Bosnisch-Servische legertop
keert zich tegen presidente
'Vakantiekoningin' Diana verliest haar aureool
Buitenland
Kabouter-bevrij dingsfront
[erdenking eeuw zionisme
dilemma voor Zwitserland
West ontmoet oost
Premierswisseling op
bedreigd Montserrat
Bemanning Mir begonnen
aan reparatie ruimtestation
'Soeharto weigert vrijlating Xanana' Meer dan honderd Tutsi's
zijn vermoord in Rwanda
iTERDAG 23 AUGUSTUS 1997
pnieuw doden in Mombasa
imbasa Gewapende aanvallers hebben gisterochtend bij een
inval op een kerk ten zuiden van de Keniaanse havenstad
lombasa twee mensen vermoord. Een politieman werd in zijn
iond geschoten en raakte zwaar gewond. Een woordvoerder
an de politie zei dat het incident gebeurde bij een rooms-ka-
jlieke kerk in Likoni. De afgelopen dagen hadden ongeveer
30 mensen hier hun toevlucht gezocht om te ontkomen aan
golf van etnisch geweld rond Mombasa.
abrikant: verband roken en kanker
kj palm beach Opnieuw heeft een grote Amerikaanse sigaret-
infabrikant het verband tussen roken en kanker toegegeven,
listeren ging Steven Goldstone, voorzitter van de RJR Nabisco
yinston en Camel), zelfs nog een stapje verder dan Geoffrey Bi-
e, directeur van Amerika's grootste sigarettenfabriek Philip
orris, donderdag al had gedaan. Een advocaat van de staat
orida ondervroeg ex-roker Goldstone in het kader van een
thtszaak tegen de tabaksindustrie. „Hij gaf rechtstreeks en on-
ibbelzinnig toe dat sigaretten kanker veroorzaken", aldus de
ilajor beschuldigd van verspilling
nNDENHet Britse ministerie van defensie beschuldigt de vorige
«gering van verspilling van honderden miljoenen guldens bij de
fckoop van huisvesting van militairen aan een Japans conso-
fiior 5,2 miljard dollar aan de Annington-groep. Volgens de cij-
•s die Defensie gisteren bekendmaakte zijn de belastingbeta-
s er tussen de 250 en 440 miljoen gulden bij ingeschoten.
- ieksproces tegen Clinton begint in mei
ttle rock Een Amerikaanse rechter heeft gisteren het licht op
toen gezet voor een proces tegen de Amerikaanse president
linton wegens seksuele intimidatie. De rechtszaak begint op 26
ïei volgend jaar. De rechter schrapte enkele punten uit de
lachtenlijst van Paula Jones, de vrouw die beweert dat ze in
de 991 door Clinton is lastiggevallen in een hotel in Arkansas.
ndiërs lopen te hoop voor aardappel
LI whati Meer dan 10.000 moslims hebben zich sinds woensdag
aar het huis van Momina Ahmed in het noordoosten van India
«geven om een aardappel te aanschouwen, waarop als door
en wonder de woorden Allah en Mohammed zouden zijn ver
dienen. Momina Ahmed zegt dat ze de woorden zag verschij-
- en toen ze de aardappel doorsneed. Momina toog met de won-
- eraardappel naar de moskee, waar de imam vergeefs de aard-
ij ppelhelften met water afspoelde om te zien of de woorden zou-
;n verdwijnen.
"Commissie dagvaardt Winnie Mandela
tAPSTADDe Zuid-Afrikaanse Waarheids- en verzoeningscom-
ïissie heeft de ex-vrouw van president Mandela, Winnie Madi-
izela-Mandela, gedagvaard om te getuigen over mogelijke mis-
rijven tegen de mensenrechten. Volgens een woordvoerder van
Ie commissie wordt Winnie Mandela onder meer ondervraagd
rer de moord op de 14-jarige Stompie Sepei in Soweto. De
narheidscommissie heeft tot taak schendingen van de men-
irechten ten tijde van het apartheidsregime te onderzoeken.
loden in VS door hondsdolheid
w york In de Verenigde Staten zijn twee mensen aan honds-
ilheid overleden nadat ze in contact waren geweest met vleer-
uizen. Volgens het Amerikaanse centrum voor preventie van
ekten in Atlanta waren de slachtoffers, een inwoner van Mon-
pr ma en een inwoner van de staat Washington, niet door de
in leermuizen gebeten.
fenthouse treft schikking met Kohl
)nn De Duitse uitgave van Penthouse heeft een schikking ge-
loffen met bondskanselier Helmut Kohl en diens vrouw Han-
klore, nadat het echtpaar een klacht had ingediend naar aan-
iding van een pin-up die het blootblad in januari afdrukte. Het
Jitpaar had zich gestoord aan een spotprent van Hannelore in
jn-up-houding op de motorkap van een Mercedes, met Helmut
alter het stuur.
[Tweetal verdronken na bungeejump
Twee Spanjaarden zijn gisteren om het leven gekomen
Sjbungeejumping. Het ongeluk gebeurde toen de twee een ge-
aagde sprong hadden gemaakt van een brug over de rivier de
ragon bij Hecho in de Pyreneeën. Volgens de politie ging het -
ais toen de 25- en 26-jarige slachtoffers zich bevrijd hadden van
ket elastiek waaraan ze de sprong hadden gemaakt. Ze werden
ior de krachtige stroom van de Aragon meegsleurd en ver-
ronken.
Condoomopstand eist zeven levens
pngstonDe cipiers van twee Jamaicaanse gevangenissen zijn
feteren weer aan het werk gegaan na een tweedaagse staking
lie aan zeven gevangenen het leven heeft gekost en die werd
Itgeroepen na een voorstel om condooms te verstrekken aan
pwel gevangenen als cipiers. Beide groepen vonden dat in dit
borstel de suggestie doorklonk dat er sprake zou zijn van on-
trlinge homoseksuele contacten. De cipiers van twee gevange
ssen vonden dat dit niet door de beugel kon en liepen woens-
g weg van hun werk, de gevangenen in anarchie achterlatend.
Dreigementen illustreren wanhoop van haviken rond Karadzic
De machtsstrijd in de Republika Srpska (RS), het Servi
sche deel van Bosnië, heeft gisteren een nieuw hoogte
punt bereikt. De top van het Bosnisch-Servische leger
dreigde president Plavsic in te grijpen als zij doorgaat
met haar activiteiten 'om met steun van de internationa
le gemeenschap de staat te ondermijnen'.
Republika Srpska. President
Plavsic ligt al maanden in de
clinch met haar voorganger en
diens aanhang die hun machts
centrum in het bij Sarajevo ge
legen skidorp Pale hebben.
Plavsic beschuldigt Karadzic en
diverse andere prominente po
litici van grootschalige corrup
tie. De internationale gemeen
schap heeft ondubbelzinnig de
zijde van Plavsic gekozen om
dat zij, in tegenstelling tot Ka
radzic en de zijnen, wel mee wil
werken aan de uitvoering van
het vredesakkoord van Dayton.
BOEDAPEST HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
In een verklaring die door het
Bosnisch-Servische persbureau
SRNA werd uitgegeven, zei de
legertop de Republika Srpska
'met alle beschikbare middelen'
te verdedigen. De verklaring
kwam tot stand na een urenlan
ge nachtelijke vergadering van
de legertop met drie politieke
zwaargewichten uit het kamp
van Radovan Karadzic, de van
oorlogsmisdaden beschuldigde
voormalige president van de
Eerder deze week schoot de
door de NAVO geleide vredes
macht SFOR de in het nauw ge
raakte Plavsic te hulp door een
aantal politiebureaus in de stad
Banja Luka te omsingelen. Die
actie voorkwam waarschijnlijk
een coup tegen de wettig geko
zen president door politie-een-
heden die trouw zijn gebleven
aan Karadzic. Bij inspectie van
de betreffende politiebureaus
werd een grote hoeveelheid ille
gale wapens, explosieven en af
luisterapparatuur in beslag ge
nomen.
Onder leiding van de VN-po-
litiemacht IPTF is inmiddels
een grootschalige zuivering van
de politie in Banja Luka en om
geving gestart. Agenten die wei
geren trouw te zweren aan Plav
sic, worden verwijderd. De afge
lopen dagen verving de presi
dent van de Republika Srpska
een groot deel van de politietop
al door vertrouwelingen.
Het is de vraag of het
Bosnisch-Servische leger daad
werkelijk in staat is om iets te
ondernemen tegen president
Plavsic. Het leger van de RS is
volgens internationale waarne
mers totaal gedemoraliseerd en
wordt slecht geleid. De wapens
van het leger staan bovendien
onder controle van de NAVO.
De krachtige taal van de le
gertop lijkt eerder op een wan
hoopspoging van Radovan Ka
radzic en zijn kliek om het tij
alsnog te keren. Karadzic, die
altijd veel meer heeft vertrouwd
op de politie dan op het leger,
zou beseffen dat de al deels ge
zuiverde politie niet langer een
willig werktuig van zijn macht
lille De politie van het Noord-
Franse Lille heeft 184 gestolen
tuinkabouters teruggevonden.
Toen het bericht verspreid was,
ontstonden voor het politiebureau
rijen mensen die kwamen kijken
of hun gestolen tuinkabouter erbij
zat. De politie had twee gestolen
aardewerken tuinkabouters ge
vonden in een auto. Daarna ont
dekte zij nog 182 andere gestolen
exemplaren in een kelder. De vier
verdachten van het 'Bevrijdings
front voor tuinkabouters' zijn aan
gehouden en worden door de po
litie ondervraagd. foto epa
Vegetarische heeft
Creutzfeldt-Jakob
LONDEN AP
In Groot-Brittannië is een jonge
vrouw die al twaalf jaar geen
vlees meer had gegeten, volgens
haar vader getroffen door een
variant van de ziekte van Creut
zfeldt-Jakob (CJD), die op de
gekke-koeienziekte BSE wordt
teruggevoerd. Als zijn dochter
daadwerkelijk door besmet
vlees ziek is geworden, dan wijst
dat op een beduidend langere
incubatietijd dan tot nog toe
werd aangenomen, zo zei Roger
Tomkins gisteren in Londen. De
24-jarige Clare Louise Tomkins
is volgens het Britse ministerie
voor volksgezondheid de 22ste
patient met de nieuwe CJD-va-
riant.
De regeringsadviseur inzake
BSE, John Pattison, verklaarde
dat Tomkins al besmet kan zijn
geraakt voordat in 1986 de eer
ste gevallen van BSE bij koeien
werden vastgesteld. Enkele run
deren zouden de verwekker van
de ziekte al sinds het begin van
de jaren tachtig bij zich gedra
gen kunnen hebben.
De microbioloog Richard La-
cey zei dat de mogelijkheid van
overdracht van de ziekte via
melk niet buiten beschouwing
mag worden gelaten.
Bij slachtpartij in
Algerije 63 doden
ALGIERS AFP
Een bloedbad in het Algerijnse
dorp Souhane ten zuidoosten
van de hoofdstad Algiers heeft
63 mensen het leven gekost.
Volgens medewerkers van een
ziekenhuis gebeurde de slacht
partij door islamitische extre
misten in de nacht van woens
dag op donderdag. De overval
lers van het dorp hebben meer
dan tien meisjes ontvoerd.
Op één na zijn de slachtoffers
-mannen, vrouwen en kinde
ren- ter plaatse overleden na
dat ze waren gekeeld of tijdens
een vluchtpoging doodgescho
ten, zo vertelden overlevende
familieleden. Een dertigjarige
vrouw overleed donderdag in
een ziekenhuis in een van de
voorsteden van Algiers. In het
ziekenhuis liggen nog tien ge
wonden die geraakt werden
door kogels toen ze probeerden
te vluchten.
pitserland heeft een halve le-
divisie plus alle beschikbare
litiekorpsen gemobiliseerd
■bescherming van een zionis-
fh wereldcongres, dat dit
fekeinde in Bazel van start
at.
[Precies honderd jaar geleden
A namelijk in deze vreedza-
Rijnstad de zionistische be-
ig opgericht door de Oos-
ijkse journalist Theodor
fi, die daarmee vorm gaf
to het ontluikend verlangen
tar een joods thuisland. De
ttoistische beweging mondde
ri{ tl halve eeuw later uit in de
i 'nchting van de joodse staat
raël.
De herdenkingsbijeenkomst
to honderden zionisten uit de
e wereld, geleid door de Is-
lische vice-president Dan Ti-
in en een zware Knesset-de-
komt Zwitserland, op
n zachtst gezegd, uiterst on-
Jegen. Het gastland is name-
f ^nog steeds het mikpunt van
[tornationale kritiek over de
,1 Opende' joodse tegoeden van
flocaust slachtoffers en de
collaboratie van het Zwitserse
bankwezen met nazi-Duitsland.
Tichon en de Knesset-parle-
mentariër Avraham Burg beho
ren tot de felste critici van het
Zwitserse oorlogsverleden en
daarom had de federale rege
ring in Bern in eerste instantie
besloten in Bazel verstek te la
ten gaan. Nu is na veel wikken
en wegen besloten in Bern een
officiële delegatie van het con
gres te ontvangen en Zwitser-
land's joodse minister vein bin
nenlandse zaken Ruth Dreyfuss
naar Bazel af te vaardigen. Me
vrouw Dreyfuss krijgt tijdens de
plenaire zitting van dinsdag on
getwijfeld onplezierige dingen
te horen.
De Zwitserse overheid gaf
'terwille van de onpartijdigheid'
toestemming het zionistische
congres te laten voorafgaan
door een 'anti-zionistisch con
gres', dat vorige week een aan
tal Palestijnse en andere intel
lectuelen in de Rijnstad bijeen
bracht - overigens zonder enige
incidenten.
De veiligheidsmaatregelen in
Bazel tegen anti-zionistische
activisten en mogelijke kamika
ze-terroristen zijn zonder weer-
LONDEN «AFP-Rtr
Krap een dag na het aftreden
van Bertrand Osbome is er een
nieuwe premier op het door een
catastrofale vulkaanuitbarsting
bedreigde Caribische eiland
Montserrat. Advocaat en parle
mentslid David Brandt legde
gisteren in het kantoor van de
gouverneur de eed af, terwijl de
bevolking het eiland begon te
verlaten in een evacuatie die
met Britse hulp is opgezet.
Osborne maakte donderdag
zijn aftreden bekend tijdens een
betoging van 250 woedende de
monstranten voor zijn kantoor.
De Britse gouverneur van
Montserrat verklaarde het aftre
den van Osborne 'met spijt' te
aanvaarden.
Osbomes stap kwam op een
moment van groeiende span
ning over een mogelijke zware
eruptie die het eiland dreigt te
verzwelgen. De Britse regering
wil dat de resterende 5.000 be
woners vrijwillig vertrekken,
maar de meesten zijn ontevre
den over de financiële hulp.
Londen heeft inwoners die
van het eiland vertrekken per
volwassene zes maanden ge
middeld salaris, ongeveer 7500
gulden, aangeboden. Elk kind
ontvangt 1800 gulden. Daarbij
komt nog gratis transport per
vliegtuig. Maar de meeste inwo
ners vinden dit aanbod onvol
doende om elders een nieuw
bestaan op te bouwen. Honder
den van hen hebben tegen de
aangeboden vergoeding gepro
testeerd.
moskou Een skater vertoont zijn kunsten voor de St. Basil-kathedraal in Moskou.
Indonesische president verwerpt voorstel Mandela
MOSKOU-KOROÜOV DPA-AFP-Rtr
De twee Russische kosmonau
ten aan boord van het ruimte
station Mir zijn gisteren begon
nen met de reparatiewerkzaam
heden in de Spektr-module, die
herhaaldelijk waren uitgesteld.
Op de eerste dag zijn belangrij
ke stroomkabels weer aangeslo
ten op de zonnepanelen. De
operatie verliep niet zonder ob
stakels. Bij Pavel Vinogradov
bleek een gaatje te zitten in de
linker handschoen van het
ruimtepak. Daardoor was de
druk in het pak afgenomen. De
Rus maakte uiteindelijk gebruik
van een reservehandschoen.
Ook waren er problemen met
de sluis tussen de Spektr-modu
le en het bewoonde deel van het
ruimtestation. De Spektr-mo
dule is luchtledig, sinds zij op 25
juni beschadigd raakte bij een
botsing met het bevoorradings
schip Progress. Het luik naar de
Spektr-module kan alleen wor
den geopend als ook in de sluis
de luchtdruk is geweken. Dat
wilde eerst niet lukken, doordat
lucht uit het bewoonde gedeelte
door het andere luik nastroom-
de.
Uiteindelijk slaagden de kos
monauten erin alle negen ka
bels van de zonnepanelen van
de Spektr-module weer te ver
binden met de accu's. De kabels
liepen door het geopende luik
van de Spektr-module en moes
ten na de botsing in allerijl door
de vorige Russische bemanning
worden gekapt, omdat het luik
anders niet dicht kon. Sluiting
was noodzakelijk, om te voor
komen dat in de hele Mir de
luchtdruk zou zakken.
ga en hebben vanwege de kos
ten in rechtse kringen nogal wat
kritiek losgemaakt. Voor de eer
ste top-ontmoeting Reagan-
Gorbatsjov werden in 1985 in
Geneve 3.000 militairen en poli
tiemannen op de been ge
bracht, in Bazel zijn het er maar
liefst 11.000.
Overigens was Theodor Herzl,
de profeet van het moderne zio
nisme, in zijn tijd zelf een ietwat
omstreden figuur. Als liberaal
aristocraat sprak hij in zijn kro
nieken geringschattend over
'geldjoden' en 'gettojoden' en
ijverde aanvankelijk voor assi
milatie van de Europese joden
in de christelijke samenleving,
waarbij hij zelfs een petitie aan
de paus zond om Israëlieten
massaal op te nemen in het ka
tholieke geloof.
Maar als Oostenrijks dagblad
correspondent in Parijs was
Herzl geschokt over het rabide
antisemitisme in Frankrijk van
die jaren. Na de schandelijke af
faire-Dreyfus van 1894 rijpte bij
Herzl het idee van een eigen
joods thuisland in Palestina en
daartoe organiseerde hij het
eerste zionistische congres in
Bazel.
JAKARTA RONALD FRISART
CORRESPONDENT
De gevangen Oost-Timorese
verzetsleider Xanana Gusmao
wordt niet vrijgelaten. De Zuid-
Afrikaanse president, Nelson
Mandela, kan een brief met die
mededeling tegemoet zien van
zijn Indonesische ambtgenoot
Soeharto. Gisterochtend meld
de de krant Jakarta Post dat te
hebben vernomen van een hoge
regeringsfunctionaris die ano
niem wil blijven.
In juli bezocht Mandela Indo
nesië en in een veelbesproken
brief aan Soeharto drong hij
daarna aan op vrijlating van de
51-jarige Xanana. Volgens Man
dela wordt het makkelijker een
oplossing te vinden voor de
kwestie Oost-Timor als alle be
trokken leiders op vrije voeten
zijn.
In het officiële antwoord aan
Mandela schrijft Soeharto vol
gens de hooggeplaatste zegs
man dat Xanana geen politiek
gevangene is, maar een crimi
neel. Diverse Indonesische mi
nisters stelden zich eerder ook
al op dat standpunt. Hoewel hij
Mandeia's suggestie verwerpt,
gaat Soeharto in november wel
op bezoek in Zuid-Afrika.
Indonesische troepen trokken
in 1975 de voormalige Portuge
se kolonie Oost-Timor binnen.
Een jaar later annexeerde Jakar
ta het gebied. Het verzet daarte
gen van de bevrijdingsbeweging
Fretilin gaat nog steeds door.
Een van de verzetsleiders,
Alexandre 'Xanana' Gusmao,
werd in 1992 gearresteerd en in
1993 tot levenslang veroordeeld.
President Soeharto zette die
straf later om in twintig jaar cel.
Op Indonesiës nationale feest
dag kreeg Xanana afgelopen
zondag drie maanden strafver
mindering wegens goed gedrag.
geneve Rtr
Meer dan honderd vluchtelin
gen uit het toenmalige Zaïre
zijn donderdagavond vermoord
bij een aanval op het vluchtelin
genkamp Mudende in de Rwan
dese grensstreek bij Gisenyi.
Volgens de VN-vluchtelingenor
ganisatie zijn er 107 doden en
dertig gewonden. De Rwandese
overheid zegt dat er 120 doden
zijn. Na de aanval zijn de 8.000
overlevende Tutsi's het kamp
ontvlucht.
Wie de aanval hebben ge
pleegd is niet duidelijk, maar
hulpverleners vermoeden dat
de Hutu-rebellen erachter zit
ten.
In het kamp wonen etnische
Tutsi's die de strijd tussen de
verschillende bevolkingsgroe
pen in de omgeving van de Zaï
rese stad Masisi waren ont
vlucht. De aanvallers hebben
met hun kapmessen ook Rwan
dese burgers vermoord, aldus
de woordvoerster van de vluch
telingenorganisatie.
londen hans geleunse
correspondent
Het mediakoor in de liefdesoperette van
prinses Diana en haar playboy-vriend
Dodi Fayed zorgde gisteren voor een fik
se partij dissonanten. Diana, de zelfbe
noemde 'koningin van de harten', kreeg
van de sensatiepers de bijnaam 'vakan
tiekoningin' nadat ze donderdagnacht
met haai- minnaar het land uitsloop voor
een verblijf in diens weelderige en door
twintig lijfwachten bewaakte villa in het
Franse St. Tropez.
Dit is de vierde vakantietrip in veertig
dagen, schreef tabloid de Sun veront
waardigd. De meer ingetogen Times vol
stond met een droge, en daardoor wel
licht dodelijker, opsomming van Diana's
recente uitstapjes. Daarin ontbrak een
humanitair werkbezoek op 8 augustus
aan de slachtoffers van landmijnen in
Bosnië. De discrepantie tussen dit ver
toon van mede-menselijkheid en het
vertoeven in de armen en privé-straal-
vliegtuigen en helicopters van de 43-jari-
ge Harrods-erfgenaam begint echter da
nig op te vallen. „Ongelooflijk dat ze nog
tijd voor werk kan vrijmaken", orakelde
de Sun cynisch.
Diana verliest met dit jet-setgedrag
haar aureool als het zielige slachtoffer
van een overspelige troonpretendent en
een tegen haai complotterend konings
huis. Donderdag was ze teruggekeerd
van een korte vakantie in Griekenland,
waar ze met een vriendin de zomergar-
derobe wat aanvulde. Dodi arriveerde
diezelfde dag uit Amerika.
Verondersteld wordt dat het paar on
middellijk gezamenlijk afreisde om afge
schermd van de buitenwereld eens uit te
praten hoe het precies zat tussen Dodi
en het Amerikaanse model Kelly Fisher,
zijn vorige geliefde. Fisher heeft hem
voor de Amerikaanse rechter gedaagd
wegens het verbreken van een huwelijks
belofte.
Volgens de Sun is Diana lang niet ze
ker van haar verhouding met de schatrij
ke Egyptenaar. Ze heeft volgens het blad
raad gezocht bij de tv-ster Michael Bar-
rymore, een showman die volgens eigen
zeggen precies weet wat het betekent om
voortdurend onder het vergrootglas van
de media te moeten leven. Barrymore
heeft na lang aarzelen openlijk bekend
dat hij ook van mannen houdt en raakte
meteen in alcoholproblemen en depres
siviteit. Dat schiep kennelijk een band
met de in het verleden eveneens door
psychische problemen geplaagde prin
ses.
Diana zou volgens een 'goedingelichte
koninklijke bron' zeer 'nerveus' zijn ge
weest in het 2,5 uur diuende gesprek
met de tv-star. „Ze weet niet goed hoe ze
moet omgaan met alles wat er over Dodi
wordt gezegd en geschreven", hoorde de
Sun van deze bron.
Het publicitaire spektakel rond wat
moet doorgaan voor een nieuwe roman
ce - Diana heeft de afgelopen weken van
iedere 'royalty' commentator het advies
gekregen om als moeder van de toekom
stige koning uit de buurt van de omstre
den playboy te blijven- gaat gepaard
met uiterst sympathieke berichtgeving
over de vriendin van prins Charles, de
50-jarige Camilla Parker-Bowles.
Zij is, zeker in de sensatiepers, plotse
ling veranderd van een geraffineerde hu-
welijkbreekster in een de kroonprins
waardige, oerdegelijke rots van vertrou
wen en stabiliteit. Opvallend is ook dat
ze zelf meer en meer de schijnwerpers
zoekt. Volgende maand organiseert ze
een partijtje waar de creme de Ia crerne
van de Engelse aristocratie zich mengt
met VIPS uit de sport- en kunstwereld.
Pijnlijk voor Diana is dat een aantal
van haar kennissen ook een uitnodiging
heeft ontvangen. Met grote belangstel
ling wordt gewacht op een publicititaire
tegenzet van de prinses, die de aandacht
van Mediterrane uitspattingen afleidt.