Kenya ten prooi aan verloedering
Witte Mars niet welkom in Sars-la-Buissiere
Feiten Meningen
Kok wil aanpak van
'slapend rijk worden'
'Manager van morgen
is een vrouw'
maandag 18 augustus 1997ik
NIEUWSANALYSE
De aanpak van deexhibitionistische zelfverrijking"
van managers via opties heeft premier Kok nog niet ge
heel bevredigd. Kok pleitte vrijdag na afloop van de mi
nisterraad voor het zwaarder belasten van inkomens
uit allerlei vermogens. Die maatregelen zouden moe
ten worden opgenomen in het nieuwe fiscale stelsel
waarover het kabinet op Prinsjesdag een nota publi
ceert. De premier hekelde het met behulp van de fiscus
„slapend rijk worden in plaats van werken voor je
geld".
Het kabinet praat deze weken over het ontwerp dat mi
nister Zalm en staatssecretaris Vermeend van financiën
de afgelopen maanden hebben opgesteld voor het be
lastingstelsel van de volgende eeuw. Nu de 'bouwste
nen' voor dat nieuwe stelsel zo goed als klaar zijn, wor
stelt het kabinet met de vraag wat er verder mee te
doen. Het kabinet beperkt zich waarschijnlijk tot een
stuk waarin diverse mogelijkheden worden geschetst,
in plaats van een complete blauwdruk met cijfers, per
centages en tarieven. De partijen kunnen uit de diverse
opties putten voor hun verkiezingsprogramma's, waar
na bij de formatie van het nieuwe kabinet concrete
maatregelen genomen kunnen worden.
Over waar het in grote lijnen heen moet met het belas
tingstelsel bestaan geen grote politieke verschillen. Alle
partijen willen een zo concurrend, eenvoudig en
'groen' mogelijk stelsel. Daarvoor moet de belasting op
arbeid zoveel mogelijk 'verschoven' worden naar het
belasten van consumptie en milieu (vervuiling) via bij
voorbeeld een hogere BTW en energiebelasting. Daar
voor moeten de lager betaalden weer gecompenseerd
worden.
De belastingtarieven (nu oplopend van 37,5 procent
naar 50 en 60 procent) moeten omlaag tot bijvoorbeeld
pakweg 30, 40 en 50 procent, in ruil voor het schrappen
of beperken van allerlei aftrekposten. Via die aftrekpos
ten kunnen vooral de beter betaalden hun belastbaar
inkomen omlaag brengen. Ook wordt gedacht over het
apart, en zwaarder dan nu, belasten van winsten uit
vermogens, dividenden en aandelen in ruil voor het
verdwijnen van de huidige vermogensbelasting. Ver
meend noemde eerder een apart tarief van 25 procent
..niet onredelijk". De boekwinst op de verkoop van hui
zen of kunst wordt daarvan vrijgesteld. De hypo
theekrente-aftrek blijft fier overeind, zij het dat met la
gere belastingtarieven natuurlijk ook de aftrek minder
wordt.
Hoe groot de overeenstemming over welke kant het op
moet ook is, de fiscaliteit zal wel zorgen voor een par
tijpolitieke gevecht bij de verkiezingen van komend
jaar. Dat bleek enkele maanden geleden niet alleen bij
Koks onverhoedse aanval - zonder dat zijn verantwoor
delijke WD-minister Zalm het wist - op de zelfverrij
king van managers via opties, maar ook uit de emotio
nele aanvaring eerder dit jaar tussen Wallage (PvdA) en
Bolkestein (WD) over het toptarief van 60 procent.
Ook fiscale onderwerpen als het reiskosten- en huur
waardeforfait. koopsompolissen of koerswinstbelasting
vormen politiek explosief materiaal, reden temeer voor
het kabinet om pas na de verkiezingen bij de formatie
volgend jaar echt zaken te doen. Daardoor zal het nieu
we stelsel zeker niet voor het jaar 2000 concreet wor
den.
DEN HAAG WILCO DEKKER
Ir. Udeke Huisman:
De manager van de 21ste eeuw is een vrouw. Vrouwen
communiceren beter dan mannen. Dat maakt hen tot
de leidinggevenden van de komende decennia, waarin
hiërarchie en onderlinge competitie in bedrijven ver
dwijnen. Dat stelt ir. Udeke Huisman (36) uit Maars-
sen, in het dagelijks leven coördinator en adviseur mil
ieutechnologie. procestechniek installaties bij de
Grontmij in De Bilt. Onlangs won zij de essaywedstrijd
van het blad Intermediair en de Europese organisatie
Technolicy, Science Management (TSM) voor vrou
welijke ingenieurs en managers. Zij won er een studie
beurs van 67.500 gulden mee die zij besteedt aan de
opleiding tot Master of Business Administration (MBA)
aan de TSM Business School in Enschede.
„In het huidige bedrijfsleven komen mensen boven
drijven die belang hechten aan macht en status. Dat
zijn vooral mannen. In de mobiele wereld met de infor
matietechnologie van morgen, is voor die hiërarchie
geen plaats meer. Er gaat nu te veel energie verloren
aan onderlinge competitie van medewerkers die alle
maal hoger op de ladder willen. Veel belangrijker is het
straks om gezamenlijk een collectief bedrijfsbelang na
te streven. In kleine en redelijk zelfstandige werkeen
heden waarin creatieve ideeën snel tot marktrijpe pro
ducten worden ontwikkeld. Dat vergt communicatieve
vaardigheden waarover vrouwen meer beschikken dan
mannenzegt Udeke Huisman.
Volgens Huisman zijn vrouwen van nature meer dan
mannen geneigd om in teamverband te werken, erva
ringen en informatie uit te wisselen en als manager een
constructieve sfeer te creëren. „En vrouwen zijn sterk
in het opbouwen en onderhouden van netwerken. Dat
is voor een gezond bedrijf van morgen eveneens van
belang. Ze kunnen zich ook beter dan mannen in pro
blemen en de denkwereld van anderen verplaatsen.
Dat maakt hen ook bij uitstek geschikt voor externe sa
menwerking, zowel met andere bedrijven als in andere
landen."
Kijkend naar morgen zouden bedrijven er volgens
Huisman goed aan doen een inhaalslag te maken met
het werven en opleiden van vrouwelijke werknemers.
De huidige Amerikaanse 'no nonsense' productiecul
tuur zou overboord gezet moeten worden. „Onderne
men is mensenwerk. Een gezond bedrijf is dus gebaat
bij mensen die lekker kunnen functioneren. Uit een re
cent onderzoek van het blad Psychologie onder jonge
ren blijkt dat werk en geld verdienen bij hen niet meer
bovenaan staan. Zowel jongens als meisjes hechten nu
eveneens aan zelfontplooiing, aan een gezin en leuke
dingen doen. Dat betekent dat de werknemer van mor
gen minder geneigd zal zijn om zijn of haar privéleven
ondergeschikt te maken aan bedrijfsbelangen. En bo
vendien een meer persoonlijke en prettige sfeer op de
werkplek zal verlangen.
In de toekomst zal trouwens de zorg voor kinderen eer
lijker over beide ouders worden verdeeld. „Straks zul
len de mannelijke manager en werkgever net zo goed
ouderschapsverlof opnemen als vrouwen dit doen1
MAARSSEN HELMA VAN DEN BERG
Huis Dutroux onbereikbaar voor demonstranten
Precies een jaar na de vondst van
de lichamen van Julie en Melissa
achter de vervallen boerderij van
Mare Dutroux beleeft het Waalse
dorpje Sars-la-Buissière een nieu
we twijfelachtige primeur: het
eerste verbod van een 'witte mars'
in België. Een kleine tweehonderd
demonstranten trachtten gister
middag vergeefs de woning van
België's beruchtste zedenmisda-
diger te bereiken om daar witte
ballonnen op te laten en bloemen
neer te leggen, maar de dorpskern
was afgezet met dranghekken. De
rust in het dorp mag niet ver
stoord worden, had burgemeester
André Levacq van het naburige
Lobbes verordonneerd. De her
denkingvan Dutroux' slachtoffer
tjes moest noodgedwongen
plaatsvinden bij een kerk aan de
rand van de gemeente.
„We worden genekt door de Bel
gische pers, de politie en nu ook
nog door de politici", schampert
Mathieu Reynaerts van het Wit
Comité uit Riemst, mee 'opstap
pend' aan de kop van de demon
stratie die zich langs hooibergen,
aardbeienveldjes en witgekalkte
boerderijtjes slingert, richting
Sars-la-Buissière. In de meeste
voortuinen hebben zich hele fa
milies geïnstalleerd om de om
streden witte mars gade te slaan:
parasols zijn in het gemaaide gras
gestoken, witte plastic tafels eron
der met koelboxen vol bier voor
het grijpen. De gezichten staan op
hoogzomer: bezweet, maar ook
opgetogen over de geboden gratis
verstrooiing.
Reynaerts wijst met een priemen
de vinger naar de bermtoeristen
aan weerszijden van de landweg:
„We hebben september vorig jaar
met 300.000 mensen in Brussel
gedemonstreerd. En nu denken
ze blijkbaar dat het werk gedaan
is. En intussen worden wij, die
doormarcheren, door de Belgi
sche pers belachelijk gemaakt
omdat er zo weinigen komen op
dagen. Maar de burgers die aan
de tand moeten worden gevoeld,
zitten daar: in de zon!". Reynaerts
humeur moet overigens nog een
klap incasseren. Hij heeft PS-par-
tijvoorzitter Tobback niet gehoord
die 's ochtends op de Brusselse
Ring-tv fulmineerde dat de witte
comités niemand vertegenwoor
digen en alleen nog publiciteit
kunnen krijgen door eerzame po
litici thuis lastig te vallen.
De herhaalde aanvallen van Tob
back en het verbod van de de
monstratie in de dorpskern van
Sars-la-Buissière illustreren dat de
ruim 300 witte comités in België
op hun retour zijn. Uit een recen
te enquête van de krant La Der-
nière Heure bleek dat slecht tien
procent van de Belgen nog bereid
is deel te nemen aan een nieuwe
witte mars.
Uit een tweede enquête, van de
krant Le Soir, bleek dat niettemin
de ontevredenheid over de door
gevoerde hervormingen onder de
bevolking nog steeds zeer groot is.
Niet meer dan zeven procent van
de ondervraagden signaleerde
'merkbare veranderingen'. Jean
Denis Lejeune, de vader van het
vermoorde meisje Julie, liet na
maanden mediastilte afgelopen
vrijdrag weten dat zijn dochter sa
men met Melissa voor niets is ge
storven. „Niemand wil echt ver
anderingen, niet in het gerecht,
niet in de politiek", aldus een ver
bitterde Lejeune.
De ontgoocheling, schaamte en
woede mengen zich in Sars la
Buissière tot een mengsel dat eer
der gelaten dan explosief is: in het
dorpscafé wordt met een glimlach
gemopperd dat de witte vreemde
lingen beter kunnen wegblijven,
de witte demonstranten zelf wan
delen monter en vreedzaam rich
ting de dranghekken die burge
meester Levacq heeft laten neer
zetten. Rond het middaguur was
wat Levacq betreft de hele her
denking van de moord op Julie en
Corruptie en wanbeleid teisteren in beginsel welvarend land
Kenya wordt opnieuw getroffen door een golf van demonstraties en politiek geweld. De oppositie eist hervorming van de grondwet,
maar de regering van Daniel Arap Moi voelt hier weinig voor. Hervormingen zijn echter maar een klein deel van het probleem; de
oppositie beschuldigt het Moi-regime ervan alle sectoren van de samenleving de vernieling in te helpen.
Aan de rand van de snelweg ra
pen kinderen korrels maïs op
die een voorbijrazende vracht
wagen zojuist heeft verloren.
Tekenen van honger, droogte
maar vooral armoede. En ook
van falend beleid. En dat alles
niet in het verre onherbergzame
noorden, maar in een van Ke
nya's dichtstbevolkte, vruchtba
re gebieden waar normaal ge
sproken volop te eten is.
„Zo slecht als het nu is, heb ik
het nog nooit meegemaakt",
zegt David Mulami. „Dat men
sen nu echt dood gaan van de
honger in dit vruchtbare gebied
is echt ongekend. Maar er is het
afgelopen jaar maar weinig
maïs van de akkertjes gekomen
en het voedsel dat te koop is
(afkomstig uit Zuid-Afrika), is
voor veel mensen te duur. Af en
toe wordt er wat voedselhulp
gestuurd door de overheid,
maar dat komt vanwege corrup
te praktijken van lokale be
stuurders weer in handen van
de verkeerde mensen"
Maar ook een falend landbouw
beleid is debet aan de huidige
schaarste en armoede. De
markt wordt regelmatig over
spoeld door goedkope, geïm-
porteerdelandbouwproducten,
waardoor boeren hun opbreng
sten niet kunnen afzetten en
het volgende seizoen minder
gaan produceren. Gevolg, ge
brek aan geld en eten. En dat
leidt weer tot diefstal.
Terwijl in de hoofdstad Nairobi,
vierhonderd kilometer oost
waarts, de politieke spanning
stijgt en iedere dag nieuwe, felle
confrontaties plaatshebben tus
sen regering, oppositie en actie
voerders, zijn de inwoners van
Kakamega en veel andere stre
ken van het land vooral druk
doende met overleven. In plaats
van grimmig is de sfeer hier vre
dig en gelaten.
Niet dat politiek de dorpelingen
niet interesseert, verre van dat.
Al valt het in de biish niet altijd
mee om de ontwikkelingen in
de hoofdstad op de voet te vol
gen. Kranten zijn voor de mees
te mensen te duur en de staats
omroep, voor menigeen de eni
ge bron van informatie, zwijgt
in alle talen over politieke
strubbelingen. „Ik kan alleen
maar volgen wat er in Nairobi
gebeurt door naar de BBC of de
Zuid-Afrikaanse radio te luiste
ren", meent bankfunctionaris
AlexAndabwa.
Wat de goegemeente hier ver
der ter oren komt, is de holle re
toriek van hun volksvertegen
woordigers van de regerings
partij KANU. „Ze komen even
op en neer uit Nairobi, verkette
ren de oppositie die van alle
Agenten van de oproerpolitie en politiemensen in burger helpen een vrouw die gewond is geraakt bij rellen in Nairobi. foto ap sayid azim
problemen in het land de
schuld krijgt en snellen dan
weer terug naar de hoofdstad",
meent Andabwa. Mulami: „On
ze politici vertegenwoordigen
eigenlijk niemand, doen ook
niks voor hun kiesdistrict. Ze
zitten puur voor hun eigenbe
lang in het parlement.
Mulami, een catechist verbon
den aan de door de jaren heen
steeds kritischer geworden ka
tholieke kerk, is somber ge
stemd over het huidige Kenya.
Er zijn frustraties en problemen
binnen zowat alle sectoren van
de samenleving. Verloedering
alom. In de gezondheidszorg is
het huilen met de pet op. Dis
tricts- en provinciale ziekenhui
zen die door de overheid wor
den gerund, verkeren in een
dusdanige staat van verval dat
het een wonder mag heten dat
je er ooit genezen uit komt. Pa
tiënten liggen met z'n drieën in
een bed, anderen creperen op
de grond. Rochelend en kreu
nend brengen doodzieke men
sen het grootste deel van de dag
onverzorgd door.
De enigen die ongestoord ge
nieten van de behandelingen
zijn de gieren en maraboes, die
zich buiten op de mestvaal te
goed doen aan weggeworpen
weefsels en organen.
.Staatsziekenhuizen kunnen
het niet helpen, want ze hebben
geen apparatuur en medica
menten. Malaria veroorzaakt
ineens in het hele land een
groot aantal dodelijke slachtof
fers omdat geneesmiddelen niet
voorhanden zijn", verduidelijkt
de jonge, net afgestudeerde arts
Johnston Nasiali. Die noodza
kelijke medicijnen zijn vaak wel
verkrijgbaar, maar dan voor een
forse prijs, in de privékliniek om
de hoek die wordt gerund door
de dokter van het staatshospi-
taal.
Naast de in normale gevallen te
genezen ziekten is het vooral
aids dat veel slachtoffers maakt.
De bij miljoenen door het bui
tenland verstrekte condooms
zijn ook hier nauwelijks ver
krijgbaar. „Maar", onderstreept
Nasiali, „ook al was dat wel het
geval dan nog zouden maar
weinig mensen ze gebruiken.
Het gaat tegen hun cultuur in
om 'hulpmiddelen' te gebrui
ken bij seks."
Jonge mensen, oude mensen,
baby's, binnen alle lagen van de
bevolking sterven mensen bij
bosjes. Levenswijzen worden
echter nauwelijks aangepast en
prostitutie tiert ook op het plat
teland welig. Nasiali: „Meisjes
verdienen nu liever goed geld
met het risico over tien jaar aan
aids te sterven dan nu meteen
dood te gaan van de honger."
Als Mulami alle ellende en pro
blemen waarmee de Kenyanen
op het platteland hebben te
kampen opsomt, komt hij van
zelf terecht bij de corruptie en
speciaal die binnen de politie.
Zijn zoon had voor hem een
klein zonnepaneeltje op het dak
bevestigd zodat hij 's avonds
wat licht in huis had en z'n ra
dio kon laten spelen. Zijn vrouw
Rita had drie gezonde, robuuste
koeien die iedere dag genoeg
melk gaven voor eigen con
sumptie. Op een nacht verdwe
nen twee koeien, het zonnepa
neel en de eraan bevestigde ac
cu.
„De daders, ze wonen in de
buurt, waren zo gevonden.
Maar ook zo weer vrij. De CID-
rnan (Criminele Inlichtingen
Dienst) die ze had gearresteerd,
vertelde me laatst dat de twee
daders nog geen dag hebben
vastgezeten. Ze hebben de
dienstdoende agent wat gege
ven, misschien wel mijn zon
nepaneel, en konden vertrek
ken. Boeven gebruiken wat ze
stelen om zichzelf vrij te kopen,
zei de CID-man. Volgens hem
gebeurt het de hele tijd en hij
had daarom weinig zin om nog
langer achter verdachten aan te
gaan."
De uit Kakamega afkomstige
volksvertegenwoordiger en tot
voor kort minister van gezond
heid Joshua Angaria, lie(
vertrek van het ministeij
deloos weten weinig ofi
hebben kunnen uitrichti
gen een door een kliekt
ambtenaren geleide ini«
maffia, die grof geld ven
aan handel in medicijn!
paratuur en diensten. H
dergelijke nimmer aang
praktijken die het IMFo
deed besluiten een lenii
215 miljoen dollar vooil
te schorten.
Of al deze ontwikkeling
van doorslaggevende im
zullen zijn op de later dj
houden verkiezingen, b!
bezien. Het stond lange
goed als vast dat ondanl
onvrede in het land, pre
Moi en zijn partij redelij
fortabel zouden winnen
positie is sterk verdeeld
alsmaar meer facties uil
vallen en Kenyanen kiei
het puntje bij paaltje ko
graag voor zekerheid. H
geweld waarmee de pol
laatste dagen demonsti
kop heeft ingedrukt, hes
mensen echter aan heti
gebracht.
Sylvester Mukabwa was
vent KANU-aanhanger.
weet hij het niet meer.,
dat veel mensen nog we
NU willen stemmen nu
op de huidige leiders, in
alle vertrouwen verlorei
ben. Dat geldt ook voor
Wie dan? Ik weet het nis
nieuwe gezichten, verar
gen, die zijn echt heelh
dig voor dit land."
Schrijven over het leven
nya kan overigens niet!
maar in negatieve zin.l
is te mooi en de bevolki
al te vriendelijk en gastv
niet ook op een anderei
te worden belicht. Devs
beringen maken het lev
voor velen, maar hun oj
wektheid blijft. Kinderei
gen enthousiast en zwa
rond als er een bezoeke;
gemeenschap opduikt,i
maken nog altijd veelpl
men, gasten worden thi
mer warm onthaald. Ee
wordt gevangen en gesl
met de laatste paar shill
wordt rijst, groenten en
flesje Fanta gekocht. 0\
beetje van eten wordt ni
cepteerd. „Als je het nie
beledig je ons. Kenyane
een trots volkje. Dat lats
ons niet afnemen."
NAIROBI» FRANS VAN DEN
CORRESPONDENT
Honderden mensen hebben gisteren in een 'witte mars' herdacht dat een jaar geleden de lichamen werden gevonden van de twee
Julie en Melissa. foto»anp
Melissa eigenlijk al achter de rug.
In de kerk hadden tweehonderd
mensen, onder wie de moeders
van beide meisjes, een mis bijge
woond waarin de priester politie
mensen, magistraten en politici
opriep tot meer nederigheid. „Het
is een dag om te herdenken, niet
om te betogen", had Levacq ge-
zegd.
Eén van de witte demonstranten
is er 's middags toch nog in ge
slaagd de gemoedelijke rijkswach
ters te passeren. Op enkele meters
voor de vervallen boerderij van
Dutroux, die als een mosselschelp
bij het dak is opengebarsten,
overweegt hij: „Dat deze mars is
verboden, is een signaal. Een te
ken dat de machthebbers willen
terugkeren naar de normale toe
stand. De inwoners hier vergeten
de hele affaire het liefst zo snel
mogelijk. Maar ik heb alle hoop
nog niet verloren. Ik geloof in
God, en God is de ultieme recht
vaardigheid".
Voor de woning van Dutroux is
een rood-wit spandoek opgehan
gen met de tekst: „Dit huis is een
symbool dat we niet nogf
kind laten misbruiken".!
dorpscafé 'L'embuscade',
de eerste pornografische!
kaarten, die vorig jaar hai
ren weggehaald, alwi
toog.
SARS-LA-BUISSIERE PAUL KOOF]
