Heilzaam vruchtwater uit zee Gezondheid MAANDAG 18 AUGUSTUS 1997 Wurgende warmte Nu Nederland weer kennis heeft gemaakt met een heuse hittegolf hebben sommige, vooral oudere mensen ook de ri sico's van tropische temperaturen ervaren. Dat komt voor namelijk doordat wij niet gewend zijn aan hete dagen van boven de 25 graden. We willen wel graag een mooie zomer, maar op het moment dat die wens vervuld wordt, ploffen we onder een parasol en gaan klagen over de hitte. Velen hebben dan ook de eerste koelere dag (vorige week donder dag) opgelucht begroet. Wel is het zo dat een langduriger verblijf (meer dan zes weken) in een warm klimaat onze to lerantie voor hitte duidelijk doet toenemen. Ieder mens heeft, zoals elk warmbloedig dier, een inge bouwde thermostaat. Bij de mens staat die afgesteld op tus sen de 36,5 en 37,5 graden Celsius. En ons lichaam houdt die temperatuur constant, onafhankelijk van de buitentem peratuur. Daartoe echter moet bij heersende warmte wel het een en ander gebeuren. Onze stofwisseling, het verteren van voedsel, het ademha len van de cellen en de bewegingen die onze spieren maken leveren allemaal warmte op. Het overschot aan warmte moet worden afgevoerd om te voorkomen dat we oververhit raken. Het eerste wat het lichaam doet is alle kleine bloed vaatjes in de huid openzetten zodat het bloed daar 'op de grens van binnen en buiten' kan afkoelen. De volgende stap is transpireren. Wanneer het.koud is verliest u via de zweet- kliertjes globaal een halve liter water per dag (perspiratio in- sensibilis), maar bij zeer warm weer en dan vooral wanneer men ook nog eens inspanning levert, kan het vochtverlies via de huid oplopen tot twintig liter per dag. Al dat vocht wordt gebruikt voor afkoeling: het verdampt en onttrekt op die manier warmte aan het lichaam. Voor jonge en redelijk gezonde mensen is het geen pro bleem zich op deze wijze aan te passen aan een hoge tem peratuur. De moeilijkheden beginnen bij de zeer jongen en zeer ouden en bij mensen bij wie hart en bloedvaten niet meer naar behoren functioneren. Het verwijden van de bloedvaten in de huid is een extra belasting voor het hart. Het hart moet harder werken om het bloed voor afkoeling ook helemaal door die huidvaatjes te laten stromen. Normaal wordt de huid van veel minder bloed voorzien. Alsof je als kelner op een terras er opeens twintig tafeltjes bijkrijgt, maar wel even snel de drankjes moet bezorgen. Precies: harder werken. Een gezond hart kan dat makkelijk aan, maar mensen met een heel zwak hart kunnen door de hitte in de problemen komen. Om bij baby's te beginnen: transpireren kunnen ze prima, maar voor de toevoer van vocht zijn ze volledig afhankelijk van de ouders. Geef bij deze temperaturen uw kindje gerust tussen de voedingen gekookt en afgekoeld water te drinken, en wanneer u flesvoeding geeft, doe daar dan wat extra wa ter bij. Uw kindje moet zo n zes natte luiers per dag produ ceren. Bij twijfel kan het consultatiebureau helpen. Uiter aard zorgt u ervoor dat uw baby in de schaduw ligt. Oude mensen hebben vaak een verminderd dorstgevoel. De algemeen geadviseerde anderhalve liter drinken per dag wordt vaak sowieso niet gehaald, terwijl met de warmte wel extra vocht wordt verloren. Ouderen hebben daarom een verhoogd risico op uitdroging, evenals mensen die piasta bletten gebruiken. Plastabletten (stofnamen: furosemide, chloortalidon) zor gen ervoor dat men extra water uitplast, maar tegelijkertijd onttrekken ze veel zout aan het lichaam. Vorig jaar (toen was het ook warm) heb ik een aantal oude mensen met ern stig zouttekort en uitdroging in het ziekenhuis moeten be handelen, allemaal veroorzaakt door de combinatie warm weer, weinig drinken en trouw plastabletten blijven innemen. Of uitgereikt krijgen: in verpleeg- en verzorgingshuizen legt men niet altijd verband tussen de weersom standigheden en de medicatie. Wanneer u tot een groep be hoort voor wie de warmte een risi co inhoudt, blijf dan voortaan uit de zon, in elk geval tussen twaalf en drie uur, span u niet in zolang het erg warm is en zorg dat u ten minste twee liter drinkt per dag. Neem hiervoor verschillende dranken: (mineraal) water, thee, vruchtensap, frisdrank of bouillon, éAifaï-ook het zoutgehalte in het kahaam op peil blijft. Gade Giek Grenadier Gala Gier Grensgeval Gans Gieter Griekenland Gaper Gift Grind Gebeuren Gilet Grip Geblesseerde Gisteren Groeve Gebod Gitaar Grootmeester Gegeven Goeroe Grootmoedig Gentiaan blauw Goudkever Groots Gesp Grasperk Guppy Geven Grauwtje Gympie OPGAVE OPLOSSING P u z Z E L G R E T S E E M T O O R G G O U D K E V E R K E G G 1 E P S E G G E R P D R G D S N A G U 1 E A N O E N E G R T P G P G A O B N E O R 1 P 1 S 1 L T E E A V M A Y L A A N S U 1 G D E T A E R E E A R T P N 1 G O T G J K T E N E E 1 E E O t D E T N T G B T R R G R G F T W E A D L E E G G R O E V E U L N G A 1 N G Y M P 1 E G A 1 E A U G L A V E G S N E R G V D W E O R E O G K E G G L E E E D R E E S S E L B E G G WOORDZOEKER In deze mengelmoes van letters zijn al de onderstaande woorden verstopt. Ze zijn te lezen van links naar rechts, van rechts naar links, van boven naar beneden of omgekeerd of schuin. Enkele let ters worden dubbel gebruikt. Streep alle woorden door. De res terende letters vormen dan regel voor regel van boven naar bene den gelezen de oplossing van de ze puzzel. Annette Kraijeveld en Johan Voois in hun 'Thermen Aldebaran'. „Er is niks zweverigs aan, hoor. Ik ben zelf heel nuchter. Je hoeft ook geen zwever te zijn om te voelen dat het drinken van zeewater heerlijk is. Je voelt je vitaler, je krijgt meer energie." De markt van welzijn en gezondheid blijft willig: in Naaldwijk is de eerste zeewater- drink-kuurhal van Nederland in gebruik ge steld. Thermen Aldebaran is de naam van de verbouwde opslagplaats, die is opge schilderd in de zeekleuren lichtgroen en blauw. Klassieke muziek golft er uit de luid sprekers, die verborgen gaan achter drape rieën aan het plafond. De bogen in de ra men en doorgangen van de ruimte zijn vol gens de maten van de natuur gemaakt. „De kleuren groen en blauw blijken ook de kleuren van het sterrenbeeld Boogschutter te zijn", zegt Johan Voois. .Annette en ik zijn allebei Boogschutter, maar van die kleuren wisten we niet. Het paar exploiteert al jaren een natuurge neeskundige praktijk. In de aanpalende ruimte kan nu met zeewater aan de ge zondheid worden gewerkt, van kunst wor den genoten en worden geluisterd naar muziek. In Duitsland is het een cultuur; in de Oudheid was het al een begrip. De grondslag vormt de thalassotherapie (naar het Griekse woord dat 'geneeskunde uit zee'betekent). „Zowel voor de buitenkant als de binnen kant van de mens", zegt Annette, die ogen heeft die qua kleur en diepte ook al aan een oceaan doen denken. Behalve het gebruik en de verkoop van cosmetica op basis van de mineralen en andere stoffen uit de zee ('De verzachtende werking van zeewater bij huidproblemen, acne, zwellingen en aller gieën is al eeuwenlang bekend'), kan het zeewater worden gedronken. „Elke dag een borrelglaasje zeewater in een groot glas verdund met water of vruchten sap, bevordert de stofwisseling, ontslakt het lichaam en kan als goede ondersteuning dienen bij lijnen en diëten", beweert Annet te. „Bovendien werkt het preventief om bo- tontkalking en cellulitis te voorkomen." Johan komt uit de bejaardenzorg (hij is ove rigens ook een heel getalenteerd grafisch ontwerper) en Annette deed een opleiding natuurgeneeskunde. „Meestal is het net an dersom bij man en vrouw, maar ik heb juist het rationele en Johan het intuitieve. Johan kan magnetiseren, wat niet meer is dan energie overbrengen. Hij doet dat bij vol wassenen en kinderen, maar ook bij baby's en honden, wezens die niet kunnen vertel len wat er aan scheelt." Johan: „Er is niks zweverigs aan, hoor. Ik ben zelf heel nuchter. Wij gaan er alleen van uit dat lichaam en geest niet in kleine stukjes worden uitgelicht en ontleed, maar de persoon wordt in z'n totaliteit bekeken. Je hoeft ook geen zwever te zijn om te voe len dat het drinken van zeewater heerlijk is. Je voelt je vitaler, je krijgt meer energie". Zoveel energie dat hij en Annette de ruimte naast hun praktijk in twee weken tijds ver bouwden. „Het pand is in 1912 neergezet en na de Tweede Wereldoorlog overkapt, daarna is er nooit meer wat mee gedaan", zegt Annette. Bij de verbouwing hebben ze zoveel mogelijk uit het oude pand gebruikt. „De stoeptegels die er lagen hebben we omgedraaid en geverfd. Maar we hebben ook alle oude spijkers verzameld voor recy cling". Gebruiken wat er voorhanden is. Dat is ook omgaan met de natuur. Iets dat de huidige mens volgens Annette en Johan al bijna is verleerd. „Wij hebben een cultuur van ap paraten en pillen. Er worden producten ge maakt waar eerst van alles uit wordt ge haald en later mineralen en dergelijke aan toe worden gevoegd. In zeewater zit alles wat wij nodig hebben. Het vruchtwater, waar wij allemaal in hebben geleefd voor de geboorte, lijkt heel erg op wat er allemaal in de zee zit. De basis van de mens is de na tuur. Daar past de zee in, als grootste apo theek in de wereld. Zoals de natuur het maakt, heeft een laboratorium nog nooit kunnen namaken Maar is de zee inmiddels niet zo vervuild dat er helemaal niets gezonds meer uit kan komen? „Het water komt van zevenhon derd meter diepte uit de Atlantische Oce aan. Wij importeren het uit Duitsland, waar het wordt gecontroleerd door een instituut dat vergelijkbaar is met ons TNO. Boven dien heeft het de levensmiddelenkwaliteit verkregen." CITAAT Sabel, viool, pastor, kabel, kwaad, snuit, poster, kraai, sloop, bruid, stapel, dwaas, schat, start. Het citaat is van J. Kelly: Trouw niet voor geld, u kunt het goedkoper lenen'. lÉÉÉSSI HEINZ TOEW KWAM KOKO EET MAM- WETJE Z'M&EOE/Z TE&EM EW D/E SYAP fiSV JCJCJKTJE l'OOJ£ Z'/V S/&AKETJE. TEVKEPEM FAFEEME A/EE /-/ET MAA/WETJE 1/EKAEK GP O Q> TOMPOES Heer Bommel en de grauwe razer Er daalde nu een neerdrukkende stil te over het landschap. De poel was geheel gedempt met de Zwarte Drens, zodat de geur .van de gassen verdrongen werd door schimmel stank uit het metselwerk. Doch dit gaf heer Ollie geen vreugde. Vooraf gegaan door Tom Poes baande hij zich klagend een weg door het puin. „Vreselijk!" sprak hij droevig. „Door een ogenblik van drift heb ik de scha mele behuizing van een ongelukkige verwoest. En wie weet hoe dit bekla genswaardige wezen zich bij de val bezeerd heeft! Hoe zal ik het ooit weer goed kunnen maken?" „Stil eens even", zei Tom Poes. „Daar beweegt iets!" Hij had gelijk. Uit de resten van de toren maakte zich een brok steen los, en een rauwe stem krijste uit de ont stane opening: „Doorgeblazen kruk- kerïDommelgat!" „Daar is het monster!" riep Tom Poes. „Lopen, heer Ollie!" Zo sprekende voegde hij de daad bij het woord en heer Bommel volgde hem zonder zich lang te bedenken. Geen wonder! Het afstotende gelaat van de grauwe razer was boven de kantelen verschenen en zijn gebrul verscheurde de akelige stilte die over het landschap hing. Doch na enige ogenblikken verstierf het, zodat de vluchtelingen de pas inhielden en verbaasd omkeken. Daar leunde het monster uit zijn resten en staarde met knipperende ogen rond in de ka le vlakte die het omringde. Het be greep plotseling dat het dak en de duisternis kwijt was en daar het last had van ruimtevrees barstte het spontaan in schreien uit. „D-daar heb je het nu al!" prevelde heer Ollie verblekend. „Wat m-moet ik doen?" „Lopen!" hijgde Tom Poes. REDACTIE: SASKIA STOELINGA 02; Paar biedt nieuwe kuur naast natuurgeneeskundige praktijk H W DOOR JAN VISSER De augustuszomer is aan zijn derde week begonnen,! regie van een krachtig luchtdrukmaximum boven het den van Europa blijft het de komende dagen overweg zonnig en warm met middagtemperaturen omstreeks graden. Wel is er een iets grotere kans op een regen-i weersbui. Op vrijdag bereikt een oceaanfront het Noordzeegebi Aan de achterzijde van dit front dringt minder warme naar ons land op, maar tegelijkertijd zijn ervan het a westen uit wel weer nieuwe drukstijgingen. Mocht de koeling achterwege blijven, dan gaat augustus onget» grootheden uit het verleden naar de kroon steken. Zo aantal zomerse dagen in De Bilt inmiddels gestegenl Het record staat op 19 en dateert uit 1975. Een zom dag is een dag waarop de temperatuur een waarde be van tenminste 25 graden. Ineen normale augustus b het kwik op 6 dagen een waarde van 25 graden of ho| in de hele zomer, juni tot september, zijn dat er 16. mervan 1997 staat inmiddels op 20 zomerse dagen. Het snel lengen van de nachten en de aanwezigheid: vochtigere (zee)lucht heeft de afgelopen nachten dei ming van mist tot gevolg gehad. Ook de komende nac morgenochtend is het plaatselijk weer een klein were Morgen overdag, de eerste dag na de Hondsdagen, v» zon het weer en loopt de temperatuur 's middags c 27-28 graden. De wind is meest zwak tot matig uit oi ke richtingen. Op woensdag neemt de kans op een re; of onweersbui toe. Tijdens het afgelopen weekeinde is het 's middags op stranden dankzij een windje van zee wat minder wan weest. Bloemendaal rapporteerde zaterdag maximaal en gisteren 25,6 graden. Elders was het wel zomersi Op Schiphol werd zondagmiddag 27,9 graden gemeli in het zuidoosten werd het bijna 31 graden. E U KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met dinsdag. Noorwegen: Morgen langs de westkust enkele wolkenvelden en kans op wat regen, Verder vooral flinke zonnige pe rioden bij maxima van 20 tot 27 graden. Ten noor den van Trondheim tem peratuur langs de kust rond 16 graden Zweden: Flink wat zon, maar ten noorden van de grote me ren ook kans op een bui. Middagtemperatuur uit eenlopend van 19 graden in het noorden tot 27 lo kaal in het midden en zui- Denemarken: Vrij zonnig en droog. Mid dagtemperatuur ongeveer 25 graden. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Vrij zonnig, met alleen in Ierland ook en kele wolkenvelden. Vooral in Ierland kans op regen of motregen. Middagtem peratuur van 20 graden langs de Atlanti sche kusten tot 26 graden in het bin nenland. België en Luxemburg: Vrij zonnig en droog. Middagtempera tuur ongeveer 28 graden. Noord- en Midden-Frankrijk: Vrij zonnig en warm met maxima tegen de 30 graden aan. Ten westen van Pa rijs-Tours kleine kans op onweer Portugal: Flink wat zon en droog. Langs de kust kans op wolkenvelden of mist. Maxima uiteenlopend van rond 20 graden langs de kust in het noordwesten tot ruim 30 in het binnenland. Madeira: Flink wat zon en droog. Middagtempera tuur ongeveer 25 graden. Spanje: Vrij zonnig en vooral in de Pyreneeën en aan de Costa Brava kans op een lokale onweersbui. Maxima aan zee rond 30 graden, in het binnenland rond 35. Al leen langs de Golf van Biskaje hier en daar aanmerkelijk frisser. Canarische Eilanden: Flinke zonnige perioden en droog. Mid dagtemperatuur dicht bij 30 graden. Marokko: Westkust: zonnig en droog. Hier en daar ook kans op mist of laaghangende be wolking. Middagtemperatuur aan zee bijna overal rond 30 graden. Tunesië: Veel zon maar daarnaast kans op een re gen- of onweersbui. Middagtemperatuur aan zee meest tussen 30 en 35 graden. Zuid-Frankrijk: Flinke zonnige perioden maar misschien ook een regen- of onweersbui, vooral in het zuiden. Middagtemperatuur rond 30 graden. Mallorca en Ibiza: Flink wat zon maar ook een kleine kans op een regen- of onweersbui. Middag temperatuur iets boven 30 graden. Italië: Nu en dan zon maar ook flinke buien, vaak met onweer en in het noorden mis schien met veel neerslag. Middagtem peratuur ongeveer 30 graden, in buien- gebieden wat lager. Corsica en Sardinië: Geregeld zon maar daarnaast een toene mende kans op een regen- of onweers bui. Maxima omstreeks 30 graden. Malta: Zonnige perioden maar ook kans op een onweersbui, vooral morgen. Middagtem peratuur ruim 30 graden. Griekenland en Kreta: Vrij zonnig maar in het noorden meer bewolking en kans op een bui, ook met onweer. Op de Egeïsche Zee een toene mende noordelijke wind. Middagtempe ratuur meest tussen 25 en 30 graden. Turkije en Cyprus: Vrij zonnig en in het noorden eerst nog kans op een regen- of onweersbui. Mid dagtemperatuur aan zee van 27 in het westen tot meer dan 30 ten oosten van Antalya en op Cyprus. Duitsland: Vrij zonnig, maar vooral in Beieren ook bewolking en enkele regen- en onweers buien. Middagtemperatuur tegen de 30 graden aan, maar in Beieren bij veel be wolking slechts 24 graden. Zwitserland: Vrij zonnig en waarschijnlijk droog. Mid dagtemperatuur bijna 30 graden. Oostenrijk: Zonnige perioden, maar soms ook hard nekkige wolkenvelden. Op verschillende plaatsen regen- en onweersbuien. In Ti- rol droger en meer zon. Maxima tussen 23 en 28 graden. Polen: Flinke zonnige perioden e kans op een regen- of onweers! dagtemperatuur meest tussen! graden Tsjechië en Slowakije: Geregeld zon maar ook kans ct kale bui, met name in Tsjechië temperatuur meest iets boven Hongarije: Flink wat zon en vooral i een enkele regen- of onw dagtemperatuur omstreeks 27j DINSDAG 19 AUGUSTUS 1997 Zon- en maanstanden Zon op 06.31 Zonond? Maan op 21.22 Maanor Waterstand IJmuiden Katwiji Hoog 04.49 17.16 04.22 Laag 00.34 14.56 00.15 Weerrapporten 18 augustus 08c Amsterdam mist nw 2 De Bilt onbew nno 1 Deelen onbew. ver. 1 Eelde onbew. ozo 2 Eindhoven grondmist nw 1 Den Helder onbew. ver. 1 Rotterdam mist ver. 1 Twente onbew. ozo 2 Vlissingen licht bew. n2 Maastricht onbew. ozo 1 Aberdeen zwaar bew. nnw 4 Athene licht bew. n4 Barcelona half bew. n 2 Berlijn licht bew. ono4 8oedapest half bew. o2 Bordeaux half bew. o 1 Brussel onbew. w.s. 0 Cyprus onbew. w 6 Dublin mist nnw 1 Frankfurt onbew. ono 2 Genève onbew. w 1 Helsinki onbew. nno 1 Innsbruck regen ver. 1 Istanbul licht bew. nno 8 Klagenfurt zwaar bew. n 1 Kopenhagen onbew o 3 Las Palmas licht bew. nno 8 Lissabon onbew. nw 4 Locarno hall bew. o2 Londen licht bew nw 1 Luxemburg onbew. no 2 Madrid licht bew. w.s. 0 spul6 Stockholm Warschau Wenen Zürich Bangkok Buenos Aires Casablanca Johannesburg Los Angeles New Orleans New York Tel Aviv half bew. half bew. licht bew. grondmist half bew.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 22