Optimisme
bij grote
bedrijven
Eerste waterwinplas in
'duin Berkheide 'dicht'
'Leiden mag geen Harvard aan de Rijn worden'
Rijnsburgse molen verhuist naar Voorhoutse polder
Edah
Ik ga
voor
Edah!'
Leiden Regio
Moe van vergunningen
Opknapbeurt Rhijngeest
begint komende winter
79
—Dinsdag 2 september 1997
13
provincie en DZH geven samen startsein voor diepte-infiltratie
ATW U K/WASSENAAR»
ÏONICAWESSELING
lefcr 's bijna vijftien jaar over ge
praat en gisteren was het eigen-
in een vloek en een zucht
fyjjebeurd: het stopzetten van de
jfaditionele waterwinning in
1 jen gedeelte van de Zuid-Hol-
gti^ndse duinen. Met vereende
hacht draaiden gedeputeerde J.
^Jeijkoop (natuur) en P. Jonker,
ouflirecteur van het Duinwaterbe-
jgjrijf Zuid-Holland, in Katwijk
pje toevoerkraan naar een van
„gjle waterwinplassen dicht. De
ycjipknapbeurt voor de natuur in
Je duinen kan beginnen.
In het Katwijkse duingebied
^erkheide en het Wassenaarse
LuJeijendel wordt de komende
vJren een deel van de traditio
nele waterplassen drooggezet.
glgprnmige plassen worden
jyjichtgegooid. Daarmee komt
rlai001 een ^ee' een e'n<^e aan
/aterwinning via de zogeheten
oppervlakte-infiltratie, waarbij
Tjjoorgezuiverd Maaswater in de
,ssj|iaterplassen wordt gepompt en
V(ia verloop van tijd - gezuiverd
jjjoor de passage van het water
akjjoor het zand - uit de diepere
nOndergrond weer wordt opge
pompt.
3 J Duinwaterbedrijf Zuid-Hol-
pnd (DZH) stopt met deze
ec|Orm van waterwinning omdat
1 Je plassen in het duin niet
„Jiuishoren. Bovendien werd het
loedingstoffen die niet in het
e j^uin horen, meekwamen. Het
provinciaal bestuur stelde al in
i 83 dat oppervlaktewaterwin-
mjiing, in elk geval gedeeltelijk,
nojit het duin weg moest en dat
rïtJe duinen weer natuurgebied
iennoesten worden.
Technisch is het mogelijk wa-
)aaer te winnen zonder winplas-
pejen. De zuiverende zandpassa-
^ej(e kan ook op veel grotere diep-
1 in de grond. Het water wordt
lt jlan veertig meter diep in de
rond geperst. Deze 'diepte-in-
jjjjjltratie' is wel duurder. En
-)afwetsbaarder omdat men bij
v£n calamiteit niet zo makkelijk
leij het water komt als bij een
Om die reden worden lang
Directeur P. Jonker van het Duinwaterbedrijf Zuid-Holland
wordt er een beetje moedeloos van. Denk je als drinkwaterbe
drijf leuk natuurherstel in de duinen te doen door op een ander
manier water gaan winnen, moet je je door een woud van ver
gunningaanvragen heen worstelen.
Vergunningen op grond van de Grondwaterwet. Een aanleg-
vergunning van de gemeente Wassenaar. Plus eentje van Kat
wijk. Een Keur van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Een
vergunning op grond van de Natuurbeschermingswet. En eentje
op grond van de Wet Ruimtelijke Ordening. Om nog maar niet
te spreken van de vergunning in het kader van de Ontgrondin-
genwet. En die voor de regeneratie.
Jonker nam gisteren, bij de officiële start van de diepte-infil»
tratie, de gelegenheid te baat om eens flink kritiek te spuien over
deze gang van zaken. ,,Het zou plezierig zijn als al die wettelijke
procedures, die toch eigenlijk erop zijn gericht ongewenste ont
wikkelingen tegen te houden, niet tot gevolg zouden hebben dat
de verbeteringen onnodig lang worden opgehouden." Aldus de
DZH-directeur die zo slim was geweest bijna alle vergunning
verleners voor de officiële gebeurtenis van gisteren uit te nodi
gen.
niet alle plassen vervangen door
diepte-infiltratie. De komende
jaren worden in Meijendel en
Berkheide plassen gesloten die
een gezamenlijke opbrengst
hadden van bijna 7 miljoen ku
bieke meter water per jaar. Een
deel daarvan wordt voortaan via
diepte-infiltratie gewonnen, een
ander deel wordt extra uit de
plassen gehaald die wel in het
duingebied blijven bestaan.
Voor de diepte-infiltratie ligt
in zuidelijk deel van Berkheide
inmiddels enkele meters onder
de grond een anderhalve kilo
meter lange leiding die zeven
putten op 40 meter diepte
'voedt'. Tot de eeuwwiseling
wordt voor ongeveer 50 miljoen
gulden aan het duin 'vertim
merd'. De waterverbruiker be
taalt mee: tot de eeuwwisseling
stijgt de prijs van water met in
totaal een dubbeltje per kuub.
Gisteren werd een van de eer
ste waterplassen gesloten en
werd de diepte-infiltratie in ge
bruik gesteld. Het dichtdraaien
van de kraan ging makkelijk
maar de beide heren die zich
daarmee belastten, hadden er -
tezamen met bijna honderd ge
nodigden - er toen wel al de no
dige gymnastische oefeningen
opzitten. Een fietstocht op
huurfietsen over smalle hobbe
lige paadjes door het duinge
bied plus het beklimmen van
een duin zo hoog als een kleine
berg kostten sommigen duide
lijk moeite.
Het sluiten van de plassen en
de start van de alternatieve
vorm van waterwinning geeft
Theo Bakker, hoofd natuur van
de DZH, 'een goed gevoel'.
„Hoewel het natuurlijk het
mooist zou zijn als de duinen
uitsluitend natuurgebied zou
den zijn, ben ik er inmiddels
wel van overtuigd dat dat op
den duur onvoldoende bescher
ming biedt. De duinen zouden
nog wel tien jaar natuur blijven,
maar daarna zou er toch de eer
ste voorzichtig camping komen.
Drinkwaterwinning biedt in fei
te een goede bescherming aan
het duin.
Gedeputeerde J. Heijkoop en DZH-directeur P. Jonker draaien in Berkheide samen de kraan dicht. Op de ach
tergrond de waterwinplas die daardoor zal droogvallen.
De opknapbeurt van de dui- brengen. Ooit, heel lang gele- duinen,
nen moet, dankzij grondver- den, waren natte duinvalleien - ,,Het vraagt geduld, maar
schuivingen en het maken van compleet met orchideeën en over een paar jaar is het hier
reliëf, weer natte duinvalleien in rugstreeppadden - heel gewoon echt mooi", aldus natuurmede-
Meijendel en Berkheide terug- in de Katwijkse en Wassenaarse werker R. Kramer.
UNSBURG/VOORHOUT.
ETER VAN EGMOND
)e Rijnsburgse bloemenveiling Flora heeft na
*23|en klein jaar zoeken een nieuwe locatie gevon-
j2o|en voor mo'en De hoop doet leven'. De veiling
321 leeft een principe-overeenkomst gesloten met de
3i5lijnsburgse veehouder C.M., Wijsman, over de
ankoop van zo'11 1500 vierkante meter grond in
'"'je Voorhoutse Elsgeesterpolder, bestemd voor
holen en bijbehorende waterpartijen. Vanwege
Jur en aantal nog lopende procedures is onduidelijk
I43itanneer het rijksmonument daadwerkelijk kan
erhuizen.
3Je poldermolen moet verhuizen omdat Flora in
Je Kamphuizenpolder, waar het monument
sinds 1783 staat, een bedrijventerrein (Florapark)
wil laten verrijzen. De provincie Zuid-Holland
vreest dat de molen niet genoeg wind zal vangen
als deze tussen de bedrijfshallen komt te staan en
eist daarom dat de molen naar een open polder
wordt verplaatst. Gebeurt dat niet, dan gaat het
project Florapark niet door.
De nieuwe locatie van de molen, even voorbij
de bocht van de Elsgeesterweg, uitkijkend over de
Haarlemmertrekvaart, voldoet aan de eisen van
de provincie. De molen kan er als aanvulling op
het elektrisch gemaal functioneren. Flora moet
de beoogde plaats nog wel doorspreken met de
andere betrokken partijen: de gemeenten Rijns
burg en Voorhout, de provincie en waterschap
De Oude Rijnstromen. Zo krijgt het waterschap te
maken met de vraag of de waterhuishouding wel
is aan te passen aan de locatie van de molen.
De betrokken partijen willen het bedrag dat
met de grondaankoop gemoeid is niet bekend
maken. Eerdere locaties in de Elsgeesterpolder
vielen na een klein jaar onderhandelen af, voor
namelijk omdat de bloemenveiling het met ver
schillende grondeigenaren niet eens kon worden.
De totale kosten van de verplaatsing zijn geschat
op drie tot vier ton, en dat bedrag is volgens J. de
Mol van bloemenveiling Flora nog steeds uit
gangspunt. De veiling moet zelf de kosten dra
gen, maar Flora hoopt altijd' dat andere partijen
ook hun steentje bij zullen dragen, aldus De Mol.
En dat zal hij ook in de onderhandelingen mee
nemen.
Wanneer Flora met de verplaatsing kan begin
nen, is nog onduidelijk. De bloemenveiling heeft
bij de gemeente Rijnsburg de vergunning aange
vraagd die nodig is voor de verplaatsing van het
smonument. Maar tegen het verlenen daarvan is
een bezwaar ingediend door omwonende P.
Schoneveld. Nu B en W, op advies van een spe
ciaal ingestelde monumentencommissie, dat be
zwaar ongegrond hebben verklaard, heeft hij be
roep aangetekend. Mocht de commissie van be
roep de gemeente Rijnsburg in het gelijk stellen,
zodat die de vergunning alsnog kan afgeven, dan
volgen nog verschillende andere procedures.
'nrijGastspreker Ina Berckelaer-Onnes in Pieterskerk over universiteit van de toekomst
)e Leidse universiteit week gis-
eren enigszins af van haar tra-
litie. Behalve de voorzitter van
iet college van bestuur, Loek
'redevoogd en student Benali
iwamen in de Pieterskerk nog
g»vee sprekers aan het woord: de
"Amsterdamse museumdirec-
£ur en oud-student kunstge-
chiedenis Rudi Fuchs en hoog
waar orthopedagogiek. Ina van
en|erckelaer-Ónnes. Het viertal
af in een kerk die met veel uit-
;eputte en slapende studenten
;evuld was - de kennismakings-
ijd -hun visie op 'de universi-
eit van de toekomst'. Ofwel:
iras vroeger alles beter?
'a Fuchs en Van Bcrckelaer-On-
diffes gebruikten hun spreektijd
oor een portie kritiek aan het
dres van het college van be-
11 tuur. ,,Ik ben nog van de oude
chool", zei Fuchs die in de ja-
r) En zestig kunstgeschiedenis
jtudeerde in Leiden. ,,Ik dwaal
19?aag af en ik hoop dat studen-
en van nu, ondanks de strakke
chema's en de puntentelling
n de sancties, ook nog gele
genheid vinden om af te dwa-
?n."
De directeur van het Amster
damse Stedelijk Museum hekel-
Ie de huidige 'tijdsdruk en de
enloelmatigheid' binnen het ho
ler onderwijs. Maar hij vond
r iok dat de studenten djit aan
ichzelf te wijten hadden. „In
968 begon het: studenten wil
le Jen toen ineens een opleiding,
n dat is naar mijn mening iets
nders dan een studie. Ze wil
len de universiteit en de studie
Voorzitter Loek Vredevoogd van het college van bestuur van de Leidse universiteit omringd door gastsprekers, achter hem student Abdelkader Be
nali en hoogleraar orthopedagogiek Ina van Berckelaer-Onnes, rechts naast hem de Amsterdamse museumdirecteur en oud-student kunstgeschie
denis Rudi Fuchs. Op de achtergrond rector magnificus Willem Wagenaar. foto loekzuyderduin
efficiënter en overzichtelijker
hebben. Ze wilden doelmatig
heid en gaven daarmee hun
vrijheid op. Inmiddels zijn de
universiteiten enorme institu
ten van massa-onderwijs ge
worden."
Fuchs hamerde op het belang
van onalhankelijkheid en vrij
heid van de wetenschap. „In
hun financiële kwelling gaan
universiteiten contracten aan
om het bedrijfsleven of over
heid toegepaste wetenschap te
leveren. Hoe kan de universiteit
zo de rol volhouden die ze van
ouds heeft: drager van de nor
matieve traditie, de plek van
argwaan tegenover snelheid,
steller van honderden moeilijke
vragen, schepper van verwon
dering, moeder van de twijfel en
ook de plek waar studenten
tientallen tegenstrijdige menin
gen te horen zouden moeten
krijgen? Als de universiteit te
veel met de maatschappij mar
chandeert, gaat ze misschien
wel net zo doelgericht denken.
Dat zou jammer zijn."
Fuchs haakte aan bij het recen
te voorstel van onderwijsminis
ter Ritzen die vindt dat studen
ten tijdens hun studie een jaar
lang praktijkervaring moeten
opdoen. „Ik wil op mijn beurt
Ondernemingen rekenen op stijgen winst
De honderd grootste bedrijven in de westelijke Randstad
(regio's Den Haag, Delft, Gouda en Leiden) hebben vorig
jaar, ten opzichte van 1995, hun winst met 23 procent
zien stijgen tot 5,5 miljard gulden. De werkgelegenheid
nam toe met bijna zeven procent. De meeste onderne
mingen verwachten dat deze trend zich doorzet.
LEIDEN ARNO VAN 'T HOOG
Tweeënzeventig procent van de
bedrijven rekent dit jaar op een
verdere winststijging en voor de
periode van 1998 tot 2000 ver
wacht ruim tachtig procent
meer winst. Deze cijfers staan in
een rapport van accountants
kantoor KPMG dat onderzoek
deed onder de honderd grootste
bedrijven in de westelijke Rand
stad. Onder de bedrijven uit de
Leidse regio zitten ondernemin
gen als Olivetti, JVC, Caem
Klerks Groep en Centocor.
Knelpunten
Ondanks het positieve beeld
van de economische ontwikke
lingen, signaleren de onderzoe
kers een aantal knelpunten. Zo
vindt iets minder dan de helft
van de bedrijven de mogelijkhe
den voor uitbreiding onvol
doende. Dit betekent een toe
name van bijna tien procent en
deze stijging is met name inge
geven door bedrijven uit Den
Haag en de Leidse regio. Een
versnelde uitgave en herbe
stemming van grond zou vol
gens het rapport deze tendens
moeten keren.
Een ander knelpunt vormt de
infrastructuur. Hoewel de be
oordeling er in vergelijking met
voorgaande jaren op vooruit is
gegaan, vindt meer dan de helft
de bereikbaarheid met auto en
vrachtauto onvoldoende of
slecht.
Tot slot wordt de samenwer
king en afstemming met de lo
kale overheid als negatief erva
ren. De vorming van een stads
gewest Haaglanden zou volgens
de bedrijven kunnen bijdragen
aan een slagvaardiger regionaal
bestuur.
OEGSTGEEST MARCEL SMEETS
Stichting Het Zuidhollands
Landschap, de nieuwe eigenaar
van buitenplaats Rhijngeest in
Oegstgeest. begint nog deze
winter de onderhoudswerk
zaamheden aan het groen en de
waterpartijen in het vervallen
hos. Dat antwoordde opzichter
J. van den Berg op vragen van
buurtbewoners, die gisteravond
massaal de voorlichtingsavond
over de eigendomsoverdracht
bijwoonden.
„Het is niet zo dat er deze
winter op flinke schaal wordt
ingegrepen. In ieder geval be
ginnen we met het baggeren.
Mijn inschatting is dat we na de
volgende zomer de rest doen",
verzekerde de opzichter de on
geruste vragenstellers. Veel om
wonenden en regelmatige be
zoekers van Rhijngeest maken
zich zorgen over een dreigende
takkenregen in het verwaarloos
de bos. Vooral de windsingel
van populieren, die voor een
belangrijk deel de wind uit het
bos moet weren, boezemt angst
in. Op den duur zullen de fiere
bomen plaats moeten maken
voor essen.
Naast het kappen, zullen de
opzichters van Het Zuidhol
lands landschap zich bezighou
den met het uitbaggeren van de
waterpartijen en het opruimen
van puin en afval. Ook andere
cultuurhistorische onderdelen,
zoals lanen, groepen rododen
dron, taxus en hulst, worden zo
veel mogelijk hersteld. In het
bosgedeelte zelf krijgt de natuur
de vrije hand. Dode en aftake
lende bomen blijven, zolang ze
geen gevaar- opleveren voor
wandelaars, onaangetast.
Het ligt in de bedoeling van
Het Zuidhollands Landschap
om van Rhijngeest in een perio
de van zo'n vijftien jaar een ge
varieerd bos te maken. „Alleen
in stand houden heeft geen
zin", aldus Van den Berg. „Het
uiteindelijke doel is Rhijngeest
aantrekkelijker te maken voor
planten en dieren en daarmee
voorde mens."
voorstellen studenten de gele
genheid te geven om de doel
matige, rechte hoofdweg te ver
laten en ook een jaar lang door
de wetenschap van hun keuze
te dwalen. Dus niet een stage in
doen, maar in verbeelding. Mèt
punten.'
De Leidse hoogleraar Van
Berckelaer-Onnes bekritiseerde
het beleid van haar eigen werk
gever. Ze vroeg zich af of het
bindend studieadvies en 'koer
sen op kwaliteit' niet ten koste
gaat van de 'algemene academi
sche vorming' van studenten.
„De kwaliteit van aankomende
academici behelst veel meer
dan alleen maar kennis in de
engste zin des woords. Dreigt
de universiteit met inkorting,
indikking en versnelling niet
aan aspecten als persoonlijke
groei en vorming voorbij te
gaan?"
Ook kritiseerde ze het 'publi
caties en citaten tellen' waar
onderzoekers in onderlinge
concurrentie en prestatiedwang
steeds meer aan ten prooi val
len. „In deze ontwikkeling lijkt
meting doel op zich te worden.
Zullen we het niveau bereiken
waarop men elkaar gaat betalen
voor een citaat?"
Leiden mag geen 'Harvard
aan de Rijn' worden, benadruk
te de hoogleraar. „Alle universi
teiten streven naar kwaliteit.
Leiden onderscheidt zich daar
niet in van de andere. Maar Lei
den mag nooit haar eigen iden
titeit verliezen. Zij moet dè
Leidse universiteit blijven, met
'praesidium libertatis' - bolwerk
van vrijheid - als devies."
Peka Pommes Sautees
aardappelschijfjes
met spek en ui, IQft
kilopak
Mango Qfi
per stuk ZTO
Aardappelen
'Eigenheimer
zak a 2,5 kilo
'Eigenheimers' 1?8
Lord Chips Verse
Frites 149
pak 750 gram la
Komkommer
per stuk
Witte Druiven
"Italia"
per kilo
289
U kunt door do week van
O&OObX 211.00 uur
Itmht bij lie tdah supermark ti-
De 3 principes van Edah: Prettig winkelen. Compleet assortiment. Scherpe prijzen.
