Uitkeringstrekker krijgt macht
De telefoonkaart
Moeder Theresa: Niet ik ben belangrijk, maar de menset
Cito heeft na privatisering geen reden meer voor feestje^
Feiten &Meningen
Schat
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1997
Belde je vroeger iemand, en was hij of zij niet thuis, dan nam
hij de telefoon niet op, en had je geen kosten. Tegenwoordig
krijg je een antwoordapparaat, heb je dus verbinding gekregen
en ben je ten allen tijde geld kwijt. Uiteraard kun je dan iets
inspreken op een bandje, maar in veel gevallen heb je daar
- nog los van het feit dat je meestal met je mond vol tanden
staat of zit als je zo'n apparaat krijgt - helemaal geen behoefte
aan. Je wilt gewoon iemand rechtstreeks spreken, en dus pro
beer je 't later nog een keer. Meestal wéér het apparaat, dus
nóg meer geld kwijt. Reken maar dat ze bij de FTT, sinds die
antwoordapparaten in gebruik zijn,
handenwrijvend aanschouwen hoe tien
duizenden dagelijks na verbinding met
antwoordapparaten meteen kwaad de
telefoon erop smijten. Het leed is dan
echter al geschied: vergeefs gebeld kost
toch geld. Ik zou wel eens willen weten
hoeveel extra winst het antwoordappa
raat de PTT jaarlijks oplevert.
En hoeveel geld heeft PTT Telecom
opeens verdiend doordat ze, zonder ie
mand ook maar te waarschuwen, van de
een op de andere dag in alle telefoon
cellen de gleuf waarin je je telefoonkaart
kon steken, met een net groen plaatje
hebben afgedekt? Ie kunt opeens je tele
foonkaarten niet meer gebruiken! Resti
tueert de PTT het geld dat daar nog op stond? Op de postkan
toren weten ze, zo blijkt, helemaal nergens van.
Wat ook heel merkwaardig is: je kunt nog steeds telefoon
kaarten kopen! En dat terwijl er geen telefooncel meer te vin
den is waar je zo'n kaart nog regulier kunt gebruiken!
In plaats van een brede gleuf bovenin, blijkt er zich nu on
deraan de celtoestellen een smalle gleuf te bevinden waarin je
een chipknip of creditcard kunt steken. Wat moet ik met een
chipknip? Zo'n oplaadbaar onding wil ik absoluut niet in m'n
bezit hebben. En zo'n creditcard, daar spuug ik ook op. Al die
ellendige plastic kaartjes. Ie wordt er gestoord van.
Toch kan ik u één lichtpuntje melden. Toen ik onlangs
vanuit een telefooncel naar huis wilde bellen om te zeggen dat
ik wat later kwam, en voor 't eerst het groene plaatje aan
schouwde wat de PTT overal op de bovengleuven heeft ge
schroefd, was ik aanvankelijk totaal uit het veld geslagen. Wat
nu? Ik verliet de cel en aanschouwde hoe na mij drie anderen
eveneens de verbijsterende ontdekking deden dat zij niet
meer konden bellen. Toen de cel weer leeg was, dacht ik: mis
schien kun je met die oude kaart wel via de nieuwe ondergleuf
bellen. Het leek weinig waarschijnlijk, maar viel allicht te pro
beren. Dus ik de cel weer in. Eén van de twee telefoonkaarten
die ik bij me had duwde ik dwars in de gleuf. Waarachtig, dat
ging. Prompt echter verscheen de mededeling: kaart gewei
gerd. Ik dacht: in ieder geval wordt de kaart als zodanig her
kend. Ik probeerde de tweede telefoonkaart die ik bij me had.
Ook die duwde ik - want op een andere manier gaat 't niet -
dwars in de gleuf. En warempel, daar kon ik gewoon mee bel
len. Sindsdien heb ik wat aanvullend onderzoek verricht.
Sommige cellen weigeren de oude kaarten in hun nieuwe
gleuven, maar er zijn ook cellen waarin je met je oude kaarten
gewoon kunt bellen. Je moet de kaart dwars in de nieuwe
gleuf steken, met de oorspronkelijke voorkant naar rechts ge
richt. Soms wordt de kaart t8t drie keer toe geweigerd, maar
kun je er de vierde keer opeens mee bellen. Blijf 't dus probe
ren. Ondertussen kun je altijd mompelen: laat ze bij PTT Tele
com allemaal in de stront zakken!
In onze elec-
tronisch-ge-
stuurde tech-
nowereld
viert het ver
stand hoogtij,
maar de geest
verkommert en ieder houvast
lijkt welkom. New Age, occul
te sekten, astrale goeroes,
zachte mystiek en hard drugs
bieden, vaak doodlopende,
ontsnappingswegen. Voor
een speurtocht naar geheim
zinnige schatten en esoteri
sche krachtvelden kun je in
Europa nergens beter terecht
dan in het ongerepte Zuid-
Franse departement Aude,
waar in tweeduizend jaar niet
veel veranderd is. Centrum
van de mystiek is het berg
dorp Rennes-le-Chateau,
veertig kilometer ten zuiden
van Carcassonne gelegen.
Een paar jaar geleden hoorde
ik van vrienden over dit his
torisch beladen dorpje, een
vroegere burcht van de Visi-
gothen, en besloot er een
kijkje te nemen.
Sinds de middeleeuwen
wordt in deze omgeving al
gegraven naar de schat van
de Catharen, het goud van de
Tempelieren of de rijkdom
men die de Visigothenkoning
Alarik uit Rome roofde. In
Rennes-le-Chateau vond Ri
chard Wagner inspiratie voor
zijn opera Parsival. Wagner
was Hitler's lievelingscompo
nist en dus stuurden ook de
Duitse bezetters een schat
graverscommando naar deze
streek. Al deze inspanningen
hebben weinig opgeleverd,
op één spectaculaire uitzon
dering na. In 1889 kreeg Ren
nes-le-Chateau een nieuwe
pastoor, BérengerSaunière
geheten. De jonge abbé wist
wat geld te lenen voor de res
tauratie van het achthonderd
jaar oude dorpskerkje. Dat
legde hem geen windeieren.
In 1893 werd de straatarme
pastoor van de ene dag op de
andere een schatrijk man. Hij
betaalde de lening af, restau
reerde de kerk, installeerde
een waterleiding en liet een
toegangsweg aanleggen naar
het dorp. Voor zichzelf bouw
de hij een riante villa, een uit
kijktoren, een tropische plan
tenkas en een privé-dieren-
tuin. Als een slotvoogd ont
ving Saunière op zijn nieuwe
'Domaine' notabelen uit heel
Europa, zoals de beroemde
sopraan Emma Calvé, de Ma
ria Callas van die dagen. Tot
zijn dood in 1917 gaf Sauniè
re miljoenen uit, maar ont
hulde de herkomst daarvan
alleen aan zijn trouwe huis
houdster Marie Denarnaud.
Ook die nam dat geheim mee
in haar'graf toen zij in 1953
op 85-jarige leeftijd overleed.
Over het grote Saunière-mys-
terie zijn tientallen boeken
volgeschreven met de meest
uiteenlopende theorieën. Zo
zou de ondernemende pas
toor bij zijn nachtelijke op
gravingen op het kerkhof een
enorme goudschat hebben
ontdekt. Of hij zou onder het
altaar een oud perkament
hebben gevonden met een
nogal onthutsende tekst. Die
vermeldde namelijk, dat
Christus voor zijn kruisiging
Maria Magdalena had ge
trouwd en kinderen had ge
kregen. Na Jezus' dood zou
Maria Magdalena met de kin
deren naar Zuid-Frankrijk
zijn gevlucht en in de buurt
van Rennes-le-Chateau zijn
begraven. Omdat dit soort
explosieve onthullingen de
katholieke kerk niet welgeval
lig was, zou Saunière van het
Vaticaan voor het perkament
een groot zwijggeld hebben
bedongen. Het originele do
cument is in ieder geval
spoorloos.
Toen ik in december 1993 in
Rennes-le-Chateau arriveer
de, bleek het Domein Sauniè
re in verregaande staat van
verval. Tuin en plantenkas
waren een overwoekerde wil
dernis en in de onverwarmde
villa zat bij een kaal peertje
een wat zweverige figuur,
Henri Buthion geheten. Die
had het domein 25 jaar gele
den gekocht in de hoop dat
Saunière nog wat over het
hoofd had gezien. Jarenlang
groef Buthion tevergeefs tien
tallen gaten en tunnels en ge
bruikte daarbij zelfs dyna
miet. Hij was inmiddels fail
liet en wilde er voor een zacht
prijsje wel van af. Met een
paar Nederlandse en Ameri
kaanse vrienden namen wij
toen Saunière's erfgoed over
en knapten het netjes op. Er
is nu een klein museumpje
ingericht en jaarlijks verga
pen zich hier zo'n 15.000 be
zoekers aan het nog steeds
onopgeloste mysterie van de
abbé Saunière. Onder de toe
risten vindt men historici,
goeroes, wichelroedelopers,
sterrenwichelaars en televi
sieploegen uit alle hemelstre
ken. Ligt er nog een schat?
Wie weet. Helaas zijn alle op
gravingen in Rennes-le-Cha
teau nu door de gemeente
verboden.
bob kroon correspondent
'Ze zijn niet langer een buitenbeentje binnen FNV'
,,De uitkeringsgerechtigde is
niet langer het buitenbeentje
van de vakbeweging", zegt In-
ge-Marie van Klaveren, beleids
medewerkeruitkeringsgerech
tigden van de Voedingsbond
FNV. „Als die 100.000 uitke
ringsgerechtigden in de nieuwe
bond hun krachten bundelen,
kan niemand meer om hen
heen. Ze krijgen een stevige vin
ger in de pap bij het vaststellen
van het FNV-beleid", voorspelt
ze.
De meeste uitkeringsgerechtig
den zijn vakbondslid geworden
in de tijd dat ze nog werk had
den. Ze zijn lid gebleven toen ze
werden ontslagen, in de ziekte
wet zijn beland of met de vut of
pensioen zijn gegaan. Op dat
moment vallen ze onder de
noemer uitkeringsgerechtigd.
Hun macht is nu nog beperkt in
vakbondsland. Dat komt vooral
doordat de uitkeringsgerechtig
den versnipperd zijn over de
verschillende bonden. De In
dustriebond telt er ruim 61.000,
de Dienstenbond 10.000, de
Vervoersbond 15.000 en de Voe
dingsbond 14.000.
Na de fusie vormen de uitke
ringsgerechtigden een enorm
blok binnen FNV Bondgenoten,
zoals de nieuwe bond is ge
doopt. Alle leden worden name
lijk ingedeeld in vijftien
Uitkeringsgerechtigden worden vanaf volgend jaar een machtige groep binnen de FNV. Na de fu
sie tussen de Industriebond, de Dienstenbond, de Voedingsbond en de Vervoersbond ontstaat
een megabond van 500.000 leden, van wie maar liefst één op de vijf afhankelijk is van een uitke
ring. Ze krijgen daarom stemrecht en salaris van de bond wanneer zij actie voeren. Ook wil de
bond dat mensen die langer dan drie jaar van een minimumuitkering moeten rondkomen er vijf
procent bij krijgen.
'bedrijfsgroepen' (BG's), zoals
bijvoorbeeld de BG Metaalin
dustrie en de BG Voedingsin
dustrie. De uitkeringsgerechtig
den krijgen een aparte bedrijfs
groep. Door die afsplitsing wor
den zij qua aantal koploper bin
nen de bond. Na de BG Uitke
ringsgerechtigden is de BG Me
taalnijverheid de grootste, maar
die is met 50.000 leden maar de
helft van groep uitkeringsge
rechtigden.
De nieuwe bestuurders beseffen
maar al te goed dat dit gevolgen
heeft voor het beleid. „We gaan
ervoor knokken dat mensen die
langer dan drie jaar moeten
rondkomen van een minimum
uitkering, er vijf procent bij krij
gen", maakte Henk Krul, be
oogd voorzitter van de fusie-
bond begin deze week bekend.
„Maar daar blijft het niet bij",
zegt Van Klaveren. „In de nieu
we bond krijgen uitkeringsge
rechtigden ook stemrecht bij
vergaderingen. Bij de meeste
bonden mogen ze nu alleen ad
vies geven."
Opvallende verandering is dat
FNV Bondgenoten voortaan de
stakingskas opentrekt voor
werklozen die besluiten actie te
voeren. Bij de meeste bonden
(behalve de Voedingsbond) krij
gen alleen werkende leden 'ac-
tieloon' omdat zij bij een sta
king salaris mislopen. „Maar
ook de uitkeringsgerechtigde
loopt soms geld mis", zegt Van
Klaveren. Een werkloze die bij
voorbeeld een baan weigert,
krijgt een strafkorting op zijn
uitkering."
„De bond is niet van plan is om
alle werkweigeraars voortaan fi
nancieel te ondersteunen", zegt
Van Klaveren nadrukkelijk. „Het
middel is vooral bedoeld om
druk uit te oefenen op de poli
tiek. Twee jaar geleden kwam
minister Melkert (sociale zaken)
bijvoorbeeld met een plan om
werklozen die weigerden asper
ges te steken, te korten op hun
uitkering. Sommigen konden
dat werk echt niet doen, omdat
ze bijvoorbeeld kinderen naar
school moesten brengen. We
hebben toen gedreigd de sanc
tie ongedaan te maken door de
uitkering aan te vullen tot het
normale niveau. Dat heeft suc
ces gehad, want die maatregel is
van de baan."
Het bundelen van uitkeringsge
rechtigden en werknemers bin
nen een vakbond lijkt tegen
strijdig. Immers, de uitkerings
gerechtigden krijgen hun geld
uit de collectieve voorzieningen.
Die moeten via belastingen en
premies weer worden opge
hoest door de werkende bevol
king. Maar Van Klaveren ver
wacht niet dat er een botsing
komt tussen werkenden en
niet-werkenden binnen FNV
Bondgenoten. „Steeds meer
werknemers realiseren zich dat
zij morgen hun baan kunnen
verliezen, doordat ze een onge
val krijgen of hun bedrijf gaat
reorganiseren. Ze vinden het
juist een veilig gevoel als de
bond over hen waakt."
Van Klaveren verwacht dat de
BG Uitkeringsgerechtigden een
vliegende start maakt. Zodra de
fusie rond is gaan acht bestuur
ders en 1100 kaderleden het
land in om informatie te geven
over pensioenen, AOW, WAO
en WW-uitkeringen. „Want veel
mensen hebben geen flauw
idee wat hen te wachten staat
als ze uit het arbeidsproces val
len. Bestuurders gaan ook met
leden mee naar bijvoorbeeld de
sociale dienst of helpen met het
opvragen van pensioenen.
Daarnaast moet de BG Werklo
zen en gedeeltelijk arbeidsge-
schikten helpen met het zoeken
naar een nieuwe baan. Er ligt
dus genoeg werk op ons te
wachten."
Grote angst is echter d&
ringsgerechtigden er ni'
voelen op één grote ho:
veegd te worden binne:
siebond. Bij de Voeding
hebben leden nu al dei
ze 'gewoon lid' blijven',
worden van de speciale
groep U itkeringsgerech'
Ruim 10.000 van de 14.!.
maatschap. „Ze vrezen!
anders het contact met',
beidsmarkt verliezen.
Het idee voor de fusieb|
nu om vutters, AOW'er
honderd procent afgekt
werknemers meteen inj
bij de BG Uitkeringsger
den. Werklozen en gedê
arbeidsgeschikten word
matisch ingedeeld want
langer dan twee jaar nif
ben gewerkt. „Het gevar
staat dat ze daardoor h?
krijgen dat ze zijn afges^
ven", erkent Van Klaver
moeten ons dus in heti*
keihard bewijzen. Latei
dat we juist in een apaL
een echte vuist kunneir
tegen de werkloosheid.^
utrecht sylvia marmelst,
U
„Ik ben niet belangrijk. Die
mensen zijn belangrijk", zei
moeder Theresa eens, wijzend
naar een groep armen in Cal
cutta, de stad waar ze nu ook is
overleden. „Ik ben maar een
klein hulpmiddel van God. Het
gaat erom dat de mensen wat
liefde krijgen en daardoor meer
zelfrespect."
Moeder Theresa (87) stierf na
een periode waarin haar ge
zondheid veel te wensen over
liet. In september 1990 open
baarden zich de eerste hart
klachten en kreeg ze een pace
maker ingeplant. Niemand leek
zich daarna meer grote zorgen
te maken, tot de zomer van
1996. In augustus van dat jaar
werd zij opnieuw met hart
klachten in een ziekenhuis in
Calcutta opgenomen.
Ze ging hard achteruit en ieder
een vreesde voor haar leven,
toen zij behalve hartritmestoor
nissen ook nog malaria-aanval
len en longproblemen kreeg.
Maar Moeder Theresa bleek
nog een ijzeren constitutie te
hebben. Deze week nog legde
ze in het openbaar een verkla
ring af over haar verdriet rond
het overlijden van prinses Dia
na.
De overleden rooms-katholieke
religieuze was de verpersoonlij
king van de barmhartige non,
die haar leven wijdde aan het
helpen van de minderbedeel
den. Moeder Theresa, een won
derlijke vrouw, die in 1979 de
Nobelprijs voor de Vrede kreeg.
„Wanneer ieder mens begint
iets van zijn bezit af te staan en
zich bekommert om de noden
van zijn naaste, dan doen wij al
len iets voor de vrede", zei ze
eens.
Weinigen dwongen door hun
menselijk werk zoveel respect af
als Moeder Theresa. Ze stak zó
veel tijd en energie in hulp aan
de armen en verschoppelingen,
dat één van haar bijnamen
'moeder van de daklozen' luid
de. Een andere was 'moeder
van de goot'. Typerend voor
Moeder Theresa was ook dat ze
de blijmoedigheid van het vaste
geloof wist te combineren met
de vasthoudendheid van nuch
tere zakelijkheid. Bidden was
voor haar en al haar volgelingen
de belangrijkste krachtbron.
Moeder Theresa werd op 27 au
gustus 1910 als Agnes Gonxha
Bojaxhiu geboren in een boe
rengezin in het Zuid-Slavische
Skopje (in het huidige Macedo
nië). Op 12-jarige leeftijd voelde
ze zich al geroepen tot hulpver
lening aan de armen. In 1928,
toen ze 18 was, werd ze opge
nomen in de abdij van Loreto in
het Ierse Dublin.
Van daaruit vertrok ze, na een
opleiding van enkele maanden,
voor haar noviciaat naar Dar-
jeeling in India. Toen deze
proeftijd was volbracht, begaf ze
zich naar Calcutta om haar cre
do om te zetten in zware arbeid.
In die stad, die sindsdien steeds
verbonden is gebleven met de
naam moeder Theresa, gaf ze
van 1929 tot 1948 les op een
meisjesschool, St. Mary's High
School.
Hier maakte ze ook de definitie
ve keuze voor de armen, toen ze
haar baan als lerares opgaf en in
1950 haar eigen congregatie
stichtte. Deze congregatie, de
Missionarissen van Barmhartig
heid Missionary of Charity),
zette op veel plaatsen in India
tehuizen op voor armen, onge
wenste kinderen, stervende pa
ria's en andere minderbedeel
den. Na India volgden in nog
110 andere landen vergelijkbare
centra. Tot 2 februari 1997 bleef
ze de congregatie leiden. Op 13
maart werd haar opvolger be
noemd, zuster Nirmala. Zij was
hoofd van de centra van de orde
in Europa en de Verenigde Sta
ten.
Er zijn nu zo'n 140 vestigingen,
waar patiënten veelal onder
voede kinderen worden be
handeld. De orde, die 4.500
nonnen telt, heeft mobiele en
Moeder Theresa en prinses Diana: qua afkomst mijlenver van elkaar verwijderd, maar in hun hart zeer nauw
verbonden. foto anp
vaste klinieken, medische cen
tra, gezinsplanningscentra,
handelsscholen, huishoudscho
len, voedseldistributiecentra en
gespecialiseerde tehuizen, zoals
voor melaatsen en vondelingen.
De zusters en broeders van
moeder Theresa's congregatie
werden ook missionarissen. Zo
kwamen vier zusters uit de Orde
van Theresa in 1977 naar Ne
derland, om de kerkprovincie te
helpen bij haar missiewerk.
Vanuit een etagewoning in Rot
terdam begeven zij zich dage
lijks op weg om nood te lenigen
waar die zich aandient. Moeder
Theresa zelf deed in 1976 Ne
derland aan. Ze bracht toen on
der meer een bezoek aan bis
schop Simonis van Rotterdam.
Ook daar werd een tehuis ge
sticht.
Door haar missiewerk groeide
Theresa in de loop der jaren uit
tot een fenomeen, een vedette
die als symbool gezien zou kun
nen worden voor naastenliefde.
Haar charismatische gaven rie
pen overal waar ze van zich liet
horen enthousiasme en toewij
ding op. Dit vergemakkelijkte
verdere werkzaamheden, door
dat uit diverse hoeken geld
werd geschonken. Zo werd er
een internationale vereniging
van medewerkers van moeder
Theresa opgericht, die haar ge
regeld geld stuurde.
Indrukwekkend is het rijtje on
derscheidingen en prijzen, die
Theresa ten deel vielen. Zo ont
ving zij in 1971 de naai
hannes XXIII genoemd
prijs, in 1972 de NehruË
voor internationale san
king en in 1973 de Tenr
prijs voor de vooruitga^
ligieus terrein. In 1979^
van de Balzanstichting!
derscheiding voor de b„
ring van vrede en broes
en werd haar de Nobels
de Vrede toegekend.
De reactie van moeder l
was: „Ik ben onwaardig
Gods zegen rusten op c<
sen die de prijs verleen^
ben." Het geld van del
prijs stak ze in haar wei!
de armen. Bij de uitreik»
de prijs in Oslo maakteP
nog eens duidelijk waa'P
stond door de wereld op
pen meer praktische nik
liefde te bedrijven en zf<
abortus te keren.
Alsof het niet geno<eg w
aan moeder Theresa iii
dia's hoogste onderschM
toegekend, de Bharat R,.
was, na premier Indira^
de tweede vrouw aan \L
onderscheiding werd vy
Al met al is Moeder Tht0
wereldwijd gerespecteee
vrouw geworden, wieritl
grote invloed is gewees
blijven op het missiewe
uitgangspunt was altijc|(
van haar geen structurt
beteringen moest verwik
Naar haar op»vatting wd°
maatschappij gemaakt^
dividuen en als bij henl^
liefde is, zal het totaal \'n
liefde wel voor verbetef
wereld zorgen. Een op#-
die ze te weinig tegenin1'
het materialistische We
Met die wijsheid in heti|
zullen de zusters en brr
van de Missionary of
hun werk voortzetten. |f
men moeten weten daje
liefhebben", zie Moedee
resa. »]j
6r
zwolle gpd
Anderhalfjaar geleden had het
Cito nog een feestje. Het Cen
traal Intituut voor Toetsontwik
keling betrok het nieuwe onder
komen in Arnhem. Voor de 350
werknemers was er champagne
om dat te vieren. En hoewel de
verhuizing midden in onzekere
tijden viel, was iedereen blij.
Aan de kleine werkkamertjes en
de versnipperde huisvesting
was een einde gekomen. Voor
tientallen miljoenen was een
prachtig gebouw neergezet met
een fraaie entree en een goed
uitgerust bedrijfsrestaurant.
Nu, anderhalf jaar later, is er
weinig reden meer voor feestjes.
Van de privatisering die vijfjaar
geleden al werd ingezet, is niet
veel terecht gekomen. Het Cito
moet een marktgerichte organi
satie worden, commercieel in
gesteld en met oog voor de
klanten. Het ministerie van on
derwijs trekt zich als vanzelf
sprekende geldschieter terug,
dus het instituut moet zelf zijn
broek ophouden. En dat is tot
op heden niet gelukt. Ruim vijf
jaar nadenken over een nieuwe
structuur en evenzolang reorga
niseren, hebben niet geleid tot
een organisatie die klaar is voor
de toekomst.
De eerste twee slachtoffers zijn
De Citotoets voor het basisonderwijs is het vlaggeschip van de organi
satie, maar daarvoor dreigt geen geld meer te komen. foto anp
inmiddels gevallen. Bestuurs
voorzitter prof. dr. W. Wijnen en
algemeen-directeur drs. A. van
den Hout moeten weg. Voor
Wijnen was het doek al eerder
gevallen. Deze week besloot ook
Van den Hout op dringend ver
zoek van het bestuur zijn func
tie neer te leggen. Hij krijgt een
jaar de tijd om binnen het Cito
iets anders te vinden. Lukt dat
niet dan moet hij het instituut
definitief de rug toekeren.
Het ontslag is het voorlopige
dieptepunt van jarenlange el
lende. Die begon in 1991 toen
duidelijk werd dat het ministe
rie van onderwijs studeerde op
nieuwe wetgeving voor onder
steunende activiteiten in het
onderwijs. De bestaande wet op
de onderwijsverzorging zou
worden vervangen door de
nieuwe wet 'subsidiëring lande
lijke onderwijsondersteunende
activiteiten'. Consequentie voor
het Cito was dat het ministerie
de subsidie voor het instituut
zou staken. Slechts een paar ta
ken bleven gefinancierd, zoals
de schriftelijke examens voor
mavo, havo en vwo. Maar voor
bijvoorbeeld het vlaggenschip
van de organisatie, de Citotoets
voor het basisonderwijs, dreigt
geen geld meer te komen. Het
Cito moet zelf de boer op en
zijn producten gaan verkopen.
De afgelopen jaren is - tussen
allerlei bezuinigingen door -
hard gewerkt om organisatie en
personeel klaar te stomen voor
de vrije markt. Cursussen en
omscholingen moesten de me
dewerkers leren hoe ze met
klanten dienen om te gaan.
Klantgerichtheid, verkooptech
nieken en professioneel presen
teren werden de nieuwe doel
stellingen.
Eind vorig jaar kwam de advies
organisatie KPMG echter met
een vernietigende conclusie: de
privatisering was in de lucht
blijven hangen. „Het Cito bleek
er nog lang niet te zijn," aldus
de voorzitter van de medezeg
genschapsraad H. Feenstra.
Gebrek aan goed leiderschap
dreigden het instituut de das
om te doen. De vice-voorzitter
van de bestuursraad drs. H. van
den Bijllaardt: „De aansturing
door algemeen-directeur Van
den Hout is onvoldoende ge
weest." De directeur moest op
stappen. „Hij vertrekt niet vrij
willig", aldus Van den Bijllaardt,
die benadrukt dat de directeur
niet beschikte over de manier
van leidinggeven die het Cito
nodig heeft. „Met alleen kennis
van het onderwijs kom je er
niet."
Al eerder waren de kwaliteiten
van bestuursvoorzitter Wijnen
ter discussie gesteld. Het leidde
ertoe dat hij besloot op te stap
pen. Helemaal stuurloos is het
Cito door het vertrek van de
twee topmensen niet. De dage
lijkse gang van zaken gaat ge
woon door. „Maar we kunnen
pas verder met de reorganisatie
als er een nieuwe directeur is."
Minister Ritzen van onderwijs is
doordrongen van de ernst van
de situatie en wil zo snel moge
lijk een opvolger voor Van den
Hout benoemen.
Van den Bijllaardt kan zich
voorstellen dat het personeel
door de gang van zaken steeds
ongeruster wordt. „Ze hebben
natuurlijk ook wel gemerkt dat
de aansturing niet goed was."
Er bestaat vooral vrees of er in
de toekomst nog wel werk voor
iedereen is. De recente!"
gen bij KEMA waar de *-
ring ook onvoldoende;
wordt door sommigenAC
voorbeeld genoemd. D.c
nemend bestuursvoort
„De reorganisatie kantei
daad gevolgen hebbens
personeel. Om een voaii
geven: als de markt gede
hoefte meer heeft aan a
eindtoets Russisch, dajpe
ook geen werk meer wil
functionaris die de toeide
sisch maakt." ;di
Volgend jaar bestaat hftvi
dertig jaar. Hoe de orge
er dan uitziet, durft niam
voorspellen. Wel is iedle
erover eens dat het eem,
organisatie dan de huiè
moet zijn. „En een anode
nisatie vraagt om and®
neel", zegt werknemer E
genwoordiger Feenstriee
de voorbereidingen vol
ring van het 30-jarig baiis
van Cito in volle gangihi
daarom de vraag of dee
mers van vandaag alleBoi
genodigd worden vooihv
feestje. )oi
Lp
arnhem johan bosveldru
