;Leiden Regio Vervuiling ^Kaasmarkt gevaarlijk Stadsbankpas helpt cliënten aan financiële discipline Ambtenaar boos op 'feestneuzen' Rood potlood legt ook in Leiden het loodje Politie zoekt identiteit van dode man Shit' wordt het meest geroepen K G ruim over de norm RIJDAG 20 JUN11997 HANS JACOBS, 071 -5356414. PLV CHEF RUDOLF KLEUN. 071 -5356436 Verkeersproblematiek *tp De politieke partijen I in Voorschoten zijn er nog steeds niet uit hoe zij de verkeersproblemen moeten oplossen Teleskibaan 1 Q Weini§ ''ik* de I 2/ komst van een te leskibaan in de Zegerplas in Alphen aan den Rijn in de weg te staan. uTük )pritiming kost minimaal twee miljoen al tij, ■jeuk )e grond onder de panden op de hoek van de Kaasmarkt rele nde Middelweg is ernstig verontreinigd met olie, PAK's n aromaten. Dat is gebleken uit een onderzoek dat in pdracht van de provincie is uitgevoerd. Het opruimen ie i in de vervuiling is urgent, omdat de verontreiniging een evaar oplevert voor de gezondheid. Vooral onder de 'eze anden aan de Kaasmarkt dampt de benzeen uit de van r rond. teg( pen aap rietveldsloopt, maar dat de grond bui ten die panden worden afgegra- le provincie heeft drie scena- ven en onder de gebouwen zo- ?n hi d's ontwikkeld om de vervui- veel als mogelijk. Die variant ima ig gev°lg van het feit dat er kost 3,3 miljoen gulden. In de le u in de Kaasmarkt tot een paar panden die op de vervuilde angi ar geleden een ddeh indencentrum En e as gevestigd - en h p te ruimen. De ii nniiing is Voor urgente tl ju nrgedrongen jn I een diepte vervuilingen geldt dit n dertien meter egn termijn tussen tipa i stroomt met J wer et grondwater de vier en twintig jaar een aar het noord - rste 1 asten, in de de chting van de aasmarkt en de Hooigracht. De duurste variant is het af- irra aven van alle vervuilde grond. erk aarvoor zou een aantal pan den en, onder meer dat van fiet- nt i nhandel Napoleon, gesloopt orden. Maar de kos- 7j t n van die oplossing bedragen miljoen gulden. De 'nsli ledkoopste sanering, die al- nd t en uitgaat van het zuiveren an het water, kost maar twee Ijoen gulden. ,,Maar dan zit met een eeuwigdurende ver- Een stuurgroep, waarin onder r de gemeente en de pro- ncie zijn vertegenwoordigd, ^e8 reft inmiddels gekozen voor gulden middenweg. Die kea 330 idt in dat er niets wordt ge grond staan moeten dampdichte vloeren wor den aange bracht. De landsadvo caat onder zoekt of de kosten van die operatie nog verhaald kunnen wor den op de vervuiler. Dat de provincie de vervuiling heeft aangemerkt als urgent be tekent overigens niet dat de gif tige rommel snel wordt opge ruimd. Vervuilde locaties die in de termpn van de provincie 'zeer urgent' zijn worden bin nen vier jaar gesaneerd. Voor urgente vervuilingen, zoals die op de Kaasmarkt, geldt een ter mijn van tussen de vier en twin tig jaar. Leiden draait op voor de eer ste honderdduizend gulden en voor 7,5 procent van de rest van de kosten. De overige sane- ringskosten worden gedragen door de provincie en het minis terie van volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieu beheer. Willekeur, desinteresse en onbegrip heersen in het Leidse ambtenarenkorps als het gaat om de organisatie van evenementen. Met die zware be schuldiging kwam woordvoerder Ron Favier van de evenementenorganisatoren gisteravond bij de commissie milieu. Het nieuwe evenementenbe- leid, zei hij, is vooralsnog een flop. Waarmee hij zich de woede op de hals haalde van gemeente lijk evenementencoördinator Saskia Holland. Van het begin dit jaar vastgestelde evenemen- tenbeleid van de gemeente deugt nog niet veel, zei Favier. „Het zou gemakkelijker worden. Er zou voor de organisatoren één loket komen bij de gemeente. Maar we hebben nog steeds te maken met vele ambtenaren. Het komt allemaal niet uit de verf." Hij kreeg bijval van CDA'er Paul Kluck. Die vond dat de één loket-functie 'nog voor geen meter' functioneerde. Maar op de gang werd Favier hard aangepakt door evenementenambtenaar Holland. Want zij, en niemand anders, is de persoon achter dat ene loket waar alle organisatoren van feesten zich kunnen melden. De critici van het evenementen- beleid, zei Holland, had zij nog nooit aan haar lo ket gezien. Die passeerden haar stelselmatig. „Wanneer ben jij dan bij mij een evenement wezen aanmelden", wilde zij van Favier weten. „Jij bent nog nooit bij mij geweest. Als je dat wel had gedaan was je keurig geholpen." De woord voerder van de kritische organisatoren verweerde zich met te zeggen, dat hij toch echt niet alleen voor zichzelf sprak. En dat hij zelf alleen evene menten organiseerde op 'markt-locaties', en me vrouw Holland en haar vergunningen dus hele maal niet nodig had. Maar daar vergiste hij zich in. zei de ambtenaar. „Dan heb je de evenemen tennota niet goed gelezen." Volgend jaar stemmachine Ook de Leidenaren zullen er aan moeten geloven: de elek tronische stemmachine. Al met de gemeenteraadsverkie zingen van 1998 zal het 'ro mantische rode potlood', zoals burgemeester C. Goekoop het uitdrukte, plaats maken voor een bord met knopjes. Leiden is daarmee één van de laatste grote gemeenten in Nederland die de overstap naar de elek tronica maakt. Zelfs in een groot aantal kleinere omlig gende plaatsen is de stemma chine reeds gemeengoed. De doorslaggevende reden voor de overstap is financieel van aard. De aankoop van 64 stemcomputers, waarmee een half miljoen gulden is ge moeid, is namelijk door de da lende prijzen van elektronica 'budgettair neutraal'. Dat wil zeggen dat het op de langere termijn geen geen extra kosten met zich meebrengt. Als er on verwacht extra verkiezingen of referenda plaatsvinden, spaart de gemeente zelfs geld uit. Het grote voordeel van elek tronisch stemmen is de snel heid en de nauwkeurigheid waarmee de stemmen worden geteld. Dus geen nachtwerk meer op het stadhuis, ook her tellingen behoren tot het ver leden. Bovendien kan veel sneller dan nu worden vastge steld, welke kandidaten door middel van voorkeurstemmen direct zijn gekozen. Met de computerangst van met name oudere kiezers ver wacht de gemeente weinig problemen. Naast een mailing aan de burgers zullen vóór de verkiezingen in bejaarden- en buurthuizen voorlichtingsbij eenkomsten worden georgani seerd. De traditionalist Goe koop doet met pijn in het hart afscheid van een tijdperk. „Misschien kunnen we voor de romantici onder ons toch een rood potlood bij de ma chine leggen", zo stelde hij tij dens de commissievergade ring algemeen bestuurlijke za ken gisteravond voor. „Óm het knopje van de stemcomputer mee in te drukken." leiden De Leidse politie is op zoek naar aanwijzingen om de identiteit te kunnen vaststellen van een dode man wiens stoffelijk over schot woensdag is gevonden. De man is, zo staat vast, niet door een misdrijf om het leven gekomen. Om in contact te ko men met familie of bekenden van de man wordt vanavond na het acht uur Journaal via Neder land 1 een oproep uitgezonden. Het gaat om een blanke man van tussen de 20 en 30 jaar oud, ongeveer 1.82 meter lang van een normaal, tenger postuur. De man had een dunne snor en een sikje, grijze ogen en schoenmaat 43. Hij droeg een rood jack met groene biezen, een zwart spijkerjack merk TAXI, een oranje T-shirt met zwarte Chinese tekens, een blauwe spijkerbroek merk SU RE, witte sokken en sportschoe nen merk New Balance. Hij had een chromekleurige bril op. Mensen die aanwijzingen denken te hebben over de iden titeit van de betrokkene kunnen contact opnemen met de politie Hollands-Midden, bureau Lei- den-Voorschoten, telefoon 071- 5258888. Een bankpas als een hand op de knip, bedoeld voor mensen 'die het financiële spoor bijster zijn'. Daarmee komt de Leidse Stadsbank - voor heen de Gemeentelijke Kredietbank - na de zo mer. Volgens directeur J. Siebols bevalt de nieuwe pas in Enschede en Haarlem, waar zogenaamde pilotprojecten lopen, zo goed dat de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet (NWK) de tijd nu rijp acht voor een landelijke invoering. Siebols kan het weten want hij is ook voorzitter van de NWK, waarbij de gemeentelijke kredietbanken zijn aangesloten. Het is aan de cliënt of hij een Stadsbankpas wil. Neemt hij er een dan stemt hij erin toe dat de bank de financiële verantwoordelijkheid van hem overneemt. Het is de bedoeling dat hij zijn salaris of uitkering op een rekening van de Stadsbank laat overmaken. De bank zorgt ervoor dat vaste lasten zoals huur, water, gas. licht, elektriciteit en telefoon tijdig worden betaald. Blijft er dan nog geld over dan kan hij dat in wekelijkse porties uit de giromaat halen. „Eén ding kan in elk geval niet", zegt Siebols: „Rood staan. Beter dan met deze pas kan een nieuwe financiële discipline niet worden bijgebracht." Eerder leek het erop dat de Amsterdamse Cre- diam Kredietbank de primeur zou hebben en dat banken elders zelf nog moesten uitmaken of ze de bankpas zouden invoeren. „M'n Amsterdamse collega had hooguit de publicitaire primeur. Het was de bedoeling om de pas landelijk te presen teren maar die opzet is doorkruist door de be richten over de Crediam Kredietbank. Het staat mij nu ook vrij om, vooruitlopend op de publici teitscampagne, die in september losbarst, over de pas te praten met journalisten." Siebols ziet in de pas 'een perfect stuk gereed schap' voor de budgetwinkel, een essentieel on derdeel van de Stadsbank. Cliënten die bij voor beeld op een uitkering aangewezen zijn geraakt en in de schulden dreigen te verdrinken worden eerst door de bank 'gesaneerd'. Met begeleiding van de budgetwinkel moeten ze vervolgens aan hun nieuwe uitgavenpatroon leren wennen. De gemeentelijke kredietbanken kunnen de pas zelf ook goed gebruiken vanwege de enorme groei van het aantal cliënten dat aanklopt met verzoeken om schuldhulpverlening. Landelijk zijn dat er inmiddels 30.000 per jaar. Zes jaar ge leden bedroeg dit aantal nog 'maar' 20.000. Ook bij de Leidse Stadsbank stijgt de grafiek. Per maand melden zich gemiddeld 40 mensen die hun schulden niet meer de baas kunnen. Volgens Siebols neemt de unieke bankpas niet het werk uit handen van medewerkers van de budgetwinkel of van maatschappelijk werkers. „Het doel is niet om zoveel mogelijk mensen aan zo'n pas te helpen. Het doel is en blijft dat men sen zo snel mogelijk hun financiële zelfstandig heid terugveroveren. En dat lukt niet door ze al leen maar een stukje plastic mee te geven." Als het aan Siebols ligt, behoren mensen die het 'wel gemakkelijk vinden' als de bank hun geldzaakjes regelt, niet tot de doelgroep. Een uit zondering wil hij maken voor bejaarden 'die de aansluiting met de moderne geldwereld dreigen te verliezen'. Ook al hebben zij geen financiële problemen, dan moeten zij toch een Stadsbank pas kunnen krijgen, meent de bankdirecteur. f Negenduizend mensen vulden formulier over vloeken in l/olg van voorpagina p basis van 9000 door allerlei mensen ingevulde agenformulieren maakte professor Van Ster- mburg een ranglijst van de meest voorkomende ■dendaagse vloeken. Ook maakt hij onderscheid na mannen- en vrouwenvloeken en gevloek j3 tr beroepsgroep. Shit wordt vandaag de dag het neest door Nederlanders geroepen, gevolgd door dverdomme, verdomme, verdorie, en kul. Het vaakst wordt gevloekt op het voetbalveld, ands lcie gevangenis en in de kantine van een sport - dei "b- Het minst vaak in de kerk. Voetballers, uit- Age nijters. gedetineerden en bouwvakkers zouden va tl vaakst krachttermen gebruiken, de arts, de nilie Mar's en de geestelijke het minst. .Maar dat is de mening van anderenrelati- nste m an Sterkenburg. „Ik heb dat zelf niet ge- irfd maar anderen gevraagd: 'Wie vloeken vol- u het meest?' Dat geeft enigzins een verte- een fid beeld, dat wellicht ook is gebaseerd op rietR doordelen." Onder de vrouwen zouden hoe- het meest vloeken. „Maar het lijkt me sterk al mijn 'zegslieden' zo vaak op de wallen ko- is he en dat ze dat zouden kunnen weten." lal De Leidse lexicoloog, samensteller van woor- ïaali fiboeken, heeft veel belangstelling voor mon- cd fling taalgebruik en emoties van mensen. „Als beke "dent heb ik Brabantse scheld- en spotnamen rijgi ikaart gebracht. Later kwam ik bij de bestude- ng van oude teksten regelmatig vloekformules gen. Ook heb ik ooit een feestbundel gemaakt ,Vert ler het geschiedenis van het vloeken. Ik ben ver- fd op het onderwerp en had zo veel materiaal, ia» 11 er een boek moest komen." Echte scheld- en schuttingwoorden staan niet in het boek, zegt Van Sterkenburg die onder scheid maakt tussen schelden en vloeken. „Met een scheldwoord - klootzak bijvoorbeeld - wil je iemand direct aanspreken en in zijn wezen tref fen. Een vloek daarentegen, is niet tegen iemand gericht, maar is meer een emotionele onüading, een teken dat je jezelf niet onder controle hebt." „Mensen vloeken van schrik, van woede, irrita tie, pijn, teleurstelling en dergelijke. Een vloek lucht op of is een teken van machteloosheid, een scheldwoord is een gerichte uiting van agressie tegen iemand." „Maar het onderscheid met schelden is niet al tijd goed te maken. Je kunt ook iemand of iets vervloeken, bijvoorbeeld met: 'Loop naar de hel'. Dergelijke vervloekingen en verwensingen heb ik wel in het boek opgenomen. Het zijn in toom uit gesproken onheiiswensen die aan een wezen of zaak vernietiging of schade moeten toebrengen. Ze zijn, net als andere vormen van emotie, een reactie op een noodsituatie en meestal niet in ernst gemeend. Donder op is volgens het boek de meest ge bruikte verwensing, Krijg de muizenhuig scoort het laagst. Van Sterkenburg noteerde vele oogstrelende verwensingen als 'Sterf in de meel zak en ga gepoeierd de hel in' maar ook weinig aan de verbeelding overlatende als 'Zak in je graf, bokkenluï. „De lijst van 1800 vloeken is niet compleet", zegt hij, „ik daag iedereen uit daar meer aan toe te voegen." 'Vloeken', uitgegeven door de SDU-Standaard is vanaf vandaag in de boekhandel verkrijgbaar en kost 49,90. Annie van Dijk (1899 - ereg ln het bijzijn van haar Heeren n vs Studenten overleed zondag- '31$ avond Annie van Dijk, beter be- 'ael kend als juffrouw Annie. Ze be- eem reikte de respectabele leeftijd nze i van 97 jaar. Juffrouw Annie was jrad de oudste studentenhospita in is ui leiden. Morgen wordt ze be aats graven. Sinds 1928 zwaaide zij de scep ter in het studentenhuis aan de 't e< Boerhaavelaan 28. In dat jaar pil lam zij het hospitaschap van liaar moeder over, die even- tenc eens op nummer 28 in het bij- Verk zijn van 'haar' studenten haar laatste adem uitblies. Pnl! luffrouw Annie was een bijzon dere vrouw die in de loop der ijd meer dan honderd studen- jrrni ten in haar huis verzorgde. Met ulae het overlijden van juffrouw An- lo°r nie is ook een einde gekomen aan de hospitatraditie van het huis, die meer dan honderd jaar terug gaat. .Vroeger verzorgde juffrouw Annie haar studenten", vertelt bewoner Boris Kwantes van het oude studentenpand. „Ze deed de afwas en streek de kleren. De laatste jaren verzorgden wij haar echter. Wij deden haar boodschappen, kookten voor haar en regelden van alles.' Zo ook de begrafenis. Samen met twee oud-huisgenoten hebben de twaalf jongens die thans het pand bewonen, de hele begrafenis en nalaten schap verzorgd. Juffrouw Annie had geen kinderen en is nooit getrouwd geweest. Ze had wel wat familie, maar had daar wei- Regelmatig kwamen oud-huis genoten langs om even een praatje te maken met juffrouw Annie. En elke zondagochtend hadden we bij haar 'huiskoffie'. De koffie was niet te drinken - oude koffie werd opgewarmd in een pannetje - en verdween ook wel eens ongemerkt in een plantenbak. Maar iedereen was erbij. Ook al was het de avond daarvoor laat geworden." Altijd beleefd en afstandelijk maar wel goed op de hoogte en geïnteresseerd, bracht Annie van Dijk het grootste deel van haar leven tussen de jonge mannen door. Ze bewoonde de benedenverdieping van het studentenpand. Vroeger werkte zij als naaister, maar van de huidige studentenlichting heeft niemand dat meegemaakt. Juf- leiden Het gelegenheidsorkest van het Leidse muziekkorps K G deed gisteravond voor de raadscommissie milieu een stuk je aanschouwelijk onderwijs. Met een concertje op de Bree straat maakten zij de raadsleden duidelijk wat nu precies 75 deci bel geluidsbelasting op de gevel is. Dat is de grens die de ge meente in de evenementennota stelt aan de geluidsoverlast in de stad. Een paar toeters en wat trom mels zijn, zo bleek gisteravond, al snel goed voor 96 decibel. De drumband, die zaterdag zijn we reldtitel verdedigd in het stadion van Roda JC in Kerkrade, speel de zowel op straat als in gebouw het Gulden Vlies, waar de raads commissie vergaderde. En bij 77 decibel vonden raadsleden al, dat het wel wat zachter mocht „Ook tot mijn verrassing", zei wethouder Alexander Pechtold (D66/milieu), „zitje al snel bo ven de lawaaigrens die wij heb ben vastgesteld." Dat was overi gens ook al gebleken uit ge luidsmetingen, die zijn gedaan bij de eerste acht evenementen die sinds het begin van dit jaar in Leiden zijn gehouden. Van die acht gingen er maar liefst vijf met een gevelbelasting van 85 decibel ruim over de norm die de gemeente heeft vastgesteld. FOTO HIELCO KUIPERS 1997) frouw Annie was gewoon de hospita. Eén waar honderden verhellen over bestaan. Zij was het enige permanente gezicht van Boerhaavelaan 28. Jaarlijks stond zij op de huisfo to in de almanak van Studen tenvereniging Minerva. On danks het wisselende bewo nersbestand en de veranderen de tijden waren haar Heeren Studenten, die zij immer met 'U' aansprak, belangrijk voor haar. Zij waren haar /amilie. Kwantes: „Vorige week lag ze in het ziekenhuis. Haar hele afde ling was jaloefs omdat zij zo veel aandacht had van twaalf jonge mannen. Op een gegeven moment werden wij gebeld dat het wel eens snel afgelopen zou kunnen zijn. We zijn er toen met z'n allen heen gegaan." Ook veel oudbewoners van Huize Dijklust, zoals het pand heet als ode aan de oude hospi ta, bezochten haar de afgelo pen week om nog even te pra ten en afscheid te nemen. Ze wilde graag sterven in ons bijzijn. „We hebben haar voor het weekeinde per ambulance naar huis laten brengen. Zon dagavond zaten we met het he le huis rond haar bed met haar te praten en koffie te drinken. Totdat ze haar ogen sloot." Zaterdag wordt juffrouw Annie, ze ligt opgebaard in haar stu dentenhuis, in de aanwezig heid van ruim honderd oud bewoners van Boerhaavelaan 28 begraven. Ook de kist wordt door de Heeren Studenten ge dragen. timoteus waarsenburg Van Sterkenburg: „Vloeken is een reactie op woede, irritatie of frustra tie." FOTO HIELCO KUIPERS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 13