eidsch
Dagblad
Grote schade na noodweer
5
.eidenaar na ruzie
loodgereden op flyover
Wereldrecords voor
(ipketer en Barmasai
Olympia's Ronde komt
laar Noordwijkerhout
Jniversiteiten: Beperkte
lemoeienis met onderzoek
Miniatuur-giganten op Beestenmarkt
Ophef in Zweden over nazi-achtige sterilisatie
Kapotte pers, spookbeeld elke uitgever
Personeel
zet baas
uit kroeg
Celstraf voor
Krenz, laatste
leider in DDR
TWEE WEKEN GRATIS
DE WERELD OM U HEEN.
X
AAN DAG 25 AUGUSTUS 1997
OPGERICHT 1 MAART 1860
LOSSE NUMMERS ƒ1,75
ZATERDAG 2,25
i Binnenland
'Noodluiken in
dubbeldeksbussen
moeten veiliger'
Buitenland
Kans op vrede in
Burundi lijkt
utopie
i Cultuur en Kunst
Lowlands steeds
meer absurde
polder-kermis
Leiden
Jacques Kerstjens
hangt naar het
elegante
DtN/RUSWUK» ANP
p ruzie in een auto is zater-
bnorgen vroeg een 47-jarige
pi uit Leiden fataal gewor-
jn. Hij zat als passagier bij
ite anderen in de wagen toen
ruzie kregen. De 37-jarige
stuurder. eveneens uit Lei-
n, stopte op de vluchtstrook
renop de flyover op het Prins
lusplein. Het drietal stapte uit
kwam al ruziënd op de rij-
m terecht. Hen passerende
lo. die werd bestuurd door
50-jarige man uit Leiden.
raakte het slachtoffer frontaal.
Hij overleefde de klap niet.
De politie onderzoekt of de
bestuurder van de auto waarin
het slachtoffer zat, kan worden
vervolgd wegens dood door
schuld. De man verkeerde even
als zijn twee metgezellen onder
invloed van drank. Ook de be
stuurder van de tweede auto
had volgens de politie gedron
ken. Deze kon door zijn snel
heid het slachtoffer onmogelijk
meer ontwijken, waardoor hem
alleen rijden onder invloed ten
laste wordt gelegd.
)e atleten hebben hun honger
aar wereldrecords nog altijd
iet gestild. Na drie beste tij
en in Zürich en twee records
Stockholm, brachten Wilson
ipketer en Bernard Barmasai
lij de wedstrijden in Keulen
pnieuw twee records in de
oeken.
ipketer scherpte zijn wereld
oord op de 800 meter aan.
Ie Deen van Kenyaanse af-
omst kwam gisteren tot een
ijd van 1.4111 en was daar-
lee dertienhonderdste sneller
lan anderhalve week geleden
uZürich. ,,Ik was het niet van
ilan, maar het publiek inspi-
eerde me", aldus de Deen.
lie met zijn record opnieuw
0.000 dollar incasseerde. Dat
elfde bedrag verdiende de
Kenyaan Barmasai. die in Keu
len het wereldrecord op de
3.000 meter steeple verbeterde
tot 7.55,72.
De 26-jarige Kipketer werd in
de eerste 550 meter geholpen
door de Kenyaan David Kip-
too, die de eerste ronde in pre
cies 49 seconden liep. Dat was
bijna een seconde langzamer
dan bij zijn record in Zürich.
..Maar dat is theorie, het bete
kent niet dat ik nog sneller kan
lopen. Ik ben geen machine bij
wie je de gaspedaal maar in
hoeft te drukken", aldus Kipk
eter na zijn recordrace. ,,Ik
heb nu rust nodig", aldus de
recordhouder.
De 23-jarige Barmasai Verbe
terde in 7.55,72 ook een we
reldrecord dat in Zürich was
gevestigd. Daar liep zijn land
genoot, de wereldkampioen
Wilson Boit Kipketer 7.59,08
en stootte daarmee Moses
Kiptanui van zijn troon. In
Keulen ging deze oude mees
ter van de steeple op jacht om
zijn record terug te halen. Bar
masai ging mee en versloeg
hem in de eindsprint. Kiptanui
bleef met een tijd van 7.56,16
ook nog onder het oude we
reldrecord.
„Ik ben de derde Kenyaanse
wereldkampioen op deze af
stand in tien dagen", consta
teerde Barmasai droogjes. Hij
gaf alle eer aan Kiptanui voor
diens bijdrage aan de Keny
aanse steeple-successen en
wenste de door ziekte uitge
schakelde Boit Kipketer beter
schap. „Maar ook hem had ik
vandaag kunnen verslaan", al
dus de man die in Zürich nog
tweede werd.
llympia's Ronde doet volgend
aar Noordwijkerhout aan. De
ïrganisatie van Nederlands
rootste amateurkoers wees
it dorp in de Bollenstreek af
gelopen weekeinde definitief
aan als aankomstplaats van de
tweede etappe, op zondag 17
mei. De renners komen die
dag uit Ridderkerk. Een dag la
ter vertrekt het peloton uit
Noordwijkerhout voor een rit
naar Tilburg.
RECHTANP
etenschappers moeten zich in
e rust aan hun onderzoek
innen wijden. Daarom mag
tchts van een klein deel van
universitair onderzoeksbud-
- 400 miljoen gulden - wor-
n verlangd dat het wordt be
ted op grond van maatschap-
tlijke overwegingen, vindt een
trkgroep van de vereniging
n universiteiten (VSNU). De
ferheid geeft de universiteiten
1 miljard gulden voor onder-
lek.
Minister Ritzen (Onderwijs)
in de begroting nader ingaan
zijn opvatting dat universi-
len meer onderzoek moeten
ien waarvan maatschappelijk
valt te verwachten. De uni-
rsiteiten zijn fel gekant tegen
2e 'waan van de dag'. Zij wil-
juist zo veel mogelijk funda-
enteel onderzoek doen. Vol-
hen levert dat op termijn
ir op.
Maar Ritzen is ervan over-
»gd dat wetenschappers
itschappelijke relevantie
raarder moeten laten wegen
zij beslissen wat zij willen
iderzoeken. De minister wil
aar zelf richting aan geven op
Zwaartepunt buiencomplex in De Bilt en Den Dolder
Het noodweer dat even na middernacht over Midden
Nederland trok, heeft voor ten minste honderdduizen
den guldens schade aangericht. Het zwaartepunt van het
buiencomplex lag in De Bilt en Den Dolder.
UTRECHT CPO
Blikseminslag beschadigde een
woning, windstoten ontwortel
den bomen en slagregens zet
ten kelders, straten en tunnels
blank. In Bilthoven kwam een
daklijst van een negen verdie
pingen tellend flatgebouw naar
beneden en in het stadhuis van
Utrecht stortte een deel van het
plafond neer na een lekkage in
het dak. Het KNMI in De Bilt
werd getroffen door de bliksem
waardoor een calamiteitensire
ne een half uur loeide. Tiental
len mensen werden daardoor
zo ongerust dat ze de politie
belden met de vraag of het
soms oorlog was.
Hoewel volgens de KNMI bui
encomplexen zoals vannacht
tijdens dit uitzonderlijke zomer
weer niet extreem zijn, was het
zeker geen alledaagse bui. In 20
minuten tijd viel er ruim 20
millimeter regen. Ruim vol
doende voor de kwalificatie
'wolkbreuk', waarvoor bij de
KNMI in een uur 25 millimeter
neerslag moet vallen.
Ook bliksemde het flink. In
Bilthoven telde het weerinsti-
tuut vierhonderd inslagen. Het
aantal horizontale ontladingen
waarbij de bliksem de aarde
niet raakte, was nog vele malen
groter.
Hoewel het vanuit bepaalde
plaatsen leek alsof de bui bleef
hangen, bewijzen de radarbeel
den van het weerinstituut dat
het complex zich in een gestaag
tempo naar het noorden voort
bewoog.
Op de Kometenlaan in De Bilt
basis van 'scherpe adviezen'
van de Overlegcommissie Ver
kenningen (OCV). Deze com
missie houdt op elk weten
schapsterrein uitvoerige ge
sprekken met onderzoekers en
afnemers, zoals het bedrijfsle
ven en maatschappelijke in
stanties. Vervolgens adviseert zij
aan welke onderwerpen de on
derzoekers voorrang moeten
geven.
De universitaire werkgroep,
onder leiding van de Groningse
collegevevoorzitter prof.dr. E.
Bleumirik, houdt de boot in zijn
notitie af. Om te beginnen wil
len de leden niet meer dan 400
miljoen gulden bestempelen als
maatschappelijk relevant on
derzoek. Verder vinden zij dat
Ritzen zich niet vooraf moet be
moeien met de besteding van
dat geld. Zij willen slechts ach
teraf, en via een tussenweg, ver
antwoorden wat zij er mee heb
ben gedaan. Niet aan de minis
ter. maar aan onderzoeksorga
nisatie NWO. NWO beslist nu al
over de besteding van de 'twee
de geldstroom', een ander over
heidsbudget voor onderzoek.
De gezamenlijke universi
teitsbesturen moeten het VS
NU-rapport nog bespreken.
«n
leiden Miniatuurvrachtauto's in schaal één op vier reden zaterdag over de Leidse Beestenmarkt. De combinaties, in deze schaal nog altijd eni
ge meters lang, waren door het Modelbouwmuseum naar het plein gehaald. Het museum wilde met demonstraties minder bekende model
bouwtechnieken onder de aandacht van het publiek brengen. Zo was er ook een gigantisch model van een Jumbojet te zien, voeren er radiogra
fisch bestuurde boten door de Blauwpoortshaven en zwom er een elektronische zwaan rond. Pagina Leiden: Statige zwaan op afstand bediend.
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
STOCKHOLM Rtr
In Zweden is grote ophef ont
staan na het uitlekken van een
sterilisatieprogamma waarvan
vanaf 1935 mogelijk 60.000
vrouwen het slachtoffer zijn ge
worden. De Zweedse regering
staat mogelijk duizenden eisen
voor schadevergoeding te
wachten. Historici zeggen dat
de opeenvolgende regeringen
de campagne met nazi-achtige
trekjes jarenlang in de doofpot
hebben gestopt.
De journalist Maciej Zaremba
heeft de affaire aan het licht ge
bracht in het dagblad Dagens
Nyheter. Uit zijn onderzoek
blijkt dat naast Zweden ook
Noorwegen en Denemarken al
na de Eerste Wereldoorlog zijn
begonnen met wetenschappe
lijk onderzoek naar „raciale
schoonmaaktechnieken
Doel van het programma was
het zuiveren van de Zweedse
maatschappij van
„minderwaardige" raciale types
en het bevorderen van arische
kenmerken. De sterilisaties be
gonnen in Zweden in 1935 en
beleefden hun hoogtepunt in
1946. Zij gingen door tot 1976.
Officieel waren de operatieve
ingrepen vrijwillig, maar slacht
offers zeggen dat zij gedwongen
werden toestemming te geven
op straffe van het verlies van
hun eventuele andere kinderen
en maatschappelijke voorrech
ten.
De meeste slachtoffers wer
den gekenschetst als „minder
waardig" of van „armoedige of
gemengde raciale kwaliteit".
Daarmee werd bedoeld mensen
met leermoeilijkheden, van ar
me families of zij die niet van
Noordse bloede waren. Volgens
Zaremba zijn bijna alle verwij
zingen naar veertig jaar van ge
dwongen sterilisaties verdwe
nen uit Zweedse school- en ge
schiedenisboeken.
Minister van sociale zaken,
Margot Wallstrom zei zaterdag:
„Wat hier is gebeurd kan niet
anders worden betiteld dan bar
baars." Zij voegde er aan toe
bereid te zijn wetten te wijzigen
die stellen dat slachtoffers geen
schadevergoeding kunnen clai
men, omdat sterilisaties in de
wetgeving zijn opgenomen.
Een van de slachtoffers, de in
middels 72 jaar oude Maria
Nordin, zei dat zij was be
schouwd als minderwaardig,
omdat zij als kind leermoeilijk
heden had. Dat kwam, omdat
zij geen bril had en dus het
schoolbord niet kon zien. Zij
werd geplaatst op een school
voor geestelijk onvolwaardigen.
Tijdens de Tweede Wereld
oorlog - zij was toen 17 jaar oud
- werd haar opgedragen naar
een bepaald kantoor te komen
om wat handtekeningen te zet
ten. „Ik tekende omdat ik wist
dat ik er anders niet uit zou ko
men. Ik werd naar een zieken
huis gestuurd waar ze alles ver
wijderden. Een dokter zei tegen
mij: Jij bent niet al te slim, jij
mag geen kinderen hebben."
LEIDEN ONNO HAVERMANS
Een vertraging van uren en een kantoor
dat voor velen onbereikbaar bleef.
Leidsch Dagblad beleefde afgelopen za
terdag een zwarte dag. De pers stokte
door een storing, net toen de dikke zater
dageditie moest gaan draaien. Daardoor
kwam de krant uren te laat in de bus.
Omdat duizenden abonnees naar de be-
zorgklachtenlijn belden, raakte de tele
fooncentrale overbelast.
„Het spookbeeld van elke uitgever",
stelt adjunct-directeur J. Kiel. „Als zo'n
machine stuk gaat, dan is het ook echt
mis. De bezorgers hebben natuurlijk hun
eigen zaterdagprogramma, dus konden ze
de krant in sommige gevallen pas laat in
de middag bezorgen.
Wat er precies misging in de drukkerij
wordt vandaag onderzocht. Het euvel is
inmiddels verholpen. „Het defect was
puur mechanisch. Het was in elk geval zo
erg dat de pers meteen stilstond", zegt W.
van der Meer, chef van het grafisch bedrijf
bij Dagbladuitgeverij Damiate BV.
De krant van zaterdag wordt gewoonlijk
vroeg in de ochtend bezorgd. De persen
beginnen vrijdagnacht om 4 uur te draai
en. Afgelopen zaterdag kon dat pas na
achten en dan nog op beperkte schaal. „Ik
ben om half vijf 's nachts uit mijn bed ge
beld", vertelt N. van Lammeren, hoofd lo
gistiek. „We hebben overwogen om een
noodeditie uit te brengen, maar in overleg
met de hoofdredactie hebben we daarvan
afgezien. Die zou evengoed laat komen."
De hele zaterdag is het team van Van
Lammeren in touw geweest om de kran
ten bij de lezers te krijgen. „We hebben
1.500 bezorgers, maar het lukte niet om
ze allemaal vast te houden. Bovendien
gingen mensen die hun krant misten met
duizenden tegelijk bellen. Daardoor kre
gen velen de in-gesprektoon, ook al zaten
we hier met vijftien man extra."
werden enkele auto's geplet on
der vallende bomen. Een tien
tallen kilo's zware daklijst waai
de van een negen verdiepingen
hoge flat af en beschadigde
twee auto's. In Den Dolder
sloeg de bliksem in een woning,
waardoor zelfs een stuk van de
gevel werd weggeslagen. De
puien van enkele renovatiewo
ningen werden door storm ont
zet. De politie in De Bilt en Zeist
rukte met helmen op uit.
Minister Wallstrom zei zich te
schamen dat zij in 1996 een ver
zoek van Nordin om compensa
tie van de hand wees. Zij be
loofde de kwestie opnieuw in
het kabinet aan de orde te stel
len. „Dat is het minste wat ik
kan doen". „De stilte die rond
deze zaak heerst komt omdat
de kwestie zo diep in de maat
schappij ingrijpt. De mensen
proberen zich te beschermen."
Veel Zweden schamen zich
dat hun land in de Tweede We
reldoorlog neutraal bleef en in
het geheim Duitsland steun ver
leende. Deze nieuwe affaire
wrijft extra zout in de wonden.
„Het meest verbazingwekkende
aan deze zaak is het ideologi
sche verschil. In Duitsland wa
ren het de nazi's en in Scan
dinavië waren het welvaartssta
ten die de grootste bereidheid
toonden om zichzelf te vrijwa
ren van „raciaal en sociaal infe
rieure types", aldus de journa
list Zaremba.
Normaal moet je als kroeg
baas de grootst mogelijke
moeite doen om je dronken
klanten na sluitingstijd de
deur uit te werken. Ze be
ginnen te zeuren, vallen an
deren lastig en kotsen de
zaak onder.
Een 47-jarige Leidse ho-
reca-ondernemer besloot
om de rollen eens om te
draaien. Hij was afgelopen
zaterdag zo dronken, dat hij
de overgebleven klanten
lastig viel. Hierop besloot
zijn eigen personeel om de
man buiten de deur te zet
ten.
Daar had de kroegeige
naar natuurlijk geen zin in.
Om dat duidelijk te maken
gooide hij een glas naar een
van de aanwezigen, deze
wierp er echter een terug
dat de dronken man vol in
het gezicht trof. De kroeg
baas moest met een flinke
wond naar het AZL.
Eerste Ajacied
veroordeeld tot
zes maanden
HAARLEM ANP
De politierechter in Haarlem
heeft vanochtend een 27-jarige
Ajax-supporter veroordeeld tot
zes maanden gevangenisstraf,
waarvan twee maanden voor
waardelijk, wegens zijn betrok
kenheid bij de massale vecht
partij tussen aanhangers van
Ajax en Feyenoord op 23 maart
van dit jaar in Beverwijk.
Bij de supportersveldslag in
Beverwijk kwam Ajax-fan Carlo
Picornie om het leven.
Politierechter mr. C. Beijer-
Lazonder legde de Amsterdam
mer tevens een stadionverbod
op voor twee jaar. Ze sprak de
man vrij van het plegen van ge
weld, maar verklaarde bewezen
dat hij, door aanwezig te zijn,
heeft deelgenomen aan de
vechtpartij.
De politierechter vonniste iets
hoger dan de officier eiste we
gens de grote ernst van het inci
dent.
HET WOORD IS AAN
Dale Carnegie
De hond is het enige schep
sel dat van de vriendschap
een bestaansmiddel heeft
gemaakt.
,4723° 14722° 13722°
40% 40% 30%
30% 30% 40%
Uitgebreid weeroverzicht op pagina 14
VANDAAG 24 PAGINA'S
Binnenland
Buitenland
Cultuur
Economie
Feiten en meningen2
Kerk en Samenleving10
Randstad12
Regio9,11,13
RTV/programma's15
Sport17 t/m 23
Strips14
Uitgaan8
De Katwijkse Rederij Triton
houdt boottochten van 3 of
4,5 uur, waarvooreen kor
tingsbon.
De laatste partij- en staatsleider
van de DDR. Egon Krenz. is
vanochtend door het Landge
richt van Berlijn tot zesenhalf
jaar gevangenisstraf veroor
deeld wegens doodslag.
De rechtbank achtte bewezen
dat Krenz (60) mede verant
woordelijk is geweest voor het
'schietbevel', waarbij Oost-
Duitse militairen aan de grens
opdracht hadden op vluchters
te schieten.
Het is voor het eerst dat leden
van de politieke top van de
DDR wegens het 'schietbevel'
worden veroordeeld.
De voormalige partijleider
van Oost-Berlijn, Günter Scha-
bowski. kreeg drie jaar, evenals
de partijeconoom Günther Klei-
ber. Krenz werd in vier gevallen
schuldig bevonden aan dood
slag, Schabowski en Kleiber ie
der in drie gevallen.
De aanklager had elf jaar te
gen Krenz geëist. In het vonnis
werd rekening gehouden met
de rechtszaak tegen de vroegere
defensieminister van de DDR
Heinz Kessler, die in 1993 ze
venenhalfjaar cel kreeg.
Krenz noemt de zaak die te
gen hem wordt gevoerd een po
litiek proces, waarbij de justitie
van de Bondsrepubliek zou wil
len afrekenen met de DDR.
Ja, ik wil een abonnement op het Leidsch Dagblad.
i. controle bezorging)
Na de eerste twee weken betaal ik mijn abonnement:
Per maand Per kwartaal Oautomatisch (f. 92,05)
automatisch if. 31,95) Oacceptgiro (f. 93.05)
Bij automatische betaling krijgt u een 1/5 staatslot met jackpot cadeau, t
Leidsch Dagblad
DE WERELD OM JE HEEN.
Deze bon in een envelop, zonder postzegel.
OF BEL 071-51 28 030
712141 "4001 14"
maandag t/m vrijdag
