'We werken alleen weg wat op tafel ligt'
De kick van de 'ingeblikte' leeuwenjacht
Feiten Meningen
'Topmodel'
Genie breekt
Philips op
Werk, werk, werk
VRIJDAG 25 JULI 1997
Philips heeft problemen met de Genie, het beoogde topstuk uit
zijn collectie zaktelefoons. Het apparaat, dat de speerpunt
moet zijn van Philips' strategie om binnen drie jaar bij de top
drie van mobiele-telefoonproducenten ter wereld te horen, wil
maar niet naar behoren werken.
Over de aard van de problemen zwijgt Eindhoven als het
graf. Het enige dat Philips' financiële topman J. Hommen kwijt
wil, behalve dat de vertraging van de Genie de resultaten van
de telefoondivisie PCC sterk heeft gedrukt, is dat hij 'hoopt' dat
het luxe hebbeding met een richtprijs van ongeveer tweedui
zend gulden op de Aziatische markt, nog deze maand klaar is.
De Genie is maar een klein apparaatje met zijn 95 gram
het lichtste zaktelefoontje ter wereld maar de strategische
betekenis ervan is groot voor Philips. De sterk tegenvallende
prestaties van Philips Consumer Communications (PCC) in het
afgelopen halfjaar worden door de Philips-directie verklaard
door het uitblijven van het 'Genie-effect' op de telefoonmarkt.
„We hadden een hogere omzet verwacht", aldus een teleurge
stelde Hommen, in april overgekomen van de Amerikaanse
al uminiumproducent Alcoa.
Winst maakt PCC pas op zijn vroegst vanaf eind dit jaar. De
telefoondivisie is twee jaar geleden met miljardeninjecties uit
de grond gestampt, en heeft afgelopen voorjaar ook nog het
.Amerikaanse Lucent (ex-AT&T) opgezogen.
De Genie is ook een soort lakmoesproef voor het hele con
cern. In de Genie is alle technische kennis en 'marketingpower'
van Philips Electronics samengebald. Ongeveer zeventig pro
cent van het apparaat, van de superkrachtige batterij tot de mi
crochips, het lcd-scherm. de microfoon en de plastic romp,
komt uit eigen keuken. Het moet, samen met de handcompu
ter Velo, de digitale videorecorder en Web TV. model staan
voor het nieuwe Philips. Philips dat heeft afgerekend met zijn
logge, bureaucratische imago en nu wil bewijzen dat het net als
zijn .Aziatische en Amerikaanse concurrenten, snel en doeltref
fend trends kan oppakken en nieuwe producten ontwikkelen.
In de moderne verhoudingen is het van belang elke zes maan
den met een nieuw of vernieuwd product op de markt te ko
men.
De Genie leek Philips in een klap op de voorgrond te zetten.
Het is het lichtste, kleinste en energiezuinigste zaktelefoontje
ter wereld en de eerste met spraakherkening, dat de concurren
tie op mijlen achterstand leek te gaan zetten. De presentatie
van het prototype in februari bezorgde de aandelenkoersen een
extra impuls. Maar daarna werd het stil. De introductie, eind
mei. is al twee keer verder uitgesteld en Philips moet nu echt
gaan opschieten om zijn technische voorsprong niet kwijt te
raken aan Motorola. Ericsson of Nokia. Om de nummer drie te
worden, moet Philips een van dat gezelschap voorbijlopen. De
nummer vier, Siemens, is al ingehaald door de overname van
Lucent, maar vanuit Japan is Panasonic (van Matshushita) be
zig aan een geweldige inhaalrace. In juni redeneerde de bij Mo
torola weggekochte PCC-directeur Mike McTighe nog vol zelf
vertrouwen dat Aziaten makkelijk duizend dollar neertellen
voor de Genie. Maar als Ericsson er een grammetje onderduikt,
is Philips zijn aura kwijt en kan van onder af aan beginnen.
Overigens liet McTighe bij een bezoek aan het PCC-hoofdkwar-
tier in Le Mans een Genie rondgaan. Uit een haastige proef aan
de gesprekstafel bleek toen dat het automatisch nummer kie
zen niet goed werkte en dat het plastic mechanisme van de uit-
schuifmicrofoon. een door Philips gepatenteerde techniek die
de genie de kleinste maakt, haperde. Zijn dat de problemen?
Hommen zei gisteren dat Philips het zich niet kan permitteren
een niet-perfect apparaat te verkopen. Maar langer wachten
kan het concern ook niet.
EINDHOVEN FRED VAN ESSEN
Werkdruk lieeft rechter in een houdgreep
Het water staat rechters tot aan de lippen. De werkdruk is te hoog. „Het kan gewoon niet meer", vindt voorzitter
L. R. van der Weij van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR)Deze week werd duidelijk dat ook de
Securitel-affaire de komende maanden vooral op het bordje van de rechters komt te liggen. „Een misser. Den Haag
bedankt! Het zal ons werk verder compliceren.
Terughoudendheid is noodzaak
voor een voorzitter die spreekt
namens officieren van justitie
en rechters. Een soort tweede
natuur. Maar over de werkdruk
van rechters is Van der Weij
duidelijk. In zijn presidentska
mer bij het Gerechtshof in .Arn
hem staat hij met wat collega's
boven een twee meter hoge sta
pel dossiers. „Dit zijn dertig za
ken waarover deze week weer
om een uitspraak is gevraagd.
Die arresten (uitspraken, HL)
moeten er binnenkort uit. om
het zo maar te zeggen." Hij
zucht. „Tsja. We zijn aan het
einde gekomen van wat moge
lijk is. We verschralen tot een
bedrijf dat alleen maar zo snel
mogelijk wegwerkt wat op tafel
ligt."
In een recent verschenen on
derzoek binnen zeven arrondis
sementen komen de knelpun
ten hard naar voren. De rech
terlijke macht in Nederland
staat onder druk. „Kijk. hier zegt
iemand: 'We vullen het ene gat
met het andere. We zijn alleen
nog maar bezig met het weg
werken van zaken." Van der
Weij somt vervolgens zaken op
waar rechters in Nederland wei
nig of slechts hap-snap aan toe
komen. „Reflectie, aan kwali
teitsbewaking doen. het
coachen van de ondersteuning.
Opleidingen volgen, cursussen.
Twee cursusdagen per jaar is
absoluut te weinig om bij te
blijven op allerlei terreinen. Het
vreet zo langzamerhand aan de
kwaliteit van ons werk."
Het water staat rechters tot aan
de lippen, vindt Van der Weij.
„Bij de rechterlijke macht wer
ken zeer gemotiveerde mensen.
Men werkt door tot de zaken
zijn afgewerkt. Maar ik voorzie
dat we op het punt zijn beland
waarop rechters zeggen: Tot
hier en niet verder. Nu kan de
burger zijn belang nog op een
fatsoenlijke manier bij ons
kwijt, en dat moet ook zo blij
ven. Daarom zullen we niet
meer zo netjes blijven en alleen
doen wat we in redelijkheid
aankunnen. De rest blijft onbe
handeld liggen. Het gaat spaak
lopen. Rechters hebben het ge
voel dat de zaak op een dag ge
woon in elkaar dondert."
SURROGAAT
Met 'tussensprintjes' worden er
op rechtbanken en gerechtsho
ven steeds achterstanden inge
lopen. „Tot de prijs van een he
leboel vrije tijd." En soms op
oneigenlijke wijze. Van der Weij
memoreert de situatie in Rot
terdam waar niet lang geleden
een paar honderd zaken in één
zitting werden afgedaan. „Zon
der strafoplegging dus. Dat kan
gewoon niet. Bovendien wor
den vaak zaken behandeld door
de politierechter die eigenlijk
naar een meervoudige kamer
moeten. Men doet dat omdat
het sneller werkt en minder
mankracht kost. Dat een poli
tierechter maar tot een half jaar
straf kan uitdelen, wordt op de
koop toegenomen. En in
Utrecht werden een paar hon
derd kantongerechtszaken ge
woon niet behandeld. Allemaal
oneigenlijke middelen.
De rechtsgang in Nederland
dreigt dan ook op de kwaliteit
toe te leggen, aldus Van der
Weij. „Er zijn rechtbanken waar
meervoudige civiele zaken am
per nog voorkomen. Het wordt
allemaal door één rechter ge
daan. In het begin kijkt een ou
dere rechter over de schouder
van zijn jongere collega mee.
Dat is surrogaat; soms horen
drie rechters naar zo'n zaak te
kijken en er samen een oordeel
over te vellen. We zitten met
zijn allen op de grens van wat
verantwoord is."
De invoering van een 36-urige
werkweek voor rechters ver
deelde de zittende magistratuur
in twee kampen. Vooral onder
de ouderen waren er die von
den dat er niet gezeurd moest
worden en dat de werkweken
even lang konden blijven.
„Maar jongeren denken daar
anders over. Die willen die vrije
tijd gewoon hebben. Ze vinden
het de achterkant van een opge
legde loonmaatregel." Van der
Weij rekent voor dat door die
36-urige werkweek op twintig
rechters er in feite één minder
is. Ook de rechters-plaatsver
vangers die geen zittingen meer
mogen doen in het arrondisse
ment waar ze wonen en wer
ken, zullen massaal van der
Weij verwacht tachtig procent
afhaken. „Terwijl die een
zeer belangrijk deel van de za
ken doen."
Maar de voornaamste veroorza
kers van de werkdruk zijn de za
ken zelf. Het vertrouwen in de
opsporingsmethoden van de
politie is na de IRT-affaire ver
minderd. Steeds meer getuigen
worden op zittingen gehoord.
Er wordt steeds meer onderzoek
in het buitenland gedaan, waar
bij de rechter-commissaris aan
wezig moet zijn. En vooral straf
zaken worden ingewikkelder en
duren langer. Sinds een jaar of
vijf kennen we de 'megazaken'
zoals die van de Hakkelaar,
Charles Z. en (binnenkort)
Etienne U. .Allemaal druppels
die de emmer doen overlopen.
Als zo'n zaak tien zittingsdagen
kost. blijven vijftig, zestig ande
re strafzaken liggen."
WAKKER
Dat er meer geld voor justitie
moet worden uitgetrokken,
staat voor Van der Weij vast.
Heeft de huidige justitieminis
ter Sorgdrager, zelf voorheen
procureur-generaal, niet goed
voor haar oude winkel gezorgd?
„Daar reageer ik niet op. Maar
het moet wel aan de orde ko-
I men in een nieuw kabinet, in
het volgende regeerakkoord.
Van de begroting voor 1998 ver
wacht ik niet veel. Maar in ieder
geval houden we elkaar voor de
gek zolang de politiek zegt dat
het geen geld mag kosten. Het
is vooral de politiek die wakker
moet worden. Maar ja... rech
ters blokkeren het Binnenhof
niet."
Meer geld hoeft niet alleen aan
meer rechters uitgegeven te
worden. De juridische onder
steuning door gerechtssecreta
rissen kan rechters veel werk uit
handen nemen. „Er zijn rech
ters en administratieve krach
ten, maar die juridische onder
steuning er tussenin moet op
gewaardeerd worden. Hoe dan
ook, er moet een fikse financiële
injectie komen in het personeel
van de rechterlijke macht. Het
extra geld van de laatste jaren
ging vooral naar de beveila
naar de gebouwen en naa
automatisering."
SALARISSEN
„Ik ben trouwens blij datl
niet om onze salarissen g<
Nee, we zijn echt bezorgd
de kwaliteit van de rechts) l
ging. Bij het openbaar mil c
rie is financieel veel gebei d
het rapport-Donner, datl
op de organisatie spuide,
zittende magistratuur woi
door de commissie Leeml
nu ook naar het rechterlij
drijf gekeken. Misschien I
ben we een rapport a la C
nodig. Een gezaghebbenc
commissie die duidelijk n Jj
wat er moet gebeuren en
dat geld kost."
„De nationale begrotingi y
dacht ik zo'n driehonden
jard. De totale rechtsplegi t
kost nog geen 1.3 miljard, f
van een miljard voor de k j
van personeel. Gezien de
functie van de rechterlijk
macht voor onze samenle
is dat op de rijksbegrotin)
schijntje. De helft van het
bedrag wordt ook nog eet
gebracht in de vorm van
en griffierechten. Met mii
dan honderd miljoen guli
per jaar extra kunnen we
hoop doen. Dan is de dm
de ketel. Men verwacht n
maal van de rechterlijke i
dat die iedere zaak als un
handelt. Dat we maatwei
ren in een confectiemaat!
pij. Daar heeft de burger
met de rechter in aanraki
komt rechtop."
„In Duitsland hebben ze,
ten naar de bevolkingsaai
len, vijf keer zo veel recht j
wij. Dat hoeft hier niet. ra
zal toch echt wat bij
ook hier geldt: de kost ga f
de baat uit."
ARNHEM HANS LEBER
„Het is altijd seizoen in Zuid-Afri-
ka. een van de beste plaatsen ter
wereld om te jagen", zegt een ad
vertentie van het nationale Zuid-
Afrikaanse toeristenbureau Satour.
De advertentie roemt de grootse,
onbedorven Zuid-Afrikaanse na
tuur, waar groot wild nog vrij kan
rondzwerven. Een plaats waar ja
gers hun 'ultieme trofee' kunnen
halen: de koning der zoogdieren,
de leeuw.
„Pure onzin", zegt Garreth Patter
son. „De natuur is in Zuid-Afrika
opgesloten binnen hoge hekken.
En wat die jacht betreft: voor zo
ver de leeuwenjacht al iets met
glorie of heldendom te maken
heeft, is daar in Zuid-Afrika zeker
geen sprake van. Als adviseur van
het Internationale Fonds van het
Welzijn van Dieren voert Patter
son campagne tegen wat hij
noemt de 'ingeblikte leeuwen
jacht'.
Er gaan grote belangen om bij de
jacht op groot wild. Buitenlandse
jagers moeten grof geld betalen
voor jachtpartijen die meestal zo'n
tien dagen tot twee weken duren:
Vijf- tot tienduizend dollar (haast
tien- tot twintigduizend gulden)
voor het verblijf en nog eens 7.500
tot 10.000 dollar om daadwerkelijk
een leeuw te mogen schieten. De
jacht op groot wild is voor de or
ganisatoren een lucratieve handel.
Maar wilde leeuwen zijn schaars:
ze lopen alleen nog maar rond in
nationale wildparken. En dat zijn
niet de leeuwen die een jager voor
zijn vizier zal krijgen. De groot
wildjagers komen terecht in de
private wildtuinen en de leeuwen
waar zij op mogen schieten, wor
den speciaal voor hun genoegen
losgelaten.
Het zijn tamme dieren, over het
algemeen afkomstig uit speciale
leeuwenfokkerijen of uit dieren
tuinen, die hun overtollige leeu
wen op de vrije markt te koop
aanbieden. Ze zijn gewend aan
mensen, hebben veelal geen idee
hoe ze zich in de natuur moeten
handhaven en hebben hoe dan
ook tegenover een jager geen
kans: als ze al op het idee zouden
komen dat ze niet naar hem toe,
maar van hem weg moeten lopen,
is er altijd nog een hek om hen
Uiteindelijk tegen te houden.
„De jagers krijgen van de organi
satoren te horen dat er ergens een
leeuw is gespot en er wordt een
zogenaamde speurtocht naar het
dier georganiseerd. Maar dat is al
lemaal nep, want ondertussen we-
De leeuwen waarop in Zuid-Afrika wordt gejaagd, zijn bij voorbaat kansloos. Ze zijn gewend aan mensen, kunnen zich in de vrije natuur niet handhaven en
zitten achter hekken.
ten de begeleiders heel goed waar
de leeuw zich bevindt: ze hebben
hem die ochtend zelf losgelaten.
Soms worden de dieren nog wat
verdoofd ook", zegt Patterson.
Er zijn echter ook gevallen waarbij
de jager heel goed weet dat er
geen sprake is van echte jacht.
Patterson beschikt over een video,
gemaakt door een voormalige
werknemer van een privaat wild
park. Op de in het geheim ge
maakte opnamen is te zien, hoe
een leeuwin van haar welpen
wordt gescheiden. Terwijl zij wan
hopig haar best doet om haar jon
gen te bereiken, die achter een
hek zitten, wordt ze neergescho
ten door een jager. Volgens de
maker van de video liep de melk
nog uit haar tepels toen haar vel
werd afgestroopt.
Op een video die het Zuid-Afri
kaanse natuurprogramma 50/50
enige tijd geleden vertoonde, was
te zien hoe een groep redelijk aan
geschoten jagers vanaf een hoge
open wagen op een leeuwin scho
ten, die aanvankelijk recht op de
auto was komen aflopen. De man
nen waren zo onvast ter hand, dat
ze ondanks de afstand van een
luttele drie, vier meter meerdere
schoten nodig hadden om het dier
af te maken.
En dat is volgens Patterson geen
uitzondering. Hij kent het verhaal
van een Franse jager die een man
nelijke leeuw twaalf kogels in het
lijf joeg voor hij stierf: „Het duur
de zo lang, omdat de man bewust
niet op het hoofd wilde mikken,
aangezien dat een waardevolle
trofee is." In een ander geval kreeg
het zoontje van de jager een ge
weer in handen gedrukt en werd
door zijn vader aangespoord om
op een leeuwin te schieten. Het
kostte hem zestien schoten om
haar dood te krijgen.
Ook in de buurlanden Namibië en
Botswana komen dergelijke prak
tijken volgens Patterson voor, al
wordt in Botswana ook nog steeds
op wilde leeuwen gejaagd. „Maar
dat heeft het bestand in het noor
den van het land zo uitgedund,
dat er tegenwoordig ook onvolg
roeide, tweejarige leeuwen wor
den geschoten. Als die worden op
gezet, krijgen ze valse manen op
geplakt om hen indrukwekkender
te laten lijken."
Een van de argumenten voor de
jacht op groot wild is dat die het
noodzakelijke geld binnenbrengt
voor natuurbeheer in Zuid-Afrika.
Patterson gelooft daar niets van.
„Het gaat om buitenlandse jagers.
Ik vraag me af hoeveel van hun
geld daadwerkelijk naar Zuid-Afri
ka gaat en hoeveel op bankreke
ningen in Europa terechtkomt.
Daarnaast wordt in Kenya sinds
de jaren zeventig niet meer ge
jaagd, maar toerisme is de belang
rijkste bron van inkomsten voor
het land. Voor een dode leeuw
krijg je maar een keer geld, een le
vende leeuw kun je steeds weer la
ten zien."
Patterson probeert een volledig
verbod van dit soort jachtpraktij-
ken te bereiken. Hij heeft, zegt hij,
ARCHIEFFOTO
inmiddels sympathieke reacties
van het ministerie van milieu en
toerisme gehad. „Maar de minis
ter, Pallo Jordan, zegt dat hij te
maken heeft met wetgeving die
nog uit de apartheidstijd stamt en
dat hij zich bovendien niet kan
mengen in zaken die eigenlijk tot
de bevoegdheid van de individue
le provincies behoren.
Hij hoopt dan ook dat buitenland
se reacties de Zuid-Afrikanen uit
eindelijk zullen overtuigen dat de
ze jacht hen toeristen kost die
graag levende leeuwen zien. „On
langs werd in Groot-Brittannië
een documentaire over de inge
blikte leeuwenjacht uitgezonden
en daarna is de ambassade echt
overstroomd met woedende reac
ties. Het waren er zoveel dat de
ambassadeur de regering heeft ge
vraagd iets aan de zaak te doen.
Misschien dat dat uiteindelijk
helpt."
KAAPSTAD RUNA HELLINGA
CORRESPONDENT
Nederland is een waar arbeidersparadij
minste, vergeleken met de Verenigde St
Het is hier werk, werk, werk. Een hoogj
de professor in de economie legde me
het verschil uit tussen de Amerikaanse
Nederlandse werkmoraal: in Nederland
ken jullie om te leven, zei hij. maar wij 1
kanen leven om te werken.
Neem nou de vakantie. „Werk jij nog wel eens?", vroeg
buurman mij laatst, nadat hij van zijn verbijstering was
men toen ik hem had verteld dat ik volgens mijn CAO r
heb op 28 - betaalde - dagen vakantie per jaar, plus nof
dagen arbeidstijdverkorting. Hij schudde perplex zijn hi
toen ik zei dat mijn werkgever daar niets tegen kan doe
Hij staat ook elke morgen om zes uur op, teneinde om
uur achter zijn bureau te kunnen zitten, en 's avonds is
zelden voor zeven uur thuis. Ook in het weekeinde nee L
stapels werk mee naar huis. En hij beschouwt zichzelf i1
een workaholic. Zoals hij zijn er miljoenen in dit land,
hard werken een deugd is en vakantievieren ....tja, lantl
ten.
Volgens een recent onderzoek heeft de gemiddelde Am
kaanse werknemer dit jaar 11,3 betaalde vakantiedagen''
jaar geleden was dat nog 12,2, dus Amerikanen hebben
tijd ingeleverd. Met andere woorden: je moet hier een
werken om één dag vakantie te 'verdienen'. Van enige
mindering van de bedrijvigheid in juli of augustus is dalÉ
niets te merken.
In de VS kun je alleen meer vakantie krijgen door lange#'
werken. Volgens het ministerie van arbeid moet je bij nr'
grote- tot grote ondernemingen tien jaar onafgebroken
ben gewerkt om vijftien dagen vakantie te krijgen, en al
met een staat van dienst van meer dan dertig jaar krijg
weken vrij. En bij elke nieuwe baan begint het weer van1
af aan.
De krant USA Today maakte onlangs een inventarisatie
het beleid ten aanzien van betaalde vakanties bij bedi
en concluderde dat harder werken steeds minder won
loond. En de werknemers pikken 't. want minder vakai
houden de loonkosten laag. daardoor kan de zaak over
blijven en heeft iedereen een baan. Minder vakantie, ra -
kerheid dus.
Kleinere bedrijven geven nieuwe werknemers welgeteli
dagen per jaar vrijaf. Dat moet genoeg zijn. Bij sommij
dernemingen moet je eerst een jaar gewerkt hebben on
maar één dag vakantie te verdienen. Maar langzamerhi
klinken ook de waarschuwingen door dat de geringe on n
ning die Amerikaanse werknemers hebben tot 'burn-oi
leiden. Mensen raken opgebrand.
Werknemers die alleen maar werken - en er zijn in Ami
ook nog eens miljoenen mensen die er twee volle bane i
nahouden - functioneren op den duur niet optimaal m
Vermoeidheid, zowel lichamelijk als geestelijk, gaat dal j
tol eisen. „Je gaat eigenlijk benadrukken dat vrije tijd sl j
is", zei een bedrijfspsycholoog. „Dat werkt contraprodi
In twee op de drie gezinnen werken al beide partners, i
gevolg dat de gezinsleden elkaar nauwelijks meer zien.
ders zijn er nooit, en van een gezamenlijke gezinsvakai j(
hoe kort ook - is vaak al helemaal geen sprake. Die kim i
hebben echter wel wekenlang vrij en worden dus maai c
vakantiekampen gestuurd. Of zij maken de buurt onve
Terwijl Nederland massaal naar de Wadden of de Midi n
landse Zee trekt, werken de Amerikanen dus hard dooi e
Dankzij mijn Nederlandse werkgever kan ik hier echtei
bloemetjes buiten zetten. Als de buren van hun lange
hard werken thuiskomen, zitten wij op ons terras metf y
glaasje in de hand van een ATV-dag te genieten. 'Luilal j|
zo zie je ze denken. 'Stumperds', zeggen wij tegen elka is
HANSDEBRUIJN
CORRESPONDENT
Irij
rd r
