'Joden zijn
mijn broeders
en zusters'
AltCHII'Vl
Letterlijk een vluchtheuvel op Zijlsingel
Recensie zonde
van de energie
Kerk Samenleving
Rechtbank
verbiedt
verkoop
pausbiografie
RKK/KRO onder
opvattingen over
Anglicanen belijden fc
tijdens apartheidsregii
Geen geloof in hiernai
tdeLeidsch Dagblad
DONDERDAG 3 JULI 1997
warschau kna
De Poolse uitgave van Zijne
Heiligheid, een biografie van
paus Johannes Paulus D, mag
niet meer worden verkocht. Een
rechtbank in Warschau noemde
de gecensureerde versie van het
boek woensdag onrechtmatig.
Zonder toestemming van de
Amerikaanse uitgever had een
Poolse uitgever al honderd
exemplaren van het boek ver
kocht. Bovendien had hij de
tekst van de journalisten Carl
Bernstein en Marco Politi hier
en daar grondig aangepast.
In reactie op de uitspraak van
de rechtbank zei een woord
voerder van de Amerikaanse
uitgeverij Doubleday een scha
devergoeding te eisen. Boven
dien probeen de uitgeverij de
biografie over de paus nu via
een andere Poolse uitgever op
de markt te brengen.
De 'inkorting' van tekstge
deelten was nodig met het oog
op nog levende personen die in
de biografie worden genoemd,
aldus een woordvoerder van
Amber, de Poolse uitgever. Zo
schrijven de auteurs onder
meer dat de Poolse kardinaal
Jozef Glemp zich door de vroe
gere communistische regering
heeft laten manipuleren. Ook
citeren ze de kritiek van de paus
op een kerkdienst die te lang
duurde.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE
KERK
Beroepen: te Genderen: M.J. Te-
kelenburg. kandidaat te Delft: te
OudeTonge: A. van Lingen. kan
didaat te Krimpen aan den IJs-
sel; te Wester-Koggenland
(Berkhout. Avenhorn en Ursem):
K.D. Goverts, kandidaat te
Zwaag.
Aangenomen: naar Wanneper-
veen-Belt-Schutsloot: G. Holver-
da, kandidaat te Hardenberg.
Bedankt: voor Moerkapelle: D.
Breure te Wilms.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen: naar Doezum: drs.
W. Baas te Oudehorne.
OUD. GEREF. GEMEENTEN IN
NED.
Beroepen: te Woudenberg: H.
Molendijk, kandidaat te Nieuw-
Beijerland.
Het Rooms-Katholiek Kerkge
nootschap en de KRO doen mo
menteel onderzoek naar de op
vattingen van Nederlanders
over God gedurende de afgelo
pen dertig jaar. Dat heeft een
woordvoerder van de KRO des
gevraagd bevestigd. Aan het be
gin van deze week bleek dat de
EO ook met een dergelijk on
derzoek over dezelfde periode
bezig is.
RKK/KRO hoopt via de studie
antwoord te krijgen op de vraag
hoe Nederlanders over God, de
traditionele kerken en hun rol
in de maatschappij denken.
Ook wil de omroep in kaart
brengen of er momenteel spra
ke is van een voortgaande secu
larisatie of van een religieuze
opleving.
Het onderzoek, dat zich richt
op de jaren 1966 tot 1996, moet
een vervolg zijn op eerdere on
derzoeken van weekblad Mar
griet (1966) en voormalig tijd
schrift De Tijd (1979). Bureau
Intomart heeft namens het
RKK/KRO programma Kruis
punt inmiddels een representa
tieve steekproef
resultaten van 1«
worden begin
kendgemaakt in d
ding van Kruispj
gramma met infok»(
en samenleving ti
ongeveer 550.0000
Ook verschijnt i
het boek God 3
1966-1996. Daai
godsdienstsociolo
Dekker (emeritu
dr. J. de Hart en rx
ters in op de uid,
het onderzoek.
De Evangelisch!
momenteel ondef]
verschuivingen c
dertig jaar in de g(
van orthodox-chri
land zijn opgetreif1^
wil de omroep nfj
heid krijgen over"(
kloof tussen de
van het evangelie11'
lijks leven van genP1
De dertigjarige
teert de uitkomst^a
derzoek ook in np
vendien houdt dev(
een besloten con
'De boodschap en'rt
P"«
Door in een aantip
zwijgen, heeft de »b
geheel schuldig gl
betreurt ze ten die|m
verklaring. Overigt.
anglicanen, tot in q j
toe, ten tijde vaivi
heidsregime vervofel
gengenomen. Nd
zat drie jaar gevanp
beneiland. Hij had|
genoten uitdrukkA|
voor de Waarheids»
getuigen. Deze Ij
stond onder leidirfl
bisschop Desmor
voorganger van Nd
De Anglicaanse Kerk in Zuid-
Afrika heeft beleden dat zij tij
dens het apartheidsregime in
enkele gevallen heeft gezwegen
over de schending van mensen
rechten. Daardoor is veel men
sen onrecht aangedaan.
Dat staat in een gisteren ver
spreide verklaring van aartsbis
schop Njongonkulu Ndungane
aan de Waarheidscommissie.
Enkele leden van de kerk heb
ben er actief of passief aan bij
gedragen 'de zonde van de
apartheid in leven te houden'.
hamburg knaHamburg is gepub
antwoorden bestaj
lijk onderscheid tu<
raties. Van de oi
onder de dertig jaa
cent in een leven n
geloven. Bij de zes
dat nog maar bij 36is
geval.
Ruim één op de twee Duitsers
(53 procent) gelooft niet in een
leven na de dood. In het voor
malige Oost-Duitsland zijn zelfs
drie van de vier burgers deze
mening toegedaan. Dit blijkt uit
een enquête die gisteren in
Ds. G. den Hertog (1949, Mijdrecht) voelt zich zeer verbonden met
het joodse volk en houdt actief contact met joden. Zelf is hij van
christelijk gereformeerde huize; zijn opa, vader en schoonvader wa
ren predikant en straks ook zijn oudste twee zonen.
In 1967 ging Den Hertog theologie studeren in Utrecht en vervolgde
zijn studie in Apeldoorn op de christelijk gereformeerde opleiding.
In 1974 werd hij voor het eerst beroepen, in Kornhorn, een plaatsje
bij het Friese Drachten. Na twaalf jaar kwam hij in Leiden en begon
hij met een promotie-onderzoek aan de universiteit dat hij in 1989
afrondde.
Naast het predikantschap van de christelijk gereformeerde gemeen
te Leiden is Den Hertog al veertien jaar lang lid van een kerkelijk de-
putaatschap Israël en sinds enige tijd van Shéar (Hebreeuws voor
'poort'), een gespreksgroep van joden en christenen die onderdeel
uitmaakt van het OJEC (Overlegorgaan Joden En Christenen). Daar
naast is hij mede-organisator van Israëlreizen voor theologen.
Op een dag kwam er een
man naar me toe die
zich al veertig jaar gele
den bij onze gemeente
had laten uitschrijven. Of hij
een doopbewijs kon krijgen. Ik
vond het vreemd dat iemand
die de kerk al zo lang geleden
de rug toe had gekeerd plotse
ling zo'n doopbewijs nodig had
en \Toeg door. Het bleek dat hij
zaken in Syrië ging doen en
daar is een niet-joodverklaring
voor nodig. Immers, iedereen
die zaken met Syrië en sommi
ge andere Arabische landen wil
doen moet bewijzen dat hij niet
joods is. Uiteraard hebben we
het doopbewijs geweigerd. De
doop is het verbond met
Abraham en God, dat ga je niet
tegen het joodse volk misbrui
ken.
Jezus wilde nooit een nieuwe
godsdienst beginnen. De eerste
christenen leefden ook nog
joods. In Handelingen staat bij
voorbeeld te lezen dat ze naar
de tempel gingen. De bood
schap van Jezus was ook in eer
ste plaats voor joden bestemd.
In elke plaats waar Paulus
kwam ging hij eerst naar de sy
nagoge. Pas wanneer men daar
Jezus niet wilde accepteren als
de Messias ging hij naar de hei
denen. Zo wilde God het. Het is
nooit zijn bedoeling geweest de
joden als zijn volk af te schrij
ven. Ze hebben het juk van de
tien geboden op zich genomen
waardoor ze nooit buiten Gods
verbond zullen vallen. Via hen
hebben de christenen ook deel
aan Gods genade. Daarom zie
ik joden als mijn broeders en
zusters.
Ik wil af van het christelijke su
perioriteitsgevoel, dat wij het
beter zouden weten. Je hebt Je
zus niet in je broekzak, je moet
hem leren kennen. Daarnaast
betekent geloof voor mij je ver
bonden voelen met God, zijn
goedheid en genade. Daarom
zou ik nooit het joodse volk om
wat ook veroordelen, vooral
niet na wat er in het verleden is
gebeurd. De Kruisvaarders, de
onderdrukking door de kerk en
de Holocaust, het zijn afschu
welijke dingen die christenen
in naam van hun geloof de jo
den aandeden. Daar kun je niet
zomaar overheen stappen en ik
voel me daar ook in bepaalde
mate verantwoordelijk voor. Als
ik in Israël ben zien de bewo
ners mij als christen en dus als
iemand van het kringetje rond
de paus, die er meer dan veer
tig jaar over heeft gedaan om
Israël te erkennen. Van een Is
raëliër kun je niet verwachten
dat hij de nuances kent en
daarom ben ik bereid die me
de-verantwoordelijkheid te
dragen.
Mijn sympathie voor Israël en
het joodse volk komt echter
uiteindelijk niet voort uit een
slecht geweten, zoals bij som
mige andere christenen. Dat
zou een slechte raadgever zijn.
Ik probeer uit het Nieuwe Tes
tament en vanuit de geschiede
nis te verklaren hoe het zo
heeft kunnen lopen, maar sim
pel is dat niet. Een vrouw die in
concentratiekamp Ravens-
brück had gezeten en tegen een
kampbeul moest getuigen, zei
dat ze die beul niet veroordeel
de. 'Het enige verschil tussen
zoon is nu bezig met de-studie.
De tweede wilde arts worden
en dat hebben we erg gestimu
leerd. Toch heeft hij uiteinde
lijk voor theologie gekozen, uit
persoonlijke overtui
ging, niet uit familie
traditie. Het predikant- Qk
schap zit bij ons waar- ^7
schijnlijk in de genen.
hem en mij is mijn geloof in
Gods goedheid dat mij heeft
behoed om misdaden te be
gaan', liet ze weten. Barbarij zit
in iedereen, ook in filosofen, in
telligente mensen en gelovigen.
Er waren kampbeulen die da
gelijks baden en zondags naar
de kerk gingen. Het zit dus ook
in mij en daarom moeten we er
tegen vechten en weten dat
God de enige is die ons ervoor
kan bewaren.
Toen ik vijftien was, wilde ik ei
genlijk wel predikant worden,
maar ik verzette me daar tegen.
Ik wierp me op wiskunde en
werd er echt goed in. Toch ben
ik theologie gaan studeren, ik
wist dat die bestemming diep
in me zat en ik moest er trouw
aan blijven. Terugkijkend denk
ik: ik heb gesparteld aan de lijn
waar ik altijd al aan vast zat.
Ook mijn vrouw heeft theologie
gestudeerd en mijn oudste
Ds. G. den Her
tog: „Ik wil af
van het christe
lijke superiori
teitsgevoel."
FOTO MARK LA-
ANNO 1897
Zaterdag 3 Juli
LEIDENIn de gemeenteraadszitting van 20 Mei j.l. werd
overgegaan tot de benoeming van eenige inwoners der ge
meente, tevens kiezers in het kiesdistrict, voor den tijd van
twaalf maanden tot leden of plaatsvervangende leden van de
stembureelen en zulks wat betreft de stemmingen ter benoe
ming van leden van de Tweede Kamer der Staten Generaal.
Gelijke benoeming zal nu weder moeten geschieden voor de
stemmingen ter benoeming van leden van de Provinciale
Staten en van den Gemeenteraad, terwijl het wensschelijk
wordt geacht het aantal reeds benoemde leden met eenige
inwoners der gemeente, tevens kiezers in het kiesdistrict, aan
te vullen, hebbende de na te noemen personen zich op uit-
noodiging van B. en Ws. voor eene eventueele benoeming
met de meeste welwillendheid bereid verklaart.
LEIDENDoor Burgemeester en Wethouders van Leiden is
aan den heer W.B.R., student, de verplichting opgelegd om
zijn hond gedurende den tijd van 3 maanden, wanneer deze
aan den openbaren weg komt, een lederen muilkorf te doen
dragen, naar aanleiding, dat bedoelde hond wegens het bij
ten van een kind door den veearts in oogenschouw is geno
men, die den hond niet aan hondsdolheid lijdende, doch wel
als gevaarlijk heeft verklaard. Die verplichting is gegrond op
artikel 53 der Algemene Politie-verordening.
ANN01972
Maandag 3 Juli
LEIDENEen grote ravage werd in de nacht van vrijdag op
zaterdag aangericht bij een inbraak in de Nettorama aan de
Haarlemmerweg. De daders maakten behalve een bedrag
van zestig gulden, een versterker, een bandrecorder en een
radio buit.
Zij kwamen binnen door het verwijderen van een toegangs
deur en verlieten de zaak pas nadat zij eerst een groot aantal
potten mayonaise hadden stukgesmeten, balen aardappels
open hadden gesneden en kassa's omver hadden geworpen.
De zaak werd nog smeriger doordat de inbrekers ook hun
behoefte deden. Personeelsleden van Nettorama zijn de ge
hele dag bezig geweest met het sorteren van alle overhoop
gehaalde goederen.
LEIDENBurgemeester en wethouders hebben de afdeling
Leiden en omstreken van de Algemene Nederlandse Invali-
denbond meegedeeld, dat het niet mogelijk is ontheffingen
te verlenen voor het rijden in het wandelgebied in de bin
nenstad.
Wel zullen zo dicht mogelijk bij de winkelstraten parkeer
plaatsen worden gemaakt, die uitsluitend mogen worden ge-
oruikt door invaliden.
Bij wijze van proef wordt begonnen met acht parkeerplaat
sen. Vier op net terreintje bij de Kapelstraat en vier op de
Lange Mare zo dicht mogelijk bij de Haarlemmerstraat.
Als ik zeg 'autobus-oversteek
Zijlsingel', dan weet de hele
Zeeheldenwijk waar ik het over
heb. Het gaat hier namelijk om
de zeer gevaarlijke oversteek
plaats op de Zijlsingel, tegen
over de Meelfabriek, daar waar
de openbaar-vervoerlijnen 13,
14, 15 en 43 een halte hebben
waar veel mensen - en vooral
ouderen - gebruik van maken.
In 1984 hebben wij (het wijk-
comité van de Zeeheldenbuurt)
voor elkaar gekregen dat er drie
zebrapaden en een vluchtheu
vel werden geplaatst. En dat
laatste is voor veel mensen ze
ker letterlijk een 'vluchtheuvel'.
Maar ook een stoplicht zou
daar noodzakelijk zijn. In au
gustus 1996 werd er met mede
werking van de Leidse Welzijns
Organisatie een enquête in de
wijk gehouden omtrent de knel
punten in de Zeeheldenbuurt.
Het ging vooral om de Zijlsingel
met zijn gevaarlijke oversteek.
In oktober werd de enquête be
sproken, en de Zijlsingel was
het grootste knelpunt. In de-
Cafe't Centrum
Het is me niet bekend of het ca
fé inmiddels al gesloten is, het
zou me in ieder geval niet ver
bazen, want de maatschappij
kan keihard zijn. Ook de ge
meente Leiden en onze burge
meester, die het gezin Visscher
toch zelf kennen, kijken blijk
baar niet naar de mens(en) ach
ter de eeuwige regeltjes. Toch
richten ze zo willens en wetens
een gezin ten gronde.
Natuurlijk moeten er regels
zijn in Nederland, maar als ik
het voor het zeggen zou hebben
in Leiden, zou ik dat gedoe met
die drugs, waar het gezin Vis
scher trouwens niets vanaf wist,
absoluut door de vingers zien.
En waarom? Omdat ze hun
dochter verloren hebben. De
ziekteperiode van haar hebben
moeten mee maken. Ook om
dat de eigenaar zelf erg ziek is
geweest en daardoor dus niets
wist van die drugs. Ik leef met
ze mee, evenals mijn zus en
haar vriend.
H. van Veen,
Leiden.
De hele Zeeheldenwijk zit te springen om stoplichten.
cember vroeg ik de LWO-mede- Op 14 juni kreeg ik een schrij-
werkers hoe het met de over- ven van de LWO: 'in de loop
steekplaats zat. „Wij zijn veel van dit jaar zijn de plantenbak-
ziek geweest", was het ant- ken opgeknapt en zijn de on-
woord! kruidstroken bestraat.' Terwijl
Suzanne Lammers doet in
haar recensie de uitvoerenden
van 'Les Festes de l'Amour'
groot onrecht aan. Zij wekt de
indruk dat de aanwezigen ga
pend en met samengeknepen
tenen het stuk moesten uitzit
ten. Het tegendeel is echter
waar. Alle aanwezigen zaten
ademloos en geconcentreerd
te genieten en hadden grote
bewondering voor wat er ge
presenteerd werd.
Lammers is zich kennelijk
niet bewust dat een recensent
een uitvoering niet behoort te
waarderen in absolute zin,
maar in relatie tot de pretentie
van de uitvoerenden en de
verwachting van het publiek.
In plaats van alle negatieve
opmerkingen had zij de lezers
heel wat zinvollere informatie
kunnen geven. Zoals dat het
toch wel uniek is dat iemand
zo'n twintigtal amateurzan
gers heeft opgeleid tot een se-
mi-professioneel niveau. Dat
deze groep zo'n grootse uit
voering weet te realiseren zon
der één cent subsidie en dat
de zaal op alledrie de avonden
is uitverkocht met een laaiend
enthousiast publiek.
Inderdaad, zonde om zoveel
energie te besteden aan een
vergetenswaardig stuk; de re
censie van Lammers dan wel
te verstaan.
W.J. Looyestijn,
Den Hoorn.
O L O F
LEIDSCH DAGBLAD
(Opgericht 7 maart 1860)
KANTOOR
Rooseveltstraat 82 071-5356356
Postadres: Postbus 54,
2300 AB Leiden
ABONNEESERVICE
Abonnementen 071-5128030
Geen krant ontvangen?
Bel voor nabezorging.
Ma. t/m/vr 18.00-19.30 uur en
Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128030
DIRECTIE
8. M. Essenberg,
J. Kiel (adjunct)
HOOFDREDACTIE
J.G. Majoor.
W. 8ank (adjunda.1.)
PUBLIC RELATIONS
W. H. C. M. Steverink 071-5356356
OMBUDSMAN
R.D.Paauw 071-5356215
Tel dag 9.30 -11.30 uur of per post.
REDACTIE
J. Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst
J M. Jacobs. chef red. Groot Leiden
A.J B M. Brandenburg, chef eindred regio
F. Blok, chef eindredactie algemeen
W.F Wegman, chef red. Duin en Bollenstreek
W. Spierdijk, chef sportredactie
J. Preenen, chef binnen-, buitenland, eco
Redactie:
Hoofdredactie:
ADVERTENT1
Maandag t/m vrijdag van 8.
ABONNEMEN1
bij vooruitbetaling:
per maand (acceptgiro)
per kwartaal (acceptgiro)
per jaar (acceptgiro)
Abonnees die ons een mach
verstrekken tot het automat
van het abonnementsgeld, i
korting per betaling.
VERZENDING PER
per kwartaal (NL) i
LEIDSCH DAGBLAD OP C^
Voor mensen die moeilijk lei
ogen hebben of blind zijn (og
leeshandicap hebben), is een sj]
het regionale nieuws uit het La
geluidscassette beschikbaar. V.
0886-482345 (Centrum voor <f
Leduur. Grave)
FOTO HIELCO KUIPERS
de hele Zeeheldenwijk zit te
springen om stoplichten!
Universiteit en
pornokijkers
Naar aanleiding van uw artikel
onder de kop 'Universiteit volgt
kinderpomokijkers', in het
Leidsch dagblad van 24 juni, het
volgende. De pornografische
nieuwsgroep waar het artikel
melding van maakt, is door de
netwerkbeheerders van de uni
versiteit zelf beschikbaar ge
steld. Er is bij mijn weten geen
medewerker of student geweest
die om deze nieuwsgroep heeft
verzocht.
Na klachten van studenten en
universiteitsmedewerkers heb
ben de netwerkbeheerders uit
eindelijk besloten deze nieuws
groep uit het aanbod te verwij
deren. Dit heeft echter nog twee
weken moeten duren. Van 'on-
middelijke verwijdering' is dus
geen sprake geweest.
Ik hoop hiermee het één en
ander rechtgezet te hebben.
H. Piest,
Student Rijksuniversiteit Leiden
N H U I Z
ONGEVALLENDIENST
Academisch Ziekenhuis vanaf zaterdag 13.00 t/m dinsdag 13.00 e£
woensdag 13.00 t/m vrijdag 13.00, woensdag 13.00 uur (Diacones?
dagelijks St.Elisabeth Ziekenhuis. l_
BEZOEKUREN
DIACONES5ENHUIS
(tel. 071-5178178): dagelijks 14 30-15.15 uur en 19.00-19 45 uur. 1
Kraam- en zwangerenafdeling buiten de gewone bezoektijden, voor ptl
bovendien van 10.30 -11.15 uur en van 19.45 - 21.00 uur
Special Care Unit: 10.30-11.00 uur, 15.00- 15.30 uur en 19.00-19.30^
overleg met de dienstdoende verpleegkundige.
Kinderafdeling: 10.30-19.00 uur, na overleg met de dienstdoende verpf
Jongerenafdeling: 14.30-15 .15 uur en 19.00-19.45 uur. 1
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging St. Elisabeth j
(tel. 071-5454545): dagelijks 14.00-15.00 uur en 18.30-19.30 uur, klai*
daarnaast ook 11.15-12.00 uur.
Kraamafdeling: 14.30-15.30 uur en 18.30-19 30 uur (voor vaders tot 2$
Kinderafdeling 14.30-19.00 uur (voor ouders de gehele dag)
Afdeling hartbewaking (CCU)en intensive care (IC): 14.00-14 .30 uur en
Spoedeisende hulp dag en nacht geopend
RIJNLAND ZIEKENHUIS vestiging Rijnoord
(tel. 0172-463131): dagelijks 14.00-15 00 uur
daarnaast ook 11 15-12.00 uur
Geen spoedeisende hulp meer mogelijk
ACADEMISCH ZIEKENHUIS
(tel. 071-5269111): alle patiënten (behalvekinderen) 14.15-15.00 uur(
19.30 uur.
Avondbezoekuur afdeling Verloskunde 18.15-19.00 uur, 19.00-20.00 u
Padners/echtgenoten met kinderen.)
Voor zwangeren: zaterdag en zondag van 10.00 tot 11.00 uur (uitsluitè
padners/echtgenoten en eigen kinderen.)
Kinderafdelingen: voor ouders van opgenomen kinderen is er een ruime
mogelijkheid in overleg met de hoofdverpleegkundige.
Voor andere bezoekers gelden de volgende tijden keel-, neus- en oorhe
neurologie: 14:15-15.00 uur en 18.30-19.30 uur; oogheelkunde en heef
14.15-15.00 uur en 18.30-19 00 uur
Kinderkliniek: zalen voor peuters, kleuters en grote kinderen 15.15-17.0
babyzaal en boxenafdeling. volgens afspraak j
i 18.30-19.30 uur, klas
