Veel meer geld nodig voor kunst
Polar bestreed met muziek demonen in zijn hoofd
Cultuur Kunst
Lottie
Hellingman
naar
Miss Saigon
|ak Sziget: popfestival
eiland in de Donau
IRDAG 9 AUGUSTUS 1997
IS
geldende Kunstroute tijdens Uitshow
e_cht* Utrecht besteedt tijdens de presentatie van het nieuwe
turele seizoen deze nazomer voor het eerst ook uitgebreid
idacht aan beeldende kunst. Op 29 en 30 augustus is er een
ciale kunstroute door de stad, waarbij 32 galeries hun deuren
en een voorproefje geven van exposiües in het komende
oen. De jaarlijkse cultuurmarkt kreeg ook een nieuwe naam.
fcgenvoeter van de grote Amsterdamse Uitmarkt presenteert
cht de op stapel staande programma's in theater, film, dans,
iek en kunst voortaan onder de noemer 'Uitshow'. Het
igdance Festival toont op vrijdagavond de 29e op pontons
Oudegracht nogmaals de klapper van het afgelopen jaar,
Bal Moderne. Het publiek kan zelf de heupen losgooien tij-
is de manifestatie Dansen op de Gracht. Verder klinkt tijdens
fjitshow het startschot voor het Holland Festival Oude Mu-
c, dat tot en met 7 september duurt. Ter afsluiting van de cul-
rmarkt is er zaterdagavond in poptempel Tivoli en in cul-
rpaleis Winkel van Sinkel een groot Stadsfeest.
Wethouder Pechtold vindt cultuuruitgaven aan de lage kant
Leiden staan nieuwe, forse uitgaven voor cultuur te
wachten. Tot die vaststelling komt de nieuwe cultuurwet
houder Alexander Pechtold (D66) na 'ruim 100 dagen
wethouderschap'. Hij baseert zich op de gesprekken die
hij de afgelopen periode heeft gevoerd met en de rappor
ten die hij heeft gelezen van de directeuren van de Leidse
culturele instellingen.
,,Ik heb de directeuren een tip
gegeven. Ik heb ze gezegd dat
ze al hun claims van tafel moe
ten halen. Ze maken veel meer
indruk als ze laten zien wat ze
kunnen doen voor het geld dat
ze nu krijgen dan dat ze om
meer geld vragen."
De directeuren moeten zich,
volgens Pechtold, duidelijker
opstellen. „Ik weet zeker dat dat
werkt. Zeker nu de verkiezingen
eraan komen", voegt de wet
houder er met een vette knip
oog aan toe.
Pechtold wil niets weten van
de suggestie dat de financiële
problemen waarmee de cultu
rele sector kampt het gevolg zijn
van een te hoog ambitieniveau.
„Welnee, Leiden moet nog veel
hoger in de culturele boom
gaan zitten en zich niet als pro
vinciestadje laten wegcijferen.
Het is de hoogste tijd dat cul
tuur als een economisch goed
wordt gezien. Die bus Japan
ners op weg terug van de Keu
kenhof moet niet in Delft stop
pen voor de overnachtingen
maar in de stad waar Rem
brandt is geboren. Nu moet de
sector zich voortdurend verde
digen tegen de opmerking dat
het veel geld kost. Maar dat
geldt toch ook voor afvalverwer
king en onderwijs?"
De wethouder wijst erop dat
Leiden in vergelijking met ste
den van gelijke omvang qua
cultuuruitgaven 'aan de lage
kant zit'. Eigenlijk vindt hij dat
vreemd. „Wat anders dan het
AZL, de universiteit, het histori
sche stadscentrum en cultuur
heeft Leiden nog meer te bie
den?", vraagt hij zich hardop af.
„Onze kracht ligt toch niet in
grote bedrijventerreinen? Van
buiten worden in deze stad
tientallen miljoenen guldens
gepompt in de culturele sector.
Ik doel nu op de rijksmusea die
bijna allemaal in de steigers
staan. Leiden heeft de plicht om
daarop in te haken."
Pechtold is zich ervan bewust
dat zijn verhaal vreemd kan
overkomen. De gemeente heeft
de afgelopen jaren immers al
vele miljoenen guldens geïnves
teerd in het opknappen van de
Leidse cultuurtempels. Een
aantal gebouwen - Schouwburg
en Muziekhuis M123 - staan
momenteel in de steigers en
voor het Leids Vrijetijdscentrum
en de Lakenhal is een ver- en
nieuwbouwplan in de maak.
Pechtold: „Keer op keer blijkt
dat niet goed is nageadacht
over hoe een gebouw moet
worden geëxploiteerd nadat het
is opgeknapt. Gemeenteraads
leden stellen niet de vraag: 'Wat
willen we nè de verbouwing?'
Op de oude manier doorgaan of
geven we een impuls? De erva
ring leert dat een instelling, die
met hetzelfde bedrag moet
doordraaien in een vernieuwd
gebouw in de problemen komt.
We kunnen het niet bij stap 'A'
laten, we zijn ook verantwoor
delijk voor stap 'B'.
Pechtold kiest het Rem
brandt-atelier als voorbeeld.
„Dat staat nu wel mooi te zijn
aan het Galgewater, maar de
toerist wordt enorm teleurge
steld als hij er binnenkomt. En
tussen de dag waarop het Wa
genmakersmuseum open ging
en de eerste wagenmakers erin
trokken zat ook een veel te lan
ge periode. In de toekomst
moet meer aandacht worden
geschonken aan de inhoud: wat
willen we dat er in die fraaie ge
bouwen gebeurt?'
Voor de korte termijn geldt,
als het aan Pechtold ligt, dat de
directeuren het nog even moe
ten blijven doen met de huidige
budgetten. „Ook al hebben ze
allemaal aangegeven dat die te
gering zijn." Pechtold zegt niet
van plan, en ook niet bij machte
te zijn, om direct na het zomer
reces 'het roer om te gooien'.
scheveningen gpd
Terwijl Liesbeth List via de
media alsnog probeert aan
werk te komen voor het thea
terseizoen 1997/1998, is Lot
tie Hellingman (19) aan de
slag gegaan in de cast van
'Miss Saigon'. List en Hel
lingman speelden afgelopen
seizoen de hoofdrollen in de
musical 'Eindeloos!', een
productie die komend thea
terseizoen had moeten door
spelen. Bij schouwburgdirec
ties bestond echter te weinig
belangstelling voor 'Einde
loos!' zodat onverwachts het
doek viel voor deze musical.
De overstap van Helling
man naar 'Miss Saigon' is het
resultaat van de inspannin
gen van Gerard Comelisse,
één van de directeuren van
de Amsterdamse theaterpro
ducent Bergen. Dat bedrijf
ging begin deze zomer fail
liet, onder meer als gevolg
van de grote verliezen die
'Eindeloos!' opleverde door
het uitblijven van een ver-
volg-toumee.
Hellingman speelt in het
ensemble van 'Miss Saigon'
in het Scheveningse Circus
theater. Ze is daarnaast un
derstudy voor de rol van El
len, één van de vrouwelijke
hoofdrollen in die musical.
Wethouder Alexander Pechtold: „Leiden moet veel hoger in de culturele boom gaan zitten en zich niet als
provinciestadje laten wegcijferen." foto hielco kuipers
Stones weer
op tournee
new york ap
De Rolling Stones gaan binnen
kort weer op tournee in de Ver
enigde Staten, zo heeft de New
York Post gemeld. De start van
de tournee in september zal
volgens de krant binnen twee
weken worden bekendgemaakt
en samenvallen met de ver
schijning van een nieuw album
van de Stones bij Virgin Re
cords. De Amerikaanse tournee
zal tot het einde van het jaar
duren, waarna de Stones ook
andere delen van de wereld met
een serie optredens zullen vere
ren. De Rolling Stones waren
voor het laatst in 1994 met
'Voodoo Lounge' op tournee in
de VS.
hilversum rené megens/gpd
Even is Eric Linder van zijn a
propos. „Oh, mijn god", klinkt
het uit de mond van de Iers-
Zwitserse singer/songwriter als
reactie op de opmerking dat in
vergelijking met Linder de no
toire hypochonder Bill Callahan
overkomt als een gelukkig man.
Dat kan hij niet menen, zie je
Linder denken. Toch voelt het
zo, want Linder gaat onder de
naam Polar op zijn solodebuut
'Polar 1' nog dieper dan Smog-
man Callahan op diens plaat
werk.
„Oh, mijn god. Toen ik de mu
ziek van Smog hoorde, dacht ik:
hij is een fantastisch songwriter,
maar hij heeft een dokter nodig.
Ik ben verrast door jouw op
merking. Ik heb Callahan eens
ontmoet. Ook toen dacht ik, wat
is die vent depressief, zeg. Die
zit echt totaal aan de grond. Een
hele avond lang sprak hij niet
één fatsoenlijk woord. Hij was
heel erg in zichzelf gekeerd. Zo
ben ik zelf niet."
Die indruk wekt Linder inder
daad niet. Er zit een wereld van
verschil tussen de Linder van
'Polar 1' en de Linder die op een
zonnig terras vertelt. Met mu
ziek heeft hij de demonen in
zijn hoofd bestreden. Het sobe
re en intense egodocument 'Po
lar 1' handelt over verlies van
vrienden, zelfdestructie en een
zaamheid. 'Solitude is worser
than being dead' stelt Linder in
'My best friend'. 'Could I be a
killer?' en 'Mother, do you wan
na be your lover?', het zijn en
kele vragen die een getormen
teerde Linder zichzelf stelt op
een indrukwekkende lo fi-plaat.
Met eigen opname-appara
tuur, een akoestische gitaar, een
mondharmonica en wat toetsen
nam Linder in de keuken van
zijn flat in het centrum van Ge-
nève een stel liedjes op. Inci
denteel gebruikt Linder een
elektrische gitaar en had hij
hulp van anderen. Qua emotio
nele impact kunnen die econo
mische liedjes zich meten met
die van Smog, Lou Barlow's
Sentridoh, Tim Buckley en Pala
ce Music. Linders buurman was
wel eens kwaad vanwege de ge
luidsoverlast. Maar juist op het
moment waarop Linder een
knal voor zijn kop verwachtte,
werd alles goed uitgepraat. De
whiskey smaakte daarna beiden
goed.
,,'Polar 1' is een depressieve
plaat", geeft Linder toe. „Maar
ik vind het geen negatief album.
Polar: „Muziek is voor mij iets serieus. Daarom heb ik mij gestort op mijn solo-project." foto gpd
Het maken van deze plaat was
voor mij echt een positieve er
varing. De cd is zeer belangrijk
voor mij. Jarenlang zat ik in zak
en as wat mijn privé-leven, stu
die en werk betrof. Ik gleed
steeds verder weg en ik kwam
tot een punt dat ik iets sterks en
nieuws in mijn leven nodig had.
Op een gegeven moment be
sloot ik dat ik mij op mijn eigen
muziek wilde richten. Het is een
soort therapie, die plaat. Ik heb
tweeënhalf jaar in therapie ge
zeten. Die hielp wel. Tot op ze
kere hoogte. Daarom moest ik
iets anders doen. Actief worden.
Het draaide om drie woorden:
'do or die'. Iets ondernemen of
er volledig aan onder door gaan.
De plaat was de start van een
geheel nieuw leven. Ik had nu
iets om over te dromen, iets om
naar uit te zien. Sinds de plaat
uit is, ben ik op tournee, ont
moet ik mensen. Het ziet er nu
positief uit voor mij."
Vijf jaar speelt de nu 24-jarige
Linder pas gitaar. Hij zat in een
experimentele popband, die al
leen in Zwitserland een plaatje
uitbracht. „Dat was een goede
ervaring, maar ik hield er niet
van om met een band te spelen.
Ik wilde mijn eigen gevoelens
uitdrukken. De andere musici
wilden vooral plezier maken,
optreden. Muziek is voor mij
iets serieus. Daarom heb ik mij
gestort op mijn solo-project.
Dat was zo'n anderhalf jaar ge
leden."
De kwetsbaarheid die de mu
ziek van Palace Music, Smog en
Sentridoh zo menselijk maakt,
kenmerkt ook de composities
van Linder. „Een dergelijke op
merking kan ik zeer waarderen.
Want zo ben ik. Zo wil ik klin
ken. Vrolijke muziek betekent
niets voor mij. Alle opnamen
die op de plaat te horen zijn,
zijn ook de eerste versie die ik
heb opgenomen. Zo kon ik mij
het beste uitdrukken. Van een
aantal nummers heb ik twee,
drie versies opgenomen. En die
klonken minder puur. Twee
nummers van de plaat zijn zelfs
gebruikt om mijn nieuwe opna
me-apparatuur te testen."
Voor de aanschaf van die ap
paratuur had hij trouwens
twaalfduizend dollar nodig. Die
had hij niet. Dus verkocht hij
veel van zijn spullen. Want Lin
der moest en zou die plaat ma
ken.
Zijn jeugd was een ongelukki
ge. Linder had een heel negatief
zelfbeeld. Dat kwam volgens
hem door zijn dominante, ge
welddadige vader bij wie hij
niets goed kon doen. De proble
men met zijn vader werkten
door in zijn relaties met vrien
den en .geliefden. Meerdere
mensen hebben echter dergelij
ke problemen, zo heeft hij be
grepen uit brieven die mensen
hem zonden naar aanleiding
van zijn liedjes.
In de teksten van 'Polar 1'
stelt Linder zich vragen als
'Can I be a killer?' Nee, luidt het
antwoord nu. „Op zestien-, ze
ventienjarige stelde ik mij aller
lei vragen. Wil ik zoals mijn va
der worden? Kan ik anders zijn?
Of word ik een moordenaar? Ik
had een heel vreemde relatie
met mijn ouders. Ik was altijd
erg bang voor mijn vader, maar
heel close met mijn moeder. Ik
had dromen over vreemde rela
ties met haar, zelfmoordge
dachten en dat soort dingen.
Dat lied over mijn moeder gaat
ook over het gegeven dat ik
moeilijk kon omgaan niet ge
weld. Ik kon ook moeilijk nee
zeggen. Ik voelde mij snel
schuldig tegenover andere
mensen. Dat is mijn duivelse
kant. Mijn donkere kant.
Waarom ik een zin als 'Solitu-
tide is worser than being dead'
schreef? Ik was niet voor niets in
therapie. Ik was serieus in
moeilijkheden. Soms voelde ik
mij ontzettend alleen. Met nie
mand kon ik over mijn proble
men praten. Of ik het nu niet
moeilijk vind om over dat soort
dingen te spreken met een jour
nalist die ik net tien minuten
ken? Nee, want ik voel mij nu
op mijn gemak met mijzelf. Ik
ben nu eerlijk. En zo uitzonder
lijk is het nu ook allemaal weer
niet. Heel veel mensen zullen
zich in de teksten van mijn
songs herkennen.
Concerten: 22 augustus:
Lowlands-festival Dronten; 12
of 13 september: Crossing Bor
der, Den Haag.
srt O'Sullivan.
schrijving cursisten K&O
het eiland verspreid acht podia.
Op het hoofdpodium staan elke
avond enkele bands van wereld
formaat. Voor dit jaar zijn tot nu
toe gecontracteerd: dEUS, Faith
No More, The Prodigy, Rollins
Band and Descendents, New
Model Army, Helmet, Apollo
440, Pantera, Motorhead, Toy
Dolls, Galliano, Iggy Pop, Cardi
gans, Foo Fighters, Chumbaw-
amba, The Scorpios en The
Charlatans.
Op de kleinere podia spelen
minder bekende bands uit
West- en Oost-Europa. Vorig
jaar was de Nederlandse band
The Chords nog te gast. Verder
zijn deze podia decor voor com
plete minifestivals. Zo is er een
Afrikaans podium en een Iers
podium, compleet met Ierse
pub. Voor wie rustig even van
alle decibels wil bijkomen, is er
zelfs klassieke muziek.
Het programma gaat de
meeste nachten door tot het
weer licht wordt, vooral op de
kleinere podia, op de dansvloer,
in de bioscoop en in de kroe
gen. Midden op het festivalter
rein bevindt zich een grote
camping, waarvan de prijs bij
het entreekaartje is inbegrepen.
gN» De inschrijving voor cursussen van de Leidse Volksuni-
siteit K&O is begonnen. Dagelijks tussen 9.00 en 16.00 uur kan
ji kiezen uit een groot aanbod van taal-, studie- en creativi-
scursussen. Voor geïnteresseerden die eerst willen overleg-
i welke cursus het geschikst voor hen is, heeft de universiteit
Irmatiedagen ingesteld. Zaterdag 30 augustus is de eerste in-
ïiatiedag (11.00 en 15.00 uur).
rcade ruziet over hardtrance
gcrn» Is Hardtrance een muziekstijl of een gedeponeerd han-
jmerk? Over die vraag boog zich in kort geding de Utrechtse
jitbankpresident Schepen. Producer G. Ruseier uit Spijkenis-
jad de naam Hardtrance als merk gedeponeerd. Toen on-
zs Arcade Music Company uit Nieuwegein een compilatie-cd
fHardtrancemuziek onder die naam uitbracht, vatte Ruseier
op als inbreuk op zijn merk. Gisteren eiste Ruseier dat Arca-
Je cd's uit de handel zou halen. Ook wil hij een voorschot
25.000 gulden op de 90.000 schadevergoeding die hij in een
jemprocedure eist. De uitspraak is op 19 augustus.
lbert O'Sullivan naar Nederland
Een kwart eeuw geleden was hij herhaaldelijk in Top
te zien: Gilbert O'Sullivan. In kleren die uit de crisistijd le-
te komen, zong de Brit met het opgeschoren koppie zijn hit
hing Rhymed'. Wekenlang stond de schlemiel met de grote
in de hoge stem nummer 1. Dit najaar komt hij terug naar
Ierland voor veertien concerten. De crisisoutfit is allang ver-
jnen en het destijds opgeschoren hoofd is nu bezaaid met
Aan liedjes uit het verleden zal O'Sullivan niet ontko-
igfl. 'Claire' en 'Underneath the blanket go' staan nog steeds
:èijn repertoire. O'Sullivan treedt onder meer op in Den Haag
iotterdam, repectievelijk op 6 en 9 november.
liberalisering van Oost-
a, komen ook de popfesti-
"i dit deel van de wereld
Jifoals in Budapest, waar vol-
maand voor de vierde
net Diak Sziget-festival ge
len wordt. Diak Sziget biedt
lang popmuziek van
fe en kleinere allure, thea-
ïans, workshops en sport,
it alles op een unieke loca-
penluchtmuseum krijgt elf miljoen
fiEMHet Nederlands Openluchtmuseum krijgt van het mi-
'erie van Cultuur een bedrag van elf miljoen gulden voor de
iiwbouwplannen. De nieuwbouw kost in totaal 35 miljoen
den. Het museum investeert zelf ongeveer vijftien miljoen,
jmiljoen wordt gevraagd als Europese subsidie. Het resteren-
ledrag moet bijeen gebracht worden via sponsorgelden. De
gwbouw die volgend jaar begint moet in 2008 klaar zijn. Het
bedoeling dat de verouderde ingang van het museumter-
een totale gedaanteverwisseling ondergaat. Bij de ingang
chijnt ook het Hollanddrama, een gebouw waarin bezoekers
tijdreis door Nederland kunnen maken. Als het Hollanddra-
klaar is blijft het museum wellicht het hele jaar open.
festival wordt gehouden
et Obudai-eiland in de Do-
inidden in Budapest. Diak
{t betekent letterlijk Stu-
JSneiland, maar het festival
jt bepaald niet alleen voor
pten georganiseerd,
f hele eiland is een week
festivalterrein, compleet
Nnkeltjes, een postkan
nen politiepost, EHBO, te-
hcellen en sanitair. Alles is
eiland voorhanden, maar
de unieke ligging mid-
jfl de stad is het zonde om
fcn keer Budapest in te
om een van de Jugends-
of voorname win-
te bezoeken.
F Diak Sziget staan over
