PORT
'Ik accepteer geen
tiek op Hiddink'
'Ik zal nooit de rustigste worden'
I
TERDAG 6 SEPTEMBER 1997
donkere wolken boven het bedrukte gelaat van Patrick
Kluivert zijn nog niet verdreven. De wereld staat een beetje op
zijn kop voor de jonge spits van AC Milan. Nederland-België lijkt
de interland te worden van Kluivert, de interland waarin een jury
van 50.000 Oranje-fans het oordeel moet vellen over een
jongeman wiens escapades in zijn privé-leven week aanleiding
waren voor een ongekende golf van negatieve publiciteit. Achter
het slagveld rond Kluivert staat een andere spits evenwel nog fier
overeind. Dennis Bergkamp - al een decennium lang het ultieme
voorbeeld van de modelprof - verkeert in een supervorm en
beslist in Engeland grote wedstrijden met briljante doelpunten.
In alle hysterie sneeuwt het sportieve geweld van Bergkamp
bijna onder.
VAC
Hij is in de loop der jaren wel het één en an
der gewend, maar de chaos en onvoorstel
bare media-aandacht in het statige Huis ter
Duin voor zijn ploeggenoot Patrick Kluivert
laat zelfs de nummer tien van Highbury niet
onberoerd. Op twee meter afstand van Berg
kamp vechten fotografen en verslaggevers
zich een weg naar Kluivert, die letterlijk
wordt bedolven.
Dennis Bergkamp heeft zelf de affaire-
Kluivert van zich afgeschud. Net als het gros
van de internationals wil hij de jonge inter
national binnen en buiten het veld steunen
om sportief te slagen in Oranje. Veel zin,
vindt Bergkamp, om stil te staan bij zijn
maatschappelijke fouten, heeft het niet. Wat
dat betreft heeft hij bij Arsenal al zoveel
meegemaakt, dat hij nauwelijks meer wak
ker ligt van een ontspoorde voetballer.
In Londen voetbalt Oranjes topscorer met
collega's die alcoholist zijn geweest, die ver
slaafd zijn geweest aan cocaïne, die mensen
in nachtclubs in elkaar hebben geslagen, die*
zwaar beschonken met de auto van de club
hele voorgevels van woonhuizen hebben ge
ramd en met spelers wiens buitenechtelijke
avonturen tot in détail onder de ogen van
het grote publiek zijn gebracht.
Bergkamp wil de misstappen in het leven
van Patrick Kluivert niet verzachten. „Maar
er zijn genoeg spelers in de top die domme
dingen doen. Het is inmiddels wel duidelijk
hoe iedereen tegenover Patrick staat. Er zijn
dingen gebeurd en het valt voor velen niet
mee om objectief te zijn. Ik heb ook mijn
mening, maar die houd ik privé. Daarmee
kom je als speler niet naar buiten, positief of
negatief. Ik wil alleen over zijn voetbalkwali
teiten praten. De rest van de spelersgroep
heeft ook al duidelijk gemaakt dat men hem
alleen als voetballer wil beoordelen.
Bergkamp geldt als een intelligent per
soon binnen de selectie van Oranje. Hij
draagt het hart niet op de tong, maar denkt
wel degelijk na over de maatschappelijke
problemen en intriges op de achtergrond bij
het Nederlands elftal. Hij weet dat de ellen
de rond Kluivert voor sommigen een nieuwe
reden is om de aanval op Guus Hiddink te
openen.
Bergkamp, venijnig: „Ik kan me kwaad
maken om de kritiek op Hiddink. Patrick
maakte na het EK, waar toch ook het één en
ander aan de hand was, al heel sterk deel uit
van de groep. Die groep is sterk en wil sterk
blijven. Dus blijft Patrick er bij. Ik wil niet
dat er dingen op gang worden gebracht die
kunnen leiden tot de val van een bonds
coach. Ik snap sowieso niet dat er in dit land
iedere keer voor een belangrijk toernooi een
bepaalde sfeer moet worden gecreëerd. Ik
begrijp dat echt niet."
Bergkamp heeft een goede relatie met
Hiddink. De bondscoach heeft zijn sterspe
ler de vrijheid gegeven om per auto naar de
uitwedstrijden van Oranje te reizen. Frank
rijk en San Marino vormden voor de Ar-
senal-man geen probleem. Turkije was
Bergkamp nu net iets te ver, zoals ook de
uitwedstrijd van zijn club tegen PAOK Salo
nika in Griekenland een onmogelijke klus
wordt. Juist in Turkije, waar Bergkamp ont
brak, ontspoorde Nederland tijdens de kwa
lificatie.
„Dat is het enige foutje geweest. Bij elke
kwalificatie voor een groot toernooi loop je
een keer tegen zo'n nederlaag op. Maar San
Marino was uit en thuis prima, van Wales
hebben we twee keer dik gewonnen en Bel
gië uit was goed. Buiten die misstap in Bursa
heeft Nederland alleen maar goede wedstrij
den gespeeld. Het is een tijd geleden dat Ne-
tennis of voetbal of iets anders is."
Dertien jaar lang stond Koemans als A-
speler te boek. Na zijn winst in de Mas-
tersfinale in 1983 tegen Marco Winter,
promoveerde de Voorschotenaar. In die
tijd was het nog niet zo dat men op basis
van ranking de A-status verwierf, maar
puur door het winnen van B-toernooien.
Omdat Koemans ook nog eens in de (van
Tom Nijssen verloren) finale van de natio
nale B-kampioenschappen stond - een
toernooi dat tegenwoordig niet meer ver
speeld wordt - was promotie een feit. Bin
nen een jaar bereikte hij de top twintig
van Nederland. Een knieblessure - Koem
ans was anderhalf jaar uit de roulatie -
wierp hem terug, maar toch werd hij een
vaste top 30-speler. Zijn internationale
carrière was kort. „Ik merkte dat het én te
veel kostte en ik kwam erachter dat ik niet
kon doorstomen. Menno Oosting en Tom
Nijssen bulkten van het geld, dus die kon
den het wel blijven proberen. Ik kon wel
meekomen in de Satellites, maar verder
kwam ik niet. Het was makkelijker rond
komen van de A-toernooien en wat geld-
toernooitjes in Frankrijk."
Hoewel het met zijn mentaliteit op de
baan wel goed zit, weet Koemans dat hij
nooit het maximale uit zijn mogelijkhe
den heeft kunnen halen. „Vergis je niet,
we praten over een tijd waarin de begelei
ding een stuk minder was. Niemand, en in
Leiden al helemaal niet, leerde je om te le
ven voor je sport. Ik heb ook de pech ge
had dat ik een paar maanden te vroeg ge
boren ben. Ik won van jongens die twee
maanden jonger waren en in hun leef
tijdscategorie in de top drie van Neder
land stonden. Dat betekent dat ik num
mer één had kunnen zijn en op die ma
nier veel meer trainingen en privileges
had kunnen krijgen. Mijn fysieke en men
tale mogelijkheden zijn dus nooit uitge
buit."
Koemans is een gravelbeest. Hij had zo
uit de huidige Spaanse school of de
Zweedse van de jaren '80 kunnen komen,
met het enige verschil dat hij een enkel-
handige backhand slaat. De basis van zijn
spel is een flinke kick-service en voor de
rest spinnen, spinnen en nog eens spin
nen met een incidentele slice-backhand
tussendoor. Koemans: „Maar mijn trai
ners gingen aan volley's werken in plaats
van mijn echte wapens te ontwikkelen,
omdat ze in Nederland de drive hadden
om allround te zijn. Complete onzin. Het
gaat erom dat je die bal maar hard naar de
overkant kan timmeren. Zie je die Spaan
se toppers of Michael Chang wel eens aan
het net verschijnen? Welnee, die blijven
lekker doornikken aan dat racket. En ze
doen het niet slecht op hard-court."
„Je hoeft echt niet per se all round te
zijn. In de jeugd moeten ze je alles leren
en dan je favoriete spel ontwikkelen. Bij
Krajicek (in zijn jeugdjaren een baseline
speler pur sang met een dubbelhandige
backhand red.) bijvoorbeeld zag je dat hij
een drang naar voren had. Dan ga je met
hem dus daar aan werken. De trainers van
nu hebben, in tegenstelling tot mijn tijd,
veel meer om zich heen gekeken. Maar
goed, je kunt pas achteraf stellen dat je
niet alles uit je mogelijkheden hebt ge
haald. En ik heb toch een toptijd gehad.
Een beetje razen, een beetje de bink uit
hangen. Ik ging nu eenmaal met de min
der serieuze jongens om."
Dertien jaar A-ervaring hebben hem
misschien iets relativerender gemaakt,
maar het duiveltje komt op de baan
steeds weer naar boven. „Ik zal nooit de
rustigste worden. Ik heb zat waarschuwin
gen gehad, maar ik breide het altijd wel
weer recht. Ik wist ondanks alle geintjes
ook altijd waar de grens lag, net als in het
dagelijks leven." Die grens verloor hij even
uit het oog tijdens de Finale van hel toer
nooi van Forescate, de club waar hij ten
nissen leerde. De verhalen over het voor
val lopen uiteen, maar feit blijft dat zijn
tegenstander, Gertjan Egberink, niet meer
verder wenste te spelen omdat Koemans
hem verbaal onheus bejegend had. „Het
kan niet zo zijn dat ik hem uitgescholden
heb. Dan zou ik een black-out hebben ge
had. Ik heb het er wel over gehad met
mensen. Die vonden dat ik te fel en te
agressief was. Het jammere van het hele
voorval is dat ik het met hem nooit uitge
sproken heb, maar dat komt nog wel. Ik
neem het in ieder geval wel mee in mijn
baggage, want het zou dom zijn om er
niet van te leren."
AI met al geeft het wel aan dat Koemans
op scherp staat. „Dat heeft er natuurlijk
alles mee te maken. Ik keer terug in Lei
den en voel dat alle ogen op me gericht
staan. Dat geeft extra spanning. Dat ik me
zo uit, zit in me. Ik zal altijd wel een racket
tegen de grond keilen. Ik wil gewoon win
nen. Iedereen die tegen mij speelt weet
dat hij er drie uur tegenaan moet. Ik ga
achter elke bal aan. Tijdens de Masters
ook, want ik ben nog dezelfde Jos Koem
ans als veertien jaar geleden."
Dennis Bergkamp: „Er zijn genoeg spelers in d<
zijn dingen gebeurd en het valt voor velen niet
derland zich in de voorlaatste wedstrijd al
kon kwalificeren voor een WK. Als we zater
dag van België winnen, hebben we het niet
slecht gedaan. Dan denk ik niet dat iemand
het verdient om zo bekritiseerd te worden."
De bondscoach zou een slechte relatie heb
ben met de donkere spelers. Is er in de groep
wel eens gesproken over een andere coach die
jullie op het WK zou moeten leiden?
Bergkamp: „Nooit. En als er ooit over zou
worden gesproken dan zou de discussie eer
der zijn wie het dan in hemelsnaam zou
moeten overnemen. Maar nogmaals, dat
speelt totaal niet. Wij zijn alleen met de kwa
lificatie bezig, hebben alleen Frankrijk op
ons netvlies."
Toch schijnt het Nederlands elftal altijd
brandhaarden nodig te hebben om tot grote
prestaties te komen.
Bergkamp: „Bij gewone interlands valt het
wel mee. Bij grote toernooien is er inder
daad altijd een openbare discussie wie de
zaak moet leiden." En cynisch: „Dus het is
een beetje vroeg dat men nu al is begon
nen... Echt, ik vind die kritiek moeilijk te ac
cepteren. Het is leuk om te zeggen dat Ne
derland conflicten nodig heeft om te preste
ren. Maar ik zou wel eens zonder problemen
aan een groot toernooi willen beginnen. De
laatste keer, op het EK in Engeland, hebben
conflicten ons ook niet bepaald verder ge
holpen. Toen ging het helemaal de verkeer
de kant op."
Ben je uit Engeland vertrokken met de ge
dachte: 'Godver, ik moet weer naar Oranje
toe?'
Bergkamp: „Nee, dat zeker niet. Ik wil bij
Arsenal geen wedstrijd missen en bij het Ne
derlands elftal ook niet. Ik heb altijd een ge-
top die domme dingen doen. Het is inmiddels we
mee om objectief te zijn."
weldig gevoel als ik voor Oranje mag spelen.
Deze interland tegen de Belgen leeft bij mij
bovendien al heel lang. Na de laatste wed
strijd tegen San Marino ben ik al gaan uitkij
ken naar deze 'kraker'. Ik ben bij Arsenal dit
seizoen heel goed begonnen. Ik heb geen
training en geen wedstrijd hoeven missen. Ik
voel dat ik in topvorm ben en heel constant
presteer. Als je bij je club zo goed presteert,
wil je dat ook in de nationale ploeg laten
zien."
En er gloort een record, de 35 goals van
Faas Wilkes.
Bergkamp: „Ja, daar aas ik natuurlijk op.
Maar ik zeg er meteen bij dat ik daar zo min
mogelijk mee bezig ben. Ik zie op dit mo
ment met eigen ogen hoe het Ian Wright bij
Arsenal vergaat. Hij kan het absolute doel-
puntenrecord in de hele geschiedenis van de
club verbreken. Daarvoor heeft hij nog twee
goals nodig. Maar sinds die tijd scoort hij
geen doelpunt meer. Hij staat al drie weken
droog. Er wordt in Engeland in de kranten
enorme aandacht aan dat record besteed,
dat heeft een nadelige invloed op zijn spel.
Ik zie hem nu nadenken bij kansen. Als hij
gewoon zichzelf blijft kan hij dat record zo
evenaren. Hij is door die hele toestand be
vangen, zijn tor-instinct laat hem nu in de
steek."
Dat record haalt hij dit jaar sowieso niet
meer?
Bergkamp: „De kans is groot dat hij 12
wedstrijden wordt geschorst. Hij had al een
bepaalde reputatie en een flinke straflijst. Na
de wedstrijd tegen Leicester City is hij op
nieuw in staat van beschuldiging gesteld.
Daar is na afloop het één en ander gebeurd.
I duidelijk hoe iedereen tegenover Patrick staat. Er
FOTO CPD
Maar als ik eerlijk ben, had ik daar ook ge
straft moeten worden. Ik stond als eerste bij
de scheidsrechter omdat hij zes minuten liet
doorspelen en wij de overwinning kwijtraak
ten. Nee, ik heb niets misdaan, de scheids
rechter ook niet uitgescholden. Maar Ian
ook niet! Alles is gebaseerd op beelden. En
daar heb je het dan weer, Ian Wright heeft
een bepaalde naam. De heren van de FA be
kijken die beelden, zien dat hij net komt
aanlopen bij een opstootje en zeggen dan:
'Hé, hij is er ook weer bij betrokken'. Het
kan hem door al die vorige zaken op een
heel zware straf komen te staan."
In de ogen van de supporters ben jij inmid
dels boven het idool Ian Wright uitgestegen.
Bergkamp: „Als je presteert krijg je vanzelf
respect en gezag. Alleen op dat laatste zit ik
niet zo te wachten. Ik maak mooie doelpun
ten en ik weet dat ik in vorm ben, waardoor
mensen steeds vaker aan mij vragen of ik de
nieuwe leider word. Maar daar liggen mijn
ambities niet. Wat heb ik er nu aan om als
leider te worden gekwalificeerd? Moet ik me
opeens anders gaan gedragen? Seedorf ont
wikkelt zich goed bij Real Madrid en levert
goede prestaties. Maar is hij dan opeens een
leider? Leiderschap is gebaseerd op ervaring.
Als ik aan een echte leider denk. denk ik aan
een type Bergomi bij Inter of Tony Adams
bij Arsenal. Adams is een fantastische aan
voerder en fungeert een beetje als buffer tus
sen de spelersgroep en de clubleiding. Hij
regelt alles bij Arsenal, tot aan de vrijkaartjes
voor de spelers toe. Daar zit ik niet op te
wachten. Ze moeten mij gewoon m'n gang
laten gaan in het veld, daar wil ik laten zien
wie ik ben en wat ik kan."
'Rebel' Jos Koemcms keert na veertien jaar weer terug op de Masters
Hij noemt zichzelf geen rebel. „Maar ik
heb wel altijd een grote bek gehad. Op en
buiten de baan. Meelopen in de massa is
niets voor mij", zegt Jos Koemans. Waar
een vos zijn haren verliest maar niet zijn
streken, wapperen de manen van de blon
de Voorschotenaar nog volop, terwijl hij
nog steeds ongemeen fel op de baan staat.
De 32-jarige Koemans, die in 1983 de
Leidse B-Masters won, keert volgende
week terug op Unicum. Om veertien jaar
na dato opnieuw voor de hoofdprijs te
gaan. „Het is een sterk veld dit jaar. Ik kan
van alle favorieten winnen, net zoals zij
van mij kunnen winnen."
Jos Koemans maakte vorig jaar al zijn ren
tree in B, maar kon nooit een toernooi uit
spelen omdat hij coach was van het eredi
visieteam van De Metselaars. Het bete
kende dat hij steeds moest opgeven, als
hij een halve finale dreigde te winnen. Dit
jaar speelt de club in de hoofdklasse,
waardoor er op dat gebied tijdens de zo
mer geen verplichtingen meer zin.
Want aan verplichtingen heeft hij een
broertje dood. Jos Koemans is een vrijbui
ter en voelt zich daar prima bij. „Het zit in
mijn karakter en dat vormt zich nog eens
extra door het wereldje waarin ik heb ge
leefd. Waar anderen op hun zestiende als
keukenhulp bijklusten, stond ik een racket
te bespannen. En als je niet hoeft te wer
ken, omdat je met tennissen wat geld kunt
verdienen, doe je toch niet moeilijk."
Sinds vier jaar is hij hoofdtrainer van De
Metselaars in Scheveningen en daarnaast
heeft hij een tenniswinkeltje op het park.
„Maar ik werk geen vijftig uur per week,
zelfs geen veertig. Het moet geen sleur
worden. Alleen maar lesgeven, eten, sla
pen en lesgeven, is niets voor mij. Ik moet
er niet aan denken dat ik op zondag al
weet hoe de rest van de week er uitziet."
Het leven moet voor Koemans een beetje
een feest blijven. „Ik plan weinig, alleen
mijn vakanties. Ik kan alleen niet zo bezig
blijven. Ik zou wel wel willen, maar ik heb
geen vrienden meer over, die die levens
wijze ook kunnert volhouden. Ze zijn alle
maal gaan werken. Het serieuzere leven
wordt mij dus nu ook een beetje opgelegd.
Dat ik aan mijn pensioen moet denken en
een huis moet kopen en misschien wel
kinderen moet krijgen. Maar wat ik nu
doe is eigenlijk al te serieus. Het liefste
zou ik vijf uur per dag sporten. Of dat nou
23
De Schreeuw
Vandaag nemen wij de kran
ten door van donderdag. Die
stonden bol van hetzelfde.
(Eigenlijk wil ik de kranten van
donderdag helemaal niet met u
doornemen, maar iets anders
aan de kaak stellen. Houden
voetballers van kunst?).
De kranten van donderdag dus.
Hier en daar pluk ik uit zo maar
een artikel uit zo maar een
krant een zin. Vervolgens hutsel
ik de aldus toevallig verkregen
zinnen hocus-pocus in volslagen
willekeurige volgorde en u zult
het zien, er ontstaat vanzelf -
nou ja. vanzelf, ik ben niet gek
natuurlijk, de volgorde is niet
helemaal voblagen willekeurig -
een begrijpelijk en herkenbaar
verhaal.
(Houden voetballers van kunst?
Schilderkunst, hij voorbeeld.
Daar zou ik nou wel eens graag
over fantaseren. Maar eerst de
kranten van donderdag:).
Er is een actie gestart. Een het-
'Zijn schreeuw om vergiffenis is
luid. maar de publieke opinie
houdt zich doof.
'Telkens weer.
(Voetballers en schilderen. Even
denken...).
'De spanning stijgt'.
'Hem wacht de confrontatie met
de pers, die alles wil weten.
'Diverse schijnwerpers vangen
hem onmiddellijk in een zee van
Ucht.'
(FC Groningen speelde eens voor
de Europa Cup in Madrid legen
Atlético en Hans Westerhof stel
de zijn elftal een visite aan het
Prado voor. in plaats van een
training. Drie spelers namen het
aanbod aan, waarvan één in de
veronderstelling dat het Prado
een discotheek is).
'Hij weet waar de vragen over
zullen gaan.
'Op de dag dat hij met zijn billen
bloot moet.
'Camera's klikken.
'En onze perschef is ook nog van
de trap gevallen.
(Theo ten Coat van FC Twente
schildert en heeft zelfs wel eens
geëxposeerd).
'De onbevangen blik uit de tijd
dat hij nog een jongen was. is
verdwenen.
'Als hij de schrijvende pers heeft
afgewerkt, maakt hij nog een
rondje langs radio en tv.
'Als een verdachte die terecht
staat.'
(Ruud Geels, Ab Fafié, Hans
Werdekker, Barry van Galen: ex-
scliilders).
'Ik hoop dat de mensen het me
vergeven en me voortaan weer
ab voetballer willen zien.
'Het is gewoon niet gelopen zoab
het moet.
'Dat hoeft het werk niet negatief
te beïnvloeden.
(Jarenlang was Cantona de eni
ge 'Engelse' prof met een muse
umjaarkaart).
'Hij b asociaal en hij verdient
het op zijn nummer te worden
gezet.
'lit ieders leven gebeurt wel eens
wat.
'Het enige verschil is dat hij een
bepaalde vorm van beroemd
heid heeft.
(Youri Mulder heeft een schilde
rende broer).
'Maar dat wil niet zeggen dat hij
niet tegen een bal kan trappen.'
Tegen een bal trappen kon hij
inderdaad. Paal Enger. Want dit
stukje gaat over de Noorse prof
voetballer Paal Enger. De ver
ontwaardiging in Noorwegen
was groot toen bekend gemaakt
werd wie achter de diefstal zat
van het beroemdste schilderij
van Scandinavië.
Paal Enger promoveerde in 1994
met de Oslose volksclub Valeren-
gens IF (opgericht in 1913, club
kleuren: blauw/wit) naar de
Noorse eredivbie. Vlak na het
kampioensfeest, ontdekte men
in het Nationale Museum van
Oslo een lege wand.
In de afgelopen week had u het
volgende in de krant kunnen le
zen:
„De Noorse ex-voetballer Paal
Enger is tot zes jaar cel veroor
deeld voor de diefstal van het
schilderijDe Schreeuw van de
Noorse schilder Edvard Munch.
Over de hoofdrolspelers in dit
Noorse drama nog dit:
De Schreeuw b in 1893 geschil
derd. Munch (1863-1944) was
van grote invloed op het expres
sionisme. Paal E. is niet in de
Noorse selectie opgenomen voor
de interland tegen Azerbeidzjan.
Hij is uit vorm, o.a.
Frank Snoeks is ver
slaggever van Studio
Sport
