Hafmo glanst niet meer
wow ft,,
of m,m
BtmiKwi
Feiten &Meningen
Uitleg kabinet krijgt kil onthaal
Condoommuseum moet Condom van ondergang redden
ENJOY YOUR HOLIDAYS I
mm
Lawaaierig feestvarke
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1997
De beslissing van D66-ministers Sorgdrager en Van Mierlo om geen verzoek tot arrestatie in te dienen,
is 'gebillijkt' door premier Kok. foto cpd phil nijhuis
De uitleg van de D66-minis-
ters Van Mierlo (buitenlandse
zaken) en Sorgdrager (justitie)
over het nagelaten verzoek
aan Brazilië om de Surinaam
se adviseur van staat Desi
Bouterse medio juli te arreste
ren, heeft geen warm onthaal
gekregen bij coalitiepartijen
WD en PvdA. Beide partijen
zijn ongelukkig met de gang
van zaken en zetten vraagte
kens bij het besluit van de mi
nisters. D66-fractievoorzitter
Wolffensperger vindt de han
delwijze van zijn partijgenoten
verdedigbaar', ook al had hij
zich een andere beslissing
kunnen voorstellen. Hij vindt
dat WD en PvdA na de eerste
krantenpublicatie 'te vroeg en
te heftig' hebben gereageerd.
Oppositiepartij CDA blijft zeer
kritisch.
Bouterse wordt in Nederland
verdacht van drugsmokkel en
half juni heeft het openbaar
ministerie via Interpol om zijn
arrestatie gevraagd. De beide
ministers besloten op 18 juli
echter geen concreet verzoek
tot aanhouding te doen aan de
Braziliaanse autoriteiten - ook
al wisten ze dat de oud-leger
leider in dat land was omdat
er geen zekerheid was dat dat
dan ook daadwerkelijk zou ge
beuren. Een dag later had pre
mier Kok zich bij die redene
ring aangesloten. Vrijdag
avond laat besloot het kabinet
na vele uren vergaderen het
besluit van Van Mierlo en
Sorgdrager te billijken.
Vorige week ontstond er grote
opschudding rond het besluit,
omdat het leek alsof Van Mier
lo zich op oneigenlijke gron
den tegen de arrestatie van de
Surinaamse ex-legerleider had
verzet, terwijl Brazilië bereid
was geweest Bouterse op te
pakken. Het PvdA-Kamerlid
Van Oven zei gisteren blij te
zijn dat die lezing van de ge
beurtenissen nadrukkelijk is
weersproken door het kabinet.
De medewerking van Brazilië
was er niet. terwijl overleg met
Van Mierlo wel degelijk for
meel noodzakelijk was.
Na lezing van de brief die het
kabinet hierover vrijdagnacht
naar de Kamer heeft gestuurd,
begrijpt Van Oven echter nog
steeds niet waarom justitiemi
nister Sorgdrager zich niet wat
krachtiger heeft opgesteld.
Ook vraagt hij zich af waarom
een mogelijke signalering en
arrestatie in Brazilië niet beter
is voorbereid.
WD-leider Bolkestein wil we
ten welke aanwijzingen Van
Mierlo had dat Nederland in
Brazilië nul op rekest zou krij
gen. Ook kan hij zich niet vin
den in de redenering van Van
Mierlo dat je beter niets kunt
doen als je onvoldoende ze
kerheid hebt.Als je het niet
probeert, krijg je ook nooit ze
kerheid", aldus de WD'er.
WD-Kamerlid Weisglas vindt
dat Van Mierlo in de toekomst
het groene licht moet geven
ook als er onzekerheid bestaat
of een land daadwerkelijk tot
arrestatie overgaat.
Het CDA-Kamerlid Verhagen
blijft bij zijn mening dat het
optreden van de ministers Van
Mierlo en Sorgdrager onge
loofwaardig is en dat er om
buitenlands-politieke redenen
is ingegrepen in een straf
rechtprocedure. Uit de brief
blijkt volgens hem dat het ka
binet het internationale aan
houdingsverzoek zeer slecht
heeft voorbereid. Van Mierlo
wist dat Interpol zou worden
ingeschakeld, maar ondernam
klaarblijkelijk te weinig actie
om medewerking te krijgen
van Brazilië, een buurland van
Suriname waar Bouterse regel
matig komt. Dat de minister
druk was met het Nederlandse
voorzitterschap van de EU,
vindt het CDA geen geldig ex-
Verhagen vindt dat daarover
bij het debat deze week een
hartig woordje gesproken
moet worden. Het ergert de
CDA'er dat het erop lijkt alsof
de coalitie de affaire rond de
twee ministers nu alweer aan
het toedekken is. In politiek
Den Haag wordt ervan uitge
gaan dat de coalitie er on
danks de kritiek geen halszaak
van maakt. Niet alleen zou dat
'te veel eer zijn voor Bouterse',
het zou ook de val het kabinet
kunnen inluiden.
DEN HAAG ANS BOUWMANS
Politieke blunder kan D66-goeroe danig opbreken
Af en toe licht geëmo
tioneerd. Overtuigd
van zijn eigen argu
menten en inzichten,
ook al kon hij ze niet
allemaal onthullen.
Gekwetst door de twij
fel aan zijn bedoelin
gen. Boos over de be
schuldiging van onge
oorloofde inmenging
in een justitiële proce
dure. Minister Hans
van Mierlo beet van
zich af tijdens de twee
persconferenties voor
en na de vrijdagse mi
nisterraad, waarin hij
probeerde begrip te
kweken voor zijn in
schatting dat Brazilië
nog niet toe was aan
de arrestatie van Desi
Bouterse.
Net als Sorgdrager had 'Hafmo' (een
koosnaam afgeleid van zijn initialen)
heel wat woorden nodig om uit te leggen
waarom het was gegaan zoals het was
gegaan. Sorgdrager had hem gebeld,
want de procedure zat nu eenmaal zo in
elkaar met een land als Brazilië waarmee
geen uitleveringsverdrag bestond. Als het
om een ander land had gegaan, was Van
Mierlo er helemaal niet aan te pas geko
men. Gered door de procedure, als het
Natuurlijk wil Nederland Bouterse op
pakken, maar Brazilië was nog niet toe
aan een arrestatie, zei Van Mierlo. Al
thans, dat was zijn inschatting. In zijn
brief schrijft Van Mierlo nogal cryptisch
dat Brazilië had laten weten in principe
bereid te zijn mee te werken, maar dat
de autoriteiten in het midden gelaten
hadden of ze dat in een concreet geval
ook echt zouden doen.
Eigenlijk zei de minister dat de Neder
landse overheid zelf nog niet toe was aan
een arrestatie en uitlevering. Dat inter
nationale aanhoudingsverzoek was dan
wel uitgegaan in juni, maar over de prak
tische gevolgen had het kabinet nog niet
nagedacht. Te druk met het voorzitter
schap van Europa, excuseerde de D66-
minister zich.
Nadat het stof een weekeinde de tijd
heeft gehad neer te dalen, valt vooraf-
gaand aan het Kamerdebat over de affai
re alvast een conclusie te trekken. Van
Mierlo heeft zijn best gedaan de schade
te beperken, maar dat is nog niet be
paald gelukt. De D66-goeroe heeft een
politieke blunder begaan, en die kan
hem in de toekomst nog wel eens danig
opbreken.
De zeer zuinige reacties op zijn handel
wijze moeten voor de ervaren politicus
een teken aan de wand zijn. Zijn redene
ring werd op 18 juli door Sorgdrager
overgenomen, een dag later door Kok
'gebillijkt' en uiteindelijk na heel wat dis
cussie ook door het kabinet 'gebillijkt'.
Zijn bezwaren waren niet politiek-in-
houdelijk maar gericht op de 'operatio
nalisering' van de uitlevering: het zou er
niet toe leiden dat Bouterse daadwerke
lijk zou worden opgepakt en uitgeleverd
en de kans daarop in de toekomst ver
kleinen, zo luidde de verdedigingslinie.
Het leverde hem en collega Sorgdrager
de steun op van de rest van het kabinet,
maar erg hartelijk leek die niet. Eigenlijk
kan geen mens rich volmondig vinden in
de redenering van Van Mierlo, dat als je
geen grote kans hebt op uitlevering, je
het ook maar niet moet proberen.
De vraag is welke gevolgen deze affaire
heeft voor het politieke bestaan van
'Hafmo'. De verwachting is dat de coali
tie ervoor waakt de zaak tijdens het de
bat op de spits te drijven. Maar dan? De
D66-leider is vorige week 66 jaar gewor
den. Bij de komende verkiezingen staat
hij op de lijst van D66, maar niet als lijst
trekker. Dit voorjaar heeft hij zich willens
en wetens teruggetrokken uit het politie
ke machtscentrum. Niet hij, maar minis
ter Els Borst gaat D66 in de verkiezingen
voor en vertegenwoordigt daarna de De
mocraten bij besprekingen over een
nieuw kabinet.
En als er een nieuwe coalitie met D66 tot
stand komt, is er dan nog een ministers
post voor Hans van Mierlo weggelegd?
Hij wil graag nog een keer minister van
buitenlandse zaken worden. Maar de
WD claimt die post ook in een volgend
kabinet. Daar heeft de partij de afgelo
pen tijd geen geheim van gemaakt. En
de liberalen zijn niet bepaald de beste
vrienden van Hans van Mierlo. De afge
lopen drie jaar zijn er talloze conflicten
geweest: het visum voor Poncke Princen,
het bezoek aan Oriënt House in Jeruza
lem, de Europese Unie, de uitbreiding
van de NAVO.
Wellicht tempert de affaire rond de ge
miste kans om Bouterse aan te houden
ook de animo bij andere partijen om Van
Mierlo nog eens vier jaar de apenrots
van BZ te laten leiden. De recensies van
zijn ministerschap tot nu toe rijn niet
heel erg lovend. De hooggespannen ver-
tekening tom
wachtingen heeft hij niet kunnen wi
maken. Hij is wat van rijn prestige b
geraakt.
Natuurlijk, iedereen vindt hem erg
dig en roemt rijn charme, zijn geva
voor diplomatie, rijn filosofische ga
en zijn sociale handigheid. Maar hiji
feit te veel en beslist te weinig. Hij is
man van de breedsprakige betogem
prachtige visies, maar de combinabt
minister, vice-premierschap en pari
der van D66 was te veel.
Het voorzitterschap van de EU wasi
mogelijkheid wat van de vergane glc
terug te winnen. Maar ook dat lukte
helemaal. De Europese Top in Amsti
dam werd afgesloten met een
Het was echter niet het klaterende si
ces waar Nederland op hoopte, bovi
dien eiste premier Kok de hoofdroli
En na al die inspanningen komt del
vensgenieter bruinverbrand terug
zijn welverdiende vakantie, en valth
met zij neus in de modder. Ooit hee
Van Mierlo eens gezegd dat politiek
publieke opinie een minister van bu
landse zaken niet beoordelen op zijn
pact en consistentie, maar op de mo
het schandaal en de centen. Die lesl
hij nu hardhandig geleerd.
DEN HAAG ANS BOUWMANS
Voor een burgemeester van
een klein, slaperig stadje in
een uithoek van Zuid-Frank
rijk heeft Gérard Dubrac een
volle agenda. De laatste
maanden ontving hij in rijn
werkkamer de BBC. de Sun
day Times, de New York Ti
mes. Radio Tokio en Radio IJs
land. Maar Dubrac had dan
ook een goed plan bekok
stoofd om rijn stadje in de
vaart der volkeren op te sto
ten: hij had besloten er 's we
relds eerste condoommuse
um te vestigen.
Ogenschijnlijk was er mis
schien niet bijster veel fanta
sie nodig voor dit idee, want
Dubrac zwaait toevallig de
scepter over een stadje dat
Condom heet. Maar daarmee
zou de burgervader te kort
worden gedaan, want
'Condom' betekent in het
Frans helemaal geen con
doom; in de taal van Voltaire
en Zola is het rubberen voor
behoedmiddel gewoon een
préservatif.
,,Ik heb hier een apothekers
zaak, en het was me al jaren
opgevallen dat er veel Ameri
kanen en Britten mijn winkel
binnenkwamen om con
dooms te kopen", zo legt de
burgervader uit. „En altijd
wilden ze dat ik een stempel
met de naam Condom op het
doosje zette.
Dat was niet het enige. An
gelsaksische toeristen die de
armagnac (de lokale brandy)
wat naar het hoofd was geste
gen, lieten zich dagelijks foto
graferen bij de plaatsnaam
bordjes aan de toegangswe
gen tot het stadje. „En", zegt
Dubrac, „niet zelden stalen ze
die bordjes.
Drie jaar geleden boog de
plaatselijke Kamer van Koop
handel zich over de vraag hoe
Condom voor de ondergang
kon worden behoed. Het
stadje had nog maar amper
7.000 zielen, en gevreesd
F' -fw. A' j"
Een ansichtkaart uit Condom.
moest worden dat dat aantal
zou verschrompelen. Niet dat
de plaatselijke bevolking te
veel condooms gebruikte,
maar ieder kind dat werd ge
boren was voorbestemd op
latere leeftijd rijn geluk in de
grote stad te gaan zoeken.
Met vijftien procent was de
werkloosheid in Condom, een
stadje dat van de landbouw
leeft, hoger dan het landelijke
gemiddelde.
„De Kamer van Koophandel
wilde het imago van Condom
opvijzelen", herinnert Dubrac
(45) zich. „Sommige aanwezi
gen opperden om Condom
tot 'hoofdstad van de jacht' te
bombarderen, anderen zagen
meer in 'hoofdstad van de ar
magnac'. Toen kwam ik met
de idee om Condom 'hoofd
stad van het condoom' te
dopen.
Eerst werd er gelachen, maar
het gelach stierf snel weg toen
Dubrac doorzette. Een jaar la
ter werd de apotheker geko
zen tot burgervader, en in
middels is het project vrijwel
af. Dubrac heeft een commis
sie van 25 wetenschappers
aangesteld, die onder leiding
van een in Condom en omge
ving wereldvermaarde gynae
coloog de museumcollectie
opbouwt. Er is ook al een ge
bouw gevonden, een leeg
staande kliniek, en de ope-
ningjs nu een kwestie van
tijd.
Dubrac grijnst: „Voordat hij
werd weggestemd, had ik een
lunch met premier Juppé. Ik
vroeg hem: 'Noem mij één se
rieus project dat in enkele
maanden de gehele wereld
pers heeft gehaald, van de
BBC tot Amerikaanse kran
ten?' Juppé dacht na, en ant
woordde: 'Ik zou er geen ken-
In een handomdraai is Du
brac een wereldautoriteit op
het glibberige gebied van het
condoom geworden waar nie
mand meer om heen kan. De
burgervader: „Japan is hevig
geïnteresseerd in wat wij hier
doen, want daar is het con
doom het enige toegestane
voorbehoedmiddel. Deze
maand kreeg ik een verzoek
van het Japanse ministerie
van gezondheid of een minis
teriële delegatie bij de ope
ning van het museum aanwe
zig mag zijn."
Dubrac gaat ook Internet op
met zijn museum, want, zo
bevroedt hij: „Het woord
'condoom' wordt enorm vaak
gezocht op het net. Ongetwij
feld zal onze informatie door
honderdduizenden mensen
uit de hele wereld worden ge
lezen."
Reeds nu krijgt Dubrac leuke
reacties uit die wereld. „Van
morgen kreeg ik een brief uit
Australië van iemand die een
geschenkje voor het museum
bijgesloten had." De burger
vader opent een enveloppe,
en toont een voorwerp dat
een soort kruising is tussen
een condoom en een dildo.
Hij leest voor: „Dit exemplaar
is bedoeld de penis langer te
maken."
Een andere fan, een Frans
man, schreef: „Ik heb juist en
kele dagen in Tokyo doorge
bracht, waar ik in een winkel
ben geweest waar condooms
in alle mogelijke en onmoge
lijke vormen worden ver
kocht. Ik heb er tevens een
komische poster gekocht, die
in Nederland was gemaakt.
Hierbij geef ik u het adres in
Tokyo."
Maar de burgemeester hoeft
straks misschien niet eens
naar Tokyo te reizen om orgi-
nele voorwerpen voor zijn
museum te vinden. De plaat
selijke Citroën-dealer bijvoor
beeld staat klaar om rijn
graantje mee te pikken van de
ruim 300.000 bezoekers die
Dubrac met zijn museum
hoopt te trekken.
Alain Pison heeft naar eigen
zeggen nog nooit een con
doom gebruikt, maar dat wil
niet zeggen dat hij er geen
kan verkopen. Terwijl hij over
de motorkap van een oude
Citroën gebogen staat, zegt
hij: „Ik heb hier een grote kel
der als laboratorium inge
richt, waar ik de mogelijkheid
onderzoek om condooms met
de smaak van armagnac te
produceren, de drank van de
streek waarin Condom gele
gen is.
CONDOM CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Het is maar
dat de
Mosko-
vieten in augus
tus met vakantie
/ant het le
ven in de stad is
een hel, een kakofonie van la
waai. De reden is simpel: 5 sep
tember bestaat de 'gouden stad'
aan de Moskva 850 jaar. Dat je
een 500-, 750- of 1.000-jarig ju
bileum viert, is normaal. Maar
850?
Er is niets aan te doen. De al
machtige Moskouse burge
meester Loezjkov heeft het be
sloten en dus krijgt de hele stad
een opknapbeurt. Al maanden
lopen tienduizenden gemeente
werkers met kwasten en verf
potten rond, worden oude Stali
nistische pronkgebouwen van
hun vuil ontdaan en ziet het
Bolsjoi-theater er als nieuw uit.
De twee grootste prestigeobjec
ten van Loezjkov, de herbouw
van de door Stalin opgeblazen
grote kathedraal Jezus de Ver
losser en een enorm winkelcen
trum onder het beroemde Ma
negeplein, zijn nog niet klaar.
De tijd begint te dringen en dus
zijn vele duizenden bouwvak
kers dag en nacht in touw om
Loezjkovs 'geschenken' aan de
stad op tijd klaar te krijgen.
Pneumatische boren, draglines,
bulldozers, betonmolens en
zware vrachtauto's bezorgen
bewoners van het centrum al
maanden slapeloze nachten.
Maar niet alleen in het oude
stadshart slaat Loezjkov toe.
Tientallen straten zijn opgebro
ken om, uiteraard 's nachts, van
een nieuwe laag asfalt te wor
den voorzien. Dat zorgt voor
een verstoring van de nachtrust
die alle perken te buiten gaat.
Ook onze buurt is 's nachts niet
meer veilig voor de mannen van
Loezjkov. Met drilboren worden
stukken weg opengebroken en
storten vrachtwagens tonnen
asfalt in de vele gaten. De man
nen die dit met antieke houten
harken verspreiden, mogen bij
dit slopende werk graag een
luidruchtige conversatie voeren.
En regelmatig zingen ze uit vol
le borst Russische deunen. Door
de carré-vorm, waarin onze flat
gebouwen rijn neergezet,*
een effect bereikt alsof ze in
Scala in Milaan zingen. Hi
hard dus, maar niet echt z
Vijf minuten is dat leuk, ma
een hele nacht....
Geschilderd wordt er bij het
ven. De hekken van de schc
in onze buurt zijn hard roze
geel en lichtgevend blauwj
schilderd. Maar ja, het licht
nachts niet al te best en dei
sische kwastartiesten zaten
dan ook geregeld naast. Het
sultaat is dat we nu behahit
blauwe, roze en gele hekkffl
ook bomen en struiken in
zelfde kleur hebben.
Loezjkov heeft verder veron
dat iedereen die in de hand
rit, of dat nu de kleine mart
koopman met watermeloen
is of de meubelzaak voorde
superrijken, eer betoont aai
850 jaar oude stad. En dusiJ
stad vergeven van de grote
kleine borden en spandoeki
waarop de stad en haar be*
ners worden gefeliciteerd mi
het heuglijke feit. En passai
worden alle bedelaars en.vü
zover 'grijpbaar', de hoeren
stad uit gezet zodat de vele'
zoekers begin september ti)
de feestweek een goede indi
zullen krijgen.
Veel Moskovieten vinden I*
lemaal erg overdreven. Nati
lijk zijn ze er niet tegen dan
monumenten worden opgf
knapt en de ergste gaten in1
wegen gedicht worden, mai
vragen zich wel af of de enfl
bedragen die met het helef
ject Moskou 850 gemoeid i
niet beter hadden kunnen'
den besteed om de achterst
ge lonen en pensioenen ui!
betalen.
Loezjkov denkt daar uiterai
anders over. Deze herdenk!
zijn werk. Iedereen zal wete
waartoe deze energieke 60
plusser in staat is. En, hoe«
hij het steevast ontkent, isd
kans om de Russen te ton#
Loezjkov over drie jaar heel
goed Boris Jeltsin in het Krd
kan aflossen.
HANS HOOGENDUK
CORRESPONDENT
-J
