Een beetje Buisman in
het bier en de frikadel
FAMILIEBERICHTEN
Van der Luit
ad sanctos
WOENSDAG 23 JULI 1997
901
Opgave per telefoon 023-5150370
Opgave per fax 023-5317337 of 023-5320216
Sluitingstijd: dag voor plaatsing 12.00 uur.
Voorde maandageditie: vrijdag 15.00 uur.
Overlijdensberichten geboorteadvertenties
kunnen de dag van verschijnen vóór 09.00 uur worden
opgegeven. (Voor de zaterdagkrant) telefonisch vrijdag
tot 16.45 uur schriftelijk (fax) vnjdag tot 18.30 uur.
Na een langdurige ziekte is door de Heere uit
ons midden weggenomen onze zorgzame
vader en opa
CORNELIS VAN DUIJN
9 december 1915
t 21 juli 1997
LEEN en MAFUA
MICHIEL. NIELS. WOUTER
TEUN enJANNV
WIM
Correspondentieadres:
L. van Duijn
J.W. Frisodreef 148.
2224 BK Katwijk ZH
Gelegenheid tot condoleren: donderdag 24
juli van 1 9.00-20.00 uur in de aula van Huize
"Salem" en tevens na afloop van de begra-
De rouwdienst zal gehouden worden D.V.
vrijdag 25 juli om 10.30 uur in de aula van
Huize "Salem", waarna de begrafenis zal
plaatsvinden ca. 1 1.30 uur op de begraaf
plaats "Duinrust" aan de Parklaan te Kat
wijk aan Zee.
Verdrietig geven wij kennis, dat na een moe
dige strijd, voor ons te vroeg, uit ons midden
is weggenomen onze lieve moeder, schoon
moeder en oma
JANNETJE SWAGERS-BLOK
weduwe van FRANS SWAGERS
in de leeftijd van 70 jaar.
ARIE en RIA
JANNEKE en DOOR
MIRANDA en MISCHA
WILLEM en EVA
SANDRA en BRAM
PATRICK
COR en ASTRID
MATH US
Leiden. 22 juli 1 997
Correspondentieadres:
Oosterdwarsstraat 20
2315 LS Leiden
Geen bloemen
Gelegenheid tot afscheid nemen op donder
dag 24 juli van 19.00 tot 19.30 uur in
het Rouwcentrum Van der Luit. Willem de
Zwijgerlaan 1 79 te Leiden.
De crematieplechtigheid zal worden gehou
den op vrijdag 25 juli om 13.15 uur in de aula
van het crematorium ..Rhijnhof", Laan te
Rhijnhof (ingang Haagse Schouwweg) te
Leiden.
Na de plechtigheid is er gelegenheid tot con
doleren in de ontvangkamer van het
torium.
Stil ben je van ons heengegaan.
Je hebt altijd voor ons klaargestaan.
Veel liefde heb je ons gegeven,
zo was je. je hele leven.
Nooit vragen, nooit klagen,
altijd alles zelf dragen.
Je was een schat voor ons allen,
je te moeten missen zal ons zwaar vallen.
Met droefheid geven wij kennis dat, na een
kortstondige ziekte, toch nog onverwacht
van ons is heengegaan onze zorgzame moe
der, schoonmoeder, lieve oma. zuster,
schoonzuster en tante
PETRONELLA MARIA
FETZ-FASEL
weduwe van HANS LEO FETZ
in de leeftijd van 89 jaar.
HANS enJOKE
FETZ-NIJSSEN
ANNEMARIE en JAN
LUT-FETZ
Kleinkinderen,
achterkleinkinderen en
verdere familie
Sassenheim, 22 juli 1 997
Correspondentieadres:
Fazantlaan 1 5
221 1 KS Noordwijkerhout
Mama is overgebracht naar het rouwcen
trum "Ad Sanctos". Lammermarkt 43 te
Leiden.
De Avondwake wordt gehouden in de
parochiekerk van de H. Petrus, aan de
Lammenschansweg te Leiden, donderdag
24 juli aanvang 19.00 uur, waarna gelegen
heid tot condoleren en afscheid nemen.
De Uitvaartmis wordt voor haar opgedragen
in de H. Petruskerk, vrijdag 25 juli a.s. aan
vang 1 1.00 uur, waarna de begrafenis zal
plaatshebben op de R.K. begraafplaats nabij
de Zijlpoort, Haven 64 te Leiden om circa
12.30 uur.
Na deze plechtigheid is er tevens gelegen
heid tot condoleren in de Petruskapel op de
begraafplaats.
Dankbaar dat zij zo lang in ons midden mocht
zijn, geven wij u bedroefd kennis dat. na de
voor haar laatste moeilijke jaren, toch nog
onverwacht is overleden onze lieve moeder,
schoonmoeder, grootmoeder en overgroot
moeder
CATHARINA JOHANNA
VAN DER VOS
in de leeftijd van 92 jaar.
Leiden, 21 juli 1997
Haag wijk", kamer 21 6
Correspondentieadres
W. Breedijk
H.Roland Holstlaan 1 43
2283 HD Rijswijk
Gelegenheid tot afscheid nemen in het
Rouwcentrum Van der Luit, Willem de
Zwijgerlaan 1 79 te Leiden, donderdag 24 juli
van 19.00 - 19.30 uur.
De afscheidsdienst wordt gehouden op vrij
dag 25 juli om 1 4.00 uur in de aula van de be
graafplaats ..Rhijnhof", Laan te Rhijnhof
(ingang Haagse Schouwweg) te Leiden,
waarna de begrafenis zal plaatsvinden.
Na de begrafenis is er gelegenheid tot con
doleren in de ontvangkamer van de begraaf -
Het was voor
ons heel fijn om te weten dat
jullie, in de vo
or ons zo verdrietige tijd. aan
onze zoon
Patrick
hebben gedacht, en ons hebben gesteund in
ons verdriet.
Ben en Elly van Halderen
Roelof arendsveen, juli 1997
Vbor de vele blijken van belangstelling en
medeleven tijdens haar ziekte, alsook na het
overlijden van onze geliefde zuster en tante
Martijntje Bos
begrafenissen
crematies
lammermarkt 43
leiden
071-5126618
ad sanctos maakt
gebruik van het
stilte centrum in de
regenboog
watermolenl te leiden
voor condoleren en
afscheidnemen
Opvolging bestuurslid
Met ingang van 3 juli 1997 zal mevrouw A.R. Westerink,
wonende te Valkenburg ZH, de ontstane vacature in de
categorie ingezetenen van het algemeen bestuur van het
Hoogheemraadschap van Rijnland vervullen. Het opvolgings-
besluit ligt vanaf 16 juli tot 6 oktober 1997 tijdens werkda
gen voor iedereen ter inzage op het kantoor van Rijnland,
Breestraat 59 in Leiden,
Leiden, 15 juli 1997,
Dijkgraaf,
E.H. van Tuyll van Serooskerken.
Rijnland
Begrafenissen - Crematies
Transporten
In het rouwcentrum is gelegenheid tot
opbaring in onze aula's. Koffiekamer
beschikbaar. Ruime parkeergelegenheid.
Uitvaartverzekeringen - Deposito's
Leiden, Willem de Zwijgerlaan 179
Postbus 432, 2300 AK Leiden, telefoon 071 -5213231
Wassenaar, Deijlcrweg 127, telefoon 070-5112436
ZWARTSLUIS KARIN SWIERS
Alle bruidjes kregen ooit een
klein busje Buisman cadeau.
Acht op de tien huisvrouwen
strooiden dit aroma trouw in
hun koffie. Gewone koffie is te
genwoordig uit. Nederland
drinkt Max Havelaar, zet aller
hande mengsels uit exotische
landen en is verder in de ban
van Italiaanse espresso's, romi
ge cappuccino's en Wiener
melanges. Liefst uit een zakje.
Buisman, dat gebruikte oma
toch?
„Ik vind het niet leuk om te
zeggen, maar we maken geen
reclame meer. Een gezin dat in
tensief gebruik maakt van Buis
man koopt vier potjes per jaar.
Dat is acht gulden, daar verdie
nen we dan een beetje op. Op
televisie doe je met een miljoen
gulden nog niets. Dat zouden
we dan terug verdienen in der
tig jaar. Dat geld kun je beter in
obligaties stoppen", lacht Rolf
Olland, directeur en eigenaar
van de Koninklijke Fabriek van
Gebrande Suiker R. Buisman BV
in Zwartsluis.
De verkoop van potjes Buis
man-aroma loopt al sinds het
begin van de jaren zeventig met
één tot twee procent per jaar te
rug. Misschien gebruikt één op
de tien huisvrouwen het nog,
schat hij, en dan vooral de ou
dere garde. „Maar je hebt best
kans dat veel meer mensen het
in de keukenkast hebben staan
en dat ze het gebruiken om de
jus te bruinen."
Vragen hoe lang het Buis
man-aroma nog stand houdt,
wordt in Zwartsluis beschouwd
als vloeken in de kerk. Olland
vertrekt echter geen spier. „Het
is bijna overal te koop. Ik ver
wacht dat het nog jaren be
staat." Hoopvol: „Ik hoor tegen
woordig weer 'als wij gasten
hebben, gebruiken we een
beetje Buisman'. Je ziet ook dat
de jeugd er weer aan gaat. Zo
kunnen ze zich weer onder
scheiden. Ja, de koffie is toch
lekkerder met Buisman."
Napoleon
Denk echter niet dat Olland zit
te wachten op de dag dat hij als
laatste het licht uitdoet in zijn
fabriek. De Koninklijke Buis
man is namelijk kerngezond,
winstgevend, een echt miljoe
nenbedrijf met vele klanten
over de grens. Echt slechte jaren
heeft Buisman nooit gehad, zegt
de directeur met bescheiden
trots. Na de vakantietijd begint
zelfs de bouw van een spik
splinternieuwe fabriek in Zwart
sluis.
Het aloude Buisman-aroma
staat echter aan de basis van dit
succes. Olland begint een hele
verhandeling over het verleden.
Zijn verleden eigenlijk, want
zijn moeder heet Buisman. „Ik
ben van de vijfde generatie, dus
ik heb al heel wat achter de rug.
Mijn voorouders hadden een
paar winkeltjes en een grossier-
derijtje in Zwartsluis. Nogal wat
grossiers brandden hun eigen
pinda's, koffie en suiker, omdat
de distributie alleen lokaal ge
beurde."
„Het toevoegen van gebrande
suiker aan koffie had alles te
maken met Napoleon", vertelt
de directeur verder. „Napoleon
hief een hoge belasting op im
portproducten uit tropische
landen. Koffie was daardoor on
betaalbaar, terwijl het net in de
mode kwam. Dus zocht ieder
een naar een manier om koffie
betaalbaar te maken. Cichorei
toevoegen, was een bekende
methode. Dat is een wortel van
de witlofplant, dus een beetje
bitter. Dat vindt men niet over
val lekker, daarom zijn we sui
ker gaan branden, de karamel
voegden we aan de koffie toe."
„Veel grossiers brandden sui
ker in Nederland. Het poeder
werd in drums vervoerd naar de
kruidenierswinkels en los in het
schap naast de bonen gestort.
Mijn betovergrootvader besloot
in 1867 professioneel suiker te
gaan branden. Hij had een aan
tal zoons en één daarvan runde
de fabriek. Hij overleed in 1897,
toen heeft mijn grootvader
Roelof Buisman, op 21-jarige
leeftijd de leiding over de sui
kerbranderij genomen. En dat
was pas echt een dynamische
koopman."
Busje
Zwartsluis ligt aan het Zwarte
Water en dat komt uit op het
IJsselmeer, toen nog Zuiderzee.
Met Amsterdam bestond een
vaste bootverbinding. Grootva
der Roelof dacht in het groot en
bracht Buisman landelijk op de
markt.
„Een winkelier uit Amster
dam vond Buisman zo los in het
schap maar niks, omdat het
poeder vocht aantrekt. Waarom
verpak je het niet in een busje,
was zijn vraag. Grootvader
Roelof, gestimuleerd door de er
kenning, had de moed om het
eenvoudige product in een
kostbaar busje te verpakken.
Leeg weggooien was zonde,
vond hij, dat busje moet wor
den hergebruikt. Dus liet hij op
de achterkant van het busje de
namen van kruiden en specerij
en afdrukken. We hebben hier
nog één zo'n blauw busje uit
1902 staan. Daar staat noot-
muscaat op geloof ik."
Het blauwe busje was een
groot succes. Buisman was
meteen marktleider in Neder
land. Rond 1920 kwam de ex
port naar Italië, Duitsland en
België op gang. „We deden ook
heel veel aan tentoonstellingen
en geschenken. Ieder bruidje in
Nederland kreeg een monster
busje Buisman. We hadden li
nialen, vingerhoeden, potloden,
we gaven van alles weg."
Na het gesprek laat de direc
teur enthousiast de oude bus
jes, spaarpotjes en vingerhoed
jes zien. Hij stapelt de busjes er
varen op elkaar om het verschil
in 'design' te laten zien. „Hier
een busje in de vorm van een
reclamezuiltje, Jugendstil, mooi
hè." Hij toont de busjes van de
concurrenten, Zijlstra Koffie-
stroop, Kanis Gunnink, De
Gruyter en nog wat (on) beken
de namen. „Allemaal nage
maakt van ons."
Melitta filters
De dochter van grootvader
Roelof trouwt in 1930 met de
vader van directeur Olland. De
schoonzoon werd liefdevol in
dienst van Buisman genomen.
Vlak voor de oorlog wordt een
vloeibaar koffie-extract op de
markt gebracht onder de naam
Cafita. „De koffie was zo
schaars dat het liep als een
trein. Tijdens de oorlog hebben
we een jaar stilgelegen. Er was
geen grondstof meer. Na de
oorlog is een groot aantal sui
kerbranders niet meer opge
staan. Er waren nog vier fabrie
ken over. Wij waren toen al zo
sterk dat het voor velen geen zin
meer had opnieuw te begin
nen."
Olland kwam, zoals hij dat
zelf zegt, 'in 1963 op het tapijt'.
Drie jaar later werd het Buis
man-aroma in een glazen potje
op de markt gebracht. Zijn ver
dienste? „Nee, nee, het was een
gigantische operatie. Andere
vullijnen, andere verpakkin
gen", klinkt het bescheiden.
Echt niet? „Als ik hier niet was
binnen gekomen, was er geen
glazen potje geweest", geeft hij
toe. Olland had als ambitieuze
jongeling tevens de handen vol
aan de in opkomst zijnde Melit-
ta-filters.
„Het was een fantastische
nieuwe koffiezetmethode en dat
sloeg geweldig aan. De consu
ment dacht alleen dat hij geen
Buisman meer nodig had. Zelfs
de dames die de filters demon
streerden, bazuinden dat rond.
Ik heb toen contact opgenomen
met de directeur van Melitta.
Hij was zo ondersteboven van
deze fantasie, dat we samen een
nieuw potje op de markt heb
ben gebracht. Een Melitta-Buis-
man-potje van glas met een an
dere kleur en een nieuw
design."
Met de elektrische koffiezet
apparaten kwam de
'snelfiltergemalen Buisman' op
de markt, maar het mocht niet
baten. De omzet van het be
roemde aroma begon terug te
lopen. „Heel geleidelijk aan ver
gat men Buisman toe te voe
gen." Ep dat terwijl Nederland
steeds welvarender werd en
steeds meer koffie ging drinken.
Olland zoekt de verklaring in
het gemak. Met Buisman is
minder koffie nodig, dus met
een extra schepje koffie zal het
bakkie troost ook wel lekker
smaken. Zoiets. „Men voegde
ook altijd maar een mespuntje
Buisman toe. Dat is veel te wei
nig. Je moet echt een vol lepel
tje hebben, wil je het verschil
proeven."
Koffieshops
Begin jaren zeventig ontwikkel
de Olland plannen om toch wat
meer groei in het bedrijf te cre-
eren. „Ik dacht aan koffieshops
en koffiewinkeltjes, maar mijn
moeder en haar zuster hadden
genoeg avonturen gehad. Buis
man is altijd een winstgevend
bedrijf geweest, maar de winst
werd grotendeels door de ande
re bedrijven opgeslokt." Verlies
gevende nevenactiviteiten wer
den afgestoten. Buisman zelf
werd overgenomen door de Ko
ninklijke Scholten Honig.
Met kandijknotsen, troef-
klontjes en bruine en witte kan
dij voor de koffie probeerde
Buisman de omzet weer wat op
te krikken. Vrij nieuw was toen
nog een koffiecreamer in poe-
dervorm. „Daar hadden we nog
een leuke naam voor op de
plank liggen Cafita. Verder de
den we wat speciale dingen
voor kerstpakketten." De Ko
ninklijke Honig Scholten ging
echter failliet in 1978. De gezon
de bedrijven werden door de
curator verkocht aan de NV
Centrale Suikermaatschappij te
Amsterdam (CSM).
Bij CSM kreeg Olland einde
lijk de gelegenheid eens flink te
onderzoeken waarom de in
houd van de potjes Buisman na
opening veranderden in een
keiharde klont. „Je moet het in
de koelkast bewaren, dan heb je
er nul problemen mee", geeft
Olland een tip. Belangrijker
voor hem was, wat er aan viel te
verbeteren. Vijf jaar is er onder
zoek gedaan naar onder meer
'vochtvretende kussentjes' in
het deksel, of het toevoegen van
'zand'. „Dat doen we dus alle
maal niet. We hebben gekozen
voor een nieuwe techniek: ag-
glomereren."
Gokken
Een technische uitleg over ma
len, stomen, korrels en opper
vlakten volgt, maar de directeur
demonstreert ter verduidelij
king maar even het verschil. Hij
pakt een potje Buisman Classic,
neemt een lepeltje aroma en...
„Kijk, dit blijft aan het lepeltje
hangen. Het poeder is wel
droog, maar het blijft hangen."
Hij pakt een potje Buisman
Royal en ja hoor, het poeder valt
zo van het lepeltje af. En dat be
tekent dat het een stuk minder
vocht aantrekt en dus ook min
der snel hard wordt. Eureka!
Voordat Olland aan de inves
tering voor zijn nieuwste succes
in 1989 kon beginnen, besloot
CSM de levensmiddelenbedrij-
ven samen te voegen. „Wij ope
Rolf Olland, directeur
en eigenaar van Buis
man.
FOTO GPD CEES
ZORN
reerden tot op dat moment heel
zelfstandig. Wij pasten eigenlijk
niet bij CSM, ze zaten er een
beetje mee in hun maag. Wel
winstgevend, maar eigenlijk te
klein. Wij vonden het wel lekker
safe bij zo'n grote maatschappij
die nooit kapot kon. Toch heb
ik een bod op de aandelen ge
daan. Waarom? Ach, ik was 52
jaar en had nog dertien jaar
voor mijn pensioen. Ik dacht: ik
neem die gok."
„Het was een management-
buy-out, al maakt iedereen de
fout dat ik het bedrijf terug heb
gekocht. Ik heb nooit aandelen
gehad, mijn moeder en haar
zusje hadden ze in bezit. Zij
vonden het geweldig dat het be
drijf terug was in de familie. Het
personeel vond het ook fantas
tisch." Twee dagen na de over
dracht investeerde Olland ette
lijke miljoen guldens in zijn ag-
glomerator. „Ik wilde verder in
poedertechnologie, ook om te
gen betaling het poederleed van
andere fabrikanten op te los
sen." Het bekende, maar ouder
wetse busje werd in 1990 voor
goed van de markt gehaald. De
nieuwe Buisman Royal, die zo
van het lepeltje afvalt, kwam in
datzelfde jaar op de markt.
Koud water
Nestlé startte rond die tijd met
cappuccino in zakjes, de zoge
heten 'new instants' op de roe
rige koffiemarkt. Buisman volg
de in 1993 met cappuccino in
een pot. De varianten Wiener
melange, cappuccino amaretto
en café au lait volgden al snel.
Vorig jaar kwam de Hot choco
late drink in een pot op de
schappen.
Met succes, want na Nestlé
en Douwe Egberts staat Buis
man op de derde plaats met zijn
new instants. Cafita, de koffie
creamer, doet het ook uitste
kend, vooral in Duitsland. Over
de omzet van het bedrijf doet
de directeur echter geen mede
delingen. Al is die sinds het ver
trek bij CSM verdrievoudigd.
Olland laat nog wel wat 'stoutig-
heidjes' zien. Nieuwe produc
ten, maar die zijn nog in de
testfase en dus geheim. Een tip
je van de sluier? Koud water.
„Maar dat is niet het enige
wat we doen", klinkt het en
thousiast. „Je kunt ook suiker
branden voor industriële toe
passingen. Zo dat de smaak weg
is en alleen de kleur over blijft.
Naast koffie en cacao komt
bruin namelijk bijna niet in de
natuur voor." Buisman levert
negentien soorten caramel.
„Daar zijn we in Nederland en
daarbuiten heel groot in."
Nu wil Olland niets zeggen
over klanten of producten, maar
vooral dat laatste is een kwestie
van etiketten lezen in de super
markt. Cola, donker bier, zelfs
vleeswaren en snacks. Vrijwel
alles is mogelijk. Nog niet ieder
een zet alle informatie op zijn
etiketten, maar de druk om dat
wel te doen, wordt steeds gro
ter. En dat zal nog wel een paar
verrassingen opleveren. Ge
rookte ham met een beetje
Buisman in de stoom, of een fri
kadel in een Buisman-badje
misschien? Even trekt een brede
grijns over het gezicht van de
vijfde generatie.
