Heilzaam vruchtwater uit zee
Gezondheid
MAANDAG 18 AUGUSTUS 1997
Wurgende warmte
Nu Nederland weer kennis heeft gemaakt met een heuse
hittegolf hebben sommige, vooral oudere mensen ook de ri
sico's van tropische temperaturen ervaren. Dat komt voor
namelijk doordat wij niet gewend zijn aan hete dagen van
boven de 25 graden. We willen wel graag een mooie zomer,
maar op het moment dat die wens vervuld wordt, ploffen
we onder een parasol en gaan klagen over de hitte. Velen
hebben dan ook de eerste koelere dag (vorige week donder
dag) opgelucht begroet. Wel is het zo dat een langduriger
verblijf (meer dan zes weken) in een warm klimaat onze to
lerantie voor hitte duidelijk doet toenemen.
Ieder mens heeft, zoals elk warmbloedig dier, een inge
bouwde thermostaat. Bij de mens staat die afgesteld op tus
sen de 36,5 en 37,5 graden Celsius. En ons lichaam houdt
die temperatuur constant, onafhankelijk van de buitentem
peratuur. Daartoe echter moet bij heersende warmte wel
het een en ander gebeuren.
Onze stofwisseling, het verteren van voedsel, het ademha
len van de cellen en de bewegingen die onze spieren maken
leveren allemaal warmte op. Het overschot aan warmte
moet worden afgevoerd om te voorkomen dat we oververhit
raken. Het eerste wat het lichaam doet is alle kleine bloed
vaatjes in de huid openzetten zodat het bloed daar 'op de
grens van binnen en buiten' kan afkoelen. De volgende stap
is transpireren. Wanneer het.koud is verliest u via de zweet-
kliertjes globaal een halve liter water per dag (perspiratio in-
sensibilis), maar bij zeer warm weer en dan vooral wanneer
men ook nog eens inspanning levert, kan het vochtverlies
via de huid oplopen tot twintig liter per dag. Al dat vocht
wordt gebruikt voor afkoeling: het verdampt en onttrekt op
die manier warmte aan het lichaam.
Voor jonge en redelijk gezonde mensen is het geen pro
bleem zich op deze wijze aan te passen aan een hoge tem
peratuur. De moeilijkheden beginnen bij de zeer jongen en
zeer ouden en bij mensen bij wie hart en bloedvaten niet
meer naar behoren functioneren.
Het verwijden van de bloedvaten in de huid is een extra
belasting voor het hart. Het hart moet harder werken om
het bloed voor afkoeling ook helemaal door die huidvaatjes
te laten stromen. Normaal wordt de huid van veel minder
bloed voorzien. Alsof je als kelner op een terras er opeens
twintig tafeltjes bijkrijgt, maar wel even snel de drankjes
moet bezorgen. Precies: harder werken. Een gezond hart
kan dat makkelijk aan, maar mensen met een heel zwak
hart kunnen door de hitte in de problemen komen.
Om bij baby's te beginnen: transpireren kunnen ze prima,
maar voor de toevoer van vocht zijn ze volledig afhankelijk
van de ouders. Geef bij deze temperaturen uw kindje gerust
tussen de voedingen gekookt en afgekoeld water te drinken,
en wanneer u flesvoeding geeft, doe daar dan wat extra wa
ter bij. Uw kindje moet zo n zes natte luiers per dag produ
ceren. Bij twijfel kan het consultatiebureau helpen. Uiter
aard zorgt u ervoor dat uw baby in de schaduw ligt.
Oude mensen hebben vaak een verminderd dorstgevoel.
De algemeen geadviseerde anderhalve liter drinken per dag
wordt vaak sowieso niet gehaald, terwijl met de warmte wel
extra vocht wordt verloren. Ouderen hebben daarom een
verhoogd risico op uitdroging, evenals mensen die piasta
bletten gebruiken.
Plastabletten (stofnamen: furosemide, chloortalidon) zor
gen ervoor dat men extra water uitplast, maar tegelijkertijd
onttrekken ze veel zout aan het lichaam. Vorig jaar (toen
was het ook warm) heb ik een aantal oude mensen met ern
stig zouttekort en uitdroging in het ziekenhuis moeten be
handelen, allemaal veroorzaakt door de combinatie warm
weer, weinig drinken en trouw
plastabletten blijven innemen. Of
uitgereikt krijgen: in verpleeg- en
verzorgingshuizen legt men niet
altijd verband tussen de weersom
standigheden en de medicatie.
Wanneer u tot een groep be
hoort voor wie de warmte een risi
co inhoudt, blijf dan voortaan uit
de zon, in elk geval tussen twaalf
en drie uur, span u niet in zolang
het erg warm is en zorg dat u ten
minste twee liter drinkt per dag.
Neem hiervoor verschillende
dranken: (mineraal) water, thee,
vruchtensap, frisdrank of bouillon,
éAifaï-ook het zoutgehalte in het
kahaam op peil blijft.
Gade
Giek
Grenadier
Gala
Gier
Grensgeval
Gans
Gieter
Griekenland
Gaper
Gift
Grind
Gebeuren
Gilet
Grip
Geblesseerde
Gisteren
Groeve
Gebod
Gitaar
Grootmeester
Gegeven
Goeroe
Grootmoedig
Gentiaan blauw
Goudkever
Groots
Gesp
Grasperk
Guppy
Geven
Grauwtje
Gympie
OPGAVE
OPLOSSING
P
u
z
Z
E
L
G
R
E
T
S
E
E
M
T
O
O
R
G
G
O
U
D
K
E
V
E
R
K
E
G
G
1
E
P
S
E
G
G
E
R
P
D
R
G
D
S
N
A
G
U
1
E
A
N
O
E
N
E
G
R
T
P
G
P
G
A
O
B
N
E
O
R
1
P
1
S
1
L
T
E
E
A
V
M
A
Y
L
A
A
N
S
U
1
G
D
E
T
A
E
R
E
E
A
R
T
P
N
1
G
O
T
G
J
K
T
E
N
E
E
1
E
E
O
t
D
E
T
N
T
G
B
T
R
R
G
R
G
F
T
W
E
A
D
L
E
E
G
G
R
O
E
V
E
U
L
N
G
A
1
N
G
Y
M
P
1
E
G
A
1
E
A
U
G
L
A
V
E
G
S
N
E
R
G
V
D
W
E
O
R
E
O
G
K
E
G
G
L
E
E
E
D
R
E
E
S
S
E
L
B
E
G
G
WOORDZOEKER
In deze mengelmoes van letters
zijn al de onderstaande woorden
verstopt. Ze zijn te lezen van
links naar rechts, van rechts naar
links, van boven naar beneden of
omgekeerd of schuin. Enkele let
ters worden dubbel gebruikt.
Streep alle woorden door. De res
terende letters vormen dan regel
voor regel van boven naar bene
den gelezen de oplossing van de
ze puzzel.
Annette Kraijeveld en Johan Voois in hun 'Thermen Aldebaran'. „Er is niks zweverigs aan, hoor. Ik ben zelf heel nuchter. Je hoeft ook geen zwever
te zijn om te voelen dat het drinken van zeewater heerlijk is. Je voelt je vitaler, je krijgt meer energie."
De markt van welzijn en gezondheid blijft
willig: in Naaldwijk is de eerste zeewater-
drink-kuurhal van Nederland in gebruik ge
steld. Thermen Aldebaran is de naam van
de verbouwde opslagplaats, die is opge
schilderd in de zeekleuren lichtgroen en
blauw. Klassieke muziek golft er uit de luid
sprekers, die verborgen gaan achter drape
rieën aan het plafond. De bogen in de ra
men en doorgangen van de ruimte zijn vol
gens de maten van de natuur gemaakt.
„De kleuren groen en blauw blijken ook de
kleuren van het sterrenbeeld Boogschutter
te zijn", zegt Johan Voois. .Annette en ik
zijn allebei Boogschutter, maar van die
kleuren wisten we niet.
Het paar exploiteert al jaren een natuurge
neeskundige praktijk. In de aanpalende
ruimte kan nu met zeewater aan de ge
zondheid worden gewerkt, van kunst wor
den genoten en worden geluisterd naar
muziek. In Duitsland is het een cultuur; in
de Oudheid was het al een begrip. De
grondslag vormt de thalassotherapie (naar
het Griekse woord dat 'geneeskunde uit
zee'betekent).
„Zowel voor de buitenkant als de binnen
kant van de mens", zegt Annette, die ogen
heeft die qua kleur en diepte ook al aan een
oceaan doen denken. Behalve het gebruik
en de verkoop van cosmetica op basis van
de mineralen en andere stoffen uit de zee
('De verzachtende werking van zeewater bij
huidproblemen, acne, zwellingen en aller
gieën is al eeuwenlang bekend'), kan het
zeewater worden gedronken.
„Elke dag een borrelglaasje zeewater in een
groot glas verdund met water of vruchten
sap, bevordert de stofwisseling, ontslakt het
lichaam en kan als goede ondersteuning
dienen bij lijnen en diëten", beweert Annet
te. „Bovendien werkt het preventief om bo-
tontkalking en cellulitis te voorkomen."
Johan komt uit de bejaardenzorg (hij is ove
rigens ook een heel getalenteerd grafisch
ontwerper) en Annette deed een opleiding
natuurgeneeskunde. „Meestal is het net an
dersom bij man en vrouw, maar ik heb juist
het rationele en Johan het intuitieve. Johan
kan magnetiseren, wat niet meer is dan
energie overbrengen. Hij doet dat bij vol
wassenen en kinderen, maar ook bij baby's
en honden, wezens die niet kunnen vertel
len wat er aan scheelt."
Johan: „Er is niks zweverigs aan, hoor. Ik
ben zelf heel nuchter. Wij gaan er alleen
van uit dat lichaam en geest niet in kleine
stukjes worden uitgelicht en ontleed, maar
de persoon wordt in z'n totaliteit bekeken.
Je hoeft ook geen zwever te zijn om te voe
len dat het drinken van zeewater heerlijk is.
Je voelt je vitaler, je krijgt meer energie".
Zoveel energie dat hij en Annette de ruimte
naast hun praktijk in twee weken tijds ver
bouwden. „Het pand is in 1912 neergezet
en na de Tweede Wereldoorlog overkapt,
daarna is er nooit meer wat mee gedaan",
zegt Annette. Bij de verbouwing hebben ze
zoveel mogelijk uit het oude pand gebruikt.
„De stoeptegels die er lagen hebben we
omgedraaid en geverfd. Maar we hebben
ook alle oude spijkers verzameld voor recy
cling".
Gebruiken wat er voorhanden is. Dat is ook
omgaan met de natuur. Iets dat de huidige
mens volgens Annette en Johan al bijna is
verleerd. „Wij hebben een cultuur van ap
paraten en pillen. Er worden producten ge
maakt waar eerst van alles uit wordt ge
haald en later mineralen en dergelijke aan
toe worden gevoegd. In zeewater zit alles
wat wij nodig hebben. Het vruchtwater,
waar wij allemaal in hebben geleefd voor de
geboorte, lijkt heel erg op wat er allemaal in
de zee zit. De basis van de mens is de na
tuur. Daar past de zee in, als grootste apo
theek in de wereld. Zoals de natuur het
maakt, heeft een laboratorium nog nooit
kunnen namaken
Maar is de zee inmiddels niet zo vervuild
dat er helemaal niets gezonds meer uit kan
komen? „Het water komt van zevenhon
derd meter diepte uit de Atlantische Oce
aan. Wij importeren het uit Duitsland, waar
het wordt gecontroleerd door een instituut
dat vergelijkbaar is met ons TNO. Boven
dien heeft het de levensmiddelenkwaliteit
verkregen."
CITAAT
Sabel, viool, pastor, kabel,
kwaad, snuit, poster, kraai,
sloop, bruid, stapel, dwaas,
schat, start.
Het citaat is van J. Kelly: Trouw
niet voor geld, u kunt het
goedkoper lenen'.
lÉÉÉSSI
HEINZ
TOEW KWAM KOKO EET MAM-
WETJE Z'M&EOE/Z TE&EM EW
D/E SYAP fiSV JCJCJKTJE l'OOJ£
Z'/V S/&AKETJE.
TEVKEPEM FAFEEME A/EE
/-/ET MAA/WETJE 1/EKAEK
GP O
Q>
TOMPOES
Heer Bommel en de grauwe razer
Er daalde nu een neerdrukkende stil
te over het landschap. De poel was
geheel gedempt met de Zwarte
Drens, zodat de geur .van de gassen
verdrongen werd door schimmel
stank uit het metselwerk. Doch dit
gaf heer Ollie geen vreugde. Vooraf
gegaan door Tom Poes baande hij
zich klagend een weg door het puin.
„Vreselijk!" sprak hij droevig. „Door
een ogenblik van drift heb ik de scha
mele behuizing van een ongelukkige
verwoest. En wie weet hoe dit bekla
genswaardige wezen zich bij de val
bezeerd heeft! Hoe zal ik het ooit
weer goed kunnen maken?"
„Stil eens even", zei Tom Poes.
„Daar beweegt iets!"
Hij had gelijk. Uit de resten van de
toren maakte zich een brok steen los,
en een rauwe stem krijste uit de ont
stane opening: „Doorgeblazen kruk-
kerïDommelgat!"
„Daar is het monster!" riep Tom
Poes. „Lopen, heer Ollie!"
Zo sprekende voegde hij de daad bij
het woord en heer Bommel volgde
hem zonder zich lang te bedenken.
Geen wonder! Het afstotende gelaat
van de grauwe razer was boven de
kantelen verschenen en zijn gebrul
verscheurde de akelige stilte die over
het landschap hing. Doch na enige
ogenblikken verstierf het, zodat de
vluchtelingen de pas inhielden en
verbaasd omkeken. Daar leunde het
monster uit zijn resten en staarde
met knipperende ogen rond in de ka
le vlakte die het omringde. Het be
greep plotseling dat het dak en de
duisternis kwijt was en daar het
last had van ruimtevrees barstte het
spontaan in schreien uit.
„D-daar heb je het nu al!" prevelde
heer Ollie verblekend. „Wat m-moet
ik doen?"
„Lopen!" hijgde Tom Poes.
REDACTIE: SASKIA STOELINGA 02;
Paar biedt nieuwe kuur naast natuurgeneeskundige praktijk
H
W
DOOR JAN VISSER
De augustuszomer is aan zijn derde week begonnen,!
regie van een krachtig luchtdrukmaximum boven het
den van Europa blijft het de komende dagen overweg
zonnig en warm met middagtemperaturen omstreeks
graden. Wel is er een iets grotere kans op een regen-i
weersbui.
Op vrijdag bereikt een oceaanfront het Noordzeegebi
Aan de achterzijde van dit front dringt minder warme
naar ons land op, maar tegelijkertijd zijn ervan het a
westen uit wel weer nieuwe drukstijgingen. Mocht de
koeling achterwege blijven, dan gaat augustus onget»
grootheden uit het verleden naar de kroon steken. Zo
aantal zomerse dagen in De Bilt inmiddels gestegenl
Het record staat op 19 en dateert uit 1975. Een zom
dag is een dag waarop de temperatuur een waarde be
van tenminste 25 graden. Ineen normale augustus b
het kwik op 6 dagen een waarde van 25 graden of ho|
in de hele zomer, juni tot september, zijn dat er 16.
mervan 1997 staat inmiddels op 20 zomerse dagen.
Het snel lengen van de nachten en de aanwezigheid:
vochtigere (zee)lucht heeft de afgelopen nachten dei
ming van mist tot gevolg gehad. Ook de komende nac
morgenochtend is het plaatselijk weer een klein were
Morgen overdag, de eerste dag na de Hondsdagen, v»
zon het weer en loopt de temperatuur 's middags c
27-28 graden. De wind is meest zwak tot matig uit oi
ke richtingen. Op woensdag neemt de kans op een re;
of onweersbui toe.
Tijdens het afgelopen weekeinde is het 's middags op
stranden dankzij een windje van zee wat minder wan
weest. Bloemendaal rapporteerde zaterdag maximaal
en gisteren 25,6 graden. Elders was het wel zomersi
Op Schiphol werd zondagmiddag 27,9 graden gemeli
in het zuidoosten werd het bijna 31 graden.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Noorwegen:
Morgen langs de westkust
enkele wolkenvelden en
kans op wat regen, Verder
vooral flinke zonnige pe
rioden bij maxima van 20
tot 27 graden. Ten noor
den van Trondheim tem
peratuur langs de kust
rond 16 graden
Zweden:
Flink wat zon, maar ten
noorden van de grote me
ren ook kans op een bui.
Middagtemperatuur uit
eenlopend van 19 graden
in het noorden tot 27 lo
kaal in het midden en zui-
Denemarken:
Vrij zonnig en droog. Mid
dagtemperatuur ongeveer
25 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vrij zonnig, met alleen in Ierland ook en
kele wolkenvelden. Vooral in Ierland
kans op regen of motregen. Middagtem
peratuur van 20 graden langs de Atlanti
sche kusten tot 26 graden in het bin
nenland.
België en Luxemburg:
Vrij zonnig en droog. Middagtempera
tuur ongeveer 28 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Vrij zonnig en warm met maxima tegen
de 30 graden aan. Ten westen van Pa
rijs-Tours kleine kans op onweer
Portugal:
Flink wat zon en droog. Langs de kust
kans op wolkenvelden of mist. Maxima
uiteenlopend van rond 20 graden langs
de kust in het noordwesten tot ruim 30
in het binnenland.
Madeira:
Flink wat zon en droog. Middagtempera
tuur ongeveer 25 graden.
Spanje:
Vrij zonnig en vooral in de Pyreneeën en
aan de Costa Brava kans op een lokale
onweersbui. Maxima aan zee rond 30
graden, in het binnenland rond 35. Al
leen langs de Golf van Biskaje hier en
daar aanmerkelijk frisser.
Canarische Eilanden:
Flinke zonnige perioden en droog. Mid
dagtemperatuur dicht bij 30 graden.
Marokko:
Westkust: zonnig en droog. Hier en daar
ook kans op mist of laaghangende be
wolking. Middagtemperatuur aan zee
bijna overal rond 30 graden.
Tunesië:
Veel zon maar daarnaast kans op een re
gen- of onweersbui. Middagtemperatuur
aan zee meest tussen 30 en 35 graden.
Zuid-Frankrijk:
Flinke zonnige perioden maar misschien
ook een regen- of onweersbui, vooral in
het zuiden. Middagtemperatuur rond 30
graden.
Mallorca en Ibiza:
Flink wat zon maar ook een kleine kans
op een regen- of onweersbui. Middag
temperatuur iets boven 30 graden.
Italië:
Nu en dan zon maar ook flinke buien,
vaak met onweer en in het noorden mis
schien met veel neerslag. Middagtem
peratuur ongeveer 30 graden, in buien-
gebieden wat lager.
Corsica en Sardinië:
Geregeld zon maar daarnaast een toene
mende kans op een regen- of onweers
bui. Maxima omstreeks 30 graden.
Malta:
Zonnige perioden maar ook kans op een
onweersbui, vooral morgen. Middagtem
peratuur ruim 30 graden.
Griekenland en Kreta:
Vrij zonnig maar in het noorden meer
bewolking en kans op een bui, ook met
onweer. Op de Egeïsche Zee een toene
mende noordelijke wind. Middagtempe
ratuur meest tussen 25 en 30 graden.
Turkije en Cyprus:
Vrij zonnig en in het noorden eerst nog
kans op een regen- of onweersbui. Mid
dagtemperatuur aan zee van 27 in het
westen tot meer dan 30 ten oosten van
Antalya en op Cyprus.
Duitsland:
Vrij zonnig, maar vooral in Beieren ook
bewolking en enkele regen- en onweers
buien. Middagtemperatuur tegen de 30
graden aan, maar in Beieren bij veel be
wolking slechts 24 graden.
Zwitserland:
Vrij zonnig en waarschijnlijk droog. Mid
dagtemperatuur bijna 30 graden.
Oostenrijk:
Zonnige perioden, maar soms ook hard
nekkige wolkenvelden. Op verschillende
plaatsen regen- en onweersbuien. In Ti-
rol droger en meer zon. Maxima tussen
23 en 28 graden.
Polen:
Flinke zonnige perioden e
kans op een regen- of onweers!
dagtemperatuur meest tussen!
graden
Tsjechië en Slowakije:
Geregeld zon maar ook kans ct
kale bui, met name in Tsjechië
temperatuur meest iets boven
Hongarije:
Flink wat zon en vooral i
een enkele regen- of onw
dagtemperatuur omstreeks 27j
DINSDAG 19 AUGUSTUS 1997
Zon- en maanstanden
Zon op 06.31 Zonond?
Maan op 21.22 Maanor
Waterstand
IJmuiden Katwiji
Hoog 04.49 17.16 04.22
Laag 00.34 14.56 00.15
Weerrapporten 18 augustus 08c
Amsterdam mist nw 2
De Bilt onbew nno 1
Deelen onbew. ver. 1
Eelde onbew. ozo 2
Eindhoven grondmist nw 1
Den Helder onbew. ver. 1
Rotterdam mist ver. 1
Twente onbew. ozo 2
Vlissingen licht bew. n2
Maastricht onbew. ozo 1
Aberdeen zwaar bew. nnw 4
Athene licht bew. n4
Barcelona half bew. n 2
Berlijn licht bew. ono4
8oedapest half bew. o2
Bordeaux half bew. o 1
Brussel onbew. w.s. 0
Cyprus onbew. w 6
Dublin mist nnw 1
Frankfurt onbew. ono 2
Genève onbew. w 1
Helsinki onbew. nno 1
Innsbruck regen ver. 1
Istanbul licht bew. nno 8
Klagenfurt zwaar bew. n 1
Kopenhagen onbew o 3
Las Palmas licht bew. nno 8
Lissabon onbew. nw 4
Locarno hall bew. o2
Londen licht bew nw 1
Luxemburg onbew. no 2
Madrid licht bew. w.s. 0
spul6
Stockholm
Warschau
Wenen
Zürich
Bangkok
Buenos Aires
Casablanca
Johannesburg
Los Angeles
New Orleans
New York
Tel Aviv
half bew.
half bew.
licht bew.
grondmist
half bew.