Jansma scoort meteen
I
'Sport7 was een flinke les'
ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1997
Vpor het eerst in de
geschiedenis van het
Nederlandse betaalde voetbal
komen met ingang van het
nieuwe seizoen 68 duels uit de
PTT-Telecompetitie live op de
buis. Betaalzender Canal+
biedt zijn abonnees, te
beginnen metAjax-Vitesse
volgende week dinsdag, vijf
jaar lang elke week minimaal
twee (top)wedstrijden aan. Bij
de NOS zijn alleen nog
samenvattingen van de
ontmoetingen uit de hoogste
(en eerste) divisie te zien. Na
allerlei eerdere vergeefse
pogingen (van het voormalige
FilmNet/Supersport) om met
films, seks, sporten
kindertelevisie te scoren, hoopt
Canal+ met het voetbal het
kleurloze aureool van de
betaalzender flink op te
poetsen. In die zin wordt veel
veriuacht van Kees Jansma, de
Directeur Canal+: 'We worden ineens serieus genomen'
voormalige NOS-chefvan
Studio Sport. Hij moet het
nieuwe gezicht van Canah
worden. „Zijn autoriteit in de
voetbaljournalistiek maakt da't
we als betaalzender serieus
genomen worden.
I
et valt Joop Daalmeijer nauwe
lijks aan te zien dat hij de
laatste tijd in meer dan figuur-
tropendagen achter de rug heeft,
verstikkende warmte die bij ge-
een airco in zijn kantoor in Nieu-
hangt, kan zijn tomeloze energie niet
len. De algemeen directeur van Canal
.•B :land oogt ondanks de inspanningen
de revolutionaire reshuffle van de
inder opvallend fris en opgewekt. Na-
is er nog veel te doen om de consu-
n betaaltelevisie te laten geloven. Maar
die de ronde doen over de naam van
tation dat gekscherend 'Canard Plus'
ïnoemd, zijn aan hem niet besteed.
geslaagde machtsgreep naar de
rechten van het Nederlandse prof-
heeft bij de oud Vara- en Veronica-
vertrouwen aangewakkerd dat de
uze missie van Canal+ grote kans van
leeft. Dat optimisme is nog eens ver-
i de verrassende transfer van Kees
De ex-chef van NOS Studio Sport,
lalmeijer betiteld als de godfather van
irlanderse voetbalverslaggevers, moet
ninkte gezicht van FilmNet voor Ca-
er toonbaar maken. „Zijn komst was
derslag bij heldere hemel. We zijn blij
hem erbij hebben. De ploeg is nu
Mart smeets...
niet moeite een glimlach onderdruk-
hem de vraag wordt voorgelegd of
ïeets de tweede coryfee is die Canal+
lenhalen. „Nee", klinkt het na een
lempauze gedecideerd. „We hebben
or de sport niet nodig. We zitten vol.
ien ligt er een afspraak met de NOS
E„ °P geen enkele manier hengelen naar
cff slaggevers. Alleen wanneer mensen -
es jansma heeft gedaan - zelf contact
izoeken, wordt het een ander verhaal.
Als Mart Smeets belt.... Tsja, daar zou ik
nachtenlang van wakker liggen.
Niemand hoeft er aan te twijfelen dat Joop
Daalmeijer (51) zich een dergelijk buiten
kansje niet zal laten ontnemen. De eigenaars
van de Franse betaaltelevisie-organisatie
hebben veel geld gestopt in de overname van
Nethold, de moedermaatschappij van het
verliesgevende FilmNet/SuperSport. Zo zijn
onder meer astronomische bedragen uitge
trokken voor marketing en reclame, vooral
bedoeld om het cultuurarme FilmNet-imago
weg te poetsen en Canal+ een toonbaarder
en minder vrouw-onvriendelijk aanzien te
geven. Op die manier moet de 24-uurs zen
der in Nederland net zo populair en winstge
vend worden gemaakt als Canal+ in eigen
land is. En in dat perspectief valt met aan
sprekende namen uit de televisiewereld te
scoren.
Mart Smeets, presentator en verslaggever
bij NOS Studio Sport, is zo'n man, beseft
Daalmeijer. „Ik zou heel graag met hem een
programma willen maken. Maar dan een
programma dat meer biedt dan sport alleen.
Hij weet veel van muziek, leest meer dan de
sportkaternen alleen, schrijft boeken, brengt
personality mee, is eigenzinnig en maakt
prachtige tv. Het mooie van Mart Smeets is
dat 'ie op televisie net zo is als in het echte le
ven. Onvoorspelbaar, onberekenbaar. Zo'n
man moet je elke avond een talkshow van
drie kwartier geven. En laten praten met uit
eenlopende mensen uit de samenleving. Po
litici, kunstenaars, sporters. Het maakt niet
uit. Dat kan 'ie. Ik vergelijk 'em wel eens met
David Letterman. Ik garandeer dat zo'n pro
gramma een marktaandeel heeft waaraan
geen enkele commerciële omroep kan tip
pen."
Een aardig voorbeeld over het onvoorspel
bare gedrag van de Haarlemse journalist
heeft Daalmeijer wel bij de hand. „Mijn
vrouw (Maartje van Weegeo-red) had in
NOS-Laat (nu Nova-red) een interview met
een plastisch chirurg. Maar het gesprek liep
helemaal niet. De man was stuurs en nukkig.
Smeets zat er in die tijd nog als sportpresen-
tator naast. Om de sfeer te breken zei 'ie op
een bepaald moment tegen die arts: 'Meneer
Molenaar, als ik zo naar uw gezicht kijk,
denkt u dan 's ochtends nooit eens: ik zou
mijn eigen gelaat eens moeten verfraaien?'
Dat was goud. Die vent werd razend. Begon
te vloeken en te tieren in de uitzending.
Prachtig. Hij was zo van zijn stuk gebracht
dat 'ie wel antwoord moest geven. Daardoor
werd het uiteindelijk nog een heel boeiend
gesprek."
Daalmeijer begrijpt niet dat de publieke
omroepen Smeets nimmer voor zo'n talk
show hebben gevraagd. „Wij kunnen zo'n
programma niet betalen. Dat kost te veel
menskracht en geld."
Belangrijk
Desondanks valt er weinig te klagen. Met de
oud-voetbalprofs Wim van Hanegem en Wim
Kieft en Kees Jansma, die als freelance-ver
slaggever weer het echte veldwerk gaat doen,
heeft hij aardige troeven in handen. „We
hebben uitstekende mensen in huis, maar op
voetbalgebied niet van die autoriteiten als
Jansma. Zijn komst is voor ons heel belang
rijk. Dat merken we aan alles. Van de ene op
de andere dag worden we in de voetbalwe
reld serieus genomen."
Die erkenning is koren op de molen van
Daalmeijer. Want het voetbal speelt een
hoofdrol in de nieuwe programmering van
Canal+. De organisatie won een paar maan
den geleden de tv-dans om het gouden voet-
balkalf van concurrent NOS en kocht voor
liefst 145 miljoen gulden de exclusieve uit
zendrechten van de NV Eredivisie. Voor dat
bedrag brengt Canal+ vijf jaar lang geduren
de het seizoen minimaal twee keer per week
een wedstrijd uit de PTT-telecompetitie live
op de buis. In het nieuwe profseizoen, dat
komende dinsdag van start gaat, zijn voor de
eerste keer in de geschiedenis van het betaal
de voetbal 68 duels - waarvan 44 van Ajax,
PSV en Feyenoord - rechtstreeks op tv te
zien. Om de sportfreak nog meer te plezieren
is er op maandag een voetbalmagazine en
zijn alle toppers van het buitenlands voetbal
live te volgen. Hetgeen overigens eveneens
geldt voor de Formule 1-races en het Ameri
kaanse NBA basketbal.
De deal met NV Eredivisie betekent overi
gens geenszins dat het nationale voetbal al
leen aan Canal+ is voorbehouden. Want sa
menvattingen van wedstrijden uit de vader
landse competitie zijn en blijven te zien bij
de NOS. Net als de live-verslagen van het EK-
en WK-voetbal, de uitwedstrijden van het
Nederlands elftal, de Champions League en
andere Europese competities. Daarnaast
heeft SBS6 de tv-rechten op het eerste divi
sievoetbal en de wedstrijden uit de Amstel-
cup, terwijl Veronica de thuiswedstrijden van
de nationale ploeg mag uitzenden. „Echt ex
clusief zijn we niet", geeft Daalmeijer toe.
„Veel van wat wij brengen, valt ook bij ande
re te zien. Daar staat tegenover dat de men
sen voor live-wedstrijden uit de PTT-tele-
competitie alleen bij ons terecht kunnen. In
dié zin is het goed dat een publiekssport als
voetbal niet voorbehouden is aan één zender.
Dat is maatschappelijk onverantwoord. Er
zijn heel veel mensen die het abonnements
geld van 45 gulden plus 15 gulden voor de
benodigde decoder niet kunnen betalen. Ik
kom uit een gezin dat het vroeger niet breed
had. Wij hadden zo'n bedrag nooit kunnen
ophoesten. In dat geval zou mijn vader ver
stoken zijngebleven van voetbal. Daar ligt
ook de fout die Sport7 destijds heeft gemaakt.
Ze wilden de kijker dwingen voor sport te be
talen. Dat werkt niet. Bij ons zijn de mensen
vrij een abonnement te nemen en dat weer
op te zeggen als ze dat willen."
In het verlengde van de beoogde facelift gaat
Canal+ het voetbal vanuit de NOB-studio's in
Hilversum op een geheel eigentijdse wijze op
het scherm brengen. „Het moet anders,
spannender en aantrekkelijker", aldus Daal
meijer. Nieuwe apparatuur, meer camera's
op verschillende plekken langs het veld, flit
sende analyses en mooie flash-backs moeten
de kijker op het puntje van zijn stoel houden.
„We gaan", zegt Jaap Hofman, verantwoor
delijk voor de programmering van Canal+,
„de dode momenten in een wedstrijd opvul
len. Niet met moeilijke grafics. Maar met leu
ke en verrassende beelden die de mensen ge
durende het verloop van het duel uit regie-
technische overwegingen zijn onthouden.
Omdat we veel meer cam ara's inzetten dan
de NOS, kunnen we vanuit verschillende
hoeken laten zien hoe een doelpunt tot stand
is gekomen, waarom een goal is afgekeurd en
of buitenspelsituaties en overtredingen op
correcte wijze zijn beoordeeld. Een beetje
zoals de Amerikanen sport op de buis bren
gen. De Fransen benaderen het weer anders.
Zij voegen er weer meer showelementen aan
toe. Het mag overigens geen kermis worden.
Wij willen een mix maken van een goed jour
nalistiek produkt en mooie plaatjes met
vooral veel emoties. Daar gaat het bij televisie
tenslotte om."
Experiment
Canal+ heeft meer vooruitstrevende ideeën
om de kijker aan zich te binden. Zo biedt de
betaalzender de abonnee die over een digita
le decoder beschikt de mogelijkheid om het
Fonnule 1-circus op zes verschillende kana
len te volgen. Met behulp van een afstandbe
diening kunnen naar keuze de gewenste
beelden worden opgeroepen. „Je bent dan
min of meer je eigen regisseur", legt Hofman
uit. „Je kunt aan boord stappen bij Schuma
cher, meerijden met Verstappen of kijken in
de pitsstraat." Volgens Hofman zijn dat soort
opties in meer sporten mogelijk. „Bij golf of
de militairy bijvoorbeeld. Je kunt dan via een
van die zes kanalen op een van de holes of
hindernissen blijven hangen." Canal+ gaat
ook onderzoeken op welke wijze het feno
meen ingezet kan worden bij voetbal. „Door
camera's continu bepaalde spelers te laten
volgen, is een kijker in staat om - net als bij
de Grand Prix - naast het verloop van de
wedstrijd in te schakelen op een bepaalde
voetballer. Of het in een behoefte voorziet,
zal de toekomst moeten uitwijzen. Maar we
gaan er wel mee experimenteren."
Hoewel de onderneming zich in de jongste
reclamecampagnes volop met het voetbal as
socieert, wenst Canal+ zich volgens Joop
Daalmeijer allerminst als sportzender te pro
fileren. „Dat zou", zegt 'ie, „geen recht doen
aan al het andere wat we brengen. Dat neemt
echter niet weg dat voetbal voor ons heel in
teressant is. We willen met alles nummer één
zijn. Met films, erotiek, kinderprogramma's,
documentaires en dus ook met voetbal. We
hebben dankzij die toevoeging een heel aan
trekkelijke mix weten te creëren in de pro
grammering. Met deze formule durf ik met
iedereen de strijd aan."
In dat verband wijst hij op ervaringen in
Frankrijk. „Daar is gebleken dat die combi
natie de beste is om een -zo groot mogelijk
groep abonnees te vinden."
En daar is het Canal+ uiteraard om te
doen. De Fransen willen het aantal abonnees
in Nederland zien te verdubbelen tot 400.000
en streven ernaar binnen drie vier jaar een
einde te hebben gemaakt aan de verliezen.
„Het zal nog een hele toer worden om die
doelstellingen te bereiken", geeft Daalmeijer
toe. „Maar betaaltelevisie is een kwestie van
lange adem. In veel landen is het een groot
succes. Waarom zou het dan niet in Neder
land kunnen lukken?!"
aantal mensen van Endemol schreef Ruud
Hendriks het businessplan voor de sportzen
der. Na een ontmoeting op Schiphol en en
kele sessies bij John de Mol thuis, kwamen de
KNVB en Endemol tot een deal en werden de
contracten met de aandeelhouders Philips,
ING, NUON, Endemol, Willem van Kooten
en de KNVB getekend. Later zouden daar nog
KPN en de Telegraaf bijkomen.
Hendriks: „Met Sport7 meenden we op
recht de meest sociale manier gevonden te
hebben om voetbal voor iedereen nu en in de
toekomst beschikbaar te houden. Helaas is
"het niet gelukt. Uiteindelijk is iedereen verlie
zer. Vooral de kijker die nu al 50 gulden per
maand moet neertellen om de topwedstrij
den live te kunnen zien. Bij Sport7 was dat
maar twee gulden, de prijs van het beruchte
patatje-met. Ook de kabelexploitanten heb
ben zich in de voet geschoten. Ze hadden
aan Sport7 kunnen verdienen. Er lag zo'n
prachtige kans voor iedereen. Maar daar was
lef voor nodig. De belangrijkste fout is ge
weest dat wij de rechten van de KNVB koch
ten die ze later niet bleken te bezitten. Ik
denk niet dat Endemol ooit meer het initia
tief voor een sportzender zal nemen of daarin
zal participeren. Wij hebben onze les ge
leerd."
Een stevige voorbereidende verkenning
van de markt, de belangrijkste sleutelfiguren
daarop en de bijbehorende machtsverhou
dingen hadden inzicht kunnen geven in alle
belemmeringen en hobbels. Dat het busi
nessplan van Sport7 los van de werkelijkheid
stond, ontkent Hendriks echter met klem.
„Voordat de partijen instapten, hebben ze
het businessplan gezien. Misschien zijn er
wel fouten gemaakt, maar die waren dusda
nig logisch van aard dat niemand ze heeft
doorgeprikt." Later was een tweede, derde,
vierde en zelfs vijfde versie van het business
plan nodig. „De voorspelde marktaandelen
bleken te hoog en de kabelboeren lagen
dwars waardoor we voorlopig gratis moesten
doorgeven en de twee gulden per aansluiting
misliepen."
De programma's van Sport7 waren in het
begin niet echt juweeltjes. Daar kan en wil
ook Hendriks niet omheen. „We hadden een
beter product kunnen maken als we goede
mensen hadden kunnen aantrekken, maar
die kwamen niet. Elke dag waren we in de
media en was er een probleem. Of met de ka
belexploitanten, óf met de voetbalclubs, óf
met de KNVB. Er was onzekerheid. Gaan ze
failliet? Hebben ze de rechten wel? Kunnen
ze de wedstrijden' uitzenden? Mogen ze de
stadions in? Dan wordt het moeilijk om top
pers aan je te binden." Zo weigerde Jack van
Gelder, wilde Kees Jansma voor geen goud
naar het door hem verguisde Sport7 over
stappen, zette Johan Cruijff op het laatste
moment zijn handtekening voor een miljoen
niet bij Sport7 maar bij de NOS en weerston
den Studio Sport-presentatoren de beloofde
gouden bergen.
„Het mislukken van Sport7", kijkt Hen
driks terug, „is een frustratie waar ik elke dag
mee leef. Het ergste vind ik het voor de ruim
honderd mensen die op straat kwamen te
staan. Daar voelde ik me verantwoordelijk
voor. Maar ik ben niet verbitterd. Ik heb van
de fouten geleerd en ga ervan uit dat er pro
jecten zullen volgen die wél lukken. Ik heb de
energie terug om andere dingen te doen.
Godzijdank is het met de medewerkers heel
goed afgehandeld, heeft vrijwel iedereen
weer een baan en is Endemol succesvol. Het
is ook wel goed om weer eens met beide be
nen op de grond te komen."
Kees Jansma - in zijn nieuwe werkomgeving, de redactie van Canal+ Nederland - en algemeen directeur Joop Daalmeijer. foto wim Hendriks
Voetbal is oorlog, voetbal is emotie, voetbal
is van iedereen. Dat wist de nuchtere tele
visiemaker Ruud Hendriks (38) ook wel.
Maar dat zijn kindje Sport7 oorlog zou wor
den, daar had hij geen rekening mee gehou
den. „Ik ben uitgescholden bij een popcon
cert, bespot bij voetbalwedstrijden. Sport7
heeft een zware wissel op mijn relatie gelegd.
Ik had veel belangstelling verwacht, maar de
ze ongelooflijke aandacht waarbij zelfs de bij-
na-doorbraak van de dijken en de ondergang
van Fokker ondersneeuwde, had ik niet voor
zien."
Nooit eerder maakte Ruud Hendriks een
jaar mee waarin hoogtepunten met tegensla
gen óm de eerste plaats vochten. „De start
van de sportzender op 18 augustus, de ge
boorte van mijn dochter, de beursgang van
Endemol, allemaal hoogtepunten, die wer
den gevolgd door tegenwerking en het trieste
einde van Sport7.
Ruud Hendriks: „Het mislukken van Sport7 is een frustratie waar ik elke
dag mee leef." foto gpd roland de bruin
Een jaar eerder had hij het 'gouden idee'
voor een sportzender bij Endemol gelan
ceerd. Met de KNVB werd in het diepste ge
heim contact gezocht en samen met een
