Werfpop '97 is druk, erg druk
|ong vertaalt
ierschwin-songs
Publiek krijgt niet het neusje, maar de hele zalm
ook
weer compleet festival
•f
Cultuur&Kunst
Logo K G op achterhoofd
UNPAG 14 JULI 1997
CHEF JAN RIJSDAM, 071 -5356444
""liarles Nypels Prijs 1998 voor Emigre
ictricht Zuzana Licko en Rudy VanderLans, de in Californië
jende initiatiefnemers van het Amerikaanse ontwerptijd-
BlJ rift Emigre, krijgen de Charles Nypels Prijs 1998. De Charles
jn lelsstichting, verbonden aan de Ian van Eyck Akademie in
istricht, wil met de prijs internationaal vernieuwende ont-
kelingen op het gebied van de typografie stimuleren. De prijs
taat uit 25.000 gulden, een publicatie en een tentoonstelling.
(Rc igre biedt volgens de jury al sinds 1984 volop ruimte aan ty-
(R< >rafische experimenten, waarbij adequaat wordt ingespeeld
le ontwikkeling van digitale technologie.
ar)
lenn Miller stierf in bordeel'
y ikFURTDe Duitse boulevardkrant Bild heeft zaterdag be-
e ;rd dat de legendarische Amerikaanse jazztrombonist en big-
Hc idleider Glenn Miller in 1944 in de armen van een prostituee
in istorven, en niet het slachtoffer is geworden van een vlieg-
3n ongeluk, zoals altijd is gedacht. De Duitse journalist Udo
lootte beweert dat Miller in een Parijs' bordeel is bezweken
een hartaanval. Ulfkotte baseert zich op informatie die hij
"k oeval heeft ontdekt in de archieven van de Amerikaanse ge-
r0 ne dienst, waar hij gegevens voor een boek over de Duitse
;htingendienst aan het verzamelen was. Een woordvoerder
ldl het Amerikaanse ministerie van defensie kon het bericht
Bild bevestigen noch ontkrachten.
3
jRDAM ANP
lone to watch over me, I've
- crush on you, I got rythm,
in; 't necessarily so en Sum-
1 me. Wie kent niet de lied-
an George en Ira Ger
n? Beroemde vocalisten
:rank Sinatra, Ella Fitz-
d, Tony Bennett, Sammy
Jr., Billy Holiday en Oleta
is zongen ze, maar ook
erren als Kate Bush, Si-
O'Connor, Elton John, Pe-
abriel, Meat Loaf, Robert
I er en Sting hebben stuk-
an de Gerschwins vertolkt.
lerlandse vertalingen van
idjes zijn echter nooit op
3s aat gezet. Daar brengt Ro-
Long nu verandering in.
nieuwe album in de reeks
(1 efde en Respect, dat begin
mber uitkomt, wordt ge-
1 gevuld met Nederlandse
je rkingen van beroemde
hwin-songs. Long zingt ze
T n met Margriet Hermans
i)2 Ireetje Kauffeld, onder-
d door de Koos Mark Big
George Gerschwin (1898-
1937), zoon van Russisch-jood-
se ouders, maakte in de jaren
twintig furore als componist
van zowel klassieke als populai
re muziek. Behalve de symfonie
Concerto in F. en de vermaarde
Rhapsody in Blue en An Ameri
can in Paris componeerde hij
negen Broadway-musicals
(waaronder Porky and Bess).
Zijn twee jaar oudere broer Ira
(1896-1983) zorgde doorgaans
voor de teksten.
Robert Long: „Het is eigenlijk
heel vreemd dat al die heerlijke
songs nog nooit in het Neder
lands op de plaat zijn gezet. De
teksten van Ira Gerschwin lenen
zich juist bijzonder goed voor
een bewerking in onze taal." Zo
goed zelfs dat Greetje Kauffeld
zich liet verleiden om na dertig
jaar weer eens iets in haar moe
dertaal te zingen. „En daar ben
ik trots op", laat Long weten.
De presentatie van het nieu
we album gebeurt op 2 septem
ber met een eenmalig optreden
in de Kleine Komedie in Am
sterdam.
Sterke line up van bands op festival
Formule North Sea Jazz onvoorstelbaar succes
De Amsterdamse Osdorp Posse tijdens Werfpop.
snel en scherp, maar bovendien
gewoon leuk en buitengewoon
laagdrempelig. Iedereen mag
op het podium om flink te po
goën op coverversies van 'I will
follow him' en de Beatles' 'I
wanna hold your hand'. Binnen
no time is het podium veran
derd in een uit de hand gelopen
schoolfeestje.
Bij Johan, de Nederlandse
groep die grossiert in melodieu
ze gitaarsongs met een gouden
hart cn een melancholische ziel,
is de sfeer beduidend meer in
getogen. Zanger Jacco de
Greeuw zingt waarschijnlijk met
zijn ogen dicht om het gevoel
beter uit zijn tenen te laten ko
men.
De Belgisch Marokkaanse
band Largo, die in het voorpro
gramma van rai koning Khaled
speelde, zorgt met hun maroc
'n' roll bij de meisjes vooral
voor een hoop dansplezier. Wat
de Osdorp Posse weer voor de
jongens doet.
Boos
Zware bijna industriële hip
hopbeats en boosheid in ge
makkelijk grijpbare kaders met
titels als Schijnheil Hitier en
God voor domme. Als frontman
Def P. in een 'freestyle' rap het
verhaal van Kluivert en het dis
comeisje op rijm improviseert,
oogst hij veel applaus. De muzi
kale originaliteit is helaas soms
nogal ver te zoeken.
Een van de dingen waar Atari
teenage Riot in elk geval geen
moeite mee heeft. Drie cyber
terroristen die hun woede recht
evenredig in decibellen uitdruk
ken. Een opgefokte rapper die
elke zin als een granaat de we
reld ingooit, een existentialisti
sche gangsterchic die met één
schreeuw een totalitair regime
kan opblazen en een zanger die
even gemakkelijk met de RAF
als met een microfoonstan
daard flirt. Nummers als slo
gans, muziek als pijn en zelden
was een strakke leren broek te
gelijkertijd zo pop als maat
schappelijk bevlogen. Jungle-
breakbeats en meedogenloze
gabber gaan hand in hand met
agressieve betrokkenheid met
titels als 'Redefine the enemy'
en 'Destroy 2000 years of cultu
re'. Subtiel? niet echt. En muzi
kaal is het voornamelijk knar
foto henk bouwman
send computergruis waar zo
weinig mogelijk aan is gesti
leerd behalve dan het nadruk
kelijk beukend ritme voor de
nodige structuur en dansbaar
heid. Herrie met een tempo.
Maar fascinerend tot en met.
Atari Teenage Riot heeft de per
fecte uistrafing, niet de muziek,
voor supersterstatus of een car
toonserie. Al hun anarchoidea-
len ten spijt.
De dansformatie Quazar
mocht de avond al dansend,
sluiten maar bleef helaas steken
in nummers die maar niet wil
den klaarkomen. Niet dat het
publiek nog wat kon schelen.
Na afloop van elk goed festival
moet er gewoon gedanst wor
den. Of het helemaal bevredigt
is een tweede.
MUZIEK
RECENSIE.JOHN OOMKES
North Sea Jazz Festival, 11 t/m 13 juli. Ne
derlands Congresgebouw, Den Haag.
„Nee, even serieus", zegt de bij
na 90-jarige Benny Carter tij
dens zijn gastoptreden op zon
dagavond bij de bigband van
Count Basie. „Ik ben op heel
veel festivals te gast geweest in
mijn lange leven, maar this is it.
North Sea Jazz is het beste festi
val in de wereld. Dit is namelijk
een festival van echte muzikan
ten, geen copy-cats."
Je kon de afgelopen dagen
niet naar Radio 1 luisteren of
Nederland 3 aanzetten, of je
hoorde tussen de meest fan
tastische live-reportages uit Den
Haag het eindeloos ge
wauwel over wat jazz inhoudt
en wat niet. Tien tegen een is
het gezever, voor het overige
een achterhaalde discussie. Op
North Sea Jazz wordt sinds jaar
en dag niet alleen het neusje
van de zalm van de internatio
nale jazzscene uitgeserveerd,
maar de hele vis. U moet de vis
enkel fileren.
De formule is een onvoorstel
baar succes. Meer dan zeventig
duizend mensen (de maximale
capaciteit van het Nederlands
Congresgebouw) verdringen
zich drie dagen lang op een op
pervlakte van ongeveer zeven
voetbalvelden voor een veer
tiental podia. En toch moet er
geklaagd worden. Laat ons
maar zeggen: ook dat is Neder
lands.
Zappend
De programmering sluit aan bij
de muziekpraktijk en de mu-
ziekconsumptie van nu, die
wordt bepaald door de 'any
thing goes'-filosofie. Zappend
de wereld over, in Den Haag
kan het. Als er al trends in de
jazz zijn, dan worden ze be
paald door fusies met hiphop,
dance, dub, reggae, worldmu-
sic, new age, afro en wat al niet
meer. Alles kan, alles mag, ei
genlijk: alles moet. Voor wat de
pure jazz betreft is er dan ook
sprake van een heroriëntatie;
zowel op het verleden als in de
toekomst.
Slaveneilanden
We verplaatsen het beeld even
naar de zondagmiddag. Daar
beschrijft David Murray (1955),
een van de belangrijkste Ameri-
Bij de ingang van het festivalterrein van Werfpop jongle
ren straatartiesten met brandende toortsen voor trosjes
zonnebaders die her en der verspreid liggen. Een lange rij
mensen die de jongleurs passeert kan niet kiezen tussen
toekijken of doorlopen, totdat een vrijwilliger wordt ge
zocht voor de act van de brandende fakkels. Snel doorlo
pen dus. Tot opluchting van degenen die heiemaar ach
ter aan de rij staan en de stands met t-shirts, trommels
en de hele saté santekraam nog moeten trotseren. Werf
pop '97 is druk, erg druk.
voorbereidingen voor het wereldmuziekconcours zijn in volle gang. K G heeft nog twee we-
om de puntjes op de i te zetten. Zaterdag was het de beurt aan de kapper, die de hoofden van
onder handen nam. Het 'logo' van de show and marching band werd keurig ingeschoren
Gisteren werd in het Gorlaeus Laboratorium in Leiden een try-out gehouden van het
dat K G op 27 juli in Kerkrade ten tonele brengt. foto henk bouwman
Het Kinder Prinsengrachtconcert wordt ver
zorgd door Frank Groothof. Hij brengt met zijn
muzikanten een bijzondere versie van Mozarts
opera Don Giovanni. De productie is geschreven
voor kinderen van 10 to 12, maar volgens de or
ganisatoren zijn de opera-bewerkingen van
Groothof dermate spannend en flitsend dat ze
door jong en oud zijn te genieten.
Een onverwacht concert van Scarlatti in een
prachtige Amsterdamse binnentuin of een piano
concert van Mozart in de woonkamer van een
statig grachtenpand. Dat zijn enkele mogelijkhe
den bij de dertig huis- tuin en dakterrasconcer
ten, die om 11 uur en 12.30 uur op vijftien loka-
ties worden gegeven door een keur van solisten
en ensembles. Om privacyredenen houdt de or
ganisatie de plaatsen tot het laatste moment ge
heim.
De AVRO brengt de Prinsengrachtconcerten
(deels rechtstreeks) op televisie.
Wynton Marsalis, een van de vele toppers op North Sea Jazz. foto gpd
kaanse jazztenoristen en bas
klarinettisten van de afgelopen
vijftien jaar, hoe geschokt hij
was toen hij kort geleden de sla
veneilanden voor de Afrikaanse
westkust bezocht. De ode die hij
na die confrontatie schreef,
voert hij tijdens dit festival uit
met een band, waarin Amerika
nen als de meester-funkbassist
Jamaladeen Tacuma samen
werken met de Senegalese
meester-slagwerker Doudou
N'Diaye Rose, rappers uit Se
negal (Positive Black Soul) en
Algerije (Big Brother Yakim) en
de toetsenist van Miles Davis,
Robert Irving III. Het resultaat
doet vermoeden dat er uit een
encyclopedie van geluiden is
geplukt, maar het is meer dan
een lukrake verzameling soli en
breaks.
Op zaterdagavond kan er bij
na geen kip meer bij in het
Tuinpaviljoen als de Britse
cross-overformatie Spearhead
rond dichter-performer Michael
Franti het summum van succes
bewerkstelligt. De muzikale mix
van de band is al breed: funk,
hiphop, reggae, jazzdance.
Superieur
Je kunt het 22e North Sea Jazz
Festival op verschillende wijzen
beoordelen, maar op de pro
grammering valt weinig af te
dingen. Formule en selectie zijn
superieur, de organisatie is -
ook al is het Tuinpaviljoen af en
toe onbereikbaar - zo goed als
menselijkerwijs maar mogelijk
is. Er zijn uiteraard wèl vraagte
kens te zetten bij de kwaliteit
van het gebodene, dat soms
heel duidelijk niet overeenkomt
met de verwachting. Joe Lovan-
o's twaalfkoppige orkest slaagt
er zaterdag bijvoorbeeld live
niet in om de prachtige arran
gementen die Manny Albam
heeft gemaakt van Sinatra's be
roemdste songs even secuur en
tijdloos uit te voeren als op de
cd Celebrating Sinatra. Trom
pettist Roy Hargrove's uitstapje
naar de Cubaanse son is op het
concertpodium bijna een ramp
te noemen. Anders dan op de
cd Crisol reageert hij op geen
enkele cue. Laura Fygi naast
Michel Legrand; het is een ont
moeting van bruine bonen en
een salade nigoise.
Het zijn de lichte smetjes op
een stralend blazoen, 's Zon
dags raken pianist Chick Corea
en vibrafonist Gary Burton el
kaar in het middenrif in een
muzikaal betoog vol verwijzin
gen naar Ravel, Piovani en Bar-
tok. 's Avonds laat haalt een ver
moeide Herbie Hancock helaas
niet het uiterste uit zijn 'New
Standard-sextet'al grijpen Mi
chael Brecker en John Scofield
elke kans om vooral gespierd te
excelleren aan. Taj Mahal ope
reert even vrijpostig als het gro-
te-stadcollectief Buckshot Le-
fonque van Branford Marsalis
(met dat mooie Another Day).
Joe Henderson's kwintet is net
zo'n lust voor het oor als Benny
Carters Souvenir voor Count
Basie.
Verrassingen
Een festival moet het van zijn
verrassingen hebben, zeker ais
de onderstroom, de grondtoon,
zo u wilt, van het gebeuren
klinkt als een klok. Behalve de
rijkdom aan cross-overs en de
muzikale bewustwording (on
der meer zichtbaar in een uit
stekend Monk-pro gramma en
een ronduit superieur concert
van het klassieke Kronos Kwar
tet) bewijst North Sea op diver
se momenten zijn kw'aliteit. De
Amerikaans-Britse zangeres
Jhelisa maakt op zaterdag met
haar warme alt diepe indruk.
Bobby McFerrin's Circle Songs
(vrijdag) zijn een ideale aanvul
ling op het doorgaans saaie a
capelia-regime dat vocale groe
pen tijdens eindeloze tournees
langs provinciale schouwbur
gen bewerkstelligen.
Even lyrisch zouden we kun
nen worden over de ontmoeting
van Charlie Haden's kwartet
met een twintigtal strijkers op
zaterdag, de debuten van soul
zangeres Adriana Evans op za
terdag en dito, de schitterend
zingende Rahsaan Patterson op
zondag. Soul en r&b zijn in be
weging en dat hoor en zie je op
North Sea beter dan waar ook
in Nederland. Alert program
meren in deze sector levert het
festival een duidelijk toegeno
men contingent Caribische en
Surinaamse Nederlanders op,
die voor een Ajax-sfeer zorgen
bij het nogal erg uitgesponnen
optreden van disco-funk-legen-
de Earth Wind Fire (met de
falset Philip Bailey maar zonder
Maurice White).
Maar de finale hulde is er
voor een 75-jarige Belg. Jean
'Toots' Thielemans, ja. Hij
speelt met onze Bert van den
Brink Phil Markowitz' Snowfla-
ke op een onnavolgbare manier,
als een guirlande van vluchtige
gevoelens, even sentimenteel
als vrolijk. En de wijze waarop
Jean vervolgens de weergaloze
Dianne Reeves introduceert,
ach..., tegen zoveel charme kan
premier Dehaene niet op.
Iedereen komt naar Werfpop.
Skaters, gabbers, alto's, pun
kers, normaio's en gezinnetjes
met kinderen die weer combi
naties van al dat moois vormen.
Temidden van een groepje
jonge meisjes die volgens goed
jeugdgebruik hun persoonlijk
heid door middel van t-shirt of
kapsel uitdragen, staat een lief
vampiermeisje wier blonde ha
ren in bloed lijken gedoopt.
Haar outfit blinkt uit in een
consequent doorgevoerd gevoel
voor elegant doodsverlangen.
Ze is bijna klaar voor haar eigen
'danse macabre' afgezien van
een klein beetje lippenstift. Er
moet nog wat zwart op. Een
paar rijen dichter bij het podi
um vliegt er een hardnekkige
gymschoen over de hoofden
van een hossende menigte op
de tonen van I against I, terwijl
een vader de snelle muziek van
de Nederlandse punkformatie
gebruikt om paardje te spelen
voor het meisje op zijn schou
ders.
Kan je op geen enkele manier
persoonlijk vertier vinden in de
muziek van de verschillende
bandjes; dan is er nog altijd de
Werfpopmarkt en de zon. Een
niet te verwaarlozen reden dat
Werfpop dit jaar zo goed be
zocht wordt. Dat en een sterke
line up van de bands.
Het Nederlandse I against I
bijvoorbeeld werd ongeveer een
maand geleden door het toon
aangevende punkplatenklabel
Epitaph gecontracteerd, wat als
keurmerk wordt herkend door
elke doorgewinterde liefhebber.
De jongens van de band zijn
zo gewoon dat ze geen achter
naam nodig hebben. Ze heten
Ronald, Bob, en Jasper. Net zo
iets als Kwik, Kwek en Kwak. De
drie gastjes, die tot in het bui
tenland naam hebben gemaakt,
verliezen weinig van hun knul
ligheid. Het publiek wordt voor
bijna elk nummer vriendelijk
'gewaarschuwd' met een even
ontwapenend als misplaatst
'Komt ie hoor!' Wat het sein is
voor weer een gezellige vette
stagedive. Daarin onderscheidt
I against I zich van het gros van
de Amerikaanse punkpopband
jes die bijna allemaal gespeciali
seerd zijn in gecultiveerde onte
vredenheid met een snelheid
van 200 km/hr. I against I is ook
op het eigenlijke Prinsengracht-
1 dit keer de Amerikaanse violist Jos-
e komend seizoen bij het Koninklijk
ouworkest speelt, klarinettiste Sharon
Nederlandse celliste Quirine Viersen,
de Nederlandse Muziekprijs in de
te.
n begeleid door de Israëlische pianist
in, die zich drie jaar terug in dezelfde
;er speelde.
achtconcert gaat ook dit jaar op in
festival. De fijn van vorig jaar wordt
tgezet. Het programma voor zater-
vermeldt dan ook niet alleen het
concert vanaf een ponton voor hotel
lar ook een Kinder Prinsengrachtcon-
r dan dertig gratis huis-, tuin en dak-
op bijzondere en onverwachte
