Schokdemper verdient meer aandacht
Weg en wiel
H
eer pit bij Renault met
nieuwe dTi diesel en V6
Sintra's kleine broertje heet Zafira
Miniatuurauto's in Autosalon Bijenkorf
Mand en koffer voor een pakezel
Monroe heeft diverse we
tenschappelijke testen la
ten uitvoeren door het gere
nommeerde Duitse onder
zoeksinstituut Tüv Rhein-
land. Bij een van die proe
ven werd een auto met goe
de dempers vijfmaal
rechtuit rijdend tot stilstand
gebracht. Bij een snelheid
van 80 km/u was de rem
weg gemiddeld 33,4 meter.
De vier schokdempers wer
den daarna vervangen door
exemplaren met een slijta
ge van 50 procent, wat te
vergelijken is met ongeveer
50.000 kilometer intensief
gebruik. De gemiddelde
remweg was daarmee 35,5
meter, een toename van
2,1 meter. Tenslotte wer
den drie van de vier schok
dempers vervangen door
nieuwe, waarbij het ene
halfversleten exemplaar
linksachter bleef zitten. De
ze ene versleten demper le
verde het slechtste resul
taat op vergeleken met de
voorgaande testen. De rem
weg die nodig was om vanaf
80 km/u tot stilstand te ko
men nam toe met maar
liefst 2,6 meter.
Bij het nemen van een
bocht, bij een veel lagere
snelheid dan 50 km/u, be
droeg de gemiddelde rem
weg van de auto met vier
goede schokdempers
slechts 13,1 meter. Bij de
ze snelheid was de invloed
van vier half versleten
schokdempers betrekkelijk
klein: de toename was
slechts 0,2 meter. De situa
tie met één enkele versle
ten schokdemper was ech
ter aanmerkelijk slechter-,
de remweg nam toe met
2,3 meter, wat 17,5 pro
cent meer is dan bij een au
to met vier goede dempers.
fclJDAG 20 JUNI 1997
Bijeenkomst sportieve Fords
de sportieve kant van
ird eens wat nader te be-
Ichten, organiseert de Ford
KR/RS-Club morgen een na
tionale bijeenkomst. Op het
.lidlandcircuit in Lelystad
len derhalve veel sportieve
©dellen van dit merk te zien
Vanaf 9.00 uur zullen de
:11e Fords zich met elkaar
iten op het circuit. Dit jaar
het voor het eerst voor de
:oekers mogelijk om zelf in
een van de sportieve Fords
mee te rijden. Voor de men
sen die meer van mooie dan
van snelle auto's houden
wordt er een concours d' ele
gance voor elk type Ford ge
houden. Voorts zijn accessoi
res en onderdelen tijdens het
evenement te koop, vaak te
gen gereduceerde prijzen.
Een toegangskaartje kost voor
leden vijf gulden, niet-leden
betalen 7,50.
Autovrij markt voor particulieren
l naast de snelweg A12 bij Ze
nhuizen, waar zo'n 80.000 au-
sper dag passeren, krijgt de
iticulier de gelegenheid een
te kopen of verkopen. De-
'vrijmarkt' wordt iedere za-
•dag gehouden, morgen voor
teerst.
ior 50 gulden kan de verkoper
plekje huren voor zijn te
[kopen auto. Voor de kinde
lis er een speelhoek inge-
ht. De bedoeling is in de toe
komst tevens allerlei diensten
aan te bieden aan de onderhan
delende (ver)kopers, op het ge
bied van verzekering, keuring,
financiering, kenteken-over
schrijving. taxatie etc. maar zo
ver is het morgen nog niet.
Het terrein waar de vrijmarkt
wordt gehouden bevindt zich
direct naast afrit 9 op de snel
weg A12 Den Haag-Gouda.
Voor meer informatie: tel.
017 2589 689.
l[Mj Het Motorhuis Auto Expo
Vondellaan 80, Leiden, telefoon i5*J|535 1800
OPEL -
aankondiging was wat
irkwaardig: Renault wenste
seen nieuw type warmtewe-
id glas te demonstreren en
we daarvoor toch al in Parijs
ren kon meteen even met
ee nieuwe motortypes gere-
d worden. Dat glas bleek
rn spectaculair nieuwtje. De
uwe V6 en dieselmotoren
ivele malen belangrijker, al
ook daarin geen schokkende
iriteit. Maar het is wel een in-
essante versterking van Ren-
hs toch al succesrijke gam-
teen begrijpelijke glimlach
de mond presenteerde di-
teur P. Debrot van Renault
derland de laatste resultaten,
heeft immers niet als groot-
zorg dat Renault als geheel
ancieel moeilijk zit en daar-
londer meer in België pijnlij-
maatregelen treft. Voor het
st in de geschiedenis rukte
imerk op tot op twee na
otste autoverkoper van Ne
land. achter Opel en Volks
maar vóór Ford. De or-
rpositie is riant, met dik ze
itien procent stijging in de
ste vier maanden van dit jaar
jenover 1996.
komt vooral op conto van
Mégane, specifiek de ruimte-
genversie Scénic die bijna de
ft van de verkopen in deze
ie voor zich opeist. Nlaarook
pas toegevoegde Classic se-
ndoei het goed. Nog meer
angstelling kan gewekt wor-
amet nieuwe dTi dieselver-
svan vrijwel alle Méganes.
lis de Coupé krijgt later dit
rde dTi motor, met het oog
VW/Audi's blijkbaar succes-
Ie idee ook sportieve model
met zuinige direct ingespo-
idieselmotor te bieden
naults eerste direct ingespo-
idiesel voor personenauto's
sen afleiding van de reeds be
lde 1.9 turbodiesel, al bestaat
nu gepresenteerde 1.9 dTi
orde helft uit nieuwe delen,
orde hand ligt dat een verge-
ing gemaakt wordt met de
erst populaire 1.9 TDi van
11Audi, die in met de Mégane
gelijkbare modellen iets zui-
pr maar ook wat minder
Ais.
voor 100 pk opgegeven dTi
hoort tot de sportiefste kleine
seis die we ooit in handen
gen. Meteen vanaf laag toe-
ital gaat hij er vinnig van-
or, en dat houdt hij bij stij-
nd toerental onvervaard vol.
het optrekken geeft de di-
rect-inspuiter wel een scherp
geluid ten beste, bij min of
meer constante snelheid is hij
verdienstelijk stil. Die ronkende
acceleratie zal voor weinigen re
den te zijn een Renault dTi te
versmaden. Op zich is de prijs
ook niet verkeerd, vergeleken
met de indirect ingespoten 1.9
dT is de opvolger dTi 700 gul
den duurder.
Dit geldt voor de modellen
Classic en Scénic. Iets anders
ligt het bij de 5-deurs Mégane
hatchback, die was eerder niet
leverbaar in turbodiesel versie.
Daardoor ontstaat bij dit model
een grote stap van bijna acht
duizend gulden tussen de RL
1.9 D en de nieuwe RN 1.9 dTi.
Het andere Renault-nieuws zal
niet direct een stormloop op de
dealers teweeg brengen, het valt
meer op te vatten als een stukje
extra verfijning. De duurste ver
sie van de onder zakenrijders
geliefde Laguna krijgt een nieu
we 3.0 liter V6, reeds bekend uit
andere Franse auto's (Peugeot
406, Citroën Xantia). Evenals in
die andere auto's overtuigt de
nieuw ontwikkelde V6 zowel
door behoorlijk forse prestaties
als stille, zeer beschaafde
loopeigenschappen. Zeker niet
op de laatste plaats loopt hij een
liter per 100 kilometer zuiniger
dan zijn voorganger.
Meer dan genoeg om te com
penseren dat hij een goede dui
zend gulden meer kost in aan
schaf. Renault belooft een prijs
onder 69.000 gulden voor de La
guna V6 met standaard auto
matische transmissie. Daarmee
kost hij minder dan de genoem
de Peugeot en Citroën met de
zelfde krachtbron (maar zonder
automaat).
Nu ter zake. wat Renault ons ei
genlijk wilde laten zien was
nieuwe warmtewerende begla
zing, als extra voor bijna alle
modellen. Het blijkt te gaan om
effectiever getint glas achter en
opzij, dat 15 procent minder
zonlicht doorlaat, en alleen
voorop een nieuw soort ruit die
25 procent meer licht reflec
teert. Dit werd bereikt door in
de (standaard al gelaagde) voor
ruit een laagje zilver- en titani-
umdeeltjes op te nemen. De
meerprijs voor warmtewerend
glas loopt bij Renaults diverse
modellen uiteen van 195 tot 325
gulden. Niet leverbaar is het op
de Clio en de bestelwagen Ex
press, want die worden volgend
jaar vervangen door nieuwe
modellen.
'EGWERKZAAMHEDEN
jzigingen via ANWB: 06 - 9622 (75 ct/min). De werkzaamheden
en nacht en in beide richtingen, tenzij anders vermeld.
Alkmaar - Amstelveen (A 9)
Ken Wijkertunnel en Rottepolderplein, avond en nacht,
•v. knooppunt Badhoevedorp, avond en nacht.
Ring Amsterdam (A 10)
Ken knp. Watergraafsmeer en Diemen, avond en nacht.
Amsterdam - Den Haag (A 4)
iv. knooppunt Badhoevedorp, avond en nacht.
Mercedes-fiets ook voor vrouwen
iet lang geleden presenteerde Mercedes als accessoire een
gh-tecn herenfiets, met aluminium frame en een reeks bijzon
details zoals een kunststof riem in plaats van een ketting
tor de aandrijving. Voor hetzelfde bedrag 2.408) is er nu ook
tn damesversie. Niet alleen met een lage opstap, maai ook met
in andere bagagedrager. Die van het herenmodel is afneem
bar en dient dan als beugelslot. Voor de dames bedacht men
in andere drager, niet afneembaar maar wel geschikt om een
todschappenmand of kinderzitje op te monteren.
demper een even nadelig (of
zelfs nadeliger) effect heeft op
het remvermogen als vier defec
te dempers. Vandaar Monroe's
oproep regelmatig de schok
dempers te laten controleren,
bijvoorbeeld bij een service
beurt.
Opel heeft nog maar net zijn eerste eigen ruimte
wagen Sintra geïntroduceerd of het merk komt
met een volgende stap naar buiten: de Zafira. De
ze geheel nieuwe compacte ruimtewagen, met
zitruimte voor zeven personen en een ongekende
hoeveelheid variatiemogelijkheden in het interi
eur, komt eind volgend jaar op de markt.
De styling van de Zafira is volgens Opel een voor
bode van de komende Astra. Diens innovatieve
techniek vormt ook de basis voor Opeis nieuwe
ruimtewagen. De Zafira kan in seconden worden
veranderd van 'people mover' tot tweepersoons
vrachtwagen met een nuttige bagageruimte van
1.705 liter. De laadvloer is dan volkomen vlak en
BLIK IN HET VERLEDEN
heeft met neergeklapte stoel van de voorpassa
gier een maximale lengte van maar liefst 2,8
meter.
De ontwerpers hebben dit alles compact verpakt
in een auto met een lengte van slechts 4,32 meter
en een breedte van 1,71 meter. Dit is ongeveer
vergelijkbaar met de buitenmaten van de huidige
Astra Stationwagon. Dankzij de hoge zitpositie bij
een totale hoogte van 1,65 meter, beschikken de
inzittenden over een uitstekend zicht rondom.
De Zafira heeft voorwielaandrijving en de aan-
drijfkracht wordt verzorgd door ultra-efficiënte
Ecotec-motoren met vier kleppen per cilinder.
Het gamma begint bij de 1.6 16V benzinekracht
bron met 100 pk en de 2.0 Di 16V turbodiesel met
directe brandstofinspuiting en 82 pk.
FIETSSTROOK
redactie: Theo van der Kaaij
Banden en schokdempers
staan niet erg in de belang
stelling van de meeste au
tomobilisten. Als ze door
de jaarlijkse periodieke
keuring (APK) heenkomen
dan zit het wel goed, is de
gedachte meestal. Toch is
dit niet altijd het geval. Bei
de onderdelen hebben een
aanzienlijke invloed op de
rijveiligheid en verdienen
daarom wel de nodige aan
dacht.
sint-truiden
Het instellen van de APK-con-
trole heeft het aantal auto's met
defecte schokdempers eerder
doen toe- dan afnemen, stelt
Monroe, de grootste schokdem
perfabrikant ter wereld. Voor
schokdempers geldt slechts een
visuele controle op olielekkage
en schade. Het komt vaak voor
dat halfversleten schokdempers
het voordeel van de twijfel krij
gen. De auto wordt goedge
keurd voor het volgende jaar,
eën periode waarin schokdem
pers zodanig kunnen slijten dat
ze ruimschoots in de 'gevaren
zone' vallen. Ook komt het voor
dat de keurende instantie meldt
dat slechts één schokdemper in
slechte staat verkeert. Hierdoor
kan de automobilist de onjuiste
indruk krijgen dat met het ver
vangen van deze demper het
probleem is opgelost en de auto
tot de volgende keuring weer
veilig is. Schokdempers moeten
echter altijd per set worden ver
vangen, aldus Monroe.
Door de bank genomen kunnen
schokdempers wel zo'n 100.000
kilometer mee. maar dit is nogal
afhankelijk van de gebruiksom-
standigheden van een auto.
Daarbij kampt de schokdem
per-fabrikant met een groter
probleem dan de banden-colle
ga: schokdempers zijn niet di
rect te zien, menigeen blijkt vol
gens Monroe niet eens te weten
waar die dingen zitten of wat ze
doen. Bandenslijtage beoorde
len kan de automobilist zelf
zonder groot technisch inzicht,
terwijl behoorlijk testen van
schokdempers eigenlijk alleen
in de garage kan. Toch kan de
ervaren automobilist versleten
schokdempers opmerken. De
In noodsituaties is de eerste reactie: remmen! Zo'n noodstop kan zelfs op een droge weg, met nieuwe banden en goede remmen, sterk worden be-
invloed door versleten schokdempers. De oorzaak is duidelijk. Bij sterk afremmen neemt de belasting op de voorwielen plotseling toe. Als in dat
geval de demping van de achterwielen te wensen overlaat, is er maar een kleine oneffenheid nodig om de achterwielen het contact met het weg
dek te laten verliezen. Het gevolg is dat de wielen blokkeren en het remvermogen tot vrijwel nul wordt gereduceerd. foto monroe
belangrijkste kenmerken zijn:
lekkende olie uit de schokdem
per, ongelijkmatige ban
denslijtage, een 'zwabberig' rij
gedrag van de auto en het naar
voren 'duiken' tijdens het rem
men.
Iedere chauffeur realiseert zich
dat een auto vering heeft. Maar
weinig automobilisten weten
waar de schokdempers precies
voor dienen. In principe bestaat
de ophanging van elk autowiel
uit drie elementen:
- de band, het enige onderdeel
dat rechtstreeks contact maakt
met de weg;
- de veer, die tot doel heeft de
schokken te 'breken' zodat
schokken niet rechtstreeks op
de auto worden overgebracht:
- de schokdemper, die de be
wegingen van de veer contro
leert.
Als geheel zorgt de combinatie
van banden, veren en schok
dempers voor veiligheid en rij-
comfort. Op geen enkel mo
ment verliest het wiel contact
met de weg. De wagen volgt
soepel zijn weg terwijl het wiel
over het oneffen wegdek op en
neer beweegt. De functie van de
schokdemper is dus het ten alle
tijden beheersen van de bewe
gingen van het wiel. Door het
grote aantal variabelen
(waaronder snelheid, weersom
standigheden, wegdek, gewicht,
de soort wielophanging en rij
stijl) moet een schokdemper
beschikken over uiterst veelzij
dige eigenschappen.
Zonder schokdempers zou de
vering een tijd blijven nadeinen
bij het passeren van een hobbel
in de weg. Maar ook bij bochten
maken of remmen, wanneer de
auto aan één kant (voor of op
zij) inveert. Door dit deinen zou
de druk van de auto op de wie
len, en dus de druk van de wie
len op het wegdek, flink gaan
variëren. En de grip van de ban
den op de weg is rechtstreeks
afhankelijk van de druk op de
wielen.
Simpele natuurkunde leert dat
een klein gewicht makkelijker in
beweging te krijgen is dan een
groot gewicht. Wanneer de
vering nadeint zullen eerder één
of meer wielen letterlijk als een
stuiterbal over de weg gaan, dan
dat de hele auto op en neer
springt. In het ergste geval (bij
volledig versleten schokdem
pers) komen de wielen af en toe
los van de weg. I Iet zal duidelijk
zijn dat sturen en remmen dan
heel moeilijk wordt.
De dempers beperken echter
ook de uitslag van de vering,
zoals bij voorover duiken van
een auto tijdens remmen of
overhellen in de bocht. Door die
beweging worden twee van de
vier wielen ontlast, waardoor ze
minder bijdragen aan de grip
op de weg. Daar schuilt het
grootste gevaar. Naarmate
schokdempers slijten, wordt de
veeruitslag minder beperkt en
de ontlasting van de wielen gro
ter. Ongemerkt, omdat het heel
geleidelijk gebeurt.
Praktisch betekent het dat elke
auto na enkele tienduizenden
kilometers een langere remweg
en verminderde bochtvastheid
krijgt. Wat pas blijkt als het erop
aankomt: bij een noodstop of
uitwijkmanoeuvre. Dan kan de
vraag worden: had ik met min
der versleten schokdempers
misschien nog op tijd stilge
staan, of de auto onder controle
gehouden in plaats van in een
slip te geraken?
Objectieve testresultaten beves
tigen dat een goede conditie
van de schokdempers essentieel
is voor de veiligheid. Bovendien
blijkt dat één defecte schok-
geen aparte bagagedrager nodig, voor de fietskoffer wel. foto halfords
Voor de fietsmand is
I e fiets is zeer ge-
J schikt als pakezel.
Bagagedragers al
leen zijn voor het vervoeren van
allerhande spullen niet vol
doende. Het is raadzaam alles
in manden, tassen of koffers te
stoppen. Bijzonder handig zijn
exemplaren die klemvast op de
bagagedrager te bevestigen zijn.
Het lijkt voor de hand te liggen
lasten op het achterwiel te ver
voeren, maar het voorwiel is
daarvoor ook zeer geschikt. De
ouderwetse transportfiets van
de bakker of de slager was altijd
uitgerust met een brede drager
op het voorwiel.
Er zijn meer mogelijkheden dan
fietstassen. Zo is een stadsfiets
uit te rusten met een mand van
staaldraad, vast te bevestigen
aan het stuur. De mand is van
zwart gelakt metaal en heeft de
afmetingen 26 x 26 x 33 centi
meter. Deze wordt vastgemaakt
aan het stuur en de vooras. Een
aparte bagagedrager is daarvoor
niet nodig.
Ook voor op het achterwiel zijn
er andere mogelijkheden dan
tassen. Daar is wel een bagage
drager voor nodig. Zo past er
bijvoorbeeld een afsluitbare
kunststof koffer op van 15 liter
inhoud. De maten zijn 38 x 25 x
28 centimeter. Het deksel schar
niert en er zit een slot op. Ge
noemde mand kost 22,95 in
clusief bevestigingsmateriaal.
De koffer kost 39,50 inclusief
montageplaat.
Zonder kettingpons
Sachs heeft een nieuwe fietsket-
ting gepresenteerd die zonder
technische hulpmiddelen op de
fiets is te monteren en te de
monteren. Het gaat om een
smalle ketting die toegepast
wordt op fietsen met derailleur.
Bij het vernieuwen van de ket
ting is het gebruik van een ket
tingpons voor het moeizame in-
en uitdraaien van het stalen
verbindingspennetje niet langer
nodig. De nieuwe ketting heeft
volgens Sachs een Power Link
verbindingsschakel.
Liefhebbers van modelauto's
zijn vanaf 23 juni weer welkom
in warenhuis de Bijenkorf waar
de traditionele Autosalon van
start gaat. Deze grootse minia-
tuurautobeurs duurt tot eind
augustus.
Ook dit jaar is op de Autosalon
weer eén flink aantal bijzondere
schaalmodellen te zien en te
koop. Een voorbeeld is een serie
van drie modellen van de Fiats
500 die vanaf zondag meerijden
in de zogeheten Jan Apetz Me
morial Deze herdenkingsrit
naar Rome wordt verreden ter
gelegenheid van de 40ste ver
jaardag van de Fiat 500.
In de zomer van 1957 rolde de
eerste 'Cinquecento' uit de fa
briek in Turijn. Kort daarop
kreeg de inmiddels overleden
autojournalist Jan Apetz het
idee om samen met bijrijder
Gijs Berk een 'monsterlijke'
testrit voor het tijdschrift Auto
visie te houden met de nieuwe
500: van Rotterdam naar Rome
en terug. Nu, 40 jaar later,
spreekt die tocht met 'het rug
zakje' nog steeds tot de verbeel
ding. Reden voor een aantal au
tofanaten om de Jan Apetz Me
morial te organiseren.
De door Vitesse geproduceerde
Fiat 500 schaalmodellen (1:43)
zijn verkrijgbaar in een beperkte
oplage en worden geleverd met
een genummerd certificaat met
daarin een beschrijving van de
Jan Apetz Memorial. Deze unie
ke modellen kosten 49,95 per
stuk. Naast het Fiat 500-jubile-
um besteedt de Bijenkorf dit
jaar ook veel aandacht aan mi
niaturen van Engelse auto's.
De sportwagen Martaré
1600 GT uit 1971 staat
voor een uniek stukje Ne
derlandse autohistorie. De
maker, Ed Martaré, begon
zijn loopbaan op de recla
me-afdeling van Fiat. Voor
zijn eigen ontwerp koos hij
dan ook voor de motor uit
de Fiat 125, gekoppeld aan
een versnellingsbak uit de
Fiat-vrachtwagen 238. Het
chassis bestond uit aan el
kaar gelaste holle stalen
balken. De carrosserie had
vleugeldeuren, terwijl het
voorfront en de motorkap
als een geheel openklap
ten. Nadat het ontwerp de
tekentafel verlaten had,
duurde het drie jaar voor
dat er een proefrit gemaakt
kon worden. Voor een
winstgevende productie moesten
er echter een paar dingen veran
deren. Het eigen chassis werd
vervangen door een platform-
chassis van Volkswagen. Ook de
vleugeldeuren verdwenen. Om in
te stappen moest de hele voor
kant naar voren worden geklapt.
In 1971 werd door de Europese
autopers volop aandacht besteed
aan dit project, want op dat mo
ment was Van Doorne's Auto
mobielfabriek (DAF) de enige au
tofabrikant in Nederland. De
Martaré 1600 GT kostte 17.000
gulden of 9.500 gulden als
bouwpakket. Ondanks deze aan
trekkelijke prijs kwam het niet tot
een echte productie. In totaal zijn
er niet eens tien auto's gebouwd.
foto super oldtimerfestival
