Geen hutje op de hei, maar in de
Éii
Twee Wapens van Leidei
in het hoge Noorden
'In Nederland wordt alles gepland'
NBOEK
DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1997
Veldonderzoekers NBBS speuren naar exotische locaties
.Ik zit hier in m'n strandstoel aan de rand van de
Noordzee. Voor me zie ik,een viskotter, rechts doemen
de Hoogovens in de dampige verte op, links lonken de
contouren van de pier van Scheveningen. Ik zoek een
hotel in zee. maar dat ding is nergens te bekennen.
Nu denkt u: lui varken, stap in de auto en zoek. Doe
wat.
Dat is een probleem, want ik mag niet rijden.
Niet rijden?
Inderdaad. Gistermorgen kreeg ik de opdracht om niks
meer te doen. Althans, ik mocht wel wat doen, maar
dat karwei moest ik in m'n eentje verrichten.
Gezellige boel.
Dit allemaal omdat de pagina's van Hotel Centraal tot
zaterdag (de laatste dag) zijn volgeboekt. 'Kan wel zijn',
werp ik nog tegen, 'maar hoe moet ik dat gastenboek
vol krijgen. Moet ik de lezers melden dat ik achter het
bureau een beetje zit te suffen? Da's interessant'.
Ik stap gedemoraliseerd in mijn auto. Stal 'm thuik in
Katwijk voor mijn deur en fiets met de mobiele telefoön
in mijn koelbox naar het strand. Ik wentel me in het
water en krijg ineens een schuldgevoel. Dit kan ik niet
maken.
Ik ga werken.
Met de GSM in de ene hand en een koele versnapering
in de andere. Ik bel allereerst met de eigenaren van het
vervallen Hotel Wassenaar. De heren van Holleman
Vastgoed weten nog niet wat ze met het leegstaande
gebouw aanmoeten. Lk wil nog veel meer weten, maar
ik krijg de hartelijke groeten en toet, toet, toet.
De KNVB in Zeist gebeld over een twee weken geleden
gestelde vraag of Guus Hiddink nog iets wil zeggen over
Grand Hotel Huis ter Duin. Leuk voor de pagina, toch?
Maar bondscoach Guus heeft geen zin, dus dat grote
nieuws moet ik u
ook al onthou
den.
Ik hoor op het
nieuws dat Schip
hol gaat experi
menteren met
busjes zonder
chauffeur. Mooi.
Nu nog een busje
zonder chauffeur
dat ook stukjes
kan tikken.
ROB ONDERWATER
NBBS-directeur Martin van het Kaar: „Waarom zou je twee uur lang
met een tent gaan zeulen als je die gewoon ter plekke kunt krijgen?"
foto henk bouwman
Het hotel als veelmurig
betonblokcomplex waar
luxe per definitie ge
wenst is, is tegenwoordig
te beperkt voor de avon
tuurlijke reiziger. Ex
treem is de trend. Als lo
gies, half en vol pension
niet meer aan rpodeme
eisen voldoen kan nog
worden gekozen voor concep
ten als catered chalets, extreme
budget en flexi fly drives. De
moderne reiziger -let wel dat is
dus iets anders dan een toerist-
wil öf volledige verzorging öf de
ultieme onthechting. Apparte
mentjes waarin de avancen
après ski volledig worden ver
zorgd door gekwalificeerd per
soneel. Hutjes op de hei die gre
tig worden omgeruild voor hut
jes in de boom. Als ze maar in
een exotische locatie als Kaosok
Thailand staan.
Martin van het Kaar. directeur
van de NBBS, verzorgt elk jaar
de vakantie van ongeveer een
half miljoen Nederlanders en
coördineert, zoals hij het zelf
zegt, de stoelen en de bedden in
de hotels, maar dan wel
vanachter zijn bureau. Een spe
ciaal team van 800 inkopers dat
over de hele wereld uitzwermt
op zoek naar locaties, wilde
ideeën en curieuze hotels be
paalt uiteindelijk welke vakan-
tiepaleisjes uiteindelijk in de
brochures worden opgenomen.
Dat gebeurt na een fikse dosis
marktverkenning, prijsonder-
zoek, en veel slapen in vreemde
bedden. Ook al maakt het maar
een klein deel uit van het werk
van inkopers, het 'veldonder
zoek' bepaalt wel voor een groot
deel de populariteit van het
werk. Het levert uiteindelijk
aanbevelingen op voor juweel
tjes als de drijvende floatels in
Thailand of het Paramounthotel
in New York waar alles is inge
richt door designer Philip
Starck. Als mensen zich er maar
een beetje thuis voelen, volgens
Van Het Kaar.
„Onze doelgroep ligt verspreid
over de hele breedte van de be
volking. De jeugd is wel duide
lijk een groeiende doelgroep
maar het is niet zo dat we alleen
aan de jeugd leveren. Daar heb
ben we weer speciale program
ma's voor."
De brochures Snowstars en
Tent Express laten veel bruinge-
braden mensenvlees zien, la
chende hoopjes topless en jon
gens die sangria uit de karaf
drinken. Het perfecte decor
voor jongeren die het gezel
schap van ouders tijdelijk inrui
len voor dat van leeftijdgenoten.
In de hele brochure is er slechts
tweemaal iets zichtbaar dat dui
delijk als hotel herkenbaar is.
De folder richt zich dan ook op
jongeren met weinig geld die
liever gebruik maken van cam
pingfaciliteiten.
„Maar dat kan natuurlijk ook
De Baak: een vreemde eend in de bijt
OOK HET LEIDSCH DAGBLAD/
HOTEL CENTRAAL RIJDT IN EEN
AUTO VAN HUURMIJ
HUURMIJ/AUTO PETER
PrijsvoorbeeW Daihatsu Cuore
li 3Wr- per week
L E I D EN L IN D E
Het is een vreemde eend in de
bijt aan de Astrid Boulevard in
Noordwijk. Toeristen kijken in
eerste instantie een tikkeltje
verwonderd naar het statige ge
bouw. Is dit nu een hotel of
niet?
De Baak is officieel een mana-
gementscentrum. Maar in de
zomertijd staan de deuren wijd
open voor zonaanbidders. „We
zitten mudvol", zegt Alex van 't
Hooft van De Baak.
Binnen hebben de gasten de
beschikking over de modernste
apparatuur. Internetten is mo
gelijk in De Baak. „De appara
tuur waarover de toekomstige
managers moeten beschikken
tijdens de cursussen, zijn ook
beschikbaar voor de toeristen.
Dat maakt een verblijf in de
Baak interessant."
Momenteel krijgt het gebouw
een facelift. Maar de uitstraling
van een commercieel hotel
krijgt het niet. Toeristen blijven
zich dus afvragen wat er zich af
speelt in het gebouw.
ROB ONDERWATER
Arubaanse student Gilbert Rafael op cursus in Noordwijkerliout
B
Vreemde Gasten
lussen die
op tijd rijden,
een treinennet
waarmee je
door het hele
land kan reizen
en taxi's die ko
men als je ze
oproept. Voor
Gilbert Rafael,
een 23-jarige
Arubaanse stu
dent, de meest
opmerkelijke
zaken in Neder
land. Andere
'bewonderenswaardige' aspec
ten vindt hij de gestroomlijnde
organisatie van allerlei wetten
en regelingen.Als je hier een
bankpas aanvraagt, heb je hem
een paar dagen later."
Gilbert is een van de studenten,
die op cursus zijn in het Leeu
wenhorst Congrescentrum in
Noordwijkerhout. De studenten
volgen er een driedaagse intro
ductiecursus ter voorbereiding
op hun studietijd in Nederland.
Ze krijgen er allerlei informatie
over typisch Nederlandse zaken
rond studie, voeding en verze
keringen.
Gilbert verblijft in tegenstelling
tot de anderen al enige maan
den in Nederland. Hij heeft hier
namelijk een vriendin. En door
die relatie een lichte voorsprong
opzijn cursusgenoten. Althans
wat betreft het reilen en zeilen
van de Nederlandse maat
schappij.
De Arubaan vindt Nederlanders
over het algemeen erg vriende
lijk. Maar het 'soepele' en 'gast
vrije' van de Arubaan mist hij.
Als je op Aruba
langs vrienden of
kennissen loopt,
vragen ze je altijd
binnen en krijg je
te eten. Hier moet
je een eetafspraak
maken. Zoiets
wordt hier van te
voren geregeld.
Alles en alles is of
wordt hier ge
pland."
Soms ervaart hij
dat als handig,
maar het doodt
een beetje de spontaniteit, het
gekke, het vrolijke en het ver
drietige in de mens. „Daarom
geef ik mezelf wel eens een dag
je vrijaf: 24 uur niks plannen,
gewoon een beetje hangen en
rondkijken, maar als je een stu
die wilt afmaken, kun je je dat
eigenlijk niet veroorloven."
Gilbert gaat informatiekunde
studeren aan de HTS in Arn
hem. Een gemeente die hem
vooral aantrekt vanwege het ve
le natuurschoon in en rond de
stad. „Ik ben natuurlijk ook al in
Amsterdam geweest, maar daar
vind ik het veel te rommelig en
te druk. Ik hou van natuur. Dat
is ook het meeste wat ik mis van
Aruba: de stranden en de zee."
„In Aruba heeft iedereen, hoe
wel er voortdurend steen en
been wordt geklaagd over de in
komsten, echt iedereen een au
to. Voor elk huis zie je er min
stens drie staan. Dat is in Ne
derland wel anders. Als student
kan ik hier niet in een auto rij
den, maar dat mis je weer niet
zo, omdat het openbaar vervoer
„Als je hier een bankpas aanvraagt, heb je hem een paar dagen later",
aldus Gilbert Rafael.
foto henk bouwman
zo goed is geregeld.
De student vindt dat Aruba mo
menteel wat 'afglijdt' naar Ame
rikaanse 'toestanden'. „De Aru
banen zijn hun eigen cultuur
een beetje aan het inleveren in
ruil voor het grote geld uit Ame
rika. Jammer, want niet alles in
het leven is voor geld te koop.
heel modern. Zelfs de tenten
zijn bij ons te huur. Waarom
zou je twee uur lang met dat
ding gaan zeulen als je het ge
woon ter plekke kunt krijgen?"
Zelfs in de zogeheten rondavels
in het Zuid-Afrikaanse wildpark
Skukuza dient het gemak de
mens. De hutten die eens wer
den bewoond door de zwarte
bevolking, zijn nu met drie ster
ren opgewaardeerd tot modieus
verblijf met geheel verzorgd
avontuur.
Fully inclusive, ook een nieu
we trend, tot de drankjes aan
toe. Expedities door Aziatische
en Afrikaanse landen die tegelij
kertijd van alle comfort zijn
voorzien. Mensen willen niet le
ven uit de koffer. Iedereen wil
meer en verder Een grote groep
wil Büchje spelen en nieuwe
ruige werelden ontdekken op
Reunion of Mauritius. Maar het
omgekeerde is ook mateloos
populair. Reizen naar plekken
die hun uitstraling danken aan
hun manmade attractions. Las
Vegas bijvoorbeeld. De hotels
daar vormen op zich een we
zenlijk onderdeel van het reis
doel."
Net zoals plekken die tot voor
kort voor publiek no go waren.
Toen Nelson Mandela drie jaar
geleden werd vrijgelaten ging
Zuid-Afrika als vakantiebestem
ming plotsklaps van taboe naar
salonfdhig. Dat betekende dat
binnen no time alles aan horeca
uitgecheckt moest worden.
„Zuid-Afrika bleek ontzettend
populair. Kaapstad heeft dezelf
de mediterrane kwaliteiten als
een stad als Nice. En het is toch
leuker dan de dertigste keer
Griekenland." Wat ook bleek
toen honderden inkopers ston
den te trappelen om toeristisch
Zuid-Afrika in kaart te mogen
brengen.
Een indicatie voor de populaire
uitstraling van het beroep. Maar
het is niet de enige job waarbij
mensen zich op verantwoorde
wijze en vijf-sterren-manier la
ten verwennen volgens Van Het
Kaar.
„Ik heb begrepen dat journalis
ten er ook wat van kunnen.
PABLO CABENA.
Hotels in Appingedam en Vries danken naam aan reizende lakenkooplieden
IRENE NIEUWENHUIJSE.
Wa« doen die
Leidse sleuteltjes in
Drente? En waarom
staat er in Gronin
gen een 'Leids' ho
tel? Nietsvermoe
dende bezoekers
krabben zich veelal
verbaasd op het
hoofd. Relatief
dicht bij elkaar ge
legen, staan in het
Groningse Appin
gedam (bij Delfzijl)
en in het Drentse
Vries (bij Eelde)
twee hotels met de
zelfde - voor het ge
bied nogal bizarre -
naam: Het Wapen
van Leiden. Het on
verklaarbare feno
meen blijkt een
overblijfsel uit de
tijd dat er nog post
koetsen reden.
„Net zaten er nog
twee mensen op
het terras, die zich
afvroegen hoe dat
nou kon", zegt medewerker Matdiias Wes
tera van het 'hotel-café-restaurant met za
len en kegelbanen' in Vries. „We krijgen
die vraag vaak, wat 't Wapen van Leiden in
Vries doet. Daarom hebben we zelfs een
uiüeg op papier gezet."
Eeuwen terug voert de geschiedenis. In
1612 is het hotel in Vries opgezet als een
herberg met eigen bierbrouwerij. Net in
die tijd ontstond er ook een postkoetsver
binding tussen het westen en het noorden.
Deze vorm van 'openbaar vervoer' was erg
in trek bij Leidse lakenkooplieden. Zij gin
gen geregeld naar de stad Groningen om
daar handel te drijven. Vries was de laatste
tussenstop en vanaf deze plaats was het
over de zandwegen nog 'een dag gaans'
naar de Martinistad.
Eigenlijk hadden de Leidenaars een broer
tje dood aan het zaken doen in Groningen.
In deze stad werd binnen de muren han
del gedreven en dus moesten de laken
kooplieden belasting betalen. Zij richtten
daarom een handelspost op in Vries eri
hingen daar het stadswapen van Leiden
op. Een antieke vorm van belastingontdui
king en bovendien hoefden de Leidenaars
zo een dag korter te reizen. De Groningse
kooplieden moesten voortaan naar Drente
voor de Leidse lakens en zo werd daar in
de volksmond gezegd: 'we gaan naar de
Het Wapen van Leiden in Appingedam staat vooral bekend om zijn 'echte Groninger koffieta
fels'. foto pi
herberg met het Wapen van Leiden'.
„Het hotelgedeelte willen we eigenlijk
kwijt", zegt Matthias Westera. „We heb
ben maar acht kamers, met twee gemeen
schappelijke douches en toiletten, en ei
genlijk wordt er niet zo veel gebruik van
gemaakt. Alleen handelsreizigers, verte
genwoordigers logeren hier nog wel eens.
Net als heel vroeger, eigenlijk. Het stads
wapen van Leiden, dat hangt hier nog
steeds."
Het Wapen van Leiden in Appingedam -
een meer dan duizend jaar oud stadje vlak
onder Delfzijl - staat tegenwoordig bekend
als een 'gerenommeerd hotel' met 28 ka
mers, 'voorzien van alle comfort'. Het
'sfeervolle restaurant' serveert een lekkere
warme maaltijd maar staat vooral toch ook
bekend om zijn 'echte Groninger koffieta
fels'.
Volgens eigenaresse Jenny Bos is ook dit
Wapen van Leiden ontstaan door de in
vloed van Leidse handelsreizigers. Iets la
ter dan de collega-herberg in Vries, in het
begin van de achttiende eeuw om precies
te zijn. Jennie Bos zegt dat het hotel te ma
ken heeft met de postkoetsroute naar de
Baltische staten. „De Leidse kooplieden
maakten hier in Appingedam een tussen
stop. Ze brachten in het Wapen van Lei
den de nacht door en ook werden hier de
stal waarvi
de paardet
gasten stoi
werd eenc
de grote u
een concei
gemaakt di
gebruikt d(
Rederijker
het Nut er
feesten."
„In 1957 is
tel verkocht aan de familie Wiersdi
naam Wapen van Leiden werd we
hersteld."
„In 1960 is het hotel verkocht aani
meente Appingedam. Die stelde ee
ter aan."
„In 1970 brandde de keuken uit. H
werd direct na die brand verkocht
heerVisscher. Dehotel-accomm» jte
was verouderd en ging achteruit. D en
Visscher begon in hericafé-gedeelH jj1)
discotheek, in 1971 voor Appingèdi ,k'
uniek. Het liep zo goed dat Visschs |s-
vroegere concertzaal ombouwden
theek. En dat was weer een strops 1 e
gemeente, die één van haar groots!
verloren zag gaan. De concertzaal'
voordien gebruikt voor onder ande
nastiekuitvoeringen."
„Mijn man heeft het hotelgedeelte
gekocht", zegt Jennie Bos. „Het Wt
van Leiden is toen dus eigenlijk int
gesplitst. Meneer Visscher ging ven
zijn discotheek en wij hebben hetl
weer opgebouwd. Vanuit LeidenQ
wel belangstelling. Toen wij in 1971
zaak hadden gemoderniseerd env
bouwd heeft Leiden ons een pente
aangeboden. Die hangt hier nogstt
ANNETVAN AARSEN
