergeten een
pasfoto bij te sluiten.
Dat laatste is belangrijk als het gaat om de tien
winnaars, vijf in elke categorie. Een jury bestaan
de uit de redacteuren Erna Straatsma, Ad van
Kaam, adjunct-hoofdredacteur Ton van Brussel
en hoofd public relations Wilma Steverink kiest
de beste werkstukken uit. Vorig jaar kostte dat
heel wat hoofdbrekens met meer dan 350 inzen
dingen.
De verhalen van de tien winnaars (met hun fo
to) worden gepubliceerd in de zaterdagbijlage
van 18 oktober. Op woensdag 22 oktober vindt de
prijsuitreiking plaats op het Leidsch Dagblad,
waarbij ook de ouders, broertjes en zusjes en
oma's en opa's van de tien prijswinnaars aanwe
zig mogen zijn. Naast de gouden griffel ontvan
gen de winnaars een t-shirt met hun verhaal
daarop afgedrukt, een oorkonde en een poster.
Het lezen op zich mag dan volgens de cijfers in
de verdrukking zitten; met het kinderboek zit het
wel snor. De verkoop stijgt nog altijd spectaculair.
Zo werden er vorig jaar 700.000 kinderboeken
meer verkocht dan in 1995 toen de totale oplage
uitkwam op 5,1 miljoen boeken. Het kinderboe
kenweekgeschenk - ditmaal van de hand van
Paul van Loon en getiteld LYC-DROP - vindt zijn
weg naar 281.000 gezinnen. Ruwweg 1 op de 4
gezinnen met kinderen op de basisschool haalt
het geschenk in huis.
Rondom de Kinderboekenweek vinden ook dit
jaar weer veel activiteiten plaats, ook in de regio
Zo signeert Paul van Loon op donderdag 2 okto
ber tussen 15.00 en 16.00 uur het door hem ge
schreven geschenk bij boekhandel Kooyker op de
Breestraat in Leiden. Een dag eerder al vertelt
Winston Scholberg Anansiverhalen bij de Silves
ter jeugdboekhandel aan het Rapenburg. Hij be
gint de sessie om 14.30 uur.
Op zaterdag 4 oktober signeert Sjoerd Kuyper,
de winnaar van de Gouden Griffel 1997, zijn boek
Robin en God bij Kooyker/Ginsberg op de Bree
straat van 13.30 tot 14.30 uur. Op diezelfde dag
geeft Ellen Tijsinger twee lezingen in de biblio
theek van Roelofarendsveen en bij boekhandel
Veenrick. De eerste om 13.00 uur, de tweede om
14.30 uur.
Andere activiteiten:
Zondag 6 oktober: Verhalen van Fionneke door
Kathleen van der Weerd. Plaats: Silvester, Rapen
burg 17 Leiden. Tijd: 14.00 uur en 15.00 uur.
Woensdag 8 oktober: Voorlezen van Ingrid en
Dieter Schubert. Plaats: Silvester, Rapenburg 17
Leiden. Tijd: 15.00 uur.
Zaterdag 11 oktober: Boekenfeest met voorstel
ling. Plaats: bibliotheek en boekhandel Van der
Meer Noordwijk. Tijd: van 10.00 tot 16.00 uur.
Zondag 12 oktober: IJzeren Hans door Anne
Brands. Plaats: Silvester. Rapenburg 17 Leiden.
Tijd: 15.00 uur. Kinderboekenfeest met voorstel
ling en auteursbezoeken. Plaats: Centrale biblio
theek Nieuwstraat. Tijd: tussen 11.00 eu 16.00
uur.
Tsjechov Theater Studio Leiden
dencees van hoore
;r. schoonheid van het werk van Kees Buurman gaat, zoals dat bij
Egoede kunstenaars moet, over zijn dood heen. Buurman had
rt voor zijn overlijden laten weten niet meer te kunnen deelne-
aan de Kunstroute '97, de jaarlijkse galerie- en atelierroute
Leiden die tegen het einde van september plaats heeft. De we-
e van Kees Buurman heeft echter anders besloten. Het atelier
de kunstenaar, gevestigd aan de Nieuwe Rijn 89, zal tijdens de
h nstroute opengesteld worden voor het publiek. Naast het werk
nde laatste jaren zullen hier een aantal vliegers en gedichten van
Leidse kunstenaar te zien zijn. Ook in De Waag, het startpunt
n de route, is een waardige plaats voor Kees Buurman inge-
- md.
Vervolg van voorpagina
Bij de verhuizing vanuit
Noord-Brabant koos de
Tsjechov Theater Studio
tussen Delft en Leiden.
„We wilden vanuit de pro
vincie naar de stad en heb
ben ons onder meer geori
ënteerd in Delft, waar ook
een mooie locatie was.
Maar na een aanbieding
van Leiden viel toch de
keus op deze stad. We zijn
erg blij met deze prachtige
locatie en hebben er veel
zin in. „Het is ons er niet
om te doen om subsidie te
krijgen van de gemeente",
zegt bestuurslid Marjolijn
Keereweer. „Al zal de ex
ploitatie best moeilijk
zijn."
leiden cees van hoore
Marjolijn Keereweer, bestuurs
lid van de theaterschool: „Bij de
keuze van de nieuwe vestigings
plaats hebben we er zorgvuldig
op gelet uit het vaarwater van
anderen te blijven. Voor alle
duidelijkheid: naast onze cul
tuurvormende cursussen zijn
we een opleidingsinstituut voor
het theatervak, en geen theater
gezelschap. Hoewel de potentie
en de wens hiervoor in het do
centenkorps aanwezig zijn.
Maar dat is allemaal nog toe
komstmuziek."
De theaterschool biedt in Ne
derland de enige opleiding vol
gens de methode van Michael
Tsjechov. Marjolein Baars, een
van de twee zakelijk leiders van
de school: „Michael Tsjechov
had als leermeester Stanislavs
ky, tot op de dag van vandaag
een kopstuk op het gebied van
theaterscholing. Hij was niet al
leen een acteur van formaat
maar ook een groot leermees-
Marjolein Baars (links) en Marjolijn Keereweer van de Tsjechov Theater Studio: „We hebben hier een volwaardige theateropleiding."
ter. Mensen als Yul Brenner,
Anthony Queen en Marilyn
Monroe hebben les gehad aan
de Michael Chekhov Acting Stu
dio in Amerika. Hij heeft een
methode ontwikkeld met voor
iedereen volgbare stappen.
Daar waar Stanbislavsky werkte
met de herinnering en de per
soonlijke emotie van <le acteur,
leert de methode van Tsjechov
de acteur zijn gevoel en fantasie
als instrumenten te hanteren."
„Acteurs moeten bijvoorbeeld
wel eens spelen dat hun vader
dood is, terwijl die man nog
springlevend door het leven
gaat. Hoe doe je zoiets? Dan
moet je je verbeeldingskracht
aanspreken. Dan voeg je iets toe
aan de rol dat de persoonlijke
beleving van de acteur over
stijgt."
„We hebben hier een vol
waardige theateropleiding,
maar ook mensen die willen
weten of toneel iets voor hen is,
kunnen hier terecht. De cursus
sen die wij geven reiken hen
creatieve impulsen aan, zo
moet je dat zien. Uitnodigend
tot spelen, in de brede zin van
het woord. En nog leuk ook."
„Ik denk dat de fantasie voor
mensen onontbeerlijk is. Ik
werk zelf als clown en geniet
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
daar erg van. In de wereld van
de clown is alles mogelijk. In de
brochure van de clownscursus
citeren we een gedichtje, dal ei
genlijk alles al zegt. I let heet 'De-
Dwaas' en gaat als volgt: 'Als hij
bij een rivier komt, haalt hij een
brug uit zijn zak en loopt naar
de overkant.
luziekproject Rotterdamse kunstenaar Toine Horvers
IEN» erna straatsma
fheren in een lege kerk. Gre-
iaanse liederen zingend.
:t eenstemmig, maar door el-
ir heen. Vijf keer een half uur
dat binnen één etmaal, 's
's ochtends, 's middags,
avonds en weer 's nachts,
ipel samengevat ziet de 'ge-
dssculptuur' van Toine Hor-
er zo uit. Een project van
beeldend kunstenaar uit
iterdam dat zaterdag wordt
gevoerd in de Hooglandse
tk te Leiden als onderdeel
'Leiden Cultuurstad,
let project is ontleend aan de
ïditatieve gebedscycli' van
osterlingen. Religieuze cycli
gebeden, gezangen en klok-
ui hebben een 'tijdopheffen-
werking' die Horvers met
'project wil nabootsen.
Het kenmerk van Gregori-
'se zang is dat het eenstem-
is. Dat is bij mijn project
1 het geval. De vijf stemmen
en door elkaar heen. Iedere
;er begint op een apart punt
m lied. Het doet een beetje
ken aan een canon, maar
niet georganiseerd."
Vorig jaar werd de geluidssculptuur van Toine Horvers al eens uitgevoerd in een Helmonds fabrieksgebouw.
„Ik wil een 'n soort klankpa
troon maken. Zodat je niet
meer naar een lied luistert,
maar naar een bijna abstract
geheel. Het resultaat is een re
peterend geluid en dat blijkt
een soort rustgevende werking
te hebben op mensen."
Horvers spreekt uit ervaring,
want zijn geluidssculptuur is
vorig jaar opgevoerd in een oud
fabrieksgebouw in Helmond.
Daarna is het project bij wijze
van proef nog een keer uitge
voerd in de Rotterdamse Lau-
renskerk.
„Naarmate religie verdwijnt
hebben mensen meer behoefte
aan vervangende meditatieve
momenten. En er schijnt iets in
mensen te zijn waardoor die re
peterende klankpatronen zich
daar goed voor lenen. Het is net
zoals het eewige geluid van de
zee, die steeds maar op en neer
gaande golven, dat vinden veel
mensen ook heel prettig."
„Ik heb met dit project niets
religieus in de zin. Er worden
weliswaar religieuze teksten ge
FOTO AURORA LOERAKKER
zongen maar ik zou bij God niet
meer weten wat ze zingen. Daar
gaat het ook helemaal niet om.
Je moet het zelfs niet als lied er
varen."
Na de uitvoering in een fa
brieksgebouw koos Horvers er
bewust voor om hetzelfde pro
ject te doen in eer) kerk. Een
ruimte die gevoelig is voor licht
en geluid, elementen die het ge
zang een meerwaarde moeten
geven.
„Door de omstandigheden
word je je bewust van het ge
bouw, het licht. Er ontstaat een
klankweefsel."
„Om middernacht beginnen
we in een donkere kerk. Alleen
de zangers hebben een klein
lampje bij zich. Op dit tijdstip
en tijdens de schemerperiodes
is de muziek vrij rustig, in een
doorgolvende vorm. Rond het
middaguur is de kerk natuurlijk
licht en de zang jubelend van
toon."
„Ik doe veel met klanken en
woorden, maar ik heb nooit de
neiging gehad om componist te
worden. Het uitgangspunt is
voor mij altijd 'beeldend'. Een
musicus zal geen muziek ma
ken voor bepaalde momenten
of een bepaalde omgeving. Er
zijn er wel componisten die zich
op dat terrein begeven. Zoals
John Cage bijvoorbeeld.
„Ik doe wat ik doe. Je hebt
muziekmensen die op de rand
van de beeldende kunst werken
en omgekeerd. Zoals schilders
met olieverf werken, werk ik
met klanken. De menselijke
stem vind ik nog steeds heel
fascinerend."
'Rite 2' een geluidssculptuur
van Toine Horvers, uitgevoerd
door vijf zangers (baritons)
o.l.v. Maarten Michielsen. Zan
gers: Pedro Adaragga, Wim Jan
van Deuveren, Kees de Bruyn,
Jan Carpentier, Donald Bent-
velsen. Uitvoeringstijden za
terdag 20 september: 00.00,
06.00, 12.00, 19.30 en 23.30
uur. Locatie: Hooglandse Kerk
Leiden.
Leden Royal Academy of Arts geschokt
londen afp
De tentoonstelling Sensation,
gewijd aan de jonge Britse
avant-garde, heeft nog voor de
opening in de eerbiedwaardi
ge Royal Academy of Arts in
Londen een schandaal veroor
zaakt. Sommige leden van de
academie zijn geschokt en
dreigen op te stappen. Morgen
wordt de expositie geopend.
Een portret van de Maagd
Maria, omgeven door uit por
nobladen geknipte foto's van
Chris Ofili, hangt naast een
doek van de broers Jake en Di-
nos Chapman dat androgyne
kinderen voorstelt van wie de
gezichten zijn vervangen door
penissen in erectie. Een' ander
doek van Matt Collishaw toont
in close-up de inslag die een
kogel heeft nagelaten bij het
doorboren van een menselijke
schedel en die de vorm van
een vagina heeft.
Al deze experimentele, wer
ken zijn wegens hun porno
grafisch of controversiële ka
rakter ondergebracht in een
zaal die niet toegankelijk is
voor jongeren onder de 18
jaar. Bezoekers worden van te
voren gewaarschuwd.
Eveneens zeer omstreden is
het portret van Myra Hindley
die tot levenslang is veroor
deeld voor kindermoorden in
de jaren zestig. Dit doek is ge
schilderd naar een foto van
Hindley en bestaat uit een
hoeveelheid afdrukken van
kinderhanden.
Protest
Hindley en de moeder van een
van haar slachtoffers fiadden
fel geprotesteerd legen het
tentoonstellen van hel schilde
rij maar de leden van de aca
demie spraken zich met 26 le
gen 19 stemmen uit voor ex
positie. De organisatie voor
kinderbescherming Kidcare,
die deze 'exploitatie van de
dood van kinderen' veroor
deelt, beweert tal van tele
foontjes te hebben gekregen
van mensen die het doek wil
len vernielen.
Verscheidene leden van de
academie hebben met opstap
pen gedreigd. Richard Cork,
de kunstcriticus van de Times,
verdedigde dinsdag de exposi
tie. Volgens hem is dit het eer
ste teken van vernieuwing van
een instelling die haar 230ste
verjaardag viert en volgens
hem was blijven stilstaan. „Als
ze opstappen is dat juist een
zegen voor de academie."
Sensation telt honderd wer
ken van 42 kunstenaars die
toebehoren aan Charles Saat-
chi van het reclamebureau,
een van de grootste Britse ver
zamelaars van hedendaagse
kunst. De tentoonstelling
duurt tot 28 december. De
Royal Academy verwacht in
totaal 200.000 bezoekers.
