erDianten Tuinieren Roos en stek 1lWrtlllllitW.mil,IIMUMfllli,' ZATERDAG 14 JUN11997 Door de eeuwen heen heeft de roos tot de verbeelding van de mens ge sproken. Dat begon al in de oudheid en Plinius heeft er menige regel aan gewijd, o.a. aan de rozenfeesten waarbij men het graf van een geliefd persoon bedekte met rozen. Vaak sierden de Romeinen hun hoofd met rozenranken. oftewel met de bloem van Venus. Het prille christendom kon niet om de populariteit van de geliefde bloem heen en heeft de roos als het ware gekerstend: de vijf bloemblaadjes (de oorspronkelijke roos is enkel) golden als symbool van Chrisms wonden. De roos die wij nu kennen, lijkt nauwelijks meer op de oorspronkelij ke roos, al zijn Rosa rugosa en rubigi- nosa nog steeds enkel. Maar die hou den we dan ook om de bottels. Bij gangbare rozen is er geen sprake meer van bottels. Immers hun voort plantingsorganen; meeldraden en stempel zijn door listig kweekwerk omgetoverd tot bloemblaadjes. Met name in de negentiende eeuw was men zeer actief met het kweken van zogenaamd 'gevulde' bloemen die we nu kennen als hybride theerozen. De ze rozen bloeien doorgaans maar één keer en dan bij voorkeur in de maand juni. Nu we ook gebruik willen maken van rozen in de borden en vaak weer terug verlangen naar meer natuurlij ke vormen, maken ook de Polyantha- en struikrozen opgang. Ze hebben veel bloemen aan één stengel, de bloemen zijn minder 'vol', maar de plant bloeit rijker en langer. Daarvan daan dat ze ook goed voldoen in bor ders. GREET BUCHNER Nog jonger zijn de zogenoemde miniatuurroosjes die niet hoger wor den dan pak weg 30 cm. Ze zijn er se dert 1920 toen een slimme kweker ze zo kein had gemanipuleerd. Het aar dige van de miniatuurtjes is dat ze als pot- en kuipplant voldoen en zelf in de vensterbank goed staan. Voor alle rozensoorten geldt dat ju ni topmaand is, rozenmaand bij uit stek en dus ook de maand waarin men op een goede rozenkwekerij zijn keuze voor komend seizoen moet maken. Een plaatje kan nimmer op tegen een roos in natura om van de geur maar te zwijgen. Op stap dus als je rozenliefhebber bent. Het aardige van de maand juni is ook dat stekken van rozen rond deze tijd wel willen lukken. Maar laten we elkaar niets wijsmaken: rozen stekken is en blijft een gok. Een deel doet het, een ander deel niet. net als bij kamer- lindestekken. In de boeken staat dan vTolijk: 'Na tien dagen begint er groei te komen'. Zet maar uit je hoofd. Eerst lang en rustig afwachten en dan blijken er om een of andere geheim zinnige reden een paar stel&en ge weigerd te hebben. En nu de manier van stekken: kies mooie gezonde bloemen met een lange steel. Haal de bloem eraf, knip de stengel af op de bovenste vijf bla deren. verwijder de vier onderste bla deren en vul een hoge pot met goede stekaarde. Doop de uiteinden van de stengel in schoon vers stekpoeder (al tijd kleine beetjes gebruiken zodat de voorraad schoon blijft). Stop de sten gel tot aan het vierde blad in de aar de, dek toe met plastic zak en zoek een plaats uit de zon op de venster bank. Pas als er leven in de brouwerij komt, plastic zak weg, afharden, na tien dagen ompotten in goede grond (Ph 6,5) en buiten in de luwte laten wennen aan het buitenleven. Als de plant goed doorgroeit op de definitie ve plaats. Overigens blijft een stekroos kwetsbaarder dan een roos die geënt is op een stevige onder stam! Tot slot nog: bewaar de geur: verza mel geurende blaadjes, voeg een kwart aan gewicht toe in de vorm van keukenzout en wrijf ze fijn in een vij zel of zet er de staafmixer op. Op de ze manier wordt de geur heel lang ge conserveerd. Toch eens proberen zou ik zo zeggen. Vraag en antwoord J.J. Korndorffer uit Katwijk heeft een niet zelfbestuivende appelboom. Op deskundig ad vies worden er takken van een andere bloeiende appelboom bijgezet en dat werkt prima. Rest de vraag hoe elk jaar weer aan een bestuiver te komen. De tuin van Korndorffer ligt vijf mi nuten van zee en dus bloeit de boom verhoudingsgewijs laat. Nu zijn er twee mogelijkheden: men kan de bloei eventueel iets vervroegen door de boom vanaf het prille voorjaar met een windscherm (rieten mat, of ge spannen plastic) te beschermen tegen de wind. Of, contact op nemen met andere bezitters van appelbomen in tuinen rond vijf minuten van zee in Katwijk. Omdat ik niet weet of er prijs wordt gesteld op adresvermel ding, stel ik voor dat eventuele gegadigden een brief naar deze krant sturen. Dan kan een en ander voor komend jaar wel licht geregeld worden. Alvast dank voor eventuele medewer king. Mevrouw Kneppers uit Noord- wijk wil graag weten hoe je ro zen op een goede manier moet stekken. Volgende week komt het hele verhaal in deze rubriek. maar ik zal heel in het kort de stektruc hier weergeven. Kies een mooie roos met ten minste vijf bladeren. Knip af boven een vijfblad, knip de bloem af en verwijder vier bladeren. Wat overblijft is een kale stengel met één blad. De snijwond wordt in vers stekpoeder gedompeld en daarna gaat de stengel in een diepe bloempot gevuld met ste kaarde. Tot 2/3 de grond in. Af dekken met transparant plastic, wegzetten op een beschutte plaats in de schaduw. Af en toe luchten (zak optillen) en na een paar weken zal er wel wat groei zijn. Volgens mijn ervaring niet altijd bij alle stelen. Dan lang zaam afharden en te zijner tijd in de volle grond zetten. Succes met deze roos die overigens minder sterk is dan een roos geënt op onderstam. Van een blik vooruit en zorg voor al wat leeft in het water ge tuigt de brief van P.W. Ruigrok uit Heemstede. De nieuwe vij ver van kunststof blijkt 60 cm diep te zijn en als meest veilige grens wordt doorgaans 80 cm. aangegeven. Maar deze grens geldt ook voor de drie noordelij ke en de meest zuidelijke pro vincies in ons land. Die kennen aanmerkelijk lagere temperatu ren dan het westen. Dus is er naar mijn mening geen re den tot angst voor totale bevrie zing. Bovendien is er momen teel piepschuim in allerlei afme tingen te koop en wie daarmee de vijver tijdens een strenge vorstperiode afdekt, heeft veel minder last van doorvriezen dan zonder piepschuim. De kunststofvijvers zijn over het al gemeen iets kleiner dan de vij vers die met behulp van folie worden gemaakt. Verder zijn er ook ijsvrijhouders in de handel: een ring van piepschuim met dito kap voorzien van een buis je. waardoor het water dat door de druknaar boven komt weg kan en lucht het water in kan. Een pomp vind ik zelf in een kleine vijver discutabel. De pomp haalt immers het laatste beetje redelijke warme water naar boven en zorgt dus voor meer afkoeling. Ik geef toe dat er mensen zijn die zweren bij ee pomp, maar zelf doe ik het lie ver niet. Succes met alle voor- Enorme sortering -g een doos een plantje van de Vlijtige Liesjes Wonderboom (Ricinus (24 stuks) voor Jp communis) GRATIS zorgen tegen de tijd dat het koud wordt en die tijd ligt ge lukkig nog ver weg. Bernadette van der Louw uit Haarlem vraagt of de zwarte luizen in de vlier 'vlierluizen' zijn en dus niet gevaarlijk voor andere planten. Tot op zekere hoogte is dat juist. De meeste bladluizen zijn gespecificeerd op één plant. Je raakt alle luizen gemakkelijk kwijt met twee keer per week een flinke straal water, gericht op de aangetaste delen. Er zijn ook redelijk milieuvrien delijke middelen in de handel, zoals bijvoorbeeld Spruzit, al tientallen jaren bekend in de biologisch-dynamische land bouw. Maar dit preparaat, in de juiste verdunning, liefst 's avonds spuiten. Overdag ont leedt de stof snel in het zonlicht er is meer kans dat vogels toch nog last hebben ervan. Spruzit is tijdelijkgiftig. Volgens mij een te zwaar middel voor bladluis. Tot slot: ongedierte en ziekten duiden erop dat de plant het niet naar de zin heeft. Wellicht te droog? Vergis je niet. Van de winter zijn veel planten meer verdroogd dan bevroren en ook dit voorjaar stelt proble men. Dus toch even kijken hoe het staat met de ondergrond! W. Groen uit Haarlem heeft in een diepvrieskist in de schuur, tussen zakken turfstrooisel, van de winter liefst 35 fuchsia's we ten over te houden. Waarvoor mijn compliment, want het was deze koude winter een hele kunst om planten goed over te houden. En nu de vraag hoe het moet met kamerazalea's. Van de zomer is de allerbeste plaats in de tuin, lekker vochtig en liefst in de halfschaduw. Tegen de tijd dat het gaat vriezen, zo rond begin oktober, moeten de ze planten persé vorstvrij en wa moeilijker is, in het licht. In te genstelling tot de fuchsia's, die zonder blad overwinteren, be houden azalea's blad en bloem knop. Ze hebben dus licht no dig. Nu hoop ik maar dat de heer Groen, die en passant me dedeelt dat hij er óók dwergko nijntjes op na gaat houden, een vorstvrije, lichte plaats heeft in huis. Want in het donker, zoals de fuchsia's, zal het helaas niet lukken. Hoor ik nog hoe het ge gaan is met deze mooie plan ten? 1 K N R 1 A A E M 2 S L T A G S E R 3 L P R IJ U 1 M K 4 K T L E Z 1 0 N 5 K A Z R A E A T 6 E P A R N D A 0 7 S C P H T 0 R L 8 K 0 A B A T A L 9 S T R A 0 M P L 10 D S E B 0 A N T 11 D E T S S M 1 N 12 0 F R E U 1 D T 13 B I U N G K E R 14 P A I R IJ N S G OPGAVE OPLOSSING CITAAT Streep op elke regel de letters weg, die samen het woord vor men dat overeenkomt met de omschrijving. De resterende let ters vormen van boven naar be neden en van links naar rechts een citaat. Horizontaal: 1. markttentje; 2. beenhouwer; 3. vrucht; 4. nietig; 5. eenheid van goudgehalte; 6. bamboe- beer; 7. platvis; 8. herrie; 9. oli- fantssnuit; 10. twistgesprek; 11. patroon; 12. ooft; 13. zandkuil in een golfterrein; 14. hoofdstad van Frankrijk. KRUISWOORDRAADSEL A O S|Z W I ER [V E R H O O RgÖ A "Ng QgK A A L lMn e gMTa T I R I K R PBK A A R Sgï R O M P R EH|E n E| E UWp( L A|nTT HEINZ H W TOM POES Tom Poes en de Tijwisselaar Toen Horrel Hork merkte, dat zijn gast belangstelUing voor het besturen van de getijden had, ontdooide hij. Hij noodde heer Ollie aan een tafeltje en begon aan een diepgaande uitleg. „Het vak van een tijwisselaar is moeilijk", sprak hij. „Men moet ge voel hebben voor de krachten van de natuur. Men moet weten wanneer droogte gewenst is, maar ook wan neer het volk dreigt te verstarren. Want dan is de tijd voor een passen de loutering gekomen en dan..." „Wacht even", zei Tom Poes die be kommerd merkte, dat heer Ollie ge heel in het gesprek opging. „Wat u daar allemaal zegt is onzin, meneer Hork. De eb en de vloed ontstaan vanzelf omdat het water aangetrok ken wordt. Kijk, in dit boek staat..." „Je stoort, jonge vriend!" zei heer Bommel streng. En de herbergier riep toornig uit: „Ga weg, gladtong! Voor jou is dit gastvrije logement ge sloten!" Tom Poes liet zich zuchtend van zijn kruk afglijden en liep naar buiten, waar de avond reeds begon te vallen. „Het is weer zo ver", pre velde hij. „Dat wordt natuurlijk na righeid - en op dit eiland is er nie mand die me straks helpen kan." Op dat moment viel zijn blik op de fi guur van de tijwisselaarsleerling Kob- bema die verdrietig naar de zee zat te staren. „Daar gaat mijn leermeester Horletoet", sprak hij op een klein zeilscheepje wijzend dat in de sche mer uitvoer. „Hij heeft zijn oren la ten hangen naar die vreemdeling die mij zo ruw vertreden heeft. Nu vaart hij achter hem aan zonder aan zijn werk te denken. Dat wordt natuurlijk narigheid - en op dit eiland is nie mand die me straks helpen wil. Ie dereen is boos op mij omdat ik de vloed heb tegengehouden." DOOR JAN VISSER Aanvankelijk zag het er naar uit dat volgende week de wi uit het noordwesten zou gaan waaien. Debet aan deze or wikkeling waren een Atlantisch hogedrukgebied en eenl gedrukgebied boven Scandinavië. In grote lijnen houden de atmosfeermodellen deze drukverdelmg in stand maai doordat het hogedrukgebied thans op het westelijk deel van de oceaan wordt geprojecteerd, komt er ruimte voor gedrukontwikkeling tussen IJsland en Schotland. Dezed pressie lijkt zich naarmate de week vordert naar de Britsi eilanden te verplaatsen met als gevolg een toenemende kans op regen of buien. Doordat onze omgeving zich aan de oostzijde van het lagedrukgebied bevindt gaat de win tijdens de tweede helft van de week uit zuidelijke richtin gen waaien. De temperaturen zullen daardoor niet al te drastisch naar beneden gaan. Vanochtend valt er in Zuid-Holland eerst nog regen onde invloed van een frontale storing die zich naar het noord oosten verplaatst. Vanmiddag moeten we rekening houd met een enkele bui en met maxima rond 18 graden heb ben we het echt wel gehad. Later op de middag wordt he eerder koeler dan warmer doordat de wind uit richtingen tussen west en noordwest gaat waaien en in de kustgebii den waarschijnlijk toeneemt tot vrij krachtig, windkracht 5. Morgen bouwt zich in de buurt van en boven ons land ee hogedrukfiliaaltje op hetgeen een windafname tot gevolj heeft. Wel er is vrij veel bewolking waaruit aanvankelijk wat (mot)regen kan vallen. Het wordt niet veel warmer d 16-17 graden. In de loop van morgenmiddag komt er, hi eerst in de kustgebieden, wat meer zonneschijn. Gisteren vielen er op veel plaatsen zware buien met on weer en hagel, maar onze streken bleven grotendeels va: buien verschoond. In een benauwd aanvoelende atmosfi kwam Schiphol nog op een maximumtemperatuur van 21,3 graden. KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met zaterdag. Noorwegen: Wisselend bewolkt en en kele buien, ook met on weer. vooral in het zuid westen. Maxima rond 21 graden maar in het zuiden en westen koeler, vooral zondag Meer bewolking en enkele, mogelijk stevige, regen enonweersbuien. Middag- temperatuur op de meeste plaatsen ongeveer 21 gra- Denemarken: Wisselend bewolkt en en kele buien, soms met on weer en flink wat regen. Middagtemperatuur op za terdag nog omstreeks 21 graden, daarna lager. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Perioden met zon en voor al in het zuiden van Engeland nog kans op een bui. Middagtemperatuur van een graad of 13 in het noorden toLdjcht bij 20 graden in het zuiden van Engeland. België en Luxemburg: Wisselend bewolkt met erfk&lë'buien, vooral zaterdag nog met onweer en hier en daar veel neerslag. Middagtempera tuur iets dalend tot ongeveer 18 graden op zondag. Noord- en Midden-Frankrijk: Zaterdag wisselend bewolkt en buien, ook nog met onweer en veel neerslag Zondag zonnige perioden en vooral in het oosten nog een bui. Maxima van een meer zon, vooral in het zun der buien. Aanhoudend wari ma rond 27 graden. Oostenrijk: Soms zon maar ook enkele met onweer. Mii veer 27 graden. Meest bewolkt en van tijd to ook met onweer en soms ve Zaterdag nog maxima rond zondag iets koeler. Tsjechië en Slowakije: Half tot zwaar bewolkt en tx lijk met onweer Middag graad of 20 in Bretagne en Normandié iets dalend; op zondag rond tot rond 25 in de Bourgogne. Portugal: Flinke perioden met zon maar in het noorden en westen nu en dan wolkenvel den. Vrijwel overal droog. Maxima uit eenlopend van een graad of 20 aan de noordwestkust tot tegen de 30 graden in het binnenland. Madeira: Zonnige perioden en waarschijnlijk droog. Middagtemperatuur ongeveer 23 graden. Spanje: Vrij zonnig maar naar het noorden toe. soms ook bewolking In het noordwesten zaterdag nog kans op regen en in de om geving van de Pyreneeën kans op een re gen- of onweersbui. Middagtemperatuur aan de kusten uiteenlopend van een graad of 18 in het noorden tot 28 in het zuiden; in het binnenland maxima van 30 graden of meer. Canarische Eilanden: Veel zon maar met name op de noord- stranden ook wolkenvelden. Droog. Mid dagtemperatuur rond 27 graden. Marokko: Westkust: veel zon en droog. Middag-_ temperatuur veelal tussen 27 en 32 gra-' Vrij zonnig, droog en zeer warm; maxima van 32 graden langs de kust tot rond 40 in het binnenland. Zuid-Frankrijk: Zonnige perioden en vooral zaterdag, met uitzondering van de Middellandse Zeekust, nog enkele buien, ook met on weer. Middagtemperatuur rond 27 gra den maar langs de Atlantische Kust minder warm. Mallorca en Ibiza: Flinke zonnige perioden en droog. Aan houdend warm met maxima van een graad of 30. Italië: Vrij zonnig en in het noorden kans op enkele regen- of onweersbuien. Warm met in het binnenland 30 graden of meer, langs de kusten iets lagere maxi- Corsica en Sardinië: Aanhoudend zonnig en warm zomer weer. Middagtemperatuur rond 30 gra den. Malta: Zonnig en zeer warm met maxima rond 35 graden. Griekenland en Kreta: Meest zonnig maar in het noorden in de bergen een kleine kans op een lokale bui Maxima aan de kust iets onder 30 graden, landinwaarts ruim daarboven Turkije en Cyprus: Zonnige perioden en met name in het noorden en oosten en op Cyprus kans op een regen- of onweersbui. Middagtem peratuur langs de kust tussen 25 en 30 graden. Duitsland: Meest bewolkt en zaterdag enige tijd re gen, misschien ook onweer Zondag op klaringen afgewisseld door enkele bui en, Middagtemperatuur zaterdag tussen 19 en 27 graden; zondag wat lager Zwitserland: Zaterdag meest bewolkt en van tijd tot Vancouver tijd buien, ook met onweer. Zondag Hongarije: Soms zon maar daarnaast fikse regen- en onweersbui! zaterdag Middagtemperatu 28 graden ZATERDAG 14 JUNI 1997 Zon- en maanstanden Zon op 05 20 Zona' Maan op 14.51 Maan Waterstand IJmuiden Hoog 11.16 23.46 IC Laag 06.15 18.50 05 Weerrapporten 13 juni 08 ui Amsterdam De Bilt Deelen Eelde Den Helder Rotterdam Vlissingen Maastricht Aberdeen Boedapest Bordeaux Dublin licht bew licht bew hall bew licht bew. Frankfurt Genève Helsinki Innsbruck Istanbul Klagenfurt Kopenhagen half bew Las Palmas zwaar bew. Locarno half bew. Londen zwaar bew. Luxemburg zwaar bew. Madrid onbew. Maita Stockholm li Warschau o Wenen z Zurich h Bangkok h Buenos Aires z Casablanca z Johannesburg o Los Angeles z New Orleans a New York li

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1997 | | pagina 8