SCHAPEN
Op vakantie
met 200
Rotterdam komt met circlebus
Wie BOEM hoort, is 'dood'
Toerisme
Vliegende Dienders
Op het terrein van het Nederlands Politiemu
um in Apeldoorn vindt vandaag een klopjacl
plaats met helicopter en politiehond. De ach
volgingsscène moet de bezoekers inzicht vei
schaffen in de samenwerking tussen de Polit
Luchtvaartdienst en de afdeling speurhonde
de Dienst Levende Have Politie. De demonsi
ties beginnen om 12.15 en 15.15 uur en vorn
een onderdeel van de tentoonstelling Vliegei
Dienders, die tot en met 26 oktober in het m
um aan de Amhemseweg 346 te zien is.
Informatie: 055 - 54 30 69 1
W ol venonderzoek
Sinds 1995 organiseert wol venonderzoeker J( i
van de Vlasakker uit Amerongen natuurreiz?
naar het bos van Bialowieza in Polen. In dit
laatste oerbos van Europa kunnen de deelnei
wetenschappers helpen bij een onderzoek na
wilde wolven. De natuurtoeristen assisterenL
der meer bij de 'radio-tracking' (het volgen n
de dieren die een radiohalsband dragen), sp*P
onderzoek, wild-tellingen, zoeken naar gedoB
prooidieren en wildobservaties. Dit jaar zijnen
nog mogelijkheden om mee te werken aan ej
wolvenonderzoek dat op 19 september begin
dat duurt t/m 30 september of t/m 10 oktob?1
Ook in de periode van 19 december tot en ni
januari zijn er nog plaatsen vrij.
Informatie: 03 43 - 45 63 54. K
Jam-markt in Neede
Doodgewone aardbeienjam en simpele apjtfn
stroop, maar ook ambachtelijke marmelade/3'
chutneys, relishes, mincemeat, mintjelly, leiF1
curd, ecologische jam, winejam van pitlozei?0
ven, marmelades van oeroude fruitrassen, fif1
specialiteiten gemaakt door vluchtelingen ur
asielzoekerscentrum en honderden andere f/a'
producten uit binnen- en buitenland. Dat all1
maal is woensdag 13 augustus van 11 tot 18 ip-
te vinden op de Nationale Jam-markt in het(
derse Neede. Uiteraard zijn veel van die fruitté
lekkernijen ook te proeven. Onder het motto1
'Geen bijen, geen jam' richten imkers een ea
tentoonstelling in.
Informatie: 05 45 - 28 88 54.
Naast de toeristische tramlijn 10 heeft Rotterdam nu ook een circlebus. In de praktijk zijn
dat vier busjes, die acht tot twaalf passagiers kunnen meenemen en die tot en met 28
september langs de belangrijkste attracties en bezienswaardigheden in de Maasstad zul
len rijden. De zestien haltes van de vaste ringroute liggen in de binnenstad, het toeris-
tisch-recreatieve centrum Waterstad, de Kop van Zuid, en het Museumpark. Met een
dagkaart (5 gulden voor volwassenen - kinderen tot twaalf jaar een rijksdaalder) kan de
hele dag op elke halte worden in- en uitgestapt. De wachttijd zal naar verwachting niet
langer zijn dan een kwartier. De busjes zijn herkenbaar aan het speciale logo, dat ook op
de haltes is aangebracht. Tot 1 september wordt door de week van 10 tot 16 uur gereden,
op zaterdag van 10 tot 18 uur en op zondagen van 11 tot 16 uur. Van 2 tot en met 28 sep
tember is de circlebus tot 22 uur in bedrijf.
Om eens te ervaren hoe het is om in een land als An
gola te wonen, kunnen bezoekers van het Afrika Mu
seum in Berg en Dal (bij Nijmegen) op het ogenblik
door een heus mijnenveld lopen. Probeer de over
kant maar eens te halen van een lapje grond van vier
bij zeven meter. Wie BOEM hoort is 'dood' of heeft
een been, voet of oog verloren. Bizar misschien,
maar, gelooft woordvoerster J. Giesen van het Afrika
Museum, het is wel een manier om het publiek be
wust te maken van de dagelijkse realiteit in Angola
en al die andere landen waar na jaren vechten de
landmijnen nog her en der verspreid liggen.
De 'attractie' maakt onderdeel uit van een pro
gramma dat het museum samen met het Nederlands
Instituut voor Zuidelijk Afrika (NIZA) heeft georgani
seerd. Zo kan men zich onder meer ook bekwamen
in het bespelen van Afrikaanse instrumenten, het (zo
goed en zo kwaad als mogelijk) spreken van Xhosa
(de taal van Mandela) en het dansen op gumboots
(mijnwerkerslaarzen). Bovendien kunnen kinderen
Afrikaans speelgoed leren maken en kan er worden
gevoetbald tegen een Afrikaans elftal.
Giesen: „Het is een héél bijzonder programma, dat
gezien de realiteit niet alléén maar leuk en gezellig
hoeft te zijn." Zij geeft daarbij toe dat ze in het begin
best moeite had met het idee van het mijnenveld.
Maar nadat ze het zelf eens uitgeprobeerd had tij
dens het Festival Mundial, was ze om. „Je ervaart
hoe het is een stap te zetten in zo'n gebied. Je bent je
bewust van elke stap en de risico's die dat met zich
meebrengt. Het is echt niet zo: hoe meer knalletjes,
hoe leuker, het is beklemmend."
LIMBURG MONICA WESSELING
We lopen met de schaapskudde
het dorpje Boukoul (L) binnen.
Links uitbundig bloeiende tuin
tjes vol viooltjes, geraniums en
afrikaantjes; rechts de geuren
en kleuren van een rijke be
groeiing. Pauline en ik kijken el
kaar aan en proesten het uit.
„O, mijn hemel, dat wordt 'n
ramp." En inderdaad: als we
Boukoul uitlopen, zie ik achter
me links wat afgeknabbelde ste
len en rechts de resten van
groen. Ron verblikt noch ver
bloost. Een geranium die wél uit
de pot gerukt is, maar niet is
opgepeuzeld, zet hij onverstoor
baar terug op z'n oude plaats.
Dwalen op de grote stille hei
de. Compleet met tweehonderd
schapen én een hond. Geen be
nul van tijd, nieuws of mode
verschijnselen. Gewoon buiten
zijn, overgeleverd aan de ele
menten. Beetje plantjes kijken,
naar vogeltjes luisteren en filo
soferen over het leven en aan
verwante zaken. Hoe vaak had
ik daar niet over gedroomd als
ik weer eens plat over het stuur
van mijn fiets gebogen, de trein
probeerde te halen? Of me rot
ergerde in een volle winkel? Of
achteraan moest sluiten in de
file? De droom komt uit: ik ga
een week met een kudde scha
pen door Midden-Limburg lo
pen. Samen met negen andere
vakantiegangers die er 'al net zo
aan toe zijn als ik'. Herder Ron,
paard Lydia en hond Bobbie
maken de groep compleet.
Het regent pijpenstelen als op
maandagmorgen de treintaxi
het erf van boerderij De Was-
sum in Venlo oprijdt. Tussen de
modderige plassen staat een
Pipo-de-Clown-achtige huifkar.
Paard en kudde zijn in geen vel
den of wegen te bekennen. Al
snel komt uit één van de schu
ren een jonge, lange man. Het
blijkt Ron Bekker te zijn, de her
der. Dat wordt de eerste bijstel
ling van mijn vooroordelen.
Herders zijn dus niet altijd oud
en kromgebogen.
Nadat we kennis hebben ge
maakt met Lydia het paard en
Bobbie de bordercollie vertrek
ken we naar de Venlose heide
om de schapen te gaan opha
len. Bobbie is door het dolle
heen: er mag weer worden ge
werkt! Hij rent dwars over de
heide op de kudde af. Linksom,
rechtsom, zonder dat Ron ook
maar iets hoeft te zeggen brengt
hij alle dieren in een mum van
tijd naar ons toe. Een werkne
mer om van te dromen.
Jeroen Bosch
Deze middag leren we omgaan
met de hond, want dit wordt
een 'participerende vakantie'.
We worden geacht allemaal af
en toe het paard te mennen en -
met hulp van de hond - de
schapen te sturen. Ook kaartle
zen, koken, afwassen en andere
hand- en spandiensten staan op
het programma. Luieren is er
niet bij.
Dat omgaan met een hond
ziet er bedrieglijk eenvoudig uit.
Bobbie is acht jaar oud en afge
keurd voor wedstrijden. Hij
bleek zó enthousiast dat hij aan
vijf schapen (het normale wed
strijdaantal) niet genoeg heeft.
Voordat ik me goed en wel heb
gerealiseerd dat ik deze week
herderinnetje ben, luistert de
hond al naar me. Moeiteloos di
rigeer ik de kudde van links
naar rechts en van voor naar
achter. Bijna moeiteloos welte
verstaan, want als ik op een ge
geven moment een commando
denk te geven waarmee Bobbie
drie afgedwaalde schapen moet
Dwalen met de kudde. Geen benul van tijd, nieuws of modeverschijnselen. Gewoon buiten zijn, overgeleverd aan de elementen.
FOTO'S MONICA WESSELING
terugbrengen, 'begrijpt hij me
verkeerd' en stuiven vijftig scha
pen alle kanten op.
Het regent nog steeds als we
dinsdag op pad gaan. Ik loop
achterin. Het lijkt wel het circus
van Jeroen Bosch. Voorop de
kaartlezers, direct daarachter de
tweehonderd schapen en dan
weer wat wandelaars. Paard Ly
dia (met huifkar waarin alle
spullen) sluit de rij. Al snel
doemt een met lichten beveilig
de spoorwegovergang op. Ron
zet de schapen stil en legt uit
dat we de dieren in grote vaart
over de rails moeten jagen. Het
paard komt later.
Ron roept prtt, prtt, prtt,
zwaait en klapt. Schapenvoetjes
trappelen, staarten wippen om
hoog en alle dieren bereiken
veilig de overkant. Een zucht
van verlichting ontsnapt de tien
aankomende schapenhoeders.
Dan is het de beurt aan Lydia.
De overgang óp is geen pro
bleem, maar dan - tussen het
spoor - zet ze de vier poten uit
elkaar en weigert verder ook
maar een stap te doen. Beelden
van een aan flarden gereten
paard doemen op. Hoor ik nou
echt een trein of is het verbeel
ding? Wie zei ook alweer dat lo
pen met schapen ontspannend
is? Opeens besluit Lydia toch
maar door te lopen.
We arriveren veilig aan de an
dere kant, laten de stad achter
ons en lopen het platteland op.
Getrappel van schapenhoefjes
voor je en geklipperdeklap van
paardenhoeven achter je. De
geur van bloeiende liguster ver
mengt zich met de stank van
schapenpoep. Langzaam maar
zeker komt er een weldadig ge
voel van rust over me.
Boos
Tegen lunchtijd wordt Lydia
verlost van zadel, haam (tuig),
teugels en hoofdstel en even
aan een boom gebonden. Ach
terin de huifkar staan twee gro
te kisten met lekkernijen. Het
regent en waait nog steeds,
maar niets kan de pret drukken.
Voort daarom maar weer, de
schapen achterna. Vanmiddag
men ik Bobbie en dat blijkt een
behoorlijk inspannende klus.
Steeds weer willen schapen de
andere kant op dan gepland en
moet ik Bobby aan het werk
zetten. De middag verglijdt en
we komen aan bij de kampeer
boerderij. Vlug schapen en
paard verzorgen, koken, eten,
afwassen en kort na het vallen
van de duisternis de tent in.
Enkele uren later alweer, zijn
we welgemoed op weg. Als we
de provinciale weg op lopen,
voel ik me een vierdaagseloper
die met succes de zware tocht
heeft volbracht. Automobilisten
stoppen en kijken vertederd
naar de hond, de schapen,
paard, huifkar en ons. Wij - elf
verzopen katten - maken het
peloton compleet. Limburgers
hebben de naam gemoedelijk
en rustig te zijn, maar ook hier
bevestigt de uitzondering de re
gel. Een man (ja hoor, in een
dure auto) probeert, als hij van
achteren op de kudde stuit, al
slalommend de schapen te pas
seren. Alsof ze het er om doen,
waaieren de dieren breed uit.
Telkens steekt er eentje de weg
over. De man wordt bozer en
bozer. Steeds venijniger tikken
de vingers op het stuur, steeds
grimmiger wordt de gelaatsuit
drukking.
Wij - onervaren - worden wat
zenuwachtig en geven Bobbie
aanwijzingen om de kudde bij
een te halen en in de rechter-
wegberm te parkeren. Daar wil
Ron echter niets van weten.
„Nee hoor, hij wacht gewoon
maar." Als er uiteindelijk een
krap twee meter breed gaatje
ontstaat, glipt hij er door. Rake
lings langs de schapen. Niet al
leen voor de automobilisten is
het even wennen: ook wij moe
ten ons behoorlijk aanpassen.
Normaliter bepaalt de wande
laar zelf zijn tempo: nu doen de
schapen dat.
De regen die ons dagen ach
tereen teisterde, heeft eindelijk
plaats gemaakt voor een aarze
lend zonnetje. De afgelopen da
gen hebben we al enkele tien
tallen kilometers afgelegd. Voor
mij - als geoefend wandelaar -
geen probleem, maar paard Ly
dia, die normaliter op stal staat,
lijkt last te hebben van blaren.
Die middag houdt ze het, op
een lommerrijk weggetje, voor
gezien. Pauline die vanmiddag
op de bok zit, probeert het op
alle mogelijke manieren - van
lief verzoekend tot streng beris
pend - maar het helpt geen zier.
Lydia blijft dienst weigeren tot
dat Pauline de berm induikt en
handenvol sappig groen plukt.
Als het Lydia wordt voorgehou
den, trapt ze erin. De colonne is
weer op weg.
De dagen 'vervliegen' razend
snel en voor we het weten is het
vrijdagmiddag. Naast een uitge
rust (en wat verregend) gevoel
en prettige herinneringen,
neem ik blijkbaar nog iets mee.
Stank. In de trein snuffen mijn
mede-reizigers met een vragen
de blik in de rondte. Wie stinkt
daar zo? Ik glimlach en denk:
'Bèèèèèh.'
Informatie: Vijf dagen mee met de
schapen (van maandag tot en met
vrijdag) kost 490 gulden per persoon,
inclusief overnachtingen (in tenten)
en eten en drinken. De reis begint en
eindigt in Venlo. De reis kan uitslui
tend Dij de VW Limburg in Valken
burg worden geboekt (telefoon 043 -
60 17 34 5). In de zomermaanden
doen de schapen het rustig aan. Data
in het najaar zijn: 18 t/m 22 augustus,
25 t/m 29 augustus, 1 t/m 5 septem
ber, 8 t/m 12 september, 15 t/m 19
september en 22 t/m 26 september.
Tegen lunchtijd wordt
paard Lydia verlost van
zadel, teugels en hoofd
stel. Achterin de huifkar
staan twee grote kisten
met lekkernijen.
Avondkaasmarkt
Edam kreeg in 1520 van keizer Karei V het
een kaasmarkt te houden. Later verleende
Willem van Oranje het eeuwigdurend
kaaswaag. In de Edammer kaasmarkt leeft
eeuwenoude traditie voort, compleet met
dragers, handjeklap en het wegen van de
de bolvormige kazen in de Waag.
trekt het schouwspel zich bij kunstlicht,
negen en elf uur wordt de kaas aangevoe
gelegenheid van het evenement staat de
ge, historische binnenstad van Edam in
light.
Informatie: 02 99 - 37 17 27.
Op zoek bij de ANWB
In vijftig ANWB-winkels is sinds enige tr
multimediahoek ingericht. Bezoekers
daarin op eigen houtje via een simpel te
nen beeldscherm hulp krijgen bij het
van een vakantie in eigen land of in
bevat de computer een selectie uit de
Campinggids van de ANWB, een
informatie over de Nederlandse
Alle informatie kan in kleur worden gepr
Een optreden van de 'Fanfare a Cavallo del Re§
mento dei Carabinieri a Cavallo' belooft één vaV
hoogtepunten te worden op de Nationale Tapt?
Taptoe in het zadel
In Breda wordt van donderdag 21 tot en metf
terdag 30 augustus de Nationale Taptoe geh|
den. Plaats van handeling is het aan 4.0001%
kers plaats biedende 'muziektheater' in defy
van Zoudtlandkazerne in Breda. De 43ste edj
van het evenement heeft een 'bereden' karaljp
Veel paarden en motoren dus, maar ook eeri;
treden van het Voormalig Regiment Wielrijdg
De opmerkelijkste verschijning zal echter
schijnlijk een uit Rome afkomstig muziekkope
zijn met de fraaie naam 'Fanfare a Cavallo d^he
Reggimento dei Carabinieri a Cavallo'. jled
