Musical Joe
ook in Den
Haag te zien
Broadway wacht invasie van nieuwe musicals
Ophef over 'filmdebuut' Bill Clinton
Cultuur Kunst
'Haagse'
Appel naar
Amsterdam
Schone
Schijn
'Weg met alle flauwekul van
Leiden Cultuurstad'
Russische piano-virtuoos
Sviatoslav Richter overleden
De Wolkenbouwer
4S
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 1997
Zone-expositie in Den Haag
den haag In galerie Arts Place aan de Lange Vijverberg in Den
Haag is vanaf morgen een expositie te zien van de vereniging
Zone, gevestigd aan de Nieuwstraat in Leiden. Te zien is toege
paste en beeldende kunst, waaronder: meubels, keramiek, siera
den en glaskunst. Verder presenteert de meta fysische schilder
Frans Erkelens zich met het thema engelen'. De expositie duurt
nog tot eind augustus en is van vrijdag tot en met zondag te be
zoeken. tussen 12.00 en 17.00 uur.
Retrospectief Alfred Hitchcock
amsterdam Het Nederlands Filmmuseum houdt nog tot en met
31 augustus een retrospectief rond de master of suspense. Alfred
Hitchcock. Daarbij komen vrijwel alle meer dan vijftig films die
hij regisseerde, aan de orde. Elke dag worden twee verschillende
films vertoond, om 19.00 en om 21.30 uur. Op de zaterdagen tot
en met 23 augustus ven alt de tweede voorstelling om plaats te
maken voor 'Romantiek in het park": openluchtvoorstellingen
op het terras van het Filmmuseum (alleen bij goed weer).
Tentoonstelling Verkadeplaatjes
edam» In het Verkade album 'Langs de Zuiderzee' (1914) be
schreef Jac.P. Thijsse een rondreis om de Zuiderzee. De illustra
ties van J. Voerman jr.. L.W.R. Wenckebach en E. Koning lever
den er prachtige beelden bij. historisch van grote waarde. De
watersnood van 1916 leidde tot enorme veranderingen in het
gebied: de Afsluitdijk en de inpoldering. Verkade heeft de origi
nele illustraties, aquarellen, bewaard. Ter gelegenheid van haar
25-jarig bestaan heeft de Vereniging tot Behoud van het IJssel-
meer een aantal werken mogen lenen voor een tentoonstelling
in het Edams Museum. Nog te zien tot en met 28 september.
Delft Chamber Music Festival
delft» Kamermuziek in Delft. Vandaag gaat het eerste Delft
Chamber Music Festival van start. Het programma bestaat uit
veertien concerten in tien dagen, in de Van der Mandelezaal in
Museum Het Prinsenhof. Het festival omvat zowel klassieke als
moderne kamermuziek.
Nieuw cursusseizoen LVC/LVP
leiden» Demuziekcursussen en -workshops van het LVC en de
LVP worden met ingang van het nieuwe seizoen gebundeld. Het
komend half jaar zullen deze nog in het LVC aan de Breestraat
zijn. daarna in de uitbreiding van het Muziekhuis Ml23 van de
Leidse Vereniging van Popmuzikanten. Tot vrijdag 12 september
kan men zich inschrijven voor het komende seizoen. Op maan
dag 29 en dinsdag 30 september zullen de nieuwe cursussen be
ginnen.
Expositie Kunstcentrum Haagweg 4
leiden In het Leidse Kunstcentrum Haagweg 4 zijn nog tot en
met zondag 17 augustus werken te zien van een groot aantal
kunstenaars uit het pand. In de expositieruimte wordt een over
zicht gegeven van verschillende disciplines en stijlen. De werken
van circa twintig deelnemers zijn te zien van donderdag t/m
zondag tussen 13.00 en 17.00 uur.
De musical Joe, het nieuwste product uit de stal van Joop
van den Ende, komt begin december naar Den Haag. De
musical gaat 31 augustus in het Amsterdamse Carré in
première en zal na drie maanden verhuizen naar het
Congresgebouw in Den Haag.
Rolf Koster, Vera Mann, Stanley Burleson en Mathilde Santing in 'Joe'.
foto covert de roos
Toen de plannen voor Joe wer
den bekendgemaakt, was het de
bedoeling dat de musical het
land zou doortrekken. Maar
naarmate de musical meer ge
stalte kreeg werd al snel duide
lijk dat rondreizen een kostbare
zaak zou worden en leek het er
op dat Joe niet buiten Amster
dam te zien zou zijn. De kosten
van de nieuwe musical liggen
rond de 25 miljoen gulden.
Theater Carré is de laatste
maanden grondig verbouwd
om Joe te kunnen uitvoeren.
Voor de musical worden de
meest geavanceerde theater
technieken gebruikt. Zo zal tij
dens de voorstelling een bran
dend vliegtuig door de zaal sui
zen. Om dergelijke stunts te re
aliseren zijn Britse technici naar
Nederland gehaald.
Al snel na aanvang van de
kaartverkoop zag het er naar uit
dat de musical langer bezoekers
zal trekken dan de geplande
drie maanden in Carré. Omdat
Carré niet de mogelijkheden
heeft een voorstelling zonder
tijdslimiet te laten spelen een
zogenoemde open einde-pro
ductie moest worden ge
zocht naar geschikte locaties
buiten de hoofdstad. Het Con
gresgebouw was de enige plaats
die een aantal maanden kon
worden vrijgemaakt.
Of Joe na vijf maanden Con
gresgebouw weer terugkeert
naar Carré is nog niet bekend.
Dat hangt mede af van het aan
tal kaarten dat wordt verkocht.
Tot nu toe zijn er voor Joe
64.000 toegangsbewijzen be
steld. Dat zijn ongeveer veertig
uitverkochte voorstellingen in
Carré, bijna zes weken. Om Car
ré tot 1 december vol te krijgen
moet ongeveer het dubbele
aantal kaarten worden verkocht.
Joe lijkt in het Congresge
bouw een directe concurrent te
worden van Miss Saigon, dat
momenteel successen viert in
het Circustheater in Schevenin-
gen. De musical met Willem
Nijholt in de hoofdrol beleeft
zondag zijn 250ste voorstelling
en is al tot april 1998, de laatste
maand van Joe in Den Haag,
volgeboekt. Van echte concur
rentie kan daarom geen sprake
zijn.
Joe is het verhaal van een
drieste Amerikaanse vlieger in
de Tweede Wereldoorlog die in
allerlei relatieproblemen ver
zeild raakt. De hoofdrol zal ge
speeld worden door Stanley
Burleson, andere belangrijke
rollen zijn er voor Vera Mann,
Mathilde Santing en Simone
Kleinsma. De muziek is van Ad
van Dijk en de tekst van Koen
van Dijk, het duo dat ook ver
antwoordelijk was voor Cyrano.
amsterdam
Het schilderij 'La folie des
Rues' van Karei Appel gaal
naar de Universiteit van Am
sterdam. Daar komt hel
waarschijnlijk vanaf septem
ber in de faculteit economie
aan de Roetersstraat te han
gen.
Karei Appel had het veer
tien bij vier meter grote
als bruikleen aangeboder££
aan de gemeente Den Haags/-
Het zou in het nieuwe stad-^
huis van Richard Meier moe
ten komen. Maar in het grot^(
atrium van het stadhuis,,,
stond het nergens helemaalj,,
naar de zin van iedereen, in-fn
clusief Meier. Voor alle ande-,,,
re plekken was het te groot.
De Karei Appel Founday^
tion, die Appels belangen beL
hartigt, heeft nu in de UniL
versiteit van Amsterdam eei^,
nieuwe enthousiaste^
bruikleennemer gevondenj,,
bevestigde woordvoerdeu,
t iet mrlornn pw» i i v
C. List gisteren. De i
teit moet wel iets voor hei
bruikleen betalen, maar Lisl,„
wil niet zeggen hoeveel. (j(
F
ei
Jazz-gitarist
Wayne gestorve^
new york dpaei
(il
Chuck Wayne, een van de to
roemdste jazz-gitaristen in hi
Verenigde Staten, is in zijn vfa
ning in New Jersey overledDi
aan een longemfyseem. Hij isee
jaar geworden. Wayne begfcr
zijn muzikale carrière na ju
oorlog in New York in de ba
van dixieland-klarinettist ra
Marsala. Maar al snel ontde
hij, samen met de pianist Ge
ge Wallington, de bebop-s
De laatste jaren leed hij aan
ziekte van Parkinson.
Het Newvorkse theaterdistrict Broad
way wacht de komende anderhalf jaar
een invasie van nieuwe musicals. Er
staan maar liefst 24 nieuwe producties
op stapel naast vijf revivals van oude
successen. Daarmee lijkt het tij defini
tief te keren. Na een jarenlange over
heersing van Britse spektakelstukken
zette Broadway met revivals van oude,
Amerikaanse musical-hits de tegen
aanval in. Voor het op de planken
brengen van nieuwe musicals waren in
voorbijgaande jaren nauwelijks inves
teerders te vinden.
Op Broadway wordt met belangstel
ling uitgekeken naar de theaterversie
van de. Disney-tekenfilm 'The Lion
King'. Try-outs van die voorstelling
zijn inmiddels begonnen in Minnea
polis. De Broadway-première staat ge
pland op 13 november dit jaar in het
New Amsterdam Theatre. Componist
Elton John en tekstschrijver Tim Rice,
ook verantwoordelijk voor de sound
track van de tekenfilm, hebben acht
nieuwe nummers geschreven voor de
musicalversie.
De Britse auteur Tim Rice wacht
overigens een druk seizoen op Broad
way. Behalve zijn aandeel in 'The Lion
King' is hij als tekstschrijver ook be-
troldcen bij producties als 'King David'
(met muziek van Alan Menken) en 'Ai-
da'. Voor laatstgenoemde musical
schreef Elton John de muziek. 'Aida' is
gebaseerd op een succesvol Ameri
kaans kinderboek over opera. Beide
voorstellingen worden geproduceerd
door het Disney-imperium.
Ook Andrew Lloyd Webber, de Britse
musical-koning, laat van zich horen. In
de loop van 1998 gaat zijn "Whistle
down the wind' alsnog op Broadway in
première. De voorstelling had in juni
dit jaar al moeten gaan draaien, maar
is in de try-outfase van de planken ge
haald om herschreven te worden.
Lloyd Webber produceert in 1998 ook
een theaterversie van de film 'A Star Is
Born' waarvoor de Amerikaanse com
ponist Cy Coleman de muziek levert.
Coleman werkt daarvoor opnieuw sa
men met tekstschrijver David Zippel
met wie hij eerder het succesvolle 'City
of Angels' maakte.
Er staan Broadway meer bewerkin
gen van oude filmhits te wachten. Zo
komt 'Foodoose' uit 1984 vanaf de zo
mer volgend jaar tot leven op het to
neel, is vanaf begin 1998 een theater
versie van de Cole Porter-film 'High
Society' te zien en komt tegen Pasen
volgend jaar de filmhit 'Easter Parade'
met muziek van Irving Berlin voor het
eerst op de planken.
Poplegende Paul Simon maakt eind
dit jaar zijn debuut als musical-com
ponist op Broadway met 'The Cape
man'. Broadway-veteraan en -regis
seur Harold Prince presenteert in het
najaar van 1998 zijn nieuwe musical
'Parade'. De nieuwe Stephen Sond-
heim heet "Wise Guys' en gaat in de
loop van volgend jaar draaien. Hetzelf
de geldt voor 'The Skin of Our Teeth'
van John Kander en Fred Ebb, de ma
kers van onder meer 'Cabaret'
In de categorie revivals gaat het om
nieuwe producties van '1776' (vanaf 14
augustus), Irving Berlin's 'Annie Get
Your Gun' (vanaf voorjaar 1998), Larry
Hart's 'Sisterella' (vanaf september),
Rodgers Hammerstein's The Sound
of Music' (vanaf voorjaar 1998) en Cole
Porter's 'Silk Stockings' (in de loop van
volgend jaar).
In de maanden juni en juli
wordt er niet gevoetbald. Mis
schien haalt u er, net als ik, uw
schouders over op. Maar vol
gens Henk Piket, vice-voorzitter
van de Leidse voetbalvereniging
UDWS, zijn het verloren maan
den. ..Geen voetbal, dus eigen
lijk niks schrijft hij in het club
orgaan.
Met in het achterhoofd 'Lei
den Cultuurstad' en de Laken-
feesten dacht Piket aanvankelijk
dat het nog wel een aardige zo
mer kon worden. Sterker nog: ik
denk dat de UDWS-bestuurder
zich stilletjes had verheugd op
een flink portie muziek en dans.
Kan ik me best voorstellen. Na
een seizoen waarin de selectie
van UDWS er geen gewoonte
van heeft gemaakt te scoren, wil
je weieens naar een goede con
certserie.
Maar wat een teleurstelling
voor Piket! „Een stelletje alter
natievelingen organiseert op
kosten van de gemeenschap en
kele gekke activiteiten waar
geen mens op afkomt. Leiden is
niet rijp voor dit soort cultuur",
schrijft hij. De vice-voorzitter
van de voetbalclub meldt niet
welke activiteiten zo slecht be
zocht werden. Toneelgroep het
Arsenaal scoorde afgelopen
week immers nog uitstekende
bezoekcijfers met de voorstel
ling 'Lucifer'.
Leidenaars hebben zo hun ei
gen cultuur, weet de UDWS-
man Gezeten op een terrasje
heeft hij zelf geconstateerd: „Ze
draven voorbij. In glinsterende
trainingspakken met dikke
gymschoenen aan hun voeten.
De vrouwen in strakke leggings,
waardoor de hangbillen beter
moskou rtr/afp
Leidenaars hebben zo hun eigen Chefdirigent Svetlanov van het Residentie Orkest. Het gesprek van de
cultuur, archieffoto w/M dijkman dag bij voetbalvereniging UDWS? foto
Richter werd in 1915 geboren
in de Oekraïnse stad Zjitomir.
Vanaf 1942 trad hij in de Sovjet-
Unie op. In de jaren vijftig werd
hij ook in het Westen bekend.
Pas in 1960 kreeg hij toestem
ming daar ook op te treden. Een
tournee dat jaar door de Vere
nigde Staten werd een ware tri
omftocht. Hoewel hij vaak in de
grootste zalen in het Westen
optrad, speelde hij het liefst in
kleine zalen, met gedempt licht.
Richter gold als een schuwe,
moeilijke man, die wars van pu
bliciteit was en zich stoïcijns
aan zijn muziek wijdde. „Hij
heeft de handen van een moor
denaar, maar zijn moraal is een
onneembare vesting", schreef
een Franse krant ooit.
tot hum recht komen (hij staat
je, of hij staat je niet, red.). Peuk
in de mond, blikje bier in de
hand. De verveelde kinderen
worden meestal afgesnauwd
met de kreet: 'Hou nou je te-
ringkop even dicht.' Typisch
Leids", aldus Piket.
Het toppunt van Leidse cul
tuur, volgens de UDWS-be
stuurder, zijn de Lakenfeesten:
de peurbakkentocht, een para
de van zuipschuiten, en de La-
kenmarkt, een gewone zater-
dagmarkt zonder vis- en groen
teboeren. Wil ik de echte Leide-
naar zien dan moet ik volgens
Piket ook zeker naar 'Leiden
Culinair' dat zo'n beetje het sy
noniem schijnt te zijn voor 'Lei
den Ordinair'.
Even los van het feit dat Piket
niet helemaal ongelijk heeft,
ben ik toch een tikkeltje ver
baasd over zijn kritiek. Als ik
niet beter wist, zou ik denken
dat de voetbalkantines tegen
woordig een broeinest zijn van
geheelonthouders en cultuur
minnaars die delibereren over
het Residentieorkest in plaats
van te ouwehoeren over Ajax en
Feijenoord. Het kan een voor
oordeel zijn hoor, niets mense
lijks is mij vreemd, maar ik heb
juist altijd gedacht dat voetbal
supporters 's zomers de kantine
verruilen voor Leiden Culinair,
de peurbakkentocht enz.
Als ik nu Piket moet geloven,
is het drankgebruik nergens zo
laag is als bij UDWS, de keuken
nergens zo exquise als in de
kantine van de voetbalvereni
ging en het culturele gehalte
nergens zo hoog als onder voet
balsupporters.
Toegegeven: de vice-voorzit-
ter had mij er bijna van over
tuigd dat de UDWS-kantine wel
een tempel der muzen moet
zijn. Ik zal het nog sterker ver
tellen: het leek mij zelfs niet on
waarschijnlijk dat de vice-voor
zitter, die, zo stel ik mij voor, in
zijn jonge jaren nog nachtpor
tier moet zijn geweest in de
schouwburg, de UDWS-selectie
nog eens zover zou krijgen om
'Macbeth' in de schopweide ten
tonele te voeren...
Maar aan het slot van zijn
verhaal las ik dan toch dat de
voetballers weer staan te trap
pelen van ongeduld om de
gympies te verruilen voor echte
voetbalschoenen. „De clubge
bouwen gaan weer open en de
kratten komen weer op tafel.
We doen weer gewoon. Weg
met alle flauwekul van Leiden
Cultuurstad. Gewoon weer ou
wehoeren over Ajax en Feye-
noord", aldus Piket.
Wat heerlijk toch dat sommi
ge dingen geen vooroordeel,
maar gewoon heel eenvoudig
zijn. En wat een geruststelling
dat het grote verschil tussen de
schouwburg en de schopweide
is en blijft dat je in het theater,
als je iemand aanstoot, geen
doodschop krijgt. Toch zie ik ze
bij UDWS nog weieens iets cul
tureels gaan doen, een festival
letje, of op z'n minst iets met
karaoke.
De Russische pianist Sviatoslav
Richter is gisteren in zijn bui
tenhuis bij Moskou overleden
aan een hartkwaal. De eigenzin
nige meester, die wel een leven
de piano-encyclopedie werd ge
noemd, vierde sinds de jaren
vijftig triomfen in Oost en West.
Hij is 82 jaar geworden.
Richter was een maand eer
der naar Rusland teruggekeerd,
na de laatste jaren in Parijs te
hebben geleefd. Twee jaar gele
den was hij gestopt met optre
den. De van oorsprong Duitse
virtuoos gold als een van de
grote klassieke pianisten van
deze eeuw. Hij speelde zowel
klassieke als moderne compo
nisten. Met name zijn interpre
taties van Bach en Sjostakovitsj
maakten hem beroemd. Maar
zijn repertoire omvatte alle klas
sieke Europese componisten,
van Beethoven tot Prokofjev.
In eigen land won hij de
hoogste artistieke onderschei
dingen: de Stalin-prijs in 1950,
de Prijs van het Volk in 1952 en
de Lenin-prijs in 1960.
Zeist Het 'Gezicht op Hattem' illustreert de bijnaam 'de Wolken-
bouwer* van schilder Jan Voerman. Hoge luchten en imponerende
wolkenpartijen boven Usellandschappen. In de Nederlandse schilder-"!
kunst neemt Voerman (1857-1941) een karakteristieke plaats in. Tij-1
dens zijn leven al was er een grote vraag naar landschappen met vee t
en riviergezichten onder talloze weersomstandigheden. Tot en met
31 augustus is in slot Zeist een tentoonstelling te zien van 70 werker^
in olieverf, aquarellen en tekeningen van de Usselschilder. Een grootge
deel van het werk is niet eerder of zelden tentoongesteld. Het is in w
bruikleen gegeven door onder anderen erfgenamen, particuliere ver-jec
zamelaars en musea. Het slot Zeist is van dinsdag tot en met vrijdag r
geopend van 11.00 tot 17.00 uur en in het weekeinde van 13.00 tot
17.00 uur. Elke zondag is er een gratis rondleiding over de tentoon
stelling. foto
In de Verenigde Staten rijzen vragen over
hoe ver het manipuleren van beelden mag
gaan. De Amerikaanse president Bill Clin
ton 'speelt' in de nieuwe film 'Contact'. Hij
lijkt ten minste mee te spelen, want de ac
teurs luisteren in een van de scènes aan
dachtig naar zijn persconferentie.
De verantwoordelijke voor Clintons 'acte
ren' in de film is Ken Ralston. Ralston, die
voor zijn speciale effecten ooit een Oscar
won, heeft de president in de film 'gelast'.
Clinton heeft geprotesteerd tegen zijn 'rol'
in 'Contact', een science-fiction-film die
gaat over een astronome die communiceert
met bewoners van een ander sterrenstelsel.
„Ik heb de technologie en ik kan echt
reuze stennis schoppen als ik dat zou wil
len", zei Ralston in het Amerikaanse dag
blad USA-Today. Hij vindt het een goedaar
dig effectje om de president te laten debu
teren, maar erkent dat gevaar schuilt in een
technologie die beelden kan manipuleren.
„In een paar jaar tijd kan iedereen beel
den naar zijn hand zetten", aldus Ralston,
die meewerkte aan onder meer de films
'Forrest Gump' en 'Who Framed Roger
Rabbit?' „Het 'bewerkte' beeld zal overal in
ons leven gaan opduiken."
Critici hebben Clintons acteerdebuut al
een verwerpelijke trucage genoemd, mede
omdat de president dingen zegt die uit zijn
verband zijn gerukt. Ralston vindt dat alle
maal niet zo erg: „Wat wij met Clinton heb
ben gedaan is lang zo erg niet als de televi
sie aanzetten en Fred Astaire zien dansen
met een stofzuiger", verwijzend naar een
televisiereclame. „Dat is voor mij over de
schreef." Waar de grens ligt kan volgens ju
risten onderwerp worden van een langdurig
debat in de Verenigde Staten. Een jurist die
voor de filmindustrie werkt, Oliver Goode^,
ough, zegt dat „we opgegroeid zijn met 1
idee dat beelden echt zijn, in het bijzondjL
bewegende beelden, omdat ze zo moeilj,,
na te maken waren. Nu ontdekken
onze computer in staat is om vrijwel allfl
geloofwaardig in beeld te brengen". ve
De manipulatie van beelden leidt al tjp^
plannen om overleden acteurs weer meet^
laten spelen. Ze biedt ongrensde mogelijL
heden voor de makers van satire en vo£j
mensen van kwade wil. un
Geluid is al geen probleem meer. De vrf
antwoordelijke voor de film Contact. Ste{or
Starkey. wijst erop dat „de technologie
mogelijk maakt iedereen wat dan ook te f
ten zeggen". Je kan alle klinkers i
deklinkers van een persoon in een
ter stoppen, nieuwe zinnen ermee makfc
en in het beeld kan je zijn gezicht i
zinnen manipuleren.
