Wilt u meer weten
over de euro?
'Gratie wordt misbruikt
voor dienstweigeraars'
Niet bestemd voor
ogen buitenwereld
ispectie wil verkoop
llielampjes verbieden
Binnenland
PTT Post schendt privacy
van de postbushouders
Minister neemt geen stappen tegen
bloederig videospel Carmageddon
.1.
T
-4-
euro
Versoepeling herkeuring WAO heeft weinig effect
JENSDAG 23 JULI 1997
bkverbod terecht ingesteld
in haag Minister Van Aartsen (landbouw) heeft terecht een
kvprbod voor varkens in de met varkenspest besmette gebie-
>n ingesteld. Dat heeft de president van de rechtbank in Den
aag, mr. A. van Delden, vandaag in kort geding bepaald. Het
ding was aangespannen door de Nederlandse Vakbond Var-
Eiishouders (NW), de boerenbonden in Noord-Brabant (NCB)
Limburg (LLTB). Zij eisten opschorting van de fokverboden
een schadeloosstelling. De boeren willen een volledige scha-
vergoeding voor het fokverbod terwijl Nederland in Brussel
ndringt op een tegemoetkoming van zeventig gulden per zeug
Irmaand.
lefensie onderzoekt afval Cannerberg
«haag Het ministerie van defensie gaat in een proef van acht
Been onderzoeken of en hoe de Cannerberg in Maastricht het
kt kan worden gesaneerd. De berg kwam dit voorjaar in het
luws toen bleek dat defensiepersoneel in het NAVO-comman-
icentrum in de berg decennia lang bloot heeft gestaan aan as-
jst. In 1992 ging het centrum dicht. Deskundigen zullen het
mwezige afval in de voormalige NAVO-basis scheiden en on-
Izoeken. Ook zullen ze de bodem en het grondwater aan een
Iderzoek onderwerpen.
Isielzoeker steekt zichzelf in brand
IpERMALSENEen uitgeprocedeerde asielzoeker heeft zichzelf
(terrhiddag in het gemeentehuis van Geldermalsen in brand
itoken. Het vuur kon snel worden geblust, maar de man raak-
twaar gewond. Dat heeft een woordvoerder van de politie
egedeeld. De 38-jarige man uit Eritrea liep even na twee uur
bureau sociale zaken van het gemeentehuis binnen. Hij
•ldde zich niet bij de balie en reageerde niet op personeel dat
achterna kwam. De man liep door naar de werkvertrekken,
ar hij vloeistof uit een plastic zak over zich heen sprenkelde
zich in brand stak.
chelde in cassatie tegen asbestvonnis
singen De Koninklijke Schelde Groep (KSG) in Vlissingen
it bij de Hoge Raad in cassatie tegen het arrest van het Ge-
chtshof in Den Haag in een asbestzaak. De onderneming vindt
:het hof haar eind februari onterecht vanaf 1949 aansprake-
stelt voor de gevolgen van het gebruik van asbest. Het ging
leen oud-werknemer die in 1989 aan asbestkanker overleed.
Schelde had vanaf de indiensttreding van de man in 1949, zo
Ide het hof, het gebruik van asbest moeten afschaffen of af-
;nde veiligheidsmaatregelen moeten treffen. Volgens het be-
jfwerd pas in 1969 bekend dat asbest kanker kon veroorza-
Hinder varkens kost miljarden'
uk» Inkrimping van de varkensstapel met een kwart leidt
een kapitaalsvernietiging van zeker 2,5 miljard gulden. Het
lies aan inkomen kan oplopen tot 450 miljoen gulden per
r. Veel boerenbedrijven zullen vervolgens zonder succes
nkloppen bij de banken, omdat ze niet meer 'financierbaar'
n. Dat stelt directeur kredietrisicomanagement van de Rabo-
nk, H. van de Kerk, gisteren in een vraaggesprek met het Agra-
ich Dagblad. De bank, met een grote boerenidantenkring, be-
m kende de gevolgen van de onlangs aangekondigde plannen
ve n minister Van Aartsen (landbouw) om de varkensstapel met
■lis n kwart in te krimpen.
Ixtra spoelbeurt voor schelpdieren
beke» Door de aanwezigheid van de salmonellabacterie krij-
n' n alle mosselen en oesters van de Yerseke Bank een extra zui-
131 ringsbeurt voordat ze naar de consument gaan. Het Produkt-
hap Vis heeft gisteren tot deze maatregel in dit watergebied
n de Oosterschelde besloten. Hij is van kracht tot het moment
ide Yerseke Bank vrij is van salmonella. De oorzaak van de
smetting is nog niet achterhaald. Overigens gaan de bacteriën
meso dood tijdens het koken en bakken.
-y NINGEN ANP
Inspectie Gezondheidsbe-
:rming wil een verbod op
verkoop van olielampjes,
deren kunnen de met ge-
hi irde olie gevulde lampjes
lakkelijk leegdrinken. De
•ag lectie (vroeger de keurings-
nu ist van waren) constateert
toenemend aantal onge-
aaj en. Het opdrinken van de
penolie kan voor kinderen
00 elijk zijn. In het gunstigste
ik il leidt het tot een zieken-
ie opname.
hPe mooie kleurtjes en de
asierijke vormen van de
te ulaire lampjes trekken kin-
in aan. Het gebeurt wel dat
inder het oog van hun moe-
in de winkel zo'n lampje
de mond zetten", zegt di-
eur J. Brand van de inspec-
n Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diei
Rechters hekelen beleid minister Sorgdrager
den haag gpd
Minister Sorgdrager van justitie maakt met haar aanpak
van dienstweigeraars een schijnvertoning van strafproce
dures. In een brief aan de bewindsvrouw hekelt de Ne
derlandse Vereniging voor Rechtspraak (NVvR) haar be
leid om gevangenisstraffen van 'weigeryuppen' via gratie
om te zetten in dienstverlening.
den haag gpd
Volgens de NVvR, waarbij alle
rechters en officieren van justi
tie zijn aangesloten, maakt
Sorgdrager oneigenlijk gebruik
van het gratiemiddel. Tegen de
Eerste- en de Tweede Kamer zei
de minister dat lange gevange
nisstraffen wegens dienstweige
ring maatschappelijk niet aan
vaardbaar zijn. Dit omdat de
dienstplicht is afgeschaft en er
bovendien nog steeds een te
kort aan cellen is.
Enkele honderden Nederlan
ders weigerden in 1994 en 1995
dienst omdat zij wisten dat de
militaire dienstplicht in 1996 af
gelopen zou zijn. Zij maakten
geen gebruik van de Wet Gewe
tensbezwaarden die vervangen
de dienstplicht mogelijk maak
te. Het 'generaal pardon' waar
deze groep achteraf op rekende,
is er niet gekomen. Alle weige
raars worden gewoon vervolgd.
De minister kondigde echter
recent aan dat zij de eerste zes
maanden van de op te leggen
gevangenisstraf via gratie zal
omzetten in dienstverlening.
Aangezien het openbaar minis
terie (OM) aankondigde tegen
de 'weigeryuppen' de gebruike
lijke zeven maanden onvoor
waardelijke celstraf te eisen, zal
er in de praktijk vermoedelijk
niemand de cel in hoeven. Óf
blijft de celstraf beperkt tot een
maand.
In zijn brief wijst voorzitter
L.R. van der Weij van de NVvR
erop dat de minister de hoogte
van straffen kan beïnvloeden
via het strafvorderingsbeleid
van het openbaar ministerie. De
NVvR vindt dat de minister niet
achteraf de Gratiewet moet ge
bruiken. De minister moet
vooraf het OM een aanwijzing
geven dat het zaken niet meer
vervolgt of lagere straffen eist
die in dienstverlening kunnen
worden omgezet.
Van der Weij schetst het ont
stane beeld van een OM dat
haar eis stelt, van een rechter
die straf oplegt en van een mi
nister die dit vervolgens met
gratie doorkruist. ,,De strafpro
cedures krijgen zo onvermijde
lijk iets van een schijnvertoning.
Zal men zich daardoor binnen
de rechterlijke organisatie gede
motiveerd voelen, buiten de
rechterlijke organisatie kan zo'n
schijnvertoning afbreuk doen
aan de geloofwaardigheid van
de rechtspleging", aldus Van
der Weij.
In zijn brief wijst hij er na
mens de NVvR ook op dat Sorg
drager de Gratiewet verkeerd
toepast. Die geldt slechts in in
dividuele gevallen en alleen in
situaties waarin de rechter in
zijn vonnis ergens geen reke
ning mee heeft kunnen houden.
Een andere mogelijkheid tot
gratie is als met een opgelegde
gevangenisstraf in redelijkheid
geen strafdoel wordt gediend.
Maar volgens de NVvR maakt
de minister ook dit niet duide
lijk.
PTT Post schaadt de privacy
van postbushouders door hun
namen en adressen veel te ge
makkelijk af te geven. Dat stelt
de Registratiekamer, die in de
afgelopen maanden diverse
klachten van houders van een
postbus heeft gekregen. Volgens
de Registratiekamer krijgt ieder
een die vraagt wie er achter een
bepaalde postbus zit, daar zon
der meer antwoord op. Dat
druist in tegen de Wet Per
soonsregistraties.
PTT Post is het met die kritiek
oneens. Volgens een woord
voerder kan elke houder van
een postbus weten dat zijn
naam en adres op verzoek
wordt verstrekt. Dat staat na
melijk in het contract dat wordt
afgesloten voor een postbus
wordt toegewezen. Ook wordt
wel degelijk gekeken of degene
die de informatie wil, daar ook
belang bij heeft. Als iemand bij
voorbeeld een pakketje wil laten
bezorgen en er is alleen een
postbusnummer bekend, dan is
er een duidelijk belang om het
adres af te geven. De woord
voerder van de PTT geeft wel
tie in Groningen. Zijn keurings
dienst stelde een landelijk on
derzoek in en kwam tot de con
clusie dat de lampjes levensge
vaarlijk zijn. „Je kunt ze beter
helemaal niet meer verkopen,
of ze moeten zo beveiligd zijn
dat de olie er niet uit kan."
De brandstof kan ernstige
klachten aan slokdarm en lon
gen veroorzaken. In de meeste
gevallen komt een kind in hét
ziekenhuis terecht, waar de
maag wordt leeggepompt. Vaak
is een longontsteking het ge-
volg.
De inspectie in Groningen
onderzocht ook de flessen lam
penolie, die worden verkocht
om de lampjes te vullen. Die
zijn allemaal veilig. Ze zijn voor
zien van een veilige kinderslui
ting en ook met de etikettering
is niets mis.
Rijksarchief geeft 'verbodenplaten prijs
den haag» anp
Gesneuvelde soldaten van het
Indonesische regeringsleger.
Angstig voor zich uitkijkende
krijgsgevangenen - mannen en
vrouwen - die poseren voor
triomfantelijk grijnzende,
zwaarbewapende Nederlandse
militairen. Vernielde en uitge
brande gebouwen.
Dat alles is te zien op zestig
nooit eerder gepubliceerde fo
to's van de eerste
politionele actie,
nu vijftig jaar ge
leden, van Ne
derlandse mili
tairen in het
toenmalige Ne-
derlands-Indië.
Fotohistoricus
Louis Zweers
duikelde de des
tijds verboden
foto's op in het
Algemeen Rijks
archief in Den
Haag en publi
ceerde ze in het
boek Strijd om Deli.
De foto's gaan over de opmars
van Nederlandse troepen op
Oost-Sumatra. Deze eerste mi
litaire actie voor behoud van
de Nederlandse kolonie in de
Oost duurde van 21 juli tot en
met 5 augustus 1947. Er zijn -
met name door legerfotogra-
fen - volop films en"foto's van
gemaakt, maar veel is nooit
openbaar gemaakt. De Dienst
voor Legercontacten, de voor
loper van de Legervoorlich-
tingsdienst, paste een strenge
censuur toe om het eufemis
me van de politionele acties
toch zoveel mogelijk in stand
te houden.
Vlak voor de soevereiniteits
overdracht, eind 1949, kreeg
het hoofd van de foto- en film
sectie van de dienst, W. Hei
doorn, bovendien opdracht
belastend fotomateriaal te ver
nietigen, wat de gezagsgetrou
we luitenant deed. Beelden die
de censuur niet hadden over
leefd, mochten vooral niet als-
Foto's
nuanceren
beeld van
politionele
actie
nog in Nederland worden ge
publiceerd of in handen vallen
van de Indonesiërs.
Uit het materiaal dat per on
geluk aan de brandstapel ont
snapte, publiceerde Zweers
eerder een fotoserie over de
tweede politionele actie, met
onder meer beelden van de
gevangenneming van Soekar-
no. Bij vervolgonderzoek stuit
te hij op de nu openbaar ge
maakte serie negatieven,
waarvan de
meeste betrek
king hebben op
de strijd om Deli,
aan de oostkust
van Sumatra, in
de zomer van
1947.
Hoewel onbe
kend is of de se
rie compleet is,
leveren de foto's
volgens Zweers
historisch inte
ressante informa
tie op. Ze tonen
de rauwe werke
lijkheid van de koloniale oor
log en dragen daarmee bij aan
nuancering van de bestaande
beeldvorming over deze strijd,
aldus de historicus.
Veel van de afgedrukte beel
den zijn indertijd geschoten
door de 22-jarige oorlogsvrij
williger sergeant B. Huisman.
Deze jonge oorlogsfotograaf
legde harde confrontaties vast
tussen de opmarcherende Ne
derlandse soldaten en gesneu
velde en gewonde Indonesi
sche soldaten. Indringend is
onder meer een tweeluik van
een aan handen en voeten ge
bonden jonge Indonesiër in
een onbestendige ruimte. Bij
nauwkeurige beschouwing
blijkt hij gewond aan zijn
rechter scheenbeen en sijpelt
er een straaltje bloed uit zijn
mond. Beelden als deze, maar
zeker ook die van lijken en
ontklede krijgsgevangenen to
nen de minder verheffende
oorlogshandelingen die de
buitenwereld niet mocht zien.
Een geboeide Indonesiër wordt op 21 juli 1947 aan de oostkust van Sumatra verhoord door Nederlandse mili
tairen. Het is één van de zestig nooit gepubliceerde foto's over de eerste politionele actie in het voormalige
Nederlands-lndië. foto anp
toe dat het moeilijk is om het
belang bij het opvragen van
zo'n adres goed af te wegen.
„Dat is erg lastig, want we kun
nen dat natuurlijk niet voor elke
aanvraag registreren.
In dat laatste zit precies het
probleem, bÜjkt uit de reactie
van de Registratiekamer.
Woordvoerder B. Crouwel: „Er
zijn gevallen waarin het de PTT
vrij staat om zo'n adres te ge
ven. Bijvoorbeeld als iemand
een postpakket krijgt, dat af
komstig is van een bedrijf met
alleen een postbusnummer. In
zo'n geval is het duidelijk dat
het adres kan worden vrijgege
ven. Maar als ik zomaar wil we
ten wie er achter postbus 25 in
Den Haag zit, dan vraagt de
PTT niet waaróm ik dat vraag.
Je krijgt die gegevens meteen."
De PTT-woordvoerder vindt
dat juist goed, want op die ma
nier kan niemand zich achter
een postbus verschuilen. „Het
past in de openheid van ons be
drijf. En we geven geen gege
vens van postbushouders waar
van duidelijk is waarom ze al
leen via een postbus bereikbaar
willen zijn, zoals een Blijf van
mijn Lijfhuis."
Mantelbavianen
weer in de boom
emmen anp
De 143 mantelbavianen in het
Noorder Dierenpark in Emmen
zijn weer ernstig verontrust. Al
leen door wie of wat weten de
verzorgers niet. De apen zitten
met zijn allen in de bomen, net
als drie jaar geleden.
De hele familie mantelba
viaan nam gisterochtend haar
toevlucht tot de houvastbieden-
de bomen, weg van de grond
moesten ze, net als op 16 juli
1994. Alleen enkele oudere
mannetjes, haremleiders, ko
men af en toe heel voorzichtig
naar beneden om iets te eten te
pakken. Zodra een van de
vrouwtjes een kreet slaakt, zit
ten ze weer in een van de zes
kale bomen. In juli 1994 bleven
de apen een week in de boom,
zonder te slapen, te eten of te
drinken. Daarna kwamen ze
doodgemoedereerd naar bene
den en kabbelde het leven rus
tig voort op hun eilandje, tot
gisteren...
Tot nu toe hebben de verzor
gers geen idee wat de bavianen
net als drie jaar geleden zo bang
maakt. Brulden de tijgers te
hard of trompetterden de oli
fanten te enthousiast? Pas als de
dieren hun binnenverblijf op
zoeken kan de oorzaak worden
opgezocht.
Zestien jaar voor
moord uit wraak
rotterdam anp
De rechtbank in Rotterdam
heeft gisteren drie verdachten
van de moord op een Rotter
dammer veroordeeld tot lange
celstraffen. De 18-jarige man,
die de dodelijke schoten lostte,
kreeg de langste straf: zestien
jaar. De twee andere verdach
ten, een 22-jarige en een 53-ja-
rige kregen respectievelijk
twaalf en vier jaar gevangenis
straf opgelegd.
De Rotterdammer werd op 30
november 1996 voor zijn wo
ning met pistoolschoten door
het hoofd omgebracht. Geruch
ten, die volgens de politie vals
waren, dat hij te maken zou
hebben met een ongeval begin
januari 1993 in Den Haag, wer
den hem fataal.
den haag anp
Minister Sorgdrager (justitie) is niet van plan
maatregelen te nemen tegen het gewelddadige
computerspel Carmageddon. Zelfregulering is de
enige mogelijkheid als het gaat om het beperken
of weren van excessief geweld in videofilms en -
spelletjes. De minister schrijft dat in antwoord op
vragen van de Tweede-Kamerleden Beinema en
Soutendijk (beiden CDA).
Sorgdrager stelt dat de Grondwet overheids-
censuur niet toestaat. Volgens de minister gaat de
distributeur van het computerspel zorgvuldig te
werk. „Carmageddon is uitgebracht op CD-rom,
heeft als doelgroep twintig- tot veertigjarigen, is
nogal duur, wordt alleen verkocht in videospe
ciaalzaken en gaat vergezeld van de aanduiding
dat het niet geschikt is voor jeugdigen onder de
zestien. Wederverkopers is dringend verzocht
zich aan dit leeftijdsadvies te houden."
De minister vindt dat bij andere spelletjes vaak
sprake is van een hoger virtueel-geweldsniveau of
mate van realisme. De Kamerleden waren opge
schrikt door de mededeling dat Carmageddon
het doel heeft punten te scoren door zoveel mo
gelijk mensen en dieren met een auto dood te rij
den. Sorgdrager laat wel weten dat deze vorm van
vermaak bij haar niet in de smaak valt.
Bij het ongeluk kwamen de
beide inzittenden van een dure
BMW, een 19-jarige man en de
18-jarige dochter van de 53-jari-
ge verdachte, om het leven. Het
voertuig was met grote snelheid
tegen een lantaarnpaal gebotst.
Al snel na het ongeval deed het
gerucht de ronde dat de veron
gelukte auto tegen een andere
BMW had geraced. Deze wagen
zou na het ongeval zijn wegge
reden. Volgens hardnekkige ge
ruchten was de bestuurder
daarvan de vermoorde Rotter
dammer. Die ontkende. Politie
onderzoek wees ook uit dat hij
niet bij het noodlottig ongeval
was betrokken. Voor enkele na
bestaanden van de slachtoffers
bleef hij echter de zondebok.
Voor meer informatie kunt u terecht bij het Nationaal Forum.
Het Nationaal Forum wordt gevormd door organisaties van con
sumenten, werkgevers, werknemers, de financiële sector en de
overheid. Deze organisaties leveren vanuit hun eigen invalshoek
on specifieke deskundigheid een bijdrage aan de voorbereiding
van de invoering van de euro in Nederland.
Bel de gratis Eurolijn 0800 1521 (ma-vr van 9.00 - 21.00 uur)
voor het opvragen van het informatiepakket of kijk op de
Eurosite http://www.euro.nl
2e kwartaal 1998
Besluit deelnemende
landen EMU
omstreeks januari 2002
Invoering e
en -biljetten
2001
1 januari 1999
Vaststelling waarde euro
Invoering euro in bank
en giroverkeer
1 juli 2002
De gulden verdwijnt als 1
wettig betaalmiddel
Het Nationaal Forum voor de introductie van de euro.
den haag anp
De versoepeling van de herkeuringen voor
de WAO-keuringen heeft in slechts 750 ge
vallen een hogere uitkering opgeleverd.
Daarmee heeft de versoepeling van de
keuringscriteria in 1995 per saldo slechts
beperkte gevolgen gehad. Dat zegt het Col
lege van Toezicht Sociale Verzekeringen
(CTSV) in het rapport Ingrepen in het
WAO-criterium.
Het vorige kabinet besloot tot een om
vangrijke herkeuringsoperatie voor de
WAO. Sindsdien is hef recht op een ar
beidsongeschiktheidsuitkering afhankelijk
van de vraag of iemand nog tot arbeid in
staat is. Als iemand na een ongeval onge
schikt is voor zijn oude baan, maar wel er
gens anders aan de slag kan, dan heeft hij
geen recht op een WAO-uitkering.
Sinds 1993 worden ook mensen die al ja
ren een uitkering hadden, opnieuw beoor
deeld volgens de nieuwe, strengere crite
ria. Dit leidde tot grote onrust omdat ar
beidskundigen vaak mensen geschikt ver
klaarden voor functies als bonzaiboom-
kweker, die in de praktijk helemaal niet
bestonden.
Onder druk van de Tweede Kamer zijn
de criteria in 1995 iets versoepeld. Zo moet
de arbeidsdeskundige voortaan uitgaan
van tenminste drie representatieve func
ties en is ook het gehanteerde computer
systeem (Functie Informatie Systeem) aan
gepast.
De wijzigingen hadden tot gevolg dat
een grote groep mensen achteraif te streng
was beoordeeld. Naar nu blijkt, leidde dit
in slechts 750 gevallen tot een te lage uit
kering. Toch vindt het CTSV niet dat de
versoepeling voor niets is geweest. „De
wijzigingen van de WAO-keuring hebben
de belangrijkste ongewenste effecten van
de herkeuring weggenomen, aldus het col-
