December feest in Leidse schouwburg
LAK begint seizoen met eigen productie
Eerherstel
Sjostakovitsj
Extra service
recensenten
schoolkrant
Lugubere doosjes en bebloede handen
Concert André Knevel
biedt heel weinig
nieuws onder de zon
Cultuur Kunst
renten Rembrandt en
Van Leyden ontdekt
Vie nou nog boer is, is
ewoon een superboer!
TERDAG 23 AUGUSTUS 1997
MOSKOU AP
Voor de Russische compo
nist Dmitri Sjostakovitsj
zal een monument wor
den opgericht in zijn oude
woonplaats Sint Peters
burg. Een bronzen borst
beeld uit 1947 zal daarvoor
als basis dienen. Het beeld
zal worden neergezet op
de binnenplaats van het
pand waar Sjostakovitsj
(1906-1975) zijn zevende
symfonie componeerde.
voerd.
„Eigenlijk gekkenwerk dat we
dat tijdens de verbouwing
doen," zegt Wallis de Vries. .Al
les loopt nu door elkaar: de ver
bouwing en de voorbereidingen
voor die productie. Maar het is
natuurlijk het leukst als we tij
dens de verbouwing toch het
een en ander kunnen doen. We
worden ook wel opgewonden
van het idee dat straks op het
podium, waar nu nog enorme
bergen stof liggen, een speciale
productie wordt opgevoerd.
Wallis de Vries zei gisteren
dat hij met 'grote verbazing' in
het Leidsch Dagblad had gele
zen dat de nieuwe Leidse cul
tuurwethouder Alexander Pech-
told (D66) meer geld wil hebben
voor kunst en cultuur. „Dat is
een geluid dat we in tijden niet
van wethouders gehoord heb
ben",'zei hij tijdens de presen
tatie van het nieuwe program
ma. „We zullen kritisch kijken
hoe zich dat ontwikkelt."
Pechtold zelf ('het is bijna
verkiezingstijd') herhaalde zijn
K&O Katwijk viert opening seizoen met concert
De opening van het theaterseizoen wordt door K&O Katwijk gevierd met een 'promotieconcert' in
de Dorpskerk. Op vrijdag 5 september treedt daar het kamerorkest l'Estro Armonico op, met wer
ken van onder anderen Haydn, Mozart en Bach. Nieuwe K&O-cursisten kunnen het concert gratis
bezoeken, op vertoon van hun betalingsbewijs. Andere belangstellenden dienen kaarten te kopen
bij de plaatselijke VW.
Het nieuwe programma van K&O Katwijk bevat zowel cursusssen als voorstellingen en concerten.
Een overzicht is verkrijgbaar bij bibliotheek, VWTripodia en het K&O-gebouw. In de gemeenten
rondom Katwijk is een exemplaar af te halen bij gemeentehuis of bibliotheek.
RECENSIE CEES VAN HOORE
Expositie van Els Snijder. Te zien: t/m 28 augustus 24 uur per
dag, Blonk etalage, Nieuwstraat, Leiden.
Het lichaam, dat stoffelijke omhulsel waarmee we
het een leven kort moeten doen. Voor veel kun
stenaars is dat lichaam een bron van inspiratie.
Ook voor de Leidse kunstenares Els Snijder. In de
Blonk-etalage heeft zij in het kader van Leiden
Cultuurstad 1997 een expositie ingericht van
werk dat de kwetsbare kanten van het menselijk
lichaam benadrukt. Zowel de vroege vogel als de
nachtbraker kan de foto's en het object dat Snij
der heeft gemaakt daar bewonderen. De expositie
is 24 uur per dag te zien. Wel door het raam,
maar dat mag het genot niet drukken.
Door de linkerruit zien we een foto van Associ
ated Press. Een foto waarop enkele generaals, ho
ge pieten in ieder geval, een doosje met veel eer
bied op een tafel zetten die met een wit laken is
bedekt. Op de doosjes staan Japanse of Chinese
lettertekens. Het militaire vertoon waarmee een
en ander gebeurt, de strakke gezichten van de
militairen, de witte handschoenen die zij dragen,
doen vermoeden dat het hier om iets lugubers
gaat. Misschien bevatten de doosjes wel resten
van helden die hun leven voor een of ander on
zinnig ideaal helpben gegeven.
Naast deze foto heeft Els Snijder een tafeltje
opgesteld dat eveneens is bedekt met een wit la
ken. Op dat laken liggen twee handen. Van de
ene hand zie je de handrug, van de andere de
palm. De twee handen zijn met een soort bruine
saus overgoten, misschien wel bloed. De witte
handschoenen liggen keurig onder de tafel. Het
tafereel doet - zeer cynisch - even denken aan
een goochelact. Maar ik denk dat Els Snijder wil
wijzen op de schone handen die de machtheb
bers houden in een oorlog terwijl die van hun on
dergeschikten bebloed raken. Een intrigerend ob
ject.
Achter het raam rechts zien we een aantal fo
to's waarin de kwetsbaarheid van de mens nog
uitspraak dat 'cultuur geld mag
kosten', maar speelde daarna de
bal terug naar Wallis de Vries.
„Voor mij bent u de komende
maanden de machtigste man in
leiden. Zoals u weet sneuvelen
wethouders cultuur altijd op
'theaters'; ik geloof dat nu de
stad Meppel aan de beurt is.
Dus ik hoop dat de verbouwing
op tijd af is..."
In verband met de verbou
wing gaat de losse kaartverkoop
tot 24 november via K&O (Oude
Vest 45). Kaarten voor Mar en
Sien zijn daar vanaf maandag
22 september verkrijgbaar.
Kaartverkoop voor de vierde
Leidse Theatermarathon
(woensdag 1 oktober) begint
woensdag 1 oktober. Ook de
kaarten voor cabaretvoorstellin
gen in de Kapelzaal van K&O
zijn bij K&O verkrijgbaar.
Voor schoolkrantrecensenten
heeft de schouwburg het ko
mend seizoen een aardig aan
bod. Jeugdige recensenten kun
nen met twee personen - voor
de prijs van één - een voorstel
ling te bezoeken. De schouw
burgdirectie hoopt zo meer jon
geren te interesseren voor to
neelvoorstellingen. Het aanbod
geldt alleen voor toneel. Voor
cabaret" is genoeg belangstel-
ling.
Een tafeltje met een wit laken, daarop twee handen
met een soort bruine saus overgoten.
foto loek zuyderduin
eens tot uitdrukking wordt gebracht. Tal van li
chaamsdelen zijn gefotografeerd terwijl ze tegen
een glazen plaat worden aangedrukt. Rare vervor
mingen zijn zo te zien. Zoals iemand die bijvoor
beeld zijn neus tegen een raam drukt. Een knip
oog van de kunstenaar? Moet de toeschouwer,
die alles goed wil zien, even de echo voelen van
wat zij heeft bedoeld?
Spel met een lach en een traan
RECENSIE LIDY VAN DER SPEK
Orgelconcert door André Knevel op het
De Swart/Van Hagerbeer-orgel met
werken van o.a.Bach, Corelli, Rheinber-
ger, Becker. Gehoord: 22/8. Hooglandse
Kerk. Lelden.
André Knevel komt één keer
per jaar vanuit Canada naar
Nederland gevlogen. Om het
land van zijn roots weer te
zien en om een reeks orgel
concerten te geven, 'want
waar heb je mooiere orgels
dan in Nederland'? In 21
plaatsen laat hij het symfo
nisch instrument klinken. Dat
doet hij beslist niet in een pro
vocerende, progressieve stijl.
Zijn spel is uiterst behoudend,
populair, een beetje in de rich
ting van de smartlap, waarin
een lach en een traan zit.
Knevels improvisaties roe
pen de dagen van weleer op
toen Feike Asma nog het orgel
roerde.
Een thema versnellen en
voorzien van een heleboel
nootjes, een betrouwbare, niet
al te ingewikkelde baspartij er
tegen aan en dan maar modu
leren en de dynamiek opvoe
ren. Dat gaat er in als lamme
tjespap. Van een echt stem-
menweefsel, stem en tegen
stem, is geen sprake.
Maar ook als Knevel speelt,
valt de prachtige, ingetogen,
lichte klank van dit orgel op.
Was zijn frasering vaak slordig,
de slotakkoorden gaf hij alle
tijd om wondermooi in de ho
ge ruimte te blijven zweven. In
Bachs Fantasie in G gaat het
heel snelle eerste deel
voetstoots over in het Grave.
Hier hoor je Knevels goed ont
wikkelde linkerhand het mo
tief krachtig overnemen. Het
langzame deel krijgt steeds
meer nerveuze haast om zijn
einddoel te bereiken. Aan de
ritmiek in deze Fantasia valt
nog wel wat te sleutelen.
De hel nasale registratie van
de bekende Cantilena van
Rheinberger is mooi gekozen.
Beckers Toccata speelt Knevel
met een pikante dosis power.
Hij springt en huppelt, speelt
soepel en makkelijk, helaas
ook over subtiele details heen.
Een te prettig in het gehoor
liggend concert met weinig
nieuws.
Tekenfilm over Pippi Langkous
li, jALMö* Na vijfjaar produktietijd is de eerste tekenfilm over de
weedse jeugdheld Pippi Langkous klaar. De rolprent gaat de
Us amende week in de Verenigde Staten en Canada in première,
oropa is begin oktober aan de beurt. Omgerekend kostte de te-
enfilm van negentig minuten ruim vijftig miljoen gulden. De
oltooiing van de film nam zo veel tijd in beslag omdat de be
lt enkster van Pippi, Astrid Lindgren, regelmatig dwars lag. De
79-jarige schrijfster van het in 1945 gepubliceerde jeugdboek
rilde voorkomen dat de filmversie geweld bevatte.
e )pera in de openlucht
si iiswuk» Op het Zaandammerplein in Amsterdam zijn zondag-
ïiddag enkele operakrakers te horen, begeleid door het Amster-
lams Promenade Orkest. Van Verdi schallen delen uit 'Nabucco'
n 'la Traviata' door de lucht, van Bizet staan de 'Parelvissers' op
et program en de uitsmijter is 'O Sole Mio'. Diverse solisten en
et Utrechts Operakoor zetten hun beste beentje voor.
ireta Garbo in het Filmmuseum
Een van de belangrijkstre producties
die het LAKtheater het komend sei
zoen op de planken brengt is een eigen
productie. 'Socrates' heet de opera die
van 19 tot en met 25 oktober te zien is
in het Leidse theater.
'Socrates' is een opera die onderdeel
uitmaakt van het programma van Lei
den Cultuurstad. De muziek is ge
schreven door de Leidse componist
Warner van Es. De rollen worden ver
tolkt door professionele operasolisten.
Ze worden ondersteund door het Leid
se koor Het Zingend Hart.
Fay Lovsky is dit jaar uitgekozen om
een speciaal programma te maken
voor de periode tussen kerst en oud en
nieuw. Samen met haar begeleidings
groep Bande Dessinée (waarin onder
anderen Joost Belinfante) presenteert
ze een aantal avondvullende program
ma's onder de noemer porch music.
Geheel unplugged maakt ze traditione
le muziek die in het zuiden van de Ver
enigde Staten 'op de veranda' wordt
gespeeld.
Ook dit seizoen presenteert het LAK
theater de serie 'Nieuwe theaterma
kers'. Het gaat om voorstellingen van
jonge, veelbelovende, maar nog onbe
kende theatermakers. In deze serie tre
den onder meer op: Bisproductie met
'Face the music' (28 oktober) en Huis
a/d werf/Victoria met 'House of Bam
boo' (26 november).
Andere nieuwe groepen die het LAK
theater aandoen zijn onder meer de
Stichting 1,2,3 met 'Muze of de vrou
wen van Picasso' (26 en 27 septem
ber), de Arnhemse Theaterinitiatieven
met 'De gekwetstheid is minimaal' (8
oktober) en Woods (René van 't Hof en
Jim van der Woude) met 'Desperado'
(11 tot en met 15 november).
Tot de 'vaste gasten' van het LAK be
horen onder meer toneelgroep De
Korre ('Luizengevecht', 9 oktober),
poppenspeler Fred Delfgaauw ('t Ge
lag', 6 november), De Gebroeders Flin-
t/Het Volk ('Een avond met Wiebe,
Sietze, Wietze, Siebe en Tjibbe', 4 tot
en met 6 februari) en dansgroep Kiszti-
na de Chatel ('Duetten', 19 tot en met
21 februari).
Gedurende het hele seizoen is er -
behalve in december en mei - op zon
dagmiddag een jeugdvoorstelling.
Voor kinderen zijn er onder meer
voorstellingen van Theatergroep Mac-
cus ('En daar zaten ze dan', 28 septem
ber), Circustheater Elleboog (29 en 30
november) en Dansgroep Arena fVier
plus', 22 maart).
'Hoog soortelijk gewicht' vanwege kort seizoen
msterdam Het Nederlands Filmmuseum in Amsterdam start
et nieuwe seizoen met het programma 'Greta Garbo, stil en
ir praakmakend'. Van 4 tot en met 30 september zijn bijna alle
»ti itille' films van de Zweedse sfinx te zien. Zelfs haar eerste recla-
ls lefilmpje uit 1921 is erbij. Bijna alle films zullen in het Filmmu-
j eum met live muziek worden gedraaid. Greta Garbo (1905-
oi 990) is één van de grootste mythen uit de filmgeschiedenis. Ze
fas niet alleen een bijna onaardse schoonheid op het witte
oek, maar ze kon ook meer dan fatsoenlijk acteren.
De opening van de
schouwburg wordt de ge
hele maand december ge
vierd met 'extraatjes' voor
theaterbezoekers. „Dat
moeten verrassingen blij
ven. Maar je moet denken
aan dingen die erbij komen
als je naar een voorstelling
gaat", zegt directeur Pim
Wallis de Vries. De feeste
lijke openingsavond op 1
december heeft een beslo
ten karakter. Alleen abon
nementhouders hebben,
naast een grote hoeveel
heid genodigden, de kans
om binnen te komen. On
der hen worden 50
vrijkaarten verloot.
I
IHEM GPD
S' nservator Ype Koopmans van het Arnhemse
iseum voor Moderne Kunst heeft bij het door-
mi men van een oude doos prenten werken ont-
i kt van Rembrandt, Lucas van Leyden, Jan
jcken en Albrecht Dürer. De doos maakt deel
van een legaat dat precies honderd jaar gele-
n door Alexander Ver Huell in handen van de
d Arnhem werd gesteld.
n totaal zijn twintig opmerkelijke prenten te
vj Orschijn gekomen. Een deel ervan is met in-
ngvan 10 oktober te zien op een expositie over
r Huell in het Arnhemse museum Het Burger-
eshuis. Het museum sluit niet uit dat er bin-
jkort meer ontdekkingen worden gedaan.
Éoopmans heeft onder andere aangetroffen:
igeling met doodshoofd' van Lucas van Ley-
1. 'Melencolia I', 'Ridder, dood en duivel' en
'tiret van man en vrouw1 van Dürer, een zelf-
dret en 'Zelfportret met Saskia' van Rem-
andt.
Laurentius, kunsthandelaar en expert op het
gebied van prenten, heeft de echtheid van de
werken inmiddels bevestigd. Het ziet er naar uit
dat er geen sprake is van zeer kostbare prenten.
De werken brengen naar schatting 5000 gulden
per stuk op. Het bijzondere van de vondst is eer
der dat er niet vaak meef prenten van genoemde
kunstenaars worden gevonden.
Het legaat-Ver Huell is, blijkt nu, nooit grondig
onderzocht. Eén van de redenen is de enorme
omvang van de nalatenschap die uit schilderijen,
prenten, porselein, huisraad en andere voorwer
pen bestaat. Koopmans spreekt van een 'kunst
en rariteitencollectie'. Overigens zijn er volgens
Koopmans ook, met name in de oorlogsjaren,
werken uit de collectie verdwenen, onder meer
van Holbein en Goltzius.
Conservator Ype Koopmans zegt dat er nog
meer dozen bij het Gemeentearchief liggen die
nu aan een nadere inspectie zullen worden on
derworpen.
Iderie, faldera, falderha ha ha ha ha'. Iedere mannelijke aanwezige
4 eft zijn t-shirt uit voorzorg uitgetrokken. foto henk bouwman
t gerucht dat de band Nor-
Z« lal mee zou hebben geholpen
t het verspreiden van de var-
ïspest kan haast niets anders
n een fabeltje zijn. De grote
ei eveelheden alcohol die tij-
ns een concert van de popu
re groep uit de Achterhoek
leien, zorgen haast vanzelf
r irdesinfectie.
if i'oordat de band nog maar
noot heeft gespeeld in de
sttent van Langeraar hebben
biertjes de dienbladen al hé-
naai doorweekt als kranten in
stormbui. Iedereen haalt
r consumpties voor de hele
il. En dat letterlijk. Het gooi-
van grote hoeveelheden
6j tht dient als herkennings-,
led jroetings- en ontmoetingsri-
14 tel.
Twee jongens staan branie-
itig tegen elkaar op te du-
Q. De één kiepert een beker-
om op het hoofd van de an-
u) r, waarop die hartelijk begint
lachen en zijn biertje op zijn
ürt opoffert aan zijn vriend,
iden schudden hun haren uit
G honden die net uit de sloot
ir i geklommen, en kijken daar-
d gelukzalig naar elkaar. Sterk
Milderde onschuld met natte
ikharen.
Us de band eindelijk inzet,
ervalt iedereen een allesover-
frsend oergevoel dat niet
tciezer uitgedrukt had kun-
n worden dan het opstijgen-
langgerekte 'Heeeeuuuuu.'
is de krachttoer voor de su
perboer. Handen, meer beker
tjes en een flink aantal stukge
scheurde T-shirts gaan de lucht
in. Een jongetje van hooguit
twaalf met borstjes en een be
ginnende bouwvakkerspleet is
voorzichtig bij de bar aan het
höken. Een man in rode overall
en klompen met kpeienprint
dreunt angstaanjagend uitgela
ten mee. 'Falderie, faldera, fal
derha ha ha ha ha.' Iedere man
nelijke aanwezige heeft zijn T-
shirt uit voorzorg uitgetrokken.
En tijdens 'Hekikkowokan' beu
ken er twee ontblote en getatoe-
eerde bovenlijven op elkaar. Als
er één op de grond valt, springt
de ander er bovenop en rollen
ze vrolijk door, todat er ruzie
volgt. Een meisje met bloeme
tjesblouse zit zich te verbijten
om niet toe te geven aan haar
eerste impuls en direct uit te
halen als er iemand tegen haar
opstoot.
Dan is het even tijd voor een
serieuze noot en zanger Bennie
Jolink bezingt de boer en zijn
problemen. „Wie nou nog boer
is, dat is gewoon een SUPER
BOER!" Instemming alom. Een
een blik klassiekers wordt open
getrokken. Bij Heidi (derin,
deraus) vliegt een rubberen
deerne in Tiroler klederdracht
over de uitzinnige menigte. En
daarna de nieuWe single 'Da
mes loat die rockjes now moar
waaien.' De jongens die net nog
ruzie hadden hangen nu ge
broederlijk bij elkaar. Het is tijd
voor een biertje, ik ga maar naar
buis.
„We hebben straks een stralen
de schouwburg met een stra
lend programma," aldus Wallis
de Vries. „Dat komt ook omdat
dit door de verbouwing een kort
seizoen is en we dus alleen de
beste voorstellingen hebben ge
selecteerd. Het soortelijk ge
wicht is daardoor hoog."
Op het programma staan on
der meer de premières van 'Scè
nes uit een huwelijk' met Will
van Kralingen en Edwin de
Vries (29 en 30 januari) en 'Voor
het pensioen' van de Blauwe
Maandag Compagnie (7 april).
Andere hoogtepunten in het
programma zijn 'Animal Farm'
van Northern Stage (engelstalig;
6 december), 'Loslopende vrou
wen' met onder anderen Kitty
Courbois (29 en 30 december),
'Hooikoorts' met Anne-Wil Bl-
ankers (13 en 14 januari), 'Jane
Eyre' (Pia Douwes en Gerrie van
der Klei; 28 februari) en
'Jasperina de Jong zingt Kurt
Weül' (29 april).
Andere opvallende producties
zijn van Het Nationale Toneel
('De Nacht van de Pauw, 12 de
cember), het Koninklijk Ballet
van Vlaanderen ('Jacques Brei
Blues', 15 januari), het RO The
ater ('Het neerstorten van de
Hindenburg en wat er daarna
gebeurde' 20 januari) en De
Meekers ('Souls on sale', 6 mei).
Voorafgaand aan de officiële
opening van de vernieuwde
schouwburg kan het publiek in
oktober vanaf tribunes op het
podium naar een speciale reeks
voorstellingen kijken. Marja Kok
en Shireen Strooker hebben
speciaal voor de Leidse schouw
burg een exclusieve productie
gemaakt, 'Mar en Sien', die in
totaal vijftien keer wordt opge-
Souls on Sale,
hartstochtelijk
theater op de
puinhopen van
de cultuur.
foto marco
bakker
