Natuurzuivere, pure Finse smaken m Yama's groene wasabi en sakesoorten fix EM- Smaak VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1997 REDACTIE WIM VAN BEEK 072-5196258 Finlandia Wodka, bosbessen en rond knackebröd: veel meer stelde de import van Finse le vensmiddelen niet voor. Dat is veranderd. Achttien Finse be drijven draaien proef op de Ne derlandse markt. Natuurzuiver en pure smaken, dat is hun motto. .Als mijn moeder naar Neder land komt, neemt ze tassen vol zalm voor me mee. De Finse zalm was hier tot nu toe niet te krijgen. Wat ik verder mis? De Finse mosterd, het dropijs, de roggebroden, de lekkere bes- sensauzen. En de nieuwe aard appelen: die smelten gewoon in je mond." De hoogblonde Auli van der Lei is een Finse kunstenares die al achttien jaar in Nederland woont. „Vanaf nu kan ik voor Finse producten in Nederland terecht. Heerlijk!", vindt ze. Een groep van achttien bedrij ven is deze maand begonnen met een proef om de Neder landse horeca warm te krijgen voor meer dan tweehonderd producten uit hun land. Sinds Finland lid is van de Europese Unie zijn er geen handelsbe lemmeringen meer. Het assorti ment varieert van vers en ge droogd rendiervlees, Noord- pool-aardappelen, bosbessen- geleien, dennennaaldensiroop, mineraalzout en ijs tot beken der etenswaar als Finse pizza en zalmforel. Vooralsnog gebeurt de verkoop via een horecagroothandel en cateringbedrijven. Later willen de Finnen het Nederlandse su- permarktcircuit in. De Finnen zullen in de eerste plaats de onbekendheid van hun land moeten overwinnen. Finland is nu eenmaal niet de eerste vakantiebestemming waaraan Nederlanders denken. Ook zijn er in ons land geen Finse restaurants. Niet zo ver wonderlijk als je weet dat de eetcultuur in Finland zich vrij wel geheel binnenshuis afspeelt. Als wij Finnen buiten de deur gaan eten, moeten we iets bij zonders te vieren hebben. Dan gaan we eerder naar een restau rant met een keuken die wij nog niet kennen dan naar een Fins restaurant", zegt Ritva Tahti- nen, eigenares van een fabriekje dat middenin de uitgestrekte Finse bossen geleien van wilde bessen maakt. Ook importeur Leo Rodenrijs van R&S Import, dat de komst van Finse producten heeft aan gezwengeld, had geen idee van wat hem in Finland te wachten stond. „Vier jaar geleden be zocht ik voor de eerste keer Fin land om daar vlees te kopen voor ons bedrijf. Ik dacht in een soort Roemenië terecht te ko men. Des te groter was mijn verbazing toen ik zag hoe schoon en onbedorven het land nog is. Ik ontdekte dat de men sen, meer dan hier, bezig zijn met gezond eten. Ze gebruiken mineraalzout in plaats van keu kenzout, lactosevrije melkpro ducten, voedingsmiddelen met zo weinig mogelijk toevoegin gen. Ik denk dat de Finse pro ducten in kunnen spelen op de toenemende vraag van de con sument naar natuurzuivere le vensmiddelen." Ritva Tahtinen maakt zelf bessengelei van Finse bosbessen, foto cpd In de landbouw werken de Fin nen met zo min mogelijk be strijdingsmiddelen. Door de kou van de grond zijn die voor de kweek van poolaardappelen niet eens nodig. De zomers in Finland zijn erg licht door de midzomernachten, en duren lang. Groenten en fruit krijgen dus veel zon en zijn van top kwaliteit. De tweede hindernis die de Fin nen moeten nemen is het hoge re prijsniveau. Hun producten zijn zo'n vijf a zeven procent duurder dan vergelijkbare pro ducten op de Nederlandse markt. Eén bijzondere voorliefde heb ben wij alvast met de Finnen gemeen: drop. „Elke snoepfa- briek in Finland maakt drop", zegt Maarti Ahola, manager ex portbevordering van de Finnish Foreign Trade Association uit Helsinki. „Wij maken ook drop- saus voor over het ijs en hebben zelfs dropijs." Een handige wodkaproducent had onder jongeren veel succes met salmi ak-wodka. „De overheid heeft het toen van de markt gehaald. De drank was te populair", al dus Ahola. De handelsorganisa tie ziet de huidige promotie van Finse producten als een testca se. Het boerencoöperatief Kar- jjaportti uit Mikkeli heeft al be scheiden successen op de Ne derlandse markt geboekt met zijn vlees. Er is een aantal res taurants dat ermee werkt. De grote horecaslagerij Chateau briand gaat na.de ellende met het Schotse vlees nu ook Fins vlees verkopen. „Wij houden de dieren in klei nere kudden dan in Europa ge bruikelijk is. Tijdens de groei wordt rekening gehouden met het natuurlijke gedrag van de dieren. De stallen zijjn ruim en hebben airconditioning. Wij ne men tevens deel aan een an- tisalmonellaprogramma. Bo vendien is BSE bij ons nog niet geconstateerd", zegt Kirsi Lant- ta van Karjaportti. Tot dusver vormt Rusland de grootste ex portmarkt van het bedrijf. Voor Nederland heeft Karjaportti speciale producten ontwikkeld: rendiervlees en hartige taarten die je zo de magnetron in kunt schuiven. Mare Wunderink, chef-kok van restaurant Neeltje Pater in Broek in Waterland, kookte een menu op basis van Finse zalm, Fins lam, poolaardappelen, ren dier, siroop van dennennaalden en rode bessen. „Het rendier- vlees is van goede kwaliteit, maar erg mager. Dat eist veel van de bereiding, je moet er bij blijven." Rendieren leven in het wild en hebben van zichzelf weinig vet. Als vulling voor ravioli gebruikte de kok gedroogd rendiervlees. „Om de sterke smaak af te zwakken heb ik er paddestoelen aan toegevoegd." Heel enthou siast was hij over het Finse Pan- salt, een mineraalzout. „Het is minder scherp dan gewoon zout, maar heeft hetzelfde zou- Onbekende producten en smaken uit verre keukens en streken zijn soms ver rassend dichtbij verkrijg baar. Deze zomer in Smaak een tochtje langs internationale markten en winkels in de provincies Noord- en Zuid-Holland. tende vermogen. Tineke Nieuwenhuizen van res taurant De Vergulde Wagen in Heemskerk (Michelinster) was onder de indruk van de pure smaak van de Finse producten. „De Finse zalm die ik proefde vond ik uitstekend en prachtig rood van kleur. Maar tot de be reiding van typisch Finse ge rechten zal ik niet zo gauw overgaan. Mijn basis blijft de Franse keuken. Daarbij, je moet als restaurant al zoveel. Toen ik was gekozen tot Lady-chef of the Year moest ik met Britse producten werken. Nu moet ik de Michelin-standaard zien te handhaven en doe ik mee aan een project met runderen uit Waterland." Wie z'n nieuwsgierigheid niet kan bedwingen, kan terecht in Rotterdam waar de Finska Sjö- manskyrkan (Finse Zeemans- kerk) een bescheiden winkeltje drijft aan de 's Gravendijkwal 64, telefoon 010 - 43 66 16 4. Daar is de zoetige Finse mos terd te koop, evenals worstjes, jams, Finse meelsoorten het Finse brood is heel bijzonder en knackebröd. Elk jaar in no vember organiseert de kerk een Finse markt: je kunt er bloed- pannenkoekjesmet bessensaus proeven. MARTHA DE JAGER In Japan is aan de Omurabaai de haven van Hoorn nage bouwd en in de huizen van de eveneens nagebouwde Zaanse Schans zijn etenswaren uit Ne derland verkrijgbaar. Japan is in ons land wat be scheidenervan opzet, maar een geheel eigen toko is onder het Okurahotel in Amsterdam te vinden. Hier vullen voorname lijk Japanse klanten hun mand jes met vreemde wortels, plant jes, vis en miesoorten. Voor een feestelijke sashimi (rauwe vis schotel) liggen verse griet, oc topus, zeebaars en tonijn ver pakt met een miniflesje soja saus en groene wasabi (hete ra dijssoort) in de gekoelde etala ge- Hoewel de ruime keus in sake soorten aangeeft dat deze rijstwijn nog steeds het meest gedronken wordt, staat er voor de moderne Japanner ook whis key, likeur en pruimenwijn. Met het water van de Rocky Moun tains is de Amerikaanse sake ge maakt die voldoet aan het 'Reinheitsgebot' waaraan in Duitsland strikt de hand wordt gehouden. Aan deze sake is geen extra alcohol of suiker toe gevoegd. De drank wordt lauw uit een sakekruikje in de kleine porseleinen kommetjes ge schonken. In de Japanse keuken heeft men oog voor het zorgvuldig en kunstzinnig schikken van etens waren op fraai servies. Bamboe hoort bij de zomer, warme kleu ren zijn voor de winter. Soba, een van de noedelsoor ten, wordt gegeten uit een spe ciale sobakom. Voor veel Japan ners bestaat de dagelijkse lunch uit een kop misosoep met noe dels. Miso, gefermenteerde soj abonenpasta voor de smaak en noedels als bron van koolhydra ten. Met wat tahoe, vis en groente wordt het wat luxer. So ba, udon en somen zijn de meest verkochte noedels in Ja pan die per merk aanzienlijk van prijs kunnen verschillen. Soba is van boekweit- en tarwe meel gemaakt, de olijfgroene 'cha-soba' is een variant met groene thee. Udon en somen bestaan uit tarwebloem. Somen is een dunne, verfijnde kwaliteit die met thee, rode olie of eigeel een extra smaak en kleurtje krijgt. Voor een snelle noedels oep op basis van visvlokken en zeewier (dashi) zijn bundeltjes noedels verpakt met zakjes bouillonpoeder. Voor de vis vlokken worden bonitofilets (to nijnsoort) gekookt, gerookt en gedroogd. Miso en dashi vor men de twee voornaamste ba sisingrediënten voor een Japan se soep. Wat fijner van structuur dan de Indonesische lontong zijn de blokjes en balletjes kleefrijst- meel (mochi) in plastic die als soepvulsel gebruikt worden. Ge kleurd en gezoet eet men ze bij de thee. Het rode adzukiboontje is ingeblikt als een zoete rijst - cakevulling te vinden en in een jojo-vormige versnapering van rijstmeel. Met het weekwater dan dit boontje kleurt men de rijst rood die in Japanse waren huizen eetklaar wordt aangebo den. Het vormt vaak de basis van een maaltijd in een spanen lunchbox die in Japan zelfs in de trein verkrijgbaar is. Hier zijn ze gevuld in het Okurahotel te bestellen. Vlees zal men daar niet gauw in terug vinden, Japan is een land waar voornamelijk vis op het menu staat. Alleen op Hokkaido in het Noorden komt grasland met vee voor. In de diepvries- kast van Yama Food zijn de vis producten dan ook in de meer derheid. Mooi gesneden vismo- ten met vel, gespiesde garnalen, pasteitjes met octopus en rollen viscake (kamaboko) van gepu reerde witte vis en aardappel meel. De 'naturo maki' is her kenbaar aan het roze slingerpa troon in de rol. Op een plankje cederhout ligt een dikkere rol viscake waar kunstig snijwerk op verricht wordt. Het plankje diende oorspronkelijk om een extra smaakje aan de vis te ge ven. Plakjes viscake vormen mooie versieringen op een schotel of in de soep. Decoratief shisoblad (zwarte Shisoblad, sojasauzen, sakes en yamwortels zijn enkele van de Japanse producten die Yama Food in z'n Amsterdamse winkel verkoopt. foto studio wick natzijl dovenetel) plukt de klant thuis van planten die in de groene en rode soort te koop zijn. Wortel soorten die in de Japanse keu ken veel gebruikt worden zijn hier vers te krijgen. Kliswortel (gobo) die eruit ziet als schorse neer, yamwortels, bamboe scheuten en lotuswortel. De pijlwortelgelei (konnyaku), met en zonder zeewier in pakjes, wordt gesneden verwerkt en vormen net als de pijlwortel- noedels licht verteerbare vullin gen in soep en groenteschotels. Natuurlijk is hier alles verkrijg baar voor de in Nederland steeds populairder wordende sushi, zelfs kampyo, lange re pen gedroogde schil van de fles- kalebas. Yama Food, Okura, Ferd. Bolstraat 333, Amsterdam, telefoon 020 - 67 96 73 9. P 1 2 U Z 3 4 Z E L 5 6 7 8 9 10 11 OPGAVE OPLOSSING KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal:1Beroep; 2. projec tieplaatje, kippenloop; 3. deel v.e. wiel: 4. persoonlijk vnw., verdovend middel, landbouw werktuig; 5. babydoek: 6. bui tenrand, verlichtingsmiddel: 7. nummer; 8. achter, papegaai, bijwoord; 9. wijk. 10. familielid, loofboom; 11. sierplant. verticaal:1. Jongensnaam, gras veld, in orde; 2. nikkel, persoon lijk vnw.; 3. stapel, plomp, café; 4. vederborstel; 5. zogenaamd, bedrijfsconcentratie; 6. roofyo- gel; 7. woonboot, loopvogel, voorzetsel; 8. hij, Frans lid woord; 9. radon, uithangteken v.e. drogist, titel. SLEUTELWOORD De woorden in de eerste en der de kolom zijn; TELEFOON en REDENAAR Het sleutelwoord luidt: VAL SEMUNTER terugval eveneens ledi kant elevator fenomeen onattent onaardig nargileh HEINZ [velkoa1 of jahjap'e, ass/mz A -V O- - </aag (/aa/ £/v /k &£jv£&ktt aaa/ oa0öupv pa/v j oasz£ staat. Heer Bommel en de grauwe razer De edelman betrad de tuin van Bom- melstein en wendde zich tot hee.r Bommel, die juist doende was om zich op te richten. Toen hij de bezoe kers echter zag naderen, zakten zijn benen weer onder hem uit. ,,Oempf!" prevelde hij. „Juist", sprak de heer De Canteclaer koel. Als ge uw slaapje uit hebt, zult ge u moeten verant woorden, amice!" „Ver...wat? vroeg heer Ollie met be vende lippen. „Verantwoorden, zei ik", hernam de ander met een koude glimlach. „Voor de beledigingen die ge mij hebt doen toevoegen. Daar voor zult ge boeten!" Nu brak het angstzweet heer Bommel uit. „Een d- duel?" stamelde hij. „Maar het is al lemaal een misverstand, markies, w- werkelijk! Ik heb u niets doen toevoe gen. Die kraai voegt uit zichzelf - en Razertje voegt mee, als u begrijpt wat ik bedoel. Ik heb dat niet in de hand..." „Parbleu, spaar me uw laffe uitvluch ten", zei de edelman verveeld. „Voor een duel zijt ge trouwens te plat. Een gepaste kastijding is hier meer op zijn plaats!" Zo sprekende wees hij op zijn knechten, die zich van hun jassen hadden ontdaan en nu met af gepaste bewegingen bezig waren hun mouwen op te rollen. Het zien daarvan gaf heer Bommel plotseling hernieuwde levenskracht en met een kreet sprong hij overeind. „Help!" riep hij met dunne stem terwijl hij zijn huis binnensnelde. „Joost! Tom Poes! Help! Daar zijn w-woestelingen d-die mij leed willen doen!" Joost, die net weer overeind was ge komen van zijn laatste val, verstijfde. „Nog meer leed?" prevelde hij, Dat is niet mogelijk, met uw welnemen. De maat is vol!" H W E R DOOR JAN VISSER Een in betekenis afnemende depressie boven Schotland be paalde tijdens het afgelopen etmaal het weerbeeld. Rond di depressie waren een aantal storingen actief die buien ver oorzaakten. Bovendien stond er met name de afgelopen nacht en vanochtend veel wind. IJmuiden en Zandvoort raj porteerden windkracht 7, een harde wind. Gisteren vielen c zwaarste buien aan het einde van de middag en het begin van de avond. Uit imponerende luchten flitsten bovendien enkele vertikale bliksemontladingen omlaag en er waren flinke windstoten. Tijdens de afgelopen nacht waren de buien het meest actie in de kustgebieden en dat hield natuurlijk nauw verband met de hoge temperaturen van het Noordzeewater. Onder meteorologisch gunstige omstandigheden zullen we daar d| komende weken wel meer mee te maken krijgen. Niet voor niets wordt dan ook gezegd 'warme zomer, natte herfst'. Morgen trekt een storing over het noorden van Frankrijk oostwaarts. Bewolking en regen reiken tot over de zuidelijkt provincies. Bij ons blijft het op een enkele bui na droog en de zon laat zich geregeld zien. 's Middags is dat met name i de kustgebieden het geval. De wind, vanavond reeds sterk afnemend, heeft weinig te betekenen en de temperaturen lopen op tot rond 22 graden. Van zondag af geraken we in een zuidoostelijke luchtstroming en stroomt warmere lucht ons land binnen. Het kwik stijgt dan tot 25 graden of hoger maar door de nabijheid van een storingsgebied kan er wel een regen- of onweersbui tot ontwikkeling komen. Gistered bleven de temperaturen in het grootste deel van het land onder de 20 graden. Op sommige plaatsen in het oosten dei lands werd een reeks van bijna 60 dagen afgebroken. Dank zij wat zon later op de middag werd het in Bloemendaal noj wel 20,0 graden maar na de buien was het om 20 uur slechtj 14,5 graden. E U KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met zaterdag. Noorwegen: Vrij veel bewolking en vooral in het zuiden op beide dagen erg veel re gen, misschien onweer. Naar het noorden toe dro ger en wat zon. Middag- temperatuur van 18 gra den tot bijna 25 graden. Zweden: Vooral morgen in het zui den enige tijd regen., In het noorden en vandaag ook elders wat zon. Maxi ma tussen de 16 en 24 graden. Denemarken: Vandaag geruime tijd re gen. Morgen van het wes ten uit ook enkele opkla ringen. Middagtempera- tuur ongeveer 21 graden, tijdens langdurige regen flink lager. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Afwisselend zon en enkele buien. Mor gen in het zuiden en westen meer wol ken. Middagtemperatuur van 16 graden langs de noordwestkust tot ruim 20 plaatselijk in het binnenland. België en Luxemburg: Vandaag af en toe zon, maar ook kans op een bui. Morgen meer bewolking en kans op wat regen Middagtemperatuur rond 19 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Af en toe zonmaar ook kans op een bu i Morgen in het westen meer bewolking en af en toe regen. Maxima iets boven de 20 graden, morgen in de Bourgogne dichtbij de 25 graden. Portugal: Flinke zonnige perioden maar in het noorden eerst nog kans op een bui. Mid dagtemperatuur aan zee komende da gen oplopend tot ongeveer 27 graden. In het binnenland ruim 30 graden. Madeira: Flinke zonnige perioden en overwegend droog. Middagtemperatuur ongeveer 25 graden. Spanje: Veel zon, maar in het noorden eerst nog wolkenvelden en kans op een bui. Mid dagtemperatuur aan zee van 25 graden in het noorden tot ruim 30 aan de Cos ta's in het zuiden en oosten. In het bin nenland rond 35 graden. Canarische Eilanden: Flink wat zon en meest droog. Middag temperatuur dichtbij de 30 graden. Marokko: Westkust: flinke zonnige perioden. Mid dagtemperatuur vlak aan zee ongeveer 30 graden. Tunesië: Veel zon, maar vandaag soms ook sta pelwolken. Middagtemperatuur aan zee rond of iets boven de 30 graden. Zuid-Frankrijk: Perioden met zon, maar vooral langs de westkust en ten noorden van het Cen traal Massief enkele buien, mogelijk met onweer. Vandaag waait de Mistral. Middagtemperatuur rond'25 graden, morgen in het zuiden oplopend tot bijna 30 graden Mallorca en Ibiza: Flinke zonnige perioden, maar vandaag nog kans op een enkele bui. Middag temperatuur ongeveer 30 graden. Italië: Perioden met zon, maar ook kans op een lokale regen- of onweersbui, vooral op vandaag in het noorden. Middagtempe ratuur tussen 25 en 30 graden. Corsica en Sardinië: Geregeld zon, vandaag kans op een en kele (onweers)bui. Morgen meer zon en droog. Middagtemperatuur ongeveer 28 graden, vandaag op Corsica minder warm. Malta: Zonnige perioden en droog. Maxima on geveer 30 graden. Griekenland en Kreta: Flink wat zon en vandaag vooral op het vasteland, morgen ook elders kans op een enkele onweersbui. Middagtempe ratuur aan zee ongeveer 28 graden. Turkije en Cyprus: Flink wat zon, maar morgen op de Dar- danellen kans op een (onweers)bui. Middagtemperatuur vlak aan zee op de meeste plaatsen iets onder de 30 gra- Duitsland: Vandaag in de oostelijke helft enkele stevige regen- of onweersbuien. In het westen af en toe zon, maar ook kans op een bui. Morgen overal wat zon maar ook enkele buien. Maxima iets boven de 20 graden, maar vandaag tijdens lang durige neerslag hooguit 16 graden. Zwitserland: Vandaag in het oosten nog buien, in het zuiden en westen af en toe zon. Morgen eerst kans op mist. Verder zonnige pe rioden, maar later van het westen uit meer bewolking en kans op een bui Middagtemperatuur van 20 tot 25 gra- Oostenrijk: Bewolkt en enige tijd regen. Morge wisselend wolken en wat zon kans op een bui. Middagtemper vandaag hooguit 19 graden, morge lopend tot circa 23 graden. Polen: Fikse regen- of onweersbuien, vandaag in het zuiden en westen, gen minder buiig en af en toe wat Maxima tussen de 17 en 23 graden Tsjechië en Slowakije: Vandaag fikse regen- of onweersbi plaatselijk veel neerslag en kans ot gel en zware windstoten. Morge Tsjechie opklaringen en wat z in Slowakije aanhoudend buiig. Ma tussen 16 en 22 graden. Hongarije: Vooral vandaag enkele fikse regei onweersbuien, mogelijk hagel en stoten. Overgang naar koeler weer maxima rond 20 graden. Morgen v in het westen enkele opklaringen ei ca 23 graden. ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1997 Zon- en maanstanden Zon op 06.49 Zon onder 21 Maan op 04.09 Maan onder li Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 02,55 15.25 02.28 li Laag 11.10 23.24 10.51 *2 Weerrapporten 28 augustus 20 u station weer wind tei Amslerda De Bilt Deelen Twente Vlissingen Maastricht Aberdeen Athene Barcelona 8oedapest Bordeaux Dublin Frankfurt Helsinki Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen hall bew. Las Palmas onbew. Lissabon half bew. onbew. half bew. onbew regenbui zw5 26 15 io29 28 ir. 1 27 13 o 7 25 211 half bew, nw 5 regen ozo 5 half bew. regen Stockholm Warschau Wenen Zürich Bangkok weerlicht Buenos Aires licfitbew. Casablanca half bew. Johannesburg onbew. Los Angeles onbew. New Orleans onbew. New York zwaar bew, TelAviv onbew Toronto zwaar bew s.O 28 15 5 26 H rw 10 26 21 4 26 17 rw8 22 M 0 4 29 13 s. 0 30 18 o 1 30 19 IO 3 29 17 5 26 14 3 29 14 5 19 17 5 37 28

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 8