Slapeloze nachten van paniekzaaier
Weekagenda
Cultuur Kunst
Knallende ruzie
over Erasmusprijs
DONDERDAG 31 JULI 1997
Japanse tentoonstelling voorbij
leiden» De tentoonstelling 'Japan anno 1850' in het Rijksmuse
um voor Volkenkunde is zondag 3 augustus voor het laatst te
zien. Voor bezoekers is er daarom van alles georganiseerd rond
het thema 'Japan'. Om twaalf uur is er een demonstratie Ikeba
na, Japans bloemschikken; om één uur worden er speciaal voor
kinderen boeddhistische en Japanse sprookjes verteld onder be
geleiding van shakuhachi, Japans fluitspel en om twee uur is er
een gratis rondleiding langs 'Japan anno 1850'. Om drie uur vol
gen een demonstratie van de lapanse theeceremonie en een de
monstratie Japanse keramische technieken. De kunstenaar Jassu
Kaneko maakt kommen met de hand en met behulp van de
di draaischijf, de shimpo.
izj
n Creatieve zomerniarkt in Warmond
if. warmond Op het dorpsplein in Warmond exposeren zaterdag 2
lf j augustus vier kunstenaars. Anneke van Dam (Boskoop, hout en
1 j kaarsen beschilderd), Karin van Wijk (Voorburg, beelden), Frou-
ke van Willigen (Voorburg, schilderijen) en Kok Hoogland (Voor-
schoten, keramiek) zijn in verband met een reeks 'creatieve zo-
mermarktjes' uitgenodigd door Galerie het Oude Raadhuis. De
ar markt duurt van 13.00 tot 17.00 uur. Bij de pomp op het dorps-
i plein is voor de bezoekers een terras ingericht. De Leidse
1 'Fossielen van de Oerknal' verzorgen de muzikale omlijsting.
dj Verkooptentoonstelling De Witte Duif
katwijk aan zee» Liefhebbers van moderne kunst kunnen weer
terecht in galerie De Witte Duif in Katwijk aan Zee, waar van 2
augustus t/m 13 september een verkooptentoonstelling wordt
gehouden. Behalve werken van COBRA-leden als Appel en
Corneille komen ditmaal vooral wat minder bekende kunste
naars als J. Bottema, M. Toonder en A. Haje aan bod. Het werk
wordt tevens te koop aangeboden. De galerie is uitsluitend op
zaterdagen geopend van 11.00 tot 13.00 uur en van 14.00 tot
ild 14.30 uur.
Corneille in Galerie De Witte Duif.
Emailleurs in Noordwijkerhout
NOORDwuKERHOUT» Het werk van zeven emailleurs is vanaf zater
dag 2 augustus te zien in de bibliotheek van Noordwijkerhout.
De exposerende kunstenaars zijn allen leden van de Vereniging
van Nederlandse Emailleurs. Behalve wandplateaus zijn er op de
tentoonstelling vooral ook kleinere objecten, waaronder siera
den, te zien.
Noordwijkerhouts straattheater
noordwijkerhout» In het centrum van Noordwijkerhout treedt
zaterdag 2 augustus een leger aan straatartiesten op. Uit België
komt Theater 'O', dat poppen tot leven wekt. Bij de tuin van de
Witte Kerk schudt een verhalenverteller het ene na-het andere
verhaal uit zijn mouw. Malabarista jongleert met (vuur-)diabol-
o's, fakkels en devilsticks en Magie Robin, een veertienjarige
goochelaar, vertoont zijn kunsten. Speciaal voor kinderen is er
de voorstelling 'De Mopperberg', een verhaal over elfjes en de
toverstaf van tovenaar Mortimor. Het straattheaterfestival duurt
ur 's middags.
'Goed voor alle dag'
In de Oudheidkamer van Koudekerk a
den Rijn is zaterdag 2 en zaterdag 19 augustus de tentoonstel
ling 'Goed voor alle dag' te zien. De expositie omvat gebruiks-
aaidewerk (kookpotten, schalen en drinkgerei) uit de zestiende
tot negentiende eeuw. De Oudheidkamer is te vinden aan de
Dorpsstraat 55a. Openingstijden zijn van 13.30 tot 16.30 uur.
Brigitte Nijman speelt in musical 'Greasehaar eerste hoofdrol
amsterdam
n hermens
De film zag ze 'wel driehonderdduizend keer'. En toen ze
nog in schoolbandjes zong, zette ze imitaties van Olivia
Newton-John neer. „Mijn stem heeft iets van haar kleur",
zegt de Amsterdamse Brigitte Nijman. ,,Ik zei tegen me
zelf: als die musical naar Nederland komt, probeer ik er
een rol in te krijgen."
vervolgt ze. ,,Bij Jeans kon je ge
woon jezelf zijn. Ik ben soms
een vrij huppelig type. In 'Evita'
stond ik ineens op een vaste
plek in een groep. Doris Baaten
heeft mij onder haar hoede ge
nomen; ik werd in het diepe ge
smeten. Ik heb veel van Doris
geleerd."
„Het was geen gemakkelijke
overstap van Jeans naar 'Evita'.
Ik kwam op mijn 22ste bij Jeans.
In die show heb ik veel kansen
gekregen, mocht ik solo's zin
gen. Het was een heel gezellige
ploeg. Maar na drie jaar was het
tijd om iets anders te gaan
doen. Op een gegeven moment
ken je de structuur van die
voorstelling. Ik verlangde naar
musicalmuziek. Tony Neef, een
goede vriend van me, stond in
'Evita' en nu in 'Miss Saigon'. Ik
dacht: tjé, dat wil ik ook."
Doorbraak
„De rol van Maria in 'The
Sound of Music" lag veel dichter
bij mijzelf. Maria is een vrolijke,
jonge meid. Net als ik. Maar ook
die rol is niet makkelijk; je moet
het niet onderschatten. Sandy
in 'Grease' is ook moeilijk. Je
kunt niet zeggen: nou, dit doe ik
even. Ik vind het heel span
nend, de eerste keer zo'n grote
rol. Vooral omdat ik de eerste in
Nederland ben die de rol van
Sandy speelt. Omdat ik die rol
elke avond speel, kan ik er echt
Brigitte was één van de honder
den mensen die auditie deden
voor de Nederlandse versie van
'Grease', maar zij werd uitver
koren om de rol van Sandy te
spelen. Het is haar eerste grote
rol in het theater.
„Met deze productie komt er
iets terug van het Jeans-gevoel".
zegt Brigitte halverwege het ge
sprek ineens. „Rock 'n roll, lek
kere meezingers en een grappig
verhaal. En het leuke is: mijn
oma kent de film, maar mijn
kleine zusje ook. 'Grease' is een
musical voor de hele familie. Ik
was acht jaar toen ik de film
voor het eerst zag. Ik deed op
mijn slaapkamer Olivia na met
een haarborstel in de hand als
microfoon."
Brigitte werd afgelopen sei
zoen klaargestoomd voor de rol
van Sandy. Ze was understudy
voor Eva Perón in 'Evita' en Ma
ria in 'The Sound of Music'.
„Eén keer per week stond ik als
Evita op het podium. Dat was
hard werken. Ik heb veel geleerd
van die veelzijdige rol, vooral
qua acteren. Het is belangrijk
dat je je in zo'n personage ver
diept. Ik moest echt in de huid
van Evita kruipen. Het gaat er
om dat de mensen in de zaal
geloven dat jij Eva Perón bent."
„Daarvoor heb ik alle oude
gewoontes moeten afleren",
Jr m~~~ -«i
Brigitte Nijman: „Ik deed op mijn slaapkamer Olivia na met e
i haarborstel in de hand als microfoon."
in groeien. Ben je understudy,
dan is dat veel moeilijker."
Sandy is in het begin heel
lief en onschuldig en toch ont
wapenend. Gedurende de voor
stelling maakt ze de overscha
keling naar een pittige meid.
Daar herken ik wel iets in. Ik
ben ook verlegen geweest, was
bang voor wat de
mij zouden zeggen. Daardoor
word je onzeker. Toch hoop ik
dat de mensen vergeten dat Bri
gitte Nijman in Grease' op de
planken staat en dat ze Sandy te
zien krijgen."
„Of dit mijn grote doorbraak
wordt? Ik vind 'doorbraak' een
groot woord. Ik hoop dat hierna
nog meer mooie rollen komen
FOTO CPD
zodat ik lekker aan het werk kan
blijven. Want ik wil dit graag
heel lang blijven doen. Ik houd
van zingen en acteren; voor mij
is er niets leukers om te doen.
Het is natuurlijk een kwestie
van talent, maar voor negentig
procent ook van geluk. Een pro
ducent moet denken dat jij een
bepaalde rol kan spelen."
„Kijk naar Tony Neef. Hij wil
de al heel lang de rol van Chris
in 'Miss Saigon'. En die kreeg
hij. Ik wilde de rol van Sandy.
En nu sta ik als Sandy op de
planken. Het is allemaal heel
spannend wat er gebeurt. Ik
krijg nu ineens te maken met
dingen waarmee ik nog geen er
varing heb. Er gaat echt een
nieuwe wereld voor mij open."
Toewijding
„Tijdens de repetities zat ik wel
eens te janken op de wc. Zo
van: ik kan het niet. Maar ik heb
geleerd dat als ik mijn tanden
ergens inzet, ik het ook kan. Ik
heb leren omgaan met mijn be
perkingen. Ik ben geen danser.
Maar wat ik moet doen, doe ik
gewoon. Al is het soms keihard
werken om het onder de knie te
krijgen. En al zit ik soms te jan
ken, ik heb de toewijding om er
voor te gaan."
„Tijd voor een privé-leven is
er dit seizoen nauwelijks. Er zijn
weken dat ik mijn vriend alleen
slapend in bed tegenkom. We
moeten soms echt afspraken
maken om elkaar te zien en te
spreken. In de tijd die je dan sa
men hebt, ben je er echt voor
elkaar. Soms word ik midden in
de nacht wakker en denk: waar
om doe ik dit? Maar het is de
moeite waard; ik hou zo van
wat ik doe."
De musical 'Grease' is onder
meer te zien van 7 t/m 19 okto
ber in Breda (première: 12
okt.); van 21 t/m 31 oktober in
Den Haag; 1 en 2 november in
Den Haag en op 11 en 12 de
cember in Zoetermeer.
Charlotte van Pallandt (1898-1997)
Charlotte baronesse van Pal-
landt is vooral bekend van haar
nationale, bronzen beeld van
de diep in haar mantel wegge
doken koningin Wilhelmina.
Het toen reeds lang bestaande
ontwerp werd in 1984 door cul
tuurminister Brinkman en de
gemeente Den Haag uitverko
ren tot nationaal monument
voor de in 1962 gestorven vor
stin. Het staat sinds 1987 voor
het Paleis Noordeinde en ach
ter de Raad van State in Den
Haag.
Van Pallandt ontwierp het al in
de jaren zestig voor de stad
Rotterdam. Voornaamste inspi
ratiebron was een krantenfoto
waarop Wilhelmina opkeek
naar een beeld van Mari An-
driessen. „Die driehoek eigen
lijk, dat was ze."
De Maasstad kreeg de Moeder
des Vaderlands in witte steen,
het gipsen model werd elders
ondergebracht. Nadat er in de
jaren zeventig geen overeen
stemming kon worden bereikt
over een nieuw, nationaal
beeld voor Wilhelmina - zo
werd er tot ontsteltenis van ve
len een symbolisch lint van kei
en voorgesteld - werd er terug
gegrepen op de creatie van Van
Pallandt.
Hoewel er geen gezicht in het
beeld te herkennen valt (Van
Pallandt hield niet van details)
heeft Wilhelmina's dochter Ju
liana - ook enkele keren door
Van Pallandt geportretteerd -
ooit gezegd: „Ja, het is precies
mijn moeder.
Van Pallandt had tijdens het
gekrakeel over het nationale
beeld van Wilhelmina al eens
gezegd: „Waarom nemen jullie
mijn beeld niet?" Niet dat ze er
zozeer op uit was, ze vond het
gewoon een goede oplossing.
„Ik ben blij met mijn werk, dat
is alles. Ik vond het wel een er
varing om een beeld te maken
van zo'n persoonlijkheid. Ze is
natuurlijk geweldig voor ons
land geweest. Ik heb haar wel
een paar keer ontmoet ja. Mijn
zuster was hofdame bij haar en
zodoende heb ik een paar keer
bij haar gedejeuneerd."
Charlotte van Pallandt werd in
Arnhem geboren in het jaar
waarin Wilhelmina officieel de
troon besteeg: in 1898. Ze kreeg
les van een gouvernante. In
haar jeugd wijdde Charlotte
zich graag aan de teken- en
schilderkunst, maar „ik had het
beeldhouwen toen al in het
hoofd". Van een bestaan als
kunstenares kon in haar krin
gen echter niets komen: te or
dinair.
Na een kortstondig huwelijk
belandde ze echter in Parijs en
stortte zich toch en definitief
op de kunst. Eerst tekenen en
schilderen, later het beeldhou
wen. In 1930 maakte ze haar
eerste echte beeld: de tors van
een jong meisje. Het leeuwen
deel van haar werk, dat niet
heel omvangrijk is geworden,
zou uit grof uitgevoerde, maar
zeer sprekende portretten be
staan.
Van Pallandt exposeerde meer
dan 110 keer. De laatste keer in
1995 in Museum Beelden aan
Zee in Scheveningen. Ze wilde
toen eigenlijk al niet meer ex
poseren. Eerder had ze gezegd:
„Ik heb geen nieuwe dingen
meer. Je kunt niet altijd met
oud werk komen aanzetten.
Onlangs heb ik het vroege werk
van Mondriaan gezien. Het is
niet te geloven hoe mooi dat is.
Ik wou dat ik er honderd jaar
bij had, dan zou ik helemaal de
andere kan opgaan. Dan zou ik
hoe langer hoe abstracter wor
den. Dat trekt mij ontzettend
aan. Maar ik heb mijn leven nu
eenmaal op deze manier opge
bouwd, dat verander je niet
meer. Het leven is veel te kort
voor een beeldhouwer. Veel te
kort. Voor je het weet ga je al
weer dood."
arnhem anp
amsterdam anp
In de boezem van de deftige
Stichting Praemium Erasmia-
num is een knallende ruzie uit
gebroken over de toekenning
van de Erasmusprijs 1998 aan
Mauricio Kagel. Zijn prijs zou
eerder al aan een andere musi
cus zijn toegekend, namelijk de
Fransman Pierre Boulez.
Vorige week maakte de stich
ting bekend dat de Argentijns-
Duitse componist Kagel een van
de twee laureaten is. Ook de
Amerikaanse theater- en opera
regisseur Peter Sellars mag vol
gend jaar 300.000 gulden opha
len.
Volgens het begin vorig jaar
volgens rooster afgetreden be
stuurslid prof. dr. Etty Mulder
was niet Kagel, maar Boulez aan
de beurt voor de muziekprijs.
De Franse componist/dirigent-
muziektheoreticus was al op
22 mei 1995 unaniem aangewe
zen door het toenmalige alge
meen bestuur van de Stichting
Praemium Erasmianum, schrijft
de hoogleraar in een open brief.
Mulder beweert dat Kagel uit
de bus kwam rollen nadat be
stuurslid Martijn Sanders, direc
teur van het Concertgebouw,
voorzitter Wim Duisenberg had
overgehaald om een externe ad
viescommissie in te stellen en
daarin dirigent Reinbert de
Leeuw te benoemen. De Leeuw
is een groot bewonderaar van
Kagel. De Leeuw zou Kagel er
door hebben gedrukt. „Een
kongsi De Stichting onwaardig"
briest hoogleraar Mulder. „On
begrijpelijk dat een bestuur dat
zo hoog in aanzien staat zo ge
voelig blijkt voor allerlei verban
den tussen personen. Maar het
gaat mij vooral om de procedu-
Mulder is overigens niet het
enige oud-bestuurslid dat boos
is over de gang van zaken. Eme
ritus-hoogleraar Flothuis, voor
malig artistiek leider van het
Concertgebouworkest, heeft alle
banden met de stichting ver
broken.
Volgens Martijn Sanders, die
eigenlijk niet op de kwestie wil
ingaan, is het verhaal van Mul
der zeker voor de helft onjuist.
„Mulder moet zich ook realise
ren dat zij niet meer in het be
stuur zit. Er is een nieuw be
stuur en dat heeft deze keuze
gemaakt en kunnen maken. Dat
is netjes en unaniem gegaan.
Mulder is het er inhoudelijk niet
mee eens en zoekt nu procedu
rele argumenten.
Ook woordvoerder Hoetink
van de Stichting zegt dat er
„geen sprake is van gesjoemel".
„Er is niets onoirbaars gebeurd,
zoals ook de bestuursleden Des-
saur en Van Os al openlijk heb
ben laten weten. Elk bestuur is
gerechtigd zijn eigen beslissin
gen te nemen en er waren zelfs
al twee jaar lang plannen om de
Erasmusprijs aan Kagel uit te
reiken. Die beslissing is nu har-
in goede sfeer ge-
THEATER EN MUZIEK IN DE RANDSTAD
ooglandse kerk
toglandsekerkgracht
ORGELMUZIEK
de serie 'Muziek in de Hooglandse
rk' speelt Mirjam v.d Meulen, orga-
>te van de kerkgemeente Schaars-
rgen.
CH aterdag 2 augustus, 13.30 u
ieuwe Kerk
aat 79
ORGELCONCERT
rgamst, pianist en dirigent Klaas
in Mulder bespeelt het 80 stemmen
illende Van den Heuvel-orgel. Hij
nt het concert met het aan Feike
ia opgedragen 'Tweede Choral'
Hendrik Andriessen 1892-
981) en besluit geheel in stijl met
et 'Eerste Choral' van de Franse
rootmeester César Franck. In andere
rogramma-onderdelen laat hij onder
St. Agathakerk
Heereweg 273
ADEMA-ORGEL
In de jaarlijkse concertserie op het
Adema-orgel speelt Henk G. van Put
ten, organist van de NH kerk in Ka-
pelle.
Donderdag 7 augustus. 20.15 u
IH
trottoir et des fêtes Qkeleq zorgen, op MILM J :1»T'^
uitnodiging van de Vereniging 'De Ou-
de Dorpskern', voor vrolijke en eigen
tijdse muziek. Dat gebeurt in het ka
der van het Rijnsburgs Bloemencorso.
Zaterdag 2 augustus, 19.00-20.30
Beurs van Berlage
Buurtkerk
Hoofdstraat 10
ENGELS KINDERKOOR
Uitvoering door het Dame Alice Har-
pur School Chamber Choir. Het koor
uit Bedfort bestaat uit ongeveer 35
jongens en meisjes van 11 tot 15
jaar. Het staat onder leiding van Sara
Aylen. Het programma is gevarieerd
en loopt van Afrikaanse en Russische
volksliederen tot delen uit de West Si-
de Story. Ook religieuze werken van
onder anderen John Rutter
Maandag 4 augustus, 20.00 uur
Muziektent Lindenplein
N.H. Kerk aan Zee
Hoofdstraat 96
AVONDZANG
Zomeravondzang met de Chr. Gem.
Zangvereniging 'Hosanna in Excelsis'
uit Rijssenhout onder leiding van Rob
van Dijk.
Woensdag 6 augustus, 20.30 uur.
Spufplein
POPFESTIVAL 'PLEIN OPEN'
Het Haags Popcentrum organiseert
voor de tweede maal het popfestival
'Plein Open'. Behalve optredens van
Jerry uit Delft en Isis uit Leiden,
wordt de Haagse popscene vertegen
woordigd door Acrid, de Rest, The
Parlour, Sonic Litter, NAOP, Xam,
Deire, Suburbs en, als hoofdact, Tu
esday Child.
Zondag 3 augustus, 13.30-22.00
Damrak 243
Tel. 020-6270466
DEBUSSY
Twee concerten voor de prijs van één
tijdens de Holland Music Sessions.
Ophélie Gaillard (cello) en Olivier
Peyrebrune (piano) spelen sonates
van Debussy, Crumb en Beethoven.
Vervolgens voert Julien Guénebaut
(piano) sonates van Haydn en Jana-
cek en '6 kleine Klavierstücke' van
Schönberguit.
Vrijdag 1 augustus, 20.30 uur.
HOLLAND MUSIC SESSIONS
'Met de Grond Gelijk' van Horsthuis, fTTSïï^TïTT
'Dance of the Elves' van Popperen
sonates van Hindemith en Beethoven
door Perttu Kivilaakso (cello) en Ma
ria Kulakowskq (piano). Pianist Se-
bastien Koch speelt '24 Preludes' var
Chopin en 'Soloduiveldans I' van Ten
Holt.
Tel. 020-6264521
DOUGSAHM
Concert door zanger/gitarist Doug
Sahm samen met o.a Thomas Gonza
les (piano/organ), Fran Christina
(drums) en John Barber (bass).
Vrijdag 1 augustus, 22.00 uur.
THEATER
Zondag 3 augustus, 20.30 uur.
YSAYE
Radpslaw Szulc (viool) en Maria
Kulakowska (piano) voeren twee wer
ken van Ysaye uit: 'Zes sonates voor
viool solo, op. 27' en 'Caprice d'après
l'Etude en forme de valse de Camille
Saint-Saèns'.
Dinsdag 5 augustus, 20.30 uur.
Stadsschouwburg
Leidseplein26
Tel. 020-6242311
DRESDNER BRETTL
De schrijver Kurt Tucholsky streed in
columns tegen Hitier en gaf in zijn ro
mans en theaterteksten een beeld vqn
Berlijn in de jaren twintig. Zijn werk
FILMS
METROPOLEI tel. 070-
3456756, Carnegielaan 16.
Bean, The Ultimate Disaster Mo
vie al., dag. 12.45, 15.00,
17.15, 19.30,22.00.
METROPOLE 2 en 3
Men in Black 12 jr., dag. 13.15,
16.00, 18.45, 19.00,21.30,
21.45.
Fly Away Home al., dag. 13.15,
16.00.
METROPOLE 4
Two Days in the Valley 16 jr.,
dag. 18.45,21.30.
Lady en de Vagebond al., dag.
13.15, 16.00.
METROPOLE 5
The English Patient 12 jr.. dag.
16.00,20.30.
101 Dalamtiërs al., dag. 13.15.
PATHÉ Scheveningen tel. 070-
3515738, Kurhausweg2.
Men in Black 12 jr., dag. 11.50,
14.10, 16.30, 18.50,21.10.
Liar Liar al., dag. 10.40, 13.00,
15.30. 18.05,20.00,22.00.
The Fifth Element 12 jr., dag.
18.30,21.30.
Scream 16 jr., dag. 16.00,
18.20,21.20.
Con Air 16 jr., dag. 10.50,
13.30, 16.10, 19.10,21.50.
Jungle 2 Jungle al., dag. 13.50,
16.15, do. vr. za. ma. ook
11.20.
Bean, The Ultimate Disaster Mo
vie al., dag. 11.30, 13.40,
15.50, 18.00, 20.10,22.20.
Speed 2: Cruise Control 12 jr.,
dag. 10.30, 13.10, 16.20.
19.00,21.40.
Batman Robin 16 jr., di. wo
12.30, 15.20, 18.10,21.00.
Turbulence 16 jr., do. t/m zo.
18.40, 21.00, ma. alleen 18.40
Lady en de Vagebond al., dag.
12.10, 14.00.
Fly Away Home al., dag. 11.00,
13.20, 15.40.
Batman Forever 16 jr., ma
21.00.
Who's Face is it Anyway? 16 jr.,
di. 21.30.
HAAGS FILMHUIS tel. 070-
3656030, Spui 191.
Love and Other Catastrophes 16
jr., dag. 21.45.
Conte D'Ete 16 jr., dag. 19.15
Love Serenade 16 jr.. dag.
21.45.
A Moment of Innocence 16 jr.,
dag. 19.15.
An Angel at my Table 16 jr., ma.
t/m wo. 20.00.
TUSCHINSKI tel. 070-3609282.
Buitenhof 20.
Bean, The Ultimate Disaster Mo
vie al„ dag. 13.20, 15.30,
17.40, 19.50,22.10.
Liar Liar al., dag. 16.10, 18.10,
20.10,22.15.
Men in Black 12 jr.. 12.10,
14.30, 17.00, 19.20,21.50.
Speed 2: Cruise Control 12 jr.,
dag. 12.40, 15.40, 18.30,
21.20.
Con Air 16 jr., 13.00, 16.00,
18.50,21.30.
Scream 16 jr., dag. 12.00,
14.20. 16.45, 19.10,21.40.
Lady en de Vagebond al dag.
12.30, 14.20.
OMNIVERSUM tel. 070-
3547479, Pres. Kennedylaan 5.
Cosmic Voyage
