Congo legt VN-onderzoek
naar moordpartijen stil
li
Buitenland
Zwitserland begint met
erugsturen Bosniërs
Lol tijdens ceremonie
Dikke vrienden
Turkije doet niet mee aan NAVO-oefening
Japanse tweespalt over geschiedenisboekjes
ransen moeten Minitel laten
fallen en overstappen op Internet
RIJDAG 29 AUGUSTUS 1997
'Newyorkse razzia tegen Bloods
mew york Bij een grote razzia heeft de politie van New York
DPA Deutsch
meer dan 160 jongeren opgepakt, aldus de Britse omroep BBC
vandaag. Het gaat om leden van de bende de Bloods. De politie
actie was bedoeld om te voorkomen dat de bende nieuwe leden
werft wanneer over enkele dagen het schooljaar weer begint.
Ook apen hebben gevoel voor kunst
■ondenOok apen hebben een zeker gevoel voor kunst. In het
Britse wetenschappelijke tijdschrift New Scientist beschrijven
Unerikaanse zoölogen hoe Zuid-Amerikaanse capucijneraapjes
-fi van ballen klei vormen kneden en die versieren met verf en bla
dderen. „Zoiets kan eigenlijk alleen maar de uitdrukking zijn van
en permanent actief intelligent brein", aldus een van de onder
zoekers.
Berlijn krijgt Dietrich-plein
berlun» Berlijn gaat de filmster/zangeres Mariene Dietrich eren
door een plein in het centrum naar haar te vernoemen. Na een
jarenlange controverse hakte de Duitse hoofdstad gisteren de
knoop door. Tegenstanders van het postume eerbetoon be
schouwen Dietrich als een verraadster, omdat zij in de jaren der-
j^j dg naar Amerika vertrok, Amerikaanse werd en tijdens de Twee
de Wereldoorlog voor de Geallieerden zong.
Lastige passagiers vast tijdens vlucht
tokyoJapan Airlines gaat lastige passagiers vastbinden. De
luchtvaartmaatschappij heeft haar personeel toestemming gege
ven om klanten bij dronkenschap, seksuele intimidatie en over
treding van het rookverbod aan hun plaats te kluisteren, zo
meldt de Britse omroep BBC. Japan Airlines maakt zich zorgen
over de groeiende agressiviteit tijdens vluchten, maar het vast-
binden geldt als laatste redmiddel.
tellen in gevangenis: 29 doden
racas» Bij botsingen tussen twee rivaliserende bendes zijn
isteren in een Venezolaanse gevangenis 29 mensen omgeko
men. De onlusten braken uit in de gevangenis El Dorado, zeven-
onderd kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Caracas.
!en groep 'zeer gevaarlijke' gevangenen ontsnapte uit een spe
ciale strafbarak, stichtten brand en vielen leden van een rivalise
rende bende aan.
Russische legerhervormer ontslagen
moskou Secretaris Joeri Batoerin van de Defensieraad van Rus
land is gisteren van zijn functies ontheven. Batoerin gold als stu
wende kracht achter de hervorming van de strijdkrachten in het
and. Zijn doel was een kleinere en beter uitgeruste strijdmacht.
Het is niet bekend waarom hij is ontslagen. Batoerin wordt op
gevolgd door eerste onderminister van defensie Kokoshin.
Hezbollah doodt
vier Israëliërs
in Zuid-Libanon
TYRUS-WASHINGTON AFP-Rtr
Bij een botsing met de pro-
Iraanse Hezbollah in de door Is
raël ingestelde veiligheidszone
in Zuid-Libanon zijn gisteren
vier Israëlische soldaten gedood
en zestien gewond geraakt.
Volgens een woordvoerder
van Hezbollah onderschepten
strijders in de al-Hojeirvallei
een Israëlische patrouille te voet
een paar uur nadat Israëlische
troepen in hetzelfde gebied slag
leverden met guarrillastrijders
van de sjiïetische Amal-rrulitie.
Volgens een Libanese bron zijn
bij die botsing vier leden van
Am al omgekomen.
De Amerikaanse minister Al
bright (buitenlandse zaken) be
gint op 8 of 9 september aan
een rondreis door het Midden-
Oosten. Zij zal voor het eerst of
ficiële bezoeken brengen aan
Jordanië, Egypte, Syrië, Saudi-
Arabië en Israël.
Ook nieuwe onderzoeksleider wordt beschuldigd van partijdigheid
De regering van de Democratische Republiek Congo, het voormalige Zaïre, heeft giste
ren een VN-onderzoek stopgezet naar de vermeende massamoorden onder Rwandese
Hutu-vluchtelingen. Het onderzoeksteam van de Verenigde Naties schond volgens het
bewind in Kinshasa afspraken over veiligheid en andere kwesties en moet nu met zijn
werk wachten totdat een parallel werkend Afrikaans team is gearriveerd.
KINSHASA-NEW YORK Rtr-AFP-AP
Het VN-team was zondag in
Congo aangekomen, nadat zijn
komst herhaaldelijk door Kins
hasa was uitgesteld. Het wil on
derzoek doen in de oostelijke
provincies Kisangani en Kivu,
waar troepen van de nieuwe
machthebber Kabila en hun
Rwandese bondgenoten syste
matisch Hutu's zouden hebben
vermoord. Als voornaamste re
den voor de afwijzing van het
VN-team noemt de regering-
Kabila haar bezwaren tegen on
derzoeksleider Atsu-Koffi Ame-
ga. De Togolees Amega was
juist aangesteld als leider van
het team omdat Kabila bezwaar
had gemaakt tegen de vorige
teamleider, de Chileen Robert
Garreton. Kabila beschuldigde
Garreton van partijdigheid.
Amega wordt daar ook van be
schuldigd.
VN-secretaris-generaal Kofi
Annan heeft 'nieuwe voorwaar
den' die het bewind in Kinshasa
heeft gesteld, van de hand ge
wezen. Hij heeft zijn speciale
gezant voor het Grote-Merenge-
bied, Mohamed Sahnoun, ge
vraagd naar Kinshasa te reizen
om weer vaart in de delicate
missie te krijgen.
De Verenigde Staten hebben
gisteren gewaarschuwd dat zij
hun beleid ten aanzien van het
bewind van Kabila zouden kun
nen herzien, als dat de onder-
zoeksmissies van de VN blijft
dwarsbomen.
Van oktober 1996 tot mei dit
jaar vocht Kabila tegen zijn
voorganger Mobutu en verover
de zo geleidelijk het hele land.
Hij werd daarbij gesteund door
Tutsi-strijders, die gedeeltelijk
uit buurland Rwanda afkomstig
waren. De Tutsi's zouden uit
wraak Rwandese Hutu's hebben
vermoord, die na de Rwandese
genocide in 1994 naar Zaïre wa
ren gevlucht.
ineve bob kroon
5RRESPONDENT
ivitserland begint maandag
et de gedwongen repatriëring
m duizenden asielzoekers uit
lormalig Joegoslavië, ondanks
rotesten van Zwitserse sociale
stellingen en de VN-vluchte-
j ngenorganisatie UNHCR. Het
aat om ruim 13.000 etnische
k Ibanezen uit Kosovo plus
en 000 vluchtelingen uit Bosnië.
Kosovo maakt deel uit van het
«terende Joegoslavië en de
ivitserse regering heeft met
elgrado een overigens zeer
mstreden overeenkomst ge-
68 oten over de repatriëring van
;ze mensen. De achtduizend
lerendeels moslim-vluchtelin-
:n uit Bosnië werd begin dit
ar al de wacht aangezegd.
De toenemende weerzin van
West-Europese landen om de
vluchtelingen nog langer te her
bergen, stelt het UNHCR in
Bosnië-Hercegovina voor grote
opvangproblemen. De meeste
Bosnische asielzoekers komen
uit door Serviërs bezette gebie
den en rijn daar net zo onwel
kom als vóór de vredesovereen
komst van Dayton irl 1995.
Daarin werd bepaald dat al
deze repatrianten onverkort
recht hadden op hun oorspron
kelijke huis en haard of wat
daarvan nog over was. Maar
slechts enkele honderden mos
lim-vluchtelingen hebben,
meestal onder gewapende be
geleiding van de SFOR, kans ge
zien naar hun vroegere woon
plaatsen terug te keren. De
overgrote meerderheid wacht in
nieuwe opvangkampen haar lot
af.
Peking Een Chinees scholiertje schiet in de lach tijdens een ceremonie op het Plein van de Hemelse Vrede in Peking. Schoolkinderen, atleten en politici waren gisteren op het plein
aanwezig voor het ontsteken van de vlam die het begin van een Chinees sportevenement inluidt. Zo'n zevenduizend atleten zullen aan deze spelen meedoen.
FOTO REUTERS WILL BURGESS
)uitsland staat
[fluisteren in
Li voningen toe
)NN DPA-ANP
e Duitse politie mag voortaan
oningen afluisteren bij onder-
nioOek naar zware criminaliteit.
jle centrum-rechtse regerings-
j irtijen en de oppositionele so-
iaal-democraten besloten gis-
ren tot invoering van de rege-
le ng. De zogeheten Grosser
W suschangriff (Grote Afluister
en inval) was jarenlang een heet
angijzer in de Duitse politiek.
Ie woning gold tot nu toe als
nschendbaar. Daarom is ver-
ndering van de Grondwet no-
!6'
De uitbreiding van de be-
Degdheden van de politie moet
01 e toenemende geweldsdelicten
i Duitsland helpen indammen,
oor het afluisteren zal toe-
temming van een rechter no-
ig zijn. Het is alleen toegestaan
onderzoek naar zware mis-
jven zoals moord, drugs- en
penhandel.
Bonn De Duitse kanselier Kohl en de Franse premier Jospin zitten
op één lijn. In ieder geval wat de toetredingseisen voor de Europese
muntunie (EMU) betreft. Beiden zijn van mening dat aan die eisen
niet mag worden getornd. Dat bleek gisteren toen Jospin voor het
eerst sinds zijn aantreden als premier te gast was bij Kohl.
FOTO REUTERS MICHAEL URBAN
Ruzie met Grieken is voor Ankara de druppel
LEEUWARDEN-BRUSSEL GPD
Het Turkse leger doet niet mee
aan de grote NAVO-oefening
Dynamic Mix, die op 15 sep
tember begint op de zuidflank
van het Europese NAVO-gebied.
Hooglopende ruzie met Grie
kenland over de aard van de oe
feningen deed Turkije uitstap
pen. Hierdoor is ook de Neder
landse deelname vervallen:
ruim vierhonderd medewerkers
van de vliegbasis Leeuwarden
zouden opereren vanaf de 'sla
pende' Turkse basis Afyon, tus
sen Ankara en Izmir.
De zaak liep vast toen bleek
dat Turkije in de Egeïsche Zee,
in Turkse en Griekse wateren,
ten minste 450 luchtaanvallen
op marineschepen wilde na
bootsen. Dit uitzonderlijk hoge
aantal stuitte op bezwaren van
de Grieken, die al jaren met hun
Turkse buren in onmin leven.
Volgens kolonel Barney Booij,
commandant van de Leeuwar
der basis, was de Turkse eis
voor de Grieken onaanvaard
baar. Bemiddeling op hoog ni
veau binnen de NAVO liep op
niets uit: de Turkse generale staf
hield vast aan de voor Grieken
land onverteerbare oefeningen.
Toen ook Athene het been stijf
hield, trok Turkije zich terug.
Volgens een woordvoerder
van het NAVO-hoofdkwartier in
Brussel is het niet de eerste keer
dat een lidstaat op een vrij laat
moment afhaakt bij een oefe
ning, omdat er operationele
problemen rijn. Of het Grieks-
Turkse meningsverschil een we
zenlijk probleem voor de NAVO
gaat vormen, is niet duidelijk.
Bij het zuidelijke commando
van de NAVO in Napels, dat de
oefening coördineert, noemt
luitenant Tom Larocq de be
richten over Turks-Griekse pro
blemen overigens 'prematuur'.
„Zolang we nog niet definitief
hebben beslist wie met Dyna
mic Mix meedoet, kun je niet
stellen dat een lidstaat afhaakt",
aldus Larocq die verder geen
commentaar wil geven.
Voor de Nederlandse lucht
macht komt de afgelasting als
een fikse tegenvaller. Al een
half jaar bereidde de Leeuwar
der basis zich intensief voor op
de detachering. De kern van
het detachement zou worden
gevormd door het 322 Squa
dron, met twaalf F-16's, en het
630 Squadron, dat met grond
en luchtdoelwapens voor de
verdediging zorgt.
De Nederlandse luchtmacht
had nog net het contract niet
ondertekend voor een 1,6 mil
joen gulden kostend zeetrans
port met Leeuwarder goederen
vanuit de Groninger Eemsha-
ven. Wel is al voor 50.000 gul
den aan kabels in Afyon gelegd.
Achttien doden
bij aanslagen
in Algerije
ALGIERS AP
Bij twee bomaanslagen in Alge
rije zijn gisteren zekér achttien
mensen om het leven gekomen
en tientallen anderen gewond
geraakt. De ene aanslag werd
gepleegd in de hoofdstad Al
giers, de andere in de havenstad
Oran.
Bij de aanslag in Algiers wer
den zeker acht mensen gedood
en 22 anderen verwond. De
bom, die in een pakket zat ver
borgen, ontplofte in de Kasbah,
dicht bij de oude Ketchaoua-
moskee en een markt voor
groenten en fruit. De meeste
slachtoffers waren mensen die
boodschappen deden of straat
verkopers. De Kasbah geldt als
een bolwerk van moslim-funda-
mentalisme.
De aanslag in Oran, die met
een autobom werd gepleegd,
kostte het leven aan zeker tien
personen. Tientallen raakten
gewond. Het was voor het eerst
dat een grote aanslag in deze
westelijke havenstad werd ge
pleegd. Oran werd tot nog toe
beschouwd als een eiland van
rust in het door gewelddadighe
den van moslim-extremisten
geteisterde Algerije.
Niemand nog heeft de verant
woordelijkheid voor de aansla
gen opgeëist, maar deze passen
in de serie bomaanslagen en
moordpartijen in Algerije die
aan moslim-militanten worden
toegeschreven. Sinds juni zijn
meer dan duizend mensen om
gekomen, de meesten bij bloe
dige slachtpartijen in dorpen.
Dinsdag werden nog 64 mensen
op gruwelijke wijze omgebracht
in Beni Ali, een bergdorp zestig
kilometer ten zuiden van de
hoofdstad.
Cambodjaanse
koning Sihanouk
terug in het land
SIEM RAP AFP-Rtr
De Cambodjaanse koning
Norodom Sihanouk is vandaag
na zes maanden afwezigheid in
zijn land teruggekeerd. Duizen
den mensen juichten de vorst
bij zijn aankomst in Siem Rap
in het noordwesten van het
land toe. Het is het eerste be
zoek sinds de nieuwe sterke
man Hun Sen in juli een staats
greep pleegde en de zoon van
de koning, prins en co-premier
Ranariddh, aan de kant schoof.
Hun Sen en zijn rechterhand,
de nieuwe co-premier Ung
Huot, waren op de luchthaven
om de vorst te verwelkomen. De
74-jarige koning verblijft de
laatste tijd voornamelijk in de
Chinese hoofdstad Peking voor
medische behandelingen.
VS gaan 'schok'
bij Russisch
proefcentrum na
WASHINGTON Rtr
De Verenigde Staten gaan na of
een 'seismische gebeurtenis'
twaalf dagen geleden bij een
Russisch kemproefcentrum op
Nova Zembla eèn kernproef be
trof. Het voorval van 16 augus
tus leek op een explosie, meld
de een woordvoerster van het
Amerikaanse ministerie van de
fensie gisteren.
Als het een kernproef betrof
dan heeft Rusland rijn eenzijdig
afgekondigde stop op nucleaire
tests doorbroken. Moskou
houdt vol dat het een onder
zeese aardbeving was. Rusland
houdt zich aan zijn vrijwillige
teststop, aldus een zegsman van
het Russische ministerie voor
kernenergie.
TOKYO JOSEPH COLEMAN
BSWUK AFP-ANP
inkrijk moet overschakelen
Internet. Premier Jospin
:eft deze week beklemtoond
it de Fransen de achterstand
net informatica moeten inlia-
in door meer te internetten.
Jspin gaat binnenkort een
imbtieus' plan ontvouwen om
ergelijke diensten sneller te
iten ontwikkelen.
Het land is dik tevreden met
et Franse systeem Minitel,
let is praktischer dan Internet
n het minitelapparaat is des-
ijds gratis aangeboden door
rance-Telecom. Inmiddels
in er 6,3 miljoen aansluitin-
:n en vijftien miljoen regel-
'Ji
van wie volgens de enquêtes 94
procent zeer tevreden is.
Slechts 420.000 Fransen bekij
ken Internet met enige regel
maat en de meesten doen dat
op kantoor.
Het systeem blijft evenwel
tot Frankrijk beperkt. De rest
van de wereld zit, vooral in de
Engelse taal, te internetten. Dit
en het feit dat er in Frankrijk
relatief weinig computerge
bruikers zijn, baart de Franse
overheid zorgen. Voorts biedt
Minitel na ruim tien jaar 25.000
adressen voor dienstverlening.
Wereldwijd komen er op Inter
net maandelijks 100.000 adres
sen bij.
Om de tevreden minitellers
binnen te loodsen, heeft Fran
ce-Telecom in februari het mi
nitelsysteem gekoppeld aan e-
mail. De maatschappij heeft
ook 25.000 gebruikers weten
over te halen hun systeem met
Internet uit te laten rusten. Hal
verwege volgend jaar komt de
telecommunicatiegigant met
een apparaat op de markt dat
de klant toegang biedt tot zowel
Minitel als Internet.
Niet enkel het overschakelen
baart de regering zorgen. Naar
verhouding zijn de Fransen niet
bijster geïnteresseeerd in com
puters. Vijftien procent van de
Franse huishoudens heeft zo'n
ding. In België, Duitsland en
Verenigde Staten is dat respec-
Het Japanse ministerie van onderwijs
heeft in strijd met de wet gehandeld
door uit geschiedenisboeken onwelge
vallige passages te halen. Het Hoogge
rechtshof in Tokyo heeft dat vandaag
bepaald in een zaak die was aange
spannen door auteur Saburu Ienaga.
Het gaat om teksten over een groep
militairen die zich in de Tweede We
reldoorlog bezighield met proeven
voor biologische oorlogsvoering.
De afbeelding in het schoolboek is kei
hard. Een Japanse soldaat staat op een
schreeuwende baby te stampen en
zwaait onderhand met een mes in de
richting van een bloedende Chinese
vrouw. „Japanse demonen zijn wreed!",
luidt het onderschrift. Deze illustratie in
een Japans geschiedenisboek, afkomstig
uit de koker van de Chinese propaganda
tijdens de Tweede Wereldoorlog, treft
Nobukatsu Fujioka diep in zijn ziel.
Fujioka, hoogleraar opvoeding en on
derwijs aan de universiteit van Tokyo,
denkt dat dit soort plaatjes het beeld dat
goede komt. „Het is masochistisch", al
dus Fujioka. De schrijvers van geschie
denisboeken laten zich gebruiken 'om te
laten zien dat Japanners meedogenloos
zijn', aldus Fujioka.
De Japanners liggen al tientallen jaren
met elkaar overhoop over de beschrij
ving van hun oorlogsgeschiedenis. On
der druk van de landen die destijds het
slachtoffer zijn geworden van de Japanse
agressie zijn de autoriteiten in Tokyo er
stukje bij beetje mee akkoord gegaan dat
geschiedschrijvers details van de bloedi
ge verovering van Azië in de jaren dertig
en veertig te boek stelden.
Maar de leiders van een nieuwe revisio
nistische tegenreactie in Japan vinden
dat de balans nu naar de andere kant is
doorgeslagen. Ze willen dat wordt ge
snoeid in de vele verwijzingen naar de
Japanse wreedheden, zodat er meer
plaats komt voor nationale trots in
plaats van nationale schaamte.
„Geen enkel land in de wereld onder
werpt zijn kinderen aan zulk verschrik
kelijk geschiedenisonderwijs'schrijft
Fujioka's Associatie voor de Promotie
van Nieuw Geschiedenisonderwijs in
een verklaring. „Om deze situatie te her
nieuw geschiedenisboek te schrijven."
De meest controversiële opvatting van
Fujioka gaat over de zogenoemde
troostmeisjes, de duizenden wouwen
die werden gedwongen in bordelen te
werken. Onlangs maakte het ministerie
van onderwijs in één van de geschiede
nisboeken de eerste melding over de
troostmeisjes. Fujioka beschouwt de
zaak als een sluwe list van voormalige
prostituees om de Japanse autoriteiten
geld afhandig te maken. Hij wil dat de
vermelding over de troostmeisjes uit de
boeken wordt gehaald. „De vrouwen
kregen een hoop geld, vergeleken met
de bordelen buiten het slagveld", aldus
Fujioka.
Fujioka is geen radicale randfiguur.
Schrijvers, ondernemers en een beroem
de sportman behoren tot zijn aanhang.
Zijn boeken zijn beststellers en zijn op
vattingen worden serieus genomen. Het
vooraanstaande dagblad Sankei heeft
zich achter zijn ideeën geschaard.
Deze groeiende aanhang voor het veran
deren van de geschiedenisboeken heeft
tot enige bezorgdheid geleid. „Wat ze
zeggen, is slechts het product van hun
fantasie en is een serieuze overweging
Ienaga, die dertig jaar lang heeft gestie
den voor de opname van meer informa
tie over de oorlog in de schoolboeken.
„Wat mij verontrust, is dat veel mensen
het er mee eens blijken te rijn."
Fujioka heeft echter een gevoelige snaar
geraakt bij de Japanners die het nut er
niet van inzien om zich schuldig te voe
len over gebeurtenissen die lang voor
hun geboorte hebben plaatsgehad. De
stellingen van Fujioka zijn een welkom
geneesmiddel voor het gekwelde gewe
ten van veel Japanners.
Het is niet duidelijk of de beweging van
Fujioka enige invloed heeft op de ma
nier waarop de Japanse jeugd geschie
denisles krijgt. Het onderwijsministerie,
dat het laatste woord heeft over de in
houd van de boeken, verwacht de ko
mende jaren meer gedetailleerde be
schrijvingen van de Japanse oorlogsda
den.
In de tussentijd schrijven Fujioka en
consorten hun eigen geschiedenisboe
ken, die binnen twee jaar door het mi
nisterie worden beoordeeld. In deze
boeken moet 'met waardigheid en even
wicht' worden geschreven over de Ja
panners.
