'Hardboiled' Face/Off
is een geslaagde actiefilni
Films &Boeken
Anaconda: b-film vermaak met prijskaartje van a-film
'Geschiedenis van Turkije' vol nuttige informatie
Karakters geven doorslag ir
'Moordmontage' van Rosenbt
A.A.P. van Jan Koesen: Virtues
gegoochel op een Griekse apeni
UWINUCKUMVJ IHMUUUilüi 1^/
FILMS AMSTERDAM
ALFA 1 (020)6278806
13.00. 15.45, 18.45, 21.30: Mar-
ALFA2
19.30, 22.00; do vr ma di ook
13.30, 16.00: A Month by the Lake
ALFA 3
13.00, 15.45, 18.45, 21.30: Four
Rooms
ALFA 4
13.30, 16.00, 19.30, 22.00 (beh
di): The Funeral
di 13.30, 16.00, 19.30, 22.00: Les
Quatres Cent Coups
ALHAMBRA 1 (020) 6233192
16.00. 18.45. 21.30: do vr ma di
ook 13.15: Bean
ALHAMBRA2
17.15, 20.45; do vr ma di ook
13.30: The English Patient
BELLEVUE CINERAMA (020)
6234876
12.45, 15.30, 18.30, 21.30: Bat
man Robin
CINERAMA 2
12.45, 14.30, 17.00. 19.30,
22.00 Bean
CALYPSO 1 (020) 6234876
12.45, 15.30, 18,15, 21.00: Facè
Off
CALYPSO 2
13.15. 16.00, 18.45, 21.30: Cold
Comfort Farm
16.45, >9.15; zo ook 11.00, 14.00
Romeo Juliet
1(5.31X22,00; zo ook 11.00, 13.45:
Karakter
19.15; tvefyone Says I Love You
I§.3b, 18.30; zo ook 11.00: Nelly
Et Mr. Arnaud
17.15, 19.45. 22.00; zo ook 11.15,
14.30: Un Airde Familie
20(30: Cmema Boulevard
CINEMA 1 (020)6151243
19.15, 22.00; zazowoook 13.45,
16.30: Batman Robin
CINEMA 2
18,00, 20.15, 22.30; za zowoook
15.45: Men in Black
CITY 1 (020) 6234579
13.30, 16.15, 19 15, 21.45; za zo
ook 11.00: Men in Black
CITY 2
13.00, 15.45, 18.45, 21.30: Speed
2: Cruisè Control
CITY 3
12.00,14.00, 16.00, 18.00,
^20.00.22.00: Liar Liar
CITY 4
18.30, 21". 15;~do vr ma d i ook
12.45, 15.30; The Fifth Element
CITY 5
.13.15, 15.30, 19.00,21.30; zazo
ook 11.00: Con Air
CITY 6
13.00, 15.45, 18.45, 21.30;zazo
ook 11.00: Scream
CITY 7
13.45, 16.30, 19.00, 22.00; za zo
ook 11.00: Anaconda
DESMET (020) 6273434
19.15, 21.15: Nerolio
dot/m di 18.45, 21.45; zoook
13.30: Twelfth Night
dot/m di 19.45: ATouteVitesse
zo 16.30; ma t/m wo 19.30: Micro-
KRITERION 1 (020) 6231708
17.30: Big Night
20.00: Two Days in the Valley
22.00: Lost Highway
di 22.15: Sneak Preview
KRITERION 2
17.15: II Postino
NEDERLANDS FILMMUSEUM (020)
5891400
19.30, 22.00 (za met 22.00): Verti
go
19.00, 21.30: Retrospectief Alfred
Hitchcock
RIALTO 1 (020)6753994
22.00: Marion
19.45: Conte d'Ete
RIALTO2
19.30 (beh ma) North By Northwest
22.15 (beh ma): Love Serenade
ma 20.30: Farewell To My Concubine
THE MOVIES 1 (020) 6386016
17.30, 19.30, 21.45; zo ook 15.00:
The Trigger Effect
THE MOVIES 2
18.00, 20.00, 22.00; zoook 14.15,
16.00: Bean
THE MOVIES 3
17.00, 19.45; zoook 14.15Twelfth
Night
22.15: Hufters Hofdames
THE MOVIES 4
17.15: Ridicule
19.30: Karakter
21.45: Lost Highway
TUSCHINSKI 1 (020) 6262633
12.00, 15.00, 18.00, 21.15 (zo
12.30 i.p.v. 12.00): Face Off
TUSCHINSKI 2
12.00, 14.15, 16.30, 19.00,
21.30: Men in Black
TUSCHINSKI 3
12.15, 14.30, 17.00, 19.30,
22.00: Bean
TUSCHINSKI 4
18.45, 21.30; do vr ma di ook
13.15, 16.00: Liar, Liar
TUSCHINSKI 5
18.45, 21.30; do vr ma di ook
13.15, 16.00: One Fine Day
TUSCHINSKI 6
12.15, 15.15, 18.15, 21.15 Bat
man Robin
DE UITKIJK (020) 6237460
16.30; zo ook 13.30; Secrets and
Travolta en Cage zetten met één lichaam twee karakters neer
Nicolas Cage in Face/Off
Voordat John Woo begin jaren negentig naar Hollywood
verhuisde verwierf hij met The Killer en Hard Boiled we
reldwijde faam als de filmreus van Hong Kong. 'Hong
Kong' staat in de filmerij voor keiharde ('hardboiled') ac
tie, die humor noch melodrama uit de weg gaat, met een
duidelijke scheiding tussen de goeden en de kwaden, en
schietpartijen met de allure van een ballet. John Woo was
'Hong Kong' in optima forma. In Amerika maakte hij ver
volgens Hard Target en Broken Arrow. Met Face/Off heb
ben ze hem gewoon weer laten doen waar hij goed in is.
FILM RECENSIE
STAN LAPINSKI
Face/Off. Te zien: Leiden, Lido 1Alphen a/d Rijn, Euro 1Amsterdam, Tuschinski 1Ca
lypso 1
FILM RECENSIE
MARK VAN DEN TEMPEL
Anaconda. Te zien: Leiden, Studio, Den Haag, Tuschinski
5, Amsterdam, City 7.
Sinds Hollywood de digitale trucendoos
wijd open heeft gezet is voor de genrefilm
een nieuwe lente aangebroken. Horror-,
science fiction- en rampenfilms kunnen nu
nog meer spektakel bieden, met als resul
taat dat voor Dante's Peak, The Relic en
Congo stokoude formules werden aange
kleed met de laatste computereffecten. Ook
Anaconda biedt b-film vermaak met een a-
film prijskaartje.
Een filmcrew vaart per schip de Amazone
af óp zoek naar een legendarische India
nenstam. Onderweg wordt avonturier Paul
Sarone (Jon Voight) opgepikt, wiens boot
op het punt van zinken staat. Sarone maakt
indruk door zijn kordate optreden, al blijft
zijn populariteit achter bij zijn onmisbaar
heid. Als teamleider Dr. Cale (Eric Stoltz)
zich verslikt in een akelig insect, weet Saro
ne wel een korte weg door de jungle om zo
snel mogelijk een ziekenhuis te kunnen be
reiken. Die weg voert precies door de bio
toop van de reuzen-anaconda, een wurg
slang van een meter of tien met kaken die
een volwassene kunnen verslinden en de
maaginhoud van een ruime middenklasser.
Eenmaal in het gebied toont Sarone zijn
werkelijke gezicht, dat van een gewiekst
slangenjager. Anaconda wordt voorafge
gaan door een tekst die vermeldt dat de
wurgslang soms zijn prooi weer uitspuugt
om het in een later stadium opnieuw te
kunnen verslinden. Als een film zo begint
weet je al genoeg. Dat wordt lachen. En in
derdaad, Anaconda is hersenloos pulpver-
maak, het beste te ondergaan met een flin
ke box popcorn en een fikse korrel zout. Dit
is het soort film waar boeven en helden ge
makkelijk uit elkaar te halen zijn doordat de
boeven harder zweten, een nare grijns heb
ben en naar de mooie meiden gluren. Want
we mogen ons in hartje Amazone bevinden,
spannende topjes kunnen natuurlijk niet
ontbreken.
Wat de inhoud en de setting be
treft mag het een Amerikaanse
film zijn, wat betreft de ensce
nering en de stijl is Face/Off pu
re Hong Kong. Het draait in de
film om de keiharde strijd tus
sen de honderd procent goede
FBI-agent Sean Archer (John
Travolta) en de navenant boos
aardige terrorist Castor Troy
(Nicolas Cage). Daarmee onder
scheidt Face/Off zich meteen
van de enigszins verwante films
van Quentin Tarantino die veel
van de Hong Kong-filmers heeft
overgenomen (vooral de luchti
ge manier waarop hij het ge
weld over the top laat gaan)
maar die lak heeft aan een der
gelijke morele tegenstelling.
Vergeleken met Pulp Fiction is
Face/Off derhalve een ouder
wetse film, al zou je net zo goed
kunnen zeggen:» minder mo
dieus.
Na een waanzinnige achter
volging op het vliegveld (com
pleet met vliegtuig en helicop
ter) weet Archer zijn aartsrivaal
te arresteren. Het gaat er zo
hard aan toe dat Troy (die de
dood van Archers vijfjarige
zoontje op zijn geweten heeft)
in coma raakt. Maar wij hebben
dan al gezien hoe Troy een bio
logische tijdbom heeft aange
bracht in het hart van Los Ange
les. Wat nu? Na veel vijven en
zessen blijkt er niets anders op
te zitten dan dat Archer, door
middel van een revolutionaire
medische ingreep, het gezicht
aanneemt van Troy (zodat hij
vanaf dat moment moet wor
den gespeeld door Cage). Aldus
toegerust laat hij zich opsluiten
in dè ultrageheime gevangenis
waar het geschifte broertje van
Troy (Alessandro Nivola) is op
geborgen, die meer weet en
luistert naar de naam Pollux
(een grapje: Castor en Pollux
zijn broers uit de Griekse my
thologie, aan de nachtelijke he
mel herdacht met het sterren
beeld Tweeling). Op dat mo
ment ontwaakt Castor Troy en
meet zich het gezicht aan van
Archer (zodat hij verder moet
worden gespeeld door Travol
ta), en meteen ook maar diens
baan bij de FBI overneemt, als
mede diens echtgenote. Het zou
flauw zijn hier te verklappen
hoe dat verder met die tijdbom
afloopt en hoe de echte Archer
het er, naar verwachting na
tuurlijk, goed vanaf brengt. In
ieder geval gaat het gepaard
met een gigantische!
nisopstand, diverse si
en en een achtervA
met twee speedbotenr
Dat Face/Off zo'n
film is geworden, ki f
eerste plaats door d 5
force van de beide ho r
Iers. Zij moeten ra
chaam twee karaktaji
ten en daarbij niet de
teit van die karakters
verliezen. Dat Travi
delijk toch de show;
wellicht doordat hi
naar mijn smaak, de
teur is van de twee.
ingehoudenheid dan
speelt hij een rijker sl
gisters. Maar je mo
niet uit het oog verlie
de leukste switch ra
die van normale mai
ep, en Cckge het orfK
wat een stuk minder
is. Hoe dan ook draa
een film waarin exi
weid in evenwicht bli f
voel voor humor en
ma, en ook psych
schrikking. Wel eens
gel gekeken en daarl
zien opdoemen vani
u het hartgrondigst h13r
BOEK RECENSIE
FRAN^OISE LEDEBOER/GPD
René Bakker, Luc Vervloet en Antoon Cailly. Geschie
denis van Turkije, 224 bladzijden, met 23 kaartën en
ruim 200 illustraties in kleur en zwart-wit. Uitgeverip
Bulaaq. Prijs 39,90.
Tijdens de stemming over de nieuwe
Turkse regering van premier Yilmaz gin
gen sociaal-democratische afgevaardig
den vorige maand op de vuist met leden
van de moslim-fundamentalistische
Welvaartspartij. In de Nederlandse situa
tie zou dat betekenen dat PvdA'efs en
GPV'ers een robbertje vechten over de
scheiding tussen kerk en staat. Wat hier
onvoorstelbaar is, is door het verldop
van de Turkse geschiedenis juist heel be
grijpelijk. Voor wie daar meer over wil
weten is onlangs een nieuwe Geschiede
nis van Turkije vol nuttige informatie
verschenen.
De uitgave is tot stand gekomen met
financiële steun van de Europese Com
missie en de Nederlandse en Vlaamse
ministeries van onderwijs. De tekst van
René Bakker, Luc Vervloet en Antoon
Gailly wordt aangevuld met schitterende
(kleuren)foto's, mooie landkaarten en
handzame statistieken over bijvoorbeeld
de bevolkingsopbouw. Extra attraétie
zijn de oude krantencartoons waarin de
roerige ontwikkelingen van deze éeuw
van commentaar werden voorzien.
Het boek begint met een inleiding
over de topografische ligging, die van het
gebied al van oudsher een brug tussen
Azië en Europa maakte. In de loop van
de geschiedenis trokken er tientallen le
gers doorheen, waaronder die van de
kruisvaarders richting het Heilige Land.
Het schiereiland werd de permanente
vestigingsplaats van onder meer Fry-
giërs, Grieken, Cimmeriërs, Scythen,
Mongolen en allerlei Turkse volkeren uit
Centraal-Azië. De auteurs benadrukken
dan ook dat Klein-Azië van oudsher een
multiculturele samenleving is geweest.
Als restanten uit het verleden leven ef
ook in het Turkije van vandaag tientallen
minderheden, al maken ze nu nog maar
minder dan rivee procent van de bevol
king uit.
Scharnierpunt in de vroege geschiede
nis was in 1453 de verovering van Con-
stantinopel door de Ottomanen, waar
mee na een bloeitijd van vele eeuwen
een eind kwam aan het Byzantijnse Rijk.
De Ottomanen veroverden de eeuwen
daarna enorme gebieden in Noord-Afri-
ka, Europa en het Midden-Oosten met
als hoogtepunt de territoriale expansie in
de zeventiende eeuw.
Koerden
Na afloop van de Eerste Wereldoorlog
testeerde er van het Ottomaanse Rijk al
leen nog een verbrokkeld en verscheurd
gebied. Het vredesverdrag met de Otto
manen, die de zijde van Duitsland had
den gekozen, werd in 1920 in Parijs ge
sloten zonder dat de Ottomaanse over
heid aan de voorafgaande beraadslagin
gen had deelgenomen. Turks Thracië en
Anatolië werden vrijwel volledig verdeeld
en bezet, de Armeniërs werd een onaf
hankelijke republiek beloofd en in de
Geallieerde besluiten was voor de Koer
den een autonoom gebied gereserveerd.
De vernederde Turken begonnen in de
jaren twintig aan een onfhankelijkheids-
oorlog onder leiding van Gazi Mustafa
Kemal Pasja, in 1881 als blondharige en
blauwogige geboren in Saloniki in het
toenmalige Europese deel van Turkije.
Als Kemal Atatürk wordt hij in Turkije
nog steeds als een heilige vereerd omdat
hij de verslagen natie een nieuw staat
kundig léven gaf.
Tekenend voor die verering is dat
Yilmaz na het vertrouwensvotum van
Vórige maand meteen een bezoek bracht
aan zijn mausoleum. ,,De republiek, die
u omschreef als 'mijn belangrijkste werk'
is in veilige handen. Wij zijn ons bewust
van de verantwoordelijkheid om uw
principes te bewaken en het niveau van
moderne beschaving te bereiken",
schreef Yilmaz bij die gelegenheid in het
gastenboek.
Hervormingen
Atatürk voerde na zijn verkiezings
overwinning in 1923 een aantal verstrek
kende hervormingen door, waaronder
'een spellingshervorming en de scheiding
vari kerk en staat. De aanleiding voor de-
zé scheiding sprak voor Atatürk vanzelf:
onder leiding van de moslims was het
Ottomaanse Rijk in verval geraakt en dat
moest voor de toekomst absoluut wor
den uitgesloten.
De auteurs wijzen met instemming op
wat W.E. Noordman daarover in De re
publiek Turkije schreef. Als zwakste zijde
van de republiek signaleerde hij al in
1948 het 'Kemalisme' de materialistische
geest sterk had bevorderd 'door de reli
gieuze ondergrond van de Turkse be
schaving volkomen te ondergraven'. Het
THRILLER RECENSIE
ARNO RUITENBEEK
Moordmontage. Robert Rosenberg. Uit
geverij Meulenhoff. Prijs 36,90.
Om de Holocaust nu nog op
een originele manier te behan
delen in fictie, zonder er een
Amerikaans rampenfilmscena
rio van te maken, is slechts aan
weinigen voorbehouden. Robert
Rosenberg lukte het in Moord
montage De karakters geven de
Avram Cohen is op een rot
manier verdwenen uit het poli
tiekorps van Jeruzalem. Veel tijd
om te mokken heeft hij niet,
want als hij in de Verenigde Sta
ten komt om zijn oude vriend
Max Broder te bezoeken, moet
hij meteen al zijn recherche-er-
varing gebruiken.
Want Broder, in Hollywood
uitgegroeid tot een succesvol
filmregisseur, is dood. De plaat
selijke koddebeier Madden
houdt het op zelfmoord, maar
Cohen gelooft daar geen snars
van. De Israëliër ontdekt dat al
les draait om Broders laatste,
nooit uitgebrachte film 'Gehei
men van de overlevenden'. Die
gaat over beider verleden in
concentratiekamp Dachali.
In de rolprent heeft Broder
het vreselijke geheim over
kampbeul Mannheii
Iemand had er alle
dat de nog niet afgei
stukken film verdw
Cohen de moeilijke tp;
lijke opdracht om uil ij
wie deze duistere figu p(
De Israëlische ault »c
berg, ex-journalist vc,op
The Jerusalem Post,
goed waar hij het
Zonder te vervallen iifr
schrijverstrucs over
kampverschrikkingen
verleden en heden
bij elkaar. Slechts het
lijk trage teihpo van t
valt tegen.
THRILLER RECENSIE
nationalisme moest de plaats innemen
van de godsdienst, 'maar dit is geenszins
in staat aan de levensopvatting de on
ontbeerlijke geestelijke en morele basis
te geven'. Noordman voorzag dat dit
zich zou wreken en kreeg blijkens de
huidige verhitte gemoederen gelijk.
De auteurs behandelen verder uitge
breid de verhouding van Turkije met de
Europese Unie, de schending van de
mensenrechten en de Koerdische strijd
voor onafhankelijkheid. Ze stellen te
recht dat de bloedige repressie van de
Koerden nog lang niet ten einde is om
dat er kennelijk geen oplossingen voor
hun politieke streven naar autonomie of
volledige onafhankelijkheid voorhanden
zijn. Als 'objectieve' historici spreken ze
ook over de mensenrechten geen oor
deel Uit. Maar ze laten de feiten spreken
en dat zegt al meer dan genoeg.
Tijdens de presentatie van zijn
thriller A.A.P.onlangs in Bur
gers Zoo in Arnhem, zag jour
nalist Jan Koesen zijn boek ver
scheurd worden door enkele
nietsontziende chimpansees.
Dat desastreuze oordeel van de
apen was lichtelijk overdreven:
AA.P. is namelijk zeker de
moeite van het lezen waard.
Eerder verschenen van hem
(ook onder zijn pseudoniem Va-
nyan) 'actuele misdaadromans'
als Bus gegijzeld, Salvo voor de
Sjah, Wit wint en Kruisvaart. In
AAP. combineert hij Internet
en genetische manipulatie met
een roedel Griekse goden.
Hoofdpersoon is Stefan
Kostopoulos, product van een
Griekse cafébaas en een stugge
Elburgse die op vakantie in de
zonovergoten archipel voor een
keertje de verboden uit de Bij
bel liet voor wat ze waren. Voor
Kostopoulos, bijgenaamd dr.
Gen, is genetische manipulatie
de toekomst. Op zijn Griekse ei
land Kaos experimenteert hij er
op los met chimpansees. De in
telligente aap, dat is zijn droom.
Om die te verwezenlijken plukt
hij een hoertje van de straat in
Piraeus en met behulp van een
chantabele gynaecoloog mani
puleert hij haar intern zodanig
dat ze een chimpansee baart.
Als ze haar 'kind' ziet, ontsteekt
ze echter in woede en doodt het
schepsel. Zijzelf komt er later
ook niet best van af.
Dan dient zich een andere
proefpersoon aan: de psycholo
ge Arlette de Brouckère, vanwe
ge haar groteske uiterlijk dr. Su
mo genaamd, die bedreven is in
het creëren van briljante com
putersimulaties. De scherpzin
nige geleerde laat zich echter
verleiden door de neonglimlach
van dr. Gen en raakt binnen de
kortste keren zwanger. Ze wil
een kind, maar zij baart onge
wild twee genetisch gemanipu
leerde chimpansees, Apollo en
Artemis. Dat is he
waarop voor dr. G
keert. Sumo neemt
tuele manier wraak
makend van de
technologie vertf]
Kostopoulos naar
computer-Hades, vvi J
goden op harddisk hf
je leren. Met dit col |d
komt Gens leven aan
draadje te hangen.
Dat Koesen van pr
tenschapsredacteur
duidelijk uit A.A.P. I n
nen een flinke li
technische termen
nemen. Wie niet ba
cachegeheugen en
houdt evenwel aan
smakelijk verhaal on ki
dragen wordt door ei
kelijke stijl en pittigi rei
Het boek ontbeert on e
wendingen, maar vf ei
de inventieve wijl h
Koesen de tocht va id
door de vele gigabyte p
des verwoordt.
