Straatspektakel vol visuele verrassingen 'Er is maar één echte André Hazes' Weinig spanning in Leidse thriller 'Vergeten" opera van Lully een vrolijke bedoening Cultuur Kunst in Noordwijk CHEF JAN RIJSDAM. 071-5 Theepotten en houtsnijwerk ter aar Het resultaat van 15 jaar theeponen verzamelen is tot 3 september te zien in het Historisch Museum in Ter Aar. Me vrouw \an der Laan begon met het setje dat zij van haar moeder erfde. Haar man Anton erfde een half afgemaakt theeblad met houtsnijwerk. Ook zijn verzamellust was gewekt. De theepotten, theebladen, lepelrekjes en naaidozen van het echtpaar zijn op woensdag, zaterdag en zondag te bezichtigen tussen 14.00 en 16.00 uur. Beelden en aquarellen bij Sjelter leiderdorp* De cursisten van Leontien Sies en Wil Broek van de Stichting Sociaal-cultureel Werk Leiderdorp stellen hun aquarel len en beelden tentoon op zaterdag 21 en zondag 22 juni. tussen 14.00 en 16.00 uur. Deze tentoonstelling bij Sjelter maakt deel uit van het programma Leiden Cultuurstad '97. Zaterdag is er ook een workshop 'acrylschilderen' met als thema "Voor mijn moeder'. 'De verloren stad' in Leidse Hout leiden De Parijse mimegroep Théatre Espace speelt aanstaande zaterdag in het openluchttheater in de noordwesthoek van de Leidse Hout. De spelers, een Nederlandse en een Zwitser, bren gen vanaf 20.00 uur het stuk 'De verloren stad' waarin muziek, beeldende kunst en mime verpakt zitten. Na 'Espace' is de beurt aan Capoeira, een Braziliaanse kunstuiting waarbij dans en vechtsport een symbiose zijn aangegaan. Deutekom opent Operabeurs Amsterdam Cristina Deutekom opent zondag in de Amsterdam se Vondelkerk de eerste Nederlandse Operabeurs. De Neder landse Opera, de Nationale Reisopera. Opera Zuid en de Vlaam se Opera presenteren zich daar. De gezelschappen belichten hun nieuwe seizoensprogramma's en producenten, muziekuit geverijen. vriendenkringen en zelfs operareisoiganisatoren stel len zich voor. Verzamelaarsobjecten als programmaboeken, posters, jaarboeken en speciale planten en cd's zijn te koop. Het nabijgelegen Filmmuseum toont 's middags operafilms. De Liefde tegen de Drank leiden cees van hoore 'Les festes de l'amour et de Bacchus'. Een 'verge ten' opera van de Franse hofcomponist Jean- Baptiste Lully. een homoseksuele kunstenaar die voor vertier zorgde aan het hof van Lodewijk de Veertiende. In de opera, die in 1717 voor het eerst werd opgevoerd in de Kaatsbaan in Parijs (Jeu de Paumes!, staan twee groepen tegenover elkaar. De stevige innemers en zij die zich hebben over gegeven aan de liefde. Beide groepen venten in de opera hun ideeën uit en proberen zoveel mo gelijk mensen daarvoor te winnen. Uiteindelijk komt er een compromis. Liefde en drank kunnen een prima huwelijk vormen. In het kader van Leiden Cultuurstad wordt de ze opera aanstaande zaterdag, één dag voor de Dag des Heren, door een aantal amateurs opge voerd in de eerbiedwaardige Hooglandse Kerk. een godshuis waarin tot voor kort alleen nog maar wat miswijn vloeide. Dirigent Ellen Looyes- tijn heeft de leiding. In de afgelopen weken is er stevig gerepeteerd in een grote ruimte op het landgoed Duindigt. „En het ging allemaal goed zegt Ellen. „Maar straks, in de Hooglandse Kerk. weet ik het niet. Dat moet de generale repetitie uitwijzen. De akoestiek in de kerk is niet erg best. Maar er is een tribune gebouwd en er komen een aantal grote gordijnen te hangen, dus misschien dat het allemaal wel meevalt.'' Looyestijn kenschetst Lully als een verschrikke lijke man. „Maar hij had het goed voor elkaar. Te gen het eind van zijn leven bezat hij drie grote villa's. Een leidend idee zit er in zijn opera niet. In de proloog, die ongeveer tweevijfde van de opera in beslag neemt, komt het zogenaamde klootjes volk aan het woord. Ze mogen het theater niet in, ook al zeggen ze die en die baron persoonlijk te kennen. Maar uiteindelijk komen er drie muzen die vrede stichten. In die proloog wordt de ko ning behoorlijk onder zijn kin gekieteld. Wat een weldaad, die koning! Maar zo ging dat in die tijd. Deed je dat niet. dan werd de subsidie stopge zet." „Lully is overigens naar aan zijn eindje geko men. Vroeger stampte de dirigent met een grote stok de maat. Toen Lully daarmee bezig was, raakte hij zijn grote teen. Die ging ontsteken. Lul ly weigerde om zijn voet te laten amputeren en stierf uiteindelijk aan gangreen. Het gekke is dat ik nu zelf een ontstoken teen heb. iets wat je toch niet zo gauw overkomt. Het lijkt wel alsof de componist over zijn graf heen regeert. Hoe ziet Lully de liefde? Hij heeft daarover niet zulke verheven ideeën. „Het is allemaal nogal eenvoudig", zegt Looyestijn. ,Als je je geliefde kwijt bent, kun je drie dingen doen: niks, naar de fles grijpen of een andere geliefde opzoeken. Maar het is maar het beste elkaar in de armen te vallen en er iets leuks van te maken. Een echte ontwikkeling zit er niet in het verhaal. Maar dat was in die tijd zo met opera's. Pas in de roman tiek wordt een thema echt uitgewerkt. Wat wel opvalt, is dat men ook toen al de frustraties ver dronk. De drank komt duidelijk naar voren als een tweede keus. Maar die drank biedt wel troost. De slogan: drank maakt meer kapot dan je lief is, gold in die tijd nog niet zo. Nee. het is echt een \Tolijke bedoening. Looyestijn kreeg de partituur van 'Les festes de l'amour et de Bacchus' voor het eerst onder ogen in de koninklijke bibliotheek in Brussel. „Hij leek me uiterst geschikt voor amateurs, ook al zitten er toch nogal wat moeilijke ritmische wendingen in. Maar het gaat nu goed. Je kunt amateurs niet een opera van Verdi voorzetten, waarin ze met hun volume moeten opboksen tegen de begelei ding. Vooral van de eindscéne kreeg ik kippenvel. Drank en liefde, er moet gewoon een mooie cocktail van worden gemaakt, zo luidt de bood schap in twintigste-eeuwse taal. Beide zaken kunnen vergetelheid bieden. Een niet bijzonder ontroerende mededeling, maar door de manier waarop het wordt gezongen doet het je wel wat." Leidse 'Nacht van de Kunstop Hooglandse Kerkgracht YVïe bij de titel 'Nacht van de Kunst' denkt aan een mani- heid door party's in discotheken festatie van schilders, beeldhouwers en dichters komt za- a!s Rox7 en EscaPe Hij gebruikt terdag bedrogen uit. Een nieuwe generatie kunstenaars, alkomsng urt net clubcircuitgeett tussen middernacht üvals. Daarnaast begeleidt Ted en twee uur acte de presence op de Hooglandse Kerk- MTC (Music Takes Control) gracht in Leiden. Niet met traditionele kunstdisciplines, Langenbach jonge dj's die aan maar met mengvormen daarvan, zoals videokunst, tech- btatanbegin van hun calTière nopoetry en computergraphics. De Hooglandse Kerk- 5 ™ceaux volgde net als Lan- gracht wordt voor het gratis te bezoeken straatspektakel genbach een opleiding aan de omgevormd tot een decor vol visuele verrassingen. Rotterdamse Kunstacademie. Onpra-uprip Danielle Kwaaitaal brengt 'computergestuurde' fotografie tijden de Nacht van de Kunst foto pr WOENSDAG 18 JUNI 1997 i literatuur recensie erna straatsma 'Dood door onschuld', door Meindert Barkema. Uitgeverij All In bv, Katwijk. Prijs: 10 gulden Alleen verkrijgbaar bij boekhandel De Kier De moord op een 38-jarige Fi lippijn prikkelde de fantasie zeker. Dood gevonden in zijn appartement aan de Langeg- racht, met een speelgoedbeest en een aantal pornografische foto's naast zijn lichaam. Ge beurd in 1991 en goed voor een reeks sappige krantenbe richten, met name over de schimmige toedracht van dit misdrijf. Het verhaal inspireer de de Leidse architect Mein dert Barkema tot het schrijven van de thriller 'Dood door on schuld'. Van dezelfde auteur ver scheen in 1994 al een 'Leidse thriller', getiteld Kunstgreep. Ook dit boekje, over de ver wikkelingen rondom een moord, speelt zich af in Leidse binnenstad. Barkema maakte van zijn tweede boek wederom een heel Leids verhaal. Allerlei Leidse ingrediënten passeren de revue. Behalve de op waar heid gebaseerde 'Langegracht- moord zijn daar zo al: voet balclub ASC, tennisvereniging Unicum, restaurant Vooraf en Toe, de Merenwijk. de Bruine Boon. The Duke en restaurant Allemansgeest. Die herken ningsfactor is het leukste van dit boekje, want als 'thriller stelt 'Dood door onschuld' weinig voor. En als literatuur al helemaal niet. De 'Langegracht-moord' speelt zich in Barkema's versie af in een woning aan de Mid- delstegrachL Daar wordt Tjeu, een 'Indo-achtig typ', dood aangetroffen, in verregaande staat van ontbinding. De ik-fi- guur, free-lance fotograaf Re ne, acht zich verantwoordelijk voor de dood van de man. Het tweetal heeft gevochten, nadat het slachtoffer hem seksueel benaderde. Rene laat Tjeu, na deze vechtpartij, gewond ach ter in zijn woning. Als hij en diverse anderen maandenlang niets meer van Tjeu vernemen begint Rene zich zorgen te maken. De echte moord leidde tot de veroordeling van een 23-ja- rige, in Noordwijk woonachti ge. Zwitser. Net als de ik-fi- guur in het boek had hij ge vochten met het slachtoffer, in werkelijkheid een 38-jarige Fi lippijn. De Zwitser bekende in eerste instantie, maar raakte naderhand overtuigd van zijn onschuld. Zijn advocaat deed vergeefse pogingen om aan te tonen dat het slachtoffer nog enkele dagen na de vechtpartij had geleefd. Dus, zo luidde de conclusie van de raadsman, zou de Filippijn door een an der om het leven zijn ge bracht 'Dood door onschuld' speelt zich af rondom die verwarring van de 'dader'. Heeft 'ie 't nou wel of niet gedaan? Maar veel spannends levert het niet op: de titel van het boek geeft het antwoord meteen al. Veel aandacht is er voor de huiselijke beslommeringen van Rene, weinig aandacht voor spannende verhaalwen- dingen. De auteur komt niet verder dan opstelzinnetjes als 'Hier is moord in het spel' en 'In deze stad was niets meer veilig'. Inhoudelijk gezien draait het boek vooral om de huiselijke beslommeringen van de ik-fi- guur, met name over zijn hu welijksproblemen. Over Tjeu en de moord op deze een 'beetje eenzame projectont wikkelaar wordt de lezer niet veel wijzer. Hoe zit het nou met het speelgoedbeest en de pornofoto's die naast het lijk lagen? Barkema doet er niets mee. Veel verder dan de feiten die de krant hebben gehaald komt hij niet. leiden erna straatsma Het Centrum Beeldende Kunst (CBK). die de Nacht van de Kunst organiseert, heeft de ma nifestatie Leiden Cultuurstad aangegrepen om kunstenaars uit het clubcircuit in de schijn werpers te zenen. Omdat Lei den zelf niet beschikt over een arsenaal aan dit soort kunste naars werd de hulp ingeroepen van twee Rotterdamse kenners: Ted Langenbach en Gabrielle Anceaux. Langenbach kreeg bekend heid door party's in discotheken als Roxv en Escape. Hij gebruikt zijn voor de artistieke vormge ving van dansfeesten en popfes tivals. Daarnaast begeleidt Ted MTC (Music Takes Control) Langenbach jonge dj's die aan het begin van hun carrière staan. Anceaux volgde net als Lan genbach een opleiding aan de Rotterdamse Kunstacademie. Na haar studie was ze onder meer werkzaam als ontwerpster van kostuums en decors voor de Angelika Oei Company. Ook heeft ze ruime ervaring als pro ducent van grote manifestaties in Rotterdam. In haar bedrijf 'Unica Replica' geeft ze steun aan jonge ontwerpers. Het CBK heeft samen met het Rotterdamse tweetal een groep jonge kunstenaars geselecteerd die opvallen door hun non-con formistische aanpak. Moderne media spelen daarin een be langrijke rol. Langenbach: „Ze zijn onderdeel van een sample- cultuur. Ze laten zich inspireren door mede-kunstenaars binnen en buiten hun eigen'discipline. In de combinatie van video beelden met live-muziek komt dit wel het duidelijkst tot uiting. Maar ook bij jonge modeont werpers. bijvoorbeeld in het materiaalgebruik en het gebruik van tweedehands kleding. Buitenpodia De Nacht van de Kunst speelt zich af op diverse buiten podia rondom het CBK en begint na afloop van de Lully-opera 'Les Festes de l'amour et de Bac chus' in de Hooglandse Kerk gracht. Beide evenementen val len samen met een feest ter ge legenheid van het vierde lus trum van de wijkvereni- ging Pan- cras-West. Dit 'Pan- cras-Westi- val' begint zaterdag 21 juni en gaat door tot en met 29 juni. Deelnemende kunstenaars aan de nacht van de Kunst zijn Madeleine Berkhemer (mode/tekeningen/beelden), Beide Kunstenaars (Jan Blom en Tony Thijssen; performances). BLA BLA Design (ontwerperscollectief), Hootchie Cootchie (nieuwe media groep), lördes Cordua (danse res), DEPT (grafisch ontwer pers), Serge van Duijnhoven (technopoetry), Ze Project (vi deobeelden/live-muziek), Bart Gorter (videopresenatie), Micha Klein (computergraphics), Da- niëlle Kwaaitaal ('computerge stuurde' fotogra fie). Ready Maids/VOLVO (performances). Olaf Mooij (ruimtelijke structuren), Opex (dj's en 'eiektronica- freaks') en Sis Jo- sip (objecten). Vijftig Leidse kunstenaars pre senteren zich daarnaast op het Netwerk van Emoties, een expositie op Inter net Tijdens de Nacht kan het publiek door middel van een groot scherm kennis maken met het 'netwerk' dat na 21 juni via het volgende Internet adres is te bereiken: http: //www.dsl.nl/netwerk. Frans Kubin, alias Iet Brandste- der ('het achterlijke nichtje van Ron is uitgenodigd om de Nacht te presenteren, in de ge daante van Erica Terpstra. Als 'gastvrouw neemt ze interviews af met de deelnemende kunste naars en verschijnt ze. als rode draad tussen de verschillende optredens door. Kubin trad re gelmatig op in de discotheken Roxy en Mazzo en speelde een rol in de speelfilm 'Naar de Klo te!'. Een week na de Nacht wordt in het CBK een 'traditionele' tentoonstelling gehouden die de weerslag vormt van het eve nement op 21 juni. Deze expo sitie, getiteld 'Kunst van de Nacht', is te zien van 28 juni tot en met 2 augustus. Belangrijk onderdeel van de tentoonstel ling is een, door Gerda Bosman van de Leidse omroeporganisa tie Holland Centraal gemaakt, filmverslag van de Nacht. Deze film wordt in de laatste week van juni op de regionale kabel vertoond. 18 noord wük maruke den hollander Tijdens de komende zomer maanden wordt in de Grote Kerk/Sint Jeroenskerk in Noordwijk een bescheiden ope ra-festival gehouden. 28 luni zullen Marco Bakker en Dieuw- ke Aalbers het spits afbijten met aria's en duetten van Verdi en Donizetti. De nieuwe Stichting Zomer- kunst Noordwijk hoopt dat het initiatief om opera-voorstellin gen naar Noordwijk te halen de badplaats wat meer cachet zul len geven. „In de zomer wordt toch het gezicht van het dorp bepaald. Juist dan moet je din gen organiseren die uitstraling hebben", vertelt Lenny Vulper- horst namens de stichting. Sa men met Eeke 't Hooft en Karei Steup organiseert zij een viertal concerten die de laatste zater dag in de maanden juni, juli. augustus en september plaats vinden. Het is de eerste stap in de richting van een groter cultu reel evenement in 1998. Vulper- horst: „Ideeën zijn er genoeg, nu het publiek nog." De activiteiten van de Stich ting Zomerkunst Noordwijk passen goed in het toekomst beeld van Noordwijk, zoals dat wordt geschetst in het rapport 'Noordwijk aan Zet', waarbij Vulpenhorst nauw betrokken was. Daarin worden onder meer voorzetjes gegeven om van Noordwijk een stijlvolle bad plaats te maken met enkele, jaarlijks terugkerende, hoog waardige culturele en recreatie ve manifestaties, zomerfestivals van internationale reputatie. Het idee om opera naar Noordwijk te halen kreeg Vul- perhorst op in het Italiaanse dorpje Viareggio, waar jaarlijks een meerdaags internationaal operafestival plaatsvindt. Er ko men drommen liefhebbers op af. „Het zou natuurlijk uniek zijn als zoiets in Noordwijk ook mogelijk is. Er is nog geen Ne derlandse badplaats die zoiets doet." „We mikken natuurlijk niet alleen op de Noordwijkers. Met de operaserie hopen we liefheb bers te trekken uit de wijde om geving. Een concert staat of valt met een goede opkomst, zo rea liseert Vulperhorst zich. Hij re kent op de steun van Noord- wijkse bedrijven- die wellicht voor klanten en relaties entree- kaarten kunnen aanschaffen. Kaarten voor de zomer-opera zijn verkrijgbaar bij de VW aan De Grent. Kaarten kosten 40 gulden. De prijs voor een abon nement van vier voorstellingen is 120 gulden (senioren 90 gul den). Aanvang 20.30 uur. Gemaskerde spelers trekken al improviserend voorbij in 'Rozegeur en Maneschijn'. De straatvoorstelling van Theater Popject waarbij ook ge bruik wordt gemaakt van poppen, is te zien tijdens het Pancras-Wes- tifal. FOTO PR/CUIDO t'SAS Populaire volkszanger bestookt Ahoy' weer met onvervalste meezingers mer zijn been toen hij op het gazon voor zijn riante onderko men struikelde over de tuinslang. Maagklachten maak ten hem begin dit jaar opnieuw patiënt. Overmatig drankge bruik, sisten de roddelbladen in koor, 'ongelukkig toeval', ver klaart Hazes. Ondertussen hou den 'de bladen' de inhoud van zijn glazen scherp in de smie zen. Een tijdschrift dat tegenwoor dig ook via de tv zijn smeuïge intriges verspreidt, voert 'een hetze' tegen Hazes door met ze kere regelmaat te publiceren over zijn vermeende drankge bruik en, in die context, zijn ge zin. Hazes is het spuugzat en bezint zich op stappen. „Ik heb de afgelopen jaren natuurlijk wel het een en ander over me uitgestort gekregen, maar dit slaat alles. Dit gaat veel te ver. Kijk, over mij mogen ze schrij ven wat ze willen, maar ze moe ten niet aan m'n gezin komen. Mijn vrouw en kinderen zijn mijn alles, dat laat ik mij niet af pakken. Nu heb ik mensen om mij heen die mij erop wijzen dat ik ze juridisch kan aanpak ken, vroeger was die vent al lang een kopje kleiner geweest." Straatschoffie Toch is Hazes als-ie 's ochtends de gordijnen van zijn Vinke- veense stulpje opent, een geluk kig man. 'Jij bent het leven voor mij', zingt hij op dit moment in de hitlijsten, een eerbetoon aan Willy Alberti, zijn ontdekker. Want de 'jongen van het volk' zal nooit en te nimmer zijn af komst verloochenen. Hij, het straatschoffie uit de Amster damse volksbuurt, heeft dit toch maar mooi voor elkaar gekre gen. Zijn tweede vrouw Rachel en zijn jonge kinderen komen op het eerste plan, hun geluk is zijn motor. „Ik kan een heleboel hebben want erger dan in mijn jeugd zal het nooit worden. Wij moesten thuis vroeger de eier- resten van de borden schrapen. Voor mijn kinderen g? ik door. Ik uil niet dat zij moeten leven zoals wij vroeger moesten leven. Natuurlijk vind ik het ook nog leuk, want zodra je jezelf naar de optredens moet slepen, moet je kappen." Zijn fans steunen hun idool nog steeds door dik en dun. „Postzakken vol werden er in het ziekenhuis bezorgd. Zo blijkt maar weer, hoewel velen het proberen na te doen, dat er maar één echte Hazes is. Net zoals er maar één Froger, of één Borsato is." De fans van de levensliedzan ger pur sang mogen zich boven dien verheugen op het zoveelste hoogtepunt. Op 27 oktober staat de zanger in Ahoy', waar hij veertien jaar geleden voor het eerst een waar volksfeest ontketende. Mijn Gevoel, zo gaat zowel het spektakel in het sportpaleis als de bijbehorende cd heten. Woorden die hem op het lijf geschreven zijn, want de teksten met hoog meezingge- halte galmt hij in onvervalst Amsterdams recht uit zijn hart. Uit het leven gegrepen, en al leen daarom kan geen enkele bruine kroeg zonder Hazes-re- pertoire. Bovendien geniet hij ook internationaal faam, aan de Spaanse costa's laven bakkende Hollanders zich steevast aan zo- merkrakers als 'Amore' en 'Ik heb de zomer in m'n bol'. Toch is het opnieuw de Rot terdamse zaal die Hazes in ok tober zal bestoken met zijn meezingers. De ras-Amster dammer voelt zich in het sport paleis al jaren thuis. ,,Ahoy' is gewoon de leukste tempel van Nederland. Het publiek hoeft er niet vastgepind op de stoeltjes te blijven zitten, je kan er drin ken en roken. Bovendien was mijn vader Rotterdammer. Ik was de eerste Nederlandse ar tiest die Ahoy' deed. Mijn roots liggen er. De Amsterdam Are- nA? Daar kost het klauwen met geld om een beetje uit de verf te komen. Dan zou ik mijn gezin en mijn huis in de waagschaal moeten stellen en dat heb ik er niet voor over. Nooit." „Een tentje op een eiland in de ^Br~ Vinkeveense plassen en een tv voor het voetbal. Meer heb ik niet nodig om gelukkig te zijn", zegt André Hazes. Het afgelo- Spgi --'-'Jt np: "«aBEy-l' pen jaar werd de zanger geveld door een paar lelijke tegensla- <v gen. Toch gaat Hazes onver- BB moei baar voort, inmiddels elf - Jp kilo lichter en met een frisse, donkerbruine haardos. In okto- - .*9* S&WHRSl -Jfw w ber wacht Ahoy'. I p Op het zonovergoten terras van zijn stam-etablissement, op villa aan de Vinkeveense plas- sen, doet André Hazes vol vuur zijn toekomstplannen uit de Jflt doeken. Voor een man die het gjSBpP?^^ afgelopen jaar meerdere malen e een van cA ziet hij er monter uit. Nog altijd is de Amsterdammer'een beetje verliefd', namelijk op het leven, dat de afgelopen tijd noodge dwongen een stuk rustiger André Hazes: „Ik kan een heleboel hebben want erger dan in mijn jeugd zal het nooit worden." werd. foto cpd/roland de bruin De zanger brak vorig jaar zo

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 18