Geen antwoord op geweld ETA
DAF zoekt zich suf naar personeel
Maffia gebruikt invaliden als slaven
Feiten Meningen
Het leser is
geen plaats
voor vrouwen
Luisteren
MAANDAG 14 JULI 1997
O
Vorige maand zond staatssecretaris Gme-
lich Meijling zijn 'Beleidsbrief emancipatie
Defensie' naar het parlement. Hij schrijft
dat het bittere noodzaak is om meer vrou
wen te interesseren, te motiveren en te be
houden voor Defensie. Het aantal beschik
bare jonge mannen zal de komende jaren
teruglopen en nu al zijn er problemen met
de werving van beroepsmilitairen met een
tijdelijk contract. Als speerpunten van zijn
plannen noemt de staatssecretaris meer
deeltijdarbeid en een 'loopbaanbeleid' voor
\Touwen vanaf de rang van kapitein. Daar
naast heeft hij nieuwe (hogere) streefper
centages voor \rouwen vastgesteld. Zal dit
nieuwe emancipatiebeleid succesvol zijn?
Sinds het afschaffen van de dienstplicht
zijn er twee categorieën beroepsmilitairen:
militairen met een tijdelijk contract en mili
tairen met een contract voor onbepaalde
tijd. Meer dan tachtig procent van de vrou
wen heeft een tijdelijk contract. Doordat de
krijgsmacht een organisatie is die veel van
het individu vraagt, zoals langdurige oefe
ningen en vaarperiodes, uitzendingen in
het kader van crisisbeheersingsoperaties, de
gedwongen combinatie van wonen en wer
ken, onregelmatige- en weekenddiensten
en een goede fysieke conditie, is de belang
stelling van \Touwen niet groot.
In feite is Defensie een vrouwonvriende
lijke organisatie. Niet omdat vrouwen niet
worden geaccepteerd, maar door de aard
van het werk. Als er al interesse is, dein is
het voornamelijk voor korte verbintenissen.
Het verloop onder beide categorieën is
groot en wel om fysieke redenen en om de
combinatie arbeid en zorg.
De fysieke redenen liggen niet in het feit
dat de goedgekeurde vrouwen gemiddeld
minder conditie hebben dan mannen, maar
in de gecombineerde opleidingen. Vrouwen
zijn gemiddeld kleiner en nemen dus klei
nere stappen. Als moet worden gemar
cheerd, moeten vrouwen in de pas lopen en
worden zo gedwongen om te grote passen
te nemen. In de opleiding wordt op de ka
zerne gemarcheerd van het legeringsge
bouw naar de eetzaal, naar het lesgebouw,
naar de kantine, naar het sportgebouw,
naar de stormbaan, etc. Per week gaat het
dan al gauw om veertig kilometer. En dat is
dan alleen maar het verplaatsen om aanwe
zig te zijn waar de militaire activiteiten
plaatsvinden.
Het moge duidelijk zijn dat vrouwen die
zich steeds moeten forceren, extra gevoelig
zijn voor blessures tijdens de sportles, de
stormbaan en velddienst. Blessures beteke
nen afhaken en na genezing weer extra for
ceren. Volledig afhaken is dan ook geen uit
zondering.
Een militaire loopbaan en kleine kinde
ren zijn vrijwel niet te combineren. En dat
betekent in feite de keuze: geen kinderen of
Defensie verlaten. Het invoeren van meer
deeltijdbanen, dus niet uitzendbaar zijn
(waarvoor ben je dan militair?) en vrouwen
met jonge kinderen tot en met vier jaar niet
uitzenden betekent een aparte categorie
werknemers in uniform die niet worden ge
accepteerd door hun collega's en comman
danten.
Merkwaardig dat zo weinig nieuw beleid
wordt voorgesteld voor de grote groep vrou
wen met een tijdelijk contract en dat het ac
cent wordt gelegd op de kleine groep vrou
wen met een contract van onbepaalde tijd.
De voorgestelde maatregelen zijn gekun
steld en kosten veel geld.
Bij het vaststellen van dit nieuwe emanci
patiebeleid is te weinig rekening gehouden
met de eisen van een operationele organi
satie en met het verkrijgen van voldoende
draagvlak op de werkvloer. Hogere percen
tages zullen op deze wijze zeker niet wor
den gehaald. Gemotiveerde vrouwelijke mi
litairen zouden het op deze wijze trouwens
ook niet willen.
hans couzy
generaal b.d
Het is druk op het parkeerter
rein bij het stadhuis van het Bel
gische Genk. Auto's rijden af en
aan voor de zaterdagmiddag-
boodschappen. In een hoekje
van het parkeerterrein staat
nauwelijks zichtbaar een grote
vrachtwagen en een busje van
uitzendbureau Adecco. Toch we
ten ruim vijftig mensen de weg
naar het busje te vinden, want
hier worden jobs in de auto-in
dustrie in Nederland aangebo
den.
Werving in België is een van de
manieren waarop DAF Trucks aan
nieuw personeel hoopt te komen.
De vraag naar vrachtwagens van
de Eindhovense fabrikant is zo
groot, dat het personeel niet aan
te slepen is. Op korte termijn
heeft DAF honderden nieuwe
mensen nodig en alle registers
worden opengetrokken om aan
het personeel te komen.
,,Er zitten veel metaalbedrijven in
deze regio en die zijn allemaal op
zoek naar goede vakmensen", al
dus directeur personeelszaken
Nabuurs bij DAF. ..De vijver rond
Eindhoven is inmiddels leegge
vist. Wij zoeken in een steeds gro
tere kring rond Eindhoven en dan
kom je automatisch in België te
recht".
Er hebben altijd Belgen in de
Eindhovense fabriek gewerkt, dus
het is niet vreemd dat de truckfa
brikant over de grens kijkt.
Vreemder is het dat de Belgen ook
naar DAF kijken. „De lonen in de
metaalsector liggen in België ho
ger dan in Nederland", geeft Na
buurs toe. „Bovendien zijn er de
belastingproblemen met buiten
landers die hier werken en krijgen
de Belgen in eerste instantie een
uitzendbaan bij ons. Daarnaast is
de reistijd een factor om rekening
mee te houden. Toch werken er
momenteel bijna vierhonderd
Belgen bij DAF".
De DAF-petjes en de DAF-drink
vinden gretig aftrek onder het
winkelend publiek en de flyers
met de oproep zich te melden bij
de bus op het parkeerterrein gaan
grif van de hand. Intercedent
DAF-project Janssen van Adecco
zit er tevreden bij op zijn klap
stoeltje op het parkeerterrein.
„We hebben vandaag vijftig reac
ties gehad, een absoluut record",
constateert hij enthousiast, „nor
maal hebben we tussen de tien en
vijftien reacties".
Ook hij is verbaasd over het grote
aantal reacties. „Vanuit Genk is
het toch snel anderhalf uur reizen
naar DAF in Eindhoven". Dat de
Belgen lang willen reizen voor een
uitzendbaan tegen een lager loon
dan ze gewend zijn is toch minder
vreemd dan het lijkt: „Hier in Ge
nk staat een grote autofabriek van
Ford. Daar werken mensen die
een vaste baan hebben ook niet
altijd. Als het druk is moeten ze
flink werken, maar soms is er een
paar maanden weinig te doen. Bij
DAF hebben ze voor zes maanden
gegarandeerd werk. Bovendien
heeft DAF een goede naam in Bel
gië. Veel mensen willen bij DAF
werken omdat ze daar een goede
opleiding krijgen die ze later in ei
gen land te gelde kunnen ma
ken".
Nabuurs benadrukt dat de Belgi
sche werving slechts een van de
vele ijzers is die DAF in het vuur
heeft. „We zoeken ook in de re
gio's Den Bosch en Tilburg, maar
ook daar is de goede vakman
schaars". Om de ergste nood te
lenigen heeft DAF inmiddels be
sloten jaarlijks 600 kleinere trucks
in Engeland te produceren. In Ne
derland moet de productie wor
den opgevoerd naar 18.000 trucks
per jaar.
Het grote probleem voor DAF is
dat de metaal steeds minder jon
geren trekt. „Metaal is niet popu
lair, dat zie je al bij de lts'en en
mts'en. Steeds minder jongeren
leren metaalbewerking. We wer
ven daarom al op de middelbare
scholen, om maar zeker te zijn dat
de mensen bij ons komen wer
ken", aldus Nabuurs. Ook het le
ger is een interessante bron voor
DAF. „Daar zitten goede vaklie
den en ze hebben al ervaring met
DAF trucks. Bovendien zijn het
gedisciplineerde werkers en daar
hebben we behoefte aan", aldus
Nabuurs.
Bestuurder Antonis van de Indus
triebond FNV vindt de jammer
klachten van DAF een kwestie van
eigen schuld dikke bult: „Dan
moeten ze maar meer mensen in
vaste dienst nemen. Wie wil er nu
op uitzendbasis bij DAF werken
als de vaste banen voor het op
scheppen liggen".
De uitzendbaan is inderdaad een
probleem geeft Nabuurs toe. „Het
is een beetje het gevolg van onze
werkwijze. Wij bouwen de truck
pas als we er een order voor heb
ben. Om flexibel op de vraag in te
kunnen springen hebben we vast
personeel voor zestig trucks per
dag. Als de vraag groter wordt ne
men we uitzendkrachten aan.
Momenteel zitten we op 85 trucks
per dag en binnenkort gaan we er
negentig per dag prod
hebben daarom besloi
ventig trucks per dag
sen in dienst te nemer
Vaste mensen die nau1
krijgen zijn. „Dat is he
lulverhaal van DAF, vvi
geen mensen krijgen"
tonis, „ze hebben jarei
nen putten uit het surj
vakmensen in deze rej
bron is nu opgedroogc
ben al jaren tegen DA1
ze zelf meer mensen n
leiden. De verhalen ov
gen opleiding klinken i
ze zijn. Dat is namelijk
een afspraak tussen de
den en de metaalbrani
heeft helemaal geen ej
ningen gedaan voor go
neel en nu zitten ze mt
blemen".
eindhoven peet vogels
Spaanse regering wil niet praten met Baskische afscheidingsbeweging
Op hetzelfde moment dat premier Aznar zich met twintig politiemensen in de paleistuin van Moncloa door de
media liet portretteren vanwege de geslaagde bevrijdingsactie van de gevangenbewaarder Ortega Lara, werd in
Baskenland wethouder Miguel Angel Blanco van de kleine gemeente Ermua door de ETA gekidnapt. Twee dagen
later, afgelopen zaterdag, werd Blanco vermoord.
Misschien was de euforie ook
wel een tikkeltje voorbarig. In
de meer dan 25-jarige historie
heeft de Baskische afschei
dingsbeweging herhaaldelijk la
ten zien dat ze elke gevoelige
nederlaag op haar manier te bo
ven weet te komen. Dat ant
woord gaat steevast gepaard
met bruut en zinloos geweld.
De vraag die men zich in Spanje
niet lijkt te stellen, is dan ook:
waaróm die uitdagende en pro
vocerende houding van de rege
ring, wanneer je weet dat op die
manier door de terroristen
wordt gereageerd?
De ETA-politiek van de cen
trum-rechtse regering Aznar
verschilt niet wezenlijk van die
van de vorige socialistische re
gering Gonzalez. Het is een
confrontatie-politiek van ge
weld tegen geweld, waarbij alles
in het werk wordt gesteld om de
ETA te ontdoen van haar poli
tieke ambities en de organisatie
af te schilderen als een puur cri
minele bende. Zelfs elke schijn
om tot een dialoog te komen
met de ETA wordt om onduide
lijke reden vermeden.
Jarenlang wordt al gekissebist
over de overplaatsing van vijf
honderd ETA-gevangenen. De
regering in Madrid huldigt het
standpunt dat ETA-veroordeel
den ver uit elkaar hun straf
moeten uitzitten, verspreid over
gevangenissen in heel Spanje.
Dat betekent dat familieleden
soms tien uur heen en tien uur
terug moeten reizen om hen te
bezoeken. Ondanks herhaalde
lijk aandringen van de familiele
den, de eigen regering van Bas
kenland en de organisatie van
mensenrechten weigert Madrid
daar verandering in aan te
brengen. Vandaar ook dat nie
mand de afgelopen dagen twij-
De ouders, de zus en de verloofde van de vermoorde Miguel Angel Blanco zoeken troost bij elkaar.
felde aan de uitkomst van het
jongste ultimatum, waarvan
Blanco het slachtoffer is gewor
den. Het standpunt van de re
gering stond vast en de ETA
heeft cynisch genoeg altijd be
wezen stipt te doen wat ze be
looft. In 1981 en 1983 werden
voor het laatst mensen gegijzeld
om politieke doelen af te dwin
gen. Beide keren werden de gij
zelaars gedood toen de regering
niet op de eisen inging.
De massale verwerping van het
ETA-geweld door de Spaanse
bevolking wekt de indruk dat de
ETA-idealen (een onafhankelijk
Baskenland) slechts hersen
schimmen zijn van een geïso
leerd groepje 'criminele maffio
si', zoals ze door de regering
vaak worden genoemd. Het
blijft echter een feit dat de poli
tieke vleugel van de ETA, Herri
Batasuna, in 1996 nog meeé
150.000 stemmen kreeg. Ea
ander feit is dat de politie zé
weinig successen boekt bij
opsporing van de daders va
aanslagen. Dat duidt erop d
de organisatie in Baskenlan
over een goed draaiende inl
structuur beschikt, die dooi
len wordt gesteund.
De moordactie van afgelop
zaterdag heeft de sympathy
voor de ETA er echter niet g
ter op gemaakt. Iedereen he
via live-uitzendingen op de
visie van minuut tot minuu
drama kunnen meebeleven
verdriet van de familie en di
verloofde van de jonge polit
werd door de camera's in di
huiskamers gebracht. Ook
vanuit de Baskische gemeei
schap klinken dit keer de pi
testen tegen het gruwelijkei
treden van de afscheidingsfc
weging luider dan ooit. Zelf
vanuit Herri Batasuna werd
de ontvoerders zaterdag op
roepen om het leven van BI
te sparen. Door de toenemi
geweldsspiraal begrijpen ve
Basken, die vroeger de geda
van een autonoom Baskenl
ondersteunden, niet meerv
het allemaal om draait en ki
zich af van de ETA.
Vandaag wordt Miguel Angi
Blanco begraven. Het zal ee
dag rijn van rouw, van hefti
emoties, een dag zoals Spai
zo vaak moet beleven na ee I
ETA-aanslag. De moord op 1
Blanco is opnieuw een bew
dat het grootste probleem v
mee de Spaanse regeringen
decennia lang worstelen de
madrid» henk v
correspondent
De Russische hoofdstad Mos
kou wordt sinds enige maanden
overspoeld door invaliden die,
gehuld in camouflagepakken,
bedelend op drukke kruispun
ten of bij stations zitten. Veel
gehandicapten hebben bordjes
om hun nek als: 'Help een
slachtoffer van de Tsjetsjeense
oorlog aan een prothese' of
'Geef slachtoffer oorlog geld om
operatie te ondergaan'. Het ge
respecteerde en doorgaans be
trouwbare Russische weekblad
Moskovski Novosti ging op on
derzoek uit en kwam tot de
conclusie dat een onbekend
aantal van deze invaliden slaven
rijn van de maffia.
Pogingen om zelf met bedelen
de gehandicapten in gesprek te
komen, leverden de afgelopen
dagen niets op. Niemand wilde
praten. Navraag bij verschillen
de wachtposten van de politie
bleef ook zonder resultaat. De
antwoorden waren vrijwel iden
tiek: „Er zijn wat dit betreft geen
klachten van burgers binnenge
komen". Moskovski Novosti ba
seert zijn conclusie op het re
laas van de 38-jarige Sergej, die
twaalf jaar geleden na een uit de
hand gelopen braspartij bij een
ongeluk beide benen verloor.
Zijn huwelijk liep op de klippen
en hij verloor zijn minimum
uitkering. Ten einde raad zocht
hij bij een supermarkt een plek
je om te bedelen. En dat was,
zoals hij zelf zegt, zijn grootste
fout.
Twee dagen later belden vier
jonge mannen aan bij Sergej.
Vriendelijk maakten ze zich be
kend als afgevaardigden van
'Het Bureau voor Goede Dien
sten'. Ze hoorden hem uit over
zijn uitkering, vrienden en fami
lieleden en kwamen toen ter za
ke: ze hadden een plek waar hij
prima kon bedelen. Toen Sergej
protesteerde, werden de man
nen boos: „Deze stomp heeft
een lesje nodig. We zullen Ame
rican football met je spelen'.
Uren achtereen sloegen en
schopten ze Sergej door zijn
armzalige kamer. Daarna trok
ken ze een plastic zak over zijn
hoofd, bonden die dicht en
drukten sigaretten uit op zijn
beenstompen. Sergej verloor
het bewustzijn. Toen hij bij
kwam was het meeste bloed op
geruimd en eisten de mannen
zijn papieren en sleutels.
Volgens Sergej in Moskovski
Novosti zeiden ze: „Luister
vriend, jij gaat voor ons bedelen
en als je soms hulp zoekt, hak
ken we je armen eraf, zodat je
de aalmoezen met je tanden
voor ons moet oppakken". Kor
te tijd later verschenen ze weer
bij zijn flatje. Sergej werd in een
j camouflagepak gehesen en in
een auto gegooid, waarin al
twee invaliden in militaire kle
ding zaten. Zij misten één been.
Voor Sergej werd een rolstoel
ingeladen. „Dat is jouw Merce-
I des. Daarin zul je rondrijden
om ons geld in te zamelen", zei
den ze tegen hem. Net als de
andere mannen kreeg hij een
stuk karton om zijn nek met de
in slordige letters geschreven
tekst: 'Help een invalide uit de
Tsjetsjeense oorlog om prothese
te kopen'. Sergej werd bij een
druk kruispunt uit de auto gezet
en kreeg een paar boodschap
pen mee. De eerste luidde: pro
beer geen roebel voor jezelf te
houden; een andere: duikt de
OMON (soort ME, red.) op, rijd
dan verder en wacht tot de con
trole voorbij is.
Sergej wordt, net als de ande
ren, 's avonds rond acht uur el
ke dag weer opgehaald. Al het
geld wordt afgenomen en als
dank voor een dag bedelen in
I de uitlaatgassen, krijgen ze een
glas wodka en vijf gulden. Zijn
flatje werd hem al snel afgeno
men. Samen met een aantal an
dere gehandicapten werd hij
ondergebracht in een smerige
kelder. De slavenhouders zei
den cynisch dat 'moderne
marktverhoudingen efficiency
vereisen'.
Dat de jonge misdadigers voor
niets terugschrikken, werd Ser
gej en zijn beklagenswaardige
lotgenoten op een avond zeer
duidelijk gemaakt. Een jonge
oorlogsveteraan had zo'n zes
gulden achterovergedrukt. Ser
gej vertelde Moskovski Novosti
dat nadat de jongen meedogen
loos in elkaar was geslagen, de
'beestmensen' hem en de ande
ren meenamen naar een bos.
De ongelukkige werd met een
touw vastgebonden aan twee
auto's, waarna hij letterlijk in
twee stukken werd gescheurd.
Sergej tegen het weekblad: „Ik
denk dat ik die nacht voor altijd
gek ben geworden. Nu droom ik
alleen nog maar van een manier
om mezelf snel te kunnen do
den".
moskou hans hoogenduk
correspondent
Zouden Zuid-Afrikanen allemaal een ooraf
wijking hebben? Je zou het haast denken als
je ziet hoe werknemers van willekeurig welke
instelling zich aan de telefoon gedragen. Zo
maar een voorbeeld. Onlangs moest ik ie-
1 r,ru"irj'"L' mand van de Nationale Parkenraad hebben,
om mij wat over olifanten te vertellen. Ik bel
het hoofdkantoor in Pretoria en vraag naar de persafdeling.
De dame aan de andere kant roept vrolijk 'Momentje' en ver
bindt me door. Een andere dame neemt op. Ik, nu in de ver
onderstelling het met een perswoordvoerder van doen te
hebben, leg uit wat ik wil. De dame roept 'Momentje' en ver
bindt mij door. Een derde dame neemt op. Blijmoedig draai
ik mijn verhaal opnieuw af. Ze roept 'Momentje' en weer
hoor ik het muziekje dat me geruststellend vertelt dat ik word
doorverbonden.
En weer een dame. Deze is wat dommer dan de vorigen. Na
mijn verhaal te hebben aangehoord, zegt ze namelijk tegen
me: „Ik ga u nu doorverbinden met marketing'. Ho, stop,
schreeuw ik, voor ze de daad bij het woord kan voegen, wat
moet ik bij marketing?
Ze is wat uit het veld geslagen, de tactiek om het probleem
via de toetsen op haar telefoontoestel door te schuiven naar
een andere afdeling heeft niet gewerkt. Nu moet ze zelf gaan
nadenken. Wat wilde u precies, informeert ze voorzichtig. Ik
leg het haar nog een keer uit.
Ja, zegt ze aarzelend, u zit nu niet bij de goede afdeling. Wij
zijn van de verzending van het tijdschrift van de Nationale
Parkenraad. Ik leg haar uit dat marketing een journalist die
iets over olifanten wil weten, waarschijnlijk ook niet kan hel
pen. Stilte, en vervolgens het achtergrondgeluid van druk
overleg. Ze komt terug aan de lijn: „Wij hebben een olifan
tenspecialist, zal ik u daarmee doorverbinden"? Eureka!
Dit gebeurt niet eenmaal, maar vrijwel dagelijks. Het heeft
voor een deel misschien iets met traditie te makea
zwarte cultuur geldt het als zeer onbeleefd om boni
zeggen op een vraag of verzoek. En een mens verlie
zicht als hij bekent dat hij een vraag niet heeft begn
het antwoord erop niet weet. Dus zegje ja en stuur
gensteller vervolgens het bos in.
Soms letterlijk. Ik heb het al vaker meegemaakt dat
beleefd en behulpzaam de weg ergens heen wijst, ti
aan zijn blik ziet dat hij eigenlijk geen idee heeft we
moet. Maar een mens wil niet onvriendelijk zijn, n«
Dus zeg je maar wat.
Het overkomt me regelmatig met mijn tuinman en
werkster. Beiden spreken gebrekkig Engels en begri
totaal niet wat ik hen vraag. Ze knikken dan vol entl
me en pas achteraf merk je dat de tuinman plots pl
gint weg te halen op een plek waar ze juist moester
staan, of dat de werkster de lakens die ik 's ochtend
op het bed had gedaan, weer ijverig begint af te hal
Het is me ooit overkomen dat ik in een politiebure.
was doorverbonden, dat ik me een totaal verkeerde
ling van het gebouw had gemaakt. Toen ik, na zeke
te zijn doorgeschakeld, eindelijk een afspraak hadf
en ter plekke aankwam, reed ik het kleine bureau h
bij. Het handjevol agenten heeft zich waarschijnlijl
lachen, terwijl ze me tussen de aanwezige drie of vi
foontoestellen heen en weer stuurden.
Vooral aan de telefoon weet je vaak niet of je te ma)
met gewone domheid, een verkeerd soort beleefdh j
pel weg gemakzucht wanneer je weer eens wordt d( v
bonden. Het mag duiden op een gebrek aan vertroi
nerzijds, maar ik houd het eerlijk gezegd vaak op
runa hellinga correspondent
