Tekort aan stroom steeds
nijpender voor het spoor
fe.
Trouwste huisdier verdient een 'hondenleven'
SLAAPKAMERS UIT VELE
LANDEN BIJ VAN TIL
m
I sa
Binnenland
Even poetsen
- fel
Kabinet gaat akkoord met
soepeler nabestaandenwet
Achttien jaar cel geëist
voor doden buurvrouw
Consument gebruikt
ChipKnip maar zelden
Geding aangespannen tegen gezinsvoogdij
van tilViiiMiMiu
KRDAG 13 SEPTEMBER 1997
abantse verpleegkundige weer vrij
A, De van moord verdachte verpleegkundige (34) uit Hal-
•pën is gisteren vrijgelaten. Rechter-commissaris en officier
ïE justitie vonden dat er te weinig gronden waren om de man
'[te houden. Het gerechtelijk vooronderzoek tegen de man
irt nog wel voort. De verpleegkundige is gearresteerd nadat
nei en juli van dit jaar twee gevallen van het toedienen van
l grote dosis chemische insuline in De Lindenburgh aan be
de maar nog redelijke gezonde vrouwen werden geconsta-
d. Eén van de vrouwen overleefde de moordpoging maar is
Ear gehandicapt.
jvocaten zien vier 'kroongetuigen'
chu rjRdam De advocaten A. Moszkowicz en G. Spong geloven
'fizk erkort in het bestaan van niet twee maar vier 'kroongetui-
daL 'jn de zaak tegen de drugshandelaar De Hakkelaar en diens
rdb iterhand. Twee mannen die als verdachten in de omvangrij-
terl iasjzaak golden, zijn door het openbaar ministerie (OM) on-
:rei ioeid gelaten nadat zij belastende verklaringen hadden afge-
De raadslieden betoogden dit gisteren na afloop van de zit-
van het hoger beroep in de Hakkelaar-zaak. De rechercheur
ck hierover werd ondervraagd, wist er echter niets van. Spong
uit iloszkowicz hopen dinsdag 16 september als de officieren
aelf justitie F. Teeven en M Witteveen worden gehoord, meer te
eeit#en te komen.
Svik-Fit komt met mobiele garage
De garageketen Kwik-Fit (uitlaten en banden) gaat
richten op de zakelijke markt. Om de leaserijders en de be-
>rs van een bedrijfswagen aan zich te binden, begint het be-
fmet een Kwik-Fit Mobile. Met speciale ingerichte busjes
tmen naar de klant toe. Terwijl de zakenman op kantoor aan
werk is, worden op zijn parkeerplaats de banden gecontro-
den indien nodig vervangen.
'chter laat meer getuigen horen
haag» De Haagse rechtbank heeft gisteren bepaald dat nog
aut of zes getuigen worden gehoord in het vooronderzoek tegen
t Q !5-jarige verdachte van de brand in de Haagse Schilderswijk,
kwam hiermee volledig tegemoet aan een verzoek van de
an! dslieden van de verdachte. Doel van de verdediging is na te
n in welke mate de omstandigheden hebben bijgedragen tot
Iramatische afloop. Bij de brand op 26 maart verloren zes le-
ivan het gezin Kösedag het leven. Tot de personen die (na-
(gehoord worden, behoort vader Zeki Kösedag. Ook een des-
e Ei dige van het gasbedrijf en een vertegenwoordiger van de wo-
icht gbouwvereniging worden gehoord,
sset
imputerplan onderwijs wellicht flop
'P'
bt|
)am» De Nederlandse computerbedrijven voorzien een
mislukking van het enkele maanden terug door minister
en van onderwijs gelanceerde landelijk computerproject
scholen. Wordt het project alleen beperkt tot het uitdelen
de computers en de opbouw van het netwerk, dan sterft het
gramma een zachte dood, voorspellen ze. Er moet namelijk
geld komen voor de ontwikkeling van software en onder
van het systeem. De bedoeling van het in april gelanceerde
is meer dan 10.000 scholen in Nederland binnen vier jaar
000 computers aan te bieden. Die moeten met elkaar in ver-
fj® ding staan via een landelijk netwerk en Interfiet.
Vries bekijkt terugkeer Brinkman
sta; haag» SER-voorzitter Klaas de Vries gaat een mogelijke te-
,eer van J. Brinkman als korpschef van de regio Rotterdam-
ïnond onderzoeken. Hij heeft daartoe gisteren opdracht ge-
en van minister Dijkstal van binnenlandse zaken. De onder
in (ei gaat gezamenlijke gesprekken voeren met Brinkman en
at)) isbeheerder burgemeester Peper, en met Brinkman en het
iet, pnaal college van burgemeesters. De opdracht vloeit voort
s hf pen gesprek afgelopen donderdag tussen Brinkman en mi
er Dijkstal. Brinkman ging toen aldcoord met het voorstel van
iStal een externe onderzoeker aan te wijzen om een uitweg te
en in het conflict rond zijn ontslag.
euwe tientje is nu al vervalst
In een winkel in Nijmegen is waarschijnlijk het eerste
nieuwe tientje opgedoken. Twee vrouwen, die twee kinde
bij zich hadden, hebben ermee betaald. Voor de 24-jarige
nopster was het biljetje het eerste exemplaar van het nieuwe
itje dat ze onder ogen kreeg. Ze merkte direct op dat het pa-
nogal dun was, maar nafn aan dat er ander muntpapier
rhet nieuwe geld was gebruikt. De namaak-ijsvogel was ook
me aller dan het echte biljet.
Idi lilipsstukken mogelijk vrijgegeven
haag» Het begint er steeds meer op te lijken dat Philips wer-
k inzage moet geven in vertrouwelijke stukken over de
itval die het concern op 3 mei 1990 volkomen onverwacht
tondigde. Het openbaar ministerie heeft de Hoge Raad aan-
den vast te houden aan de verplichting tot inzage die het
ichtshof eerder al aan Philips oplegde. De Hoge Raad volgt
advies vrijwel altijd op. De aanbeveling betekent een over-
ning voor de Vereniging van Effectenbezitters (VEB). De VEB
beert al sinds 1991 inzage te krijgen in stukken, omdat de
eniging vermoedt dat Philips de winstval eerder heeft zien
Ikomen.
mi'iiii
Til's afdeling Slaap-
erdesign is een speciaal-
die zijn weerga niet kent.
<amers, sfeerprogram- j
futuristische vorm-
ngwisselenelkaarinhoog
>o af. Beroemde merken
vele landen passeren
nt bij de revue.
W
2e speciale slaapstudio's kunnen de
pis e matrassen en bedbodems ter wereld
Jstpersoonlijk worden uitgeprobeerd.
ciaal getrainde medewerkers dienen u
bij deskundig van advies.
Omschakeling naar 25 kilovolt nodig maar peperduur
Het meest intensief bereden spoorwegnet van Europa,
het Nederlandse, kampt met een dreigend tekort aan
stroom. De spanning op de bovenleiding, sinds jaar en
dag 1500 volt, begint ontoereikend te worden voor de
steeds grotere aantallen treinen, die bovendien sneller en
krachtiger zijn geworden. De technici zijn het er over
eens, dat de stroomspanning op de rijdraad moet wor
den opgevoerd tot 25 kilovolt. De grote vraag is echter
wanneer, want die omschakeling kost miljarden guldens.
haarlem rien polderman
Op drukke tijdstippen komen
de NS soms nu al stroom te
kort. Treinen moeten op halve
kracht rijden of komen domweg
het station niet uit omdat tege
lijkertijd een zware trein ver
trekt die alle beschikbare elec-
trische energie uit de draad
zuigt. Bij 25kV op de bovenlei
ding zouden die problemen uit
de wereld zijn. Deze spanning is
hoe dan ook nodig voor de ho
gesnelheidstreinen op de spe
ciale hogesnelheidslijnen en de
goederentreinen over de Betu-
wespoorweg.
De beheerder van het spoor
wegnet, de NS-dochter Railned,
is voorstander van een geleide
lijke invoering van de hogere
spanning vanaf het jaar 2005.
De nog betrekkelijk nieuwe trei
nen moeten dan geschikt wor
den gemaakt om te kunnen rij
den onder een rijdraad van 25
kilovolt maar moeten ook nog
met de oude spanning van 1500
volt voort kunnen.
Dit schijnbaar dure scenario
is uiteindelijk toch goedkoper
dan omschakeling naar 25kV
omstreeks het jaar 2025, wan
neer de jongste generatie trei
nen en locomotieven van dit
moment is afgeschreven. De
voordelen van een snellere om
schakeling wegen ruimschoots
op tegen de extra kosten van
aanpassing van het bestaande
materieel, zo heeft Railned be
cijferd. Langer wachten kost
ook extra geld omdat er langer
moet worden geïnvesteerd in
het 1500V-systeem dat op ter
mijn moet verdwijnen.
De oplossing van de proble
matiek van de omschakeling
wordt bemoeilijkt door de in
voering van 'concurrentie' op
het spoor, die de politiek nodig
vond. Het gevolg daarvan is im
mers, dan er niet langer één ge
bruiker is van het spoorwegnet
maar verschillende onderne
mingen. Voorheen kon een
puur technisch probleem bin
nen één en hetzelfde bedrijf
worden opgelost. Nu echter
moet er met verschillende com
merciële vervoerders worden
onderhandeld over de aanpas-
singskosten.
Het voordeel van de omscha
keling is voor een belangrijk
deel maatschappelijk, en niet
zomaar in harde guldens om te
rekenen. Het gaat om een ver
betering van het spoorwegwe
zen als totaal, waarvan de sa
menleving als geheel profiteert.
Reken dat maar eens precies uit
in guldens. Voor een afzonder
lijke onderneming als Lovers
Rail zijn de hoge aanpassings-
kosten onvoldoende terug te
verdienen uit de baten in klin
kende munt. Anderzijds kan
Lovers wellicht sneller inspelen
op de veranderende technische
eisen. In Frankrijk zijn beide
bovenleidingspanningen, 1500
volt en 25 lalovolt, in gebruik.
Mogelijk zijn de treinstellen die
op beide voltages kunnen rijden
'gewoon' in de handel.
numansdorp» Met een doekje wordt de laatste ongerechtigheid van de vlijmscherpe en glimmende ploegmessen afgehaald. Daarmee moeten
immers kaarsrechte voren worden gemaakt tijdens de nationale ploegwedstrijden in het Zuid-Hollandse Numansdorp. De wedstrijden zijn giste
ren begonnen en worden vandaag voortgezet. Er doen 96 deelnemers mee in zes verschillende categorieën. foto anp Raymond rutting
utrecht» gpd
De wachtlijsten bij de gezinsvoogdij moe
ten zo snel mogelijk worden ingetrokken
omdat ze in strijd zijn met de wet. Dat is de
mening van advocaat M. Witte, die een kort
geding heeft aangespannen tegen de stich
ting Jeugdhulpverlening Midden Neder
land. Witte eist namens een moeder uit
Rhenen dat haar zoon zo snel mogelijk een
gezinsvoogd krijgt toegewezen. De raads
man wil niet dat moeder en kind de dupe
worden van een politiek steekspel.
De werkdruk binnen de gezinsvoogdij in
Nederland is volgens de gezinsvoogden on
aanvaardbaar hoog geworden. Sinds een
wetswijziging in november 1995 hebben ge
zinsvoogden een flink aantal taken van de
kinderrechter moeten overnemen, waar
door zij zelf verantwoordelijk werden voor
veel administratieve taken. Gevolg: de ge
zinsvoogd zit langer achter de computer en
heeft steeds minder rechtstreeks contact
met de jongeren. De druk werd zo hoog dat
de Vedivo, een landelijke koepelorganisatie,
tot de instelling van wachtlijsten besloot
om zo de politiek onder druk te zetten met
geld over de brug te komen. Iedereen is het
er over eens dat de kinderen en hun ouders
de dupe zijn van deze ingrijpende maatre
gel. Staatssecretaris Schmitz toonde zich
deze week bereid de komende twee jaar ex
tra geld uit te trekken voor de gezinsvoog
den op voorwaarde dat de wachtlijsten wor
den ingetrokken. De fracties in de Tweede
Kamer gingen donderdag zelfs een stap ver-
GPD Geassocieerde Pers Diensten
den haag gpd-anp
sing voor de zogenoemde half-
wezen. Een kind van geschei
den ouders waarvoor de vader
geen verantwoordelijkheid
meer wil dragen en waarvan de
moeder komt te overlijden,
krijgt volgens de huidige wet
geen wezenuitkering omdat de
vader nog in leven is. ,,Maar dat
is natuurlijk niet eerlijk", aldus
De Grave. „Daar moet ik nog
een oplossing voor zoeken."
Fractieleider Rosenmöller van
GroenLinks noemde de versoe
pelingen van de nabestaanden
wet gisteren 'krenterig'. Hij zal
bij de Algemene Beschouwin
gen in de Tweede Kamer met
veel verdergaande reparatie-
voorstellen komen en daar ook
een Financiële dekking voor
aangeven. Ook het CDA zal dan
verdere versoepelingen beplei
ten.
Het kabinet is akkoord gegaan
met het wijzigingsvoorstel van
de coalitiepartijen om de nabe
staandenwet (ANW) te versoe
pelen. Afgelopen dinsdag stel
den PvdA, D66 en WD voor om
alle huidige AWW'ers die per 1
januari komend jaar in de ANW
terecht komen een bodemuit
kering van dertig procent van
het minimumloon te geven. Het
extra geld dat hier voor nodig is,
haalt het kabinet uit een bespa
ring op het aantal uitkeringen
aan mensen in het buitenland.
De versoepeling van de Nabe
staandenwet zal tot 150 miljoen
gulden kosten. Staatssecretaris
De Grave van sociale zaken zegt
nog niet alle details van de aan
passing op een rijtje te hebben.
Zo zoekt hij nog naar een oplos-
Miljoenen extra voor monumenten
geldrop anpdie er voor dit jaar al beschik
baar was.
De verdeling van vijftig mil
joen gulden meer voor de res
tauratie van monumenten komt
niet uit de lucht vallen. Twee
jaar geleden werd een bedrag
van 275 miljoen gulden extra
gereserveerd. Er is nu een Werk
plan Monumentenzorg Op de
bres.
Enkele van de daarvoor uit
verkoren restauratieprojecten
zijn het Olympisch Stadion in
Amsterdam en R.K. Kerk O.L.
Vrouw Geboorte in Rijpwete-
ring.
Er komt dit jaar achttien mil
joen gulden extra voor de res
tauratie van kerken. Voor mo
numenten als kastelen en in
dustrieel erfgoed komt er ze
ventien miljoen gulden bij. De
restauratie van woonhuizen en
boerderijen wordt met vijftien
miljoen meer gestimuleerd.
Staatssecretaris Nuis (cultuur)
deed deze mededeling gister
avond in Geldrop, voorafgaand
aan de Open Monumentdag
vandaag. Het geld komt boven
op de tachtig miljoen gulden
verlies te lijden tegenover zijn
vrouw. Zij was er niet van op de
hoogte dat haar man al hun
spaargeld had vergokt.
Aanvankelijk wilde de ver
dachte iemand op straat bero
ven. Op het laatste moment zag
hij daarvan af en besloot zijn
buurvrouw te vragen om hem
geld te lenen. De studente wei
gerde aan zijn verzoek te vol
doen. Hij haalde daarna een
groot mes te voorschijn en
bond zijn buurvrouw aan haar
enkels en polsen vast. Nadat hij
haar pinpas en pincode had
buitgemaakt, stak de verdachte
de vrouw drie keer met het mes
in de rug. Daarna sneed hij haar
keel door. Enkele uren later
nam hij met behulp van de ge
stolen pas al het geld van de re
kening van zijn slachtoffer op.
Uitspraak 19 september.
De officier van justitie heeft gis
teren voor de rechtbank in Al
melo achttien jaar cel geëist te
gen de 24-jarige man uit Hen
gelo wegens roofmoord. De
man drong op 6 februari de wo
ning van zijn 24-jarige buur
vrouw binnen en bracht haar
met messteken om het leven.
Daarna haalde hij met haar pin
pas 950 gulden van de giroreke
ning van het slachtoffer.
Officier F. Quack acht de man
bijna volledig toerekeningsvat
baar voor zijn misdrijf. De ver
dachte is in het Pieter Baancen-
trum onderzocht en ontpopte
zich daar volgens de onderzoe
kers als een modelklant. Zij
konden geen enkele geestelijke
stoornis vaststellen.
De man is tot zijn daad zijn
gekomen uit angst om gezichts-
utrecht» gpd
der en spraken de intentie uit jaarlijks de
gezinsvoogden financieel fors te ondersteu
nen. Zekerheid daarover is er pas na de be
handelingvan de algemene beschouwingen
volgende week. Tot die tijd zijn de gezins
voogden niet van plan de wachtlijst in te
trekken.
Advocaat Witte wil die discussie niet af
wachten en stelt dat dc opstelling van de
gezinsvoogden in strijd met de wet is. „Ze
moeten hulp verlenen. Door deze opstelling
frustreert men de rechtsgang. Een door de
kinderrechter uitgesproken ondertoezicht
stelling is een farce als er vervolgens niets
gebeurt. Het instellen van de wachdijst als
politiek drukmiddel is onaanvaardbaar."
Consumenten hebben weinig
tot geen belangstelling voor het
betalen met een chipkaart. Ten
minste eenderde van de men
sen met een elektronische por
temonnee op zak heeft er nog
nooit mee afgerekend. Volgens
de vereniging Consument en
Geldzaken hebben de banken
zich verkeken op de belangstel
ling voor de elektronische por
temonnee. „Consumenten zien
het voordeel van de ChipKnip
niet", zegt voorzitter R. Hilger-
som. „Niemand heeft een hekel
aan munten. En als je geen geld
op zak hebt, dan pin je. Wat
moet je dan in hemelsnaam
nog met een chipkaart?"
Cijfers van Interpay in
Utrecht laten zien dat de ban
ken (zonder de Postbank) tot
DESIGNCENTRUM
nathaliestruker» gpd
Elk jaar moeten 17.000 mensen zich
voor een hondenbeet in het zieken
huis laten behandelen. In bijna de
helft van de gevallen betreft het kinde
ren beneden de tien jaar. Dat blijkt uit
deze week gepubliceerde cijfers van
Stichting Consumenten en Veiligheid.
De hond krijgt altijd de schuld, maar
meestal ligt de oorzaak van het pro
bleem bij de baas, zo stellen de des
kundigen.
'Dat doet-ie anders nóóit!' Weinig
hondenbezitters zullen toegeven dat
hun hond niet honderd procent te ver
trouwen is. En dat terwijl in één op de
drie gevallen het baasje zelf de gebete-
ne is. De, baas van een hond loopt bijna
net zoveel risico op een beet als een
wildvreemde.
Agressief gedrag bij honden is bijna
altijd de schuld van de baas, stelt
B. Knol, dierenarts aan de faculteit
Diergeneeskunde van de Universiteit
Utrecht en gespecialiseerd in gedrags
problemen. „Mensen realiseren zich
meestal niet dat ze met een hond ei
genlijk een wolf in huis halen. Bijten
maakt bij honden onderdeel uit van een
sociaal regelmechanisme. Via agressie
maken honden uit wie de baas is en wié
ondergeschikt."
Volgens Knol hebben de meeste ba
zen geen flauw benul van de manier
waarop ze met hun dieren zouden
moeten communiceren. „Tachtig pro
cent van de hondeneigenaren gaat niet
goed met de hond om. Mensen doen
met de hond alsof het een kind met een
vachtje is, maar dat is helemaal ver
keerd. Een baas moet afdalen tot het ni
veau van de hond om de gezagsverhou
dingen duidelijk te kunnen stellen. De
manier waarop honden onderling met
elkaar om gaan, moet bij de opvoeding
de norm zijn. Wie goed wil zijn voor
zijn hond moet hem dus letterlijk een
hondenleven geven.
Een hond heeft altijd een leider nodig
die hem aanspreekt in de taal die hij
begrijpt. Leg je bijvoorbeeld bij een
hond je hand over zijn snuit, of in zijn
nek, dan begrijpt een hond precies de
bedoeling. Bij honden onderling legt de
hoogste baas ook zijn kop in de nek van
de ondergeschikte, of sluit zijn bek over
de snuit van de lagere in rang. Ook als
een mens dat doet, is het voor de hond
overduidelijk wie de baas is.
Net als wolven proberen ook honden,
zeker als ze geslachtsrijp beginnen te
worden, hoger op de ladder te klim
men. Een hond gaat dan bijvoorbeeld
grommen bij de voederbak. Als zijn
baas daar niets aan doet, is het voor de
hond duidelijk dat hij voortaan de lei
der is. Hij zal dan vervolgens steeds een
stapje verder gaan in zijn agressieve ge
drag, tot zijn baas hem echt niet meer
in de hand heeft.
Iets anders waar honden volgens ge
dragsdeskundige Knol maar weinig van
begrijpen zijn kinderen. „Niet voor
niets worden die zo vaak gebeten. Kin
deren zijn vaak van alles aan het uitpro
beren. Ze prikken met hun vingertjes in
ogen, trekken aan haren en zijn uit op
een reactie. Mensen begrijpen dat en
lachen er wat om, maar een hond raakt
daar helemaal van in de war. Al is het
maar omdat in zijn taal de leider nooit
naar de ondergeschikte komt, maar al
tijd andersom. Meestal waarschuwt een
hond eerst door te grommen of weg te
vluchten, maar als dat niet helpt wil hij
wel bijten. Puur uit angst meestal."
Het is volgens Krol dan ook erg be
langrijk dat ouders hun kinderen nooit
alleen laten met een hond en dat ze hen
leren dat ze het dier met rust moeten
laten. „Net zoals je een kind kunt leren
dat een stopcontact gevaarlijk is en dat
het zijn kleine zusje of broertje niet mag
pesten, kan je ook leren dat het niet aan
een hond mag komen."
Niet alleen de slachtoffers van hon
denbeten zijn vaak erg jong, ook de da
ders zijn meestal nog niet zo oud. Art
sen van de eerste hulp van het Tilburg-
se St. Elisabethziekenhuis turfden een
aantal jaren geleden twee jaar achter
een het aantal bijtwonden en infor
meerden daarbij naar de leeftijd, ras en
geslacht van de hond. In die twee jaar
beten de gezamenlijke Tilburgse hon
den 372 Tilburgse burgers het zieken
huis in. De hond was bijna altijd jonger
dan drie jaar en drie keer vaker een reu
dan een teef. Op de Tilburgse lijst van
bijtgrage honden staat de Duitse herder
met stip bovenaan, op de voet gevolgd
door de bouvier en het vuilnisbakken-
dusverre 6,2 miljoen bankpas
sen hebben uitgegeven met een
ChipKnip. Tot vorige week had
Interpay echter slechts 4,3 mil
joen betalingen geregistreerd
voor een totaalbedrag van 75
miljoen gulden. Ter vergelijking:
consumenten 'pinnen' jaarlijks
voor bijna 40 miljard gulden.
De concurrent van de ban
ken, de combinatie Post
bank/PTT Telecom, heeft alleen
voorlopige cijfers over de beta
lingen met hun 'Chipper'. De
Postbank'houdt die echter in
tern, omdat ze 'geen goed
beeld' zouden geven. Volgens
de bank zijn inmiddels enkele
honderdduizenden chippers
'uitgegeven'.
Interpay schrijft het geringe
animo voor de chipkaart toe
aan de aanloopperiode.
Acht jaar en tbs
voor doden van
jonkvrouw Six
amsterdam gpd
Acht jaar cel met aftrek van
voorarrest en tbs is de straf die
de Amsterdamse rechtbank gis
teren heeft opgelegd aan een
26-jarige Hilversummer voor
het doden van de Hilversumse
jonkvrouw Six (de schoonmoe
der van minister Van Mierlo).
Bovendien moet hij nog eens
vijf maanden uitzitten omdat
hij het misdrijf pleegde in de
proeftijd van een andere ver
oordeling.
De rechtbank sprak van een
'gruwelijk misdrijf gepleegd
door een aan 'harddrugs ver
slaafde randfiguur' die lijdt aan
een 'ziekelijke stoornis'.
De Hilversummer overviel
mevrouw Six in haar woning op
20 februari van dit jaar. Onder
invloed van cocaïne eiste hij
haar bankpasjes en pincode. Ze
weigerde en begon te gillen. Tij
dens de daarop volgende wor
steling stak hij de 73-jarige
vrouw met een mes dood.
