Formule Uitmarkt opnieuw succes
Mathilde Santing
redt musical Joe
Alleen de ruwe tuinman
flirt niet met iedereen
Urban Dance Squad
speelt kolkend LVC plat
Cultuur Kunst
B!
Leidse Pleinfestival trieste bedoening
AANDAG 1 SEPTEMBER 1997
CHEF IAN RIJSDAM, 071-5356444
>x Habbema regisseert toneelstuk
lq|jmsterdam» Cox Habbema regisseert komend seizoen een co-
3 (roductie van het Nederlandse gezelschap Delta en het Indone-
jsche gezelschap Kubur. De Nederlanders zijn afgelopen zomer
gpjjfi Indonesië geweest en binnenkort komen de Indonesische col-
ega's naar Nederland. Het stuk heet Om het meer gelopen en is
'geschreven door Frank den Os. Het thema is de liefde tussen een
39yederlandse man en een Indonesische vrouw. De première is
dip 6 november in De Brakke Grond in Amsterdam.
Va ij
en'tïon Jovi wil niet voor paus spelen
er 'ome» De Amerikaanse rockster Bon Jovi heeft paus Johannes
g4?aulus II een blauwtje laten lopen. Bon Jovi weigert op 27 sep
tember op te treden voor de kerkvorst tijdens een jeugdbijeen-
5 Jtomst in Bolonga in het kader van een katholiek eucharistiecon-
lires. Italiaanse kranten melden zaterdag dat Bon Jovi vriendelijk
dedankt heeft voor de uitnodiging. De van oorsprong Itailiaanse
Bongiovanni, zoals zijn echt naam luidt, zegt na een
4<eer strenge katholieke opvoeding de buik meer dan vol te heb-
W van de kerk.
l'Carré krijgt nieuwe directeur
Amsterdam Het gemeentebestuur van Amsterdam heeft H. Jens
24ienoemd tot directeur van Koninklijke Theater Carré. Hij volgt
eie j. van der Linden op die eind dit jaar met pensioen gaat. Dat
het theater zaterdag bekendgemaakt. Jens was voorheen
Li .iommercieel directeur van het Nederlands Congresgebouw in
)en Haag. Hij gaf hier onder meer leiding aan de afdelingen cul-
gjuur, evenementen en congreswerving.
di
A oonbootmuseum in Amsterdam
I
Amsterdam is binnenkort een attractie rijker. Toe
risten kunnen vanaf 5 september in de hoofdstad ook naar een
ieus woonbootmuseum. Het idee is ontstaan door de vele vra-
ïy ien van toeristen over de talrijke woonboten in de grachten. Het
ligt afgemeerd aan de Prinsengracht ter hoogte van de
en het Johnny Jordaanplein. De laatste bewoner
18/an het schip, Paul van der Zwart, opent het. Het woonbootmu-
i leum is ingericht aan boord van de Hendrika Maria, een voor-
zeilend bedrijfsvaartuig uit 1914.
"Opening uitgaansseizoen Den Haag
fiitEN haag Op zaterdag 6 en zondag 7 september wordt in Den
B^jaag het nieuwe uitgaansseizoen geopend. Het Haags Uit Festi-
opent met de openluchtvoorstelling Box op het Spuiplein. De
atsialsaband Rumbata sluit de avond af. Zondag zijn op het Spui
plein diverse activiteiten op buitenpodia, in het atrium van het
iS)-gaagse stadhuis speelt Coen Bais New Age-muziek en in Thea-
avorer Diligentia staat 'het neusje van de zalm van het Nederlands
Het Plein is op die dagen gereserveerd voor amateur-
Saitunst en een culturele informatiemarkt.
di
^Benefietconcert voor leukemiepatiënten
is)-pen haag Mathilde Santing en Jean 'Toots' Thielemans geven
Qtai)p 15 september in het VSB Circustheater in Scheveningen een
voor de Stichting Day by Day die zich richt op
(^e bestrijding van leukemie. De opbrengst gaat naar de afdeling
leenmergtransplantatie vann het Academisch Ziekenhuis Lei-
Zf/jen. Het duo wordt begeleid door het Metropole Orkest onder
,ee[1piding van Dick Bakker,
i. li
j
^gitarist 'Silly Sil' van de Urban Dance Squad.
)r hi
et n
jmuziek
recensie wim koevoet
.Jan Dance Squad, Leids Vrijetijdscen-
(LVC) Gehoord op 30 augustus.
aft Magic Stick (drums, DNA (draaita-
Rudeboy (zang) Silly Sil (bas) en Tres
3 als) Manos (gitaar).
!jeds ver voor de aanvang van
jt concert was duidelijk welke
.ncertgangers van het voorste
V el van de zaal hun territorium
.e pen maken. Zonder aanwijs-
1Fe ,re aanleiding maakten ze op
rowe wijze lichamelijk contact
ejet anderen. Alsof het al niet
'\m en zweterig genoeg was in
't afgeladen LVC.
ÏPr leek agressie in de zaal te
e£ngen. Die ontlaadde zich di-
.pt na het intro. The Urban
061LCe ^clua<^ ^ac* raet voor ^et
mes Bond-muziekje gekozen
als op de voortreffelijke live-
pBeograd Live', maai- voor de
1 e -mmen van televisiecommen
tatoren bij een voetbalwedstrijd.
De eerste slagen van Magie
Stick waren het beginsein voor
de wildemanriendansen. De
keus was duidelijk: meedoen of
naar-achteren.
De ziedende set van een uur
van The Squad met rapper Ru
deboy als voortreffelijk gangma
ker putte velen al snel uit. Met
ontbloot en kletsnat bovenlijf
en met net zo'n afwezige blik in
hun ogen als gitarist Tres Ma
nos - wiens dopegebruik won
derlijk genoeg nimmer ten kos
te ging van zijn gitaarspel -
baanden zij zich een weg naar
de bar om het vloeistofgebrek
aan te vullen.
Na een minuut of vijftien
meldde de eerste stagedivers
zich op het podium. Security
had The Squad niet bij zich. In
tegendeel, Rudeboy beloonde
ze met een korte handdruk,
waarna ze aan hun aanloopje
konden beginnen. Wat later
werden de eerste vrouwelijke
stagedivers het podium opgehe
sen. Vol van vertrouwen stort
ten de meiden zich in de man-
nenmassa onder hen. Er waren
inderdaad talrijke gretige han
den die hen wilden opvangen.
The Squad, met draaitafel
tovenaar DNA weer in zijn mid
den, had het kolkende LVC toen
al lang platgespeeld. De macho
songs kwamen aan als vuistsla
gen, niet in de laatste plaats
door het enorme volume waar
mee ze op het publiek wrden af
gevuurd en leken wel gerepe
teerd in een sportschool. De hit
te, zeker op het podium, leek
Rudeboy en ook Magie Sticks
niet te deren. De knock out voor
zowel het publiek als The Squad
zelf kwam met het verpletteren
de 'Demagogue'. Dat was na
een uur. Er kwamen nog twee
toegiften maar die waren wijd
lopig en stuurloos. Zal de hitte
wel zijn geweest.
Half miljoen bezoekers ondanks zondvloed op eerste dag
musical
recensie. hans visser
Musical Joe Muziek: Ad van Dijk. Tekst:
Koen van Dijk. Regie: Jos Thie. Met:
Stanley Burleson, Vera Mann, Mathilde
Santing, Simone Kleinsma, Rolf Koster,
Wil van der Meer e.v.a Gezien op 1/9
in Carré, Amsterdam. Aldaar nog te
zien: t/m 30 november; daarna in het
Congresgebouw in Den Haag.
Joop van den Ende bracht gis
termiddag om vijf uur in het
Amsterdamse Koninklijk The
ater Carré de wereldpremière
van de musical Joe, de groot
ste Nederlandse showproduc
tie tot dusver. De voorstelling,
geschreven door Koen en Ad
van Dijk, kostte zeker 12 mil
joen gulden en laat een schat
aan techniek zien, naast een
kleine veertig artiesten, een
dertig leden tellend orkest en
een technische staf van bijna
zestig medewerkers. De groot
ste winst van dat alles is voor
lopig de geboorte van een
nieuwe ster aan het Neder
landse musicalfirmament:
Mathilde Santing.
Toen Van den Ende vijf jaar
geleden de musical Cyrano
presenteerde, werd er alom
gegniffeld toen bleek dat hij
daar paginagroot mee had ge
adverteerd in het Amerikaanse
vakblad Variety. Maar inmid
dels heeft Van den Ende vaste
voet aan de grond in het Ne-
wyorkse theater-Mekka. De
mede door hem geproduceer
de megaproductie Titanic
werd daar bekroond met vijf
fel begeerde Tony's en Van
den Endes versie van Miss Sai
gon geldt als de beste ter we
reld. Alle reden te veronder
stellen dat Joe te zijner tijd een
exportproduct zou kunnen
zijn.
Bovendien: het verhaal over
een groep Amerikaanse lucht
machtpiloten tijdens de Twee
de Wereldoorlog is zo Ameri
kaans, om niet ze zeggen, zo
internationaal als het maar
kan. Maar ditmaal hield Joop
zich wijselijk op de vlakte.
Geen aankondiging in de Sta
tes en geen rij van buitenland
se producenten in Carré.
Verstandig, want met alle
respect: Joe is niet geschikt
voor de grote oversteek. Inte
ressant is deze musical wel.
Maar hoe mooi dit epos over
piloten en liefdes in oorlogs
tijd ook werd verpakt in effec
ten en oogstrelende momen
ten en wervelende dansscènes
met muzikale sfeertjes a la
Glenn Miller, echt fascinerend
is Joe lang niet altijd. Daarvoor
doen de teksten en „muziek
vaak te geforceerd aan.
Bovendien staat het thema
van een oorlogsvlieger die na
te zijn gesneuveld, door de he
mel als beschermengel terug
naar de aarde wordt gezon
den, toch te ver van de men
sen af. Ook de regie en de spe
lers lijken daar moeite mee te
hebben. En dat is jammer,
want alle technische hoog
standjes en fraaie vormgeving
ten spijt, het zijn toch de ar
tiesten de show moeten doen
leven. Of Stanley Burleson met
deze titelrol zijn definitieve
doorbraak gaat maken valt
daarom nog te bezien. Qua ac
teren schiet hij nog te kort om
die afstand tussen publiek en
verhaal te overbruggen. Maar
zingen doet hij op deze moei
lijk zingbare muziek virtuoos.
Zijn macho-karakter, dat niet
aan zijn liefde durft toe te ge
ven, bljkt vooral aan zijn ma
nier van bewegen.
Tegenspeelster Vera Mann
slaagt er op haar beurt als Do-
rinda niet in duidelijk te ma
ken waarom Joe door haar in
vuur en vlam raakt. Te koel
qua uitstraling. Bovendien is
haar zangpartij zo zwaar dat
ze een paar maal lelijk uit
gleed. En als daarbij in het
heetst van het liefdesspel in
haar slipje duidelijk zichtbaar
de zender van haai" microfoon
verborgen blijkt te zitten, dan
heeft, ze zo'n avond wel erg
veel pech.
Plezierig is het om Simone
Kleinsma weer terug te zien in
zo'n show. Gerijpt zingt ze als
de vertrouwelinge van Dorin-
da een heerlijke blues. Lastig
zit het met de rol van Wil van
der Meer als de commandant
van Joe. Is zijn rol nu echt zo
komisch bedoeld? Daarente
gen wordt de rol van Ted, die
later door beschermengel Joe
wordt begeleid, door Rolf Kos
ter goed ingevuld. Maar de
echte beschermengel van de
show is Mathilde Santing. Als
de vrouw aan de hemelpoort
die Joe bij zijn nieuwe 'etheri
sche' taak op aarde begeleidt,
redt zij zonder meer de show.
Ze beweegt en speelt nauwe
lijks, maar haai' persoonlijk
heid is zo groot dat bij haar
verschijning en manier van
zingen domweg alles om haar
heen wegvalt. De rol is haar op
de stem en het lijf geschreven.
De stralend glimlachende
verkoopster van paraplu's
op de twintigste Uitmarkt
mocht inderdaad niet
mopperen. Na een droge
start op vrijdagavond be
gon zaterdagochtend vroeg
een zondvloed die pas 's
avonds tot bedaren kwam.
Maar de Uitmarkt kan er
steevast op rekenen dat
ook langdurige hoosbuien
niemand thuis houden, zo
dat de jaarlijkse opening
van het culturele seizoen
opnieuw een half miljoen
bezoekers trok.
amsterdam franqoise ledeboer
Dankzij de stralende zon van
gisteren typeerde Uitmarkt-or
ganisator Arthur van Schendel
deze jubileumeditie dan ook als
'een Uitmarkt van uitersten'. De
keus voor de driehoek Amstel-
Jodenbreestraat-Kloveniers-
burgwal noemde hij een groot
succes omdat het publiek grote
belangstelling had voor de voor
stellingen in daar pas geopende
locaties als het Trusttheater en
de Theaterschool.
De toeschouwers bleken,
zoals altijd, over een soms ver
bazingwekkend engelengeduld
te beschikken, dat dit keer extra
nodig was omdat een aantal
buitenoptredens door de regen
moest worden afgelast. Zo kon
het concert van het Nederlands
Balletorkest niet doorgaan om
dat de kans te groot was dat de
kostbare instrumenten bescha
digd zouden worden door in
waaiende stuifregen. Door tech
nische problemen aan nieuwe
apparatuur konden gisteravond
ook twee voorstellingen in Het
Muziektheater niet doorgaan,
maar de meeste optredens kon
den elders worden onderge
bracht.
Wie het massale wachten
voor de deuren van theaterza
Door de inbreng van regen én zon was de drukbezochte jubileumeditie van de Uitmarkt er een van uitersten. foto anp
len of bij de buitenpodia achter
de rug had, wist echter zeker
dat hij daarna gratis van zijn
keus uit ruim vierhonderd voor
stellingen op dertig binnen- en
buitenpodia ging genieten. Dat
artistiek leider Wayne Eagling
van Het Nationale Ballet zater
dag op het laatste moment een
optreden van zijn dansers op
het spekgladde buitenpodium
moest afblazen gaf dan ook
niets: elders was genoeg aan de
gang dat wel doorging.
De gouden formule van het
Uitmarkt-programma biedt al
tijd voor elk wat wils, waarbij de
muzikale buitenoptredens ook
dit keer de grootste pu
bliekstrekkers waren. Dat begon
al op vrijdagavond, toen Brigitte
Kaandorp met af en toe bescha
mende onderbroekenlol het
openingsprogramma met onder
meer Ellen ten Damme, De Be
rini's en Julya Lo'ko presenteer
de. Maar ere wie ere toekomt:
ze had er de lachers mee op
haar hand, bezorgde de arties
ten veel applaus en kreeg de
duizenden toeschouwers ten
slotte massaal en enthousiast
aan het zingen.
De Nationale Reisopera onder
leiding van Lawrence Renes
presenteerde aan het slot van
de openingsavond een gecom
primeerde versie van 'Le Nozze
di Figaro'. Voor Uitmarkt-orga
nisator Arthur van Schendel
was dat een van de hoogtepun
ten omdat op de Nieuwmarkt
een groot aantal toeschouwers
was verzameld dat waarschijn
lijk no£ nooit een operazaal van
binnen heeft gezien.
Dat de wederopstanding van
Spargo en het optreden van Van
Dik Hout grote publiekstrekkers
zouden worden lag voor de
hand. Maar dat op het podium
in het water van de Kloveniers
burgwal Kongo Banga T.I.Y.
zaterdag het publiek ondanks
de regen enthousiast aan het
dansen kregen op rhumba,
roots en reggae, was een van de
onverwachte optredens die de
Uitmarkt altijd weer zo onver
wacht leuk maken.
Op de Uitmarkt waren tradi
tiegetrouw ook weer talloze cul
turele instellingen, dansgroe
pen, musea en theatergroepen
present om hun 'waren' voor
het komende seizoen aan te
prijzen. Met name de vrije pro
ducenten hadden van hun
standjes bij de Nieuwmarkt veel
werk gemaakt en zelfs televisies
meegenomen om videobeelden
van hun producties te tonen.
De prijs voor de meest crea
tieve publiciteitsstunt van de
Uitmarkt kon naar de Nieuwe
Kerk, waar op 1 oktober een
mammoettentoonstelling over
de zwarte farao's opengaat. De
samenstellers hadden een aan
tal beeldschone zwarte model
len ingehuurd, die in Egyptische
kleding halfnaakt breed glimla
chend foldertjes uitdeelden. Za
terdag kleumden ze nog in de
Zuiderkerk, maar gisteren kon
den ook zij de stralende zon op
zoeken.
De twintigste Uitmarkt werd
zondagavond afgesloten met
een optreden van Marco Borsa-
to. Net als veel andere program
ma's werd dit concert uitgezon
den door de AVRO. Cultuurpro
grammeur Van Twist loonde
zich gisteren zeer tevreden over
de kijk- en waarderingscijfers en
maakte bekend dat Uitmarkt en
AVRO een nieuwe driejarige sa
menwerkingsovereenkomst
hebben gesloten.
opera
recensie aad van der ven
Nationale Reisopera met 'Le nozze di
Figaro' van Mozart. Muzikale leiding: La
wrence Renes. Regie: Marina Wandrusz-
ka. Solisten: Nieuw Sinfonietta Amster
dam en Koor van de Nationale Reisopera.
Gezien op 30/08, Stadsschouwburg Am
sterdam Herhalingen aldaar: 30/8, 31/8
en 7/9. Verder onder meer: 20/9 Den
Haag, Danstheater.
Het vreemdste aan 'Le nozze di
Figaro' is eigenlijk, dat iedereen
maar de slaapkamer van gravin
Almaviva in- en uitloopt alsof
het Vroom Dreesmann is.
Zelfs de tuinman komt zonder
plichtplegingen binnenstor
men.
Zelfs zonder tekst nivelleert
het toneelstuk van Beaumar-
chais, waarop de opera geba
seerd is, rangen en standen. In
de productie van de Nationale
Reisopera, daterend van 1995
en nu in reprise, maakt die ru
we tuinman ook nog even een
dansje met de gravin. Hun con
frontatie is overigens ongeveer
de enige waaraan, voorzover
waarneembaar, geen erotische
intenties ten grondslag liggen.
Verder flirt iedereen met ieder
een.
Dat is de buitenste laag, de
schil, van de opera. Daaronder
bevindt zich de muziek van Mo
zart, die de farce humaniseert,
een andere dimensie geeft. De
kunst is de balans te vinden tus
sen het zichtbare en het hoor
bare. Dat gebeurde bij de Reis
opera twee jaar geleden al heel
bevredigend. Nu gebeurt dal
zelfs nog iets beter.
De speelse, bij alle grappig
heid nooit opzettelijke regie van
Marina Wandruzska lijkt nog
iets spitser te zijn geworden. En
het opgejaagde van dirigent La
wrence Renes is voor een groot
deel verdwenen. Het is een bij
zonder genoegen te ervaren
met hoeveel liefde en tact hij nu
de melodieën modelleert.
In plaats van het Gelders Or
kest zit nu Nieuw Sinfonietta
Amsterdam in de bak. Ook die
verandering is, hoe goed de
prestaties vhn de Arnhemse
musici twee jaar geleden ook
waren, zeker geen achteruit
gang-
In de bezetting van de be
langrijke rollen is maar één wij
ziging gekomen. Robert Hyman
heeft de Figaro van Mare Clae-
sen overgenomen. Flyman is
een geroutineerde Amerikaanse
bariton, die heel soepel zingt en
acteert en die elders al heel wat
Figaro's voor zijn rekening heeft
genomen. Dat hij in het begin
een enigszins slappe indruk
maakt - zijn 'protest-aria' 'Si
vuol ballare' maakte tijdens de
première weinig indruk - kan
mede aan de regie liggen. Later
wordt hij overtuigender.
Wolfgang Rauch is weer een
voortreffelijke graaf: onbe
trouwbaar, maar niet onsympa
thiek.
Dal de heren in 'Le nozze di
Figaro' niet tegen de dames zijn
opgewasssen is zonneklaar. Ze
ker niet legen een Susanna als
die van Elzbieta Szmytka, met
wie je geen ruzie moet hebben.
En die graaf, hoe goed ook in
deze productie, is natuurlijk
geen knip voor de neus waard
tegenover de gravin. Zeker een
gravin als die van Miranda van
Kralingen, die als enige in deze
opera emotionele betrokken
heid moet uitstralen en die dat
ook met allure doet. Alleen met
de aria 'Dove sono' had zij deze
keer een beetje moeite.
Over de wel erg kinderachtige
Cherubino van Christine Frei
berg valt te twisten. Verder zijn
er trefzekere rollen van Joke de
Vin (Marcellina), Jan Garritsen
(Bartolo), Alex Grigorev (Don
Curzio), Tom Haenen (Anto
nio), Ugo Benelli (Basilio) en
diens dochter Nicoletta Benelli
(Barbarina). De laatste brengt
het er nu aanzienlijk beter af
dan twee jaar geleden.
Deze productie van 'Le nozze
di Figaro' vormt een glansrijk
begin van een veelbelovend sei
zoen bij de Nationale Reisope
ra, ex-Forum. Het zielige, kleine
broertje van De Nederlandse
Opera is volwassen geworden.
Het Leidse Pleinfestival in het hart van de Meren-
wijk was zaterdag een trieste bedoening. De
weergoden waren coryfeëen als Wies Cavé, Leid
se Kees en Leon van Delft (op de foto) slecht ge
zind. Bij Albert Heijn binnen was het vele malen
drukker dan op het Evenementenplein bij win
kelcentrum de Kopermolen.
foto hielco kuipers
