9
Toerisme
Bezoek
aan
parken
Disney
loopt
terug
Kampeerders zweren
bij eigen piepers
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1997
Toeren op de Veluwe
In de serie 'Stappen en trappen' wijdde de ANWBd
zogeheten recreatiemappen aan de Noord- en Zuic
luwe. Eerder verschenen soortgelijke recreatiemai
van de regio's Den Haag/Rotterdam en Rivierenl^
Holland. Er zijn negen routes voor wandelaars (in|i
te variërend van 5 tot 16 km) en twee voor fietsers)
36 tot 65 kilometer lengte. Ook is een kanoroute oi
nomen. Op elk routeblad staan een gedetailleerde^
grafische kaart, een routebeschrijving en informal
over bezienswaardigheden. Op een overzichtskaaif
(schaal 1:100.000) staan de ligging van alle routes,l
ristische attracties, cultuurhistorische bezienswaas
heden, wandelgebieden, fiets- en kanoverhuurdert»
ANWB-kantoren en VW's ingetekend. De recreate
mappen zijn voor 14,95 gulden verkrijgbaar bij aM
ANWB- en VW-kantoren.
K/
i
Sprekende gevels
Bij 'Het Geheim van Holland', een samenwerking
band tussen de steden Haarlem, Leiden, Dordrecl
Delft, Schiedam en Gouda, wordt geëxperimentei
met een primeur op het gebied van thematische s|
wandelingen. Historische gebouwen in de zes ste$'
worden voorzien van een radiozender die commi^
ceert met een ontvangertje dat de toerist in zijn oot
draagt. Zodra de wandelaar in de buurt van de ze®
komt, begint het gebouw zijn geschiedenis te verta
Wanneer de nouveauté wordt geïntroduceerd, isn
niet bekend. -
Zonsverduistering
Een aantal cruiserederijen (Royal Olympic, Hollan
Amerika Lijn en Celebrity Cruises) heeft de routes
haar schepen aangepast teneinde de passagiers in
gelegenheid te stellen één van de laatste zonsverdi
ringen van dit millenium te zien. Het natuurverscl
sel vindt volgend jaar plaats op 26 februari in het
Caribisch gebied.
Record Legoland
Legoland in Denemarken lijkt hard op weg een ba
kersrecord te vestigen. Tot 1 juni 1997 bezochten
530.000 mensen het park in Billund. Dat zijn er 20)
meer dan in dezelfde periode van 1995, toen er ees
cordaantal van 1,3 miljoen entreebewijzen werdvt
"kocht.
Wijnwandeltochten
Jeanet Bruining organiseert ook dit jaar weer een
wijnwandeltochten. Dit keer wordt het gebied ron
Bolzano/Merano in Italië verkend. De 8-daagse tt
vereisen enige wandelervaring en -conditie, maar
ondanks het feit dat er hoogteverschillen van 350
500 meter overwonnen moeten worden, niet echt
zwaar. De bagage wordt vervoerd en de wijnproei
in domeinen als Schwanburg (Cabernet), Lageder
(Chardonnay, Pinot blanc) en Terlano (Sauvignoi
würztraminer) vinden plaats in de namiddag. En
tochten (waaraan minimaal 6 en maximaal 12 pe
nen kunnen deelnemen) voorzien op 12 en 20 old
en 9 november.
Informatie: Jeanet Bruining in Den Haag, 070 - 36 20 70 7.
Sanibel in Caribisch gebied
Pretparkmoe? Genoeg van
zwerftochten langs kerken,
kastelen en kunstig gerestau
reerde klokgeveltjes? Vanaf be
gin deze zomer is er een alter
natief voor vakantiegangers
die genoeg hebben van voor de
hand liggende uitjes. Roestige
containers, zwaar verontrei
nigd havenslib en petroleum
vormen de ingrediënten van
een nieuwe excursie, die op
zijn minst opvallend te noe
men is. De rauwe realiteit als
toeristische attractie, dat kan
vast alleen in Rotterdam.
Vanaf het heuveltje bieden
meer, zand en zee een aardig
uitzicht. Slechts de stank zegt
dat dit afwijkend vertier is. In
het niet ver van hier gelegen
Vlaardingen zouden ze het 'kat-
tenzeik' noemen, maar zelfs in
die vaak door stank geteisterde
gemeente ontvangen ze hooguit
een gecensureerde versie van
dit verpletterende parfum. Ha
venslib is de boosdoener.
De Maasvlakte op een zomer
ochtend. Dertig mensen heb
ben de stoute schoenen aange
trokken voor de inmiddels
fameuze, door de Rotterdamse
VW georganiseerde 'industriële
dagtocht'. Het is een eigenzin
nige variant op de wetten die
het moderne toerisme stelt.
Slaat Amsterdam zich op de
borst met 'de mooiste binnen
stad van Nederland', noemt
Giethoorn zich trots 'het Vene
tië van het noorden', Rotterdam
verblikt noch verbloost en roept
strijdvaardig: „Wij hebben Eu
ropa's grootste depot met giftig
havenslib."
Het heuveltje blijkt niet de afge
sproken plek. Het zij de chauf
feur van de VW vergeven. Tot
voor kort stond het meest wes
telijke puntje van de Maasvlakte
niet op de toeristische kaart.
Naar beneden, het bochtje om
en het gezelschap belandt als
nog op de plaats waar het zijn
moet: de kantine van havenslib-
depot de Slufter, een flink meer,
dat slechts door een smalle dijk
wordt gescheiden van Noordzee
en Brielse Gat. De bus rijdt een
De dijk rond het Sluftermeer, Europa's grootste depot van giftig havenslib.
rondje over de dijk. „Op die
heuvel waren jullie vlak bij de
deponie", legt een man uit.
„Dat is de plek waar het meest
giftige goedje wordt opgesla
gen."
Nudisten
Op de dijk krijgt het reukorgaan
rust. De zilte wind zwiept de
wieken van de windmolens in
het rond en aan het strand vere
ren nudisten de zon. Ook achter
de dijk ligt de verleiding op de
loer. De struiken bloeien paars,
visdiefjes vliegen krijsend in het
rond en een wolkenloze hemel
kleurt het meer blauw. Even
zwemmen? Niet doen, beveelt
gids Jan Maat. De Rijnmond is
het afvoerputje van chemisch
Europa. En het in de Maas en
de Rijn geloosde gif wordt juist
hier verzameld.
Maat heeft veel ervaring met
het rondleiden van gasten die
worden toevertrouwd aan de
zorgen van de Rotterdam Port
Promotion Council, de PR-afde-
ling van de Rotterdamse haven.
Hij vindt het leuk dat ook gewo
ne stervelingen de kans krijgen
een kijkje in de keuken te ne
men. „Goed dat we nu ook hier
komen. Je kunt de haven niet
verkopen als je zwijgt over de
milieu-aspecten. Of het nu de
Slufter is of de Betuwelijn of de
Tweede Maasvlakte.
Aan de oorzaak van het haven-
slibprobleem kan Rotterdam ei
genlijk weinig veranderen, legt
de geboren verteller de gasten
uit. In heel Europa loost de in
dustrie vuil op de grote rivieren.
Juist in de Rotterdamse delta
nestelt een deel van de troep
zich in het slib. En dat slib moet
weg om ervoor te zorgen dat de
rivieren bevaarbaar blijven. Tot
in de jaren zeventig werden bij
voorbeeld de Steendijkpolder
en de Broekpolder met het gifti
ge goedje opgespoten.
De Slufter is een veel betere op
lossing, legt Maat uit. Hier is het
gif ver verbannen van de be
woonde wereld. Een hopperzui
ger pompt het goedje vanuit de
Mississippihaven door een vier
kilometer lange leiding naar de
eindbestemming. „De ontwik
keling is verheugend. Hier kan
150 miljoen kuub slib worden
opgeslagen. Dat is vijftig keer
De Kuip. Aanvankelijk was de
verwachting dat de Slufter in
2002 vol zou zijn. De kwaliteit
van water en bodem zijn echter
flink verbeterd en dat is een ge
weldig voordeel. Nu kunnen we
waarschijnlijk tot 2010 voort."
Maat krijgt veel vragen. Het slib
wordt met water gemengd om
het door de leiding te persen.
Vanuit de Slufter wordt het
overtollige water op zee ge
loosd. „Raakt dat water niet met
gif besmet?" De gids wijst naar
zee, naar een zandbank. Vier
zeehondjes doen er een mid
dagdutje. „Die beesten komen
hier echt niet als het water ver
vuild is. Voor water en gif is de
vermengingstijd te kort. Voor de
zekerheid wordt het geloosde
water overigens wel gecontro
leerd."
Na de 'gifexcursie' krijgt de ha
ventrip in de Geulhaven een lo
gisch vervolg. De gasten sche
pen in op de ms Waterstad. Aan
boord genieten Daniëlle Dikken
(14) en Maartje Kermis (13) van
de broodjes en het levendige
uitzicht op een verwaarloosd
schip, dat door twee sleepboten
naar de Wiltonhaven wordt ge
dirigeerd. Even bijkomen is het
devies. Straks wacht nog een
rondleiding in het Maritiem
Museum. Naast de Slufter heb
ben de Rotterdamse meisjes 's
ochtends ook de ECT bezocht.
Op dit grootste containerover
slagbedrijf van Europa kregen
ze informatie over het laden en
lossen van duizenden contai
ners per dag. Dat gebeurt deels
met onbemande, door chip-
cards aangestuurde karretjes.
Automatic giuded vehicles heten
ze in het havenjargon.
Maartje: „Ik had het wel eens
op televisie gezien bij Het Klok
huis, maar in het echt is het veel
leuker." Haar vriendin Daniëlle
toont zich eveneens tevreden
over het uitje. „Vooral hier op
de boot vind ik het leuk. Maar
ook de bezoeken vond ik erg in
teressant. Je steekt er best erg
veel van op."
Informatie: Belangstellenden kunnen
kiezen uit zeven arrangementen, in
prijs variërend tussen de 45 en 75
gulden. Bij de VW aan de Coolsingel
67 in Rotterdam is ten behoeve van
'industriële toeristen' een aparte balie
ingericht. Telefoon 09 00 40 34 06 5
(50 cent per minuut).
De Amerikaanse attractie
parken hebben in 1996
slechts ruim drie procent
meer bezoekers getrokken
dan in het jaar daarvoor.
Dat is aanmerkelijk minder
dan in de periode daar
voor. toen stijgingen van
tien en zelfs vijftien pro
cent werden behaald. De
jongste cijfers wettigen de
verwachting dat de concur
rentiestrijd tussen grote
concerns als Disney en
Busch alleen nog maar fel
ler zal worden. Disney
deelt de eerste tik uit. Vol
gend jaar wordt in Orlan
do, naast het al bestaande
Magic Kingdom, EPCOT en
de MGM-Studios een vier
de Disney-park geopend
(met de jungle als thema)
en de directie heeft al aan
gekondigd dat het daar niet
bij zal blijven.
Overigens heeft Disney
geen klagen. De door de
firma beheerde parken
staan op de eerste vier
plaatsen van het klasse
ment over 1996. De lijst
ziet er als volgt uit:
CORINE VAN ZUTHEM
1. Disneyland (Califomië) 15 miljoen bezoekers
2. Magic Kingdom (Florida) 14 miljoen
3. EPCOT (Florida) 11 miljoen
4. MGM Studios (Florida) 10 miljoen
5. Universal Studios (Florida) 8,4 miljoen
6. Universal Studios (Califomië) 5,4 miljoen
7. Sea World (Florida) 5 miljoen
8. Busch Gardens (Florida) 4,2 miljoen
9. Six Flag Great Adventure (New Jersey) 4 miljoen
10. Sea World (Califomië) 4 miljoen
De Duitse politie haalde vorig jaar
een Nederlandse camper van de weg
die ruim duizend kilo te veel woog.
Meer dan de helft van het overge
wicht bleek te bestaan uit levensmid
delen zoals aardappelen en blikken
groente. Ook had de bestuurder 200
liter water bij zich. Uniek is het voor
val geenszins. Uit een onderzoek van
Trendbox blijkt dat Nederlandse toe
risten vorig jaar voor maar liefst 140
miljoen gulden aan levensmiddelen
meesjouwden naar hun vakantiebe
stemming. Als foerage voor onder
weg, maar ook voor consumptie ter
plaatse.
De verklaringen voor zoveel gesleep
zijn divers. Angst voor het onbekende
speelt een rol, maar ook zijn er die
weinig vertrouwen hebben in de loca
le producten. Iets proeven van de
plaatselijke culinaire hoogstandjes?
Liever niet. Voor je het weet heb je
een voedselvergiftiging opgelopen en
ben je dagen aan de diarree. Althans,
dat denken ze. Ze nemen nog liever
een zakje gedroogde boerenkool en
puree mee voor op de camping.
Daarnaast zijn er veel reizigers die be
paalde producten zoals drop, baby
voeding en beschuit niet kunnen mis
sen in den vreemde. Of ze veronder
stellen dat ze deze maar moeilijk in
het buitenland kunnen krijgen, de
grote Franse supermarkten ten spijt.
Koffie
Trendbox onderzocht ook wat Neder
landers zoal aan proviand op reis
meenemen. Bovenaan het lijstje met
meegenomen artikelen prijkt koffie.
Nederlanders, zuinig als ze zijn, gaan
kennelijk liever op pad met een ther-
moskan koffie, eigenhandig gezet op
de primus, dan dat ze op een Italiaans
terras neerstrijken voor een cappucci
no. Verder komen in het rijtje eerste
levensbehoeften voor: thee, suiker,
diverse soorten Hollands broodbeleg
(roomboter, (pinda)kaas en hagel
slag), frisdranken, pasta, melk en
brood. Per huishouden namen de on
dervraagde vakantiegangers gemid
deld voor 76 gulden per huishouding
aan levensmiddelen mee. Het ging
daarbij om 3,5 artikel per gezin. Ken
nelijk nemen mensen doorgaans veel
van hetzelfde mee. Niet één pak kof
fie, maar direct een stuk of vijf van
het vertrouwde merk.
De duur van de vakantie of de reisaf
stand doet er niet toe. Ook op verre
reizen wordt eten en drinken meege
nomen. Wel speelt het land van be
stemming een rol. Zo wordt naar Ita
lië bijvoorbeeld slaolie meegenomen
en naar Frankrijk veel kant-en-klare
sauzen onder het motto 'als er maar
geen knoflook in zit'.
Vlees komt in het rijtje etenswaren
nauwelijks voor. De vraag naar inge
blikte vleesprodukten is in de afgelo
pen jaren iets afgenomen en waren
het vroeger runder- en varkensrolla
des die ingeblikt werden, tegenwoor
dig gaat het vooral om snackartikelen
als kip in saté, babi pangang, goulash,
kip-kerrie en snackballetjes.
Overigens neemt zo'n dertig procent
van de ondervraagde vakantiegangers
ook weer levensmiddelen uit den
vreemde mee terug naar huis. Of lie
ver gezegd: delicatessen. Een fruitig
Frans wijntje, een fles echte Griekse
olijfolie of een paar plakken Zwitserse
chocolade. Maar ook kruiden, kaas en
sterke dranken als likeur, rum en
whisky (tax free) worden veelvuldig
mee terug genomen. Het gemiddelde
bedrag dat men aan etenswaar voor
op de terugweg inlaadt is ruim 81 gul
den. In totaal gaat het om zo'n 74
miljoen gulden aan import.
Informatie: Binnen landen van de Europese
Unie is vrij verkeer van goederen toege
staan, mits de artikelen voor eigen gebruik
zijn. Wie zich echter met een paar kistjes
Italiaanse Lambrusco bij de Zwitserse grens
meldt, kan soms problemen krijgen, omdat
Zwitserland niet bij de EU is aangesloten.
Voor tax free-artikelen gelden eveneens be
perkingen. Voor meer informatie over in- en
uitvoerrechten is er de Douanetelefoon:
08 00 - 01 43 (gratis nummer); vanuit het
buitenland: 00 31 - 45 57 43 03 1.
Het voorheen in Leidschendam, maar tegenwoori
Alkmaar gevestigde reisbureau Sanibel heeft haai
bod uitgebreid. Stonden er vroeger alleen huurvill|
bungalows en -appartementen in Florida, Califor™
New York in de brochure, nu is het ook mogelijk a
commodaties te reserveren op Sint Maarten, Angif
Puerto Rico en de Maagdeneilanden (Tortola, V
Gorda en Peter Island). Alle mogelijkheden staan1
meld in een gids die kan worden opgevraagd bij Sj
bel, telefoon 072-51 83 11 8.
Sanibel verhuurt nu ook luxe-villa's in Sint Maarten,!
Rico en de Maagdeneilanden.
Kindermuseum Suske Wi
In Kalmthout (vlak over de Nederlands/Belgische
bij Roosendaal) wordt binnenkort een Suske W
kindermuseum geopend. Het is ondergebracht in
voormalige villa van striptekenaar Willy Vandersti
de geestelijke vader van het tweetal. De expositie
educatief project uitsluitend toegankelijk voor lee
gen van basisscholen, die in het museum onder c
een atelier zullen aantreffen, waarin zij zelf een st
kunnen maken.
Boekje over giraffen
Aan de lange reeks Zoo Informatie van het Noorc
Dierenpark is opnieuw een deel toegevoegd: 'Op
zame Hoogte'. En alweer is het een schitterend (v
fotografisch) boekje geworden waarin de lezer ke
maakt met het leven dat giraffen leiden in zowel
als de Europese dierentuinen en die van het Noo
Dierenpark in Emmen in het bijzonder. 'Op Eeni
Hoogte' wordt gratis toegezonden aan de 60.000
nementhouders van het park; anderen kunnen h
boekje bestellen door 10 gulden over te maken q
927.586 ten name van het Noorder Dierenpark E
Disney's MGM-park in Orlando trok het afgelopen jaar tien miljoen bezoekers, die werden
verwelkomd door onder meer de uit de Muppet-show bekende miss Piggy en Kermit de
Kikker. foto disney
