Corfu
het eiland van de zwarte locomotief
Toerisme
Corfu in het kort
De wonderlijke wereld van een 16de eeuwse natuurvorser
j e 1 b e iri c h i e
\TERDAG 30 AUGUSTUS 1997
NJ DOBBELSTEEN
Één de aardigste mogelijkheden om Corfu te ontdekken, is per zeilboot. De Nederlandse
jachteigenaar Klaas Waterdrinker verhuurt ze voor één, twee of drie weken.
FOTO'S ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
De magistrale entree van het Archillon, het toevluchtsoord van Keizerin Sissy van Oos
tenrijk.
HH
Het oude hart van Corfu Stad heeft onmiskenbaar een Italiaanse sfeer.
)B VAN DEN DOBBELSTEEN
m Klaas Broodwinner. Vijfentwintig jaar gele
ging hij, samen met z'n vrouw, van wal voor
reis om de wereld. Hij had geen haast, de
msterdamse ex-kruidenier. Dus dook hij - aan-
ekomen bij het zuidelijkste puntje van Portugal -
ïog even' linksaf de Middellandse Zee in. Leek
n wel leuk. Mallorca, Sardinië, Sicilië. Dat hij ook
og in Corfu zou belanden had hij nooit gedacht,
oevalligheidje. Gunstige wind en meer van dat
inzin. Maar mooi, dat-ie hij er wél voor al-
jd zou blijven. Broodwinner: ,,Tsja, jééé, hoe
ing dat... We voeren de haven binnen, we keken
ïekaar aan en we dachten: waarom zouden we
eigenlijk nog weg gaan?"
orfu is het meest noordelijke van de Ionische ei-
inden. Griekenland dus. Maar wat is er Grieks
dit 'Italiaanse' eiland? Het blinkendwitte
looster van Paleokastritsa, inderdaad. En het
wonderschone bergdorpje Chlomos, zeer zeker,
n die kostelijke taverna in het poppedeinerige
aventje van Koulouria, toegegeven. Maar wie
die mysterieuze ragfijne nevel boven de heu-
els van Toscane zag hangen, wie ooit weg-
roomde in het okeren licht van schemerend
Jmbrië, die plaatst (als-ie niet beter weet) Corfu
onder aarzelen in hartje Italië,
prfioten zitten daar niet mee. Waarom zouden
Jawel, ze zijn Grieken tot op het bot. Maar
,1 een kwaad woord over Italië. Vier eeuwen lang
leschermden de dogen van Venetië het eiland vol
ivergave tegen de Turkse agressor. Drie keer
tonden de muzelmannen met rollende ogen
de met enorme forten versterkte muren van
!orfu Stad (in 1537, in 1570 en in 1716). Maar
keer ook droop de in heel Griekenland zo
iep gehate vijand met de staart tussen de benen
Met dank aan de doge van dienst, zijn lires en
ijn bulderende kanonnen vooral.
'erversiteit
kunnen ze in Corfu mooi over vertellen,
iver die hals over kop vluchtende Turken. Net als
iver Prins Phillip van Engeland trouwens, die hier
1921 werd geboren. Of over bisschop Spiridon,
Jziens mummie - gecamoufleerd als een baal vee-
in 1489 van het door de Turken bezette Cy-
aar Corfu werd gesmokkeld. Een heilige,
/aar je wat aan hebt, die Spiridon. Hij is te ruste
1 in een speciaal voor hem gebouwde kerk
n wil zien, mag voor een paar drachmes de
leksel van zijn zilveren sacrofaag lichten), maar
wordt onmiddellijk te hulp geroepen als de nood
aan de man komt. In 1630 behoedde dat Corfu
voor een pestepidemie; in 1716 voor een geniepi
ge inval van de Turken. Beweren de Corfioten.
Maar de allermooiste verhalen gaan natuurlijk
over de 'zwarte locomotief. Zo genoemd omdat
ze zo verschrikkelijk hard liep en altijd in rouw
gekleed ging. Ai, dat was me een dame. Drink een
glas op één van de talloze terrasjes langs de ver
rukkelijke Spianada van Corfu "Stad en luister naar
het droevige sprookje van Sissy, de jonge konin
gin. Romantiek pur sang. Met over de zee sparte
lend maanlicht, afgewezen minnaars, een gebo
chelde leraar Grieks, gekraak van krekels, noctur
nes van Chopin, een aartslelijke negerbediende,
bellen vol wijn, een feeëriek paleis, een lichte
hang naar perversiteit en - alom aanwezig - de
treurende echtgenote van Keizer Franz Joseph
van Oostenrijk die in de schaduw van een olijf
boom probeert te herstellen van een gebroken
hart.
Ze kwam in mei 1861 voor het eerst op Corfu. Op
doorreis slechts. In nog geen dag reed ze per
karos het hele eiland over, maar had genoeg ge
zien om er - net als zovele anderen - smoorver
liefd op te worden. Zes weken later alweer, voer
ze daarom opnieuw naar Corfu. Teleurgesteld in
de liefde ('mijn man minacht me'), huilend van
verdriet omdat haar drie jaar oude dochtertje So
fia onverwacht en volstrekt nodeloos was overle
den en doodziek van de beklemmende poeha van
het achterbakse Wenen. Op de Spianada weten ze
het zeker: de keizerin kwam hier eigenlijk alleen
maar om te sterven.
Perfide
Maar hoe kan je nu sterven op Corfu? Ze zwom,
ze zeilde, ze wandelde en fleurde op. 'Als ik hier
eens ging wonen?' bedacht ze. De villa was in een
wip gekocht; de verbouwing kostte aanzienlijk
meer tijd. Maar in 1892 dan toch, was het naar
haar grote held Achilles genoemde Achillion
klaar. Kon het luisterrijker? Boterkleurig, gul geor
namenteerd, vol kunst en met een tuin waarin
bezoekers zelfs nü nog de hand voortdurend voor
de mond slaan als ze er doorheen wandelen. Sissy
woonde hier met wat onderbrekingen tot 1896.
Toen dwong de politiek haar, 'die bleker was dan
het bleekste beeld en mooier dan het mooiste
schilderij', terug te keren naar het perfide Wenen.
Op Corfu kwam ze nooit meer. Op 19 september
1898 dreef de Italiaanse anarchist Luigi Luceni
haar op de oever van het Meer van Genève een
vlijmscherpe dolk door de borst. Chaos aan de
Het Griekse Corfu is vooral populair bij
Duitse en Engelse vakantiegangers. Neder
landers ontdekten het betrekkelijk kleine ei
land voor de Albanese kust pas een jaar of
vijf terug. Maar daarna is het hard gegaan. In
1997 worden ongeveer 30.000 Nederlandse
toeristen verwacht. Corfu (en dan in het bij
zonder Korfu Stad) doet Italiaans aan met
een stevig Brits accent. Gevolg van de tijd
waarin Venetianen en Engelsen hier de
dienst uitmaakten.
Het klimaat verschilt aanzienlijk met dat van
de eilanden in de Egeïsche Zee. Het is er niet
zo heet en zelfs in de zomer kan het er zelfs
nog wel eens kort regenen. Corfu is dan ook
veel groener dan bijvoorbeeld Kreta. Naast
zonnebaden, winkelen in de gezellige oude
stad en het maken van rondritten (eventueel
per fiets) biedt Corfu ook de mogelijkheid
tot het maken van zeiltochten naar zowel
het vaste land als de andere Ionische Eilan
den, zoals Paxos.
Verdere informatie:
Algemeen: Griekse Nationale Organisatie
voor Toerisme, Leidsestraat 13,1017 NS
Amsterdam, telefoon 020 - 62 54 21 2.
Zeilbotenverhuur: OCC Yachting, Onder
wal 6,1411 LV Naarden, telefoon 035 -
69 50 24 4.
Fietstochten: Oad Cycletours, Keizers
gracht 181,1016 DR Amsterdam, telefoon
020-62 62 60 1.
macht; dood aan het establishment. Sissy stierf
en daarmee een beetje het Achillion. Jawel, aan
het begin van deze eeuw leek het er even op of
Keizer Willem II van Duitsland het paleis zou rea
nimeren. En ook over die periode zijn weer bar
onderhoudende verhalen beschikbaar. Zoals bij
voorbeeld over die zes, uit Duitsland overgevaren
knalrooie Mercedessen (de eerste auto's op Cor
fu). Of over de speciaal voor het keizerlijk jacht
'Hohenzollern' gebouwde aanlegsteiger. Of over
de stoel met peperduur paardenzadel van waaruit
Der Kaiser zijn rijk droogrijdend bestuurde.
Ruud Lubbers
Maar echt leven ging het Achillion pas weer toen
het in 1994 werd opgekalefaterd voor een Europe
se Topconferentie. Ruud Lubbers zag op die
fameuze bijeenkomst het EU-voorzitterschap aan
zijn neus voorbij gaan; de Corfioten hielden er
een drukbezochte bezienswaardigheid aan over.
Ga er nooit midden op de dag naar toe. Gewarrel
van duizenden toeristen, grommende autobussen
op stinkendsteile aanvoerstraatjes en jengelende
souvenirverkopers met foto's van de diepbetreür-
de Romy Schneider, uitgedost als de al even diep-
betreurde Sissy. 'Grussgott, grussgott, kaufen Sie.
Postkarte.'
Klaas Broodwinner moet er nog steeds 's een
keertje naar toe, naar het Achillion. Geen tijd ge
had. Net zo min als zijn vrouw en zoon Menno.
Daarbij: heeft Corfu nog niet veel meer mooie
plekjes? Op het terras van een taverna in Agni -
tot voor kort alleen bereikbaar over het water dat
als cellofaan aan hun voeten schittert - peuzelen
senior en junior van een visje dat 's ochtends nog
zwom. Een halve liter bier kost hier (omgerekend)
een rijksdaalder; een karafje wijn 7,50 gulden.
'Ha, daar droom je normaal toch alleen maar
van?", zegt Klaas tevreden.
't Is 'm voor de wind gegaan. Hij arriveerde met
één boot in Corfu en voert nu het bevel over een
vloot van 'een stuk of honderd honderdtwintig
scheepjes, dat weet ik niet zo precies'. Klaas: ,,Dat
komt, ze zijn alleen in de winter hier. De overige
maanden zijn ze verhuurd." Waarom hij nu pre
cies op Corfu is blijven hangen, zou hij nog steeds
niet zo één, twee, drie kunnen zeggen. Natuurlijk,
hij heeft er vaak genoeg over nagedacht. Maar het
antwoord heeft hij nooit echt kunnen vinden.
„Tsja, jééé, w;at ik al zei hè: we voeren de haven
binnen en we waren verkocht. Niet zo gek toch?"
'Poelompen', 'Krakonische monsters' en zee
draken. Voor de Scheveninger Adriaen Coe-
nen (1514-1587) was de zee een onuitputtelij
ke bron van wonderen. In zijn 'Visboeck'
schreef en illustreerde hij honderduit over de
meest bizarre wezens die zich in en rond de
zee ophielden., Museum Scheveningen geeft
een overzicht van de verzamelwoede van een
bijzondere visserszoon. Zijn huis moet er als
een rariteitenkabinet hebben uitgezien. Met
afbeeldingen van angstaanjagende vissen,
kaaimannen, octopussen en een mensen
soort die een 16de eeuwer volkomen onbe
kend was: de eskimo.
Coenen, een visserszoon, was een belang
rijk man in Scheveningen. Zo vertegenwoor
digde hij als schepen (rechter) het vissers
plaatsje in het College van Den Haag. Daar
naast was hij-groothandelaar in vis. Maar zijn
grote passie was de natuur. Alles wat maar
met de zee te maken had, moest hij hebben
en afbeelden. Van gewone vissen als haring
en schol tot de 'poelomp', de inktvis, en exo
tische schelpen. Helemaal bijzonder vond hij
gestrande walvissen langs de Zuid-Hollandse
kust. Voor hem een teken van naderend on
heil.
Coenen besloot aan het eind van zijn leven,
in 1578, zijn kennis over het zeeleven op pa
pier vast te leggen. Eén van de vier ma
nuscripten is het Visböeck, waarvan kopieën
in Museum Scheveningen te zien zijn, en dat
in Europa zijn gelijke niet kent. Bij alle kleur
rijke, uitstekend bewaarde illustraties heeft
Coenen wel een aardige anekdote. Zoals bij
de rogge-eieren, die hij een heilzame werking
tegen admbeien toedichtte. Coenen snuffelde
van alles bij elkaar, vandaar dat zijn Visboeck
een enorme verscheidenheid aan onderwer
pen biedt. Naast de doodgewone vissen krij
gen ook zeemonsters, kometen, krokodillen,
recepten tegen slangengif en het zevenkoppi
ge monster uit het boek Job uitgebreid aan
dacht.
Helaas moet de tentoonstelling het nood
gedwongen met minder doen, maar wat er in
de vier vitrines staat, spreekt genoeg tot de
verbeelding. Hilarisch is zijn tekening over de
i wié veel mensen geloofden
dat deze vanuit de boom mossels in de zee
wierp. Toch zijn de observaties van Coenen
verre van achterhaald. Wat hij over de stekeli
ge Pieterman schrijft, is nog steeds actueel.
Eenmaal gestoken lijkt het ahof men uitzin
nig wórdt, schreef hij. Het werk van Coenen
geeft een prachtig beeld van hoe in zijn tijd
de kennis van de natuurlijke historie was,
De tentoonstelling 'De Wonderlijke Vissen-
wereld van Adriaen Coenen", een verslag
van 'het Visboeck, 1578' is nog te zien tot en
niet 27 september in Museum Scheveningen
aan de Neptunusstraat 92. Op zondag is de
Watermarkt
Op zaterdag 20 en zondag 21 september vindt
rondom het Natuuractiviteitencentrum De Weer-
ribben aan de Hoogeweg 27 te Ossenzijl een wa
termarkt plaats. Een weekeinde lang wordt be
zoekers onder meer getoond op welke wijze be
heer wordt gevoerd in de uitgestrekte natuurge
bieden in de kop van Overijssel. Ook wordt veel
aandacht besteed aan watertransport, recreatie,
wonen en werken en milieu-aspecten. De markt
is geopend van 10 tot 17 uur.
Oriental Expres
Het traject van de fameuze Eastern Oriental Ex
pres, de luxe-trein die Singapore verbindt met
Bangkok, wordt uitgebreid. Dit najaar zal Chiang
Mai op de route worden aangesloten. De rit van
Bangkok naar de in het noorden van Thailand ge
legen stad duurt een etmaal. Rondom de opening
van de lijn worden allerlei acties georganiseerd,
zoals een forse korting op de transportprijs plus
gratis overnachtingen en vliegtickets.
Informatie: Incento te Bussum, 035 - 69 55 11 1
Zandbak vol leven
Met de zogenoemde 'Groene Haltes' als start- en
eindpunt zijn er in de boswachterijen van Garde
ren en Kootwijk door Staatsbosbeheer vijf nieuwe
wandelroutes uitgezet. Het voordeel van de tra
jecten is, dat men geen volledig rondje hoeft te
lopen. Wie bij halte A begint, kan naar eigen in
zicht bij halte B of C weer op de bus stappen. De
tochten worden beschreven in het boekje "Wan
delen in een zandbak vol leven' dat voor 5,95 gul
den verkrijgbaar is bij alle VW-kantoren op de
Veluwe.
Zeeuwse pontjes
Ondanks het feit dat onderhand alle Zeeuwse ei
landen door bruggen en dammen met elkaar zijn
verbonden, groeit het aantal veerdiensten ge
staag. Tot heil en zegen van vooral de toeristische
fietser. Die immers heeft de mogelijkheid tot het
maken van talloze rondjes waarbij hij de pontjes
als rustplaats kan gebruiken. Aantrekkelijke over
steekplaatsen zijn bijvoorbeeld Gorishoek-Yerse-
ke (Oosterschelde), Wemeldinge-Zierikzee (even
eens Oosterschelde) en Veere-Kamperland (Veer-
se Meer). Informatie over de veerdiensten is ver
zameld in de brochure 'Fiets een rondje met 'n
pontje', die voor 1 gulden te koop ligt bij alle
VW-kantoren in Zeeland.
Winkelen met de NS
De Nederlandse Spoorwegen hebben de moge
lijkheden van de vorig jaar geïntroduceerde NS-
ExtraPas verder uitgebreid. Het document, dat
treinreizigers bij het winkelen een aantal voorde
len biedt, is nu geldig in zo'n zestig winkels in
dertien verschillende steden. Ook kregen de bij
behorende stadsgidsen een nieuwe uitvoering.
De ExtraPas kost 2,50 gulden, is op vertoon van
een treinkaartje verkrijgbaar op alle stations en
kan worden gebruikt in de steden Amsterdam,
Arnhem, Den Bosch, Den Haag, Eindhoven, En
schede, Groningen, Maastricht, Rotterdam,
Utrecht, Zwolle, Antwerpen en Brussel.
Voordelig kamperen
Bij 21 Achterhoekse campings kan in de maand
september goedkoop worden gekampeerd. Een
staanplaats kost dan 350 gulden (exclusief even
tuele toeristenbelasting) voor drie weken op drie
verschillende campings. Het is de bedoeling dat
elke week naar een andere camping wordt ver
huisd. De voordeelweken kunnen over de hele
maand worden uitgesmeerd. Het is dus mogelijk
om tussendoor even naar huis te gaan. Het toege
stane aantal personen per tent of caravan is
maximaal zes. Een brochure met informatie kan
worden aangevraagd bij de Streek-WV Achter
hoek, Postbus 4106,7200 BC Zutphen, telefoon
05 75 - 51 93 55.
Ook vijftien Limburgse campings bieden in sep
tember een extraatje om kampeerders naar het
zuiden te lokken. Wie voor een week boekt, ont
vangt gratis een mand vol Limburgse streekpro
ducten. Een folder met informatie is op te vragen
bij de VW Limburg, Postbus 811, 6300 AV Val
kenburg, telefoon 043 - 60 17 37 5.
Tussock breidt uit
Tussock cruising heeft haar vloot opnieuw uitge
breid. De Nederlandse specialist in zeiltochten
langs de Turkse kust nam dezer dagen de
'Ossetera' in gebruik, een schip dat plaats biedt
aan zes passagiers en de vaste bemanning: een
kapitein en een kok/scheepsmaat. De drie 2-per
soonshutten zijn alle voorzien van douche en toi
let. Met de ingebruikneming van de 'Ossetera' is
de vloot van Tussock (dat cruises organiseert van
1,2 of 3 weken) nu niet alleen berekend op grote
groepen (maximaal 18 passagiers), maar ook op
kleine (minimaal 5 passagiers).
Informatie: Tussock Cruising in Amersfoort, 033 -
46 31 64 4.
