Tropisch Pleinpop scoort in de breedte
k>rmaal-fans pissig over varkenspest-geruchten
Cultuur&Kunst
Letterkundig Museum
verwerft archieven
Van het Reve en Den Besten
Geen artistiek directeur
voor Concertgebouworkest
'Hoorde u
dat? Dit is
terreur!'
«dale uitgave Danzig-triiogie Huilende Elvis in Deurne wereldnieuws
PAG 11 AUGUSTUS 1997
Het Letterkundig Museum in
Den Haag heeft de archieven
van Karei van het Reve en Ad
den Besten in zijn bezit gekre
gen.
Karei van het Reve (1921), de
geleerde broer van volksschrij
ver Gerard (van het) Reve,
schonk het museum cahiers die
hij volkladde als slavist, recen
sies, persoonlijke documenten
en een groot pak brieven die hij
vanaf de jaren veertig uitwissel
de met privé-personen of zake
lijke contacten zoals tijdschrift
redacties en uitgeverijen.
Van het Reve studeerde Slavi
sche letterkunde in Amsterdam
en werd drie jaar na zijn pro
motie in 1954 benoemd tot
hoogleraar aan de Rijksuniversi
teit Leiden. Hij schreef behalve
vertalingen uit het Russisch
twee detectiveachtige sleutelro
mans, Twee minuten stilte
(1959) en Nacht op de kale berg
(1961), maar werd vooral be
kend door zijn polemische es-
savs en columns in NRC Han
delsblad, het Parool en de lite
raire tijdschriften Hollands
Maandblad en Tirade. In 1981
kreeg hij daarvoor de P.C.
Hooftprijs. Spraakmakend was
vooral zijn Huizinga-lezing uit
1978, waarin hij de vloer aan
veegde met de literatuurweten
schap.
Essayist/vertaler/dichter Ad
den Besten (1923) heeft met na
me als redacteur van uitgeverij
Holland een belangrijke bijdra
ge geleverd aan de hedendaagse
dichtkunst. Hij manifesteerde
zich als pleitbezorger van de
poëzie van de jonge Vijftigers en
daaraan verwante dichters. Zijn
archief bevat veel brieven die
getuigen van vriendschappelij
ke banden met tal van Neder
landse schrijvers, onder wie
Gerrit Achterberg, Remco Cam-
pert, W.F. Hermans, Ed Leef-
lang en Simon Vinkenoog.
Als dichter debuteerde Den
Besten in 1930 met Opwaart-
sche Wegen. Zijn tot op heden
laatste bundel, Een stem boven
het water uit, dateert van 1973.
amsterdam anp
De Duitse componist, dirigent
en organisator prof. dr. Peter
Ruzicka (49) wordt voor onbe
paalde tijd artistiek adviseur
van het Koninklijk Concertge
bouworkest. Dat heeft woord
voerder Sjoerd van den Berg be
kendgemaakt. Er is nog steeds
geen nieuwe artistiek directeur.
Het orkest zoekt al een tijdje
naar een opvolger voor de vorig
jaar vertrokken artistiek direc
teur Jan Zekveld. Begin dit jaar
werd gezegd dat het orkest
waarschijnlijk nog voor de zo
mer een keuze zou hebben ge
maakt. Dat is echter niet gelukt.
Uit de kandidaten aan wie toen
werd gedacht, heeft het orkest
geen keuze kunnen maken.
Piet Veenstra, die na het ver
trek van Zekveld als artistiek ad
viseur werd benoemd, blijft het
Concertgebouworkest eveneens
van advies dienen.
umenta naar bezoekersrecord
De internationale kunsttentoonstelling Documenta in
[stevent af op een nieuw bezoekersrecord. Halverwege de
nstellingsperiode zijn er al 309.000 bezoekers geweest.
ïs de organisatoren ziet het er naar uit dat het record van
Jge Documenta, in 1992, overtroffen wordt. Toen kwamen
itaal 609.000 mensen. Een woordvoerster zei dat het de
;atie niet zozeer gaat om het vestigen van een record als
het bereiken van de minimaal 500.000 bezoekers die no-
om de begroting sluitend te maken. De tiende Docu-
die op 21 juni is begonnen, duurt tot 28 september.
ijovïsie Songfestival in Birmingham
lSj Het volgende Eurovisie Songfestival wordt in mei vol-
8 Sar in Birmingham gehouden. De stad is gekozen uit veer-
jndidaten. Groot-Brittannië organiseert het festival omdat
Êfin Dublin de Britse groep Katrina and the Waves won.
•ujt43e Eurovisie Songfestival, dat bijna 17 miljoen gulden
In%sten, doen 25 landen mee. Naar schatting honderd mil-
l Ijkers zullen er getuige van zijn. Onder de deelnemers is
beierland. Het zag er aanvankelijk naar uit dat ons land
8 )u meedoen, maar het kreeg toch een plaats op grond van
eJniddelde aantal punten over de laatste vijf jaar. In Dublin
^pe de Nederlandse groep Mrs. Einstein met vijf punten op
Tr/PlaJ,S
rui
seum Moskou na elf jaar weer open
rujj. Na elf jaar verbouwen gaat het Historisch Museum
jtMoskouse Rode Plein in de herfst weer open. Het 125
itside. rode bakstenen gebouw aan de rand van het plein
eefi 1986 voor een algehele renovatie gesloten. Het project
is fe zich wegens geldgebrek voort tot premier Viktor Tsjerno-
gejn de regering dit jaar opdroeg de betalingen te hervatten,
n.pvan de 40 tentoonstellingszalen gaan 1 september open,
nil voor de feestelijkheden ter gelegenheid van het 850-jarig
(n van Moskou. Het gerenoveerde museum heeft een
egarderobe en een nieuw restaurant en café.
aband mag niet meer optreden
Istad De Cubaanse Salsagroep La Charanga Habanera
Is maanden niet meer optreden op radio en televisie om
kleden te sensueel bewegen en hun teksten te uitgespro-
n. De Cubaanse partijkrant Granma schreef gisteren dat
baanse publiek „diep geschokt" was door de „heftige
fewegingen" van de groep tijdens het recente internatio-
Lgdfestival in Havana. Het Cubaanse Muziekinstituut
je groep verboden nog langer in binnen- of buitenland op
jen totdat de bandleden hun repertoire en dans aanpas-
e-LuipaarcT voor Bertolucci
De Italiaanse filmregisseur Bernardo Bertolucci is vrij
stond aan het begin van het Filmfestival van Locarno onder-
^len met een 'ere-Luipaard' voor zijn hele oenvre. De prijs
1.000 franc werd op het Piazza Grande#in de Zwitserse stad
{regisseur overhandigd. Aansluitend was zijn film 'Last
rin Paris' uit 1972 te zien in een nieuwe versie. Verder
het festival gerestaureerde kopieën van zijn vroege films
del petrolio' uit 1965 en 'Partner' uit 1968. De 57-jarige
icci, die begon als assistent van Pier Paolo Pasolini, boek-
jrootste succes met 'De laatste keizer', die in 1988 met in
tegen Oscars werd onderscheiden.
uill
'gsl
recensie hans keuzers
Pleinpop met Honey, I'm Home. De Lift,
Killing Frances, Deire, The Beatbusters Far
mer John, The Bartales, As The Eye. Skik, I
SIS en Burma Shave Gezien: 10/8, terrein
Molen de Valk, Leiden
Een gammel podiumpje, een
viertal bandjes met behoorlijke
beperkingen en een ongelooflij
ke plensbui bij de laatste band
Get Close, dat was in het kort de
eerste editie van Pleinpop. Gis
teren tapte het zevende Plein
popfestival uit een heel ander
vaatje. Niet alleen stonden er
twee professionele podia naast
elkaar, maar bovenal verbreed
de de organisatie de horizon
door niet louter talentvolle
Leidse bandjes te programme
ren maar ook publiekstrekkers
als Burma Shave en het Drentse
Skik naar het terrein van Molen
de Valk te lokken. Pleinpop
groeide daarmee dit jaar van
een 'typisch klein Leids popfes
tivalletje' uit tot een volwaardig
Popfestival.
Vier stoere dames in het
zwart, dat moet wel een me-
talsound geven. Honey I'm Ho
me speelt een speelse, maar ook
superstrakke set met Coumtney
Love-achtige huilende vocalen
en heeft daarnaast de nodige
humor. „Meisjes, laat het pu
bliek niet te lang wachten",
klinkt het met hoge stem
vanachter de drumkit, als de
bandleden wat al te lang pauze
nemen.
„Voor ons is het eigenlijk nog
ochtend, want we zijn om half
vijf uit Leeuwarden vertrok
ken". aldus de zanger van De
Lift. Hun melodieuze ietwat
vlakke Nederlandstalige pop
muziek komt dicht in de buurt
van het Klein Orkest. Vooral het
nummer 'Op zoek naar iemand,
want alleen is maar alleen'
komt door een perfect zwierig
orgeltje dicht in de buurt van de
Haagse topband van weleer.
Comfortabele wegwerppop
met een Stevie Nicks in het
klein. Deire werpt vooral met
het folkie-nummertje 'Black
Blue' alle schroom van zich af
en krijgt meer dan een dikke
voldoende. Broodnodige ver
koeling op deze tropische zon
dag komt van de Beat Busters.
Swingende eerste rijen laten
zich niet alleen de prettige ska-
tonen welgevallen, maar steve
nen steevast af op de slang met
spuitend water direct voor het
skapodium. Met veel gevoel
voor dramatiek combineert de
groep uit Geldermalsen een
doordringende strakke beat met
spetterend koperwerk.
Het avondprogramma wordt,
op het redelijke bezochte par
keerterrein van Molen de Valk,
ingeleid door The Bartales.
Voorman Bartel Bartels ziet er
uit als een verbrande rooie
kreeft, maar zingt vooral 'Time'
met dreigende Fatal Flowers-
achtige gitaarlijnen als een eer
ste klas entertainer naar grote
hoogte. 'We'll meet again' als
afsluiter is doordrenkt met pa
thos en de band zal ongetwij
feld gaan scoren in het clubcir
cuit.
Leidse tussendoortjes als As
The Eye en ISIS kunnen zich
maar matig meten in het veld.
As The Eye levert een nogal
vlakke set, klinkt onsamenhan
gend en heeft onvoldoende
goed songmateriaal. I$I$ komt
in november met een nieuwe
CD en laat het eerste gedeelte
van het publiek flink pogoën.
Het doemige karakter van de
songs klinkt geforceerd naarma
te je er meer van hoort, daar
kan het covertje 'Baby, I want
you know' ook niet veel aan
veranderen.
'Skik' uit Drente heeft een
beetje een off-day. De band met
de grappige in dialect gezongen
Nederlandstalige nummers
kiest voor een up tempo-set en
slaat de gevoelige ballades jam
mer genoeg over. 'Kloteweer' als
titel en nummer gaan er echter
in als koek.
Afsluiter Burma Shave'
brengt de gebruikelijke mix van
stijlen met vooral een knipoog
naar het zuiden van Amerika.
Het singlehitje 'Hippies' staat
nog als een huis en het talrijke
publiek laat zich lekker swin
gend gaan. Alleen dat afsluitend
buitje van de eerste Pleinpop op
deze tropische dag heb ik wel
een beetje gemist.
I$l$ liet het publiek flink pogoën.
leiden dimitri walbeek
De popconcerten van Plein
pop op het terrein bij molen
de Valk vallen niet bij ieder
een in de smaak, blijkt zon
dagavond opeens. „Mijn
heer, ik houd de hoorn even
in de lucht dan kunt u het
horen", belt een zeer ge
spannen F. Sloof, wonende
aan het Stationsplein, om
kwart over zes. „Hoorde u
dat?", zegt ze even later, „Dat
is nou Pleinpop. Daar zitten
we al twee dagen mee. Het is
niet te harden. Dit is ter
reur", schreeuwt ze door de
hoorn.
„Onze stationflats funge
ren gewoon als klankbord.
Onze kinderen kunnen 's
avonds niet meer slapen.
Met deze hitte kunnen we de
ramen fatsoenshalve niet
eens opendoen. Ik heb de
politie gebeld. Maar die zei
alleen dat er nou eenmaal
een vergunning is aan ge
waagd en dat het nog tot elf
uur vanavond duurt. Dit is
een grof schandaal. Dit kun
je toch niet maken?", ver-
Ze oppert met harde stem
om de concerten volgend
jaar maar op een weiland te
laten plaatsvinden. Of aan de
Wassenaarseweg, waar K G
oefent. Maar nooit meer bij
molen de Valk, blijkt heel
duidelijk. „We zijn allemaal
ten einde raad. En nu zeggen
ze dat het volgend jaar mis
schien weer doorgaat. Dat is
nou leven in een van de
duurste steden van Neder
land. Schandalig!"
Tass, een van de groot-
irlogse Duitse schrijvers.
p 16 oktober zeventig,
j ij Meulenhoff viert dat
speciale uitgave van de
?n Danzig-triiogie,*
e Grass zijn wereldfaam
aren vijftig en begin ja-
ig schreef Crass de drie
I waarin Danzig, het
fan de Oostzee waar hij
zijn jeugd doorbracht, als mid
delpunt fungeert. De speciale
uitgave van Meulenhoff omvat
herdrukken van de romans 'De
Blikken Trommel' en 'Honden
jaren' en een nieuwe vertaling
van de novelle 'Kat en Muis'.
In 'Die Blechtrommel' loopt
de dwerg Oskar Matzerath
trommelend door de voormali
ge Duitse havenstad. Door zijn
ogen ziet de lezer de Duitse ge
schiedenis tussen 1933 en 1945
voorbijtrekken, waarbij Grass
met name de kleinburgerlijke
mentaliteit op de korrel neemt.
Ook 'Katz und Maus', waarin
de schrijver op ironische wijze
het verhaal vertelt van de
„held" Mahlke met de grote
adamsappel, speelt grotendeels
in de nazi-tijd, .terwijl 'Hunde-
jahre' de hele eerste helft van
deze eeuw bestrijkt.
Günter Grass is al jarenlang
de enige serieuze Duitse kandj-
daat voor de Nobelprijs voor li
teratuur.
Het huilende Elvis-beeld in een slaapka
mer van vijf bij drie meter in het Bra
bantse Deurne is wereldnieuws. Vandaar
dat er wat de 46-jarige Elvis Presley-imi
tator Toon Nieuwenhuisen betreft vanaf
woensdag een bedevaart op gang mag
komen naar zijn slaapkamer. Nieuwen
huisen heeft inmiddels niet alleen alle
Nederlandse en Belgische radio- en tv-
zenders over de vloer gehad, maar ook
tv-ploegen uit Duitsland en Engeland.
Allerlei kranten ruimden een plaatsje in
voor op z'n minst een foto van de Bra
bander en zijn huilende beeldje, zelfs de
zeer serieuze Financial Times uit Lon
den.
„En het houdt maar niet op. Ik ben
zelfs gebeld vanuit Memphis, Amerika.
Het lijkt wel of ik een megaster ben", al
dus de door alle publiciteit enigszins be
duusde Nieuwenhuisen. Inmiddels heb
ben al enkele honderden mensen een
bezoek gebracht aan zijn huilende
beeld. Voor de tranen heeft hij een ver
klaring. „Hij huilt voor al zijn fans over
de hele wereld. Hij weet hoeveel die van
hem houden." Hij zegt nadrukkelijk dat
er geen sprake is van trucs. „Deze week
zijn er op een middag uren achter elkaar
televisieploegen aan het werk geweest.
Er stonden duizenden watts op, maar
het beeldje bleef nat. Dat hebben die te
levisiemensen zelf kunnen constateren.
En het water proeft zout, het zijn echt
tranen", aldus Nieuwenhuisen. Gezien
alle publiciteit gaat Nieuwenhuizen zijn
slaapkamer vanaf woensdag van 's mor
gens 10.00 tot 's avonds 21 uur openstel
len voor het publiek. „Ik laat de bede
vaart nou maar beginnen", aldus Nieu
wenhuisen die zegt dat hij daar op
dracht van Elvis zelf voor heeft gekregen.
Tegelijkertijd werkt de Elvis-imitator aan
een nieuwe show, ook al in opdracht van
de grote meester zelf. „Hij heeft me ver
teld dat zijn geest in mij is, als ik zing."
rtjes uit Brabant nemen alles mee, behalve varkenspest'
j» henk van celder
0- Heb je al gehokt', luidt
dihrift op het zeiknatte T-
1 «zweet en met bier door-
lil', toont Normaal-fan en
dfse varkensboer Gerde-
^pVonderen zijn rug. „Ja-
Pi in Toldiek zeker." In
kkomt de Babrander „de
dj uitfeesten." De 27-jari-
3°iensboer uit Rips voelt
^ierdagavond welkom in
afiterhoekse dorp, waar
1 het meest omstreden
uit haar bandgeschie-
ieelt. „Normaal is een
ilie. Of je nu uit Lim-
[riesland of Groningen
aal-fans geloven niet
varkenspest als een
schaduw op deze
•ut meereist. Dat de na-
rots van boerenland als
kpreider wordt bestem-
'Jkt in en rondom de Cir-
'ffgrote verontwaardiging,
niven Heze dan?", doelen
°p de Limburgse feest-
,Daar hebben ze geen
.ttingsbakken. Overal
die hetzelfde publiek als
1. Daar hoor je niemand
5fwan van Vonderen be
te angst van de Achter
en Overijsselse boeren,
/nden drukt dezelfde
T$ls een loodzware last.
kilometer bij ons van-
ïai de pest voor het eerst
L. ^ot nu toe 's var'
hst aan zijn erf voorbijge-
ia| ligt het bedrijf door het
llnd nagenoeg stil. „Puur
ilMaai ik sta er mee op en
t*ee naar bed." Bang dat
■rfelswijk „de varkenspest
ïtalen" is de Brabander
'ps. „Nee. Straks thuis
k met vijfentwintig pot-
ir achter de kiezen eerst
nog de stal in, de dieren contro
leren. Gewoon vooraf goed dou
chen. Als dit een camping was
en ik hier op vakantie, had jij
niet eens hier gezeten. Voordat
hij met beladen kartonnen
dienblad de snikhete Circustent
weer induikt, klinkt het verbit
terd: „Het is allemaal politiek.
Den Haag wil van de boeren af.
Zij hebben verschrikkelijk ge
blunderd."
Om zes uur heerst rust in het
Zelhemse dorp. Ongehinderd is
de Circustent te bereiken. Van
de vooraf aangekondigde boe-
renblokkade is geen sprake. De
boer uit Velswijk, die tot in
Overijssel tevergeefs steun
zocht, heeft zijn actie noodge
dwongen moeten afgeblazen.
Tot opluchting van Normaal,
organisatie en de Zelhemse
burgemeester T. Heere. Genie
tend van alle media-aandacht
beleeft de parmantig rondstap
pende burgervader de avond
van zijn leven, al is hij voor aan
vang van het concert reeds ver
dwenen.
Na achten stroomt de Circus
tent vol. Nauwlettend ziet de
organisatie toe dat een kleine
drieduizend fans voor de ingang
het met ontsmettingsmiddel
doordrenkte schuimrubber be
treden. Onderling wordt door
band en roadcrew het onder
werp vakenspest zoveel moge
lijk gemeden, zegt crewlid Ruud
Straub. „We willen deze tour
wel gezellig houden."
Velswijk ontvangt fans uit an
dere boerenstreken hartelijk,
merkt Brabander Jakko Verhal
len uit Vinkei uit gesprekken
met dorpsbewoners. „De boer
tjes uit Brabant nemen alles
mee, behalve de varkenspest",
beweert hij.
.Ik bint deur de Grolsch ont
smet', prijkt achterop de witte
overal van Rudy Vriezen uit Zei-
Bezoekers van het Normaal-concert: ontsmet door Grolsch. foto gpd
hem. Voorbereid op de komen
de bierdouche, vind hij de
stemming vooraf toch minder
uitbundig dan normaal. „Al die
ophef zorgt voor een domper.
Ronduit belachelijk dat Nor
maal de schuld van de uitbrei
dende varkenspest krijgt, vin
den Jaap van der Leij en Anja
Hilbrands uit Hoogeveen. „Er is
niks bewezen. Ook bij ons zijn
de boeren hartstikke bang. Het
gaat te ver om Normaal af te
lasten."
Hoefgetrappel en trompetge
schal kondigen even voor
tienen de boerenrockers aan.
Oorverdovend wordt de im
mens populaire band begroet.
Duizenden voeten dreunen op
de plankieren. Half ontblote lij
ven koelen zich in de snikhete
tent massaal met bier.
Normaal speelt gedreven. Pas
na het derde nummer toont Jo-
link zijn grote irritatie, die hij
vooraf aan de pers heeft ge
toond. Jolink is de varkenspest-
geruchten over zijn geesteskind
meer dan zat. „Doodziek word
ik van al die verhalen in de me
dia. Boeren hebben hun eigen
verantwoordelijkheden. Eerlijk,
wie dezer dagen nog boer is, is
een superboer." Voordat het ge
lijknamige nummer wordt inge
zet, verzekert hij zijn fans voor
eens en altijd: „Normaal heeft
helemoal niks met de varkens
pest te maken."
