VN willen spoedoverleg over Afrika
J
jurkse politie slaags met fundamentalisten
Buitenland
Cypriotische leiders
zonder afspraak uiteen
Castro wilde duizend
kernraketten op Cuba
Bert Ernie moeten vredesproces redden
Middeleeuws Brugge op strand Zeebrugge
s doden bij schietpartij in Albanië
Honderdduizenden vluchtelingen in Congo's, Gabon, Tanzania, Burundi en Rwanda
Het VN-Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen
(UNHCR) heeft opgeroepen tot een spoedconferentie
over de groeiende crisis rond de honderdduizenden
vluchtelingen in de landen rond de Grote Meren in Cen-
traal-Afrilca. Hoge Commissaris Sadako Ogata heeft de
crisis inmiddels besproken met secretaris-generaal Kofi
Annan van de Verenigde Naties en de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid (OAE).
UNHCR-woordvoerster Pam
O'Toole zei dat de conferentie
hopelijk binnen een maand in
Afrika kan worden gehouden.
„Hoewel er personen onder de
vluchtelingen kunnen zitten die
iets te maken hebben met de
Rwandese genocide, zijn er ook
onschuldige mannen, vrouwen
en kinderen die wanhopig hulp
en internationale bescherming
nodig hebbenaldus O'Toole.
De ontwikkelingen rondom
de Grote Meren hebben de VN
zeer gealarmeerd:
In Congo (het voormalige Zaï
re) worden 200.000 Rwandese
Hutu's vermist en er zijn aan
houdende berichten over ver
volging en moordpartijen in de
ontoegankelijke junglegebie-
den. Zo'n 850.000 Rwandese
vluchtelingen zouden de afgelo
pen maanden naar Rwanda zijn
teruggekeerd. Volgens de rege
ring van president Laurent Ka
bila, die de Tutsi-regering in
Rwanda steunt, bevinden zich
onder de Hutu's in zijn land
mogelijk extremisten die be
trokken zijn bij gevechten. Als
het UNHCR zijn repatriërings-
programma niet versneld uit
voert dreigt Kabila zijn eigen
'humanitaire repatriëring' te
beginnen.
In de Republiek Congo zitten
zeker 12.000 Rwandese vluchte
lingen vast wegens de daar in
juni uitgebroken strijd. Hulp
verleners maken in het bijzon
der zorgen over tweeduizend
vluchtelingen in de frontlijnstad
Bilolo, op veertig kilometer ten
noorden van Brazzaville.
In Gabon heeft het UNHCR de
gedwongen en in het geheim
uitgevoerde deportatie van 168
Ruandezen naar hun vaderland
veroordeeld. Meer dan honderd
mannen, veelal soldaten van de
voormalige Hutu-regering, wer
den direct bij aankomst in Kiga
li aangehouden. Over hun lot is
niets bekend.
In Tanzania namen 30.000
Rwandezen in december de be
nen uit de vluchtelingenkam
pen om te voorkomen dat ze te
ruggestuurd werden. Er zijn be
richten dat ze nu opgepakt en
teruggestuurd worden.
In Burundi hebben volgens
het Wereldvoedselprogramma
(WHO) 600.000 mensen drin
gend behoefte aan voedselhulp.
De ergste honger wordt volgens
de WHO geleden in de 'hergroe
peringskampen', die voor Hu
tu's zijn ingericht door de Tutsi-
regering. Volgens de regering
zijn de kampen noodzakelijk
om de Hutu's te beschermen:
anderen zeggen dat hiermee ge
probeerd wordt de Hutu-rebel-
ien te isoleren. Etnische strijd in
Burundi heeft sinds 1993 aan
150.000 mensen het leven ge
kost.
Ook in Rwanda houden de et
nische spanningen aan. Zeker
tweeduizend mensen kwamen
de afgelopen drie maanden om
het leven, maar ondanks de
problemen gaat de repatriëring
van Hutu-vluchtelingen uit
Congo door. Het UNHCR doet
een beroep op Rwanda de vijf
duizend Burundese vluchtelin
gen niet terug te sturen.
Partijen houden vast aan oiule standpunten
De onderhandelingen tussen de
Grieks-Cypriotische president
Glafcos Clerides en de Turks-
Cypriotische leider Rauf
Denktash zijn gisteren zonder
resultaat geschorst. Bij de ge
sprekken in een afgelegen hotel
in het dorp Glion, vlakbij het
Zwitserse Montreux, is niet eens
overeenstemming bereikt over
een datum voor een volgende
onderhandelingsronde.
Clerides dreigde na afloop dat
de Grieks-Cyprioten zich terug
trekken uit de onderhandelin
gen met de Turks-Cyprioten als
de onderhandelingen over toe
treding tot de EU niet zoals ge
pland begin volgend jaar van
start gaan. Denktash wil juist
niet meer meedoen aan het vre
desproces als die onderhande
lingen wèl van start gaan.
Denktash zei dat de Grieks-
Cyprioten de gesprekken blok
keren door de soeveriniteit van
de Turks-Cypriotische republiek
niet te erkennen. Hij beschul
digde de EU ervan een 'bom' te
hebben gegooid in het vredes
proces door toetredingsonder
handelingen aan te bieden aan
de Grieks-Cypriotische regering,
die door de internationale ge
meenschap met uitzondering
van Turkije, wordt erkend als
vertegenwoordiger van heel Cy
prus.
Beide partijen hebben elkaar
eerder ervan beschuldigd een
overeenkomst te blokkeren en
sinds meer dan twintig jaar op
dezelfde standpunten te blijven
hameren. Cyprus is verdeeld
sinds Turkije in 1974 het noor
den van het eiland binnenviel.
Bestuurlijke
chaos dreigt in
republiek Srpska
BOEDAPEST HANS GERTSEN
CORRESPONDENT
De nu al weken durende
machtsstrijd in de Republika
Srpska (RS), het Servische deel
van Bosnië, dreigt uit te mon
den in totale bestuurlijke chaos.
Gisteravond stelde het Consti
tutionele Hof van de Republika
Srpska president Biljana Plavsic
in het ongelijk. Haar besluit om
het parlement te ontbinden en
vervroegde verkiezingen uit td
schrijven, is volgens een verkla
ring van het hof niet in overeen
stemming met de grondwet van
de Republika Srpska.
De uitspraak komt niet als
verrassing, want het Constitu
tionele Hof wordt vrijwel uit
sluitend bevolkt door aanhan
gers van de vroegere president
Radovan Karadzic en de verte
genwoordiger van de Serviërs in
het collectieve presidentschap
van Bosnië, Momcilo Krajisnik.
Met hen is president Plavsic
sinds enkele maanden in een
machtsstrijd gewikkeld.
De Cubaanse president Fidel
Castro zag de Sovjet-raketten
die Moskou begin jaren zestig
op zijn eiland installeerde als
een soort superwapen om de
Amerikanen van zich af te hou
den. Hij vroeg Moskou in eerste
instantie om zeker duizend voor
nucleaire ladingen geschikte ra
ketten en was kwaad dat de
Sovjet-Unie er maar veertig wil
de installeren. Dit blijkt uit gis
teren door de Franse krant Le
Monde gepubliceerde Ameri
kaanse geheime documenten
over de Cuba-crisis in 1962, die
de wereld op de rand van een
nucleaire oorlog bracht.
Nadat de Sovjetunie de bluf
poker met de Verenigde Staten
had verloren en de raketten op
Cuba weghaalde probeerde
Castro tevergeefs Moskou op
andere gedachten te brengen.
Hij toonde zich bereid Cuba op
te offeren. „We wisten dat we
het spel der doden zouden spe
len en we waren vastbesloten
dat spel te spelen", aldus Castro
in een geheime toespraak voor
het Centraal Comité van de
communistische partij in 1968,
waar hij de crisis besprak.
De door Le Monde gepubli
ceerde documenten bevatten
naast Castro's zienswijze van de
crisis tevens openbaar gemaak
te opnames van gesprekken die
de toenmalige Amerikaanse
president John F. Kennedy
voerde met zijn adviseurs. Le
Monde kreeg de documenten
van de Franse academicus Vin
cent Touze.
Volgens Castro reageerde zijn
land kalm op de crisis en wer
den er zelfs grappen gemaakt.
„We namen het idee dat we van
de aardbodem konden verdwij
nen niet licht op. Het was een
zeer interessante zaak omdat
we in het voorvertrek van de
holocaust zaten en we grappen
maakten", aldus Castro volgens
de documenten.
De Cuba-crisis begon op 22
oktober 1962 nadat Kennedy
bekend had gemaakt dat de
Sovjetunie kemraketten op Cu
ba had geplaatst. Na dagen van
een zeer gespannen situatie be
sloot Sovjet-president Nikita
Chroesjtsjov de wapens terug te
trekken.
«DAG 16 AUGUSTUS 1997
tden vragen Kok steun voor Pakpahan
De vakcentrales CNV en FNV hebben premier Kok
toepen zich persoonlijk in te zetten voor de Indonesische
londsleider Muchtar Pakpahan, die in zijn land gevangen
mV-voorzitter A. Westerlaken wil dat de premier bij de
Lesische regering formeel protest indient tegen de behan-
Lvan Pakpahan, die deze week wordt berecht. Volgens
fcrlaken heeft de voorzitter van de Hoge Raad in Indonesië
En weten dat Pakpahan vier jaar de cel in moet, ongeacht
Erloop van het proces. Pakpahan heeft een tumor in zijn
'terlong en zou voor medische behandeling naar het buiten-
jinoeten, maar de autoriteiten weigeren dat vooralsnog.
Jemen ontvoerde Italianen vrij
De laatste zes van de tien Italiaanse toeristen die woens-
n donderdag in Jemen werden ontvoerd, zijn gisteren vrij-
fen. De afgelopen weken werden al tweemaal eerder Itali-
je toeristen ontvoerd in Jemen. Sinds 1993 zijn in Jemen
fcdan tachtig buitenlanders ontvoerd door stammen die een
■iet met de overheid hebben uit te vechten. Tot dusver zijn
Uitvoerden gezond en wel vrijgelaten.
vervuild met chloorverbindingen
Wetenschappers van de Universiteit Hamburg heb-
de hele Duitse loop van de rivier de Elbe zeer giftige
irverbindingen aangetroffen. De stoffen zijn schadelijk voor
felijk materiaal en mogelijk ook kankerverwekkend. De
irverbindingen werken ook als geslachtshormonen, wat er-
idt dat mannelijke vissen verwijven. Het lukt slechts ten
Jom de stoffen uit het drinkwater te filteren. De vervuiling is
IE lelijk afkomstig van een Tsjechische bedrijf.
P
nazi's mogen niet in Duitse leger
De Duitse minister van defensie Rühe wil veroordeelde
■taazi's weren uit het Duitse leger. Dit naar aanleiding van
He aanvallen op huizen van buitenlanders door militairen.
f Iwil voorkomen dat de Duitsers hun vertrouwen in het
1 pf leger verliezen. Het gaat er niet om meningen op te leg-
Jaldus de minister, maar om „actieve neo-nazi's en geweld-
rechtse extremisten te identificeren om het leger te be-
?ïmen tegen de zware gevolgen van hun daden".
Italianen in de
rij voor geld
van politicus
ROME AFP-Rtf-ANP
Duizenden burgers kwamen
gisteren naar het Capitool in
Rome, waar Marco Pannella
aan iedereen 50.000 lire (circa
zestig gulden) uitdeelde. De
voorman van de Radicale Partij
protesteerde op deze manier te
gen het gebruik van belasting
geld voor de financiering van de
politieke partijen. Pannella wil
het van de staat ontvangen geld
aan de burgers teruggeven.
De Partito Radicale vindt de
160 miljard lire partijenfinan
ciering die de staat dit jaar uit
keert, diefstal die is georgani
seerd door de 'partitocrazia', de
partijen die de dienst uitmaken
in Italië. De 2,7 miljard die zij
zelfheeft ontvangen, wil de par
tij uitdelen.
Pannella is van plan soortge
lijke acties te houden in andere
steden. Hij heeft al eerder spec
taculaire acties gehouden. Vorig
jaar deelde hij gratis hasj uit in
zijn strijd om legalisering van
softdrugs. Al jarenlang gaat hij
geregeld voor de meest uiteen
lopende onderwerpen in hon
gerstaking, af en toe onderbro
ken voor een cappuccino.
De Partito Radicale, die be
kendstaat als 'partij van de refe
renda', heeft een belangrijke
bijdrage geleverd aan de legali
sering van echtscheiding en
abortus in Italië.
Thaise premier
benoemt twee
nieuwe ministers
BANGKOK KRF-Rtf-DPA
De premier van Thailand, Cha
valit Yongchaiyuch, heeft giste
ren twee ervaren kachten op
belangrijke posten in zijn kabi
net gezet. Met de wijzigingen
denkt de regering de huidige
economische crisis in het land
te lijf te kunnen. De ingrepen,
die tevens bedoeld waren om
zijn achteruithollende populari
teit weer op te vijzelen, stelden
investeerders echter teleur.
Verantwoordelijk voor het fi
nanciële en monetaire beleid
wordt de conservatieve
econoom Virabongsa Ramang-
kura, die een hoog aanzien ge
niet. Voorheen was hij al eens
minister van financiën. De tele-
comondernemer Thaksin Shi-
nawatra krijgt de zeggenschap
over algemene economische
aangelegenheden, waaronder
handel, privatisering en infra
structuur. Beiden worden vice-
premier.
Als gevolg van de fikse koers
daling van de baht de afgelopen
weken, verkeert Thailand mo
menteel in een zware crisis. On
langs schoten het Internationale
Monetaire Fonds en landen uit
de regio met kredieten van to
taal zestien miljard dollar te
hulp. De economie van Thai
land zal dit jaar met 2,5 a drie
procent groeien, tegen vorig
jaar nog met 6,4 procent.
Bij een acht uur durende schietpartij in de Noord-Alba-
Jstad Elbasan zijn zes mensen gedood en zeker achttien an
il gewond geraakt. Volgens de politie ging het gevecht tus-
jden van een misdaadbende en twee broers die zich in een
ferschanst hadden. Twee onschuldige burgers kwamen tij-
Jde schotenwisseling om het leven. De twee broers overleef-
Re schietpartij.
ileegster doodt achttien patiënten
Een Egyptische verpleegster van een staatsziekenhuis in
pndrië heeft de afgelopen maanden achttien patiënten ver-
Als reden voor haar daad gaf zij op dat zij meer rust wil
lens haar dienst. Onder de slachtoffers* was ook de moeder
in van de artsen. De autoriteiten waren een onderzoek ge-
imdat achttien patiënten die ogenschijnlijk met succes wa-
:opereerd later toch overleden.
Na achttien maanden van soms moeizame
onderhandelingen zijn onlangs in New York
twee nieuwe bemiddelaars voor het Mid
den-Oosten aangesteld. Ze heten Bert Er
nie en hebben de opdracht gekregen ver
draagzaamheid te kweken tussen de Israëli
sche en de Palestijnse jeugd.
Een groep Israëlische en Palestijnse pro
grammamakers. die samen met de Ameri
kaanse Children's Television Workshop
(CTW) aan de wieg van dit nieuwe vredesi
nitiatief heeft gestaan, zegt 'goede hoop' te
hebben dat waar politici al jaren moeizaam
voortmodderen, de delegatie uit Sesam
straat met grote stappen vooruitgang zal
boeken.
Project Soemsoem is dan ook uniek in de
27-jarige geschiedenis van het educatieve
kinderprogramma. Reeds bij de eerste be
sprekingen tussen CTW en de televisiema
kers in 1995 bleek dat de geijkte Sesam
straat-formule, een enkele straat waar ani
matiepoppen en een afspiegeling van 's
lands bevolking harmonisch samenleven,
niet zou werken. Het Palestijnse deel van
het Sesamstraatteam achtte een dergelijke
situatie 'niet realistisch genoeg' voor de
kijkbuiskinderen.
De jeugd uit de Westelijke Jordaanoever en
de Gazastrook, zo werd geredeneerd, zou
moeite hebben zich te identificeren met
Arabische karakters die in tegenstelling
tot zijzelfzowel vrij als blij in een door Is
raëli's gedomineerde Sesamstraat leven. De
Palestijns-Israëlische versie van het pro
gramma zal dan ook twee gescheiden stra
ten kennen. In Sha'ree Soetnsoem is de
voertaal Arabisch en de cultuur Palestijns.
In Rechov Soemsoem zijn de bewoners Is
raëlisch en spreekt men Hebreeuws. Tussen
beide straten is beperkte interactie; bezoek
jes worden afgelegd, maar alleen als er een
duidelijke aaideicfing voor bestaat.
De enigen die echt regelmatig op en neer
pendelen, zijn Bert Emie, die in beide
straten wonen en die zich al naar gelang de
situatie uitdrukken in ofwel het Arabisch of
wel het Hebreeuws. Om toch te zorgen dat
de kinderen beide segmenten begrijpen, zal
zoveel mogelijk worden gewerkt met de on
geveer drieduizend woorden die de twee
Semitische zustertalen met elkaar delen.
Respect voor de onderlinge verschillen in
opvatting en het zoeken naar een voor bei
de partijen aanvaardbaar model was ook
voor de makers een les die gaandeweg
moest worden geleerd. Eén van de meest
verhitte discussies die de afgelopen maan
den heeft plaatsgehad, betrof aard van de
scheiding tussen de beide Sesamstraten.
De Israëli's stelden voor dat tussen de stra
ten een stuk onontgonnen niemandsland
zou liggen. De Palestijnen waren hier fel op
tegen omdat in hun visie de grond van Pa
lestina geenszins zonder eigenaar is. en
stelden voor de twee straten te scheiden
door een samen te slechten muur of grens.
Onaanvaardbaar, vonden de Israëli's. Het
compromis: een park voor iedereen dat ge
woon tussen beide straten ligt
Een ander probleem is geld. De door de Is
raëlische televisie gesponsorde versie bevat
vier handpoppen, plus een body-puppet;
Pino's zusje Kitty, die nog over is van een
eerdere versie van Rechov Soemsoem uit de
jaren tachtig. De Palestijnse tegenhanger
daarentegen, dat rond moet komen met
eenvijfde van het Israëlische budget, wordt
naast vier acteurs slechts door twee hand
poppen bewoond.
Ook is het Palestijnse aandeel in het pro
gramma door de krappere financiën aan
zienlijk minder dan het Israëlische. „Het is
misschien niet helemaal eerlijk", zegt pro
ducer Ayman Bardawil, „maar het is in ie
der geval een begin.
zeebrugge» Op het strand van de Belgische badplaats Zeebrugge verrijst deze week een zandmaquette van het historische centrum van Brugge.
Achtduizend ton Nederlands zand werd hiervoor naar het Zeebruggese strand gebracht, omdat de structuur van het strandzand niet geschikt is om
'zandkastelen' te bouwen. Het vijftien kilometer landinwaarts gelegen Brugge heeft een aanzienlijke geschiedenis als zeehavenstad, die te danken
is aan een kanaal tussen de stad en de Noordzeekust waar Zeebrugge werd gebouwd. foto epa
pde stieren verwonden dertig mensen
Minstens dertig mensen zijn gisteren gewond ge-
bij stierenrennen in Noord-Spanje, waarbij wilde stieren
de straten van stadjes worden gejaagd. In Penafiel bij Val
id namen de uitgelaten dieren vier mensen op de hoorns,
itig deelnemers liepen verwondingen op toen ze in de me-
e vielen die voor de troep stieren uit rende. In Tafalla bij
lilona raakten zes mensen gewond bij stierenrennen.
Ll|
nse effectenmanager doodgestoken
gen over tiende sterfdag Rudolf Hess
De Duitse autoriteiten hebben voor dit weekeinde in het
ind een demonstratieverbod voor neo-nazi's afgekondigd,
jen is het de tiende sterfdag van Rudolf Hess. Neo-nazisti-
lorganisaties hebben aangekondigd deze dag in verscheide
nden luister bij te zetten. Duitse neonazi's worden ook ver-
lt op een aangekondigde extreem-rechtse manifestatie in
marken. In Beieren is een demonstratie verboden in Wun-
waar Hess ligt begraven. Hess was een trouw medewerker
tatsvervanger van Adolf Hitier.
^•ISTANBUL. Rtr-DPA-AP
ie in Istanbul is gisteren
wapenstok en waterka-
opgetreden tegen naar
g tweeduizend funda-
iten die na afloop van
Jdaggebed de straat op-
Uip om te protesteren tegen
^.ten voor een nieuwe on-
jljongeregeldheden braken
de betogers optrokken
moskee in het district
u naar een plaatselijk
ijscentrum waar zij een
ig wilden overhandigen,
het persbureau Anato
men verscheidene de-
'ten gewond tijdens
fen. Er werden 66 beto-
esteerd. Ook elders in
kwam het tot ongere-
len, onder meer in de
Bursa, Bingol, Konya en
fa.
F1 parlement is het debat
t over een wetsontwerp
n de leerplicht verlengd
Jyan vijf tot acht jaar. Dat
jjiteindelijk leiden tot de
ig van de onderste catego
rie van religieuze scholen, die
bekend staan als de Imam Ha-
tips. De afgelopen weken zijn
de betogingen een steeds terug
kerend verschijnsel. De politie
neemt elke vrijdag daarom uit
gebreide veiligheidsmaatrege
len rond de moskeeën.
De nieuwe onderwijsplannen
vormen het kernelement van de
eisen die in februari door het
Turkse leger zijn gesteld. De
strijdkrachten verzetten zich
me' hand en tand tegen het
toenemend islamitisch activis
me.
In de buurt van het Turkse
toeristenoord Antalya is gisteren
een konvooi jeeps met buiten
landse toeristen aangevallen.
De autoriteiten vermoeden dat
de actie het werk is van rebellen
Van de Koerdische Arbeiders
partij (PKK). De tien jeeps wer
den vernield, maar de veertig
toeristen uit België en Italië
werd geen haar gekrenkt.
De PKK heeft in het verleden
verscheidene bomaanslagen ge
pleegd op toeristenoorden in
het westen van Turkije en in het
zuidoosten van het land tiental-
De Turkse politie had gisteren de handen vol aan betogende moslim-fundamentalisen in Istanbul, foto epa
len buitenlandse toeristen ont- gekozen omdat de Turkse rege- tegen de PKK zou bekostigen,
voerd. De organisatie heeft de ring met de opbrengst van deze
toeristenindustrie tot doelwit lucratieve industrie de oorlog
Een hoge medewerker van het Japanse effectenkantoor
jaichi is donderdagavond in Tokyo op straat neergestoken
ter overleden. Koichiro Tarutani was na zijn werk op weg
huis. De 57-jarige man handelde bij het effectenhuis klach-
n ontevreden Wanten aL.De politie houdt er ernstig reke-
mee dat de dader tot deze categorie behoort. Yamaichi, het
fee na grootste effectenkantoor van het land, raakte onlangs
■spraak door illegale betalingen aan afpersers. Dat schan-
Ikostte elf topmanagers hun baan.
je Londen voor 100-jarigen
t Ter gelegenheid van de Vlaamse moederdag
ïerde de Vlaamse Luchtvaart Maatschappij alle 100-jarigen
Groot-Brittannië, Nederland en Duitsland gisteren op
ratis dagje Londen. Behalve een leuk gebaar naar de reizi-
vilde de maatschappij ook een plaats in het Guiness Book
fccords veroveren. Dat leverde geen probleem op, want een
p in de krant leidde tot tachtig aanmeldingen, waarvan elf
iderland (zes vrouwen en vijf mannen). Acht deelnemers
ïcht 100 jaar. Oudste deelneemster was de 103-jarige Aagje
n uit Rotterdam. Voor de meeste deelnemers was het de
je keer dat ze gingen vliegen.
