Kaunda mogelijk
doelwit aanslag
Buitenland
Zonovergoten en massale mis
Hun Sen slaat slag
Plavsic eist controle over
Bosnisch-Servische leger
Italië heropent onderzoek naar martelingen Somalië
Vrede in Burundi: meer utopie dan werkelijkheid
DE HELE
WEEK
GOED
KOOP
ANDAG 25 AUGUSTUS 1997
ewonden bij explosie vuurwerk
rtmund Een verkeerd afgevuurde vuurpijl heeft gisteravond
Dortmund 26 mensen verwond. Het ongeluk gebeurde tijdens
vuurwerkshow die door enkele duizenden mensen werd bij-
Het projectiel kwam terecht tussen het publiek op de
waar het explodeerde. De vuurwerkshow zou het hoog-
worden van een feest dat in een park was georganiseerd
or een supermarktketen.
Jeuter aan het stuur: piloten geschorst
jDEN British Airways heeft gisteren een piloot en co-piloot
schorst omdat ze een 5-jarig meisje him Boeing-757 hadden
en besturen. Er was volgens de luchtvaartmaatschappij geen
rake van een gevaarlijke situatie, maar de bemanning had de
ch dat er een verslaggever van het Britse boulevardblad News
the World meevloog die een foto maakte van de kleuter. De
htlijnen van BA schrijven voor dat de cockpit slechts toegan-
is voor personen van twaalf jaar en ouder. Het bedie-
aanraken is uit den boze.
ergoeding van tabaksindustrie
st palm beach De Amerikaanse staat Florida heeft een ak-
ord bereikt met de tabaksindustrie, waarbij sigarettenfabri-
nten miljarden dollars zullen betalen. Het gaat deels om een
rgoeding voor de kosten die Florida heeft gemaakt voor de
edische behandeling van rokers. De autoriteiten wilden geen
drag noemen, maar de krant Palm Beach Post meldde dat het
11,3 miljard dollar zou gaan. Het akkoord werd uitgewerkt
delegaties van de tabaksindustrie en Florida, zonder deel-
van de advocaten die de staat had ingehuurd in het proces
de fabrikanten.
loden bij bomaanslag in Beiroet
roet* In het centrum van de Libanese hoofdstad Beiroet is za-
rdag een autobom ontploft. Daarbij kwamen twee mensen om
it leven. Het gaat om Khalil al-Moussawi, een militaire functio-
iris van de sjiïetische organisatie Amal, en de chauffeur van
inister Hmayyed (sociale zaken). De bom zat in de kofferbak
ji Moussawi's auto en ontplofte toen hij uitstapte in de dicht-
ivolkte wijk Khandak-al-Ghameek.
'e veel apen op rots Gibraltar
De aapjes van Gibraltar nemen geen genoegen meer
de berg, maar dringen door tot in de stad en vallen mensen
Hun aantal is zo sterk toegenomen dat het Britse leger ze
oet gaan afschieten. Dat meldde de Sunday Times gisteren. Er
zeker 250 apen in Gibraltar en dat is vier keer zoveel als vijf
ar geleden.
ranse politicus Poperen overleden
sus* De linkse Franse politicus en historicus Jean Poperen, die
nge tijd parlementariër en twee keer minister was, is zaterdag
72-jarige leeftijd overleden. Poperen heeft zeven maanden in
gelegen na een zware val. Poperen was hoogleraar ge-
aan de Sorbonne voordat hij in de jaren vijftig.de po-
inging. Hij begon zijn carrière in de Communistische Partij
stond aan de wieg van de huidige Parti Socialiste, die in 1971
erd opgericht.
-liljoenen Chinezen dood door roken
king* Van de driehonderd miljoen Chinezen van 29 jaar en
inger zullen er honderd miljoen overlijden als gevolg van ro-
;n, zo meldde de Britse omroep BBC vandaag. Britse en Chine-
ionderzoekers hebben deze cijfers bekendgemaakt op een in-
imationale medische conferentie in Peking. Uit het onderzoek
dat China wat dat betreft de Verenigde Staten heeft inge-
Momenteel overlijden jaarlijks een half miljoen Chinezen
gevolg van hun tabaksverslaving.
ladgasten blijven naast dode man liggen
Drie uur lang hebben badgasten in de Italiaanse stad
ienua gezonnebaad naast een dode man, terwijl zij wisten dat
Pman was overleden. In de Italiaanse media is zaterdag ver-
ntwaardigd gereageerd op de gebeurtenis. Een 82-jarige hoog-
iraar kreeg liggend op het strand een fatale hartaanval. Badgas-
in hadden dat in de gaten, maar bekpmmerden zich daarna
iet meer om de overleden man. Zij verlegden hun handdoeken
lechts enkele meters. Pas drie uur later werden de stoffelijke
door een begrafisondernemer verwijderd.
Somaanslag op stadion in Zweden
Een stadion in de Zweedse stad Gothenburg is af
nacht door een bomontploffing getroffen, aldus het
weedse persbureau TT. Er vielen geen slachtoffers. Het is de
rngste in een reeks aanslagen die samenvalt met de Zweedse
landidatuur voor de Olympische Spelen van 2004. Op 7 augus-
us ontplofte een bom in het olympisch stadion van Stockholm,
laarvoor was al een aantal brandaanslagen op tennisstadions in
ehoofdstad gepleegd.
'edofiele priester sterft in gevangenis
ubunDe Ierse priester Brendan Smyth, die eind juli wegens
edofïlie tot twaalf jaar gevangenisstraf was veroordeeld, is vrij-
ag in de gevangenis overleden aan een hartaanval. Een recht-
ank achtte Smyth vorige maand schuldig aan 74 zedendelicten,
'ij had zich in Ierland aan zeker twintig jongens en meisjes ver
tepen.
Ambassadeur Noord-Korea loopt over
eoul De ambassadeur van Noord-Korea in Egypte heeft poli-
iek asiel aangevraagd in de Amerikaanse ambassade in Cairo,
lat meldde een Zuid-Koreaanse krant vandaag op gezag van re-
eringsbronnen. Washington heeft inmiddels besloten hen asiel
iverlenen en de regering in Seoul gisteren hiervan op de hoog-
gesteld. Vorige maand vluchtte de ambassadeurszoon uit Cai-
nadat hij kritiek op het Noord-Koreaanse bewind had geuit.
Politie schiet op auto van ex-president Zambia
LUSAKA AFP-Rtr-AP
De voormalige president van Zambia, Kenneth Kaunda,
heeft gisteren zijn opvolger Frederick Chiluba beschul
digd van poging tot moord. De 'Vader van de Natie' raak
te zaterdag licht gewond toen de politie het vuur opende
op de auto waarin hij zat. Kaunda heeft gewaarschuwd
dat zijn aanhang mogelijk gewelddadig zal reageren op
de moordaanslag.
op een manifestatie.
Volgens Kaunda suisde er een
kogel over zijn hoofd, maar
raakte hem maar licht. Chong-
we werd recht in zijn gezicht
getroffen. ,,Het was een moord
aanslag. Daar ben ik van over
tuigd. Chiluba wil ons aanpak
ken. Hij beseft dat wij erg popu
lair zijn geworden. Al onze ma
nifestaties verliepen vreedzaam
totdat de politie op het toneel
verscheen."
Een woordvoerder van de po
litie heeft overigens ontkend dat
agenten het vuur openden op
Kaunda in opdracht van Chi-
De leider van het Liberale Pro
gressieve Front, Chongwe, die
bij Kaunda in de auto zat, raak
te zwaar gewond. Chongwe is
na een spoedoperatie inmiddels
buiten levensgevaar.
De schietpartij had zaterdag
plaats in de Zambiaanse stad
Kabwe, toen de politie plotse
ling begon te schieten op de au
to waarin diverse oppositielei
ders zaten. De oud-president,
die leider van de Verenigde Na
tionale Onafhankelijkheids Par
tij (UN1P) is, had willen spreken
luba. Volgens hem was de bij
eenkomst in Kabwe illegaal en
had de schietpartij daarmee te
maken.
President Chiluba versloeg
Kaunda bij de eerste vrije ver
kiezingen in 1991. Het staats
hoofd is op reis in Azië en be
vond zich zaterdag in Indone
sië. Kaunda is ervan overtuigd
dat het bevel aan de politie om
bij oppositiemanifestaties met
scherp te schieten rechtstreeks
van Chiluba afkomstig is.
De oppositie in Zambia be
gon zich na de verkiezingen van
vorig jaar te roeren. De meeste
oppositionele partijen boycot
ten de stembusronde uit onvre
de over Chiluba, die zijn rivaal
Kaunda verhinderde zich kandi
daat te stellen, omdat zijn ou
ders niet in Zambia zouden zijn
geboren. Kaunda leidde Zambia
van de onafhankelijkheid in
1963 tot 1991. Hij is nog steeds
ongekend populair.
Groot-Brittannië
en Montserrat
ruziën over hulp
LONDEN AFP-Rtr
Na de uitbarstingen van de vul
kaan Soufrière heeft het Caribi
sche eiland Montserrat ook de
woede van de Britse regering
over zich heen gekregen. Minis
ter Short van ontwikkelingssa
menwerking is woedend op de
leiders van de Britse kolonie, die
klagen over de volgens hen te
lage vergoeding die Londen de
eilandbewoners voor hun eva
cuatie wil toekennen. De be
stuurders van Montserrat ma
ken zich schuldig aan 'hysteri
sche bangmakerij', zei Short
gisteren tegenover The Obser
ver.
De Britse regering wil dat de
resterende vijfduizend bewo
ners vrijwillig vertrekken, omdat
de vulkaan elk moment op
nieuw tot uitbarsting kan ko
men. Iedere volwassene die
weggaat, kan rekenen op 7.500
gulden, kinderen krijgen ieder
1.800 gulden. De bestuurders
van Montserrat menen dat dit
niet genoeg is om elders een
nieuw bestaan op te bouwen.
Zij eisen 30.000 gulden voor
volwassenen en 15.000 gulden
per kind.
o'smach Troepen van de nieuwe Cambodjaanse leider Hun Sen
hebben gisteren na een dagenlange strijd O'Smach veroverd. De
grensstad, enkele kilometers van Thailand, was het laatste bolwerk
van de aanhangers van de verdreven kroonprins Norodom Ranarid
dh. De val van O'Smach volgde na hevige beschietingen. Volgens
ooggetuigen en Thaise militairen trachtten soldaten van Ranariddh
de grens over te vluchten, maar Thaise grenstroepen weerhielden
hen daarvan. De royalisten verscholen zich daarop in het Cam
bodjaanse oerwoud. Zij lieten weten hun verzet tegen Hun Sen
voort te zetten. In verband met de strijd zochten al meer dan dertig
duizend Cambodjanen hun toevlucht in Thailand.
foto reuters darren whiteside
'Berechting Karadzic mag ook in Bosnië'
BANJA LUKA-PALE Rtr-DPA-AFP
De machtsstrijd tussen de
Bosnisch-Servische president
Plavsic en haar rivalen wordt
harder. Nadat de regering van
de Republika Srpska (RS) het af
gelopen weekeinde had laten
weten alle contacten met Plav
sic te verbreken, sloeg de presi
dent terug met de mededeling
dat zij de controle over de
Bosnisch-Servische strijdkrach
ten opeist.
De regering van de RS vindt
het onaanvaardbaar dat Plavsic
weigert zich neer te leggen bij
de uitspraak van het Constitu
tionele Hof die de ontbinding
van het parlement door haar als
ongrondwettelijk bestempelde.
Ook het ontslag van de minister
van binnenlandse zaken was te
gen het zere been van de rege
ring in Pale. Alle besluiten en
daden van Plavsic zullen in de
toekomst worden beschouwd
als illegaal, onwettig en niet-
verplichtend, verklaarde de re
gering.
Het leger lijkt verdeeld in de
machtsstrijd tussen Plavsic en
oud-president Karadzic. De ge
nerale staf waarschuwde eind
vorige week dat hij zou ingrij
pen als Plavsic voortgaat op de
door haar ingeslagen weg.
Waarnemers menen echter dat
het machtige Eerste Krajina
Korps van generaal Talie, dat in
Banja Luka is gelegerd, op de
hand van de president is.
Volgens de Britse minister
Cook (buitenlandse zaken) kan
Karadzic ook in Bosnië worden
berecht wegens oorlogsmisda
den. Volgens hem is nergens
vastgelegd dat dat in Den Haag
moet gebeuren.
parus» Paus Johannes Paulus II heeft het afge
lopen weekeinde schuld beleden voorde
moord op duizenden protestantse hugenoten
in 1572 (Bartholomeusnacht). De herinnering
aan dit drama temperde de triomftocht die de
kerkleider tijdens zijn vierdaagse bezoek aan
Parijs heeft afgelegd. Ongeveer 1,2 miljoen
mensen, onder wie honderden bisschoppen,
woonden gisteren een openluchtmis bij op de
paardenrenbaan van Longchamp. Niet eerder
kreeg de paus in Frankrijk zoveel mensen op
de been. In zijn preek riep de kerkvorst alle
jongeren in de wereld op om het evangelie van
Christus daadwerkelijk uit te dragen. „Vergeef
en verzoen. Toon het evangelie." Tijdens de
massale mis kondigde de paus aan dat hij de
heilige Thérèse van Lisieux (1873-1897) op 19
oktober zal verheffen tot kerkleraar. Het is de
derde vrouw in de geschiedenis van de rooms-
katholieke kerk die deze onderscheiding ont
vangt. Eerder dit weekeinde verklaarde de
paus Frédéric Ozanam zalig. Ozanam was een
van de oprichters van de caritatieve arbeid in
de kerk. De dertiende editie van de Wereldjon
gerendagen wordt in het jaar 2000 in Rome jammu Rtr-afp
gehouden. In dat jaar herdenken de gelovigen
de tweeduizendste geboortedag van Jezus
Christus. foto epa Jdamien meyer
Zware gevechten in Kashmir
het voorjaar van 1993 ver
moord. Het onderzoek naar de
aanslag bevindt zich al tijden op
een dood spoor.
De wachtmeester brengt de
aanslag direct in verband met
de martelpraktijken. Volgens
hem zou de journalist kort voor
haar dood hem hebben toever
trouwd meer angst te hebben
voor de Italianen dan voor de
Somaliërs.
ROME EELCO VAN DER LINDEN
CORRESPONDENT
De Italiaanse minister Andreat-
ta (defensie) heeft het afgelopen
weekeinde gevraagd om her-
opening van het op 8 augustus
afgesloten onderzoek naar mar
telpraktijken van Italiaanse VN-
soldaten in Somalië. Er is
nieuw, vooral voor de legerlei
ding belastend materiaal boven
water gekomen.
De door Andreatta zelf inge
stelde onderzoekscommissie
concludeerde dat er gedurende
de vredesmissie Restore Hope,
die van 1992 tot 1994 duurde,
martelingen en verkrachtingen
hebben plaatsgehad. Er werd
echter gesproken van 'zeer geï
soleerde gevallen', waarvan de
militaire bevelhebbers ter plek
ke geen weet kunnen hebben
gehad.
Het nieuwe belastende mate
riaal is afkomstig uit een dag
boek van een wachtmeester van
de militaire politie. De man
noemt daarin nieuwe gevallen
van martelarij en stelt dat 'de le
gerleiding er van op de hoogte
was'.
In één geval zouden de gene
raals op de hoogte zijn gebracht
door een journalist van de
staatsomroep RAI in Somalië,
Ilaria Alpi. De journalist werd,
samen met haar cameraman, in
Aan de grens tussen India en
Pakistan is het afgelopen week
einde zwaar gevochten. Beide
partijen bestookten elkaar op
diverse plaatsen langs de 1.200
kilometer lange grens in de
deelstaat Kashmir. Hoeveel
mensen daarbij zijn omgeko
men, is niet bekend. Beide lan
den beschuldigen elkaar de be
schietingen te zijn begonnen.
India sprak het verwijt van
Pakistan tegen dat de gevechten
zijn bedoeld om het onlangs be
gonnen vredesoverleg tussen
beide landen te torpederen. In
dia beschuldigde Pakistan op
zijn beurt van pogingen de ge
sprekken te laten mislukken.
India en Pakistan kwamen
voort uit het voormalige Brits-
Indië. Sinds 1947 'is Kashmir de
inzet geweest van twee van de
drie oorlogen tussen de twee
landen.
rankrijk haalt
1.000 spenen
it de handel
Frankrijk zijn dertigduizend
bberen spenen van zuigfles-
n uit de handel genomen,
adat het gevaar bestaat dat ze
n kankerverwekkende stof be
tten. De consumentenorgani-
UFC-Que choisir sloeg
trm nadat uit een analyse van
spenen van het merk Ré-
ond was gebleken dat elf het
nkerverwekkende nitrosa-
ine bevatten. Twee soorten
enen van dit merk overschre-
tendgemaakt alle rubberen
tenen die vóór 1 juli zijn ge
takt -dertigduizend in to-
1- uit de handel te hebben
nomen. De spenen die na die
turn zijn vervaardigd, zouden
nkzij een gewijzigd produc-
proces wel veilig zijn.
BUJUMBURA FRANS VAN DEN HOUDT
CORRESPONDENT
Het afslachten van Hutu's en Tutsi's is
nog altijd een dagelijks ritueel in Bu
rundi. Al vier jaar lang kijkt de wereld
toe. Alleen Burundi's buren zijn bereid
een vredesconferentie te houden, die
onder leiding van de Tanzaniaanse ex-
president Nyerere de strijdende partijen
nader tot elkaar zal proberen te bren
gen. De hoop dat dit lukt is miniem. De
eerste tegenslag is er al: het overleg zal
wel vandaag beginnen maar zonder
deelname van de regering van Burundi.
,,De problemen in Burundi liggen zo
diep, zijn zo complex, dat ze niet zo
maar even kunnen worden opgelost.
Dat gaat heel, heel lang duren", bena
drukt een Westerse diplomaat in Bu
jumbura. „Er bestaan daarom ook nau
welijks verwachtingen over de uitkomst
van het vredesoverieg. Ik denk dat ie
dereen het al heel positief vindt als alle
belangrijke partijen aanwezig zullen
zijn."
Etnische slachtpartijen hebben de afge
lopen decennia regelmatig plaatsgehad
in Burundi, maar voor 1993 bleef het
steeds bij kortstondige acties. De Tut
si's, de minderheid, maar van oudsher
de machthebbers en onderdrukkers van
de Hutu's, weigerden lange tijd een de
mocratisch proces op gang te brengen
en de macht te delen met de Hutu's.
Toen president Buyoya in 1993 einde
lijk democratische verkiezingen uit
schreef, raakten de Tutsi's meteen de
macht kwijt. Hutu-president Ndadaye
begon vrijwel onmiddellijk met het her
vormen van het staatsapparaat om de
Tutsi-hegemonie binnen leger en over
heid te doorbreken. Maar dat werd hem
niet in dank afgenomen doorTutsi-sol-
daten, die in oktober '93 een staats
greep pleegden. Ndadaye werd gedood
maar de coup mislukte. De moordpar
tijen die vervolgens over en weer be
gonnen, zijn echter nimmer gestopt.
Niet door de Hutu-presidenten die
Ndadaye opvolgden (Ntiramira - die in
april '94 samen met Habyarimana van
Rwanda omkwam - en Ntibantunga-
nya) en niet door Tutsi-leider Buyoya
die vorig jaar juli de macht weer in han
den kreeg. Toch krijgt Buyoya van me
nige Burundees en buitenlandse waar
nemer het voordeel van de twijfel. „De
hoofdstad Bujumbura heeft z'n veilig
heid terug. En de kampen waar hon
derdduizenden Hutu's in zijn gestopt,
worden afgebouwd en de mensen kun
nen terug naar huis. Bovendien is er
nog steeds financiële stabiliteit", aldus
een diplomaat.
Critici menen echter dat het aantreden
van Buyoya geen noemenswaardige
verbeteringen heeft opgeleverd. Inte
gendeel, zeggen zij, Buyoya is juist de
man die de kampen voor Hutu-burgers
opzette en volstopte. Om de veiligheid
van die mensen te waarborgen, zegt het
regime. Om de Hutu's makkelijker te
kunnen onderdrukken, martelen en af
slachten, menen oppositiepartijen en
mensenrechtenorganisaties als Amnesty
International.
En de hoofdstad mag dan redelijk veilig
zijn, in de rest van het land wordt nog
immer gemoord en geplunderd. Vooral
in de zuidelijke provincie Bururi wordt
zwaar gevochten en vallen veel doden,
wat direct verband houdt met het feit
dat de Hutu-rebellengroepering De Na
tionale Raad voor de Bescherming van
de Democratie (CNDD) sinds de val van
het Mobutu-regime in Zaïre vooral
vanuit Tanzania opereert.
Gezien deze recente ontwikkelingen
wordt Tanzania door diverse betrokke
nen als partijdig en dus ongeschikt be
schouwd om als gastland voor vredes
overleg te dienen. Bovendien is ook
voorzitter Nyerere volgens hen niet on
partijdig.
J. van Eek van het Centrum voor het op
lossen van Conflicten in het Zuid-Afri
kaanse Kaapstad, dat nauw betrokken is
bij Burundi, zegt: „Tijdens de eerste
ontmoeting tussen de diverse partijen
koos Nyerere overduidelijk de zijde van
de Hutu's. Toch wordt hij gehandhaafd,
men behandelt hem als onaantast
baar."
Scotland Yard
weer in opspraak
LONDEN HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
De reputatie van Scotland Yard
als onkreukbaar politiekorps is
danig afgebrokkeld. Volgens
zondagsblad Sunday Times ver
dienden Yard-rechercheurs er
een aardig centje bij door zich
te verhuren als privé-detectives
en verkoop van geheime politie -
informatie. Tevens bezondig
den zij zich aan illegaal afluiste
ren.
Al eerder raakte het korps in
opspraak nadat ongeveer 1,5
miljoen grilden 'zoek' bleek van
een geheime bankrekening van
het korps, opgezet voor under
cover-operaties. Twee recher
cheurs werden toen geschorst.
Daarna volgde nog eens een
blunder op de afdeling vingeraf
drukken.
Scotland Yard heeft inmiddels
een grootscheeps onderzoek in
gesteld naar wangedrag in eigen
gelederen. Volgens de zondags
krant gaat het om de grootste
anti-corruptiecampagne sinds
begin jaren zeventig, toen hon
derden Yard-rechercheurs, om
een rechtzaak te voorkomen,
hun ontslag moesten aanvaar
den.
AQUA VIVA
TAFELWATER ROOD
literfles 49
van 14T
m
199
doos 10 stuks van 345'
RUNDERGEHAKT
500 gram Hlpl
NU I
I J99
Aanbt&ingen getóg va
ELKE DAG GOED NIEUWS