jAloë vera, een wonderplant
Hosta, de vaste
plant van het jaar
Tuinieren
Vraag en
antwoord
TERDAG 12 JULI 1997
ander de Gro-
lol op veldsla-
die altijd dood
rerwonding met
meebrengen,
|t het al. Hij
;de voor een
:e voorraad
tijdens zijn
iten. Het mid-
bij uitstek om
iden snel te la-
genezen. Cleo-
a kende weer
andere waar-
ille eigenschap
de Aloë. Zij ge-
:e het sap als
joonheidsmid-
en voor dit doel
lt^rdt het ook van-
de dag nog
anfcruikt. Lees de
irse opschriften
k Icosmetica er
irop:
a. In
enjina was en is de
een bekend
leesmiddel en...
itilopen heb-
er óók weet
i. Die gaan op
naar een Aloë
'ze gewond zijn.
jeten ervan om
;er te genezen.
■md genoeg
■dt de Aloë in
hJlere delen van
ereld niet zo
als schoon-
s- of genees-
Idel gebruikt,
vooral als middel dat
idieren moet vrijwaren van
dafeedierte. De mensen daar ge
lijken het ingedikte sap wel,
Jar dan tegen ingewandswor-
teel uiteenlopende toepas-
jen hebben een zekere Dr.
lens (USA) in 1935 ertoe ge-
ar Icht om eens wetenschappe-
na te gaan waarop die won-
'ijke genezingen wel berus-
Hij ontdekte dat het sap
de plant de huidcellen beter
V VAN DER VEN
doorbloedt en dus een snelle
genezing van wonden in de
hand werkt. Zelfs wonden ver
oorzaakt door röntgenstralen
genazen sneller en beter bij ge
bruik van het sap van Aloë.
Waarom nu een dergelijk loflied
op een uitheemse plant? Wat
hebben we eraan? Onze indu
strie stopt ons vol met de meest
uiteenlopende chemische ge
nees- en bestrijdingsmiddelen.
Waarom dan de Aloë? Simpel
weg omdat we leven in een tijd
waarin meer kuip-
planten dan ooit
toegepast worden.
Mooie en minder
mooie, nuttige en
giftige (zoals de Ole
ander). Waarom dan
niet Aloë vera, mooi
van vorm, goed be
stand tegen droogte
als we eens vergeten
water te geven. Niet
bestand tegen te
veel nattigheid. Er
moet dus altijd een
goede afvoer zijn
onderin de kuip.
Ook niet bestand te
gen harde vorst. Een
enkel graadje deert
deze sterke plant, fa
milie van de lelie no
ta bene, niet. Maar
onder de 5 graden
wordt het riskant.
Daarom is het ook
een kuipplant en
geen tuinplant.
De Aloë is normaler
wijze in de handel,
en valt in elk geval te
bestellen bij een
goede bloemenzaak.
Niet te verwarren
met de Agave, ook
familie van de lelie,
om precies te zijn
van de Amaryllida-
caea. Alleen van de
Aloë zijn de genees-
krachite en cosmeti
sche eigenschappen
onderzocht en dan
met name van de
Aloë goed bekend.
De Aloë vera vormt
een rozet van spits
toelopende vlezige
bladeren met een
min of meer witte
tekening, 's Zomers
komen er lange
stengels met geel-
oranje bloemen aan.
Kortom de moeite
waard om naar te
kijken. De grond
voor de Aloë moet
liefst rijk zijn aan
steentjes en zand
met ook nog wat klei. Gewone
potgrond is te humusrijk. De
ompot of kuip moet vooral zo
zijn dat alle overtollig water weg
kan, want nattigheid en Aloë
horen niet bij elkaar. De plant
komt immers oorspronkelijk uit
Afrika. Dat verklaart veel. En
mochten we een wond hebben
die slecht geneest of een brand
wond, leg er dan een schijf Aloë
op en het geneest binnen de
kortste keren zoals ik uit eigen
ervaring weet.
Een lage vorm van de Hosta, de 'Blue Cadet'.
Hosta's zijn vaste planten, die
in korte tijd bijzonder populair
zijn geworden. Ze hebben
prachtige bladeren en vaak ook
mooie bloemen. Veel Hosta's
doen het prima op schaduwrij
ke plaatsen, kortom: Hosta's
zijn veelzijdige planten. De
plantenkwekers hebben de
Hosta uitgeroepen tot vaste
plant van het jaar 1997.
De Nederlandse naam voor
Hosta is hartlelie, maar de plant
is bekender onder z'n weten
schappelijke (Latijnse) naam.
De stijgende populariteit is voor
een groot deel te danken aan de
sortimentsvemieuwing van de
laatste jaren. Vooral in Amerika
wordt veel gekruist.
Er is een ruim aanbod van
Hosta's verkrijgbaar. Er zijn lage
vormen bij, zoals H. 'Blue Ca
det', die 40 cm hoog wordt.
Hosta sieboldiana 'Elegans'
haalt met gemak 80 cm. Collec
ties zijn te zien op Arboretum
Trompenburg in Rotterdam en
in het Westbroekpark in Den
Haag (Scheveningen).
Hosta's behoren tot de fami
lie van de lelies (Liliaceae). De
bloeitijd varieert van juni tot in
september. De klokjesvormige
bloemen hangen aan stevige
stelen en veelal lila tot diep
paars, soms ook wit (Hosta sie-
boldii 'Snowflakes').
Hosta's worden in de eerste
plaats als bladplant toegepast.
De lage zijn heel geschikt als
bodembedekker. In een grotere
tuin kunnen ook wat hogere
worden gebruikt. Ze laten zich
goed met heesters combineren.
Ze kunnen aaneengesloten wor
den geplant (30 a 40 cm onder
linge afstand) of in groepjes. De
plant kan ook worden gecombi
neerd met kruipende, groenblij-
vende bodembedekkers zoals
kleinbladige maagdepalm (Vin-
ca minor). Voor diepe schaduw
is de groenblijvende, groenbla-
dige Luzula geschikt. Ook De-
schampsia is wintergroen, voor
een zonnige plek.
Let op slakken, deze dieren
zijn gek op Hosta's.
A. Meijer uit Haarlem wil de
vele buurkatten geen kwaad
doen, maar wel uit de tuin hou
den. Hoe moet dat? Er staan
schuttingen om de tuin. Waar
om geen doornige klimplanten
tegen die schutting. Aan de zon
zijde: klimroos, aan de scha
duwzijde: braam met stekels.
Langs plekken waar katten
graag binnen springen een ber
beris die met snoeien mooi
klein gehouden kan worden.
Katten hebben een grote hekel
aan stekels. Daarom kan men
ook doornige takken rond een
boom met een vogelnest vast
maken of, het in een vorige afle
vering genoemde kippengaas.
Tot slot het probleem van een
eventuele vijver: bij mij werkt
de zogenaamde reigerschrik,
een oranje plastic vis met ny-
lonkoord dat aan de kant vast
gezet wordt, prima. Zowel de
reiger als de katten proberen de
vis te pakken en laten hem dan
gauw, teleurgesteld vallen. An
dere dieren kunnen tussentijds
hun heil diep in de vijver zoe
ken. Wat planten aangaat: nooit
en te nimmer kattenkruid (Ne-
peta) of valeriaan in de tuin. Die
planten trekken katten aan, ze
worden er high van. Maggikruid
ofte wel Lavas (Levisticum)
daarentegen is juist niet geliefd.
Tot slot: een paar keer flink nat
maken met koud water wordt
door de kat verafschuwd en kan
geen kwaad.
De een bemint de kat, de ander
wil ze liever niet in de tuin. J.
Oosterom uit Hoofddorp koopt
zelfs een bepaald soort 'gras'
voor de kat. Daar zijn ze dol op.
De vraag nu luidt of dat 'gras'
ook in de tuin kan groeien. Pro
beren zou ik zeggen met een
paar polletjes die men los
scheurt van de grote pol. Nog
handiger en veel goedkoper:
koop in een goede zaak tarwe
korrels, week deze een nacht en
zaai ze in een bakje met iets
aarde. Katten zijn gek op tarwe-
gras, een kiemprodukt waarover
ik van de winter uitgebreid zal
schrijven. Maar geef het alvast
aan de kat. Wedden dat die er
van smult.
Mevrouw De Groot uit Noord
wij kerhout wil graag weten of
de gele honingklaver nog be
kend is als geneeskrachtig. Tot
mijn spijt moet ik bekennen dat
ik nergens iets gevonden heb
over eventuele geneeskrachtige
eigenschappen van deze mooie
plant. Waarbij ik op wil merken
dat men steeds zeer, zeer voor
zichtig moet zijn met zoge
naamde wilde planten die ge
neeskrachtig zouden zijn. 'Er
zitten veel gifkikkers in de na
tuur'. Dat gif is niet voor ons be
doeld, maar voor eventuele be
lagers. Alleen kan een mens er
wel last van krijgen of zelfs dood
aan gaan.
PGAVE
OPLOSSING
LOGRAM
iQtaai:l. Pijnlijke hoeveel-
van een waanwijze (6); 4.
rdeloze houding? (8); 6.
tsje in het midden van de
tiermanswinkel (3); 7. Aan
ichaamsdeel heb je juist wel
oefte (3); 9. Zijstuk van een
«ekinstrument (7); 11. Op-
II s zijn er verwikkelingen (5).
feL; l. Produkt van een
i schepper (4); 2. Dat meisje
éi ft meer dan één maat (5); 3.
zo'n theorie is hij in de prak-
werkzaam (4); 5. Hofleve-
ciers van grappen en grollen
6. Werkt men minder bij de-
imroepen? (1,1,1,); 8. Wordt
peeld door een militair (4);
jij Van beide zijden voor de
KRUISWOORDRAADSEL
Horizontaal:1. Naald; 5. mambo;
9. els; 10. eta; 12. lef; 13. UK;
14. gewag; 15. of; 17. Let; 19.
oord; 22. zier; 24. stoom; 26.
meent; 27. ore; 28. Est; 29. in;
30. lid; 31. te; 33. ked; 35. oke;
38. rouge; 40. combo; 42. Ebro;
44. uier; 45. ink; 47. to; 49.
vrouw; 50. mi; 51. iep; 53. abc;
54. don; 55. Griek; 56. hallo.
verticaal:1. Neurose; 2. alk; 3.
as; 4. deel; 5. maat; 6. ml; 7. beo;
8. offerte; 11. twee; 16. kroon-
kurk; 18. niettemin; 20. OT; 21.
dor; 22. zes; 23. en; 25. melde;
26. medoc; 32. prettig; 34. ego;
36. kou; 37. sordino; 39. Ob; 41.
be; 43. snob; 45. Irak; 46. kuch;
48. oer; 50. mol; 52. pi; 54. dl.
HEINZ
Tom Poes en de Tijwisselaar
De Albatros had zijn lading gelost in
Kaap Hozebek en bevond zich op de
terugreis. Het was mooi weer; een
lange deining wiegde het goede
schip vreedzaam over de oceaan en
niets duidde er op, dat het einde van
de wereld op komst was. „Over een
paar uren kunnen we het eiland
Raap in de kijker hebben", mompel
de kapitein Wal Rus, die peinzend
over de brugrailing leunde. „Het is
bedonderd, dat we daar voor anker
moeten, want die overgehaalde
zandbanken bederven mijn middag
dutje. Ik heb Blommers beloofd, dat
ik hem af zou halen - en hij is goed
van betalen. Maar anders liet ik hem
even graag op die rotshoop zitten.
Het is misselijk werk nu de eb net
heeft ingezet."
De gezagvoerder vergiste zich echter.
Op het eiland was in het geheel geen
sprake van laag water en heer Ollie
was een van de eersten die dat in de
gaten had. Gekweld door zorgen be
woog hij zich onder zijn paraplu over
het verregende strand, van tijd tot
tijd een streep in het zand trekkend
om het vorderen van het tij te meten.
Doch toen deze merktekens de een
van de ander door de branding wa
ren weggespoeld werd hij door een
grote angst bevangen. Hij liet Tom
Poes in de steek en draafde met zo'n
snelheid naar de herberg, dat zijn re
genscherm omsloeg.
„Kom vlug!" riep hij tot de lezende
tijwisselaar. „Het is al twee uur en de
vloed komt nog steeds hoger!"
H
W
R
DOOR JOS BROEKEN a.l.
Gisteren liep de temperatuur op veel plaatsen tot boven de
25 graden op. Het was daarmee de eerste zomerse dag
sinds 7 juni. Het hogedrukgebied boven de Noorse zee be
paalt ook de komende dagen het weer. Onweersstoringen
boven Frankrijk trekken in de richting van de Britse eilan
den. De kans op een bui is dit weekeinde vrijwel te verwaar
lozen. Pas dinsdag neemt, de kans op regen- en onweers
buien toe. Vandaag en morgen is er weinig wind, maar in de
middag steekt er langs de kust een zwakke tot matige wind
vanuit zee op. De temperatuur daalt dan tot circa 22 gra
den, elders wordt het 26 graden.
Omdat het hogedrukgebied zich na het weekeinde weer over
Scandinavië uitbreidt, neemt de oostelijke wind toe tot ma
tig, aan de kust tot vrij krachtig. Maandag I ijkt nog een war
me dag te worden met maxima rond de 27 graden; ook aan
het strand is het met de aflandige wind warm. Dinsdag en
woensdag is het met 24 graden iets frisser.
In de warme zomer van 1947 begon de temperatuur vanaf
12 juli na een diepe inzinking weer op te lopen en de rest
van de maand was zonnig en warm met op de 23ste een
waarde van 31,8 graden in Oude Wetering.
In Noordwest-Europa is het over het algemeen fraai zomer
weer met niet al te hoge temperaturen. In Frankrijk is het
onweersachtig en de buien breiden zich voornamelijk in
noordwestelijk richting uit. Op de Britse eilanden onder
vindt men net als wij eerder deze week nogal last van laag
hangende bewolking van de Noordzee. Landinwaarts lost
die bewolking pas in de middag op en aan de kust blijft het
grijs met temperaturen rond 16 graden.
Het meteorologisch instituut van België, het KMI, heeft ex
cuses aangeboden voor de mislukte weersverwachting van
de afgelopen week. Als grap is dit leuk maar het moet geen
gewoonte worden. We moeten er maar aan wennen en dat
zal in de nabije toekomst zeker niet veranderen dat weers
verwachtingen af en toe niet uitkomen. Daarvoor is het ge
drag van de atmosfeer nu eenmaal te grillig.
E U
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Noorwegen:
Langs de westkust plaat
selijk wolkenvelden. Ver
der flinke zonnige perio-
het zuiden e
kleine kans op een enkele
bui. Middagtemperatuur
tussen 21 en 26 graden,
bij bewolkt weer langs de
westkust frisser.
Zweden:
Flinke zonnige perioden,
soms ook enkele wolken
velden. Vrijwel overal
droog. Middagtempera
tuur tussen 20 en 25 gra-
Denemarken:
Zaterdag mogelijk enkele
wolkenvelden, verder zon
nig. Middagtemperatuur
ongeveer 25 graden.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Langs de Noordzeekust op
veel plaatsen mist of laaghangende be
wolking. Verder perioden met zon en
zondag kans op een regen- of onweers
bui. In Ierland meer bewolking en perio
den met regen, mogelijk ook onweer.
Middagtemperatuur van 18 graden in
het westen en langs de Noordzeekust tot
ongeveer 23 in Engeland.
België en Luxemburg:
Flinke zonnige perioden, maar vooral in
de Ardennen ook een kleine kans op een
regen- of onweersbui. Middagtempera
tuur ongeveer 26 graden.
Noord- en Midden-Frankrijk:
Flinke zonnige perioden en in de Voge
zen een kleine kans op een lokale bui.
Zondag later op de dag in de zuidweste
lijke departementen kans op onweer.
Middagtemperatuur oplopend tot tegen
de 30 graden.
Portugal:
Zaterdag zonnig, langs de westkust ten
noorden van Lissabon ook enkele wol
kenvelden. Zondag overal meer bewol
king en toenemende kans op een regen-
of onweersbui. Middagtemperatuur aan
zee van 20 graden aan de Costa Verde
tot 30 in de Algarve. Landinwaarts maxi
ma tot 35 graden. Zondag wat lagere
temperaturen.
Madeira:
Wolkenvelden, vooral zaterdag ook zon
nige perioden. Zondag mogelijk wat
lichte motregen. Middagtemperatuur
ongeveer 23 graden.
Spanje:
Zonnig. In de loop van zondag van het
westen uit toenemende bewolking en
enkele verspreide, mogelijk zware, re
gen- en onweersbuien. Middagtempera
tuur aan de Golf van Biskaje tussen 20
en 25 graden, aan de andere stranden
tussen 25 en 30. Landinwaarts lokaal
35 graden. Zondag later op de dag in
het westen afkoeling.
Canarische Eilanden:
Zonnig, aan de noordkant van de eilan
den vooral zondag ook wolkenvelden,
maar droog. Tamelijk veel wind. Mid
dagtemperatuur ongeveer 28 graden.
Marokko:
Westkust: flinke zonnige perioden. Zon
dag wat meer bewolking, maar droog.
Middagtemperatuur vlak aan zee rond
25 graden.
Tunesië:
Zonnig en bijzonder warm. Middagtem
peratuur op het strand tussen 28 en 33
graden, landinwaarts verder oplopend
naar 40 tot 46 graden.
Zuid-Frankrijk:
Zaterdag in de buurt van de Pyreneeen
nog enkele wolkenvelden, verder zonnig.
In de loop van zondagavond in het zuid
westen kans op stevig onweer. Middag
temperatuur oplopend naar 30 graden
aan zee en 35 lokaal landinwaarts.
Mallorca en Ibiza:
Zonnig. Middagtemperatuur oplopend
tot ongeveer 32 graden.
Italië:
Zonnig. Middagtemperatuur rond 30
graden.
Corsica en Sardinië:
Zonnig. Middagtemperatuur ongeveer
30 graden.
Malta:
Zonnig. Middagtemperatuur rond 30
graden.
Griekenland en Kreta:
Aan de stranden zonnig. In het binnen
land vooral 's middags enkele stapelwol
ken en zaterdag in het noorden mogelijk
een lokale regen- of onweersbui. Zondag
op de Egeische Zee een toenemende
noordenwind. Middagtemperatuur onge
veer 28 graden, in het binnenland iets
boven de 30 graden.
Turkije en Cyprus:
Op Cyprus en aan de Turkse west- en
zuidkust zonnig. Middagtemperatuur
vlak aan zee ongeveer 30 graden.
Duitsland:
Flinke zonnige perioden en in het zuiden
en westen een kleine kans op een lokale
bui Middagtemperatuur van 22 graden
langs de Oostzeekust tot ongeveer 27 in
het zuidwesten.
Zwitserland:
Flinke zonnige perioden en vrijwel overal
droog. Middagtemperatuur tussen 25 en
30 graden.
Oostenrijk:
Flinke zonnige perioden,. In het oosten
wat meer bewolkign en kans op een lo
kale regen- of onweersbui. Middagtem
peratuur ongeveer 25 graden.
Polen:
Af en toe zon, maar ook enkele buien,
mogelijk met onwee
tuur iets boven de 20 graden.
Tsjechië en Slowakije:
Zonnige perioden, maar vooral in de
middag en avond ook kans op een re
gen- of onweersbui. Middagtemperatuur
ongeveer 24 graden.
Hongarije:
Zaterdag naar het zuidoosten wegtrek
kende regen- en onweersbuien, daarna
zonnige perioden en overwegend droog.
Maxima rond 25 graden.
ZATERDAG 12 JUL11997
Zon- en maanstanden
Zon op 05.35 Zon onder 21.55
Maan op 13.40 Maan onder00.44
Waterstand
IJmuiden Katwijk
Hoog 09.26 21.44 08.59 21.17
Laag 05.00 17.15 04.41 16.56
Weerrapporten 10 juli 20 u
Amsterdam onbew.
De Bilt regenbui
Deelen half bew.
Eelde onbew.
Eindhoven onbew.
Den Helder onbew.
Rotterdam licht bew
Vlissingen half bew.
Maastricht onbew.
Barcelona half bew.
Berlijn onbew
Boedapest onbew.
Bordeaux licht bew.
Brussel licht bew
Cyprus onbew.
Dublin licht bew
Frankfurt licht bew.
Genève onweer
Helsinki half bew.
Innsbruck regenbui
Istanbul licht bew
Klagenfurt regenbui
Kopenhagen onbew.
Las F^lmas half bew
Lissabon onbew.
Locarno zwaar bev
Luxemburg licht bew.
Madrid onweer
Malaga onbew.
Mallorca licht bew
half bew.
half bew
half bew.
regen
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Buenos Aires
Casablanca half bew
Johannesburg onbew.
Los Angeles half bew.
New Orleans licht bew.
New York half bew
Tel Aviv half bew.
Tokyo regenbui
Toronto onbew.
Tunis licht bew.
Vancouver half bew
23 12 0.0
24 12 0.1
24 12 0.1
24 10 0.0
23 11 0.0
20 14 0.0
24 11 0.0
25 12 0.0
22 13 0.0
24 11 0.0
17 11 0.1
32 23 0.0
27 18 0.0
25 17 0.0
28 15 0.1
24 18 0.4
21 9 0.4
26 16 0.0
25 14 7.0
17 13 2.0
25 12 2.0
28 22 0.0
28 12 0.1
24 19 0.0
26 21 0.0
25 17 0.0
25 16 3.0
23 14 0.0
25 13 0.0
28 11 0.4
34 22 0.0
27 17 0.0
29 21 0.0
23 15 0.0
24 11 0.1
24 19 0.0
26 16 0.0
27 16 0.0
24 10 -0.0
27 12 0.0
18 13 0.1
20 10 0.0
26 13 0.0
25
0.0
35 28 0.1
13 11 0.0
24 20 0.0
19 10 0.0
22 19 0.0
32 24 0.0
26 19 0.0
31 22 0.0
23 20 14.0
22 12 0.0
32 23 0.0
15 12 0.0
