Britse regering wil
met Sinn Féin praten
Congo-Brazzaville schiet op Congo-Kinshasa
Pedofiele pastoor brengt
kardinaal in verlegenheid
'...maar het feest ging gewoon door'
Buitenland
ïamir: Netanyahu is
ugenaar en egoïst
Plan voor terugkeer
40.000 vluchtelingen
Op naar de kamelenmarkt
:RDAG 30 AUGUSTUS 1997
11;
psniërs praten over Srebrenica
erdam Nederland is wel degelijk mede-verantwoordelijk
ir de volkerenmoord in Srebrenica. Dat zei de Bosnische on-
:oeker prof. dr. S. Cekic gisteren in Amsterdam tijdens een
rkshop van het negende International Symposium on Victi-
logy. De Nederlandse militairen hebben de ruim 20.000 bur-
van de moslimenclave niet verdedigd, hoewel die daar wel
vroegen, aldus Cekic. Prof. Z. Separovic, ex-minister van bui-
landse zaken van Kroatië, benadrukte dat de het Nederlandse
iljon min of meer gevangen werd gehouden.
otest in New York tegen geweld politie
ft York Duizenden mensen in New York hebben gisteren met
lange mars door twee stadsdelen betoogd tegen het woest
«ld van agenten tegen een opgesloten immigrant uit Haïti,
ïer Louima (30) werd op 10 augustus in zijn cel in elkaar ge
ien door agenten en misbruikt met de steel van een goot-
:e :n- of toiletontstopper. De man liep zwaar inwendig letsel op.
7newerden zijn tanden uitgeslagen. Zijn gezondheidstoestand
itiek. Hij zal verdere operaties moeten ondergaan.
khoorn oorzaak van Creutzfeldt-Jakob
den Onderzoekers van de Universiteit van Kentucky denken
verband te hebben gevonden tussen het eten van eekhoom-
sens, wat in sommige delen van de Amerika gebruikelijk is,
iet optreden van de ziekte van Creutzfeldt-Jakob. Dat mel-
in het Britse medisch-wetenschappelijke tijdschrift The
ieet. De wetenschappers baseren hun theorie op vijf patien-
met Creutzfeldt-Jakob, die allen eekhoornhersens hebben
«lei eten. Twintig Britten zijn de afgelopen jaren overleden aan
elfde ziekte, hetgeen in verband wordt gebracht met het eten
vlees van koeien die aan BSE (gekkekoeienziekte) leden.
ilië stuurt Albanezen niet massaal terug
ie Italië gaat niet over tot de massale deportatie van Albane-
als morgen hun verblijfsvergunning afloopt. Dat heeft de
lister van binnenlandse zaken Giorgio Napolitano verklaard.
Italië verblijvende Albanezen zullen geleidelijk naar hun
erland worden teruggestuurd. In de loop van dit jaar zijn er
17.000 Albanezen over de Adriatische Zee naar Italië ge-
:ht. Volgens het ministerie van binnenlandse zaken zijn er nu
ongeveer 11.000 in het land.
i,een bosbranden, geen inkomen
>qula» Duizenden indianen in de Amerikaanse staat Monta-
«jn bijna failliet. Normaal verdienen zijn in de zomer bij
ir te helpen bij het blussen van bosbranden in de Rocky
untains, maar dit jaar zijn er bijna geen bosbranden in het
ied. In goede zomers verdienen brandweerlieden meer dan
100 dollar (meer dan 20.000 gulden). Dat is genoeg voor de
ianen om ook in de winter te kunnen leven.
panners worden steeds ouder
YQDe Japanners waren al het volk met 's werelds-hoogste
nsverwachting, maar volgens nieuwe cijfers van het Japanse
ïisterie van gezondheid en welzijn wordt de jongste generatie
ouder. Japanse meisjes die in januari 1996 geboren zijn,
ben een levensverwachting van 86,38 jaar. Ze kunnen er dus
ekenen het voorjaar van 2082 nog mee te maken. In 1995 ge
en meisjes hadden een negen maanden kortere levensver-
hting. Jongens uit januari 1996 kunnen rekenen op 80,1 jaar,
maanden meer dan jongens uit 1995.
ielzoekers ontdekken Kanaaltunnel
den Asielzoekers hebben de Eurostar, de trein door de Ka-
ltunnel tussen Frankrijk en Engeland, ontdekt als een ge-
dcelijk middel om in Groot-Brittannië te komen. Op verzoek
de Britten heeft Frankrijk de controles inmiddels opgevoerd.
Ie eerste helft van dit jaar kwamen 510 asielzoekers met de
ostar aan op Waterloo station in Londen, waarvan 229 waren
naliër. In juli waren het er maar liefst 850, ook met name So-
liërs. Volgens de Britse minister van immigratie zit de georga-
erde misdaad achter de toevloed van asielzoekers.
jmmunistische liedjes één in Top 10
dapest» Twee weken na verschijning is 'Het Beste van het
nmunisme' de meestverkochte cd in Hongarije. Het album
at 24 originele krakers uit de Rode Dagen met als toppers De
«■nationale, het Sovjet-volkslied, De Gelukkige Pionier en Wij
iken U, Kameraad Rakosi, aangevuld met een toespraak van
lin. De cd doet het beter dan de nieuwe Oasis.
roegere Israëlische premier
lak Shamir heeft gisteren
fel uitgehaald naar de hui-
regeringsleider Benjamin
nyahu, die hij 'een leuge-
een opportunist en een
>t' noemde.
82-jarige Shamir is, even-
Netanyahu, lid van de
ts-nationalistische Likud -
Shamir verwijt zijn opvol-
de onderhandelingen met
alestijnen te willen tornen
iet principe van Eretz Israel
ot-Israël). .Alleen al het feit
k hoor praten over de min-
oncessie, doet mij pijn", al-
DPA Deutsche P
Historische stap geeft hoop voor toekomst Noord-Ieriand
Sinn Féin, de politieke arm van de terroristische IRA, is
gisteren door de Britse Labour-regering officieel uitgeno
digd voor besprekingen over vrede in en de toekomstige
status van Noord-Ierland. Deze historische stap kan er
toe leiden dat de komende maand voor het eerst in meer
dan zeventig jaar vertegenwoordigers van Engeland, Ier
land en Sinn Féin over Noord-Ierland praten.
ties. In dat kader heeft hij
maandag een gesprek met de
katholieke aartsbisschop voor
heel Ierland, Sean Brady.
Sinn Féin heeft nog geen en
kele belofte gedaan over bereid
heid tot inleveren van wapens.
Daarover zullen tijdens de on
derhandelingen afspraken moe
ten worden gemaakt met een
internationale commissie die
op de overhandiging moet toe
zien. De Unionisten hebben ge
klaagd dat die commissie geen
echte bevoegdheden heeft.
Maar Mo Mowlam, de Britse
minister voor Noord-Ierland,
herhaalde gisteren dat het on
mogelijk is terroristen tot inle-
LONDEN HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Drie kleine protestantse politie
ke partijen willen 15 september
niet aanschuiven als het verbo
den Ierse leger IRA niet eerst
een 'betekenisvolle hoeveel
heid' wapens inlevert. Maar de
Ulster Unionistische Partij
(UUP), de grootste en belang
rijkste protestantse partij, heeft
deelneming aan de onderhan
delingen niet uitgesloten. UUP-
leider David Trimble wil pas
een definitief standpunt bepa
len na brede consultatie van de
eigen achterban en maatschap
pelijke en kerkelijke organisa-
vering van wapens te dwingen.
,,We moeten niet naar het verle
den blijven kijken, maar er juist
lessen van leren", zei ze.
Sinn Féin-onderhandelaar
Martin McGuinness, die volgen
de week met partijleider Adams
naar New York en Washington
afreist, sprak gisteren van een
'historisch moment'. In zijn uit
leg geeft Londen nu de impli
ciete erkenning af dat de vroe
gere Britse politiek in Noord-
Ierland heeft gefaald. ,,De grote
meerderheid van de bevolking
van dit eiland wil dat we succes
boeken. Wij zullen in goed ver
trouwen onderhandelen", aldus
McGuinness.
Trimble lijkt aan te sturen op
besprekingen waarbij de Unio
nisten niet rechtstreeks met
Sinn Féin worden geconfron
teerd. Hij zei gisteren voor de
BBC-radio in een gesprek met
premier Blair te hebben ge
vraagd om bepaalde garanties
van de Britse regering. „Sinn
Féin brengt onderhandelaars in
het veld met bloed aan hun
handen. Ik vind het een weer
zinwekkend idee om Adams te
ontmoeten", aldus Trimble.
,,Het zou een heel verschil ma
ken als hij oprecht berouw
toonde voor het door hem aan
gerichte kwaad."
Zowel in Noord-Ierland, Ier
land als Engeland is de uitnodi
ging aan Sinn Féin echter posi
tief ontvangen, ook door de
Conservatieve partijleider Willi
am Hague. „Laten we hopen
dat na alle bloedvergieten en te
leurstellingen uit het verleden
er nu de kans is op echte vrede
in Noord-Ierland", zei hij. Hij
nam daarmee afstand van de
politiek van zijn voorganger
John Major, die als premier de
oren liet hangen naar de wen
sen van de Unionisten en acht
tien maanden IRA-bestand on
voldoende vond voor vredesbe
sprekingen met Sinn Fein.
Westen pakt Servische media aan
SARAJEVO-BANJA LU KA
DPA-Rtr-EFE-AFP
Vertegenwoordigers van de
Bosnische moslims en Kroaten
hebben gisteren een akkoord
bereikt over de terugkeer van
40.000 vluchtelingen naar hun
woningen in de moslim- en
Kroatische gebieden in Cen-
traal-Bosnië. De terugkeer
wordt de komende maanden
begeleid door de VN-vluchte
lingenorganisatie, die van een
doorbraak spreekt. In meer
dan honderd landen en ex-
Joegoslavië zelf verblijven nog
twee miljoen Bosnische,
Kroatische en Servische vluch
telingen.
Het Westen gaat keihard op
treden tegen Bosnisch-Servi-
sche media die de bevolking
aanzetten tot geweld tegen de
vredesmacht SFGR en andere
organisaties. De SFOR mag
sinds gisteren zonodig met ge
weld optreden tegen dergelijke
kranten en radio- en tv-sta-
tions. De NAVO heeft de orga
nisatie daarvoor een machti
ging gegeven na een vergade
ring over de situatie in Bosnië.
Volgens de speciale Ameri
kaanse gezant voor Bosnië,
Robert Gelbard, kunnen de
oproepen van de Karadzic-ge-
zinde staatsmedia 'om een
woedende stenengooiende
menigte de straat op te krij
gen' om SFOR-troepen aan te
vallen „alleen maar gezien
worden als een daad van
agressie tegen de internatio
nale gemeenschap".
Gisterochtend moesten
Amerikaanse soldaten van de
vredesmacht SFOR drie bele
gerde VN-politie-agenten in
Brcko ontzetten. De actie volg
de op een dag van confronta
ties met aanhangers van de
Bosnisch-Servische ex-presi
dent Karadzic, die via de me
dia waren opgeroepen tegen
de SFOR in actie te komen.
In het noorden van Bosnië
ontplofte aan het eind van de
dag in Banja Luka bij het sta
tion een bom, waardoor een
dode en twee zwaar gewonden
vielen. Banja Luka is het bol
werk van Plavsic, die in een
hevige machtsstrijd is verwik
keld met haar voorganger Ka
radzic. Het Westen steunt
Plavsic omdat zij bereid is de
vredesakkoorden van Dayton
na te leven.
dus Shamir. Netanyahu is vol
gens Shamir „niet in staat ook
maar de onbetekenendste be
lofte na te leven die hij aan de
kiezers heeft gedaan". „Bibi
heeft geen principes, hij is een
kwetsbaar wezen dat bij de
minste druk inbindt en soms in
paniek raakt", aldus Shamir.
Volgens de oud-premier ver
anderen de Arabieren niet, zij
willen geen vrede, en dat zal
volgens hem nog generaties
lang zo blijven. „Er zijn geen ge
matigde Arabieren, met uitzon
dering van Anwar El-Sadat", de
Egyptische president die in
1979 vrede sloot met Israël.
caïro Een kudde kamelen wordt door de straten van Cairo naar de kamelenmarkt gebracht. Dan was gisteren mogelijk omdat alleen op vrijdag, de gebedsdag van de moslims, de stra
ten in de Egyptische hoofdstad niet vol staan met files. foto »ap» enric marti
BRAZZAVILLE-KINSHASA» Rtr-AFP-EFE
De twee republieken Congo
hebben elkaar gisteren bescho
ten. Vanuit de aan weerszijden
van de rivier de Congo gelegen
hoofdsteden Brazzaville en
Kinshasa is met granaatvuur ge
schoten op de overzijde. Vol
gens ooggetuigen begon de
schotenwisseling met beschie
tingen uit Brazzaville. De artille
rie in Kinshasa (ex-Zaïre) beant
woordde het vuur.
Volgens geestelijken in de Re
publiek Congo hebben al zo'n
800.000 mensen Brazzaville ver
laten, sinds er in juni gevechten
uitbraken tussen de regerings
troepen van president Pascal
Lissouba en getrouwen van zijn
voorganger Denis Sassou
Nguesso. Door de strijd zijn al
zeker zesduizend mensen om
het leven gekomen.
Vredesgesprekken tussen de
legaties van beide kemphanen
in de Gabonese hoofdstad Li
breville hebben tot nu toe wei
nig opgeleverd. Lissouba's dele
gatie beschuldigde gisteren
Frankrijk ervan de rebellen met
wapenleveranties te steunen.
Vertegenwoordigers van 39
politieke partijen en verenigin
gen bereikten gisteravond in
Brazzaville een akkoord over
wat er moet gebeuren als mor
gen het mandaat van president
Lissouba afloopt. Door het ge
weld in het land lijken presi
dentsverkiezingen momenteel
niet mogelijk.
Het akkoord voorziet in de
voorlopige handhaving van Lis
souba in zijn functie en de vor
ming van een regering van na
tionale eenheid. De Verenigde
Democratische Krachten (FDU)
van Sassou Nguesso hebben het
akkoord niet getekend.
De Europese Unie (EU) heeft
president Laurent Kabila van
het andere Congo (voormalig
Zaïre) gisteren te verstaan gege
ven dat zijn tegenwerking van
een VN-onderzoek naar de
massamoord op Rwandese
vluchtelingen de Europese ont
wikkelingshulp aan zijn land in
gevaar brengt. Kabila werd ge
maand het VN-team ongehin
derd en zonder verder uitstel te
laten werken aan het onderzoek
naar de vermeende moordpar
tijen door Kabila's soldaten.
Donderdag wierp Kabila's re
gering opnieuw een hindernis
op door bezwaren te uiten te
gen de Togolese onderzoekslei
der, die juist op Kabila's aan
dringen in de plaats was geko
men van een Chileense jurist
die niet objectief genoeg zou
zijn.
Brits plan voor
mensenrechten
in Indonesië
JAKARTA AP
Op het gevaar af Indonesië als
afnemer van Britse wapens
kwijt te raken heeft de Britse
minister van buitenlandse za
ken Robin Cook gisteren in Ja
karta een plan gepresenteerd
om de situatie van de mensen
rechten in Indonesië te verbete
ren. Ook kondigde hij aan dat
een Europese delegatie spoedig
naar Oost-Timor zal reizen om
de situatie daar in ogenschouw
te nemen.
Cook kwam met de initiatie
ven tijdens gesprekken met pre
sident Suharto en zijn Indonesi
sche ambtgenoot Ali Alatas. Co
ok voerde ook een telefoonge
sprek met bisschop Carlos Belo
van Oost-Timor, die vorig jaar is
onderscheiden met de Nobel
prijs voor de vrede. Later sprak
hij met activisten voor mensen
rechten en vakbondsleiders, van
wie velen op zeer slechte voet
staan met de regering-Suharto.
Een ontmoeting met vak
bondsleider Mochtar Pakpahan,
die terechtstaat wegens subver
sie en daarvoor de doodstraf
kan krijgen, vond niet plaats.
Familieleden zeiden later dat
Pakpahan, die ziek is en onder
bewaking in een ziekenhuis in
Jakarta wordt verpleegd, 'ver
baasd en teleurgesteld' was dat
een geplande ontmoeting met
Cook niet was doorgegaan.
Cook gaf in zijn gesprekken
met Indonesische regerings
functionarissen uitleg over het
beleid van de Britse Labour-re
gering om voortaan geen wa
pens meer te leveren aan lan
den die deze kunnen gebruiken
om mensenrechten te onder
drukken. Alatas waarschuwde in
een reactie tegenover de pers
dat Indonesië, als het vindt dat
Groot-Brittannië onaanvaard
bare voorwaarden stelt, naar
andere leveranciers zal uitkij
ken. Groot-Brittannie is Indone
sië's grootste wapenleverancier.
Cook zei dat de Europese
Unie begin volgend jaar, wan
neer Groot-Brittannië het voor
zitterschap op zich neemt, drie
ambassadeurs naar Oost-Timor
zal sturen om zich van de toe
stand daar op de hoogte te stel
len. Alatas zei daar geen be
zwaar tegen te hebben.
iegen mogelijk Vertrouwelijke brief aan Belgische justitie uitgelekt
ird rzaak trombose
IINGTON Rtr
MÜ
ontstaan van bloedstolsels
ns lange vluchten kan ook
ief jonge en gezonde men-
treffen. Vooral passagiers
economyclass lopen risi-
lit staat in een rapport van
Imerikaanse Fligth Safety
idation (FSF), een non-
itorganisatie die zich bezig
lt met veiligheid in de
tvaart. Passagiers in de
lomyclass moeten langere
tamelijk verkrampt zitten
tunnen moeilijk heen en
lopen in de nauwe gan-
Door dat lange zitten zakt
iloed naar de benen, waar
stolsels kunnen ontstaan
nbose). Kleine stolsels los-
meestal op, maar grotere
nen de slagaderen in het li-
j tm verstoppen, met alle ri-
van dien. Om dit te voor-
len, moeten passagiers veel
ken en bewegen.
BRUSSEL PAUL KOOPMAN
CORRESPONDENT
Een Brusselse pastoor die ver
dacht wordt van verkrachting
van tenminste acht jongens in
zijn parochie, heeft de Belgische
kardinaal Godfried Danneels
ernstig in verlegenheid ge
bracht. Gisteren lekte een ver
trouwelijk brief uit van Dan
neels aan de rechter die de pe-
dofilie-zaak in de Brusselse
deelgemeente St-Gillis in on
derzoek heeft. Daarin stelt de
kardinaal dat de uitstekende re
putatie van de geestelijke ver
eist dat de zaak 'met omzichtig
heid' wordt onderzocht.
In België wordt de brief,
waarvan het bestaan inmiddels
is bevestigd is door het aartsbis
dom, gezien als een onaan
vaardbare inmenging van de
kerk in de onafhankelijke
rechtsgang. 'Danneels probeer
de de pedofiliezaak in de doof
pot te stoppen, amper een jaar
naar de affaire-Dutroux',
schamperde de Franstalige
krant Le Soir. De brief is extra
pikant omdat de rooms-katho-
lieke kerk in België aanstaande
maandag een speciale telefoon
lijn opent voor het melden van
pedofilie en andere seksuele
vergrijpen binnen de kerkge
meenschap. Deze 'anti-pedofi-
lielijn' is al op voorhand 'doof-
potlijn' gedoopt.
Vanwege alle ophef rondom
zijn 'tussenkomst' zag de kardi
naal zich gisteravond genood
zaakt zijn interventie uitgebreid
toe te lichten. In een verklaring
stelt Danneels dat hij geenszins
van plan was om de onafhanke
lijke rechtsgang te beïnvloeden
of zaken onder het tapijt te ve
gen. „Bisschop Lanneau heeft
de betrokken priester ontvan
gen en hem uitdrukkelijk de
vraag gesteld of er iets laakbaars
gebeurd was. De priester heeft
dat formeel geloochend. Het is
dan ook logisch dat de kardi
naal in een vertrouwelijke brief
aan de commissaris-generaal
heeft gevraagd de zaak met een
zekere omzichtigheid te behan
delen", aldus de verklaring.
Danneels belooft via zijn
persdienst dat hij noch een van
zijn medewerkers het justitieel
onderzoek naar seksuele mis
drijven van geestelijken wil hin
deren. „Er kan geen speciale
justitie voor priesters bestaan",
besluit de verklaring.
ALGIERS GPD
De Nederlandse witte pater Jan werkt al
bijna dertig jaar in Algerije. „Gisterochtend
was ik nog bij een verlovingsfeestje in een
wijk van Algiers die als gevaarlijk bekend
staat. Daar kwamen mensen die het bloed
bad van donderdag gezien hebben. Maar
het feest ging gewoon door."
De witte pater doelt op het jongste en
grootste bloedbad in de afgelopen vijf jaar
van politiek-religieus geweld in Algerije. In
het plaatsje Raïs, even ten zuiden van Al
giers, zijn donderdagnacht volgens oogge
tuigen meer dan tweehonderd mensen af
geslacht. Raïs ligt in de 'Driehoek des
Doods', een zone die wordt beheerst door
moslimextremisten. In de aangrenzende
bergen hebben zij hun bases. Sinds een
jaar richten zij gruwelijke bloedbaden aan
in de verspreid en geïsoleerd liggende
dorpjes in de vlakte.
Pater Jan, die zijn achternaam liever niet
in de krant wil, heeft geen eenduidige ver
klaring voor de moordpartijen. De geboren
Hilversummer woont en werkt al bijna
dertig jaar in de Algerijnse hoofdstad.
„Mijn collega-paters en ik komen tot drie
hypothesen. De eerste is dat het gewapen
de islamitische verzet angst en verderf
zaait, om zo sterker te staan in onderhan
delingen met het regime." Hij doelt op ge
ruchten dat de militaire regering van presi
dent Zéroual achter de schermen praat
met twee onlangs vrijgelaten islamistische
leiders.
Een tweede verklaring voor het uitmoor
den van de dorpen schuilt in het verzet
van de inwoners. „Zij willen de moslim
strijders niet langer helpen; handelaren en
middenstanders geven hen geen geld en
goederen meer." Daarom nemen de strij
ders wraak, aldus de pater. „In Algerije
geldt al heel gauw: wie niet voor mij is, is
tegen mij." Veel gespeculeerd wordt er
tenslotte over de rol van het regime in de
gniwelen. „Sommigen denken dat het re
geringskamp baat heeft bij instabiliteit, om
zo de mensen bang te maken en naar de
stembus te krijgen.
Op 23 oktober zijn er lokale verkiezin
gen. In de aanloop naar de landelijke ver
kiezingen van afgelopen mei was er even
eens sprake van een toename van het ge
weld. De regeringsgezinde partijen won
nen toen. „Het is toch heel vreemd dat het
leger de zone waar de strijders actief zijn,
niet omsingelt", vindt pater Jan, „terwijl ze
achteraf wel 'schoonmaakoperaties' hou
den."
Wie ook de daders precies mogen zijn,
wat verbijstert is de omvang van het jong
ste bloedbad: de regering spreekt van 98
doden en 120 gewonden, maar volgens
sommige bronnen ter plekke zijn er meer
dan driehonderd burgers vermoord. In
Raïs liepen getraumatiseerde mensen rond
die hadden gezien hoe hun dorpsgenoten
werden afgeslacht. De daders hadden
daarna de lijken in brand gestoken en hui
zen opgeblazen. De straten lagen bezaaid
met lege patroonhulzen. Sommige slacht
offers waren als beesten gekeeld en ont
hoofd. Volgens overlevenden hadden de
gemaskerde aanvallers ook ongeveer twin
tig jonge meisjes uit het dorp meegeno
men en kleren, geld en voedsel uit de hui
zen gestolen.
