Kleine bollen moeten nu de grond in
Tuinieren
Vraag en antwoord
Oranje, oranje...
s dat v
'de
GREET BUCHNER
voorschijn komt. Bij
de herfsttijloos is dat
niet over het hoofd
te zien. Die bol
maakt brede donker
groene bladeren die
ons in het voorjaar
wel eens in de weg
zouden kunnen
staan. Daarom de
raad om de bollen na
de bloei op te nemen
en voorzichtig op
een schaduwrijke
plaats of onder plan
ten met fors blad,
zoals Bergenia's te zetten. Vol
gende herfst kunnen ze dan
weer zichtbaar geplant worden.
Trouwens tussen klimop als
grondbedekker of andere laag-
blijvende grondbedekkers zijn
ze ook nog mooi en kunnen ze
blijven staan.
In het prille voorjaar snakken
we, net als in de late herfst, naar
wat bloei in de tuin en dan zijn
er de lieflijke voorjaarsbolletjes.
Een topper qua lieflijkheid is
het kleine sneeuwklokje dat
soms letterlijk boven de sneeuw
uit komt kijken. Vaak mislukt
het planten van sneeuwklokjes.
Ze zijn namelijk al redelijk ver
droogd als we ze kopen. Ze ko
men - helaas - vaak uit natuur
gebieden in andere landen om
hier verkocht te worden. In elk
geval verdient het aanbeveling
om de kleine bollen een uur of
de bloemen bladloos zijn en het drie in lauw (nimmer warm)
groen pas in het voorjaar te- water te weken. Eventueel mag
tijd hebben met het
planten van bollen.
Die kunnen er im
mers tot november
in! Waarom dan
haasten zo vlak na
de vakantie en vóór
alle gerommel aan
het begin van het
schooljaar? Fout ge
dacht. Het kleine
grut onder de bollen
niet pas over een paar weken.
Bij dat kleine grut moeten we
bovendien nog onderscheid
maken tussen herfst- en voor-
jaarsbloeiers. Herfstbloeiers?
Wie denkt daar nu aan? In de
tuin is alles op kleur en dat blijft
nog even zo. Waarom herfst
bloeiers? Omdat die nog voor
kleur zorgen als de vaste plan
ten en het eenjarig spul het voor
gezien houden en de tuin er
saai bij ligt. Dan fleurt een
hoekje met lila herfststijloos of
herfstkrokus in diverse tinten
paars en rose de tuin op. Mits
we de bollen nu in de grond
stoppen uiteraard.
Alle herfstbloeiers houden van
halfschaduw, maar verdragen
eventueel ook de zon die nu
minder fel is dan 's zomers. Bij
het zoeken van de enige goede
plaats moeten we bedenken dat
er een spoortje superol in het
water om schimmelinfecties t
voorkomen. Na dit bad gaan 2
meteen de grond in. Ervaring
leert dat de meesten
kleine bolletjes te ondiep plan
ten. Vijf tot zeven centimeter,
luidt het devies, afhankelijk var
de grondsoort. Hoe droger de
die
grond, des te dieper de bol ui
teraard. Deze diepte geldt voor
alle voorjaarsbolletjes. Ik stop ze
zonder uitzondering even in
bad, alleen de Anemona blanda,
mijn lieveling, die gaat er een
hele nacht in. De donkere
schijfjes zien er zo uitgedroogd
uit als ik ze koop en tot nu toe
gaat het nachtje nat altijd goed.
Ze komen zonder uitzondering
op.
Dus wordt het tijd snel aan de
slag te gaan met de blauwe
druifjes, krokussen, winterako-
nieten en al dat kleine spul dat
ons zoveel vreugde schenkt in
het voorjaar. We planten ze, als
het even kan, in de halfscha
duw. Daar kunnen ze dan blij
ven staan en kunnen ze zich
rustig vermeerderen. Op de ene
grondsoort beter dan op de an
dere. Maar nieuwe bollen zijn
altijd meegenomen, al duurt het
even voor ook de jonkies weer
gaan bloeien.
AJM. Spook-de Maaré uit
Haarlem vraagt welke grote
boom met lange gele pluimen
bloeit. De boom heeft boven
dien lang geveerd blad. Vol
gens mijn gegevens voldoet
Xanthoceras, van de familie
van de Sapindaceae aan deze
hoedanigheden. Hij doet het
goed op droge, onbeschutte
plaatsen en is volkomen win
terhard. Maar ik zou mijn
hand niet graag in het vuur
steken voor deze naam. Waar
om niet naar de Leidse Hortus
met deze vraag. Daar zitten de
echte vaklui.
Aan Anneke Soest uit Haar
lem het verzoek dat geldt voor
alle trouwe lezers van deze ru
briek; liefst géén delen van
planten of bloemen opsturen.
Eer ik ze krijg zijn ze ver
droogd en is het moeilijk ziek
ten of soorten nauwkeurig te
bepalen. Het blijft gokken.
Voor informatie over namen is
wellicht de Leidse Hortus aan
gewezen en voor ziekten kan
men terecht bij de Planten-
ziektekundige Dienst, Geer-
tenweg 15 te Wageningen.
Desondanks zal ik een gokje
wagen. Naar mijn mening is
de snel hoog opgroeiende vas
te plant een van de vele zu-
ringsoorten: Rumex. De hoog
te en forse stengel doen mij
vermoeden dat het gaat om de
bermzuring die vooral op
vochtige, stikstofrijke gronden
snel groeit. Hij zaait zich ge
makkelijk uit en kan gaan
woekeren. Nu maar hopen dat
het klopt, want nogmaals: ge
droogd geeft geen zekerheid.
Diek Knotter uit Leiderdorp
vraagt waarom de knoppen
van een pioen niet open gin
gen, ofschoon ze er eerst zo
mooi uitzagen. Ik denk dat het
weer hier een fatale rol heeft
gespeeld, zoals bij veel bloei
ende planten. Een of twee
warme weken hebben de
knopvorming bevorderd, de
natte kou die daarna kwam,
heeft ze doen wegkwijnen.
Volgend jaar gaat het vast be
ter.
Moeilijker is de vraag waarom
de klimhortensia, Hydrangea,
zomaar na de bloei geel blad
krijgt en het laat vallen. Daar
moet iets vreemds mee ge
beurd zijn. Is er soms in de
buurt met onkruidbestrijding
gespoten? Ik neem aan dat de
plant langs een pad staat. Of is
er te veel van een of andere
chemische stof in de buurt op
de grond terechtgekomen? In
elk geval zou ik de boven
grond, voor zover mogelijk,
vervangen door goede com
post, zeker geen mest toevoe
gen nu, en dan maar hopen
dat de bladval zich herstelt. Ik
veronderstel dat er nu, als dit
in de krant staat, alweer wat
groen komt. Indien er veel
wortels zijn, hebben planten
een groot herstellingsvermo
gen.
Oranje, oranje en nog eens oranje. Dat zijn de kleu
ren van Nertera en Citrofortunella. De eerste is een
koraalmosje dat uitbundig bloeit met oranje mini-
besjes en de tweede is een bossig sinaasappelboom
pje met kleine vruchten.
Beide bloeiers geven een vrolijk 'zuidelijk' karakter
aan het interieur.
Nestera is een klein potplantje dat meteen in het oog
springt. De planst staat graag een beetje in de scha
duw. Met zijn oranje bolletjes of beter gezegd besje
zal Nertera zeker aanslaan. Oranje is een trendgevoe
lige kleur geworden. Oranje kamerplanten kleuren
mooi bij interieurs met aarde-, terra- of natureltin -
Citrofortunella behoort, zoals de naam al doet ver
moeden, tot de citrusgewassen. Het zijn vooral de
glimmende blaadjes, de geurende bloemen en de
aantrekkelijke vruchten, waarvoor velen enthousiast
raken. Deze boompjes en bossige struiken brengen
het vakantiegevoel met zich mee. Maar omdat ci-
trusboompjes niet zo goed bestand zijn tegen ons
klimaat, hebben de kwekers deze kruising op de
markt gebracht die wel goed kan aarden in de woon
kamer. De Citrofortunella is een klein sinaasappel
boompje met mooie oranje en groenig gekleurde
vruchten. De plant verlangt weinig (kalkarm) water
en moet in het voorjaar flink worden teruggesnoeid.
Daardoor gaat de plant uitbundiger en bossiger
bloeien.
1
R
z
E
O
G
E
N
L
2
D
s
A
E
L
T
O
R
3
C
V
O
N
E
U
R
S
4
B
K
E
A
R
E
A
F
5
B
R
L
O
D
1
O
S
6
L
N
E
K
K
G
E
R
7
P
L
S
A
K
A
R
G
8
A
S
T
c
E
H
R
N
9
K
T
O
K
1
E
S
R
10
S
T
D
R
1
E
P
M
11
M
E
O
R
N
A
A
L
12
S
V
A
E
A
R
E
T
13
S
T
N
O
B
L
P
R
14
P
U
I
O
U
T
E
N
OPGAVE
OPLOSSING
Streep op elke regel de letters
weg, die samen het woord vor
men dat overeenkomt met de
omschrijving. De resterende let
ters vormen van boven naar be
neden en van links naar rechts
een citaat
antaai: 1. Schrijflijn; 2.
sprong; 3. kegel; 4. tafelfles; 5.
licht breekbaar; 6. heerlijk; 7.
bezoeking; 8. zeezwaluw; 9.
etui; 10. beeldverhaal; 11. ze
denleer; 12. kanaal; 13. glazen
klok; 14.boerenroos.
KRUISWOORDRAADSEL
-meerval-
s-t-o-i-r
li-keu-po
u-strip-o
wiearm
-escorte
vlaiep
i-mario-i
ls-ruk-la
t-p-i-z-s
-saffier-
HEINZ
TOMPOES
Heer Bommel en de grauwe razer
,,Parbleu!" prevelde de markies ver
blekend. „Wat beduidt dit, Bommel?
Heer Ollie wilde de zaak rechtzet
ten, doch nu voer er een trilling door
het voertuig. Het was de grauwe ra
zer, die nerveus werd door het ge
roep van zijn huisdier en meende,
dat hij werd bedreigd. „Doorgebla
zen dolgat!" schreeuwde hij van on
der zijn deken uit. „Krotenkoker!
Schuddekop!" „Rijden, heer Ollie!"
zei Tom Poes haastig. „Direct breekt
het monster los en dan is het te laat!"
Heer Bommel gehoorzaamde versla
gen. „Het is een misverstand, mar
kies!" riep hij nog. „Ik kom het mor
gen wel even rechtzetten!" Zijn
woorden gingen echter verloren in
het aanzwellend gebrul van de razer,
dat door de kraai werd aangevuld. De
edelman sprong haastig terzijde om
het tierende groepje door te laten en
staarde het geschokt vanuit de berm
na. Eerst toen het geroep in de verte
verstorven was, kwam hij weer in be
weging. „Maudit!" prevelde hij, ter
wijl hij driftig naar huis stapte. „Dit
gaat te ver! Ik laat me niet ongestraft
beledigen door de circustroep van
die platte Bommel. Deze vlek moet
worden uitgewist.
Het was duidelijk dat zijn toorn was
opgewekt en hij liet er dan ook geen
gras over groeien. Even later kon
men hem op het gazon van zijn bui
ten waarnemen, terwijl hij orders gaf
aan enige potige knechten. „Doet uw
handschoenen aan", zo besloot hij,
„en dan fris de handen uit de mou
wen. Ik beloof u een extra drinkgeld."
DOOR JAN VISSER
Gedurende 18 dagen achtereen zijn er op enkele
plaatsen in het zuidoosten van het land tempera
turen boven de 25 graden gemeten. Aan deze in
drukwekkende reeks kwam gisteren echter een
einde. Bewolking en regen van een gebagatali-
seerd frontaal systeem hielden het kwik overal on
der de 25 graden. In onze streken kwam Lisse op
21,7 graad. Pas aan het einde van de middag
werd het in het uiterste zuiden van Limburg zo'n
25 graden maar dat was op een meetpost waar de
reeks minder lang was.
De regen van gisteren was voor plaatsen de eerste
meetbare neerslag sedert begin augustus. Plaatse
lijk viel er meer dan 10 mm, in onze regio viel tus
sen de 5 en 10 mm. In Bloemendaal viel 6, Val
kenburg/Leiden 5 en in Lisse en op Schiphol 4
mm. Voor de mensen die zo langzamerhand ge
noeg hebben van het warme weer heb ik slecht
nieuws. Vooral begin volgende week krijgen we op
nieuw met zeer warm weer te maken. Tussen een
luchtdrukmaximum boven Rusland en depressies
over Europa's westrand wordt met een zuidelijke
tot zuidoostelijke stroming zeer warme lucht aan
gevoerd.
Maandag lijkt een ronduit hete dag te gaan wor
den. Op veel plaatsen wordt dan de 30 graden
overschreden. Ook dinsdag kan het nog tropisch
warm zijn maar de onweerskansen nemen toe.
Over westelijk Frankrijk trekt namelijk een in acti
viteit toenemende storing naar het noorden.
Vandaag trekt een front, dat gisteren vanuit het
westen naar ons land trok, langzaam noordwaarts.
Daardoor zal het nog geruime tijd bewolkt zijn. Te
vens kan er nog een bui vallen. Pas tijdens de mid
daguren van het zuiden uit geleidelijk meer zon.
De temperaturen lopen dan op tot 23-24 graden.
Morgen waait de wind uit het zuiden en zijn er pe
rioden met zon. De temperaturen lopen op tot
maximaal 28 graden.
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
Noorwegen:
Wisselend bewolkt en
tijd
tijd
vooral in het zuidwesten
mogelijk veel regen. Mid-
dagtemperatuur tussen 15
en 22 graden.
Zweden:
bewolking. Zondag vanuit
en onweersbuien. Middag-
temperatuur ongev
gen of motregen. Middag-
temperatuur omstreeks 24
Engeland, Schotland,
temperatuur uiteenlopend va
den in het westen van Schotl,
bij zon in Engeland.
België en Luxemburg:
Perioden met zon en kleine kans op een
onwéersbui. Middagtemperatuur zater
dag rond 25 graden, zondag oplopend
Flinke zo
Maxima ti
IJmuiden Katwijk
Hoog 07.49 20.18 07.22
Laag 03,24 15.43 03.05«I
I
Weerrapporten 22 augustus 08 uor
d 30 graden.
nge peru
Zondag mis
noorden een enkele bui
28 en 35 graden, in he
ïgeveer 24 graden.
Zonnige perioden en droog. Middagtem
peratuur rond 26 graden.
Vri) zonnig met kans op een lokale on
weersbui. Middagtemperatuur in he
binnenland rond 35 graden; aan d
kusten rond 30 graden, maar ii
Canarische Eilanden:
Flink wat zon en droog. Middagtempera
tuur ongeveer 30 graden.
Marokko:
Westkust: naast zon ook kans op een re-
gen- of onweersbui, vooral in het noor
den. Middagtemperatuur aan zee bijna
overal rond 30 graden.
Zon, maar ook enkele regen- en on
weersbuien. Middagtemperatuur aan
zee rond 30 graden.
Zuid-Frankrijk:
Vrij zonnig, maar vooral in de middag en
avond kans op een onweersbui. Middag
temperatuur omstreeks 30 graden.
Mallorca en Ibiza:
Flink wat zon en droog. Middagtempera
tuur circa 30 graden.
Italië:
Vrij zonnig, maar in het midden en zui
den ook enkele fikse regen- of onweers
buien. Middagtemperatuur tussen 25
en 30 graden.
Corsica en Sardinië:
Zonnige perioden en vooral zaterdag nog
kans op een (onweers)bui. Middagtem
peratuur omstreeks 30 graden.
<ele zeer pittige regen-
Mogelijk zelfs met ha
gel en zware windstoten. Maxima tegen
de 30 graden aan.
Griekenland en Kreta:
mogelijk een regen- of onweersbui. De
stevige noordelijke wind op de Egeïsche
Zee houdt aan. Middagtemperatuur tus
sen 25 en 30 graden.
Turkije en Cyprus:
Vrij zonnig en waarschijnlijk droog. Mid
dagtemperatuur aan zee op de meeste
plaatsen iets onder 30 graden.
Duitsland:
Vrij zonnig en warm met maxima tegen
30 graden. Vooral zaterdag een kleine
kans op een regen- of
noorden zaterdag eer
nig en droog Middagtempera-
Flinke zonnige perioden met in de och
tend lokaal mist. Droog. Middagtempe
ratuur rond of iets boven de 25 graden.
Polen:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur rond of iets boven 25graden.
Tsjechië en Slowakije:
Zonnig en warm. Maximumtemperatuur
omstreeks 28 graden. In de middag en
avond kans op een lokale (onweers)bui.
Hongarije:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur tegen de 30 graden. In de middag
en avond kans op een verspreide (on-
weers)bui.
