Stevige kritiek op nota
Milieu en Economie
Binnenland
'Happy hoeft geen groot kunstenaar te worden'
;s
tamer verwijt Kok
ager verdrag niet
dvocaten: Onderzoek
lar arrestaties Eurotop
Zeewering weer als nieuw
Dierenbeschermers eisen
vaccinatie van varkens
Sorgdrager geeft fout
inlichten Kamer toe
Rekenkamer kritisch over marktwerking ww en wao
DERDAG 19 JUN11997
:gaal kaken rapen uit geldnood
tgt» Een 32-jarige Rotterdammer is betrapt bij een stroop-
1 op een verdronken kerkhof op de schorren van Waarde,
de Westerschelde in Zeeland. Bij zijn aanhouding had hij vijf
selijke onderkaken en enkele oude muntjes bij zich. Dat was
uit na een dagje illegaal schatzoeken op het Verdronken
[van Valkenisse. De man verklaarde bij de politie dat hij de
n uit geldnood aan tandartsen of studenten had willen ver-
ilpverleners vergeten 'slachtoffer'
Een rampenoefening in de Eerste Kamer leek gisteren
illetjes verlopen. Alleen bleek achteraf dat de toegesnelde
verleners één persoon uit de Eerste Kamer waren vergelen
gjj§Mden. Het personeel van de Senaat was tevoren niet op de
;e gesteld van de oefening. Een PTT-monteur ging naar de
voor reparatie aan de telefooncentrale. Tijdens zijn werk-
leden ontstond een hevige rookontwikkeling die in scène
gezet met behulp van een rookgenerator. De evacuatie van
ig aanwezigen en de behandeling van één gewonde ging
tkelijk keurig volgens het draaiboek. Achteraf bleken de
tieners de monteur over het hoofd te hebben gezien. Hij
•1 naar het Westeinde Ziekenhuis afgevoerd.
Stunt met motoren wordt afgestraft
Het openbaar ministerie heeft met het oog op de jaarlijk-
fr in Assen (op 28 juni) voor de meest voorkomende overtre-
tn hoge boetes in het vooruitzicht gesteld, die kunnen oplo-
tot vele honderden guldens. In beslag genomen motoren
len pas na het evenement teruggegeven. Op onnodig links
■n of het rijden met een vals kenteken staat een boete van
julden. Aan de uitvoering van een 'wheely', een achterwiel-
[of sprint, hangt een prijskaartje van vierhonderd gulden,
■toevallig' rondloopt met een slotentrekker of betonijzer-
lar kan rekenen op een boete van 250 gulden. Ook tegen elke
Ivan lawaai-overlast wordt streng opgetreden.
''j' Idzame boerderij afgebrand
De laatste zogenoemde driekappenboerderij in Gelderland
teravond geheel uitgebrand. Het monumentale pand in Loo
jnbewoond. De brandweer had twee uur nodig om het vuur
issen. De schade is gezien de monumentale status van het
en het kostbare interieur zeer groot. Volgens de brandweer
ond het vuur door nog onbekende oorzaak. In de boerderij
nd zich onder meer een collectie unieke tegeltjes. Het was
loeling dat de boerderij museum zou worden.
dailies voor 870 Bosnië-militairen
Nederlandse militairen die naar Bosnië zijn uitgezon-
intvangen zaterdag 28 juni in Enschede de Herinnerings-
aille Multinationale Vredesoperaties. Het gaat om de 870
airen van het 101de gemechaniseerde bataljon en het 1ste
ingentscommando SFOR. Daarnaast ontvangen drie militai-
ift draaginsigne gewonden en worden de twee in Bosnië
eden militairen herdacht tijdens een korte ceremonie, een
ndere vlaggenparade. De militairen zijn van december 1996
imet juni 1997 uitgezonden naar Bosnië.
rde lord op echtpaar had elders plaats
nberg Het bejaarde Nederlandse echtpaar uit Delden. dat
aaj e uni dood werd gevonden in Duitsland, is niet om het leven
>rkel lc^lt °P waar ^et tweetal werd gevonden. De politie
jen j oedt dat de twee toeristen bij de Chiemsee, ten zuiden van
rhen, zijn vermoord. Daar zijn patroonhulzen van een
ol gevonden. De verkoolde lijken van de slachtoffers wer-
ever. ip 8 juni in hun uitgebrande camper gevonden op een par-
et pj (laats langs de autobaan bij Neurenberg, dat een aanzien
lij^ nd verwijderd is van de Chiemsee. De dader(s) heeft het
iorna laar met pistoolschoten omgebracht en hun kelen doorge-
e ?n. Waarschijnlijk is hij daarna met het busje en de stoffelij-
erschotten weggereden.
ft de
n.
ai «_r
emei
ook'
ond(
1 ond is
djek K
?ken Tdrag van Amsterdam is
pworden wat de Kamer
an sp :hte, maar dat heeft niet
inzet van de Nederland-
ering gelegen. Dat oor-
de Kamer gisteren in het
over de Eurotop. PvdA,
n D66 zijn blij dat de top
dent rdrag heeft opgeleverd en
blijv enige vooruitgang is ge-
oor i op weg naar een sterker
nop i.
edid constatering leidde tot
averwacht rustig debat,
ractievoorzitter Wallage
irde dat nu echt werk ge-
kan worden van de uit-
igvan de Unie. Naar ver-
w zal de EU eind dit jaar
aat-lidstaten waar-
ijk Polen, Tsjechië en
irijeuitnodigen voor
lingsonderhandelingen.
L X WD-leider Bolkestein,
foren een aantal ijkpun-
d geformuleerd waaraan
oudeeuwe EU-Verdrag moest
te w n, toonde zich tevreden.
Nederland houdt een eigen
commissaris, in de stemverde
ling heeft het niet aan invloed
ingeboet, het veto in het buiten
landse beleid is overeind geble
ven en de democratische con
trole van het Europees Parle
ment is uitgebreid.
CDA en Groenlinks yinden
dat uitbreiding van de Unie on
der zware druk komt te staan,
nu de top er niet in geslaagd is
het probleem van de stemver
houding in de Raad en het aan
tal leden van de commissie te
'regelen. Daar moeten de lidsta
ten het alsnog over eens worden
vóór de eerste nieuwe landen
toetreden.
Premier Kok voerde echter
aan dat het moeizaam bereikte
compromis een "werkelijke stap
vooruit' is. Dinsdagavond nog
vreesde de premier dat de top
zou stranden, toen er een pat
stelling ontstond in de discus
sie. „Dat was een moment
waarop ik dacht: kan dit wel zo
verder", aldus Kok.
ht.
'ereniging Sociale Advo-
ur Nederland (VSAN) eist
rondig en onafhankelijk
zoek naar de massa-ar-
ies tijdens demonstra-
egen de Eurotop in Am-
am. Volgens een woord-
Horfi ter van de VSAN zou de
Kamercommissie voor
ie in de Tweede Kamer
Nationale Ombudsman
onderzoek kunnen uit-
wak)
bet
dabb V^AN is 'verontrust'
i ~.,ühet aantal arrestaties dat
de Europtop is ver-
op basis van artikel 140
x>ek van strafrecht, het
lemen aan een criminele
lisatie. De VSAN plaatst
vraagtekens bij de juri-
e grond en bij de behan-
g van de in totaal 609 de-
■tranten. Gisteren wer-
^e op enkele tientallen na
tlaten.
VSAN toont zich inge
nomen met het vonnis van
president Gisolf van de Am
sterdamse rechtbank. Die be
paalde maandag in kort ge
ding al dat de massa-arresta
ties niet gefundeerd waren.
De VSAN toont zich echter
ook geschokt door de manier
waarop de politie mensen en
behandelde. „De demon
stranten maakten gebruik van
het recht op betoging, maar
veranderen door willekeurige
aanhoudingen in verdachte
criminelen die werden
bestempeld en behandeld als
lid van een maffia-achtige or
ganisatie", aldus de VSAN.
Groenlinks wil zo snel mo
gelijk minister Sorgdrager van
Justitie ondervragen over de
arrestaties tijdens de Top van
Amsterdam. Kamerlid Rabbae
zal hiertoe vanmiddag vragen
om een interpellatiedebat. Als
de Kamer zijn verzoek steunt,
vindt het debat waarschijnlijk
volgende week plaats.
'Papieren stuk zonder werkelijk nieuw beleid'
den haag anp
De milieuorganisaties, de grootste oppositiepartij CDA
en de FNV hebben gisteren flinke kritiek geuit op de ka
binetsnota Milieu en Economie van de ministers Wijers
(economische zaken) en De Boer (milieu). CDA, FNV en
milieugroepen vinden de langverwachte nota te veel een
papieren stuk' zonder werkelijk nieuw concreet beleid.
De coalitiepartners PvdA, WD en D66 zijn positiever.
Ook de werkgeversorganisatie VNO-NCW is tevreden.
economische groei laten sa
mengaan met verlaging van de
milieuvervuiling.
Om het doel te verwezenlij
ken wil het kabinet tussen 1998
en 2003 bijna 100 miljoen gul
den uittrekken voor een 'groe
ner' bedrijfsleven. Het geld is
vooral bedoeld voor vernieu
wend onderzoek naar schonere
productieprocessen. Ook ko
men er projecten voor duurza
me woningbouw, ondergrondse
bouw en ondergronds transport
en voor de aanleg van 'milieu
vriendelijke' bedrijfsterreinen.
De FNV spreekt van 'gemiste
kansen'. De vakcentrale vindt
de nadruk te veel liggen op
technologische oplossingen.
Concrete voornemens om
milieuvriendelijk gedrag van
burgers te belonen blijven te
veel uit, aldus de FNV.
De inhoud van de nota, waar
voor 250 miljoen gulden be
schikbaar is, lekte vorige week
al uit. De nota markeert een
nieuwe fase in het milieubeleid.
Meer dan nu wil het kabinet
Bovendien wil het kabinet
milieuvervuilende diensten en
producten duurder maken. De
fiscale uitwerking daarvan volgt
later.
Op het gebied van verkeer en
vervoer wil het kabinet in sa
menwerking met tal van organi
saties komen tot een klantge
richtere aanpak. Om het open
baar vervoer aantrekkelijker te
maken, moeten de verschillen
de vervoersvormen (auto, bus,
tram, metro) beter op elkaar
gaan aansluiten. Dat kan door
een speciale 'mobiliteitspas of
ketenkaart' die geldig is in alle
vormen van openbaar vervoer.
Het kabinet wil ook nieuwe
milieu-afspraken met het be
drijfsleven maken. Het gaat dan
vooral om de uitstoot van het
broeikasgas C02. Kern van een
nieuw 'protocol' moet zijn dat
de bedrijven zich verplichten
technologisch tot de wereldtop
te behoren, in ruil voor het uit
blijven van nieuwe nationale
C02-doelstellingen. Bedrijven
die de afspraken niet nakomen,
kunnen overigens alsnog reke
nen op extra milieu-eisen van
de overheid.
Vooral D66 noemt de komst
van een protocol een 'belangrij
ke doorbraak'. Samen met PvdA
en WD prijst D66 het kabinet
met de nota, omdat deze voor
het eerst de verhouding tussen
economie en ecologie tot beleid
maakt. De PvdA kondigt al wel
aan dat er in de volgende re
geerperiode 'een schep boven
op' moet.
VNO-NCW is tevreden dat de
nota vooraf goed met het be
drijfsleven is doorgesproken
'Een succesvol groen poldermo
del', aldus de werkgevers. VNO
NCW is het overigens wel on
eens met het voornemen meer
milieubelastingen in te voeren.
ANP Algemeen Nederlands Persbure
GPD Geassocieerde Pers Diensten
den haag gpd
Om een eind te maken aan
het lijden van de varkens in
het Brabantse pestgebied wil
de Dierenbescherming minis
ter Van Aartsen van landbouw
alsnog dwingen tot vaccinatie
tegen de pest. De minister
voelt daar absoluut niets voor
en ging daarover eerder al de
confrontatie aan met de
Tweede Kamer. De Dierenbe
scherming neemt nu zijn toe
vlucht tot een kort geding dat
morgen dient in Den Haag.
Ze schaart zich daarmee aan
de zijde van de varkenshou
ders die al maanden pleiten
voor vaccinatie.
Dat de varkens in het pest
gebied lijden onder de huidi
ge crisis, wordt op het minis
terie van landbouw niet ont
kend. Het welzijn van de die
ren staat zwaar onder druk.
Ze groeien letterlijk de stallen
uit. Gefrustreerd door het ge
brek aan ruimte bijten ze el
kaar oren en staarten af.
Daarnaast klaagt woordvoer
der B. Nieman van de Dieren
bescherming over varkens die
de elektrocutie overleven en
levend de verbrandingsovens
in gaan. „Dat is pure dieren
mishandeling. De controle na
elektrocutie is onvoldoende",
vindt hij. „Je kunt bij deze
aantallen nooit van alle die
ren individueel nagaan of ze
dood zijn."
De Dierenbescherming
vindt dat de minister onvol
doende doet om het leed te
stelpen waardoor 'gigantische
misstanden ontstaan'. Eerder
pleitte de organisatie voor een
fokverbod, toen de minister
daar nog niet aan toe was.
Veertien dagen geleden werd
dat alsnog van kracht.
'Noodvaccinatie' beschouwt
de Dierenbescherming als
een middel om de vernieti
gingsmachinerie te onüasten
en dierenleed te voorkomen.
Minister Van Aartsen van
landbouw is mordicus tegen
vaccinatie. Volgens hem leidt
dat onverbiddelijk tot een ex
portverbod. In de Tweede Ka
mer stelde de minister al dat
hij niet van plan is de kosten -
zo'n vijf miljard gulden - te
betalen die gepaard gaan met
een totale exportstop.
Over opheffing staatsgeheim stukken IRT
haarlem allard besse
texel» De gespierde arm van een graafmachine tekent zich af tegen een fraaie wolkenlucht boven het eiland Texel. De machine is ingezet bij de
dijkvernieuwing'tussen 't Homtje en Oude Schild. Daar wordt de zeewering over een afstand van anderhalve kilometer van een nieuwe stenen
glooiing voorzien. foto gpd martin mooij
den haag anpkerheid wordt regelmatig op zijn kop gezet, haar rapport Ontvlechting en marktwerking
zonder eerst te kijken naar de effecten van in de sociale zekerheid, dat vandaag aan de
De introductie van marktwerking bij de uit- de vorige ronde. Hierdoor is niet duidelijk Tweede Kamer is aangeboden. In een reac-
voering van de WW en de WAO verloopt op of de beoogde marktwerking wel van de tie zegt minister Melkert zich niet helemaal
een ongecontroleerde manier. Er is geen grond komt en zal leiden tot lagere uitvoe- in deze conclusies te kunnen vinden. Met
sprake van duidelijke einddoelen en tussen- ringskosten. de aanbevelingen van de Rekenkamer is de
tijdse ijkpunten. Het stelsel van sociale ze- Dat zegt de Algemene Rekenkamer in bewindsman het echter wel eens.
Minister van justitie Sorgdrager
heeft toegegeven de Tweede
Kamer verkeerde informatie te
hebben verschaft. Dit blijkt uit
haar antwoorden op vragen die
het CDA-Kamerlid A. Koekkoek
heeft gesteld. De minister ver
klaart dat het haar niet bekend
was, dat het stempel 'staatsge
heim' was afgehaald van docu
menten uit de IRT-affaire waar
onder anderen Koekkoek om
had gevraagd. Voor Sorgdrager
vormde dat najaar 1996 het ar
gument Kamerleden de ge
vraagde stukken niet te leveren.
Uit onderzoek van deze krant
bleek dit voorjaar echter dat een
deel van de documenten al se
dert het voorjaar van 1996 niet
meer het predicaat 'staatsge
heim' droegen. Het betrof stuk-
Informatielijn
gezondheidszorg
utrecht» anp
Korrelatie, vooral bekend als te
lefonisch opvangpunt voor
mensen in geestelijke nood. wil
met andere organisaties een na
tionale informatielijn voor de
hele gezondheidszorg opzetten.
Bellers kunnen vragen waar ze
met hun problemen terecht
kunnen. Dit voorkomt dat zij
verdwalen in het 'doolhof van
de hulpaanbieders. De organi
satie is vooral bekend door
hulpverlening na televisie-uit
zendingen over gevoelige on
derwerpen. Het aantal bellers
steeg in 1996 met 22 procent
naar 20.800.
ken die gebruikt worden in de
meineedzaak tegen de voorma
lige Haarlemse rechercheurs K.
Langendoen en J. van Vondel
van de Criminele Inlichtingen
Dienst en in een disciplinair on
derzoek tegen Langendoen.
Koekkoek en zijn CDA-collega
H. Hillen wilden de documen
ten inzien, omdat ze ook inzicht
geven in de rol die de divisie
Centrale Recherche Informatie
heeft gespeeld in de IRT-affaire.
Deze divisie valt namelijk onder
de verantwoordelijkheid van
Sorgdrager.
De Kamerleden krijgen on
danks de opheffing van het
staatsgeheim nog steeds niet de
beschikking over de gevraagde
documenten. Sorgdrager laat
weten dat ze in de strafzaak
worden gebruikt en daarom nog
steeds vertrouwelijk zijn.
Kunstenares leert chimpansee kleien
haelen paul bots
„Ik heb al zo'n zeshonderd kin
deren leren kleien, dan moet
het met een aap ook lukken."
De Haelense kunstenares Truus
Coumans toog deze week naar
het Duitse Duisburg om de
chimpansee Happy kleien te le
ren. Dit alles in het kader van
een onderzoek naar het 'kunst
gevoel' van apen. De komende
maanden zal ze het dier zo'n
acht uur per week les geven.
Coumans heeft al een heel
scenario in haar hoofd voor de
kleilessen. Het valt het best sa
men te vatten onder het woord
'na-apen'. Ze wil Happy eerst
laten zien wat kleien is. Voor de
neus van de Duitse aap kleit de
Haelense het hoofd van de
apenverzorgster. 'Apenmoeder
Evelien', noemt Coumans haar.
„Evelien heeft Happy zelf thuis
met de fles grootgebracht." On
der het werk houdt de 'kléi-juf
frouw' af en toe een bolletje klei
tegen de ruit die haar scheidt
van de aap.
De kunstenares moet tijdens
haar werk buiten de kooi blij
ven. „Over een paar weken mag
ik er in. Happy moet eerst even
aan mij wennen. Nu is het te
gevaarlijk. Deze apen zijn zes
keer sterker dan een volwassen
mens." De chimpansee is in
eerste instantie niet echt onder
de indruk van zijn nieuwe 'juf
frouw'. Terwijl Coumans bezig
is aan het borstbeeld van de
'apenmoeder', tikt Happy op
zijn voorhoofd.
De Duitse aap heeft ervaring
met het maken van 'kunst'. Het
dier heeft zich in de afgelopen
maanden bezig gehouden met
schilderen. „Maar het is niet de
bedoeling om een groot kunste
naar te maken van Happy," ga
randeert projectleider Ernst
Brockschnieder. Volgens de
Duitse kunstenaar, politicoloog,
historicus en pedagoog is het
onderzoek erop gericht om
apen een gelukkiger leven te la
ten leiden. „We willen kijken
hoe de dieren gemotiveerd wor
den. In de vrije natuur moeten
ze hun creativiteit gebruiken
om aan eten te komen. In die
rentuinen is dat niet nodig.
Apen zitten daarom vaak wat
voor zich uit te staren."
Projectleider Brockschnieder
is er van overtuigd dat het pro
ject succes heeft. „Happy is dui
delijk vriendelijker geworden."
Bij het schilderen wist de aap
zijn gevoelens goed op het doek
weer te geven, legt Brockschnie
der uit. „Als de dierenarts
kwam, schilderde hij ineens
met heel agressieve kleuren.
Veel rood en zwart. Logisch. Hij
heeft een hekel aan de dieren
arts, want als die komt, krijgt
Happy spuitjes." De Duitse aap
went snel aan zijn lerares. Bin
nen drie kwartier heeft Cou
mans het dier zover dat het
Tj
Nederlander
slikt meer
den haag» anp
Nederlanders gebruiken
steeds meer geneesmidde
len. Vergeleken met 1995 is
het gebruik vorig jaar met
acht a negen procent toege
nomen. Dit blijkt uit onder
zoek van de Stichting Far
maceutische Kengetallen.
De totale kosten zijn als
gevolg van de invoering van
de Prijzenwet Geneesmid
delen waardoor medicijnen
gemiddeld vijftien procent
in prijs daalden, gelijk ge
bleven. Nederlanders gaven
vorig jaar gemiddeld 358
gulden uit aan geneesmid
delen. De Stichting Farma
ceutische Kengetallen wijt
de stijging van het genees-
middelengebruik aan de
vergrijzing en de introduc
tie van nieuwe medicijnen.
De Stichting Farmaceuti
sche Kengetallen ontdekte
dat veel patiënten vlak
voordat de eigen bijdrage
regeling voor ziekenfonds
patiënten in werking trad
op 1 januari 1997, nog snel
medicijnen zijn gaan ham
steren. In december vorig
jaar haalden ziekenfonds
verzekerden 8,5 procent
meer geneesmiddelen dan
normaal op bij een apo
theek. Fondsverzekerden
moeten jaarlijks een eigen
bijdrage van maximaal
tweehonderd gulden beta
len voor medische zorg.
Dienstweigeraar
terug naar Iran
den haag anp
t een kop van klei. Chimpansee Happy kijkt van uit zijn kooi belangstel-
komt. als zij roept. „Ik behandel
hem als een persoon. Dat merkt
hij," verklaart de Haelense.
Ze is er dan ook vast van
overtuigd dat Happy echte
kunstwerkjes in elkaar gaat klei
en. „Ik heb in het verleden zo
veel kinderen het kleien geleerd,
dat dit ook moet lukken. Kinde
ren zijn toch een soort kleine
aapjes."
Terwijl Happy op ontdek
kingstocht gaat naar de eerste
brok klei die in de kooi wordt
neergelegd, fantaseert de pro
jectleider al verder over de toe
komst. „Ik hoop Happy ooit nog
te laten werken met speksteen.
Beeldhouwen. Dat doe ik zelf
namelijk ook. Maar het heeft
een nadeel. Je moet de aap dan
materiaal geven dat hij als wa
pen kan gebruiken."
Uitgeprocedeerde Iraanse asiel
zoekers die in eigen land dienst
hebben geweigerd of uit het le
ger zijn gedeserteerd, kunnen
worden teruggestuurd naar
Iran. Staatssecretaris Schmitz
van justitie maakt voor deze ca
tegorie uitgeprocedeerden in
het algemeen niet langer meer
een uitzondering. Dit blijkt uit
een brief die zij gisteren naar de
Tweede Kamer heeft gestuurd.
Vorige week werd al besloten
het toelatings- en terugkeerbe
leid voor Iraanse asielzoekers,
zoals dat sinds januari 1995
wordt uitgevoerd, voort te zet-